Bank Spółdzielczy w Sieradzu. Regulamin udzielania kredytów zabezpieczonych hipotecznie klientom indywidualnym w Banku Spółdzielczym w Sieradzu

Bank Spółdzielczy w Sieradzu Regulamin udzielania kredytów zabezpieczonych hipotecznie klientom indywidualnym w Banku Spółdzielczym w Sieradzu Sieradz, wrzesień 2017

SPIS TREŚCI Rozdział 1 Postanowienia ogólne... 2 Rozdział 2 Zasady i warunki udzielania kredytów... 7 Rozdział 3 Prawne zabezpieczenie kredytu... 10 Rozdział 4 Wniosek o udzielenie kredytu i umowa... 10 Rozdział 5 Spłata kredytu i odsetek... 11 Rozdział 6 Reklamacje, skargi,wnioski... 12 Rozdział 7 Postanowienia końcowe... 14 1

Rozdział 1 Postanowienia ogólne 1 Regulamin udzielania kredytów i pożyczek zabezpieczonych hipotecznie klientom indywidualnym w Banku Spółdzielczym w Sieradzu, zwany dalej regulaminem, określa zasady oraz warunki udzielania i spłaty: 1) kredytów mieszkaniowych; 2) kredytów konsolidacyjnych; 3) kredytów konsumpcyjnych zabezpieczonych hipotecznie; udzielanych osobom fizycznym na cele nie związane bezpośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą, zawodową lub rolniczą. 2 Określenia użyte w regulaminie mają następujące znaczenie: 1) Bank Bank Spółdzielczy w Sieradzu lub jego jednostka organizacyjna; 2) bazy danych zbiory danych prowadzone dla celów oceny zdolności kredytowej przez instytucje, o których mowa w art. 105 ust. 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, oraz biura informacji gospodarczej, o których mowa w ustawie z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych; 3) całkowity koszt kredytu wszelkie koszty, które kredytobiorca jest zobowiązany ponieść w związku z umową, w szczególności: a) odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże, jeżeli są znane kredytodawcy, b) koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach - z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych i opłat sądowych ponoszonych przez kredytobiorcę; 4) całkowita kwota kredytu maksymalna kwota wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które Bank udostępnia kredytobiorcy na podstawie umowy, a w przypadku umowy, dla której nie przewidziano tej maksymalnej kwoty - sumę wszystkich środków pieniężnych nieobejmujących kredytowanych kosztów kredytu, które Bank udostępnia kredytobiorcy na podstawie umowy o kredyt; 5) całkowita kwota do zapłaty przez kredytobiorcę suma całkowitego kosztu kredytu i całkowitej kwoty kredytu, określona w umowie; 6) dom/ dom jednorodzinny - budynek mieszkalny jednorodzinny, wolno stojący albo budynek w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, służący zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych, stanowiący konstrukcyjnie samodzielną całość, w którym dopuszcza się wydzielenie nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego lokalu mieszkalnego i lokalu użytkowego o powierzchni całkowitej nieprzekraczającej 30% powierzchni całkowitej budynku, w tym domek letniskowy; 7) dzień roboczy - dzień kalendarzowy inny niż sobota lub dzień określony odrębnymi powszechnie obowiązującymi przepisami jako dzień wolny od pracy, w którym Bank prowadzi obsługę klientów w zakresie uregulowanym regulaminem; 8) dzień zawarcia umowy dzień podpisania umowy przez strony; 9) działka budowlana nieruchomość gruntowa przeznaczona pod zabudowę mieszkalną, stanowiąca przedmiot prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego; 10) karencja/ okres karencji - ustalony w umowie okres od dnia zawarcia umowy do ustalonego w niej terminu, w którym kredytobiorca nie jest zobowiązany do spłaty kapitału; 2

11) klient indywidualny/ klient - osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, która ubiega się o udzielenie kredytu lub zawarła z Bankiem umowę nie związaną bezpośrednio z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą, zawodową lub rolniczą; 12) kosztorys - zestawienie rodzajowe i wartościowe robót budowlanych/ remontowych wykonanych i/lub pozostałych do wykonania; 13) kredyt/kredyt hipoteczny środki pieniężne oddane przez Bank do dyspozycji kredytobiorcy w wysokości i na warunkach określonych w umowie oraz regulaminie; 14) kredyt hipoteczny kredyt przeznaczony dla klienta indywidualnego - konsumenta w rozumieniu ustawy; 15) kredytobiorca klient indywidualny, który zawarł z Bankiem umowę; o ile niniejszy regulamin nie stanowi inaczej, albo z właściwości zobowiązania nie wynika nic innego; 16) lokal mieszkalny - samodzielny lokal mieszkalny w domu wielorodzinnym będący przedmiotem odrębnego prawa własności wraz ze związanym z nim udziałem w nieruchomości wspólnej albo użytkowaniu wieczystym wspólnym i pomieszczeniami przynależnymi; 17) należności przeterminowane niespłacone w terminie określonym w umowie należności wobec Banku; 18) nieruchomość część powierzchni ziemskiej stanowiąca odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności; 19) nieruchomość mieszkalna - nieruchomość przeznaczona na cele mieszkaniowe, która jest lub będzie zamieszkana lub przeznaczona pod wynajem przez właściciela (z wyłączeniem działalności gospodarczej), tj. dom albo lokal mieszkalny, stanowiący odrębną nieruchomość wraz z pomieszczeniami pomocniczymi służącymi zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych, bądź też wykorzystywanymi zgodnie z ich przeznaczeniem na inne cele niż mieszkalne (części składowe lokalu, tj. pomieszczenia, choćby nawet do niego bezpośrednio nie przylegały lub były położone w granicach nieruchomości gruntowej poza budynkiem, w którym wyodrębniono dany lokal, a w szczególności: piwnica, strych, komórka, garaż), w tym siedlisko, działka budowlana lub jej część, przeznaczona pod budowę domu jednorodzinnego lub budynku mieszkalnego; 20) odstąpienie od umowy oświadczenie pisemne kredytobiorcy o rezygnacji z kredytu bez podawania przyczyny, podlegającego przepisom ustawy, złożone w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy; 21) okres kredytowania - okres liczony od dnia zawarcia umowy do wskazanego w niej dnia całkowitej spłaty należności z tytułu kredytu hipotecznego wraz z odsetkami; 22) placówka Banku jednostka organizacyjna Banku prowadząca obsługę klientów indywidualnych w zakresie określonym regulaminem; 23) postawienie/ oddanie kredytu hipotecznego do dyspozycji - umożliwienie kredytobiorcy wykorzystania kredytu hipotecznego po spełnieniu wszelkich warunków określonych w umowie; 24) poręczyciel osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych lub osoba prawna, poręczająca spłatę kredytu; 25) prawne zabezpieczenie kredytu - przewidziana prawem forma zabezpieczenia wierzytelności Banku z tytułu udzielonego kredytu przyjmowana przez Bank zgodnie z obowiązującymi w Banku zasadami dotyczącymi prawnego zabezpieczenia wierzytelności Banku; 26) rata kredytu część kredytu podlegająca spłacie w terminie określonym w harmonogramie (planie spłaty) kredytu; 3

