Załącznik Nr 1 do UCHWAŁY NR XXX /280/2008 RADY MIEJSKIEJ W BARCINIE z dnia 23 grudnia 2008 r. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2009 rok Barcin 2008r.
2 Wstęp Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest dokumentem, który oprócz ustawy stanowi prawną podstawę podejmowanych działań. Opracowany jest zgodnie z nałożonymi na samorząd lokalny obowiązkami wynikającymi z ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz założeniami i priorytetami przyjętymi przez Radę Ministrów w Narodowym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2006-2010 oraz w oparciu o diagnozę sytuacji w gminie. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY BARCIN Gmina Barcin liczy 14944 mieszkańców, a samo miasto Barcin zamieszkują 7832 osoby. Drugą, co do wielkości miejscowością jest Piechcin ( 3.060 mieszkańców). W 2007 roku na terenie gminy według ewidencji działalności gospodarczej Burmistrza Barcina prywatną działalność prowadziło 561 przedsiębiorców, którzy posiadają aktualny wpis według PKD. Ze względu na podstawowy przedmiot, działalność handlowo-usługową prowadzi 189 podmiotów (33,7%), działalność handlową 118 (21%), działalność produkcyjno-usługową 44 (7,8%), a pozostałe to usługi materialne i niematerialne 210 (37,5%). Na obszarze gminy Barcin funkcjonuje ponad 690 indywidualnych gospodarstw rolnych gospodarujących na 7742 ha. Prywatyzacja Kombinatu Cementowo-Wapienniczego Kujawy przyczyniła się zasadniczo do bardzo dużego bezrobocia w latach dziewięćdziesiątych i późniejszych. Nadal zauważalnym problem społecznym gminy jest bezrobocie. Stopa bezrobocia, w skali powiatu żnińskiego na koniec sierpnia 2008 roku kształtowała się na poziomie 19,6%, w kraju 9,4%. Ograniczony rynek pracy oraz niskie wynagrodzenia są jedną z przyczyn problemów związanych ze spadkiem stopy życiowej, co w wielu przypadkach przekłada się na nadmierne spożywanie alkoholu przez ludzi dorosłych i ich liberalne podejście do picia alkoholu przez młodych ludzi. Trzeba zauważyć, że większość ludzi pije napoje alkoholowe w sposób rozsądny i powściągliwy. Pewna część osób nadużywa alkoholu. Powoduje to dużą ilość szkód zdrowotnych i zagrożeń. Nadużywanie alkoholu uszkadza głęboko i wielostronnie. W polskiej rzeczywistości nałogowo pijących i nadużywających alkoholu oraz osób z ich otoczenia, ponoszących z tego powodu szkody, jest bardzo dużo. Poniższy wykres i tabela przedstawiają wyżej omówione zjawiska.
3 Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w województwie kujawsko-pomorskim i powiecie żnińskim Wyszczegól nienie Ogółem Sektor publiczny Sektor prywatny Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo, rybactwo Przemysł i budownict wo Usługi rynkowe Usługi nierynko we. woj. kujpomorskie 2 268,87 2 547,22 2 058,12 2 229,30 2 189,52 2 153,74 2 464,20 powiat żniński 1 906,51 2 221,16 1 625,57 1 900,39 1 658,12 1 681,78 2 243 Źródło: Urząd Statystyczny w Bydgoszczy Stan na 31.12.2006 r
4 Spożycie alkoholu w litrach na jednego mieszkańca (według GUS): Lata Wyroby spirytusowe (100% alkoholu) Spożycie w litrach na jednego mieszkańca Wino i miody pitne Wino i miody pitne w przeliczeniu na 100% alkohol Piwo Piwo w przeliczeniu na 100% alkohol 2000 2,0 12,0 1,44 66,9 3,68 2001 1,7 10,6 1,27 66,5 3,66 2002 1,7 11,2 1,34 70,7 3,89 2003 2,4 11,3 1,36 74,8 4,10 2004 2,5 10,6 1,27 82,0 4,51 2005 2,5 8,6 1,03 80,7 4,44 2006 2,7 9,1 1,09 90,8 5,0 Średnio 100% alkoholu na 1 mieszkańca w litrach: 2000-7,12 litra 2001-6,63 litra 2002-6,93 litra 2003-7,86 litra 2004-8,28 litra 2005-7,97 litra 2006-8,79 litra Struktura spożycia napojów alkoholowych w procentach w przeliczeniu na 100% alkoholu w latach 2000-2006 Wyroby spirytusowe Wino i miody pitne 2000 rok 2001 rok 2002 rok 2003 rok 2004 rok 2005 rok 2006 rok 28,3% 25,8% 24,5% 30,5% 30,2% 31,4% 30,7 20,2% 19,2% 19,4% 17,3% 15,3% 12,9% 12,4 Piwo 51,5% 55,0% 56,1% 52,2% 54,5% 55,7% 56,9 Obliczenia PARPA na podstawie danych GUS - Przyjmuje się założenie, iż w jednym litrze: 1. piwa zawartych jest 5,5% alkoholu, 2. wina (miodu pitnego) zawartych jest 12% alkoholu.
