III WOJEWÓDZKI KONKURS HISTORYCZNY - FINAŁ Prosimy uważnie przeczytać polecenia i odpowiedzieć na pytania (odpowiedzi tylko i wyłącznie należy zaznaczać w karcie odpowiedzi, znajdującej się na końcu testu). Do zdobycia - 110 punktów. Powodzenia! 1. Jednym z najważniejszych wydarzeń w dziejach ludzkości była rewolucja neolityczna. Wyjaśnij na czym ona polegała i gdzie się rozpoczęła? (0-2 p) 2. Izraelitów z Egiptu wyprowadził: (0-1 p) A. Dawid. B. Abraham. C. Mojżesz. D. Salomon. 3. Nazwa systemu rządów - demokracja wywodzi się z języka greckiego i pochodzi od słów: demos i kratos. Co te słowa oznaczają? ( 0-2 p) 4. W Olimpii przez kilkaset lat odbywały się igrzyska sportowe ku czci jednego z greckich bogów. Jaki to był bóg? ( 0-1 p) 5. W Starożytnym Rzymie funkcjonowały trzy formy rządów. Wymień je i uporządkuj chronologicznie od najwcześniejszej. ( 0-2 p) 6. Imperium Rzymskie w okresie największej świetności zajmowało dużą część Europy, część Azji i Afryki. Obszar którego ze współczesnych państw nie wchodził w jego skład? ( 0-1 p) A. Węgier. B. Anglii. C. Hiszpanii. D. Danii. 7. W starożytności istniały wspaniałe budowle umieszczone na liście siedmiu cudów świata. Wymienionym miejscowościom przyporządkuj budowlę. ( 0-5 p) mauzoleum, kolos, latarnia morska, świątynia Artemidy, posąg Zeusa Rodos Olimpia Aleksandria Halikarnas Efez 8. Chrześcijaństwo mimo początkowych prześladowań stało się w cesarstwie rzymskim religią panującą (państwową). W którym wieku to nastąpiło? ( 0-1 p). 1
9. Na podstawie tekstu źródłowego i posiadanej wiedzy odpowiedz na pytania. ( 0-5 p) Następnie cesarz na wieść o cudach, jakie Bóg działał przez miłego sobie męczennika Wojciecha, pospieszył tamże celem pomodlenia się [przy jego grobie]. [...] Minąwszy granicę Milczan, doszedł do ziemi Dziadoszan, gdzie z niezmierną serdecznością wyszedł ma powitanie Bolesław, którego imię tłumaczy się większa sława nie za zasługi, lecz w myśl dawnego zwyczaju [...]. W jaki zaś sposób był cesarz przez niego wówczas podejmowany i przez jego kraj aż do Gniezna wiedziony, rzecz to nie do uwierzenia i wprost nie da się opowiedzieć. Widząc z daleka miasto upragnione szedł doń pobożnie bosymi stopami, a przyjęty z czcią niezwykłą przez biskupa tamecznego Ungera, wprowadzony został do kościoła, błagając zlany łzami wstawiennictwa świętego męczennika dla pozyskania sobie łaski Chrystusowej. I niezwłocznie ustanowił tam arcybiskupstwo, jak sądzę: prawnie [...]. Archidiecezję tę powierzył bratu wspomnianego męczennika, Radzymowi, poddając mu Poppona, biskupa katedry kołobrzeskiej, Poppona krakowskiego, Jana wrocławskiego, wyłączywszy Ungera poznańskiego, a sporządziwszy tamże ołtarz, złożył na nim z niezmierną czcią święte relikwie. Dokonawszy tego dzieła uczczony został cesarz przez pomienionego księcia ogromnymi darami i trzystu żołnierzami pancernymi [...]. [...] Oby Bóg przebaczył cesarzowi [Ottonowi III], że czynszownika [Bolesława] czyniąc udzielnym panem do tego stopnia go wywyższył [...]. Monumenta Poloniae Historica, przekład R. Grodeckiego, Budowa Państwa Polskiego A. W jakim celu cesarz udał się do grobu Wojciecha? B. W którym roku miało miejsce opisywane wydarzenie? C. Gdzie miały miejsce opisywane wydarzenia? D. Gdzie w ówczesnej Polsce znajdowały się biskupstwa? E. Jak kronikarz ocenia postępowanie cesarza wobec Bolesława? 10.Uzupełnij tablicę genealogiczną władców z dynastii Piastów.( 0-8 p) Bezprym, Bolesław Krzywousty, Władysław Herman, Mieszko II, Kazimierz Odnowiciel, Bolesław Szczodry, Bolesław Chrobry, Zbigniew 2
