Problemy z trawnikiem

2011-04-11 Problemy z trawnikiem Chwasty, choroby i szkodniki terenów zielonych 2,4-D kwas 2,4-dichlorofenoksyoctowy MCPA kwas 2-metylo-4-chlorofenoksyoctowy PARAKWAT dichlorek 1,1 -dimetylo-4,4 -bipirydylowy ATRAZYNA 2-chloro-4-etyloamino-6-izopropyloamino-1,3,5-triazyna Biorąc pod uwagę budowę chemiczną środków chwastobójczych wyróżnia się m.in. substancje będące pochodnymi triazyny (np. atrazyna), kwasu fenoksyoctowego (np. MCPA, 2,4-D), mocznika (np. chlorosulfuron) oraz kwasu karbaminowego (chloroprofam). Z kolei biorąc pod uwagę mechanizm działania wyróżnia się między innymi syntetyczne auksyny (np. MCPA, 2,4-D), związki wywołujące hamowanie procesu fotosyntezy (np. chlorydazon, atrazyna, parakwat), inhibitory syntezy aminokwasów (chlorosulfuron), a także inhibitory syntezy chlorofilu (flumioksazyna, oksyfluorofen). Herbicydy i substancje aktywne stosowane do odchwaszczania trawników Aminopielik standard 600 SL 2,4-D (600 g/l) Dicopur 600 SL 2,4-D (600 g/l) Esteron 564 SL 2,4-D (564 g/l) Huragan 700 SG 2,4-D (700 g/l) Banvel 480 EC dikamba (480 g/l) Dikamba 480 EC dikamba (480 g/l) Optica 600 SL mekoprop-p (600 g/l) Optica DP 600 SL dichloroprop-p (600 g/l) 1

Zastosowanie 2,4-D w trawnikach Herbicyd s.a. ilość w g/l Dawka Termin Uwagi Aminopielik Standard 600 SL 2,4-D (600 g/l) 1,5 Wiosną po ruszeniu wegetacji Nie stosować w roku siewu Aminopielik D 450 SL 2,4-D (417,5 g/l) + dikamba (32,5 g/l) 3-3,5 Wiosną po ruszeniu wegetacji Nie stosować w roku siewu Aminopielik M 450 SL 2,4-D (300 g/l) + mekoprop (150 g/l) 3-3,5 Wiosną po ruszeniu wegetacji Nie stosować w roku siewu Aminopielik P 450 SL 2,4-D (300 g/l) + dichloroprop (150 g/l) 3,0-3,5 Wiosną po ruszeniu wegetacji Nie stosować w roku siewu Wykorzystanie MCPA kwas 2-metylo-4-chlorofenoksyoctowy Herbicyd Chwastox Extra 300 SL Chwastox M 210 SL s.a. MCPA (300 g/l) MCPA (100 g/l) mekoprop 110 g/l) Zakres stosowania Trawy nasienne Użytki zielone Kostrzewa czerwona Życica trwała Dawka na ha 2,0-3,0 3,0-5,0 2,0 3,5 3,5-4,5 5,0 Termin od momentu krzewienia po ruszeniu wegetacji w fazie krzewienia 2 tyg. od I koszenia po ruszeniu wegetacji lub 2-3 tyg. po I pokosie Wiosną w pełni krzewienia Uwagi w roku zasiewu starsze w roku zasiewu w roku zasiewu starsze Zakres stosowania fluoroksypyru [(4-amino-3,5-dwuchloro-6-fluoro-2pyridynil)oksy]aceto metyl heptyl ester Herbicyd s.a. w g/l Zakres stosowania Dawka na ha Starane 250 EC trawy nasienne 1,0 Starane 250 EC fluoroksypyr (250 g/l) użytki zielone, trawniki, boiska 0,8-1,2 (1,5) Tomigan 250 EC użytki zielone 0,8-1,5 Zakres stosowania mieszanin fluoroksypyru z MCPA Kombinacje herbicydowe s.a. w g/l Termin stosowania, uwagi Dawka na ha Chwastox Extra 300 SL + Starane 250 EC MCPA (300 g/l) fluoroksypyr (250 g/l) po ruszeniu wegetacji lub wiosną lub jesienią, gdy chwasty dwuliścienne mają co najmniej 3-4 liście 1,5 + 0,6-1,0 Chwastox Extra 300 SL + Tomigan 250 EC MCPA (300 g/l) fluoroksypyr (250 g/l) wiosną w fazie 3-4 liści chwastów 1,5 + 0,6-1,0 2

