Raport z wykonania Programu ochrony środowiska dla Gminy i Miasta Sianów do roku 2007 z perspektywą do roku 2015

Raport z wykonania Programu ochrony środowiska dla Gminy i Miasta Sianów do roku 2007 z perspektywą do roku 2015 okres sprawozdawczy 2007 2008r. Wrzesień 2009r. str. 1

Spis treści 1 Wstęp... 4 1.1 Podstawa prawna... 4 1.2 Metodyka opracowania Programu... 4 2 Porównanie ze stanem wyjściowym... 5 2.1 Demografia i infrastruktura... 5 2.2 Porównanie stanu środowiska i niektórych zagadnień przyrodniczych... 6 3 Ocena realizacji zadań określonych w programie... 15 4 Koszty poniesione w związku z realizacją POŚ... 39 5 Mierniki realizacji programu ochrony środowiska, 2007-2008 r.... 42 6 Podsumowanie... 47 Spis tabel Tabela 1 Stan rozpoznania w zakresie zaopatrzenia gminy w energię cieplną.... 5 Tabela 2 Wodociągi i kanalizacja w Gminie Sianów w okresie sprawozdawczym... 5 Tabela 3 Powierzchnia gruntów leśnych w Gminie Sianów [ha]... 6 Tabela 4 Gospodarstwa posiadające certyfikaty gospodarstwa ekologicznego powstałe w latach 2007-2008... 7 Tabela 5 Stan rozpoznania i udokumentowania zasobów wód podziemnych na terenie gminy Sianów... 8 Tabela 6 Zestawienie rodzajów i wielkości emisji SO 2, NO 2 i CO w strefie koszalińskosławeńskiej według danych za 2008 r.... 12 Tabela 7 Zestawienie rodzajów i wielkości emisji pyłu PM10, benzenu, metali oraz B(a)P w pyle PM10 w strefie koszalińsko- sławeńskiej według danych za 2008 r.... 12 Tabela 8 Klasyfikacja stref województwa zachodniopomorskiego według oceny rocznej za 2007 i 2008 r.... 13 Tabela 9 Wyniki oceny wstępnej jakości powietrza pod kątem As, Cd, Ni i B(a)P w PM10 dla województwa zachodniopomorskiego (strefa koszalińsko-sławieńska)... 14 Tabela 10 Realizacja zadań własnych określonych w GPOŚ... 15 Tabela 11 Wykaz urządzeń służących ochronie środowiska wykonanych i planowanych do realizacji.... 21 Tabela 12 Zrealizowane projekty z zakresu ochrony przyrody w latach 2007-2008... 23 Tabela 13 Zadania inwestycyjne realizowane z zakresu gospodarki wodno-ściekowej w okresie 2007-2008 r... 24 Tabela 14 Zadania inwestycyjne dotyczące gospodarki odpadami realizowane w latach 2007 2008... 25 Tabela 15 Zestawienie danych dotyczących termomodernizacji obiektów podległych gminie. 25 Tabela 16 Środki uzyskane z funduszy zewnętrznych na ochronę powietrza w latach 2007-2008.... 26 Tabela 17 Inwestycje jakie zostały wykonane w gminie w zakresie edukacji ekologicznej w 2007-2008r.... 26 Tabela 18 Szczegółowy opis dot. działań kształtujących świadomość ekologiczną realizowanych w latach 2007 2008... 27 str. 2

Tabela 19 Międzygminne powiązania organizacyjne Gminy Sianów służące ochronie środowiska naturalnego... 35 Tabela 20 Kontrole przestrzegania i stosowania w latach 2007 2008 przepisów o ochronie środowiska na terenie gminy (miasta) przez pracowników gminy zgodnie z art. 379... 36 Tabela 21 Obiekty służące uprawianiu turystyki przyjaznej środowisku naturalnemu powstałe na terenie gminy na przestrzeni lat 2006 2008... 38 Tabela 22 Wydatki na inwestycje służące ochronie środowiska... 39 Tabela 23 Sposób wykorzystywania gminnego funduszu ochrony środowiska... 40 3