11. Na podstawie krótkiej charakterystyki postaci wpisz w karcie odpowiedzi jej imię, imiona, przydomek lub nazwisko. ( 0-5 p) A. Pierwszy historyczny władca Polski. B. Król z dynastii Piastów wygnany z kraju. C. Pokonany w walce o władzę, okaleczony na rozkaz brata. D. Autor Kroniki polskiej. E. Żona protoplasty( założyciel rodu) dynastii Piastowskiej. 12. Wśród poniższych wydarzeń wybierz wydarzenie chronologicznie pierwsze i wydarzenie chronologicznie ostatnie. (0-2 p) A. Koronacja Władysława Łokietka na króla Polski. B. Sprowadzenie Krzyżaków do Polski. C. Najazd Tatarów i bitwa pod Legnicą. D. Początek panowania Kazimierza Wielkiego. 13. W okresie średniowiecza w sztuce dominowały dwa style: romański i gotycki. Przyporządkuj poniższe zabytki do jednego ze stylów. ( 0-4 p) http://pl.wikipedia.org/wiki/architektura_romańska, http://pl.wikipedia.org/wiki/architektura_gotycka 14. Uzupełnij tabelę wpisując nazwy grup mieszkańców średniowiecznego miasta. (0-3 p ) najbogatsi mieszkańcy miasta, bogaci kupcy, bankierzy, właściciele kamienic rzemieślnicy, właściciele małych warsztatów, kupcy handlujący na straganach najbiedniejsza część mieszkańców, czeladnicy, służący 3
15. Uzupełnij tabelę podając władców Polski za panowania których miały miejsce podane wydarzenia. ( 0-5 p) nadanie praw miejskich Bydgoszczy bitwa pod Płowcami bitwa pod Warną hołd pruski podpisanie Unii lubelskiej 16. Określ i zaznacz przyczyny i skutki odkryć wielkich odkryć geograficznych. ( 0-6 p) A. Wzrost potęgi Hiszpanii i Portugalii. B. Zniszczenie cywilizacji Majów, Azteków i Inków. C. Zdobycie Konstantynopola przez Turków D. Chęć krzewienia chrześcijaństwa. E. Wynalazki i odkrycia naukowe. F. Rozwój niewolnictwa. 17. Spośród postaci podanych w szeregu wybierz tą, która nie pasuje do pozostałych. ( 0-4 p) A. Andrzej Frycz Modrzewski, Jan Kochanowski, Mikołaj Rej, Wit Stwosz. B. Bartolomeo Dias, Vasco do Gama, Amerigo Vespucci, Filippo Brunelleschi. C. Mikołaj Kopernik, Giordano Bruno, Galileusz, Hieronim Bosch. D. Kazimierz Wielki, Władysław Jagiełło, Kazimierz Jagiellończyk, Zygmunt Stary. 18. Określ, które z poniższych zdań jest fałszywe (wpisując w karcie odpowiedzi literę F) lub prawdziwe (wpisując w karcie odpowiedzi literę P). (0-5 p) A. Jadwiga była królem Polski. B. Hołd pruski odbył się w 1535 roku. C. Zygmunt August był wnukiem Zygmunta Starego. D. Stefan Batory pochodził z Ukrainy. E. Henryk Walezy został królem Francji. 19. Na podstawie tekstu źródłowego i posiadanej wiedzy odpowiedz na pytania. ( 0-6 p) Władca ten przyniósł na świat całe barbarzyństwo i dzikość, właściwe temu krajowi, zarazem jednak natura obdarzyła go geniuszem. Zanim powziął on zamiar podróżowania, Moskale byli najbardziej nieokrzesanym i ciemnym narodem w Europie: nie posiadali najmniejszych wiadomości z zakresu sztuk i nauk, wojnę prowadzili bez metody i licho, handel zdali na obcych. Car postanowił zmienić wszystkie zasady swoich poprzedników, by dojść do zmiany obyczajów swego ludu. Zmusił poddanych do odbywania podróży i sam przepisał im rzeczy, których winni się uczyć: zarazem przez przywileje i nagrody ściągnął cudzoziemców do swego państwa. Otaczając uwagą armię lądową, nie mniejszą poświęcił car powiększeniu sił morskich. Korzystał z pracowitości poddanych dla zaszczepienia w swym kraju sztuk i rękodzieł. Starania podjęte przez cara odniosły takie powodzenie, że kapelusze, sukno, broń i w ogóle wszystkie rzeczy potrzebne jego armii, które w początkach zmuszony był sprowadzać z zagranicy, obecnie wyrabia się w Moskwie. Memoriał do Ludwika XIV, cyt. za: Tomasz Małkowski, Jacek Rześniowiecki, Historia III. Podręcznik do klasy III gimnazjum A. Jakiego państwa dotyczy ten tekst? ( 1 p) B. W jaki sposób władca chciał zmienić obyczaje swojego ludu? ( 1 p) C. Jakie rodzaje sił zbrojnych rozwijał władca? ( 1 p) D. Czy starania władcy przyniosły jakiekolwiek efekty? ( 1 p) E. Podaj imię i przydomek tego władcy. ( 2 p) 4