Herbicydy których substancje aktywne stanowią potencjalny materiał do odchwaszczania traw Herbicydy chlopyralid fluoroksypyr trichlopyr florasulam 2,4-D Fernando 225 EC Rancho 242 EC Kantor 050 SC Starane Super 101 SE Mustang 306 SE + + + + + + + + + + Gold 450 EC + + Lontrel (+ generyki) + Wykorzystanie pendimetaliny Herbicyd Uprawa Dawka Termin Uwagi Stomp 330 EC Kostrzewa czerwona Mietlica biaława Wiechlina łąkowa Życica trwała 5,0 jesień, wiosna na rozkrzewione trawy w 1; 2 i 3 roku wilgotna gleba polepsza efekt chwastobójczy WALKA Z CHWASTAMI zakładanie trawnika na oczyszczonych z chwastów terenach Na ogół największy problem stanowią perz i trawy jednoroczne (wiechlina spłaszczona i roczna) Chwasty dwuliścienne można niszczyć, np. Chwastox, Aminopielik, Starane Pojedyncze chwasty można usuwać ręcznie lub opryskiem punktowym Chwasty jednoliścienne jednoroczne można również zwalczać chemicznie np. Stomp 3

Zwalczanie chwastów c.d. chwasty jednoliścienne (perz, chwastnica) - Fusilade Super EC w dawce 3 l/ha Chwasty dwuliścienne Chwastox Ekstra 300 SL w dawce 3 l/ha, Chwastox S Trio 540 SL - 2 l/ha, Chwastox M w ilości 4 l/ha W pierwszym roku oprysk środkami w fazie pełni krzewienia traw, gdy chwasty są jeszcze młode W następnych latach w miarę potrzeby w dwóch terminach: w okresie wiosennym oraz wczesnojesiennym (do połowy września) Źródło: materiały IHAR, opr. własne WAŻNIEJSZE SZKODNIKI Powodujące żółknięcie liści sercowych (muchówki), żerujące na pędach wegetatywnych (ploniarka zbożówka, niezmiarka paskowana), niszczące system korzeniowy (larwy chrząszczy) Profilaktyka: oczyszczenie sąsiedztwa czyli nieużytków Zwalczanie: Decis, Fastac, Owadofos Błędy w utrzymaniu terenów zielonych Koszenie - częstotliwość 4

Wysokość koszenia trawnika w zależności od rodzaju i przeznaczenia Rodzaj trawnika Możliwie najpóźniejszy moment koszenia Wysokość koszenia Ozdobny dywanowy wysokość roślin 5 cm do 2,5 cm Ozdobny parkowy wysokość roślin 12 cm do 6 cm Rekreacyjny wysokość roślin 8 cm do 4 cm boiska piłkarskie, rugby: Sportowy wysokość roślin 5-6 cm do 2,5-3 cm hokej, tenis: wysokość roślin 2,5 cm do 0,6-1,5 cm green do 0,5 cm Golfowy tees, fairway do 1,5-2 cm Semi-rough i rough do 2-2,5 cm Tolerancja na niskie koszenie (dolna granica koszenia) Koszenie trawnika Potencjalne uszkodzenia Tępe ostrza tnące (niezależnie od typu kosiarki) powodują uszkodzenia liści które stają się bramą dla infekcji patogenów 5

Regulatory wzrostu (PGR) składnik aktywny powoduje czasowe wstrzymanie produkcji kwasu giberelinowego, hormonu wzrostu roślin, który jest odpowiedzialny za wzrost roślin trawa trawa rośnie wolniej i tworzy krótsze blaszki liściowe, jest bardziej odporna na uszkodzenia jedna aplikacja daje zmniejszenie masy świeżej trawy do 50% na okres do czterech tygodni. Przekrój trawnika na terenach sportowych o podglebiu nieprzepuszczalnym 12-15 cm WARSTWA NOŚNA piasek 70% torf organiczny 30% 15 cm WARSTWA DRENUJĄCA żwir 10-50 cm podglebie nieprzepuszczalne 5-6 cm 5-10 m Przekrój trawnika na terenach sportowych o podglebiu przepuszczalnym 12-15 cm WARSTWA NOŚNA piasek 70% torf organiczny 30% podglebie przepuszczalne 6