27) reklamacja każde wystąpienie kredytobiorcy kierowane do Banku, zawierające zastrzeżenia do świadczonych przez Bank usług w zakresie wykonywanych czynności bankowych w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe; 28) rzeczywista roczna stopa oprocentowania całkowity koszt kredytu ponoszony przez kredytobiorcę, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym; 29) skarga każde wystąpienie kredytobiorcy, z wyjątkiem reklamacji, kierowane do Banku odnoszące się do zastrzeżeń dotyczących usług świadczonych przez Bank lub wykonywanej przez Bank działalności; 30) stopa WIBOR (wskaźnik referencyjny, ang. Warsaw Interbank Offered Rate) liczona w stosunku rocznym, wysokość oprocentowania pożyczek na polskim rynku międzybankowym; ustalana jest w każdy dzień roboczy o godzinie 11.00 czasu warszawskiego; 31) strona internetowa Banku www.bssieradz.pl; 32) taryfa - obowiązująca w Banku Spółdzielczym w Sieradzu taryfa prowizji i opłat za czynności i usługi bankowe; 33) transza część kredytu postawiona do dyspozycji kredytobiorcy w wysokości i terminie określonym w umowie; 34) termin spłaty wskazana w umowie i/lub harmonogramie (planie spłaty) kredytu data spłaty całości kredytu lub raty kredytu lub odsetek; 35) umowa umowa o: kredyt mieszkaniowy, kredyt konsolidacyjny, kredyt konsumpcyjny zabezpieczony hipotecznie; 36) usługa dodatkowa usługa oferowana klientowi indywidualnemu łącznie z umową o kredyt; 37) ustawa ustawa z dnia 23 marca 2017 roku o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami; 38) wartość nieruchomości wartość rynkowa nieruchomości stanowiącej przedmiot kredytowania lub zabezpieczenia w rozumieniu art. 151 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami; 39) wkład własny - udokumentowane środki pieniężne klienta indywidualnego wniesione lub zadeklarowane do wniesienia na sfinansowanie kredytowanego przedmiotu transakcji/ inwestycji budowlanej; Bank może uznać wniesienie wkładu własnego w formie nieruchomości gruntowej, na której docelowo znajdować się będzie nieruchomość stanowiąca przedmiot kredytowania lub uczestnictwa w programie wsparcia rozwoju budownictwa mieszkaniowego wynikającego z przepisów prawa; 40) wniosek o kredyt wniosek o udzielenie kredytu zabezpieczonego hipotecznie; 41) wniosek każde oświadczenie kredytobiorcy dotyczące poprawy funkcjonowania banku, lepszego zaspokojenia potrzeb kredytobiorców, usprawnienia pracy lub poszerzenia oferty; 42) wnioskodawca klient indywidualny ubiegający się o kredyt w Banku; 43) wypłata kredytu/uruchomienie kredytu wykorzystanie przez kredytobiorcę całości lub części kredytu na warunkach i w sposób określony w umowie; 44) wskaźnik LtV - wskaźnik wyrażający stosunek wartości ekspozycji kredytowej do wartości nieruchomości; 45) wskaźnik DtI - wskaźnik wyrażający stosunek wydatków związanych z obsługą zobowiązań kredytowych i zobowiązań finansowych (o trwałym charakterze) innych niż zobowiązania kredytowe, do dochodu netto klienta indywidualnego; 46) wypowiedzenie umowy jednostronne oświadczenie Banku skierowane do kredytobiorcy, w którym Bank rozwiązuje umowę i żąda spłaty kredytu wraz z odsetkami oraz innymi należnościami, w terminie określonym w oświadczeniu, a przed umownym terminem spłaty; 4

