Ocena gminy Rydułtowy w aspekcie emisji pyłu z niskich źródeł i moŝliwe działania naprawcze Katarzyna Korszun Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych, Katowice Katowice, 22 marzec 2012
Lokalizacja gminy Rydułtowy Rydułtowy gmina miejska woj. śląskie, powiat wodzisławski powierzchnia 15 km² 21 850 mieszkańców
Charakterystyka gminy Rydułtowy tereny zabudowane i zurbanizowane 28,4% powierzchni głównym elementem gospodarki miasta jest wydobycie węgla kamiennego brak stacji pomiarowej jakości powietrza najbliŝsze punkty pomiarowe w Wodzisławiu Śląskim i Rybniku 2548 mieszkań (na ogólną liczbę 6908) ma ogrzewanie zbiorowe głównym źródłem ogrzewania budynków indywidualnych są kotłownie węglowe (68% wszystkich źródeł ogrzewania)
Jakość powietrza w gminie PM10, µg/m 3 Poziom dopuszczalny 2006 2007 2011 stęŝenie średnie roczne 40 73 58 63 data pomiaru PM2.5 PM10 ug/m3 15.12.2011 103,75 105,27 16.12.2012 37,54 53,18 17.12.2013 49,28 64,17 18.12.2014 55,75 75,25!!...
Udziały róŝnych systemów grzewczych w powierzchni ogrzewanych mieszkań Urządzenia grzewcze na paliwa gazowe 1% Kotłownie olejowe 1.4% Elektryczne urządzenia grzewcze 0.5% ciepło sieciowe 22% Kotłownie węglowe 68% Piece węglowe 8%
Gminy województwa śląskiego o największej emisji PM10 z małych źródeł ciepła (2006 r.) Gmina Powierzchnia, km 2 Emisja PM10 [Mg/rok] Emisja PM10 [Mg/ km 2 ] 1. Rybnik 148,36 906 6,1 2. Bielsko-Biała 125 580 4,6 3. Jastrzębie-Zdrój 88,62 273 3,1 Rydułtowy 14,95 178 11,9
Wyniki modelowania emisji pyłu PM10 z małych źródeł ciepła na analizowanym obszarze
Wyniki obliczeń emisji i ranking gmin Nazwa gminy P owiat Województwo P ow.zabudowy [m2] Emis ja P M10 [g/m2 zab] Emis ja P M10 [kg/mies zk] Ws kaźnik s kumulowany Wn Kamienna Góra kamiennogórs ki dolnoś ląs kie 3223616 45.68 0.70 6.58 Nowa Ruda kłodzki dolnoś ląs kie 4904255 37.00 0.75 5.61 Wałbrzych wałbrzys ki dolnoś ląs kie 26532906 29.91 0.64 4.59 Bogus zów-gorce wałbrzys ki dolnoś ląs kie 7806064 20.95 0.99 4.04 Kowary jeleniogórs ki dolnoś ląs kie 5078608 18.74 0.82 3.50 Kłodzko kłodzki dolnoś ląs kie 5641466 20.97 0.42 3.18 Lubawka kamiennogórs ki dolnoś ląs kie 10103124 12.53 1.09 3.17 Nowa Ruda kłodzki dolnoś ląs kie 10136922 12.50 1.05 3.10 Mieros zów wałbrzys ki dolnoś ląs kie 6818561 11.74 1.08 3.06 Wojcies zów złotoryjs ki dolnoś ląs kie 2679004 13.57 0.94 3.06 S zczawno-zdrój wałbrzys ki dolnoś ląs kie 2281575 16.56 0.67 3.02 Złoty S tok ząbkowicki dolnoś ląs kie 3740222 12.51 0.98 3.00 P aczków nys ki opols kie 9006027 13.36 0.88 2.95 Pszó w wodzis ławs ki ś ląs kie 6631091 14.97 0.70 2.88 Jedlina-Zdrój wałbrzys ki dolnoś ląs kie 3325321 12.93 0.86 2.86 Bardo ząbkowicki dolnoś ląs kie 3961885 12.44 0.89 2.86 Ś wiebodzice ś widnicki dolnoś ląs kie 6845694 17.02 0.51 2.83 Jawor jawors ki dolnoś ląs kie 4268044 19.04 0.34 2.81 Lubo mia wodzis ławs ki ś ląs kie 5841905 12.07 0.88 2.80 Kamieniec Ząbkowicki ząbkowicki dolnoś ląs kie 7782713 10.82 0.97 2.77 Ś widnica ś widnicki dolnoś ląs kie 8500585 19.32 0.27 2.75 Głus zyca wałbrzys ki dolnoś ląs kie 6185512 12.35 0.83 2.74 Zawidów zgorzelecki dolnoś ląs kie 1584419 15.62 0.56 2.74 Złotoryja złotoryjs ki dolnoś ląs kie 3359238 17.80 0.36 2.70 Boles ławiec boles ławiecki dolnoś ląs kie 8305786 17.73 0.36 2.70 Głuchołazy nys ki opols kie 19931063 11.25 0.87 2.68 Rydułto w y wodzis ławs ki ś ląs kie 10462610 13.83 0.66 2.67 Bielawa dzierŝoniows ki dolnoś ląs kie 5748821 17.78 0.33 2.65 Bolków jawors ki dolnoś ląs kie 9424890 10.49 0.90 2.63 Jelenia Góra Jelenia Góra dolnoś ląs kie 23498959 16.07 0.44 2.62 Ujso ły Ŝywiecki ś ląs kie 13603264 4.67 1.35 2.61 Walce krapkowicki opols kie 4364297 11.00 0.82 2.58!!...
