Czy srokate można jeszcze uratować!?



Podobne dokumenty
JESIENNA KWALIFIKACJA OGIERÓW RASY HUCULSKIEJ DO WPISU DO KSIĘGI STADNEJ

KWALIFIKACJA OGIERÓW RASY HUCULSKIEJ DO WPISU DO KSIĘGI STADNEJ

Sprawozdanie z działalności Komisji Księgi Stadnej Koni Rasy Huculskiej w latach Marek Gibała


Historia powstawania linii genealogicznych w hodowli koni huculskich

Protokół z kwalifikacji do Mistrzostw Polski Koni Rasy Huculskiej Zalutyń, maja 2017 r. Ranking - ścieżka kwalifikacyjna

Pogłowie koni hodowlanych rasy śląskiej

Polski Zwi¹zek Hodowców Koni KWALIFIKACJA OGIERÓW RASY HUCULSKIEJ DO WPISU DO KSIĘGI STADNEJ

XII Ogólnopolski MłodzieŜowy Czempionat Koni Rasy Huculskiej " Szlakiem Konia Huculskiego"

Sprawozdanie Komisji Księgi Stadnej Koni Rasy Huculskiej za lata Marek Gibała

Dz.U Nr 45 poz. 450 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ

Genetyka populacji. Ćwiczenia 7

Konsekwencje zmian zasad wpisu koni do ksiąg hodowlanych

Krajowy program hodowlany dla rasy polskiej czerwono-białej

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

Selekcja, dobór hodowlany. ESPZiWP

33 Stars~ administrator, VIII - XII - średnie 2

ZARZĄDZANIE POPULACJAMI ZWIERZĄT SPOKREWNIENIE INBRED

Polska Księga Stadna Kłusaków

Krajowy program hodowlany dla rasy polskiej czarno-białej

Ranking koni huculskich startujących w eliminacjach do Ogólnopolskiego Czempionatu Użytkowego Regietów, września 2015 r.

Sprawozdanie z działalności Komisji Polskiej Księgi Stadnej Kuców

Program ochrony zasobów genetycznych koni rasy śląskiej

OJCIEC. Strona 1 z 30

nosiciel choroby chora. mężczyzna kobieta. pleć nieokreślona. małżeństwo rozwiedzione. małżeństwo. potomstworodzeństwo

R E G U L A M I N wpisu do ksiąg bydła hodowlanego rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej

Regietów maja 2015r. Ranking oceny na płycie. Hodowca. Rok ur. Maść. ogiery. Gajewski Stanisław Plecka Dąbrowa,woj. łódzkie. j.

Sprawozdanie z działalności Komisji Księgi Stadnej Koni Rasy Konik Polski załata

Sprawozdanie Komisji Ksiąg Stadnych Koni ras sp i wlkp. z działalności w latach

Sprawozdanie z działalności Komisji Polskiej Księgi Stadnej Kuców. Sporządził Przewodniczący Komisji Dr hab. Ryszard Kolstrung

R E G U L A M I N wpisu do ksiąg bydła hodowlanego rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej

Pokrewieństwo, rodowód, chów wsobny

ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 201

PROCEDURA PRZYSTĄPIENIA DO REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ZASOBÓW GENETYCZNYCH KONI

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 CZĘŚĆ PRAKTYCZNA

w dniach r. W Rzeszotarach Ranking oceny na płycie KOŃ Ojciec (Nazwa i nr lic.)

R E G U L A M I N wpisu do ksiąg bydła hodowlanego rasy polskiej czarno-białej

ARKUSZ SĘDZIOWSKI OCENY NA PŁYCIE

Szacowanie wartości hodowlanej. Zarządzanie populacjami

DYREKTYWA RADY z dnia 26 czerwca 1990 r. w sprawie zootechnicznych i genealogicznych warunków handlu wewnątrzwspólnotowego koniowatymi (90/427/EWG)

XVII OGÓLNOPOLSKI MŁODZIEŻOWY CZEMPIONAT KONI RASY HUCULSKIEJ pod nazwą "Szlakiem Konia Huculskiego" Klikowa czerwca 2017

DOBÓR. Kojarzenie, depresja inbredowa, krzyżowanie, heterozja

R E G U L A M I N wpisu do ksiąg bydła hodowlanego rasy polskiej czerwonej obowiązujący od 1 stycznia 2017 r.

Tekst jednolity Program ochrony zasobów genetycznych koni rasy małopolskiej

Zasadnicza próba dzielności

Charakterystyka umaszczenia koni rasy huculskiej z uwzględnieniem aspektów genetycznych

Program ochrony zasobów genetycznych koni zimnokrwistych w typie sztumskim

Dane z IV i VIII tomu Księgi Stadnej jako źródło informacji o zmianach cech koni huculskich w latach

STRUKTURA GENEALOGICZNA POPULACJI KONI HUCULSKICH W BIESZCZADZKIM PARKU NARODOWYM

Praca hodowlana. Wartość użytkowa, wartość hodowlana i selekcja bydła

Siemka dzisiaj dalsza część wpisów na temat moich hobby. Dzisiaj przedstawię wam kilka najciekawszych i najpiękniejszych ras koni.

Typ. Nr kat. Nazwa I II III Śred. I II III Śred. I II III Śred. I II III Śred. I II III Śred. ogiery roczne. ogiery dwuletnie.

Wskaźniki a tablice Wskaźniki i tablice są ze sobą w języku C++ ściśle związane. Aby się o tym przekonać wykonajmy cwiczenie.

Prof. dr hab. Jędrzej Krupiński INSTYTUT ZOOTECHNIKI PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY

H I F HUCUL INTERNATIONAL FEDERATION

PROGRAM HODOWLI KUCÓW I KONI MAŁYCH

GENETYKA POPULACJI. Ćwiczenia 3 Biologia I MGR

Wstęp. Hucul horses breeding in the Bieszczady National Park at Wołosate

PORÓWNYWANIE POPULACJI POD WZGLĘDEM STRUKTURY

Ranking koni huculskich startujących w eliminacjach do Ogólnopolskiego Czempionatu Użytkowego Regietów, września 2014 r.

Ranking koni huculskich startujących w eliminacjach do Mistrzostw Polski Koni Rasy Huculskiej Regietów, września 2017 r.

R E G U L A M I N wpisu do ksiąg bydła hodowlanego rasy simentalskiej obowiązujący od 1 lipca 2015 r.