I. Diagnoza Poniższa tabela przedstawia zestawienie wykroczeń bezpośrednio związanych z nadmiernym spożyciem napojów alkoholowych Wykroczenia lata 2006 2007 Ogólna liczba wypadków drogowych 20 7 Liczba wypadków drogowych spowodowanych przez kierowców i pieszych będących w stanie nietrzeźwym w tym.: - kierujących pojazdem mechanicznym Ogólna liczba interwencji Policji, w tym: 1095 1466 - w miejscach publicznych 395 466 - w miejscu zamieszkania 640 920 - w innych miejscach 60 80 Ilość osób doprowadzona do izby wytrzeźwień 160 240 Ilość osób doprowadzonych do policyjnej izby wytrzeźwień 2 1 2 1 80 120 Ilość osób doprowadzona do miejsca zamieszkania 44 66 Ogólna liczba wniosków skierowanych do kolegium d.s. wykroczeń/sądu Grodzkiego, w tym: - za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwym 200 180 15 7 - za prowadzenie innych pojazdów w stanie nietrzeźwym 6 5 - nietrzeźwi piesi - - - wykonywanie czynności zawodowych w stanie nietrzeźwym 6 3 - zakłócanie porządku i spokoju publicznego 50 40 - za sprzedawanie lub podawanie napojów alkoholowych w przypadkach kiedy jest to zabronione, albo bez wymaganego zezwolenia 4 - - sprzedawanie alkoholu w miejscach niedozwolonych - - Źródło: Komisariat Policji w Barcinie (stan na 27.11.2007 r.). 5 Ponadto w 2007 roku policjanci KP Barcin zatrzymali 32 prawa jazdy w tym 21 za kierowanie pojazdem w stanie nietrzeźwości oraz 11 z innych przyczyn. Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej w Barcinie wg przyczyn udzielenia świadczenia w latach 2007-2008
6 Przyczyny udzielenia Świadczenia w rodzinie 2007 Lata na dzień 31.07. 2008 r. Bezrobocie 469 333 Bezradność w sprawach opiekuńczowychowawczych 169 138 Niepełnosprawność 221 145 Długotrwała choroba 212 172 Potrzeba ochrony macierzyństwa 40 32 Alkoholizm i inne uzależnienia 75 64 Ubóstwo 457 338 Sieroctwo 3 2 Bezdomność 9 5 Trudności w przystosowaniu się do życia po opuszczeniu zakładu karnego 12 8 Źródło: Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Barcinie (stan na 31.12.2007 r.) Gospodarstwa domowe objęte pomocą ze względu na podstawowe przyczyny problemów. Wyszczególnienie Koszt świadczeń pokrywanych z budżetu Liczba gospodarstw Liczba osób w tych gospodarstwach Liczba osób, którym decyzją przyznano świadczenia 1. ogółem 539.921 509 1819 1249 2. rodzina niepełna 85.740 79 272 77 3. wielodzietność 69.940 63 386 89 4. alkoholizm 66.350 61 217 75 5. narkomania 2.300 3 8 3 Źródło: Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Barcinie (stan na 30.06.2008 r.) ( bez dodatków mieszkaniowych ). W diagnozie wykorzystano badania zrealizowane metodą anonimowej ankiety, wypełnianej przez uczniów w czasie lekcji wychowawczej w 2007 roku. Kolejne badanie porównawcze będzie przeprowadzone w 2010 r. Grupą badawczą była młodzież z III klas szkół gimnazjalnych (wiek15-16 lat) oraz II klasy szkoły ponadgimnazjalnej (wiek 17-18 lat). Łącznie badaniami objęto 122 osoby (90 uczniów Gimnazjum i 32 uczniów Szkoły Zawodowej).