1 Wstęp 1.1 Podstawa prawna Podstawą prawną sporządzenia niniejszego sprawozdania (zwanego raportem) jest art. 18 ust. 2 Prawa ochrony środowiska (t. j. Dz. U. nr 129 poz. 902 z 2006 r. z późn. zm.). Mówi on, że z wykonania programów, organ wykonawczy gminy sporządza co 2 lata raporty, które przedstawia Radzie Miejskiej. Gmina Sianów przyjęła Gminny program ochrony środowiska (dalej określany skrótem GPOŚ) uchwałą z dnia 15.02.2005r. nr XXIX/168/2005. Okres sprawozdawczy obejmuje lata 2007-2008. 1.2 Metodyka opracowania Programu Nie ma odgórnych wytycznych w zakresie sporządzania raportów z Programów (tak, jak to ma miejsce dla Planów gospodarki odpadami). Tak więc niniejszy raport sporządzono uwzględniając dwie sprawy: dokonano porównania stanu obecnego ze stanem kiedy sporządzano Program w zakresie zagadnień jakie zostały uwzględnione w Programie sporządzono zestawienie i krótką dyskusję kwestii na ile wypełniono zadania i cele określone w Programie. Przyjęta metodyka jest zgodna z założeniami samego GPOŚ. Program przewidywał bowiem monitoring wdrażania i realizacji Programu (określenie stopnia realizacji przyjętych celów, ocena realizacji programów i projektów inwestycyjnych w ochronie środowiska, określenie stopnia rozbieżności pomiędzy przyjętymi celami i działaniami, a ich wykonaniem oraz analizy przyczyn tych rozbieżności) oraz monitoring skutków realizacji Programu (poprawa standardów jakości środowiska, poprawa poziomu i jakości życia mieszkańców, aktywność i współdziałanie społeczeństwa). Przy dokonywaniu tego typu ocen należy jednak pamiętać, że nie od razu będzie widać skutki podjętych działań, albo też zaobserwowane skutki mogą być pochodną innych przyczyn niż realizacja GPOŚ. Przy sporządzaniu niniejszego sprawozdania posłużono się danymi z UGiM Sianów, WIOŚ w Szczecinie i Urzędu Statystycznego w Szczecinie. str. 4

2 Porównanie ze stanem wyjściowym 2.1 Demografia i infrastruktura W roku 2008 Gminę Sianów zamieszkiwało 13 425 mieszkańców. W dniu 31.12.07 teren Gminy zamieszkiwało łącznie 13 373 mieszkańców 1. W zakresie zaopatrzenia gminy w sieć gazową w latach 2007-2008 nie było istotnych zmian w stosunku do stanu opisanego w Programie. Gmina jest słabo zgazyfikowana, tylko 4,2 % mieszkańców gminy ma dostęp do gazu ziemnego 2. Oprócz ww. obiekty użyteczności publicznej na terenie gminy posiadają indywidualne kotłownie gazowe o mocy cieplnej nie przekraczającej 1,8 MW. Budownictwo jednorodzinne nadal ogrzewane jest z indywidualnych kotłowni zasilanych gazem, olejem lub węglem oraz tradycyjnymi piecami węglowymi. Brak danych dotyczących stopnia uciepłownienia gminy na lata objęte raportem. Tabela 1 Stan rozpoznania w zakresie zaopatrzenia gminy w energię cieplną. Sposób zaopatrzenia w Rodzaj spalanego paliwa energię cieplną koks/węgiel gaz olej biomasa Miejska sieć ciepłownicza - 4,5 MW - Kotłownie lokalne/ osiedlowe - 2,52 MW - Kotłownie indywidualne 17,05 MW 1,77 MW - Obiekty podległe gminie 1 4 3 - Źródło: Dane ankietowe z UGiM w Sianowie Z braku danych nie było możliwości przeprowadzenia analizy dotyczącej telefonizacji i elektroenergetyki. Porównanie stanu wyjściowego zwodociągowania i skanalizowania gminy ze stanem obecnym przedstawia poniższa tabela: Tabela 2 Wodociągi i kanalizacja w Gminie Sianów w okresie sprawozdawczym. Sieć Stan wyjściowy [2006r.] Ilość % korzystających mieszkańców Stan obecny [2008r.]* Ilość % korzystających mieszkańców Wodociąg 77,2 10 245 92 12351 Kanalizacja 47,5 6 306 59,0 7921 Źródło: www.stat.gov.pl, *-dane ankietowe z UGiM w Sianowie 1 www.stat.gov.pl 2 www.stat.gov.pl str. 5