47) zadłużenie kwota należna Bankowi od kredytobiorcy z tytułu: udzielonego kredytu, odsetek, prowizji, opłat oraz innych należności wynikających z umowy; 48) zdolność kredytowa - zdolność klienta indywidualnego do spłaty zaciągniętego kredytu hipotecznego wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. 3 Na warunkach określonych w regulaminie i umowie Bank udziela: 1) kredytów mieszkaniowych; 2) kredytów konsolidacyjnych; 3) kredytów konsumpcyjnych zabezpieczonych hipotecznie; 4 1. Bank udziela kredytów w PLN. 2. Bank może udzielić kredytu klientowi indywidualnemu, który spełnia następujące warunki: 1) posiadać pełną zdolność do czynności prawnych; 2) ukończyć 18 rok życia; 3) posiadać zdolność kredytową; 4) prawidłowo wywiązywać się ze swoich zobowiązań finansowych; 5) uzyskiwać dochody w PLN na terenie Rzeczpospolitej Polskiej; 6) posiadać zaakceptowane przez Bank źródło dochodów; 7) przejść pozytywną weryfikację w bazach danych; 8) posiadać obywatelstwo polskie albo być cudzoziemcem posiadającym zezwolenie na osiedlenie się w Rzeczpospolitej Polskiej lub na pobyt rezydenta długoterminowego UE albo być cudzoziemcem, obywatelem innego państwa członkowskiego UE, posiadającym prawo do stałego pobytu w Rzeczpospolitej Polskiej; 9) zaproponować prawne zabezpieczenie spłaty kredytu hipotecznego zaakceptowane przez Bank; 10) posiadać miejsce zamieszkania na terenie działania Banku; 11) złożyć komplet wskazanych przez Bank dokumentów. 3. Bank nie udziela kredytów osobom: 1) będącym w okresie wypowiedzenia umowy o pracę zatrudnionym lub współpracującym z podmiotem znajdującym się w stanie upadłości lub w likwidacji; 2) dla których weryfikacja aktualnych zobowiązań kredytowych w Banku wykazuje kredyty z grupy ryzyka wątpliwe i stracone; 3) których przedstawiane dokumenty znajdują się w Systemie DZ; 4) których dane jako dłużników niespłacających swoich zobowiązań, znajdują się w: a) KRD BIG, b) BIG InfoMonitor; 5) wobec których Bank zweryfikował negatywnie historię kredytową w BIK według wewnętrznych regulacji Banku; 6) wobec których jest prowadzone sądowe lub administracyjne postępowanie egzekucyjne; 7) które złożyły wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, i wobec których ogłoszono upadłość. 5 1. Kredyt mieszkaniowy może być przeznaczony na: 1) budowę, rozbudowę, przebudowę, remont, modernizację, wykończenie oraz dokończenie budowy nieruchomości mieszkalnej; 2) przebudowę pomieszczeń lub budynków niemieszkalnych na cele mieszkalne; 3) nabycie nieruchomości mieszkalnej; 5

4) przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w prawo własności; 5) zamianę nieruchomości mieszkalnej na inną nieruchomość mieszkalną; 6) wykup lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego stanowiących własność zakładu pracy lub mienie komunalne; 7) całkowitą spłatę terminowo obsługiwanych kredytów zaciągniętych na cele, o których mowa w pkt 1-6; 8) refinansowanie nakładów poniesionych na cele określone w pkt 1-6; 9) nabycie udziału w nieruchomości mieszkalnej, pod warunkiem ustanowienia hipoteki na całej nieruchomości; 10) inne cele związane z zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych; 11) cel dowolny łącznie z jednym z celów kredytowania wymienionych w pkt 1-10. 2. Kredyt mieszkaniowy może być udzielony na jeden lub kilka celów, pod warunkiem że dotyczą one tej samej nieruchomości mieszkalnej. 3. Kredyt konsolidacyjny może być przeznaczony na: 1) spłatę zadłużenia kredytobiorcy w Banku lub w innych bankach z tytułu kredytów na cele mieszkaniowe, limitów kredytowych, kart kredytowych, pożyczek hipotecznych, kredytów ratalnych, kredytów gotówkowych, samochodowych i innych kredytów konsumpcyjnych, z zastrzeżeniem że ponad 50% kwoty kredytu musi zostać przeznaczona na spłatę kredytu udzielonego na zaspakajanie potrzeb mieszkaniowych; 2) na dowolny cel konsumpcyjny do 30% kwoty kredytu, z zastrzeżeniem ust. 3 pkt 1. 4. Kredyt konsumpcyjny zabezpieczony hipotecznie udzielany jest na dowolny cel konsumpcyjny. 6 1. Kredytobiorca ubiegający się o kredyt mieszkaniowy zobowiązany jest do udokumentowania środków własnych (wkładu własnego) przed podjęciem decyzji kredytowej. 2. Wysokość wkładu własnego oraz wnioskowana kwota kredytu musi pozwolić kredytobiorcy na sfinansowanie celu kredytu mieszkaniowego w całości. 3. Wkład własny nie może być finansowany z innych kredytów i pożyczek. 4. Wkład własny powinien być wniesiony najpóźniej przed wypłatą ostatniej transzy kredytu. Rozdział 2 Zasady i warunki udzielania kredytów 7 1. Kredyty konsolidacyjne i mieszkaniowe udzielane są w miesiącach na okres nie krótszy niż 36 miesięcy (3 lata) oraz nie dłuższy niż 300 miesięcy (25 lat), wliczając w to okres karencji. 2. Kredyt konsumpcyjny zabezpieczony hipotecznie udzielany jest na okres nie krótszy niż 36 miesięcy (3 lata) oraz nie dłuższy niż 120 miesięcy (10 lat). 3. Karencja może być stosowana wyłącznie w kredytach mieszkaniowych i konsolidacyjnych przez okres nie dłuższy niż 24 miesiące. 8 Minimalna kwota: 1) kredytu mieszkaniowego i konsolidacyjnego wynosi 20 000 zł; 2) kredytu konsumpcyjnego zabezpieczonego hipotecznie wynosi 20 000 zł; 6

