Lublin; październik 2016 r.

ZAKŁAD ROBÓT DROGOWYCH DROROB 24-100 Puławy; ul. Baczyńskiego 28 NIP: 712-132-43-43 24-100 Puławy; ul. Baczyńskiego 28 kom.: 603-888-732; e-mail:drorob@onet.pl EGZ. Z. R. D. DROROB ZAMAWIAJĄCY: ZARZĄD DRÓG MIEJSKICH w PUŁAWACH 24-100 Puławy; ul. Skowieszyńska 51 tel. 81 888-40-90; fax. 81 888-48-47; e-mail:sekretariat@zdm.pulawy.pl INWESTYCJA: Przebudowa ul. 6-go Sierpnia w Puławach droga gminna nr 107618L odc. od ul. Piłsudskiego do ul. Pustej OBIEKT: ul. 6-go Sierpnia w Puławach droga gminna nr 107618L odc. od ul. Piłsudskiego do ul. Pustej STADIUM: INWENTARYZACJA DENDROLOGICZNA LOKALIZACJA: obr. nr 061401_1.0001 Miasto Puławy; dz. ewid. nr: 107/1; 2848/8 BRANŻA: ZIEŁEŃ Stanowisko: Imię i nazwisko Specjalność/zakres Nr upr. Podpis Opracował inż.irena Choroszyńska Kier. pracowni mgr inż. Miłosz Kłyś Rzeczoznawca z zakresu dendrologii konstrukc. inżynierska drogi 2743/Lb/94 Lublin; październik 2016 r. 1

C Z Ę Ś Ć O P I S O W A DO SZCZEGÓŁOWEJ INWENTARYZACJI DENDROLOGICZNEJ 1.Dane ogólne. 1.1. Przedmiot opracowania: : Przebudowa 1.2. Nr działek: 107/1, 2848/8 1.3. Inwestor: Zarząd Dróg Miejskich w Puławach 24-100 Puławy, ul. Skowieszyńska 51 1.4. Podstawa opracowania - Zlecenie - Mapa do celów projektowych w skali 1:500 - Projekt przebudowy - Wizja lokalna i pomiary drzew 2. Cel i zakres opracowania Celem opracowania jest wykazanie istniejącego drzewostanu, rosnącego w liniach rozgraniczających projektowanej do przebudowy ulicy 6-go Sierpnia w związku z jego maksymalną ochroną. Niniejsze opracowanie wykazuje drzewa mogące kolidować z planowaną inwestycją lub drzewa wymagające zabezpieczeń systemów korzeniowych, a także drzewa przewidziane do przesadzenia oraz zabezpieczenia pni na czas prowadzenia robót. 3. Położenie i stan istniejący Ulica 6-go sierpnia przewidziana do przebudowy położona jest w północno zachodniej części miasta Puławy i przebiega wzdłuż zabudowy równoległej do prawego brzegu rzeki Wisły. Początek przewidzianej do przebudowy ulicy od ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego w km 0+012,60, koniec przebudowy ulicy w km 0+486,18, tuż za skrzyżowaniem z ul. Pustą. Ulica 6-go sierpnia posiada bogatą infrastrukturę podziemną. Występują tu sieci energetyczne, kanał sanitarny, kanał deszczowy, kanał technologiczny, wodociąg. Po obu stronach ulicy w pasach zieleni pomiędzy jezdnią a chodnikiem rosną drzewa, klonu srebrzystego, jesionu pensylwańskiego i jesionu wyniosłego odm. kulistej, których wiek jest zróżnicowany. Stary drzewostan klonu srebrzystego i jesionu pensylwańskiego wykazuje złą kondycję zdrowotną 4. Opis istniejącego drzewostanu Wiek drzew występujących w przewadze: klonu srebrzystego, jesionu pensylwańskiego oraz pojedynczo występujące lipy drobnolistnej szacuje się na ok. 70 2