Błędy w utrzymaniu terenów zielonych Niewłaściwe nawadnianie Błędy w utrzymaniu terenów zielonych Warunki beztlenowe Czarna warstwa Błędy w utrzymaniu terenów zielonych Nadmiar filcu 7

Aeracja i wertykulacja połączone z piaskowaniem zapobiegają nadmiernemu gromadzeniu się warstwy filcu Błędy w utrzymaniu terenów zielonych Błędy w nawożeniu Substancja Wartość odkwaszająca wybranych związków Carbo Calcium Equivalent (CCE) [%] CaCO 3 100 MgCO 3 119 (Ca,Mg)CO 3 109 CaO 179 Ca(OH) 2 136 CaSiO 3 86 Azot występuje w formach szybko i wolno działających Powolne (kontrolowane) uwalnianie nawozu - nawóz zawierający substancje odżywcze w formie, która opóźnia jej dostępność dla roślin po zastosowaniu, czyli działa dłużej niż szybko dostępna forma nawozu. Takie opóźnienia dostępności lub dostępność przez dłuższy czas ma różne mechanizmy: obniżona rozpuszczalność w wodzie (zastosowanie powłoki, naturalne polimery azotowe, białkai inne formy, spowolniona hydroliza związków o niskiej masie cząsteczkowej 8

Rodzaj nawozów Zalety Wady Szybko działające (saletra amonowa, siarczan amonu, siarczan potasu Characteristics of Nitrogen Fertilizers for Home Lawns mocznik) Wolno działające niepowlekane (ureaform mocznik z aldehydem mrówkowym, IBDU izobutylidenodwumocznik) powlekane (mocznik powlekany siarką lub polimerem) 1. Szybka reakcja roślin (efekt wizualny) 2. Działają na glebach zimnych 3. Względnie tanie 1. Dają równomierny wzrost roślin 2. Nie wywołują oparzeń roślin 3. Mniejsze ryzyko wymywania 4. Substancja powłoki może być dodatkowym nawozem 1. Mogą powodować nadmierne przyrosty 2. Istnieje ryzyko poparzenia roślin 3. Większa możliwość strat przez wymycie 1. Niektóre z nich słabiej mogą działać przy wysokim ph lub w glebach zimnych 2. Są na ogół droższe 3. Nie dają szybkiego efektu wizualnego - poprawy trawnika Efekt stosowania nawozów szybko i wolnodziałających Wpływ ph gleby na efektywność nawożenia ph N P K Efektywność nawożenia w 1 roku (%) 7.0 70 30 60 6.0 63 15 60 5.5 52 15 45 5.0 38 10 30 4.5 21 8 21 9

Zacienienie, odporność roślin na ten czynnik i sposoby redukcji szkodliwego działania permanentnego zacienienia Choroby traw i trawników Przebieg rozwoju choroby W sprzyjających warunkach rozwój choroby przebiega bardzo szybko, przybierając kształt funkcji wykładniczej 10

Ryzyko wystąpienia chorób na trawniku i stosowanie fungicydów Antraknoza traw - Anthracnose Colletotrichum graminicola i Microdochium bolleyi Przy silnym porażeniu powstają na trawniku place koloru żółtopomarańczoweg o z roślinami, które łatwo wyjąć z trawnika Warunki sprzyjające: duża zwięzłość gleby spowodowana deptaniem lub wałowaniem, deficyt fosforu i potasu, duża zawartość zamarłych liści w darni, zraszanie powierzchni trawnika bez odpowiednio głębokiego nawilżenia gleby. Podczas chłodnej i wilgotnej pogody patogen uszkadza węzły krzewienia i korzenie traw. W okresie ciepłym, kiedy ziemia jest sucha, a obfite rosy sprawiają, że trawy są wilgotne, patogeny atakują liście i źdźbła traw, tworząc plamy w miejscu rozwoju infekcji. 11