2. CZYNNIKI ZABURZAJĄCE RÓWNOWAGĘ GENETYCZNĄ

Sprawozdanie z działalności KKS koni rasy wielkopolskiej za lata

Ranking koni huculskich startujących w eliminacjach do Ogólnopolskiego Czempionatu Użytkowego Regietów, września 2016 r.

Zmienność. środa, 23 listopada 11

R E G U L A M I N wpisu do ksiąg bydła hodowlanego ras mlecznych

Poradnik dla hodowców i miłośników koni - Jerzy Fedorski

Ranking koni huculskich startujących w eliminacjach do Ogólnopolskiego Czempionatu Użytkowego Regietów, września 2015 r.

Porównywanie populacji

Top ten,czyli... 1 / 14. Wysłany przez: z Lip 17, 2017 Tagów w: Brak tagów. Siemka. Mój kolejny wpis dotyczy TOP TEN, czyli 10 naj ras koni:

I MŁODZIEŻOWY CZEMPIONAT KONI RAS ZIMNOKRWISTYCH. Regulamin

Regionalny Czempionat Koni Rasy Huculskiej

WARUNKI PRZYSTĄPIENIA DO REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ZASOBÓW GENETYCZNYCH KONI

III Podhalańska Wystawa Zwierzat Hodowlanych w Ludźmierzu. w dniach lipiec 2014 Ranking oceny na płycie

Program ochrony zasobów genetycznych koni rasy huculskiej

CECHY ILOŚCIOWE PARAMETRY GENETYCZNE

Konie. I. Wymagania ogólne ubiegania się o przyznanie pierwszej płatności:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca) SSN Zbigniew Myszka

Wstępna ocena programu ochrony zasobów genetycznych koni rasy wielkopolskiej

Ranking koni huculskich startujących w eliminacjach do Ogólnopolskiego Czempionatu Użytkowego Regietów, września 2016 r.

Charakterystyka rodowodowa ogierów małopolskich

Hodowcy bydła w Karczowie

Ranking koni huculskich startujących w eliminacjach do Ogólnopolskiego Czempionatu Użytkowego Regietów, września 2016 r.

Wiadomości JESIENNY PRZEGLĄD KONI ZAWIADOMIENIE

P R O G R A M H O D O W L I K U C Ó W I K O N I M A Ł Y C H

KONFERENCJA. osiągnięcia i wyzwania. Wdrażanie Krajowej Strategii zrównoważonego użytkowania i ochrony zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich:

REGULAMIN IV OGÓLNOPOLSKIEGO CZEMPIONATU PORÓWNAWCZEGO KONI RAS: MAŁOPOLSKIEJ, WIELKOPOLSKIEJ I POLSKI KOŃ SZLACHETNY PÓŁKRWI W SKOKACH LUZEM

Zasady tworzenia i wykorzystania puli premii hodowlanych w ramach funduszu PZHK w 2016 r.

1 Genetykapopulacyjna

Zróżnicowanie genetyczne ogarów polskich w świetle analizy rodowodowej

Wprowadzenie do genetyki medycznej i sądowej

Czy można zmniejszyć ryzyko występowania defektów genetycznych w populacji polskich koni arabskich?

5Z). W ocenie kierownika zakładu treningowego najwyższą wartość hodowlaną uzyskał ogier Turkus (0,81), następnie ogiery: Bystrzak (0,8), Arsen

ARKUSZ EGZAMINACYJNY ETAP PRAKTYCZNY EGZAMINU POTWIERDZAJĄCEGO KWALIFIKACJE ZAWODOWE CZERWIEC 2010

P R O G R A M HODOWLI

Depresja inbredowa i heterozja

Transkrypt:

1 Czy srokate można jeszcze uratować!? Dypl.-Inż. Dr. Peter-Jörg Jansen, Prof. Uniw. Christine Jansen, Honorowy Członek Polskiego Związku Hodowców Konia Huculskiego Tłumaczenie na język polski Mgr.phil. Barbara Jackowska Styczeń 2012 W drugim punkcie porządku obrad Komisji Hodowlanej HIF (Hucul International Federation) w dniu 4.11.2011 w Topolciankach znalazło się sformułowanie: Obrady dotyczące postawionego na Walnym Zjeździe w 2010 roku wniosku: Oddzielne prowadzenie ksiąg stadnych dla koni Huculskich maści srokatej i wynikających z tego zasad kojarzeń Podczas obrad na ten temat w dniu 4.11.2011 zostało stwierdzone przede wszystkim przez Przewodniczącego Komisji Hodowlanej prof. Mihoka (Węgry) i V-ce Prezydenta HIF inż. Gibałę z Polski, że konie srokate przekazują w zwiększonym stopniu odmiany, które są niepożądane. Obaj radzą, aby srokate ogiery nie kryły maścistych klaczy. Proponuje się, aby konie huculskie maści srokatej prowadzić w osobnej Księdze Hodowlanej, dla Polski z okresem przejściowym, aby hodowcy mogli zostać poinformowani. Na posiedzeniu Zarządu HIF zostało w dniu 5.11.2011 to zatwierdzone i sformułowane jako wniosek na Walny Zjazd, który odbędzie się w dniach 27-29 li[piec 2012 w Rumunii. 1 ) Znając podział głosów w HIF niewątpliwym jest, że wniosek wyłączenia srokatych hucułów z Głównej Księgi Hodowlanej zostanie ich większością przegłosowany, nawet jeśli reprezentacja polska będzie głosowała przeciwko niemu, choć nie wynika to wcale z dotychczasowego zabierania głosu przez stronę polską. Przy tym polscy reprezentanci w HIF mięliby czas od postawienia tego wniosku podczas Walnego Zjazdu w maju 2011 (!) w Toplciankach na wypracowanie ugruntowanych naukowo zootechnicznych argumentów przeciwko powyższemu stwierdzeniu i przejęcia, jako kraj pochodzenia dla koni rasy huculskiej, przewodniczenia w tej sprawie. Skutki takiego wniosku są ewidentne: Do nowej, tak zwanej Księgi Koni Srokatych będą włączane hucuły maściste posiadające srokatych przodków z powodu pozornego przekazywania odmian. W Polsce będzie mogła być wpisana do Księgi Głównej tylko znikoma część maścistych hucułów, jako tych genetycznie czystych bez krwi srokatej. Wartość rynkowa i popyt na hucuły z Księgi Koni Srokatych zmniejszy się, zaś interes Rumunii, Węgier, Słowacji i Czech, które twierdzą, że hodowały już zawsze czyste hucuły i posiadają w Głównej Księdze Hodowlanej przeważającą większość koni wzrośnie. Polska mając zaledwie niewielką populację czystych hucułów straci tytuł kraju prowadzącego Księgę Pochodzenia dla Koni Rasy Huculskiej. Dotacje z tytułu hodowli zachowawczej ras