9 1. Maksymalna kwota kredytu uzależniona jest od: 1) zdolności kredytowej kredytobiorcy; 2) wartości nieruchomości będącej przedmiotem kredytowania lub stanowiącej zabezpieczenia spłaty kredytu; 3) wskaźnika LtV zaakceptowanego przez Bank, o którym mowa w 10-11. 2. Z zastrzeżeniem ust. 1 maksymalna kwota: 1) kredytu mieszkaniowego wynosi 70-krotność dochodu netto, jednak nie więcej niż 450.000,00 PLN; 2) kredytu konsolidacyjnego wynosi 70-krotność dochodu netto, jednak nie więcej niż 300.000,00 PLN; 3) kredytu konsumpcyjnego zabezpieczonego hipotecznie wynosi 15-krotność dochodu netto, jednak nie więcej niż 255.500.00 PLN; 10 Z zastrzeżeniem 9 wysokość kredytu nie może przekroczyć: 1) 80% wartości nieruchomości w przypadku kredytów mieszkaniowych i kredytów konsolidacyjnych udzielonych na okres do 300 miesięcy (25 lat), wliczając w to okres karencji; 2) 60% wartości nieruchomości w przypadku kredytów konsumpcyjnych zabezpieczonych hipotecznie. 11 1. Bank może udzielić kredytu mieszkaniowego do wysokości 90% wartości nieruchomości, pod warunkiem ustanowienia dodatkowego zabezpieczenia spłaty kredytu w postaci zabezpieczenia zaakceptowanego przez Bank. 2. W przypadku określonym w ust. 1, dodatkowe zabezpieczenie, ustanawiane jest do czasu, gdy stosunek zadłużenia z tytułu udzielonego kredytu do wartości nieruchomości osiągnie poziom równy lub niższy od wskazanego 10 pkt 1. 12 1. Kredyt oprocentowany jest według stałej lub zmiennej lub stanowiącej połączenie obu rodzajów stopy procentowej określonej w umowie. 2. Stała stopa procentowa oznacza, że w okresie wskazanym w umowie oprocentowanie kredytu nie ulega zmianie. 3. Zmienna stopa procentowa stanowi sumę stawki bazowej i marży Banku. 4. Marża Banku dla kredytów zabezpieczonych hipotecznie uzależniona jest od stopnia ryzyka Banku. 5. Wysokość oprocentowania, wysokość marży i zasady zmiany oprocentowania określa umowa. 6. Odsetki od kredytu naliczane są codziennie od bieżącego salda zadłużenia z tytułu kredytu przy założeniu, że rok ma 365 dni, a miesiąc rzeczywistą liczbę dni. 7. Informacje o stawce bazowej publikowane w prasie codziennej (np. w dzienniku Rzeczpospolita ) lub zamieszczane na stronie internetowej www.money.pl, są traktowane jako powiadamianie przez Bank o zmianie oprocentowania kredytu osób trzecich, będących dłużnikami Banku z tytułu zabezpieczenia kredytu. 8. Maksymalna wysokość oprocentowania kredytu nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne); jeżeli oprocentowanie kredytu przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne. 9. Wysokość odsetek ustawowych, o których mowa w ust. 8 równa się sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych. 7

10. Wysokość odsetek ustawowych ogłaszana jest przez Ministra Sprawiedliwości, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski. 13 1. Bank nie świadczy usług doradczych. 2. Bank może oferować lub zawierać umowy o kredyt wraz z innymi odrębnymi produktami lub usługami finansowymi (tzw. usługami dodatkowymi), w przypadku gdy umowa jest dla kredytobiorcy dostępna również bez tych produktów lub usług, w tym na innych warunkach niż łącznie z tymi produktami lub usługami. 3. Za czynności związane z zawarciem umowy, udzieleniem i obsługą kredytu, Bank pobiera prowizje i opłaty wskazane w umowie i taryfie, w tym prowizję przygotowawczą, zależną od kwoty udzielonego kredytu, płatną w dniu zawarcia umowy albo w dniu uruchomienia kredytu. 14 Postawienie kredytu do dyspozycji kredytobiorcy następuje w terminie i na warunkach ustalonych z kredytobiorcą w umowie. 15 1. Kredyt jest wypłacany w terminie uzgodnionym z kredytobiorcą i określonym w umowie oraz po spełnieniu określonych w niej warunków. 2. Kredyt wypłacany jest jednorazowo lub w transzach, bezgotówkowo, na wskazany rachunek bankowy. 3. Wypłata kredytu następuje po: 1) zapłaceniu przez kredytobiorcę prowizji przygotowawczej; 2) ustanowieniu wskazanego w umowie prawnego zabezpieczenia kredytu; 3) spełnieniu przez kredytobiorcę warunków wskazanych w umowie. 4. Wypłata kredytu lub pierwszej transzy kredytu powinna nastąpić w terminie nie dłuższym niż 90 dni, od daty postawienia kredytu lub pierwszej transzy kredytu do dyspozycji kredytobiorcy, chyba że umowa stanowi inaczej. 16 1. W okresie kredytowania kredytobiorca może wnioskować o odroczenie spłaty raty kapitałowo-odsetkowej kredytu mieszkaniowego, bez konieczności podpisania aneksu do umowy i wydłużenia okresu kredytowania (wakacje kredytowe). 2. Kredytobiorca 10 razy w okresie kredytowania, ale nie częściej niż raz na 12 miesięcy, może wnioskować o odroczenie spłaty raty, pod warunkiem iż: 1) wniosek o odroczenie raty został złożony nie wcześniej niż 12 miesięcy od uruchomienia całej kwoty kredytu; 2) minęło więcej niż 12 miesięcy od złożenia ostatniego wniosku o odroczenie; 3) z wnioskiem o odroczenie wystąpili wszyscy kredytobiorcy. 3. Odroczoną ratę kapitałowo-odsetkową kredytobiorca zobowiązany jest spłacić, według wyboru: 1) poprzez spłatę w następnym miesiącu dwóch rat kapitałowo-odsetkowych albo 2) poprzez rozłożenie raty kapitałowej na pozostały okres kredytowania i zapłacie raty odsetkowej (naliczonej od wykorzystanej kwoty kredytu) w następnym miesiącu. 4. Bank ustala nowy harmonogram rat kredytowych i przekazuje go kredytobiorcy. Rozdział 3 Prawne zabezpieczenie kredytu 17 1. Docelowym prawnym zabezpieczeniem spłaty kredytu są: 1) hipoteka na nieruchomości; 8