Z powodu braku całkowitego skanalizowania gminy sytuacja ściekowa nie uległa większej zmianie. Na terenie gminy Sianów istnieją jedynie w ramach gospodarstw zbiorniki bezodpływowe, które opróżniane są przez przedsiębiorstwa mające odpowiednie zezwolenie. Tylko 59% mieszkańców gminy korzysta z usług oczyszczalni ścieków. 2.2 Porównanie stanu środowiska i niektórych zagadnień przyrodniczych Jeśli chodzi o zalesienie to, jak wynika z danych statystycznych przytoczonych w poniższej tabeli, na terenie Gminy nieznacznie, ale stale maleje: Tabela 3 Powierzchnia gruntów leśnych w Gminie Sianów [ha]. Lp. Lata Powierzchnia gruntów Lasy Lesistość [%] leśnych ogółem 1 2007 10 050,6 9 774,8 43,10 2 2008 10 046,3 9 770,1 43,10 Źródło: www.stat.gov.pl ostatnie dostępne dane z GUS. Na dzień 31.12.07, na terenie gminy było 10 050,6 ha lasów, w tym: gruntów państwowych 9 872,0 ha, gruntów leśnych prywatnych 178,6 ha. Na dzień 31.12.08, na terenie gminy było 10 046,3 ha lasów, w tym: gruntów państwowych- 9 869,3 ha, gruntów prywatnych- 177,0 ha. Przyczyną zmniejszenia się gruntów leśnych na terenie gminy, jest redukcja się gruntów leśnych prywatnych. W okresie sprawozdawczym na terenie Gminy nie zaobserwowano żadnych poważnych awarii przemysłowych. W 2008r. 107 gospodarstw odjętych zostało programami pomocowymi z powodu suszy. Sumaryczna powierzchnia areałów objętych suszą w gospodarstwach wynosiła 2028,9 ha jest to 19,23% powierzchni gruntów rolnych w gminie. W raportowanym okresie na terenie gminy powstały; Przyrodnicze ścieżki dydaktyczne-0,5 km Ścieżki rowerowe-210 km Parkingi leśne-1 szt. Gospodarstwa agroturystyczne-8szt. Dynamikę zmian w świecie fauny i flory na terenie gminy Sianów, możemy ocenić pozytywnie. Co raz większa liczba mieszkańców gminy zainteresowana jest ekologicznymi uprawami. W związku z tym z roku na rok przybywa gospodarstw z certyfikatami gospodarstwa ekologicznego (tabela nr 4). 6