7 Podstawowymi pytaniami badawczymi były pytania o liczbę młodych ludzi, którzy mieli doświadczenia z tego typu substancjami oraz o stopień nasilenia tych doświadczeń. Problematykę badania ujęto w następujących przekrojach: rozpowszechnienie palenia papierosów, picia alkoholu i używania innych substancji psychoaktywnych wśród młodzieży szkolnej, wzory picia i używania substancji psychoaktywnych, ocena dostępności narkotyków, napojów alkoholowych, postawy wobec nikotyny, alkoholu, narkotyków, postulaty młodych ludzi wobec profilaktyki. Osoby badane wywodzą się głównie ze środowisk robotniczych. Ponad połowa rodziców badanych uczniów ma wykształcenie zasadnicze zawodowe, 30% rodziców ma wykształcenie średnie, a tylko 5% rodziców ma ukończone studia wyższe (szczegółowa analiza wyników badania znajduje się do wglądu u koordynatora). Z ankiet przeprowadzonych Gimnazjum nr 1 w Barcinie w 2008 roku, wśród uczniów losowo wybranych klas I, II i III wynika, że głównym problemem w kontaktach ze środkami odurzającymi jest nadużywanie przez uczniów alkoholu. Stan przeżytego upojenia alkoholowego na 127 uczniów deklaruje 20,5 % badanych, przy czym najwyższy odsetek 31,4 % osiągają uczniowie klas III na 44 badanych). Również oni wykazują najwyższy statystycznie odsetek osób używających alkohol w ostatnich 3 miesiącach (45,45%). W Zespole Publicznych Szkół nr 1 w Piechcinie w porównaniu z rokiem szkolnym 2002/03 z bieżącym można stwierdzić, że: - mniej uczniów spożywa alkohol i pali papierosy, - stopień bezpieczeństwa uczniów na terenie szkoły jest zadawalający, - formy przemocy, które zostały wskazane w ankiecie uległy zmniejszeniu, - obniża się poziom agresji. Porównując wyniki ankiet z roku 2002/03 z bieżącym w gimnazjum można stwierdzić, że: - w niewielkim stopniu zwiększyła się liczba uczniów spożywających alkohol i palących papierosy, więcej niż jeden raz, - stopień poczucia bezpieczeństwa wśród młodzieży jest na takim samym poziomie, - poziom agresji wzrósł o 10%. Wnioski z przeprowadzonego badania: 1. Niepokojący jest bardzo powszechny kontakt młodych ludzi szczególnie z alkoholem i nikotyną (prawie połowa badanych gimnazjalistów
8 i 70% uczniów szkoły ponadgimnazjalnej deklarowała, że piła jakiś napój alkoholowy w ciągu ostatnich 30 dni). 2. Niepokoi zwłaszcza liberalna postawa młodzieży wobec używania nikotyny czy alkoholu. 3. Młodzi ludzie mają łatwy dostęp do używek (tylko 15% gimnazjalistów i 20% uczniów szkoły ponadgimnazjalnej spotkała się z odmową sprzedaży alkoholu). 4. Z badań wynika, że młodzi ludzie powszechnie mają do czynienia z alkoholem (tylko 10% ankietowanych uczniów szkoły zawodowej i gimnazjum twierdzi, że nie piło alkoholu nigdy w życiu oraz 14% gimnazjalistów i 23% uczniów szkoły ponadgimnazjalnej deklaruje, że nie piło alkoholu w czasie ostatnich 12 miesięcy). 5. W ciągu ostatnich 30 dni piło alkohol 48% badanych gimnazjalistów i 71% uczniów szkoły ponadgimnazjalnej. 6. Najczęściej uczniowie sięgają po piwo (picie piwa z różną częstotliwością w ciągu ostatnich 30 dni deklaruje 54% gimnazjalistów i 84% uczniów szkoły ponadgimnazjalnej. Picie wina w ciągu ostatnich 30 dni deklaruje 26% gimnazjalistów i 26% uczniów szkoły ponadgimnazjalnej, a picie wódki w ciągu ostatnich 30 dni 32% gimnazjalistów i 54% uczniów szkoły ponadgimnazjalne). 7. Młodzież gimnazjalna najczęściej pije alkohol na ulicy, w parku (39%), w domu u kogoś (38%) lub u siebie w domu (34%) oraz w barze, pubie (25%). 8. Uczniowie szkoły zawodowej najczęściej piją u siebie w domu (55%), w dyskotece (45%), w domu u kogoś (42%), w barze, pubie (32%). 9. Ponad 62% badanych gimnazjalistów i 79% uczniów szkoły zawodowej deklaruje, że upiło się jakimś napojem alkoholowym w życiu. 10. W ciągu ostatnich 30 dni upicie się napojem alkoholowym deklaruje 29% gimnazjalistów i 48% uczniów szkoły ponadgimnazjalnej. 11. Tylko ponad 30% badanych w obu grupach zdecydowanie potępia zażywanie różnego rodzaju środków psychoaktywnych. W związku z powyższym zasadnym jest prowadzenie warsztatów psychoedukacyjnych oraz tworzenie psychoprofilaktycznych grup wsparcia dla młodzieży. Nauczycieli natomiast należy szkolić w kierunku przeciwdziałania agresji. Rynek alkoholowy Liczba wydanych, wygaszonych i cofniętych zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych.