2 rzadkich otrzymają kraje za Księgę pozbawioną koni srokatych lub dla koni wpisanych do tej Księgi, lub dla ich hodowców. A ponieważ jeżeli jeszcze nie wszystko jest stracone, jeśli hodowcy koni huculskich zostaną zbulwersowani i pogonią swoich przedstawicieli w HIF, to 1. Skutki takiego wniosku powinny być ilościowo pogłębione i 2. naświetlone naukowe tło, które sprowadzi argumentację tego wniosku do absurdu. 1. Gdyby krew srokata była niepożądana W Liniach Genealogicznych Polskich Koni Huculskich Iwony Tomczyk-Wrona (Krośniewice 2004) są wypisane wszystkie polskie powojenne konie huculskie do roku 2002/2003. Przypisane są one do 10 lini męskich i 14 rodzin żeńskich. Według tego wszystkie konie srokate wywodzą się od 6478 Zefir, 1967, gn.sr., którego srokata maść pochodzi od jego matki 7669 Larynka, 1957, mysz.sr., a ta otrzymała ją od swej matki, 2955 Pisanka, 1940, gn.sr. Umaszczenie Agatki (matki Pisanki), jako matki założycielki linii, nie jest znane. Matka rodziny Agatka 2955 Pisanka (gn.sr., 1940) 7669 Larynka (mysz.sr., 1957) 6478 Zefir (gn.sr., 1967) Punkt wyjściowy polskich koni srokatych Inną, drugą, założycielką linii jest srokata: 3650 Sroczka, 1947, gn.sr. Jej 3 potomków jest jednak maścistych. Spontaniczne pojawianie się srokacizny przy kojarzeniu koni jednomaścistych pojawia się w przypadku jej córki 38/Kr Stubienka, 1956, mysz., tylko u 3 na około 80 sztuk potomstwa z kilku pokoleń (Sekunda 2003, Sorbi 2001, Szelest 2003). Prawdopodobnym jest, że to trzykrotne wystąpienie maści srokatej można przypisać błędom w rodowodach, ujawnionych po roku 2000. Dla populacji polskich koni srokatych pozostaje, w każdym bądź razie, (ponieważ 3 z 80 jest wartością nieistotną) znaczącą jedynie linia Agatka Zefir. 2 ) Prof. Mihok uzasadnia podczas posiedzenia Komisji Hodowlanej HIF oddzielne prowadzenie Księgi Pochodzenia dla koni Huculskich maści srokatej przede wszystkim tym, że generacja wnuków, która posiada przodków srokatych ma wiele odmian. Tutaj nawiązuje on do

3 jednomaścistych hucułów, u których występują srokaci przodkowie, ponieważ u srokatych koni odmiany by mu nie przeszkadzały. I rzeczywiście, w efekcie kojarzenia koni srokatych z maścistymi, pojawia się 50% maścistych. Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku o oddzielnym prowadzeniu Księgi Hodowlanej dla srokatych hucułów trzeba wyjść z założenia, że nie tylko srokate lecz także ich jednomaściści potomkowie pozostaną w Księdze Hodowlanej Koni Srokatych. Z tego można wywnioskować, że dla przekierowania konia do Księgi Hodowlanej Dla Koni Srokatych będzie istotnym czy przodkowie danego konia huculskiego byli srokaci. Aby zdobyć rozeznanie, jaka część populacji koni huculskich w Polsce według tego nie będzie mogła pozostać w Księdze Głównej Koni Jednomaścistych przeanalizowano listę polskich ogierów hodowlanych z roku 2011 (2011-hc.xls in www.pzhk.pl) i przy pomocy programu Populations-Management-Programm OPTI-MATE (Institut für Tierzucht und Vererbungsforschung, Tierärztliche Hochschule Hannover, Version 3.86) obliczyliśmy frekwencję genów dla założycielki linii koni maści srokatej Pisanki (i na wszelki wypadek dla Sroczki). Frekwencja genów mówi o prawdopodobieństwie, z jakim geny (tu warunkujące umaszczenie) występujące u założycieli linii srokatych pojawiają się u ogierów dopuszczonych do hodowli w roku 2011 - niezależnie od tego, czy, jak często, kiedy ostatnio fenotypowo wystąpiła srokatość. Okazuje się, że ze 179 dopuszczonych do hodowli w 2011 roku w Polsce ogierów Huculskich tylko 11 (jedenaście) nie posiada przodków srokatych! Tylko 11 polskich hodowlanych ogierów Huculskich pozostanie, w związku z tym, w Księdze Hodowlanej Koni Huculskich, w której według HIF wpisane są czyste hucuły. Stanowi to tylko 6%! Można, zatem wyjść z założenia, że analogiczna analiza dla klaczy huculskich nie wypadłaby lepiej ze wspomnianymi już potencjalnymi skutkami dla Polski, jako kraju prowadzącego Księgę Pochodzenia i dotacji z EU.

4 Wyliczając, ze 179 kryjących w roku 2011 ogierów hodowlanych w Polsce, 57 jest maści srokatej, 111 z nich to jest 62% (!) jest maścistych posiada jednak krew srokatą, to znaczy, ma przodków srokatych. Z tego u 82 maścistych ogierów kryjących udział genów pochodzących od srokatych przodków jest wysoki, i to tak samo wysoki, jak u koni srokatych niektórzy przodkowie byli maści srokatej. U 29 maścistych ogierów jest poziom genu srokatości niski, i to niższy, niż u jakiegokolwiek srokatego (lub posiadają przynajmniej założycielkę linii 3650 Sroczkę, 1947, jako przodka). Można tą grupę ewentualnie zaliczyć do grupy koni maścistych, i tak 11 + 29 = 40 ze 179 polskich ogierów rasy huculskiej kryjących w roku 2011 (to jest dalej zaledwie 22%) pozostanie w Księdze Hodowlanej koni czysto huculskich według HIF. Ale to także nie jest opcja uspokajająca. W każdym razie można z załącznika do tego tekstu wywnioskować, o które ogiery chodzi, a właściciele maścistych ogierów, które posiadają przodków srokatych będą się mogli, miejmy nadzieję, oburzyć. Sytuacja ta będzie jeszcze raz, w innej formie na następnym wykresie przedstawiona i uzupełniona o uznane w październiku 2011 roku ogiery mogące być użyte do stanówki w Polsce w roku 2012, jak też te ogiery, które na początku roku ubyły z listy kryjących w 2010 roku. Jest widocznym, że wiele ubyłych z listy zostało niedawno uznanych byłaby interesującą informacja, dlaczego ubyły, gdyż po tak krótkim czasie użytkowania z pewnością nie byłaby możliwa ocena ich potomstwa.