Tabela 4 Gospodarstwa posiadające certyfikaty gospodarstwa ekologicznego powstałe w latach 2007-2008 Lokalizacja gospodarstwa (miejscowość) Bielkowo Iwięcino Karnieszewice Sucha Koszalińska Szczeglino Nowe Szczeglino Nowe Szczeglino Wierciszewo Gospodarstwa posiadające certyfikaty gospodarstwa ekologicznego Rodzaj gospodarst wa (specjalnoś ć) Plantacja orzecha włoskiego Plantacja orzecha włoskiego Plantacja orzecha włoskiego Plantacja orzecha włoskiego Plantacja orzecha włoskiego Produkcja roślinna (użytki zielone) Produkcja roślinna (uprawa zbóż ) Truskawki, warzywa, zboża Źródło: Dane z UGiM w Sianowie, 2009r. Powierzchni a gospodarstw a Data wydania i Nr decyzji Certyfikat Nazwa i adres jednostki certyfikują cej Najważniejsze produkty danego gospodarstwa ekologicznego 6,67 ha W trakcie W trakcie Owoce orzecha TAK 2,00 ha W trakcie W trakcie Owoce orzecha TAK 3,50 ha W trakcie W trakcie Owoce orzecha TAK 14,50 ha W trakcie W trakcie Owoce orzecha TAK 9,93 ha W trakcie W trakcie Owoce orzecha TAK 16,11 ha W trakcie W trakcie Siano TAK 19,04 ha W trakcie W trakcie Zboża TAK 17,50 ha W trakcie W trakcie Truskawki, warzywa, zboża Czy gospodarstwo posiada zarejestrowany program rolnośrodowiskowy (TAK/NIE) TAK Ocena jakości wód podziemnych Stan wód podziemnych wg danych WIOŚ w roku 2008 nie uległ zmianie, jakość wód w okresie sprawozdawczym była dobra pod względem oceny elementów biologicznych. Stan wód powierzchniowych w gminie Sianów pod względem elementów fizykochemicznych (grupa wskaźników charakteryzujących warunki tlenowe i zanieczyszczenia organiczne, warunki biogenne) utrzymał się na poziomie III klasy czystości. Klasy wód podziemnych klasa I wody o bardzo dobrej jakości: a) wartości wskaźników jakości wody są kształtowane jedynie w efekcie naturalnych procesów zachodzących w warstwie wodonośnej, 7

b) żaden ze wskaźników jakości wody nie przekracza wartości dopuszczalnych jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi; klasa II wody dobrej jakości: a) wartości wskaźników jakości wody nie wskazują na oddziaływania antropogeniczne, b) wskaźniki jakości wody, z wyjątkiem żelaza i manganu, nie przekraczają wartości dopuszczalnych jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi; klasa III wody zadowalającej jakości: a) wartości wskaźników jakości wody są podwyższone w wyniku naturalnych procesów lub słabego oddziaływania antropogenicznego, b) mniejsza część wskaźników jakości wody przekracza wartości dopuszczalne jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi; klasa IV wody niezadowalającej jakości: a) wartości wskaźników jakości wody są podwyższone w wyniku naturalnych procesów oraz słabego oddziaływania antropogenicznego, b) większość wskaźników jakości wody przekracza wartości dopuszczalne jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi; klasa V wody złej jakości: a) wartości wskaźników jakości wody potwierdzają oddziaływania antropogeniczne, b) woda nie spełnia wymagań określonych dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Tabela 5 Stan rozpoznania i udokumentowania zasobów wód podziemnych na terenie gminy Sianów. Lp. 3. Zasoby m 3 /dobę Nazwa ujęcia Zatwierdzone Eksploatowane Nr 1 23 1. Skwierzynka Nr 2-23 Węgorzewo Nr 1 8 2. rezerw. Nr 2-26 Sierakowo Nr 1 36 Sławieńskie rezerw. 4. Sucha Koszalińska Nr 2-36 Nr 1 33 nieczynna Nr 1a -29,2 Potrzeby m 3 /dobę Nr i data aktu zatwierdzają cego zasoby 120 120,95 AB.V-42/203/72 z 18.11.72 r. 64 36,52 OS-V- 8530/42/83 z 01.07.83 r. 45 28,32 OS-V- 8530/56/87 z 22.10.87 r. 157 103,41 AB VIII-8/40/66 z 24.03.66 r. Nr i data pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód, data ważności OS-IV 6223/33-1/03 do 31.12.2011 r. OS-IV 6223/14/02 do 31.12.2015 r. OS-IV 6223/15/02 do 31.12.2012 r. OS-IV 6223/69/06 do 30.04.2017 r. Sowno Nr 15 50 26,93 - OS-IV 6223/99/01 5. Nr 2 24 do 31.12.2011 r. 6. Sianów Nr 1 32,8 80,2 m 3 /h 599,54 K-OSR- OS-IV-6223/46-8