Ilustracje do pytań 20 i 21 pl.wikipedia.org/wiki/ 20. Obrazy przedstawiają ważne wydarzenia związane z wojnami toczonymi przez Rzeczpospolitą namalowane przez Jana Matejkę. Przyporządkuj obraz do tytułu. (0-3 p) Batory pod Pskowem Kościuszko pod Racławicami Jan Sobieski pod Wiedniem 21. Z kim stoczone zostały wojny, których epizody zostały przedstawione na obrazach. (0-3 p) Batory pod Pskowem Kościuszko pod Racławicami Jan Sobieski pod Wiedniem 5
22. Uporządkuj chronologicznie zaczynając od najwcześniejszego wymienione wydarzenia. (0-1 p ) A. Potop szwedzki. B. Bitwa pod Wiedniem. C. Bitwa pod Kłuszynem. D. Bitwa pod Kircholmem. Mapa do pytań 23 i 24 23. Mapa przedstawia Europę w: (0-1) A. Okresie podbojów Napoleona. B. Po kongresie wiedeńskim. C. Kilka lat przed I wojną światową. D. W ostatnim dziesięcioleciu XIX wieku. 24. Podaj nazwy państw: ( 0-2) https://gwo.pl/strony/2572/seo_link:materialy-do-nauki-czytania-map-historycznych A. Powstałego z połączenia Belgii i Holandii. B. Dwóch leżących na terenie dzisiejszych Włoch. 25. W XIX wieku Polacy walczyli z zaborcami w powstaniach listopadowym i styczniowym. Przyporządkuj postać historyczną do właściwego powstania. (0-4) Marian Langiewicz, Ignacy Prądzyński, Piotr Wysocki, Romuald Traugutt, Powstanie listopadowe Powstanie styczniowe 6
26. Mimo zaborów polscy artyści tworzyli wybitne dzieła w różnych dziedzinach sztuki. Do tytułów utworów dopasuj autora. (0-6) Bolesław Prus, Henryk Sienkiewicz, Jan Matejko, Adam Mickiewicz, Stanisław Moniuszko, Fryderyk Chopin Potop Astronom Kopernik czyli rozmowa z Bogiem Dziady Lalka Straszny dwór Marsz żałobny 27. W latach 1914-1918 toczyła się I wojna światowa, która przyjęła charakter pozycyjny. Co to oznaczało? ( 0-1) A. Użyciu w walce nowoczesnych rodzajów broni. B. Zajęciu i umocnieniu pozycji i oczekiwaniu na osłabienie przeciwnika C. Zdobywaniu i umacnianiu nowych pozycji. D. Ustalenie w drodze negocjacji określonych pozycji. 28.Po I wojnie światowej odzyskało niepodległość lub powstało kilka nowych państw. Spośród wymienionych wybierz 2 takie państwa. ( 0-2) Węgry, Litwa, Rumunia, Bułgaria, Grecja, Szwecja, Estonia, Portugalia, Holandia 29. Józef Piłsudski pełnił w latach 1918-1935 szereg ważnych funkcji państwowych. Której z wymienionych funkcji nie pełnił? ( 0-1) A. Prezydenta B. Naczelnika państwa C. Premiera D. Naczelnego wodza 30. W okresie międzywojennym w kilku państwach europejskich władzę objęli dyktatorzy (osoba sprawująca nieograniczoną władzę w państwie). Wymień nazwiska dyktatorów z wybranych krajów. (0-3) Niemcy Związek Radziecki Włochy 31. W drugiej wojnie światowej wzięło udział po obu stronach konfliktu kilkadziesiąt państw. Nieliczne pozostały neutralne. Spośród wymienionych państw wybierz 2 neutralne. (0-2 p) Bułgaria, Belgia, Hiszpania, Finlandia, Grecja, Turcja, Belgia, Rumunia, Szwecja 7
32. Dopasuj datę wydarzenia związanego z przebiegiem II wojny światowej do wydarzenia. ( 0-4 ) A - 17 września 1939, B - 22 czerwca 1941, C - 6 czerwca 1944, D - 10 maja 1940 Atak Niemiec na ZSRR Atak ZSRR na Polskę Atak Niemiec na Belgię, Holandię i Luksemburg Lądowanie aliantów w Normandii 33. Od 1952 roku państwo polskie nosiło nową nazwę - w skrócie PRL. Rozwiń skrót. (0-1 p) 34. Podaj nazwiska oraz stopień wojskowy lub stanowisko, funkcję postaci przedstawionych na zdjęciach. ( 0-6) 35. W latach 1944-1989 istniał blok tzw państw demokracji ludowej, państw uzależnionych od Związku Radzieckiego. Wymień 2 takie państwa. (0-2) http://pl.wikipedia.org/wiki/ 8