Program naprawczy etap wstępny wizyta w Urzędzie Miasta Rydułtowy analiza materiałów dotyczących jakości powietrza w gminie analiza materiałów dotyczących systemów zaopatrzenia w ciepło przebieg sieci ciepłowniczej przebieg sieci gazowej termomodernizacja struktura zuŝycia paliw struktura rodzajów źródeł ciepła wizja lokalna obszaru gminy pod kątem oceny stanu ocieplenia budynków i wymiany okien
klasyfikacja budynków ze względu na typ ogrzewania!!...
klasyfikacja budynków ze względu na straty ciepła!!...
Analiza wyników modelowania stęŝeń pyłu i wybór obszarów wymagających działań naprawczych Dla kaŝdego z punktów receptorowych: przeprowadzono analizę stęŝeń 1-godzinnych obliczono wartości stęŝeń 24 godzinnych dla całego analizowanego okresu 2006 2007 przeprowadzono analizę kierunków napływu pyłu (dla stęŝeń > 25 ug/m 3) wyznaczono 36 wartości stęŝeń dobowych PM10 (dla roku 2006 i 2007) i porównano te wartości do poziomu 50 % normy D24 = 25 ug/m 3 Stwierdzono, Ŝe dla 3 obszarów emisji (spośród 11) nie został dotrzymany warunek 36-te D24 < 25 ug/m 3
Ocena kierunków napływu pyłu na punkty receptorowe w gminie Rydułtowy
Wybór obszarów wymagających działań naprawczych 38% 29% 51%!!...
MoŜliwe działania ograniczające emisję pyłu Termomodernizacja budynków mieszkalnych (ocieplenie ścian, wymiana okien) Uciepłownienie (podłączenie do sieci ciepłowniczej miejskiej) Wymiana kotła węglowego starego typu na kocioł nowego typu (automatyczne, komorowe) Zamiana kotła węglowego na kocioł gazowy lub olejowy Zastosowanie ogrzewania elektrycznego w miejsce pieca węglowego Wykorzystanie alternatywnych źródeł energii (np. panele elektryczne, pompy ciepła, energia geotermalna) Kombinacja wyŝej wymienionych działań Na wybór metody mają wpływ: dostępność mediów grzewczych: ciepła sieciowego, gazu, energii elektrycznej koszty inwestycyjne i eksploatacyjne działania administracyjne (pomoc organizacyjna i finansowa gminy)
Rydułtowy charakterystyka obszaru oddziaływania (podobszar 3) Rodzaj ogrzewania mieszkania Powierzchnia ogrzewana [tys. m 2 ] Piece węglowe (kaflowe, Ŝeliwne, kuchenne itp.) 12,5 Tradycyjne kotłownie węglowe 44,5 Kotłownie węglowe nowego typu 6,4 Urządzenia grzewcze na paliwa gazowe 1,5 Ogrzewanie elektryczne 0,4 Ogółem powierzchnia mieszkań 113,9 Straty ciepła (%) Mieszkania o małych stratach ciepła 49,6 Mieszkania o średnich stratach ciepła 38,0 Mieszkania o duŝych stratach ciepła 26,4
Rydułtowy ocena efektów działań naprawczych Rodzaj działania Kos zt inw es tycyjn y jednos tkow y [zł/mies zk] Kos zt inw es tycyjny jednos tkow y [zł/m2] (ś r. 57 m2/mies zk.) Pow. max. [m2] Emis ja PM10 przed [kg/ m2] Emis ja PM10 po [kg/m2] Efekt ekolog. [kg/m2] Efekt/kos z t inw. [kg/1000z ł ] Udział mies zkań objętych działaniem [%] Pow. objęta działaniem [m2] Całk. efekt ekolog [kg/r] Całk. efekt ekolog [%] pełne ocieplenie mies zkania o duŝ ych s trata ch ciepła 20000 351 26357 0.3725 0.1661 0.2065 0.59 0 0 0 0.00% częś ciow e ocieplenie mies zkania o duŝych s tra tac h c ie pła 10000 175 26357 0.3725 0.2379 0.1346 0.77 40 10543 1419 