lat. Wiek uzupełniających nasadzeń drzew jesionu wyniosłego odm. kulistej szacuje się na kilka, kilkanaście lat. Stare drzewa klonu srebrzystego i jesionu pensylwańskiego mają umocowane blaszki z numerami inwentaryzacyjnym. Numery te zawiera również w Wykaz inwentaryzowanego drzewostanu zawarty w niniejszym opracowaniu. Fot. 1, 2, 3. Pierwotne cięcia korony na tzw. główkę widoczne rany i ubytki oraz owocniki grzyba Stan zdrowotny starych drzew klonu srebrzystego i jesionu pensylwańskiego jest zły. Przyczyną tego stanu rzeczy jest kseryzm środowiska miejskiego oraz czynniki biotyczne jak i abiotyczne. Pierwotnie drzewa te były ogławiane tj. formowane na tzw. główkę poprzez silną redukcję konarów w koronie drzewa, w celu uzyskania formy kulistej. W wyniku drastycznych cieć powstawały rany, które uległy infekcji grzybowej i bakteryjnej. W miejscach cięć tworzyły się ubytki z widoczną destrukcją drewna. Z chwilą zaniechania formowania koron drzewa tworzyły odrosty. Wiele drzew wykazuje rany i ubytki pnia zarówno w części odziomkowej jak i u podstawy korony spowodowane zranieniami mechanicznymi w wyniku kolizji z pojazdami poruszającymi się po ulicy. Ponadto drzewa posadzone w wąskie pasy zieleni pomiędzy jezdnią a chodnikiem, narażone zostały na brak dostępu powietrza atmosferycznego do systemów korzeniowych pod szczelną nawierzchnią ulicy, miejsc postojowych, wjazdów na posesje, czy też chodników. Brak dostępu tlenu do systemu korzeniowego, miażdżenie korzeni, zanieczyszczenie powietrza i gleby doprowadziło do zamierania części systemu korzeniowego drzew, co odbiło się na wykazywaniu posuszu w ich koronach. Niszczenia systemów korzeniowych drzew spowodowane były również w wyniku budowy uzbrojenia terenu, jak również budowa utwardzonych wjazdów, czy też chodników. 3

Fot. 4 i 5. Ubytki wgłebne i rany powierzchniowe pnii w wyniku zranień mechanicznych Fot. 6 i 7. Zniszczenia korzeni oraz kolizje systemu korzeniowego z nawierzchnią Młode drzewa jesionu wyniosłego odm. kulistej często posadzone zostały na trasach uzbrojenia podziemnego. Jesion wyniosły oznaczony nr inwentaryzacyjnym 42 tworzy z odrostów formę krzewiastą powstałą w wyniku złamania w części odziomkowe drzewka jesionu wyniosłego odm. kulistej. Szczegółową inwentaryzację dendrologiczną wykonano w miesiącu październiku w okresie zrzucania liści drzew. Wszelkie prace inwentaryzacyjne wykonano w zakresie obowiązującym przy tego typu opracowaniach. Wyniki prac terenowych przedstawiono graficznie na planszy w skali 1:500 oraz w zestawieniu tabelarycznym obejmującym: nr inwentaryzacyjny zgodny z oznaczeniem na planszy, Nr drzewa zgodnie z oznaczeniem na pniu, gatunek drzewa, obwód pnia w cm mierzony na wys. pnia 1,30 m, zasięg rzutu korony w m, orientacyjną całkowitą wysokość drzewa w m oraz w kolumnie uwagi 4

odniesiono się do stanu zdrowotnego oraz podano odległość pnia od szczelnych nawierzchni. Wykaz drzew objętych inwentaryzacją podaje poniższe zestawienia tabelaryczne. WYKAZ INWENTARYZOWANEGO DRZEWOSTANU Nr inw. Nr ewid na pniu Nazwa Obwód pnia w cm Zasięg korony w m Orient wys. w m 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Strona lewa ul. 6-go sierpnia 1 5. Klon srebrzysty po 2. 6. Klon srebrzysty 3. 7. Klon srebrzysty 4. 8. Klon srebrzysty 5. 9. Klon srebrzysty 6. 10. Jesion pensylwański 7. 11. Jesion pensylwański Uwagi 163 8 12 Na całej długości pnia rany uszkodzeniach mechanicznych i ubytki wgłębne. Odl. pnia od jezdni i zatoki postojowej 0,40m 158 8 12 Uszkodzenia pnia. Od strony jezdni usunięto część systemu korzeniowego, Odległość pnia od krawężnika jezdni 0,5 m. Korona jednostronna odchylona nad jezdnię 150 8 12 Zranienia mechaniczne i ubytki pnia z widoczną destrukcją drewna. Odległość pnia od krawędzi jezdni 43 cm, 179 9 13 Od strony jezdni na wys. 0,5 m ubytek wgłębny pnia. U podstawy korony na licznych przewodnikach rany i ubytki do wys. 4 m powstałe w wyniku uszkodzeń mechanicznych. Odległość pnia od jezdni 35 cm. 198 9 13 Ubytek wgłębny pnia. Korona budowane z odrośli dwóch ściętych na tzw. główkę przewodników. Odległość pnia od przewodników 0,36 0,47m 150 8 12 Pęknięcie szczelinowe pnia. Odległość pnia od krawężnika 0,58m. 152 8 12 Ubytki wgłębne u podstawy główkę. Odległość pnia od krawężnika jezdni 0,44m 8. 12. Jesion pensylwański 167 8 12 Ubytki wgłębne u podstawy główkę. Odległość pnia od krawężnika jezdni 0,47 m 5