5 Pikanteria na boku: Także 4 z 14 aktywnych ogierów kryjących na Węgrzech zamieszczonych na liście www.lovasszervezetek.hu z 22.1.2012 wykazują przodków srokatych: 5136 Gurgul Castor (wydzierżawiony, własciciel Milan Gonda, SK!) 5137 Hroby Bryf 5127 Polan Pallas 4677 Hroby Grad I z pewnością tak samo, jak powyżej, cały szereg potomków od klaczy z parku Narodowego Aggtelek na Węgrzech, urodzonych w latach 1996 2011 po wydzierżawionych/zakupionych ogierach, które, wszystkie cztery, posiadają srokatych przodków Polan Rapsod Goral Parter Goral Ploskor Pietrosu Jadeit 2. Dlaczego Komisja Hodowlana HIF jest w błędzie Z wielu punktów widzenia twierdzenia HIF, odnoszące się do oddzielnego prowadzenia ksiąg hodowlanych dla maścistych i srokatych hucułów są naukowo nieuzasadnione. Fachowcy z Komisji Hodowlanej HIF powinni o tym wiedzieć, chyba, że przyczyny ich postępowania, tzn. tego podziału, są umotywowane czymś innym (obniżenie wartości cenionych koni srokatych) i próbują przy pomocy pseudo-argumentów drugą stronę przytłoczyć. Poniżej będzie podany krótki zarys kontrargumentów w skondensowanej by były zrozumiane formie. 2.1 Oddzielna Ksiega Hodowlana dla srokatych prowadzi do absurdu W prostym modelu genu lokus barwy (miejsce genów barwy) składa się z dwóch genów barwy, jednego z dwóch genów barwy pochodzącego od ojca i jednego genu barwy od matki. Jako przykład przyjmujemy na poniższym wykresie, że ojciec posiada jeden gen srokatości i jeden gen maścistości (gen dla maści podstawowej - kara, gniada, etc.) w locusie (loci). Gen srokatości jest dominującym (uzewnętrznia się fenotypowo) i tym sposobem ojciec jest srokaty. Ponadto przyjmujemy, że ogier ten łączy się z maścistą klaczą, która ponieważ jest maścista nie może posiadać genu srokatości (który by się uzewnętrznił i matka byłaby srokata), a więc posiada dwa geny maścistości. Przy kojarzeniu w losowy sposób dają, tak ojciec, jak i matka swojemu potomstwu po jednym genie umaszczenia. Na wykresie widzimy zatem wynikające z tego kombinacje genetyczne oznaczone u potomków 1 do 4. Gen srokatości jest dominującym, jest zatem połowa potomstwa znowu maści srokatej. Inna połowa możliwych potomków nie nosi genu srokatości i jest maścista nie może więc przekazać genu srokatości. Informacja o srokatych przodkach zostaje usunięta!

6 Rezultatem tego wywodu jest całkiem inna interpretacja analizy populacji ogierów kryjących z rozdziału 1). Jak już wcześniej zostało wyjaśnione, są przedstawione powyżej możliwości kombinacji genów rozkładem przypuszczalnym, wynikającym z rachunku prawdopodobieństwa, dotyczącym spotkania się dwóch genów u potomków w jednym loci, gdzie konkretny gen u kolejnych potomków byłby przekazywany. W rzeczywistości był on albo tym, który został przekazany, albo tym, który zaginął. U wszystkich ogierów kryjących, które są maściste, gen srokatości został usunięty, niezależnie od obliczonego prawdopodobieństwa, więc niezależnie od obliczonej frekwencji genów lub praktycznie mówiąc: niezależnie od tego, czy przodkowie byli srokaci. Dlatego ze 179 ogierów dopuszczonych do rozrodu w 2011 roku 122 są nie tylko maściste, ale też wolne od genu srokatości. Tylko 57 ogierów kryjących, które fenotypowo są srokate, nosi też gen srokatości. Księga hodowlana koni srokatych mogłaby dlatego zawierać tylko te konie huculskie, które rzeczywiście są srokate. Powstaje jednak pytanie, jaki miałoby to mieć sens, ponieważ z