9 poza miejscem sprzedaży w miejscu sprzedaży lata wygasz one wydane ogółem X razem według zawartości alkoholu do do pow. 4,5% 18% 18% X razem według zawartości alkoholu do do pow. 4,5% 18% 18% 2007 31 93 73 35 22 16 20 11 5 4 2008 (stan na 24.11.08) 9 111 86 40 28 18 25 15 6 4 liczba mieszkańców przypadających na 1 punkt sprzedaży napojów alkoholowych: stan na 30.09. 2007r. - 162 (ogółem), z napojami o zawartości pow. 18% - 754, stan na 24.11.2008 r. - 282 (ogółem), z napojami o zawartości pow. 18% - 679. W roku 2008 zauważalna jest tendencja wzrastająca ilości punktów sprzedaży napojów alkoholowych. Wzrosła też liczba mieszkańców przypadających na jeden punkt ogółem. Mniejsza liczba mieszkańców przypadająca na jeden punkt z napojami powyżej 18% świadczy o zmianie struktury picia. Informacje z działalności Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (poniższe dane zostały zgromadzone przez GKRPA). Osoby będące w zainteresowaniu komisji w latach 2007-2008. Lata Ogółem Barcin Piechcin Wsie 2007 278 151 56 71 2008 306 152 79 75 Działalność Gminnej Komisji Wyszczególnienie 2007 do 30.11. 2008 Liczba 22 20 posiedzeń Liczba wydanych postanowień 48 16 administracyjnych w sprawie wydania (zaświadczenia wydawane są opinii dot. zezwolenia na sprzedaż napojów na okres do 10 lat) alkoholowych Wnioski skierowane do komisji przez: Komisariat Policji Rodzinę MGOPS Kuratorską Służbę Sądową 66 - - - 24 7 3 2 Liczba osób zaproszonych na komisję 162 156 Liczba rozmów przeprowadzonych w UM 36 28 Liczba rozmów przeprowadzonych w miejscu zamieszkania 126 128
10 Ilość przeprowadzonych kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych Ilość wniosków skierowanych do Sądu Rejonowego w sprawie leczenia odwykowego 14 20 14 12 Do Punktu Informacyjno-Konsultacyjnego dla osób uzależnionych i ich rodzin zgłosiła się następująca ilość osób: Lp. Wyszczególnienie poszczególnych kategorii klientów Ilość osób, które zgłosiły do Punktu ( stan na 17.11.2008 ) 1 Osoby nadmiernie pijące, współuzależnione, 1265 uzależnione, od alkoholu 2. Osoby nadużywające narkotyków 25 3. Osoby uzależnione od innych substancji 45 4. Dorośli członkowie z rodziny z problemem 43 alkoholowym 5. Dzieci z rodziny z problemem alkoholowym 15 6. Ofiary przemocy w rodzinie 23 7. Sprawcy przemocy w rodzinie 14 8. Inne problemy ( rodzinne, zaburzenia lękowe, problemy wychowawcze itp. ) 47 Poza tym specjalista psychoterapii uzależnień trzy razy w miesiącu prowadził grupy terapeutyczne dla osób uzależnionych Mój problem i raz w miesiącu grupę terapeutyczną z osobami współuzależnionymi. Terapeuta uzależnień przeprowadził warsztaty edukacyjne w Szkole Podstawowej Nr 2 w Barcinie skierowane do klas VI (71 uczniów) i dwukrotnie spotkał się z rodzicami gimnazjalistów z Barcina. Działania zawarte w gminnych programach z ostatnich lat skierowane były między innymi na upowszechnienie wiedzy na temat profilaktyki oraz leczenia i rehabilitacji osób uzależnionych. Właśnie takie działania wpłynęły na fakt, że osoby mające problem lub żyjące w kręgu osób nadużywających alkoholu wiedzą co zrobić i gdzie się zgłosić z problemem alkoholowym, na co wskazują powyższe dane.
