SŁUPSK, 01 WRZEŚNIA 2006 r.

PROCEDURY POSTĘPOWANIA NAUCZYCIELA W SYTUACJI ZAGROŻENIA DZIECI I MŁODZIEŻY DEMORALIZCJĄ Gimnazjum nr 4 im. Orła Białego w Słupsku SŁUPSK, 01 WRZEŚNIA 2006 r. PODSTAWY PRAWNE STOSOWANYCH PROCEDUR Ustawa z dnia 26 października 1982r. o postępowaniu w sprawach nieletnich ( Dz. U. 1982, nr 35 poz.228 z późniejszymi zmianami-tekst jednolity Dz. U. 2002, nr 11 poz. 109 oraz przepisy wykonawcze w związku z ustawą. Ustawa z dnia 26 październik 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmu (Dz. U. 2002, nr 35 poz. 230 z późniejszymi zmianami) Ustawa z dnia 24 kwiecień 1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz. U. 2003, nr 24 poz.198) Ustawa z dnia 6 kwiecień 1990 r. o Policji ( Dz. U. 1990, nr 30, poz. 179 z późniejszymi zmianami( Zarządzenie nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 czerwca 1977 r. w sprawie form i metod działań Policji w zakresie zapobiegania demoralizacji i przestępczości nieletnich. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty ( Dz. U. z 1996r., nr 67 poz. 329 z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. 2003, nr 26 poz. 226). Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych ( Dz. U. z 1996r.Nr 10, poz.55) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 9 lutego 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół ( Dz. U. 35 z 2007 r. poz. 222). Art.4 1 Ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich stanowi: Każdy, kto stwierdził istnienie okoliczności świadczących demoralizacji nieletniego, szczególności naruszenia zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego, używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawianie nierządu, włóczęgostwo, udział w grupach przestępczych, ma społeczny obowiązek

odpowiedniego przeciwdziałania temu, a przede wszystkim zawiadamiania o tym rodziców lub opiekuna nieletniego, sądu rodzinnego, Policji lub innego właściwego organu. I. W przypadku uzyskania informacji, że uczeń, który nie ukończył 18 lat, używa alkohol lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawia nierząd, bądź przejawia inne zachowania świadczące o jego demoralizacji (naruszenie zasad współżycia społecznego, popełnienie czynu zabronionego, systematyczne uchylanie się od spełniania obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki, włóczęgostwo, udział w działalności grup przestępczych) nauczyciel powinien podjąć następujące kroki: Przekazuje uzyskaną informację wychowawcy klasy, Wychowawca informuje o fakcie pedagoga szkolnego i dyrekcję szkoły, Wychowawca wzywa do szkoły rodziców/ prawnych opiekunów ucznia i przekazuje im uzyskaną informację. Przeprowadza rozmowę z rodzicami oraz w ich obecności z uczniem. W przypadku potwierdzenia uzyskanej informacji, zobowiązuje ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś bezwzględnie do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. Jeżeli rodzice odmawiają współpracy z kadrą pedagogiczną lub nie reagują na wezwanie do stawiennictwa w szkole, a nadal z wiarygodnych źródeł napływają informacje o wymiennych wyżej przejawach demoralizacji nieletniego, szkoła pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji, gdy szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej metody oddziaływań wychowawczych, ( rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie ucznia, spotkania z pedagogiem, itp.) i ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów. W przypadku uzyskania informacji o popełnieniu przez ucznia, który ukończył 17 lat, przestępstwa lub udział w działalności grup przestępczych, zgodnie z art. 304 2 kodeksu postępowania karnego, szkoła jako instytucja jest zobowiązana niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. II. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły uczeń znajduje się pod wpływem alkoholu lub narkotyków powinien podjąć następujące kroki: Powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy. Odizolowuje ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia go samego; stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie. Wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu zdrowia, ewentualnie udzielenia pomocy medycznej. Zawiadamia o fakcie dyrekcję szkoły oraz rodziców, o pozostaniu ucznia w szkole, czy też przewiezienia ucznia do placówki służby zdrowia, bądź też przekazania go do dyspozycji funkcjonariuszom policji decyduje lekarz, po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia i w porozumieniu z dyrektorem szkoły. a. W przypadku ucznia będącego pod wpływem alkoholu- jeżeli rodzice odmawiają przyjazdu, a uczeń jest agresywny wobec kolegów, nauczycieli, bądź swoim

zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża życiu lub zdrowiu innychszkoła zawiadamia najbliższą jednostkę Policji. b. W przypadku stwierdzenia stanu nietrzeźwości ( stężenie we krwi powyżej 0,5% alkoholu lub w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm³ Policja ma możliwość przewiezienia ucznia do izby wytrzeźwienia( zatrzymania dziecka maksymalnie do 24 godzin). O fakcie zawiadamia się rodziców ( oraz sąd rodzinny, jeśli nie ukończył 18 lat). Jeżeli zdarzenia, których uczeń( przed ukończeniem 18 lat) znajduje się pod wpływem alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły, powtarzają się, świadczy to o jego demoralizacji. Nakłada to na szkołę obowiązek powiadomienia Policji ( specjalisty ds. nieletnich) lub sądu rodzinnego o tej szczególnej sytuacji. Spożywanie przez ucznia, który ukończył 17 lat, alkoholu na terenie szkoły stanowi wykroczenie z art.43 Ustawy z dnia 26 październik 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałania alkoholizmowi. Należy o tym fakcie powiadomić Policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tej instytucji. III. W przypadku, gdy nauczyciel znajduje się na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk powinien podjąć następujące kroki: Nauczyciel w obecności innej osoby ( wychowawca, pedagog, dyrektor, itp.) ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni, ewentualnie innych przedmiotów budzących podejrzenia. Nauczycielowi nie wolno ( nie ma prawa) samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia- jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla Policji. O swoich spostrzeżeniach powiadamia dyrekcję szkoły. Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu rodziców/ opiekunów ucznia i wzywa ich do natychmiastowego stawiennictwa. W przypadku, gdy uczeń na prośbę nauczyciela nie chce przekazać substancji, ani pokazać zawartości teczki, szkoła wzywa Policję, która po przyjeździe przeszukuje odzież i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera do ekspertyzy. Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel po odpowiednim jej zabezpieczeniu zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki Policji. Wcześniej próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo, uczeń nabył substancję. Całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje, sporządzając możliwie dokładną notatkę służbową z ustaleń wraz ze swoimi spostrzeżeniami. Zgodnie z przepisami ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii w Polsce karalne jest: Posiadanie każdej ilości środków odurzających lub substancji psychotropowych; Wprowadzenie do obrotu środków odurzających; Udzielenie innej osobie, ułatwienie lub umożliwienie ich użycia oraz nakłanianie do użycia; Wytwarzanie i przetwarzanie środków odurzających.

Każde z w/w zachowań jest czynem karalnym dla ucznia w wieku od 13 do 17 roku życia. Uczeń, który dopuszcza się w/w czynów po ukończeniu 17 lat popełnienia przestępstwa i podlega przepisom ustawy z dnia 6 czerwca 1997r.- KODEKS POSTĘPOWANIA KARNEGO. W każdym z w/w przypadków zaistniałych na terenie szkoły należy powiadomić Policję. V. Postępowanie wobec sprawcy czynu karalnego i przestępstwa: Niezwłocznie powiadomienie dyrektora szkoły. Ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia. Przekazanie sprawcy ( o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły) dyrektorowi szkoły lub pedagogowi szkolnemu pod opiekę. Powiadomienie rodziców ucznia. Niezwłoczne powiadomienie Policji w przypadku, gdy sprawa jest poważna ( rozbój, uszkodzenie ciała, itp.) lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest nikomu znana. Zabezpieczenie ewentualnych dowodów przestępstwa lub przedmiotów pochodzących z przestępstwa i przekazanie ich Policji ( np. sprawca rozboju na terenie szkoły używa noża i uciekając porzuca go lub porzuca jakiś przedmiot pochodzący z kradzieży). VI. Postępowanie nauczyciela/wychowawcy wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego. Nauczyciel będący na miejscu zdarzenia zobowiązany jest do: Udzielenia pierwszej pomocy( pomocy przedmedycznej), bądź zapewnienia jej udzielania poprzez wezwanie lekarza, ewentualnie karetki pogotowia w przypadku kiedy ofiara doznała obrażeń. Niezwłocznie powiadomienie dyrektora szkoły. Powiadomienie rodziców ucznia. Niezwłoczne wezwanie Policji. W przypadku, kiedy sprawa jest poważna, niezbędna jest profesjonalne zabezpieczenie śladów przestępstwa. VII. Procedury postępowania w sytuacjach zachowania agresywnego ze strony uczniów: W każdym przypadku gdy uczeń jest świadkiem wypadku, pobicia, agresywnego zachowania bądź innego zdarzenia sprzecznego z normami i zasadami obowiązującymi na terenie szkoły natychmiast zgłasza zaistnienie danego faktu najbliżej znajdującej się osoby dorosłej: pracownik szkoły nauczyciel pedagog szkolny wychowawca klasy dyrektor szkoły. W sytuacjach objętych procedurami uczeń ma obowiązek podporządkować się do poleceń wszystkich pracowników szkoły.