7 jednej strony są one przez swe umaszczenie naznaczone, a z drugiej strony przy kojarzeniu z maścistymi mogłyby dawać konie maściste, bez genu srokatości. Właściwe pytanie jednak pozostaje czy i jak polska delegacja mogłaby w HIF przewalczyć swoje racje. Niezbędnym będzie bardziej obszerne przygotowanie. 2.2 Srokate nie powodują powstawania odmian Jak już wyjaśniano, głównym podawanym argumentem oddzielnego prowadzenia księgi hodowlanej dla koni srokatych jest nagromadzenie się genetycznie uwarunkowanego przekazywania odmian, których chce się do księgi hodowlanej czystych maścistych nie dopuścić. W Equine Color Genetics (D. Phillip Sponenberg, IOWA State University, 1996, S.60-65) przedstawiono przejrzyście, że za rozpowszechnione u większości ras koni (poprzez selekcję, zgodnie z upodobaniami hodowcy wspierane lub tępione) odmiany na głowie i na nogach są odpowiedzialne inne geny, niż za srokaciznę. Srokacizna u hucułów odpowiada typowi tobiano. Niezależnie od predyspozycji do odmian srokacizna tobiano nie obejmuje głowy. Białe stopy i kończyny należą bezsprzecznie do srokacizny tobiano, nie są jednak genetycznie identyczne z białymi stopami lub nogami wynikającymi z genetycznych uwarunkowań do odmian. Oczywiście może koń srokaty swoją srokaciznę ograniczyć do białych stóp i nóg (kopyta, pęciny, nadpęcia), potomstwo jednak może być w pełni srokate. Białe stopy i nogi - i to wszystkie należą obligatoryjnie do typu tobiano srokacizny i są z tego punktu widzenia gwarancją na to, że hucuł nosi jeszcze gen srokacizny jego potomkowie mogą być znowu w pełni srokaci. Jak wykazano powyżej nie nosi maścisty hucuł tego genu srokatości, nie może więc sam z siebie (w połączeniu z maścistym partnerem) dać konia srokatego, więc też takiego, który posiada białe stopy i nogi. Z tego nie może wynikać możliwość do powstawania odmian, więc ewentualnie pojedynczych lub kilku białych nóg (jakie można było zaobserwować w Łuczynie podczas naszych odwiedzin w 1995 roku razem z odmianami widocznymi na głowie). W przypadkach wątpliwych można rozpoznać na podstawie przodków, czy uwarunkowane to jest genem srokatości, czy jest to odmiana. Białe stopy lub nogi, jako genetycznie uwarunkowane odmiany nie mają nic wspólnego ze srokatością i nie można ich uniknąć poprzez eliminację srokatych koni, lecz tylko poprzez celową selekcję wewnątrz populacji koni maścistych. W każdym bądź razie odmiany są genetycznie nie zależne od srokacizny!. Przy tym pozostaje pytanie odnośnie odmian na głowie, dlaczego miałyby być niepożądane w większości przypadków podnoszą atrakcyjność tak malowanego konia. Tym sposobem argumentacja Komisji Hodowlanej HIF, że ogiery srokate nie mogą kryć klaczy maścistych (i muszą z tego powodu znaleźć się w odrębnej Księdze Hodowlanej), gdyż poprzez to wzrasta częstotliwość występowania odmian u koni huculskich, jak wykazano powyżej, nie ma podstaw naukowych. Według wyobrażeń Komisji Hodowlanej HIF mogą ogiery srokate kryć klacze srokate, co będzie skutkowało podwyższeniem się inbredu w populacji koni srokatych, ponieważ wszystkie konie srokate sprowadzają się do Zefira (1967) i jego potomków. Nie na darmo

8 istniała na przestrzeni dziesiątków lat w hodowli koni Huculskich w Polsce i w Austrii reguła kojarzenia koni srokatych tylko z końmi maścistymi (tak klacze srokate z maścistymi ogierami, jak i srokate ogiery z maścistymi klaczami)! Stworzenie odrębnej Księgi Hodowlanej dla koni srokatych zostało sprowadzone tym sposobem we wszystkich punktach do absurdu. To uratuje nie tylko polskie, ale także węgierskie hucuły! Pozostaje jedynie pytanie, dlaczego przedstawiciele Polski w Komisji Hodowlanej i w Zarządzie HIF nie umieją stawić czoła. Zaniechanie utworzenia odrębnej Księgi Hodowlanej, której skutki podane zostały w rozdziale 1) (11 ogierów hodowlanych w Głównej Księdze Koni Huculskich) uda się tylko wtedy, jeśli polscy przedstawiciele skutecznie przeciwstawią się do tego, biorąc pod uwagę zaistniałą sytuację, na następnym posiedzeniu potrzeba o wiele więcej niż tylko słowną wypowiedź. Oddelegowani funkcjonariusze muszą być najlepiej przygotowani, aby móc apelować do rozsądku odpowiedzialnych w HIF i Polska musiałaby, jako kraj pochodzenia, uderzyć pięścią w stół i w ostateczności włączyć także Brukselę. Można sobie życzyć, aby polscy hodowcy koni Huculskich posiadający konie srokate z naciskiem zażądali od swoich funkcjonariuszy/przedstawicieli w HIF cywilnej odwagi i mądrej strategii, aby ta już przez dziesiątki lat prowadzona bezsensowna debata została zakończona sukcesem. Należy rozważyć: Polska postawiła pomnik przedstawicielowi polskich koni srokatych, ogierowi 8957 Jaśmin, 1977, skaro-gniado-srokaty, po 6478 Zefir, od 2441 Dziewanna, podczas Dni Huculskich w Gładyszowie/Regetowie, przy tym pokazane było jego liczne potomstwo (ogiery i klacze srokate i maściste), które zostały w ostatnich latach czempionami w hodowli i w sporcie, a lata wcześniej już honorowano Jaśmina nadaniem jego imienia hotelowi Jaśmin. I to właśnie ta Polska przygląda się temu, jak srokate konie huculskie lub takie, które mają srokatych przodków, są na arenie międzynarodowej deprecjonowane. Przy tak małej dozie patriotyzmu i dumy powstaje nawet dla mnie pytanie czy Polska, jako kraj pochodzenia koni Huculskich jest jeszcze do zaakceptowania. W tym miejscu głaz upamiętniający Jaśmina staje się jego kamieniem do trumny.

9 Poza tym: Także w Łuczynie stoją konie srokate. Zdjęcie po lewej stronie, bez komentarza, jest zamieszczone na stronie internetowej stadniny koni w Łuczynie www.herghelialucina.ro (21.01.2012). Zdjęcie po prawej zrobiono podczas międzynarodowej imprezy w Łuczynie w 2003 roku, zdjęcie poniżej zrobiono w czasie naszych odwiedzin w Łuczynie w 1995 roku. Dobry koń nie ma maści to stare przysłowie, za którym stoi ogromne doświadczenie. Hucuł cechuje się swoim niewielkimi wymogami paszowymi, przystosowaniem do chodzenia po górach, pracowitością, wytrzymałością i przyjacielskim nastawieniem do ludzi cechy, które ukształtowały bardzo ostre warunki Karpat na przestrzeni setek lat pomimo lub poprzez wpływ różnych ras. Ten, który tych właściwości nie posiadał, nie przeżył, lub został włączony do łańcucha pokarmowego narodu huculskiego. To ukształtowało m.in. szeroką pierś, długą kłodę, krótkie szablaste nogi, spadzisty zad i inne cechy charakterystyczne dla hucułów, przede wszystkim w ich zachowaniu. Mierzyć hucuła według ideału konia gorącokrwistego nie odda jego specyficzności. Koń gorącokrwisty, bowiem nie wytrzymałby warunków bytowania i pracy hucułów na Huculszczyźnie, i wyglądałby śmiesznie na huculskiej ścieżce. Te podane wybitne cechy tworzą konia huculskiego, niezależnie od maści, srokacizny lub odmian i te cechy właśnie należy zachować, o ile jest to w ogóle możliwe w społeczeństwie dobrobytu i w hodowli hobbistycznej. Troska o jak najlepsze zabezpieczenie tych cech i oddalenie z tym związanych niebezpieczeństw byłoby dla międzynarodowej Komisji Hodowlanej HIF znacznie ważniejsze, niż sprzysięganie się przy pomocy nieprawdziwych argumentów przeciwko srokatym koniom huculskim.