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 9. - Jesion pensylwański 167 8 12 Ubytki wgłębne u podstawy główkę. Odległość pnia od 10. 14. Jesion pensylwański 11. 15. Jesion pensylwański krawężnika jezdni 0,52 m 132 7 13 Ubytki wgłębne u podstawy krawężnika jezdni 0,55m 210 8 13 Ubytki wgłębne u podstawy krawężnika jezdni 0,4m 12. 16. Jesion pensylwański 13. 17. Jesion pensylwański 14. - Jesion wyniosły odm. Excelsior 15. 19. Jesion pensylwański 16. 20. Jesion pensylwański 17. 21. Jesion pensylwański 18. 22. Jesion pensylwański 164 8 13 Rany pnia w cz. odziomkowej od strony chodnika, ubytki wgłębne u podstawy korony, powstałe w wyniku krawężnika jezdni 0,45m 152 8 12 Korona jednostronna. Redukcja korony od strony chodnika. Odległość pnia od krawężnika jezdni - 0,5m 13 1 2,5 Nowe uzupełniające nasadzenie 144 8 12 Spękania podłużne na pniu. Dziuplaste ubytki pnia powstałe w miejscach cięć konarów. Odległość pnia od krawężnika jezdni 0,65m 142 8 12 Ubytki wgłębne u podstawy krawężnika jezdni 0,7m 174 8 12 Ubytki wgłębne u podstawy główkę. 146 9 13 Ubytki wgłębne u podstawy krawężnika jezdni 0,58m 6

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 19. 23. Jesion pensylwański 177 9 13 Ubytki wgłębne u podstawy 20. 24. Jesion pensylwański 21. 25. Jesion pensylwański krawężnika jezdni 0,55m 153 8 12 Ubytki wgłębne u podstawy krawężnika jezdni 0,6m 155 8 12 Ubytki wgłębne u podstawy krawężnika jezdni 0,71m 22. 26. Jesion pensylwański 23. 27. Jesion pensylwański 24. 29. Jesion pensylwański 25. 30. Jesion pensylwański 26. 31. Jesion pensylwański 27. 32. Jesion pensylwański 28. - Jesionwyniosły odm. Excelsior Strona prawa ul. 6-go sierpnia 29. - Jesion wyniosły odm. Excelsior 30. - Jesionwyniosły odm. Excelsior 131 7 12 Ubytki wgłębne u podstawy krawężnika jezdni 0,74m 165 8 12 Ubytki wgłębne u podstawy krawężnika jezdni 0,55m 135 7 12 103 7 12 161 8 13 26 1 2,5 Kilkuletnie uzupełniające 32 1 3 Kilkuletnie uzupełniające Drzewo przewidziane do przesadzenia 32 1 2,5 Kilkuletnie uzupełniające 40 1,5 3 Kilkuletnie uzupełniające 7

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 31. - Jesionwyniosły odm. Excelsior 32. - Jesionwyniosły odm. Excelsior 33. - Jesionwyniosły odm. Excelsior 34. - Jesionwyniosły odm. Excelsior 35. - Jesion pensylwański 36. - Jesionwyniosły odm. Excelsior 37. - Jesionwyniosły odm. Excelsior 38. - Jesionwyniosły odm. Excelsior 38 1,5 3 Kilkuletnie uzupełniające 35 1 2,5 Kilkuletnie uzupełniające 21 1 2,5 Kilkuletnie uzupełniające 23 1 2,5 Kilkuletnie uzupełniające 44 1,5 3 Kilkuletnie uzupełniające 52 1,5 3 Kilkuletnie uzupełniające 47 1,5 3 Kilkuletnie uzupełniające 39 1,2 3 Kilkuletnie uzupełniające 39. - Lipa drobnolistna /Tilia mordata/ 40. - Jesionwyniosły odm. Excelsior 41. - Jeson wyniosły excelsior 42. - Jesionwyniosły Excelsior / 43. - Jesionwyniosły odm. Excelsior 44. - Lipa drobnolistna / Tilia cordata/ 45. - Klon jesionolistny /Acer negundo/ 30 1 2,5 Kilkuletnie uzupełniające 83 1,5 3 Kilkuletnie uzupełniające 30 1 2,5 Kilkuletnie uzupełniające 11,13, 1 2,2 Odrosty ze złamanego pnia 12 drzewka 42 1 2,5 295 9 15 Pień skręcony Zabliźniające się pęknięcie szczelinowe. Podkrzesane drzewo. Silna redukcja korony. Kolizja z budynkiem 95, 79 8 10 2 pnie. Odrosty korzeniowe i na pniu Drobny posusz 8

