GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH na rok 2012 Intensywność i różnorodność występowania problemów społecznych jest w poszczególnych regionach Polski zależna od wielu czynników, m.in. sytuacji ekonomicznej, przedziału wiekowego mieszkańców, położenia geograficznego. Problemy alkoholizmu najczęściej nie są postrzegane jako problemy najważniejsze. Społeczeństwo stawia wyżej problem bezrobocia, złej opieki medycznej, braku mieszkań. Alkoholizm postrzegany jest na dalszym miejscu w hierarchii ważności problemów. Takie podejście większości społeczeństwa do problemu uzależnień powoduje, iż nie łatwo pozyskać zrozumienie i poparcie w podejmowanych działaniach na rzecz profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Do osiągnięcia zamierzonych efektów potrzebna jest spójność celów i współpraca rodziców, grona pedagogicznego, liderów młodzieżowych, pracowników służby zdrowia, pracowników służb społecznych, policji i przedstawicieli organizacji pozarządowych. Mając świadomość zagrożeń, jakie niesie nadużywanie alkoholu i uwzględniając trzeźwość, jako niezbędny warunek moralnego i materialnego dobra mieszkańców Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych opracowuje Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Zadaniem własnym gminy jest realizacja działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych poprzez uchwalany corocznie przez Radę Gminy Program. Nowy kolejny program nie odbiega zasadniczo w swojej formie i treści od poprzednich, co warunkuje w dużym stopniu jego skuteczność. Działania związane z rozwiązywaniem problemów alkoholowych są działaniami długofalowymi. W obecnej dobie nie zastanawiamy się już, czy warto pomagać osobom, rodzinom z problemem alkoholowym, a szczególnie dzieciom z rodzin dotkniętych chorobą alkoholową, ale jak to robić szybciej, skuteczniej, efektywniej. Pomagać to znaczy minimalizować skutki alkoholizmu, zapobiegać, edukować, uświadamiać, wskazywać alternatywne sposoby spędzania wolnego czasu, radzenia sobie z sytuacją trudną, konfliktową oraz jak skutecznie bez alkoholu rozładować napięcie i rodzącą się agresję. Alkoholizm to choroba, która rozwija się latami, niepostrzeżenie. Skutki uzależnienia nie ograniczają się jedynie do problemów fizycznych czy psychicznej degradacji samego alkoholika, ale dotykają osoby, które żyją, pracują czy przyjaźnią się z uzależnionym. Do najczęściej wymienianych szkód należą: uszkodzenie zdrowia / w tym zaburzenia psychiczne, kalectwo i samobójstwa/ zaburzenia życia rodzinnego 1
/w tym przemoc domowa, nieprawidłowy rozwój emocjonalny dzieci, ubóstwo/, naruszenie prawa /w tym wypadki drogowe, nielegalny handel alkoholem, przestępczość, zakłócanie porządku publicznego/, niewydolność w pracy. Szkody są odczuwalne dla całej społeczności. Ich naprawa obciąża całe społeczeństwo poprzez nakłady finansowe i siły ludzkie. Podstawą prawną niniejszego programu jest ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r., nr 70, poz. 473 t.j.). Celem Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest podejmowanie działań zmierzających do ograniczenia spożycia napojów alkoholowych, zmiany struktury i obyczajów spożywania tych napojów, oraz działanie związane z przeciwdziałaniem i usuwaniem następstw nadużywania alkoholu a także wspierania działalności w tym zakresie organizacji społecznych, kościelnych i innych instytucji. Tworzenie warunków do zapobiegania i zmniejszenia niekorzystnych zjawisk związanych z patologiami społecznymi, szeroka akcja edukacyjna i informacyjna, zmniejszenie dostępności alkoholu, przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, leczenie, rehabilitacja oraz reintegracja osób uzależnionych od alkoholu to cele niniejszego programu. Założone cele będą realizowane poprzez działalność Gminnej Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, współdziałanie ze wszystkimi instytucjami i placówkami wyspecjalizowanymi w zakresie niesienia pomocy osobom i rodzinom dotkniętym problemami alkoholizmu. Program zakłada, w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów społecznych, organizację szkoleń dla członków Gminnej Komisji, nauczycieli i pedagogów, a także dla wolontariuszy, rodziców oraz osób pracujących społecznie w środowisku. Szkolenia mają na celu poznawanie metod pracy i nabywanie umiejętności radzenia sobie z narastającymi problemami. Do dzieci i młodzieży skierowane są działania edukacyjne w formie różnych zajęć mające na celu rozwijanie zachowań pro-zdrowotnych, unikanie uzależnień i nabywanie nawyków zdrowego i aktywnego stylu życia. W sposób szczególny należy zająć się edukacją najmłodszych dzieci mieszkających w środowisku wiejskim. Trudna sytuacja rodzin i zaniedbania edukacyjne powodują, że dzieci te już na starcie mają mniejsze szanse na prawidłowy rozwój. Edukacja i wspieranie rozwoju małego dziecka, jak wskazują badania, jest skutecznym sposobem rozwiązywania problemów społecznych. Poprzez objęcie opieką jak największej liczby dzieci można znacznie poprawić sytuację rodzin w tym zakresie. 2