11 Cele wynikające z diagnozy : 1. Konieczność utrzymania wsparcia terapeutycznego i psychoedukacyjnego dla osób uzależnionych i ich rodzin. 2. Kontynuowanie zatrudnienia specjalistów terapii uzależnień. 3. Udzielanie pomocy rodzinom, w których występują problemy alkoholowe (pomocy psychospołecznej i prawnej). 4. Ograniczenie popytu na napoje alkoholowe wśród młodzieży. 5. Wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych. 6. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów uzależnień, w szczególności dla dzieci i młodzieży poprzez wspieranie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. 7. W profilaktyce należy położyć nacisk na zmianę postaw młodych ludzi wobec eksperymentowania ze środkami psychoaktywnymi. 8. Prowadzenie kampanii informacyjnej dla społeczeństwa. 9. Upowszechnianie materiałów informacyjno-edukacyjnych z zakresu promocji zdrowia i profilaktyki uzależnień. 10. Prowadzenie długofalowej działalności profilaktycznej skierowanej na rodziców. 11. Zadbanie o alternatywne formy spędzania wolnego czasu dla młodych ludzi. 12. Prowadzenie zajęć socjoterapeutycznych dla dzieci i młodzieży oraz wypoczynku zimowego i letniego z elementami socjoterapii. 13. Wzmacnianie dorosłej populacji w zakresie stanowczego sprzeciwu odnośnie spożywania legalnych i nielegalnych środków psychoaktywnych przez dzieci i młodzież. Zadania ujęte w programie będą kierowane do: - dzieci i młodzieży ulegającej trendom, modzie oraz tradycji w używaniu alkoholu, - osób dorosłych mających wpływ na zmianę podejścia do zbyt wczesnego eksperymentowania nieletnich z alkoholem, - dorosłych nadmiernie pijących i nadużywających napojów alkoholowych, - uzależnionych i ich rodzin, - ogółu społeczeństwa, prowokując zmianę liberalnego podejścia do nadużywania środków psychoaktywnych przez młodzież i dorosłych.
I. CEL GŁÓWNY: Zwiększenie świadomości społeczeństwa w zakresie skutków nadużywania alkoholu. II. CELE SZCZEGÓŁOWE 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu. 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą rodzinie. 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych i rekreacyjnych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych. 4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. 5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13 1 i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego. 6. Wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez propagowanie różnych form przeciwdziała wykluczeniu społecznemu. II. 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu. Zadanie 1.1. Utrzymanie zespołu terapeutów. Działanie: kontynuacja współpracy ze specjalistami. Wskaźniki: ilość osób przyjętych w punkcie, ilość diagnoz, opinii, terapii, informacji, ilość osób leczonych stacjonarnie i ambulatoryjnie. Źródła: umowa zlecenia, sprawozdania. Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator. Budżet: 55. 000,00 zł Termin: cały rok. 12 w
13 Zadanie 1.2. Utrzymanie Punktu informacyjno-konsultacyjnego dla osób uzależnionych i ich rodzin oraz wsparcia terapeutycznego. Działanie: kontynuacja zatrudnienia gospodarza punktu, doposażenie punktu (zakup żaluzji). Wskaźniki: ilość porad, sprawozdania. Źródła: umowy zlecenia. Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator, gospodarz punktu. Budżet: 12.000,00 zł. Termin: cały rok. Zadanie: 1.3. Dofinansowanie zajęć terapeutycznych odbywających się w trakcie obozów organizowanych przez grupy abstynenckie, grupy wsparcia, fundacje oraz udziału w Programie Rozwoju Osobistego dla osób zaangażowanych w pracy na rzecz trzeźwości. Działanie: skierowanie na szkolenie, propozycje, oferty, wnioski. Wskaźniki: ilość osób biorących udział w doskonaleniu osobistym. Źródła: sprawozdania, umowa. Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator, gospodarz punktu. Budżet: 6.000,00 zł Termin: w ciągu roku. II. 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. Zadanie 2.1. Pomoc dla dorosłych członków rodziny z problemem alkoholowym - współuzależnienie. Działanie: zgłoszenia na szkolenia lub spotkania grup samopomocowych. Wskaźniki: ilość osób uczestniczących w szkoleniu, warsztatach. Źródła: sprawozdania. Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator, przedstawiciel grupy. Budżet: 600,00 zł. Termin: raz w roku. Zadanie 2.2. Przeciwdziałanie zjawisku przemocy w rodzinie. Działanie: - wspieranie działania zespołu interdyscyplinarnego, - wspieranie procedury interwencji wobec przemocy w rodzinie Niebieska Karta, - współpraca z Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej, - prowadzenie procedur w ramach gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych oraz wspieranie innych służb, - finansowanie i realizacja programów profilaktyki przemocy domowej, - dofinansowanie wspólnego zadania o nazwie - telefon dla ofiar przemocy w rodzinie. Wskaźniki: ilość osób korzystających z pomocy.