10 Zamiast połączyć w tych staraniach wszystkich hodowców koni huculskich lub ich związki hodowlane (uznane przez EU), jest nieuznawany Związek Krajowy Hodowli Koni Górnej Austrii (Dr. Zechner, Stadl-Paura), jego hodowcy i do niego wpisane konie huculskie, które w większej części pochodzą z Polski, a Polska, jako kraj pochodzenia nie jest od lat w stanie nic w tym zmienić. Po tym porzuceniu spotyka ten sam los konie srokate: na podstawie wszystkich tych i im podobnych doświadczeń musimy, niestety, obawiać się, że polska delegacja ulegnie zdaniu (niekompetentnemu) większości w HIF, to znaczy, że konie srokate nie będą w przyszłości czystymi hucułami. ------------- 1 ) Można przypuszczać, że niektóre językowe sformułowania, które były usłyszane, nie jako rzeczywiście wypowiedziane, lecz jako oczekiwane (obojętnie przez którą ze stron), stały się dla polskiej delegacji niekorzystne. Tym bardziej istotne jest następujące wyjaśnienie, jako kontrargumentacja do przewidzianych zamierzeń. 2 ) Także 3598 Buczyna (1948), córka z linii żeńskiej 1418 Czeremcha, 1941, jest srokata poprzez ojca Czeremosz, 1930, gn.-sr. Potomkowie Buczyny są tylko w tym wypadku srokatymi, jeśli kojarzono je ze srokatymi końmi z linii Agatka Zefir. To samo dotyczy klaczy 5484 Fortaleza, 1952, karo-sr., od klaczy 1576 Nakoneczna, 1934 - założycielka linii żeńskiej - po srokatym ogierze Żelazny, 1931. W analizach wykazano, że frekwencja genów Buczyny u ogierów dopuszczonych do stanówki w roku 2011 jest znikoma, a geny Fortalezy w ogóle nie występują. ------------- Stwierdzenia końcowe: Jako członek honorowy PZHKH (Polskiego Związku Hodowców Konia Huculskiego) oraz aby uniknąć błędnych interpretacji stwierdzam: 1.) Jestem nadal zdania, że PZHK z jego Okręgowymi Związkami i ich pracownikami, m.in. dla rasy koni huculskich wykonują wyjątkowo dobrą pracę. A także, że żaden inny kraj, w którym hodowane są konie huculskie nie podjąłby podobnych starań. Poza tym jestem przekonana o tym, że prywatni hodowcy/właściciele nie byliby w stanie (bez organizacyjnej, umysłowej i finansowej pomocy udzielanej przez PZHK oraz od kilku lat hojnego sponsoringu poszczególnych posiadaczy koni Huculskich) przeprowadzić tak dużej liczby imprez i czempionatów odbywających się na terenie całej Polski (przede wszystkim koniecznej do tego logistyki) oraz rejestracji koni i prowadzenia dla nich Księgi Hodowlanej. 2.) Nadal twierdzę, że Polska powinna sprawować, tak prezydencję w HIF, jak i przewodnictwo w Komisji Hodowlanej*) HIF. I to nie tylko dlatego, że jest to kraj pochodzenia koni huculskich (prowadzi Księgę Pochodzenia dla koni rasy huculskiej), lecz także dlatego, że posiada najwięcej doświadczenia w hodowli i od wielu lat (18. Dni Huculskie w Głądyszowie, we wrześniu 2012) najbardziej angażuje się promocję koni Huculskich. Niestety, za tym wszystkim nie idzie większoścć głosów**) i podczas głosowania w HIF nie przeforsuje swojego stanowiska.

11 3.) Powyższa praca Czy srokate można jeszcze uratować!? służy tylko i wyłącznie następującym celom: a) naukowemu wspomożeniu polskie delegacji w HIF w sprawie od lat prowadzonej nierzeczowej argumentacji Komisji Hodowlanej*) i Zarządu HIF przeciwko koniom srokatym, b) rzeczowe poinformowanie hodowców, wzniecenie dyskusji i danie im możliwości wsparcia ich organizacji (PZHKH), by ta w przyszłości była w stanie silniej wspierać ich własne interesy (hodowlane i ekonomiczne). Christine Jansen, Club Hucul Austria, 2. Luty 2012 *) Należy zaznaczyć, że HIF de jure nie posiada, i posiadać nie może, żadnych uprawnień hodowlanych. I nie jest on de facto żadną organizacją hodowlaną, lecz nawet nie wspólnotą wzajemnych interesów, ponieważ HIF (a Polska siedzi jako kraj pochodzenia w Zarządzie i w komisji Hodowlanej) nie uznaje, a więc dyskryminuje uznane poprzez EU organizacje hodowlane posiadające konie huculskie z polskiej Księgi Stadnej oraz ich potomków. **) Najwyższy czas aby dopasować przydzielanie głosów w HIF do rozmiarów hodowli -------------------- Załącznik Licencjonowane na rok 2011 polskie ogiery huculskie Jednomaściste, bez przodków srokatych 10/PZ BANDITA 1996 gn GURGUL 2188 HROBY XXI-50 1992 mysz HROBY 26/KL LUZIFER 1997 kara PRISLOP 14/KT MIDAS 2001 kara GORAL 2187 OUSOR VIII-50 1992 gn. OUSOR 99/KR PUCHACZ 2000 kara PRISLOP 27/Rz PUSZKAR 1998 gn HROBY 10/KR RUMIANEK 2002 cmysz HROBY 9/WR WALDI 1997 gn GORAL 33/RZ WALOR 2000 kara HROBY 30/RZ WLOCHATY 2000 gn OUSOR Jednomaściste, z niską frekwencją genu *srokatości Sroczka, 1947, tylko jako z linii srokatej 3650 założycielki * linii 155/KR CZERCHAN 2007 mysz GORAL 35/RZ GIEWONT 2001 cmysz GORAL 45/RZ LANDO-O 2004 hbr HROBY 27/PZ LARRY 2005 cgn OUSOR 2113 LEN 1993 cmysz POLAN