2) przelew wierzytelności na rzecz Banku z ubezpieczenia nieruchomości, stanowiącej przedmiot zabezpieczenia, od ognia i innych zdarzeń losowych, 3) weksel własny in blanco wraz z deklaracją wekslową. 2. Przed wypłatą kredytu (lub pierwszej transzy) kredytobiorca zobowiązany jest do przedłożenia w Banku dokumentów potwierdzających fakt złożenia we właściwym sądzie prawidłowo opłaconego wniosku o wpis hipoteki do ksiąg wieczystych, a w przypadku braku urządzonej księgi wieczystej dla kredytowanej nieruchomości, również dokumentów potwierdzających fakt złożenia, we właściwym sądzie, prawidłowo opłaconego wniosku o założenie księgi wieczystej, z wyłączeniem kredytów przeznaczonych na nabycie nieruchomości w drodze przetargu albo na nabycie nieruchomości od dewelopera lub spółdzielni mieszkaniowej. 3. Ubezpieczenie wraz z cesją praw z umowy ubezpieczenia na rzecz Banku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, musi być utrzymywane przez kredytobiorcę lub właściciela nieruchomości i przedkładane w Banku wraz z potwierdzeniem jego opłacenia, najpóźniej w dniu upływu ważności poprzedniej polisy, aż do całkowitej spłaty zobowiązań z tytułu kredytu. 4. Zabezpieczenie w postaci cesji praw z umowy ubezpieczenia nie jest wymagane, w przypadku gdy hipoteka jest ustanawiana na nieruchomości gruntowej niezabudowanej. 5. Do czasu ustanowienia hipoteki, o której mowa w ust. 1 pkt 1: 1) Bank ubezpiecza kredyt w zakładzie ubezpieczeń, z którym ma podpisaną umowę o współpracy; 2) kredytobiorca może ustanowić inne zabezpieczenie spłaty kredytu: a) ubezpieczenie na życie kredytobiorcy, ze wskazaniem Banku jako uposażonego, b) przelew wierzytelności przysługujących kredytobiorcy wobec spółdzielni mieszkaniowej lub dewelopera z tytułu zwrotu dokonanych wpłat na poczet ceny nabycia lub budowy nieruchomości, które powstaną po rozwiązaniu lub wygaśnięcia umowy zawartej z deweloperem lub spółdzielnią mieszkaniową, c) inne zabezpieczenia spłaty kredytu uzgodnione z Bankiem. 6. Po ustanowieniu zabezpieczenia docelowego Bank zwolni zabezpieczenie dodatkowe, o którym mowa w ust. 5. 7. Udzielając kredytu, niezależnie od docelowego zabezpieczenia spłaty kredytu, Bank może zażądać ustanowienia dodatkowego zabezpieczenia jego spłaty, określonego w umowie. 8. W przypadku, o którym mowa w 11, Bank ubezpiecza ryzyko Banku w zakładzie ubezpieczeń, z którym ma podpisaną umowę o współpracy lub kredytobiorca ustanawia inne dodatkowe zabezpieczenie kredytu uzgodnione z Bankiem. 9. Na wniosek kredytobiorcy Bank może przyjąć, jako docelowe zabezpieczenie kredytu, hipotekę na nieruchomości innej niż przedmiot kredytowania, w tym stanowiącej własność osoby trzeciej, w takim przypadku Bank ma obowiązek informowania właściciela nieruchomości stanowiącej przedmiot hipoteki o wszelkich zaległościach w spłacie kredytu oraz o ewentualnych zmianach umowy. 10. W przypadku ustanowienia hipoteki na nieruchomości stanowiącej własność osoby trzeciej obowiązek ubezpieczenia nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych oraz dokonania cesji praw z umowy ubezpieczenia na rzecz Banku spoczywa na właścicielu nieruchomości. 11. W przypadku ustanowienia hipoteki na użytkowaniu wieczystym, okres użytkowania wieczystego musi być dłuższy o 5 lat, od terminu spłaty kredytu. 18 W przypadkach określonych w umowie, Bank może zażądać zmiany, ustanowienia nowego lub ustanowienia dodatkowego zabezpieczenia spłaty kredytu. 9