7. 8. 9. 10 11 12 13 14 15 16 Nr 2A 40 Nr 3 106,5 G3/7441/5/01 z 21.02.01 r. OS- V-8530/30/83 z 19.04.83 r. Bielkowo Nr 1 38,5 160 45,15 GT VII- 8530/125/82 z 17.12.82 r. Szczeglino Nr 1-41,4 rezerw. Nr 2 36 80 125,13 GT.VII- 8530/66/79 z 21.05.79 r. Kleszcze Nr 2-36 90 30,38 GT-VII- 8530/125/79 z 24.12.79 r. Rzepkowo Nr 1 39 Nr 2-39 Osieki Nr 2 52 Nr 3 52 Dąbrowa Nr 1 42 85 160,46 OS.V-8530-28/82 z 31.03.82 r. Skibno Nr 1-24 nieczynna Nr 2 72 Nr 3 51 nieczynna Iwięcino Nr 1 24 Nr 2-28 Wierciszewo Nr 1 38,5 Nr 2-31 2/03/04 do 31.12.2014 r. OS-IV-6210/66/98 do 31.12.2013 r. OS-IV-6210/67/98 do 31.12.2013 r. OS-IV-6210/69/98 do 31.12.2013 r. 50 26,80 - OS-IV-6210/68/98 do 31.12.2013 r. 90 57,66 OSV.8530/74/81 OS-IV-6210/70/98 z 09.10.81 r. do 31.12.2013 r. OS-IV-6210/71/98 do 31.12.2013 r. 220 92,05 AB.VIII-8/66/66 z 10.05.66 r. 120 52,87 AB.VIII.731/59/ 68 z 21.04.69 r. GT-VII-8530-7/77 z 03.03.77r. 153 89,12 OŚ-V- 8530/85/81 z 11.11.81 r. VII.8530/155/79 z 04.02.80 r. Sieciemin Nr 1-29 200 42,48 AB.VIII- 3781/46/69 z 24.03.69 r. Źródło: Dane z UGiM w Sianowie (2009r.) OS-IV-6210/20/98 do 31.12.2013 r. OS-IV-6223-64/05 do 30.06.2016 r. OS-IV-6223/63/05 do 30.06.2016 r. OS-IV-6210-111-94 do 30.09.2010 r. Ocena jakości wód powierzchniowych Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie wykonał po raz pierwszy ocenę stanu wód powierzchniowych w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych, które dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia Dyrektywy 2000/60/WE (Ramowej Dyrektywy Wodnej). Prace nad dostosowaniem systemu monitoringu wód powierzchniowych, w tym ich oceny, do wymogów RDW trwają od 2006 roku i nadal nie są jeszcze zakończone. 9

Źródło: WIOŚ w Szczecinie, 2009r. Źródło: WIOŚ w Szczecinie, 2009r. 10

W 2007-2008r. nie została przeprowadzona bezpośrednia ocena wód powierzchniowych na terenie gminy Sianów (rzek: Unieść, Struga Sianowska, Polnica), zobrazowaniem tego są mapy przedstawione powyżej. Aktualna ocena jakości powietrza Ze względu na brak danych dotyczących samej gminy Sianów w raporcie odniesiono się do danych dotyczących całego powiatu koszalińskiego, a konkretnie strefy koszalińskosławieńskiej, do której zaliczany jest powiat koszaliński (WIOŚ Szczecin, 2009r.). Na stanowiskach pomiarowych zlokalizowanych na tym terenie w 2008r. nie stwierdzono przekroczeń poziomów dopuszczalnych dla kryteriów ochrony zdrowia oraz ochrony roślin. Wcześniejsze oceny nie wykazały również przekroczeń zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego. Przyczyną tak dobrego stanu jest fakt, iż na terenie gminy nie występują zakłady przemysłowe oraz obiekty uciążliwe pod względem emisji zanieczyszczeń do środowiska. Gmina ma charakter typowo rolniczy, najpoważniejszymi źródłami emisji zanieczyszczeń są ciągi komunikacyjne. W celu utrzymania dobrej jakości powietrza należałoby skierować działania inwestycyjne na rozwój centralnych systemów ogrzewania lub zamianę kotłów opalanych paliwami stałymi na kotły olejowe bądź gazowe. Nie stwierdzono przekroczeń średniorocznych dopuszczalnych stężeń pozostałych badanych zanieczyszczeń: SO 2, NO 2, CO, ołowiu, arsenu, kadmu, niklu, benzenoapirenu, pyłu PM10 i benzenu. Wartości były znacznie niższe od norm dopuszczalnych. W sezonie grzewczym obserwowano nieznaczny wzrost zanieczyszczeń SO 2. W przypadku NO 2 i benzenu nie obserwowano podobnej zależności. W 2008 roku przeprowadzono modernizację budynku Urzędu Gminy i Miasta w Sianowie pod kątem likwidacji emisji zanieczyszczeń powietrza. Źródło energii z węglowego zamieniono na gazowe. 11