5.24% częś ciow e ocieplenie mies zkania o ś rednich s tra tac h c ie pła 10000 175 37967 0.2379 0.1661 0.0718 0.41 0 0 0 0.00% podłączenie mies zkania ogrzew anego piecem do nitki c ie płow nic z ej 10000 175 12478 0.4810 0.0000 0.4810 2.75 40 4991 2401 8.87% podłączenie mies zkania ogrzew anego z ind. kotłow ni węglow ej s tarego typu do nitki ciepłow nicz ej 10000 175 44483 0.4446 0.0000 0.4446 2.54 40 17793 7910 29.21% w ypos aŝenie mies zkania ogrzew anego piecami węglow ymi w ogrzew anie ele ktryc zne 6000 105 12478 0.4810 0.0000 0.4810 4.58 0 0 0 0.00% w ypos aŝenie mies zkania ogrzew anego z ind. kotłow ni węglow ej s tarego typu w kocioł now ego typu (automatyc z ny) 12000 211 44483 0.4446 0.0451 0.3995 1.89 0 0 0 0.00% w ypos aŝenie mies zkania ogrzew anego z ind. kotłow ni węglow ej s tarego typu w kocioł now ego typu (komorow y) 8000 140 44483 0.4446 0.0899 0.3547 2.53 0 0 0 0.00% w ypos aŝenie mies zkania ogrzew anego z ind. kotłow ni węglow ej s tarego typu w koc ioł ga zow y 15000 263 44483 0.4446 0.0003 0.4442 1.69 10 4448 1976 7.30% w ypos aŝenie mies zkania ogrzew anego z ind. kotłow ni węglow ej s tarego typu w koc ioł olejow y 18000 316 44483 0.4446 0.0021 0.4425 1.40 0 0 0 0.00% Raz e m 37775 13707 51% Kos zt inwe s tyc yjny zre dukowania e mis ji PM10 o 1kg/r [zł] 511
Rydułtowy proponowane warianty działań naprawczych dla podobszaru 3 (1) (wymagany efekt - redukcja emisji PM10 51%) Wariant 1 wyłącznie działanie na źródłach - wymiana kotłów węglowych starego typu- 40% na nowe kotły automatyczne i 40% na nowe kotły komorowe (koszt inwestycyjny ok. 6,43 mln PLN) 80 60 % 40 20 wymiana: kotły starego typu - nowe kotły komorowe wymiana: kotły starego typu -nowe kotły automatyczne 0
Rydułtowy proponowane warianty działań naprawczych dla podobszaru 3 (2) Wariant 2 wyłącznie działanie na źródłach wymiana 40% kotłów węglowych starego typu na nowe kotły automatyczne oraz 30% na nowe kotły komorowe, podłączenie 10% mieszkań ogrzewanych kotłami węglowymi starego typu do nitki ciepłowniczej, (koszt inwestycyjny ok.6,40 mln PLN) 80 60 % 40 wymiana: kotły starego typu - nitka ciepłownicza 20 0 wymiana: kotły starego typu - nowe kotły komorowe wymiana: kotły starego typu - nowe kotły automatyczne!!...
Rydułtowy proponowane warianty działań naprawczych dla podobszaru 3 (3) Wariant 3 termomodernizacja oraz działanie na źródłach - pełne ocieplenie 20% mieszkań o duŝych stratach ciepła, częściowe ocieplenie 40% mieszkań o duŝych stratach ciepła, docieplenie 20% mieszkań o średnich stratach ciepła, wymiana kotłów węglowych starego typu - 40% na nowe kotły automatyczne, 25% na nowe kotły komorowe (koszt inwestycyjny ok. 10,33 mln PLN) % 160 140 120 100 80 60 40 20 0 wymiana: kotły starego typu - nowe kotły komorowe wymiana: kotły starego typu - nowe kotły automatyczne docieplenie mieszkań o ś rednich stratach ciepła częś ciowe ocieplenie mieszkań o duŝych stratach ciepła pełne ocieplenie mieszkań o duŝych stratach ciepła!!...
Dziękuję za uwagę Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych www.ietu.katowice.pl