1. Procedura zachowania się w przypadku czynu o stosunkowo niskiej szkodliwości ( np. celowe popchnięcie, kopnięcie, wyzywanie): a. Pracownik szkoły, nauczyciel: Zdecydowanie i stanowczo nie wdając się w dyskusję, należy przerwać negatywne zachowania sprawcy wobec ofiary, Rozdzielenie stron, Ustalenie granic: niedopuszczenie do przejawów agresji wobec siebie jako osoby interweniującej, Ocena zagrożenia i podjęcie decyzji o rodzaju interwencji, Rozmowa z uczniem-zwrócenie uwagi na jego niewłaściwe zachowanie, Zgłoszenie zaistniałego zdarzenia wychowawcy klasy. b. Wychowawca: Rozmowa z uczniem, Poinformowanie o zdarzeniu pedagoga szkolnego, Gdy dane zdarzenie powtórzy się więcej niż trzy razy- upomnienie wychowawcy i odpowiedni zapis w dzienniku szkolnym, Gdy uczeń nadal nie reaguje na upomnienie poinformowanie rodziców o zaistniałym fakcie, Udzielenie upomnienia od dyrektora szkoły i obniżenie oceny zachowania. 2. Procedura zachowania się w przypadku czynu o dużej szkodliwości ( np. stworzenie zagrożenia dla życia i zdrowia siebie lub innych, uszkodzenie ciała, itp.): a. Pracownik szkoły, nauczyciel: Zdecydowanie, stanowczo słownie, nie wdając się w dyskusje, należy przerwać negatywne zachowania sprawcy wobec ofiary, Rozdzielenie stron, Ustalenie granic: nie dopuszczenie do przejawów agresji wobec siebie jako osoby interweniującej, Ocena zagrożenia i podjęcie decyzji o rodzaju dalszej interwencji, Udzielenie pierwszej pomocy ofierze zdarzenia i zabezpieczenia miejsca zdarzenia, Wezwanie pomocy medycznej w razie konieczności, Wezwanie wychowawcy i rozpoczęcie procedury wobec sprawcy zdarzenia. b. Wychowawca: Powiadomienie pedagoga szkolnego oraz dyrekcji o zaistniałym zdarzeniu, Powiadomienie rodziców sprawcy i ofiary zaistniałego zdarzenia, Rozmowa indywidualna ze sprawcą zdarzenia-poinformowanie go o poważnym naruszeniu obowiązujących zasad, Poinformowanie o dalszym toku postępowania. c. Pedagog szkolny: Wezwanie rodziców powiadomienie ich o zaistniałym fakcie, Ustalenie okoliczności zdarzenia- wysłuchanie stron, W przypadku poważnego wykroczenia wezwanie policji i przeprowadzenie rozmowy z uczniem w obecności rodziców, wychowawcy i dyrektora szkoły, Nagana dyrektora szkoły z pisemnym powiadomieniem rodzica, Obniżenie oceny zachowania.

VIII. Procedury postępowania przemocowego ze strony uczniów ( powtarzające się dręczenie psychiczne i fizyczne, zastraszanie, zjawisko tzw. fali, pobicia, wyzwanie i itp.) W tym przypadku stosuje się procedury tj. w przypadku zachowania agresywnego o dużej szkodliwości. IX. Postępowanie w przypadku stwierdzenia palenia tytoniu przez ucznia. Zgłoszenie faktu wychowawcy klasy, Wychowa powiadamia o fakcie rodziców/ prawnych opiekunów ucznia, pedagoga oraz dyrekcję szkoły, Rozmowa dyscyplinująca i profilaktyczna powiadomienie ucznia w obecności rodziców o konsekwencjach zdrowotnych i prawnych palenia przez osoby niepełnoletnie, Udzielenie nagany dyrektora z pisemnym powiadomieniem rodzica. W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych niebezpiecznych substancji lub przedmiotów, należy zapewnić bezpieczeństwo przebywającym na terenie szkoły osobom, uniemożliwić dostęp osób postronnych do tych przedmiotów i wezwać Policję. Opracowały: Pedagog mgr Marżolena Malinowska Pedagog mgr Monika Skawińska