Zadania - zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej dla osób uzależnionych od alkoholu, poprzez konsultacje w punkcie konsultacyjnym zajmującym się osobami potrzebującymi wsparcia, - nawiązanie życzliwego kontaktu z osobą uzależnioną oraz jej rodziny, - informowanie o możliwości podjęcia leczenia w placówce leczenia odwykowego, - motywowanie do leczenia, - udzielanie rodzinom z problemami alkoholowymi wszechstronnej pomocy, a w szczególności ochrony przed przemocą (program Niebieska karta i Niebieska linia ), - prowadzenie akcji edukacyjnej i informacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych, w szczególności dla młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczowychowawczych, prowadzenie warsztatów, - wspomaganie działań instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. I Działania w zakresie profilaktyki wśród dzieci i młodzieży - organizacja szkoleń nauczycieli i pedagogów szkolnych do pracy profilaktycznej i terapeutycznej z dziećmi i młodzieżą. - organizowanie i prowadzenie programów profilaktycznych w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych dla dzieci i młodzieży oraz ich rodziców - finansowanie świetlicy środowiskowej dla dzieci i młodzieży z rodzin alkoholowych, w tym prowadzenia zajęć profilaktyczno terapeutycznych. - współpraca z samorządem, organizacjami pozarządowymi, instytucjami kościelnymi. - przygotowanie i utrzymanie boisk, placów zabaw, ogródków jordanowskich: Formy zajęć pozaszkolnych dla dzieci i młodzieży 1. Turnieje, gry i zabawy sportowe podczas ferii zimowych i wakacji. 2. Przedstawienia o tematyce antyuzależnieniowej skierowane do miejscowej społeczności, uczniów, rodziców i nauczycieli. 3. Koncerty muzyki. 4. Warsztaty plastyczne dla dzieci i młodzieży. 5. Ogniska i zabawy w plenerze. 6. Zabawy okolicznościowe dla dzieci. 3
7. Wyjazdowe warsztaty profilaktyczne dla dzieci z rodzin potrzebujących pomocy. 8. Współorganizowanie wypoczynku zimowego, letniego dla dzieci, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci z rodzin z problemami alkoholowymi i doświadczających przemocy. 9. Współorganizowanie imprez masowych dla dzieci i młodzieży: festyn rodzinny 10. Praktyczne poznanie wybranych metod i technik aktywizujących pracę z dziećmi i młodzieżą. 11. Przygotowanie inscenizacji okolicznościowych i montaży słowno muzycznych z okazji Dnia Seniora, Święta Niepodległości, dożynek gminnych, festynu i innych uroczystości. 4 Praca z młodzieżą w szkołach 1. Zajęcia sportowe: piłka nożna, koszykówka, tenis stołowy oraz ćwiczenia ogólnorozwojowe. 2. Turnieje w piłce nożnej halowe i na boiskach trawiastych w różnych grupach wiekowych, a także turnieje tenisa stołowego i piłki ręcznej finansowanie transportu dzieci. 3. Przygotowanie i utrzymanie boisk i placów zabaw. II. Działania w zakresie profilaktyki dorosłych 1. Popularyzowanie wiedzy na temat nadużywania alkoholu, możliwości leczenia i uzyskania pomocy. 2. Wspieranie inicjatyw propagujący zdrowy /trzeźwy/ styl życia podejmowanych przez Kościół Katolicki, samorządy mieszkańców, placówki kulturalno- oświatowe, organizacje pozarządowe, stowarzyszenia, instytucje pomocy społecznej. 3. Zorganizowanie obchodów Gminnego Dnia Trzeźwości w dniu 1 czerwca. 4. Wsparcie osób wychodzących z nałogu poprzez stworzenie możliwości reintegracji społecznej. 5. Prowadzenie punktu konsultacyjnego dla rodzin poszukujących wsparcia i porady. III. Rozwiązywanie problemów alkoholowych Zadania Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów alkoholowych: 1. Współpraca z organami terenowymi administracji państwowej i samorządowej, organizacjami społecznymi, a także organami samorządu mieszkańców wsi w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi.
2. Podejmowanie działań motywujących do podjęcia leczenia z osobami uzależnionymi i członkami ich rodzin. 3. Kierowanie na badania do biegłego w przedmiocie uzależnienia od alkoholu. 4. Wnioskowanie do Sądu w celu skierowania na przymusowe leczenie odwykowe. 5. Informowanie Prokuratury celem podjęcia działań dotyczących przemocy w rodzinie. 6. Współdziałanie z Policją. 7. Współpraca z pracownikami socjalnymi ośrodka pomocy, pedagogami szkolnymi w celu zapobiegania i minimalizowania skutków alkoholowych. 8. Współpraca z poradniami terapii uzależnień. 9. Opiniowanie zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, wydawanie postanowień na sprzedaż i podawanie napojów alkoholowych. 10. Kontrola punktów sprzedaży. IV. Działania zmierzające do ograniczenia dostępności spożycia alkoholu 1. Ustalenie dla Gminy liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych w tym do spożycia poza miejscem sprzedaży. 2. Ustalenie i przyjęcie kryteriów usytuowania punktów sprzedaży i warunków sprzedaży. 3. Ustalenie sposobów kontroli przestrzegania zasad obrotu napojami alkoholowymi. V. Zasady wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 1. Członkom Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przysługuje wynagrodzenie za udział w pracach komisji ( posiedzeniach i kontroli punktów) w wysokości 250 zł brutto za każde posiedzenie i kontrolę. Załącznik: 1. Preliminarz wydatków. Opracowała: Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 5