19 1. Koszty związane z ustanowieniem, zmianą, zwolnieniem zabezpieczenia kredytu ponosi kredytobiorca, na zasadach określonych w umowie. 2. Na wniosek kredytobiorcy Bank, przy uwzględnieniu ryzyka kredytowego, może przed całkowitą spłatą kredytu, zwolnić część docelowego lub dodatkowego prawnego zabezpieczenia kredytu. Rozdział 4 Wniosek o udzielenie kredytu i umowa 20 1. Wnioskodawca składa w Banku wniosek o kredyt na formularzu obowiązującym w Banku. 2. Do wniosku należy dołączyć wymagane przez Bank dokumenty: 1) dotyczące kredytowanej nieruchomości (w zależności od przedmiotu kredytowania) lub nieruchomości stanowiącej przedmiot zabezpieczenia, w tym: a) odpis (nie starszy niż 30 dni od daty złożenia wniosku) księgi wieczystej nieruchomości w przypadkach określonych przez Bank, dopuszcza się przedłożenie wydruku z elektronicznej Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych http://ekw.ms.gov.pl, b) dokumenty potwierdzające wniesienie lub posiadanie wymaganego wkładu własnego, c) umowę/ umowę przedwstępną sprzedaży nieruchomości lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu/ domu jednorodzinnego, umowę o budowę lokalu zawartą ze spółdzielnią mieszkaniową lub umowę nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, d) w przypadku budowy domu m.in.: kosztorys, harmonogram prac, umowę z inwestorem, zgłoszenie inwestycji budowlanej według prawa budowlanego wraz z klauzulą braku wniesienia sprzeciwu na rozpoczęcie budowy nadaną przez właściwy organ administracji lub pozwolenie na budowę, projekt budowlany i dziennik budowy (do wglądu), e) wycenę nieruchomości dokonaną przez rzeczoznawcę w przypadkach określonych przez Bank; 2) dokumenty potwierdzające źródła i wysokość dochodów; 3) dokumenty dotyczące prawnych form zabezpieczenia kredytu; 4) inne dokumenty wymagane przez Bank. 3. Warunkiem podjęcia decyzji przez Bank w przedmiocie kredytu jest dostarczenie przez kredytobiorcę wszystkich wymaganych dokumentów. 4. Po podjęciu przez Bank decyzji o przyznaniu kredytu i spełnieniu warunków wymaganych do zawarcia umowy, Bank podpisuje z kredytobiorcą umowę. 5. W przypadku, gdy w związku małżeńskim wnioskodawcy obowiązuje wspólność majątkowa, o kredyt mogą się ubiegać małżonkowie wyłącznie wspólnie. 21 1. Kredyt jest udzielany na podstawie umowy zawartej pomiędzy Bankiem a wnioskodawcą. 2. Każda ze stron może wnioskować o zmianę umowy; zmiana warunków określonych w umowie następuje za zgodą stron, w formie pisemnego aneksu do umowy, o ile umowa nie stanowi inaczej. 10

Rozdział 5 Spłata kredytu i odsetek 22 1. Kredytobiorca zobowiązany jest do spłaty kredytu wraz z odsetkami w terminach, wysokości i w sposób określony w umowie; spłata kredytu wraz z należnymi odsetkami może odbywać się miesięcznie, według jednej z metod, określonej w umowie: 1) w równych ratach kapitałowo-odsetkowych; 2) w równych ratach kapitałowych i odsetek naliczanych od salda zadłużenia. 2. Strony w umowie mogą określić inne sposoby i terminy spłaty, niż wskazane w ust. 1. 3. Kredytobiorca może dokonać w każdym czasie przedterminowej spłaty całości lub części kredytu na zasadach określonych w umowie. 4. W okresie karencji kredytobiorca zobowiązany jest do zapłaty odsetek od wykorzystanej kwoty kredytu. 5. Spłata kapitału może nastąpić dopiero po wypłacie całości kredytu lub po otrzymaniu przez Bank pisemnej rezygnacji kredytobiorcy z pozostałej, pozostawionej do dyspozycji kredytobiorcy, części kredytu i zawarciu aneksu do umowy. 6. W przypadku kredytu wypłacanego w transzach na pisemny wniosek kredytobiorcy, spłata kapitału kredytu może rozpocząć się począwszy od następnego miesiąca po uruchomieniu I transzy lub w innym wskazanym przez kredytobiorcę terminie. 7. Jeżeli termin spłaty kredytu przypada na dzień wolny od pracy, spłata może być dokonana w pierwszym dniu roboczym po tym terminie. 8. Kredytobiorcy odpowiadają solidarnie za zobowiązania wynikające z zawartej przez nich wspólnie umowy. 23 1. Wpłaty zaliczane są na spłatę zadłużenia w następującej kolejności, z zastrzeżeniem ust. 2: 1) prowizje, opłaty i koszty ustanowienia prawnego zabezpieczenia kredytu poniesione przez Bank; 2) odsetki od zadłużenia przeterminowanego; 3) odsetki zaległe; 4) kapitał przeterminowany; 5) odsetki bieżące naliczane do dnia poprzedzającego wpływ środków na spłatę zadłużenia; 6) kapitał bieżący. 2. Wypłacone przez ubezpieczyciela świadczenie ubezpieczeniowe z tytułu ubezpieczenia spłaty kredytu zaliczane jest w pierwszej kolejności na kapitał bieżący, a w dalszej części zgodnie z ust. 1. 24 1. Niespłacenie w terminie określonym umową należności z niej wynikających, w tym raty kredytu lub jej części powoduje, że należność nie spłacona staje się zadłużeniem przeterminowanym. 2. Od kredytu przeterminowanego Bank nalicza odsetki za opóźnienie, jak dla należności przeterminowanych, według podwyższonej stopy procentowej wskazanej w umowie. 3. Maksymalna wysokość oprocentowania zadłużenia przeterminowanego kredytu nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie); jeżeli oprocentowanie zadłużenia przeterminowanego kredytu przekracza wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, należą się odsetki maksymalne za opóźnienie. 4. Wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie, o których mowa w ust. 3 równa się sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. 11

5. Wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie ogłaszana jest przez Ministra Sprawiedliwości, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski. 6. Bank może wypowiedzieć umowę w przypadkach wskazanych w umowie. 7. Okres wypowiedzenia umowy wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy 7 dni, chyba że strony w umowie określiły dłuższy termin. 8. Jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, Bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. W wezwaniu, o którym mowa w zdaniu poprzednim, Bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. 9. Bank może domagać się zaspokojenia swoich wierzytelności z całego majątku kredytobiorcy oraz z ustanowionego prawnego zabezpieczenia kredytu. Rozdział 6 Reklamacje, skargi, wnioski 25 1. Reklamacja może być złożona: 1) osobiście w Centrali (siedzibie Banku) lub w dowolnym Oddziale w formie pisemnej lub ustnej do protokołu; 2) telefonicznie w formie ustnej poprzez numery podane na stronie internetowej Banku; 3) listownie w formie pisemnej na adres Centrali lub dowolnego Oddziału; 4) z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej wysyłając e-mail na adres podany na stronie internetowej Banku; 5) faksem w formie pisemnej na numery, podane na stronie internetowej Banku, 26 1. Treść reklamacji złożonej w formie pisemnej powinna zawierać: 1) imię i nazwisko lub nazwę kredytobiorcy; 2) adres korespondencyjny; 3) dokładny opis zdarzenia lub przedmiotu zastrzeżeń kredytobiorcy; 4) oczekiwany przez klienta stan po rozpatrzeniu zastrzeżeń; 5) własnoręczny podpis kredytobiorcy. 2. W przypadku stwierdzenia przez Bank braku informacji wymaganych do rozpatrzenia reklamacji, bank zwraca się do kredytobiorcy o ich uzupełnienie w formie w jakiej kredytobiorca złożył reklamację. 3. W sytuacji odmowy podania przez kredytobiorcę wszystkich danych niezbędnych do rozpoczęcia procesu dotyczącego rozpatrzenia reklamacji, Bank informuje kredytobiorcę, że rozpatrzenie reklamacji nie będzie możliwe, ze względu na niekompletność oświadczenia kredytobiorcy. Niezależnie od powyższego kredytobiorca jest informowany o rozpatrzeniu reklamacji, w terminie o którym mowa w 27 ust. 1. 4. Złożenie reklamacji nie zwalnia kredytobiorcy z obowiązku terminowego regulowania zobowiązań wobec Banku. 5. Bank potwierdza złożenie reklamacji w formie pisemnej. 27 1. Bank odpowiada na reklamację bez zbędnej zwłoki nie później niż w terminie 30 dni kalendarzowych od daty wpływu reklamacji do Banku. 2. W szczególnie skomplikowanych przypadkach termin, o którym mowa w ust. 1, może ulec wydłużeniu do 60 dni kalendarzowych. 12

3. Za szczególne skomplikowane przypadki, o których mowa w ust. 2 uznaje się konieczność uzyskania przez Bank dodatkowych informacji od podmiotów trzecich współpracujących z Bankiem niezbędnych do rozpatrzenia reklamacji. 4. W przypadku braku możliwości udzielenia odpowiedzi na złożoną reklamację w terminie określonym w ust. 1 Bank w formie pisemnej w terminie 14 dni od dnia wpływu reklamacji: 1) wyjaśnia przyczyn opóźnienia w rozpatrywaniu reklamacji; 2) wyjaśnia okoliczności, które muszą zostać ustalone; 3) wskazuje przewidywany terminu udzielenia odpowiedzi na złożoną reklamację, który nie może być dłuższy niż wskazany w ust. 2. 5. Do zachowania terminu, o którym mowa w ust. 1 i 2 wystarczy wysłanie odpowiedzi do klienta przed jego upływem. 6. W przypadku niedotrzymania terminu określonego w ust. 1, a w szczególnie skomplikowanych przypadkach, o których mowa w ust. 3 terminu określonego w ust. 2, reklamację uznaje się za rozpatrzoną zgodnie z wolą kredytobiorcy. 7. Udzielając odpowiedzi na reklamację Bank bierze pod uwagę stan faktyczny istniejący w ostatnim dniu terminu na udzielenie odpowiedzi na reklamację, chyba że informacje i ewentualne dokumenty, jakimi dysponuje Bank, umożliwiają udzielenie odpowiedzi wcześniej. 8. W przypadku gdy zmianie ulegnie stan faktyczny, w oparciu o który Bank udzielił odpowiedzi na reklamację, Bank ponownie rozpoznaje reklamację biorąc pod uwagę zmieniony stan faktyczny, o ile zmiany nastąpiły na korzyść klienta. 28 Odpowiedź na reklamację udzielana jest w formie pisemnej i wysłana: 1) listem poleconym na adres wskazany w reklamacji przez kredytobiorcę; 2) wyłącznie na wniosek kredytobiorcy z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej na adres mailowy, z którego reklamacja została wysłana, chyba że kredytobiorca poda w reklamacji inny adres mailowy poprzez załączenie skanu odpowiedzi. 29 1. Bank podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. 2. W razie sporu z bankiem kredytobiorca może zwrócić się o pomoc do Miejskiego lub Powiatowego Rzecznika Konsumenta. 3. Od stanowiska zawartego w odpowiedzi na reklamację kredytobiorca może: 1) odwołać się do wyższych szczebli decyzyjnych banku, w tym Rady Nadzorczej banku; 2) złożyć zapis na Sąd Polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego; 3) skorzystać z instytucji Arbitra Bankowego przy Związku Banków Polskich; 4) złożyć wniosek w sprawie rozwiązania sporu do Rzecznika Finansowego lub 5) wystąpić z powództwem do właściwego miejscowo sądu powszechnego wskazując Bank jako pozwanego. 4. Podmiotami uprawnionymi do prowadzenia postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich w rozumieniu ustawy z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich są: 1) Rzecznik Finansowy, adres strony internetowej: www.rf.gov.pl; 2) Sąd Polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego, adres strony internetowej: www.knf.gov.pl/regulacje/sad_polubowny/index.jsp; 3) Bankowy Arbitraż Konsumencki przy Związku Banków Polskich, adres strony internetowej: www.zbp.pl/dla-konsumentow/arbiter-bankowy/dzialalnosc. 13