Tabela 6 Zestawienie rodzajów i wielkości emisji SO2, NO2 i CO w strefie koszalińsko- sławieńskiej według danych za 2008 r. Emisja dwutlenku siarki SO2 [Mg/rok] Emisja dwutlenku azotu NO2 [Mg/rok] Emisja tlenku węgla CO [Mg/rok] punktow a powierzc hniowa liniowa Suma emisji punktow a powierzc hniowa liniowa Suma emisji punktow a powierzc hniowa liniowa Suma emisji 152 469 5 626 43 426 1405 1874 284 1 192 4 642 6 118 Źródło: WIOŚ Szczecin, 2008r. Tabela 7 Zestawienie rodzajów i wielkości emisji pyłu PM10, benzenu, metali oraz B(a)P w pyle PM10 w strefie koszalińskosławieńskiej według danych za 2008 r. Emisja pyłu PM10 [Mg/rok] Emisja ołowiu [kg/rok] Emisja arsenu [kg/rok] Emisja kadmu [kg/rok] Emisja niklu [kg/rok] Emisja benzo(a)pirenu [kg/rok] Emisja benzenu [Mg/rok] 154 1 086 499 1 739 2,13 1238 270 1 510,13 0,85 132 132,85 0,85 198 4,2 203,05 22,8 623 42,1 687,9 206,6 190 0,8 397,4 21,92 punktowa powierzchnio wa liniowa Suma emisji punktowa powierzchnio wa liniowa Suma emisji punktowa powierzchnio wa Suma emisji punktowa powierzchnio wa liniowa Suma emisji punktowa powierzchnio wa liniowa Suma emisji punktowa powierzchnio wa liniowa Suma emisji liniowa Źródło: WIOŚ Szczecin, 2008r. str. 12

Tabela 8 Klasyfikacja stref województwa zachodniopomorskiego według oceny rocznej za 2007 i 2008 r. Nazwa strefy - powiat Rok oceny Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszczeń dla obszaru całej strefy z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia SO 2 NO 2 PM1 0 P b C 6 H 6 C O O 3 Klasa ogólna strefy Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszczeń dla obszaru całej strefy z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony roślin SO 2 NO x O 3 Klasa ogólna strefy Strefa koszalińsko - sławieńska 2007 2008 A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A A Źródło: WIOŚ Szczecin, 2009r. Monitoring imisji Dla strefy koszalińsko-sławieńskiej przyjęto dla wszystkich badanych zanieczyszczeń (SO 2, NO 2, PM10, CO, C 6 H 6, Pb i O 3 ) najwyższą klasę wynikową A, gdzie wielkości mierzonych zanieczyszczeń powietrza nie przekraczają dopuszczalnych wartości. Wymaganym działaniem dla tej strefy jest utrzymanie jakości powietrza w strefie na tym samym lub lepszym poziomie. W roku 2009 przeprowadzono ocenę jakości powietrza pod kątem As, Cd, Ni i B(a)P w pyle PM10 dla województwa zachodniopomorskiego Gmina Sianów znalazła się w strefie wyznaczonej do oceny jakości powietrza pod nazwą strefa koszalińsko-sławieńska. str. 13