Zapobieganie Poprawić warunki wodno-powietrzne na trawniku przez wetykulację i aerację, zastosować wieloskładnikowe nawożenie, ograniczyć warunki stresowe (szczególnie przesuszenia gleby), unikać codziennego zraszania powierzchni trawnika, podlewać rzadko, ale głęboko. Rizoktonioza traw - Brown patch Rhizoctonia solani, R. zeae Występuje w okresach upalnej i wilgotnej pogody. Ujawnia się w darni w postaci okrągłych plam, wstęg lub pierścieni wielkości od kilku cm do 1 metra średnicy Grzyby przeżywają okres zimy w resztkach roślin w postaci sklerocjów lub jako grzybnia. W niskiej temperaturze latem zachowują się jako saprofity lub słabe patogeny. Nie porażają roślin, które są w dobrej kondycji. Uszkadzają rośliny po stresie gorąca lub wtedy gdy pod wpływem wysokiej temperatury, ich wzrost jest osłabiony. 12

Zgorzel siewek traw - Damping-off Diseases Pythium, Rhizoctonia, Fusarium spp. Najczęściej choroba atakuje siewki nowo zakładanych trawników, ale może również uszkadzać rośliny starsze podczas lata i w czasie zimy pod śniegiem. Plamy o średnicy 2-5 cm. pojawiają się nagle i mogą powiększać się bardzo szybko. Liście traw wyglądają jak nasiąknięte wodą i są śluzowate w dotyku. Na brzegu plamy może być widoczna biała puszysta grzybnia patogena. Zapobieganie: poprawić przepuszczalność gleby przez aerację, unikać nadmiernego podlewania podczas upałów, nie podlewać wieczorem, utrzymać suche liście (strącać rosę rano, gdy jest obfita), ograniczać nawożenie N latem oraz stosować go zawsze w równowadze z potasem i fosforem, nie kosić wilgotnych trawników, gdy pojawią się pierwsze objawy choroby. 13

Żółta plamistość trawników - Dollar Spot Sclerotinia homoeocarpa Objawami są małe plamy o średnicy 1-2 cm widoczne w darni po skoszeniu. Plamy mają kolor od opalonego do słomkowego. Są zazwyczaj wyraźne, okrągłe, gdy się łączą dają efekt większych plam. Groźna choroba na trawnikach nisko koszonych i stanowi duży problem w środku lata na polach golfowych. Najbardziej podatne są gatunki mietlicy i kostrzewy czerwonej. Żółta plamistość trawników Warunki sprzyjające wystąpieniu choroby to: ciepłe i suche lato, duża ilość obumarłych liści w darni, słaby wzrost roślin, zbyt niskie nawożenie azotowe. Zapobieganie: stosować odmiany odporne (zwłaszcza na polach golfowych), kontrolować nawożenie azotowe, darń należy wertykulować, nie dopuszczając do jej sfilcowania. Przy pierwszych objawach podlewać podczas dnia, strącać rosę, gdy jest obfita. Żółta plamistość trawników Zapobieganie i zwalczanie c.d. Przy poważnych infekcjach fungicydy, zwłaszcza o działaniu kontaktowym, na ogół skutecznie zwalczają żółtą plamistość Późnowiosenne nawożenie azotem dynamizuje wzrost roślin w lecie, kiedy choroba zaczyna się rozwijać Stosowanie nawozów wolnodziałających, a jeżeli inne to w mniejszych dawkach i częściej Podlewać rzadko i obficie, najlepiej rano Minimalizować utrzymywanie się wilgoci na roślinach 14

Choroby podsuszkowe (zgorzel podstawy źdźbła) - plamistości Czarcie kręgi - Fairy Ring various Basidiomycetes (Mushroom fungi) Może je powodować około 60 gatunków grzybów z klasy Basidiomycetes. Zazwyczaj powodem ich rozwoju są szczątki nie rozłożonej materii organicznej w glebie, np. resztki korzeni drzew, traw lub innych roślin oraz nagromadzone zamarłe części traw w darni (tzw. sfilcowana darń). Czarcie kręgi Podczas suchego lata zaobserwować możemy grzyby kapeluszowe układające się w pierścienie, wstęgi lub pasma. Jeśli nie powodują zmian w wyglądzie darni mogą być tolerowane. Czasami jednak kręgi z ciemno lub jasnozielonym obrzeżem psują estetykę trawnika. Zdarza się też, że rośliny objęte kręgiem zamierają. 15