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 46. - Klon srebrzysty 159 8 13 Mechaniczne uszkodzenie korzeni. Pień w odl. 0,5-07m 47. Klon srebrzysty od krawędzi jezdni 186 8 13 Mechaniczne uszkodzenia korzeni i części odziomkowej pnia 4. Projekt gospodarki drzewostanem. Projekt przebudowy ulicy nie zakłada usunięcia drzew. Jedynie drzewo jesionu wyniosłego odm. kulistej o numerze inwentaryzacyjnym 28 i obwodzie pnia na wys. 1,30 m z uwagi na duża kolizje należy przesadzić. Wszystkie drzewa rosnące w pasie drogowym wymagają zabezpieczenia zarówno pni jak i korzeni w trakcie prowadzenia robót ziemnych i nawierzchniowych. Ochrona drzew na placu budowy wymaga szczególnej troski i staranności od Wykonawcy robót, zwłaszcza na etapie robót ziemnych i instalacyjnych. Należy przestrzegać p/w zasad: osłaniać pnie wszystkich drzew na placu budowy, aby uniknąć ich poranienia. Można wykorzystać do tego tkaninę jutową, grube maty słomiane lub trzcinowe, ale najczęściej stosuje się ekrany z desek połączonych drutem (fot.1). Są wytrzymałe na uderzenia, skutecznie chronią i można używać ich wielokrotnie. Rys. Rys.1. Sposób prawidłowego oszalowania pni drzew. a), b)oszalowanie z desek, c) drut lub opaska stalowa mocująca deski do pnia, d) juta wyrównująca płaszczyznę/oparcie desek, e)warstwa niealkalizującego kruszywa grubości 20cm (Chachulski Z. 2000. Chirurgia i pielęgnacja drzew. Józefów-Michalin. Legraf ) 9

nie składować w obrębie koron drzew materiałów budowlanych, ani ziemi z wykopów, bo to uniemożliwia wymianę gazową między powietrzem a glebą, czego konsekwencją jest zamieranie i gnicie korzeni. Woda opadowa, spływając do gleby poprzez zgromadzone pod drzewem materiały budowlane wypłukuje z nich zanieczyszczenia. Dla drzewa jest to najczęściej szkodliwe. Skrajnym przypadkiem szkodzenia drzewu jest zgromadzenie pod nim worków z cementem, albo gruzu ceglano-cementowego, ponieważ niewiele drzew dobrze znosi glebę wapienną). chronić korzenie przed wysuszeniem (latem) lub przemarznięciem (zimą), jeżeli zaistnieje konieczność wykonania obok drzewa wykopu. Krawędź wykopu z odkrytymi korzeniami trzeba niezwłocznie osłonić warstwą wilgotnego torfu i tkaniną jutową lub matami słomianymi (osłonę powinno się przymocować kołkami wbitymi w ścianę wykopu) albo warstwą torfu i szalunkiem z desek. Oczywiście im krócej trwa ten stan tym lepiej. Gdy tylko jest to możliwe, należy wykop zasypać. Wcześniej warto korzenie przykryć warstwą kompostu lub ziemi urodzajnej. Trzeba pamiętać, że niedopuszczalne jest zasypywanie ich wydobytym z dna wykopu, pozbawionym próchnicy podglebiem (martwicą). Jeżeli prace obok drzewa będą trwały długo, można sprowokować drzewo do utworzenia nowych korzeni, które przejmą funkcję usuniętych. Wykop powinien być wykonany ręcznie, ponieważ koparka uszkadza nie tylko korzenie przy jego krawędzi, ale też część położonych głębiej. Korzenie - stopniowo odsłaniane - należy odcinać ostrym narzędziem i zabezpieczać odpowiednim środkiem impregnującym nieszkodliwym dla drzewa. 10

Od strony wykopu (na jego głębokość) na wbitych w dno palikach trzeba umocować siatkę metalową i tkaninę jutową lub grubą folią używaną do osłony fundamentów, która uniemożliwi przerastanie korzeni do wykopu. Przestrzeń między takim ekranem a ścianą wykopu od strony drzewa należy wypełnić wilgotną ziemią urodzajną i dbać aby nie przesychała. nie usuwać pochopnie dużych korzeni i konarów, bo to zagraża zdrowiu i stabilności drzewa i może doprowadzić do jego wywrócenia lub obumarcia. Jeżeli pozbawia się drzewo dużych korzeni, należy zadbać o odpowiednie (przeprowadzone przez specjalistyczną ekipę) uformowanie korony. Wskazane jest na czas prowadzenia robót powołać nadzór dendrologiczny, który będzie czuwał nad ochroną drzew podczas prowadzenia robót, uszkodzenie drzewa, zwłaszcza systemu korzeniowego i ukrycie tego faktu przez Wykonawcę (poprzez zakrycie robót) może przyczynić się do naruszenia statyki drzewa i jego ewentualnego powalenia w czasie najbliższej wichury. Opracowała: inż. Irena Choroszyńska 11