14 Źródła: sprawozdania, umowy, porozumienia. Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator, zespół interdyscyplinarny. Budżet: 2.000,00 zł. Termin: w ciągu roku. II. 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych i rekreacyjnych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczowychowawczych i socjoterapeutycznych. Zadanie 3.1. Wspomaganie zintegrowanej profilaktyki gminnej skierowanej do dzieci i młodzieży poprzez realizację programów profilaktycznych w szkołach i innych placówkach oświatowych i opiekuńczo-wychowawczych: - Domowi detektywi realizacja w szkołach podstawowych - Elementarz 7 kroków realizacja w szkołach podstawowych - Nasze spotkania realizacja w szkołach - Warsztaty psychoedukacyjne realizacja w gimnazjach i Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Piechcinie - Nowatorskie programy profilaktyczne. Działanie: ogłoszenie konkursu na wybór realizatorów Wskaźniki: Ilość programów, liczba uczestników, nauczycieli, uczniów, rodziców, ilość szkół w których nastąpi realizacja. Źródła: sprawozdania, umowy, scenariusze zajęć, ankiety, rachunki, faktury. Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator, realizator wyłoniony w drodze konkursu. Budżet: 11.500,00 zł. Termin: w ciągu roku. Zadanie 3.2. Superwizja lokalnych specjalistów, jako forma doskonalenia kompetencji zawodowych. Działanie: analiza realizowania zadań zawodowych, udział specjalistów, superwizora. Wskaźniki: liczba uczestników. Źródła: umowy, rachunki, Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator, GKRPA. Budżet: 1. 500,00 zł. Termin: przynajmniej raz w roku. Zadanie 3.3. Edukacja przedsiębiorców i pracowników punktów sprzedaży napojów alkoholowych. Działanie: szkolenia, działania kontrolne. Wskaźniki: liczba uczestników. Źródła: umowy, scenariusze zajęć, lista obecności, ilość przeprowadzonych kontroli. Budżet: 1. 000,00 zł.
15 Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator. Termin: raz w roku. Zadanie 3.4. Działania na rzecz przeciwdziałania nietrzeźwości kierowców. Działanie: prowadzenie edukacji z wykorzystaniem materiałów edukacyjnych (licznika trzeźwości, broszury Alkohol i kierowca, wybór realizatora, konkurs. Wskaźniki: ilość osób uczestniczących w szkoleniu. Źródła: sprawozdania, lista obecności. Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator. Budżet: 1. 000,00 zł. Termin: raz w roku. Zadanie 3.5. Pomoc psychologiczna i socjoterapeutyczna dla dzieci z rodzin z problemem alkoholowym: zajęcia socjoterapeutyczne prowadzone w świetlicach, - dożywienie dzieci biorących udział w zajęciach. Działanie: wybór realizatorów w drodze konkursu. Wskaźniki: liczba dzieci biorących udział w zajęciach, liczba realizatorów. Źródła: sprawozdania, scenariusze zajęć. Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator. Budżet: 2. 000,00 zł. Termin: w ciągu roku. Zadanie 3.6. Wypoczynek zimowy i letni z elementami socjoterapii. Działanie: wybór oferty przez GKRPA, zawarcie umowy. Wskaźniki: liczba dzieci uczestniczących w obozach, faktury. Źródła: sprawozdania, liczba dzieci uczestniczących w zajęciach. Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator. Budżet: 6. 300,00 zł. Termin: ferie letnie. Zadanie 3.7. Realizacja pozalekcyjnych zajęć sportowo-rekreacyjnych. Działanie: ogłoszenie konkursu, wybór ofert, szkolenia. Wskaźniki: liczba uczestników, ilość propozycji, Źródła: sprawozdania, konspekty, scenariusze zajęć. Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator. Budżet: 5. 000,00 zł. Termin: w ciągu roku. Zadanie 3.8. Edukacja publiczna w zakresie problematyki alkoholowej. Działanie: - rozpowszechnianie materiałów informacyjnych i edukacyjnych, - współpraca z lokalnymi i regionalnymi mediami,