30 Do skarg stosuje się odpowiednio postanowienia 25-29 za wyjątkiem postanowień zawartych w 27 ust. 6 i 29 ust. 3 pkt 4 i ust. 4 (w zakresie w jakim dotyczą Rzecznika Finansowego). 31 Do wniosków stosuje się odpowiednio zasady zawarte w postanowieniach 25-29 za wyjątkiem postanowień zawartych w 27 ust. 6 i 29 ust. 3 i 4. Rozdział 7 Postanowienia końcowe 32 1. Ostateczne rozliczenie kredytobiorcy z tytułu kredytu, odsetek i innych kosztów oraz zwrócenie lub zwolnienie prawnego zabezpieczenia kredytu, następuje w terminie do 14 dni od dnia dokonania całkowitej spłaty wszystkich należności Banku wynikających z umowy, z zastrzeżeniem ust. 2. 2. W odniesieniu do zabezpieczenia hipotecznego, w terminie wskazanym w ust. 1 Bank wydaje kredytobiorcy dokumenty potwierdzające spłatę kredytu, celem załączenia ich do wniosku składanego w sądzie o wykreślenie hipoteki; wykreślenia hipoteki stanowiącej zabezpieczenie spłaty kredytu dokonuje sąd na wniosek osoby uprawnionej - wniosek o wykreślenie hipoteki po spłacie całości kredytu zobowiązany jest złożyć kredytobiorca. 3. W przypadku ustanowienia zabezpieczenia w formie weksla, kredytobiorca lub inny wystawca weksla zobowiązany jest odebrać dokument weksla w terminie 14 dni od całkowitej spłaty kredytu wraz z odsetkami; w przypadku nieodebrania weksla w tym terminie Bank uprawniony jest do komisyjnego zniszczenie dokumentu weksla. 33 Kredytobiorca zobowiązany jest do niezwłocznego powiadomienia Banku o zmianie nazwiska, adresu zamieszkania lub adresu korespondencyjnego. 34 Postanowienia regulaminu mają zastosowanie do spraw nieuregulowanych w umowie. 35 1. Bank uprawniony jest do zmiany niniejszego regulaminu z ważnych przyczyn, za które uznaje się: 1) wprowadzenie zmian w powszechnie obowiązujących przepisach prawa regulujących działalność sektora bankowego lub świadczone przez banki usługi określone w regulaminie; 2) zmianę interpretacji przepisów regulujących działalność sektora bankowego lub świadczone przez banki usługi wynikającą z orzeczeń sądów, w tym sądów Wspólnot Europejskich, decyzji, rekomendacji lub zaleceń Narodowego Banku Polskiego, Komisji Nadzoru Finansowego lub innych właściwych w tym zakresie organów lub urzędów kontrolnych, w tym organów i urzędów Unii Europejskiej w zakresie dotyczącym usług określonych regulaminem. 2. W przypadku zmiany postanowień regulaminu w trakcie trwania umowy, Bank doręcza kredytobiorcy wprowadzone zmiany do regulaminu w formie wyciągu lub regulamin uwzględniający zmiany w formie ich wyróżnienia. 3. Kredytobiorca może odmówić przyjęcia zmian składając Bankowi pisemne oświadczenie w terminie 30 dni od doręczenia kredytobiorcy informacji o wprowadzonych zmianach; odmowa przyjęcia zmian jest jednoznaczna z wypowiedzeniem umowy. 14

4. Jeżeli w terminie 30 dni od doręczenia tekstu wprowadzonych zmian do regulaminu, kredytobiorca nie wypowie umowy, uznaje się, że zmiany zostały przyjęte i obowiązują strony od dnia wskazanego w zawiadomieniu o wprowadzonej zmianie. 5. Okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące, przy czym kredytobiorca może spłacić kredyt przed terminem w każdym czasie, na zasadach określonych w umowie. 6. Kredytobiorca, który wypowiedział umowę jest zobowiązany do spłaty wszystkich wynikających z tej umowy należności Banku do dnia upływu okresu wypowiedzenia. 36 1. Bank ma prawo do zmiany czasu pracy jednostek organizacyjnych Banku (placówek Banku), a także zmiany adresu siedziby lub dowolnej jednostki organizacyjnej Banku (placówki Banku). 2. O zmianie czasu pracy Bank powiadamia kredytobiorcę w formie komunikatu w placówce Banku oraz na stronie internetowej Banku. 3. W przypadku zmiany adresu siedziby lub dowolnej jednostki organizacyjnej Banku (placówki Banku) stosuje się ust. 2 powyżej. 37 1. W sprawach nieuregulowanych postanowieniami niniejszego regulaminu mają zastosowanie powszechnie obowiązujące przepisy prawa. 2. Regulamin, na podstawie art. 384 Kodeksu cywilnego i art. 109 ust. 2 Prawa bankowego, jest wiążący dla stron. 15