Czarcie kręgi Zapobieganie: Zwalczanie chemiczne rzadko daje pożądane efekty przed siewem trawnika usunąć korzenie drzew i innych roślin, utrzymać trawnik w kulturze, stosować wertykulację i aeracje, Często kosić, nawozić wielostronnie, a nawet zwiększyć nawożenie N dla ukrycia efektu choroby, kontrolować wilgotność gleby nie dopuszczając do jej przesuszenia, podlewać rzadko, ale głęboko. Pleśń śniegowa - Gray Snow Mold Głównym sprawcą choroby w Polsce jest Microdochium nivale. W rejonach górskich i na północy Polski, gdzie śnieg dłużej zalega, uszkodzenia powodują również grzyby z rodzaju Typhula. Objawy choroby w postaci brązowych plam w darni wielkości 15-20 cm zaobserwować można wiosną każdego roku. Plamy czasem zlewają się, tworząc nieregularne place zamarłych roślin. Rano przy dużej wilgotności darni widoczna jest biało-różowa grzybnia patogena wokół uszkodzonej powierzchni. W dni słoneczne obserwować można pomarańczowo zabarwione masy zarodników grzyba Najbardziej podatne są odmiany życicy trwałej oraz kostrzewy czerwonej i kostrzewy trzcinowej. Pleśń śniegowa najczęściej rozwija się pod śniegiem lub na granicy topniejącego śniegu. Objawy choroby, w postaci małych brązowych plam w darni pojawiać się mogą na trawnikach wysoko nawożonych azotem podczas chłodnej i wilgotnej pogody latem oraz jesienią. Uszkodzone przez pleśń rośliny z trudem regenerują się po zimie, czasem trawnik musimy podsiać lub ponownie założyć. 16

Zapobieganie: usunąć zamarłe części traw przez wertykulację, ewentualne poprawić napowietrzenie gleby przez aerację, zadbać o kondycję traw przed zimą, a szczególnie o rozwój ich systemu korzeniowego. W tym celu nawożenie azotowe powinno być zawsze uzupełniane odpowiednią dawką potasu, a nawożenie późno jesienne powinno zawierać jeszcze fosfor. Skosić nisko trawnik przed zimą, usunąć z trawnika opadające liście z drzew, unikać deptania trawnika przykrytego śniegiem. Brunatna plamistość traw (Helmintosporioza traw) - Leaf Spot and Melting-out (crown and root rot) Diseases Bipolaris, Drechslera, and Exserohilum spp. Plamy na liściach traw mogą powodować różne gatunki grzybów: Drechslera poae na wiechlinie łąkowej w okresie chłodnej pogody (jesień, łagodna zima, wiosna), Bipolaris sorokiniana na kostrzewłe czerwonej w okresie ciepłego lata. Plamistość liści jest popularna na trawnikach, ale poważny problem powoduje choroba zwana na zachodzie Europy jako melting out", która z plamistości przeradza się w bardziej ostrą formę uszkadzającą poza liśćmi również źdźbła, rozłogi, a nawet korzenie. Rośliny stają się brązowe z odcieniem czerwieni i zamierają. Zapobieganie: nawozić azotem w umiarkowanych ilościach, zawsze z odpowiednią dawką potasu, podwyższyć wysokość koszenia (szczególnie w cieniu), usuwać resztki po koszeniu z zainfekowanych powierzchni, usuwać starą darń przez wertykulację, ograniczyć zacienienie przez wycięcie dolnych gałęzi drzew. 17

Główne choroby życicy trwałej, wiechliny łąkowej i kostrzewy czerwonej w latach 1991-2002 (za Prończuk M.) Główne choroby życicy trwałej, wiechliny łąkowej i kostrzewy czerwonej w uprawie na nasiona stwierdzone w latach 1991-2002 (za Prończuk M.) c.d. Fungicydy do zwalczania głównych chorób traw 18

Podsumowanie walka z chorobami nie może się ograniczać do zastosowania fungicydu istotne jest zredukowanie czynników stresowych do poprawy zdrowotności roślin kiedy niezbędne jest zastosowanie fungicydu to właściwy środek, termin i technika stanowią o efektywności i opłacalności zabiegu Podsumowanie c.d. Zabiegi profilaktyczne Ograniczenie filcu Intensyfikacja aeracji i lepsze napowietrzenie Ulepszenie drenażu Minimalizacja zalegania rosy Redukcja zacienienia Właściwe nawożenie Stymulacja odporności na stres i choroby Zabiegi chemiczne Identyfikacja jednostki chorobowej Dobór właściwego preparatu Właściwe wykonanie zabiegu (rodzaj dyszy, rozpylenie, wysokość belki roboczej itp.) 19