- prowadzenie medialnego systemu informacji o działaniach podejmowanych na terenie gminy, - edukacja w szkołach, - udział w ogólnokrajowych i lokalnych kampaniach edukacyjnych, - prenumerata lub zakup specjalistycznych opracowań, czasopism, publikacji. Wskaźniki: ilość imprez, liczba uczestników, ilość publikacji, ilość rozpowszechnionych materiałów. Źródła: sprawozdania, statystyki. Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator. Budżet: 3. 000,00 zł. Termin: cały rok. 16 II. 4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. Zadanie 4.1. Wdrażanie metod wczesnej diagnozy i krótkiej interwencji. Działania: - przeszkolenie lekarzy i pielęgniarek w zakresie metody szybkiego i prostego dokonywania testów przesiewowych oraz przeprowadzenia interwencji w przypadku rozpoznania nadużywania przez pacjenta alkoholu bądź uzależnienia, - rozważenie możliwości stworzenia systemu motywującego lekarzy do prowadzenia w/w działań. Wskaźnik: ilość testów AUDIT, liczbę zmotywowanych pacjentów. Źródła: porozumienie finansowe, umowa, sprawozdania. Budżet: 1. 500,00 zł. Termin: cały rok. Zadanie 4.2. Działalność Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Działanie: - inicjowanie działań w zakresie realizacji zadań własnych gminy związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych, - podejmowanie czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego, - opiniowanie zezwoleń na sprzedaż lub podawanie napojów alkoholowych pod względem zgodności lokalizacji punktu sprzedaży z uchwałami rady gminy, - kontrola przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwoleń na sprzedaż lub podawanie napojów alkoholowych, - motywowanie do podjęcia leczenia. Wskaźniki: ilość osób zgłoszonych do komisji, ilość osób skierowanych na leczenie, ilość przeprowadzonych kontroli, ilość wydanych postanowień, ilość spotkań, ilość przeprowadzonych rozmów, itd. Źródła: protokoły z posiedzeń komisji,. Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator.
Za realizację zadań zawartych w ustawie oraz niniejszego programu członkowie komisji otrzymują miesięcznie : a) dla przewodniczącego komisji - 300 zł ( brutto) b) dla pozostałych członków - 250 zł ( brutto) W przypadku nie uczestniczenia w pracach na rzecz Komisji należną wysokość obniża się, za każdą nieobecność o 50 zł. Budżet: 25. 000,00 zł. Termin: cały rok. Zadanie 4.3. Finansowanie szkoleń i warsztatów według zapotrzebowania społecznego dla różnych grup społecznych i osób pracujących w obszarze pomagania. Działanie: skierowanie na szkolenie, konferencje lub inne. Wskaźniki: liczba osób biorących udział. Źródła: sprawozdania. Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator. Budżet: 600,00 zł. Termin: na uzasadniony wniosek. Zadanie 4.4. Wspieranie działalności oraz dofinansowywanie realizacji zadań określonym w niniejszym programie przez inne organizacje. Działanie: analiza wniosków przez GKRPA. Wskaźniki: liczba uczestników, lista obecności, umowy, rachunki. Źródła: sprawozdania. Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator, realizator, zarządzający organizacją. Budżet: 1. 000,00 zł. Termin: cały rok. 17 II. 5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13 1 i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego. Zadanie 5.1. Podejmowanie działań interwencyjnych wobec firm prowadzących promocję reklamę napojów alkoholowych, w szczególności reklamę skierowaną do młodzieży. Działanie: przyjęcie zgłoszenia nieprawidłowości Wskaźniki: ilość interwencji. Źródła: wnioski, informacje. Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator, GKRPA. Termin: cały rok. i
II. 6. Wspieranie przedsięwzięć mających na celu przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i marginalizacji osób uzależnionych od alkoholu i ich rodzin. Zadanie 6.1 Informowanie osób po ukończonej terapii odwykowej o możliwości skorzystania z innych form aktywizacji. Działanie: współpraca z Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Barcinie. Wskaźniki: ilość osób. Źródła: sprawozdania, informacja. Odpowiedzialny za realizację: kierownik ROS, koordynator, kierownik MGOPS Termin: cały rok. W przypadku wynegocjowania niższych kwot przewidzianych na realizację zadań zaoszczędzone środki finansowe zostaną przeznaczone na działania wskazane przez Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 18