12 149/KR LIMER 2006 mysz GORAL 9/PZ LUDWIK VEL ROKOSZ 1996 sk.gn. HROBY 40/RZ LUKSUS 2003 cmysz GORAL 8/1-A-H/96 NAPIS 1996 brf GORAL 19-2/A-HUZ/03 NEFRYT 2003 mgf GORAL 14/WR NESTOR 2001 skgn GORAL 55/RZ OPALEK-O 2007 gn HROBY 31/RZ OTTO 2001 cgn GORAL 11/LB PEDZIWIATR 2007 gn PRISLOP 20/PZ PERSON 2003 cgn HROBY 6/GD ROY 1999 jgn HROBY 43/RZ WAKAT-O 2004 gn OUSOR 137/KR WAR 2004 mysz HROBY 36/RZ WERMUT 2002 jgn OUSOR 24/KL WICHER 2004 hbr OUSOR 54/RZ WITALIS-O 2007 cmysz OUSOR Z załóżycielką lini srokatej 2955 Pisanka, 1940, jako przodek 154/KR GRANIT 2006 mysz HROBY 14/LD JOKER 2003 cgn GORAL 161/KR NURT 2008 gn POLAN 9/OL ODI 2006 jgn HROBY 44/RZ OKAR 2004 mysz GORAL 46/RZ OKTAWIAN-O 2005 gn OUSOR 42/RZ ORZEL-O 2004 dbr OUSOR 32/KL WULKAN 2008 gn OUSOR Jednomaściste, z wysoką frekwencją genu srokatości 101/KR AFISZ 2000 gn PRISLOP 10/OL ASAN 2007 cmysz HROBY 2112 BACA 1993 sk.gn PIETROSU 28/KL BATMAN 2005 gn OUSOR 27/KL BERCIK 2004 gn GORAL 162/KR BOJKO 2008 gn HROBY 157/KR CEDR 2007 cgn PIETROSU 145/KR CZAMBUL 2005 jgn PIETROSU 105/Kr FRYDERYKO 2001 gn HROBY 7/LB GRAJEK 2002 gn HROBY 60/RZ GROM 2007 cmysz HROBY 11/KR GRYF 2003 cmysz GORAL 16/LD HASAN Z SADYBY 2005 gn POLAN 15/RZ HETMAN 1993 c.gn. GURGUL 30/PZ JAWOR 2008 cgn OUSOR 50/RZ JUNIOR 2005 gn HROBY 2/BL KADUK 1998 kaszt GORAL 152/KR LAMON 2006 gn HROBY 39/RZ LASER 2003 kara GURGUL 2/MZ LAWIRANT 1997 gn PIETROSU

9/GD LAZUR 2003 gn OUSOR 13/GD LENOR 2005 kara PIETROSU 376/BY LIDER 1999 kara HROBY 7/OL LUCKY 2003 kara POLAN 25/PZ LUPO 2005 gn POLAN 11/GD LUTEK 2003 kara HROBY 8/KR MAGIK 2000 gn OUSOR 4/WR MESZ 1993 gn OUSOR 6/KT MILEK 1999 kara GORAL 9/LD MILUS 2001 cmysz GORAL 135/KR NAGAN 2004 sk.gn PIETROSU 2636 NEGRO 1996 j.gn. OUSOR 2299 NEKTAR 1994 j.gn. OUSOR 1430 NOKTURN 1989 c.gn. GURGUL 120/KR NOMINAL 2002 jgn PIETROSU 130/KR NUGAT 2003 cgn PIETROSU 49/RZ OFICER 2005 gn HROBY 160/KR OGIEN 2007 mysz HROBY 29/KL OGONEK 2006 gn PIETROSU 53/RZ OLGIERD-O 2006 gn OUSOR 12/KT ONUFRY 2003 cgn PIETROSU 107/KR ORMAN 2001 gn GURGUL 4/LB OTELLO 2000 gn HROBY 159/KR OWAR-KUR 2007 jgn GORAL 158/KR OZI 2007 gn GORAL 19/KL PAC 2003 cmysz GORAL 8/PZ PAMACS 2000 kara POLAN 150/KR PARDON 2006 mysz HROBY 124/KR PASAZ 1998 cgn PIETROSU 1072 PAW 1987 c.gn. PIETROSU 1321 PIAF 1988 c.gn PIETROSU 15/LD PIANO 2005 gn GORAL 31/KL PICASSO 2007 jgn HROBY 66/KR PIOLUN 1994 kara PIETROSU 3/PZ PIONIER 1994 kara GORAL 33/KL POTENCJAL 2008 cmysz HROBY 12/LD POTER 2003 jgn OUSOR 104/Kr POWIEW 2000 kara HROBY 112/KR PROMIEN 2001 skgn PIETROSU 8/GD PROMYK 2002 gn HROBY 10/GD PRUT 2003 gn HROBY 34/RZ PRYMUS 2001 kara HROBY 89/KR SATURN 1997 cgn PIETROSU 13/LD SLOWIK 2003 gn GURGUL 77/KR SPUTNIK 1996 jgn GORAL 2300 SUKCES 1994 gn.wil. GURGUL 22/PZ SUMER 2003 kara HROBY 47/RZ SZPAK 2004 skgn PRISLOP 15/GD T.NOKAUT Z KARWI 2007 c.bul HROBY 13