19 V. MONITORING, EWALUACJA Przez cały okres realizacji program będzie podlegał monitoringowi, a na zakończenie nastąpi jego ewaluacja. Monitoring i ewaluację przeprowadzi specjalny Zespół ds. monitoringu i ewaluacji Gminnego Programu w składzie: pedagog szkolny M. Kowalska-Bembenek, B. Krause, i psycholog Anna Rucińska. Monitoring wszystkich zadań programu odbywać się będzie na podstawie: - ankiet, informacji, - sprawozdań realizatorów z przeprowadzonych działań, - raportów, - analizy wniosków, spostrzeżeń i refleksji z przebiegu zadań, - wizyt kontrolnych. Zespół będzie spotykał się w zależności od potrzeb. W czasie posiedzenia dokonywać będzie analizy danych od realizatorów oraz opracowywać raport z monitoringu, który będzie dostarczany do koordynatora gminnego programu. W przypadku trudności z realizacją zadań, zespół przedstawi również propozycje działań korygujących, zapobiegawczych. Kontrolę finansową realizacji programu na bieżąco prowadzić będzie inspektor ds. księgowości we współpracy z koordynatorem. Ewaluacja końcowa przeprowadzana będzie po realizacji wszystkich zadań programu przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. W celu prawidłowego zrealizowania zadań zawartych w programie koordynator miejskogminnego programu oraz GKRPA współpracować będzie z następującymi partnerami: - specjalistami terapii uzależnień, - psychologami, psychiatrą, - pedagogami, nauczycielami, - funkcjonariuszami Policji, - Kuratorską Służbą Sądowniczą, - Pracownikami socjalnymi, - Poradniami Odwykowymi, - Izbą Wytrzeźwień, - Szpitalami Oddziały Odwykowe. Przygotował zespół: Koordynator M/GPPiRPANiU Członkowie GKRPA.
20 Harmonogram wydatków na realizację zadań wynikających z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 4110, 4120, wynagrodzenia osobowe pracowników 1.500,00 - realizatorzy programu - Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, -skład. ZUS -fun. pracy 4170 wynagrodzenia bezosobowe 105.000,00 - terapeuci ( psychoterapii i terapii uzależ.) 2 osoby, - umowy zlecenia - gospodarz, - programy profilaktyczne realizowane w środowisku dzieci i młodzieży, - programy profilaktyczne kierowane do różnych grup zawodowych, - zajęcia socjoterapeutyczne, - programy terapeutyczne (kontynuacja DDA), -prowadzenie Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, - prowadzenie zajęć sportowych i ogólnorozwojowych dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych i alkoholowych. - inne zadania zawarte w programie 4210 zakup materiałów i wyposażenia 3.500,00 - materiały i pomoce dla dzieci biorących udział w programach -rachunki, faktury lub zajęciach socjoterapeutycznych, - artykuły spożywcze podczas zajęć socjoterapeutycznych lub innych form edukacji, - broszury, wydawnictwa, bilbordy itp. - pozostałe zakupy 4300 pozostałe usługi 22.000,00 -terapeuci x 2, lekarz psychiatra -rachunki, faktury - koszty postępowania sądowego - szkolenia Komisji - szkolenia, warsztaty, doskonalenie umiejętności dla różnych grup zawodowych, - udział w kampanich profilaktyczno edukacyjne ( lokalnych i ogólnopolskich ), - dofinansowanie warsztatów dla różnych grup społecznych, - szkolenia, superwizje ze specjalistami, -dofinansowanie bezpłatnego wojewódzkiego połączenia telefonicznego (realizacja programu Niebieska Linia ), - inne zadania zawarte w programie. 4370 opłaty telefoniczne 2.000,00 4410 podróże krajowe 1.000,00 - zwrot kosztów delegacji (udział pracowników, członków GKRPA w szkoleniach, seminariach, warsztatach, itp. OGÓŁEM 135. 000,00