14 7/GD TOSIEK 2002 gn PIETROSU 6/LB VAT 2002 gn POLAN 18/KT WARS 2007 gn GORAL 20/RZ WICHER 1995 kara GORAL 10/LB WICHEREK 2006 skgn PIETROSU 61/RZ WIESNIAK 2008 gn HROBY 16/PZ WIKT 2002 cmysz GURGUL 142/KR WILCZEK 2004 cgn PIETROSU 51/RZ WIRAZ 2005 br HROBY 21/PZ WLOCZYKIJ 2001 hbr GURGUL 2/RA WULKAN 1998 gn OUSOR 17/WR WYKUSZ 2001 gn GURGUL 163/KR ZAWILEC 2007 cgn HROBY srokate 138/KR AMANT 2004 gnsr GORAL 143/KR AMI 2003 gnsr HROBY 1/LD BARY 1991 karosr GURGUL 108/KR BIRAT 2001 gnsr GURGUL 21/WR FALSZTYN 2003 gnsr GORAL 53/KR FANT 1992 mysz.sr. GURGUL 100/KR FESTYN 2000 myszsr HROBY 14/PZ FIKUS 2001 karosr GORAL 25/WR FROM 2005 gnsr PIETROSU 9/LB GEJZER 2002 karosr POLAN 18/PZ HALIF 2002 karosr PIETROSU 114/KR HISZPAN 2001 gnsr GURGUL 2/ZG HULIGAN 1999 gnsr HROBY 113/KR JANTAR 2001 gnsr GURGUL 41/RZ JAZZ 2003 gnsr HROBY 453/BY JOGURT 2002 cgnsr PIETROSU 23/WR JOWAL 2004 gnsr GURGUL 1/BY JUNIOR 2004 karosr HROBY 79/Kr LANSJER 1997 gnsr PIETROSU 62/RZ LENIWIEC 2007 gnsr HROBY 1071 LUBAS 1985 gnsr GURGUL 136/KR NASIR 2003 gnsr GURGUL 117/KR NATAN 2002 gnsr GORAL 103/KR NICPON 2000 gnsr GURGUL 48/RZ NOSNIK 2004 jgnsr GURGUL 5/OL OCELOT 2000 gnsr GURGUL 1/Kt OLAF 1994 karosr HROBY 111/Kr OPAR 2000 jgnsr GURGUL 7/PZ OSKAR 1998 gnsr HROBY 28/RZ PACYFEK 2000 gnsr GORAL 2189 PIAST 1993 gn.sr. GORAL 84/KR PIORUN 1996 gnsr GURGUL 17/KL PLATON 2003 myszsr GORAL 2/LB PLAYBOY 1999 gnsr POLAN

15 28/PZ POLAK 2006 gnsr GORAL 12/GD PORTER 2005 gnsr HROBY 118/KR PORTER 2001 gnsr HROBY 30/KL POWOJNIK 2006 cmyszsr PRISLOP 15/KL SATURN 2001 karosr PIETROSU 2458 SEMEN 1995 mysz.sr. GURGUL 3/BL SMREK 2002 gnsr GURGUL 2/SZ SMYK 1999 gnsr GURGUL 18/KL SONET-WT 2003 gnsr OUSOR 128/KR SOPIS 2003 gnsr PIETROSU 16/KL SULTAN 2002 skgn.sr. HROBY 4/GD SZAMAN 1998 gnsr HROBY 14/GD T.NEPTUN 2008 gnsr HROBY 74/KR TUHAJ-BEJ 1996 gnsr GURGUL 1322 WABIGON 1987 gn.sr. GORAL 26/Rz WALUCH 1997 cmyszsr HROBY 2500 WANGAR 1995 gnsr GORAL 338/BY WANTOS 1995 gnsr GORAL 6/OL WARIANT 2003 gnsr GURGUL 18/RZ WICHER 1994 gnsr PIETROSU 19/WR WIGWAM 2001 gnsr GURGUL 1/EL WISLOCZEK 1995 jgnsr GORAL 23/PZ WTOREK 2004 karosr GURGUL Ogiery licencjonowane w październiku 2011 Jednomaściste, bez przodków srokatych WAWEL 2008 jgn PRISLOP Jednomaściste, z niską frekwencją genu srokatości LIR-O 2008 gn HROBY PAKO 2008 gn PRISLOP WIDOK 2009 cmysz HROBY Jednomaściste, z wysoką frekwencją genu srokatości ALEX 2009 skgn GORAL BOGACZ 2007 gn HROBY LAWIN 2008 gn GURGUL PROGRES 2008 gn HROBY srokate AMAND 2008 myszsr GURGUL ATOS 2009 karosr HROBY WISNICZ 2008 cgnsr PIETROSU

Ubyłe z hodowli na poczatku roku 2011 Jednomaściste, bez przodków srokatych 72/KR PLUS 1995 skgn OUSOR 613 SONET 1985 gn HROBY 32/RZ WAZNIAK 2000 br HROBY 3/LB WERSET 2000 gn HROBY Jednomaściste, z niską frekwencją genu srokatości 151/KR JANCZAR 2006 jgn HROBY 1807 LITMIRZ 1990 j.gn HROBY 10/RZ LUNAK 1991 gn HROBY 148/KR NOKAUT 2005 cmysz GORAL 58/RZ OTELLO 2007 gn OUSOR Jednomaściste, z wysoką frekwencją genu srokatości 93/KR FUNEK 1998 gn PIETROSU 59/RZ JAROSZ 2005 gn PIETROSU 26/PZ LITWOR 2006 jgn HROBY 147/KR NOBEL 2001 cgn OUSOR 52/RZ ORKAN-W 2005 cmysz OUSOR PARAGRAF 2004 cgn PIETROSU 122/KR PLOCHACZ 2001 skgn PIETROSU 15/PZ PONGO 2000 kara POLAN 94/Kr SARACEN 1999 br PIETROSU 10/LD SOKOL 2002 kara PRISLOP 17/KT SZAJBUS 2005 kara PIETROSU 1/Zg SZATYN 1998 Rappe GURGUL 134/KR WIZJONER 2004 hbr GORAL srokate 131/KR BENIKO 2003 gnsr HROBY 153/KR JASIEN 2005 gnsr WILK 51/Kr JASMON 1992 gn.sr. GURGUL 9/KR JEHUDI 2002 karosr PIETROSU 1/OL ORI karosr HROBY 6/Rz OSKAR 1989 cgnsr GURGUL 98/KR PAW 2000 cmyszsr GURGUL 8/OL POSEJDON 2004 gnsr GURGUL 57/RZ SAMBOR-W 2006 myszsr GURGUL 25/KL SMOK 2005 gnsr OUSOR 129/KR SZAL 2002 gnsr GURGUL 56/RZ WATAZKA 2005 gnsr PIETROSU 22/RZ WIERCH 1996 gnsr GURGUL 56/KR WIKT gnsr GORAL 67/KR WILK 1995 gnsr GORAL 2/EL WITRAZ 1995 gnsr HROBY 109/KR WIWAT 2001 gnsr GURGUL 16