Tabela 9 Wyniki oceny wstępnej jakości powietrza pod kątem As, Cd, Ni i B(a)P w PM10 dla województwa zachodniopomorskiego (strefa koszalińskosławieńska) Strefa Koszalińsko-sławieńska Źródło: WIOŚ w Szczecinie Substancja Arsen As Kadm Cd Nikiel Ni Benzo(a)piren B(a)P Klasa 1 Klasa 1 Klasa 1 Klasa 1 Dla strefy koszalińsko-sławieńskiej przyjęto dla wszystkich badanych zanieczyszczeń najwyższą klasę 1, gdzie najwyższe stężenia zanieczyszczenia w strefie kształtują się poniżej dolnego progu oszacowania. Na terenie gminy Sianów występuje pole elektromagnetyczne o niskich częstotliwościach (poniżej 300 khz). Wytwarzają je urządzenia przemysłowe, energetyczne linie przesyłowe, transformatory, stacje rozdzielcze, elektryczne urządzenia domowe. Na obszarze Gminy Sianów, podobnie jak w sąsiednich regionach, głównym źródłem emisji pól elektromagnetycznych o szkodliwym promieniowaniu niejonizującym, są napowietrzne linie energetyczne. Przy obecnym stanie wiedzy i badań w tym zakresie, określenie wpływu fal elektromagnetycznych na środowisko i zdrowie ludzi na danym obszarze jest niemożliwe. Bardzo ważna jest świadomość nawet niewielkiego zagrożenia, która powinna być wykorzystana do racjonalnej ochrony przed ich szkodliwym działaniem. Hałas jest zanieczyszczeniem środowiska i pochodzi z licznych źródeł oraz charakteryzuje się powszechnością występowania. Długotrwałe występowanie hałasu wywołuje zmęczenie, podatność na stres, bezsenność, a wiec jego wpływ na człowieka jest zdecydowanie negatywny. Głównym źródłem hałasu uciążliwego dla środowiska przyrodniczego i ludzi jest komunikacja. Uciążliwość hałasu zależy od jego poziomu, pory i częstotliwości jego trwania. Ciągły wzrost ilości pojazdów, zarówno osobowych, jak i ciężarowych, powoduje wzrost hałasu w środowisku. Do najbardziej uciążliwych źródeł hałasu, na drodze krajowej Nr 6, należy komunikacja. W 2008 r. Gmina Sianów realizując działania ograniczające hałas komunikacyjny, zamontowała ekran akustyczny przy cmentarzu w Sianowie. 14

3 Ocena realizacji zadań określonych w programie Dla przystępniejszego przedstawienia oceny stopnia wykonania zadań określonych w GPOŚ, w poniższej tabeli zestawiono zadania wymienione w GPOŚ oraz komentarz co do ich realizacji. Brak realizacji wyznaczonego w GPOŚ zadania należy traktować jako wskazanie do jego realizacji w przyszłości. W uczynionym zestawieniu wskazano także zadania, które mogą wymagać usunięcia ich z GPOŚ, jako pozostające poza kompetencjami Gminy lub też zbyt ogólne, aby nadawały się do praktycznej realizacji. W niniejszym sprawozdaniu nie omawia się wykonania zadań długoterminowych, gdyż czas przeznaczony na ich realizację wykracza poza dany okres sprawozdawczy. Zaznaczyć jednak należy, że są one w trakcie realizacji. Tabela 10 Realizacja zadań własnych określonych w GPOŚ Lp. Zadanie GPOŚ Stan zaawansowania realizacji zadania/uwagi Gospodarka wodna Wymiana i rozbudowa wodociągu w Osiekach Budowa sieci wodociągowej w Maszkowie Budowa sieci wodociągowej w Kłosie Budowa sieci wodociągowej w miejscowości Karnieszewice, Ratajki Budowa oczyszczalni przydomowych W 2007 r. wykonano wodociąg PE 65-49,00 mb; kan. sanitarna PCV 200 121,00 mb; PCV 160 8,00 mb. Wykonany został Projekt Techniczny (PT) zaopatrzenia w wodę dla miejscowości: Maszkowo Mokre, Iwięcino - kolonia, Skibienko, planowany okres realizacji do 2015r. Planowany okres realizacji 2010-2012r. W 2004r. wykonano 304 mb wodociągu w Karnieszewicach W latach 2007 2008 powstało 30 przydomowych oczyszczalni ścieków, w następujących miejscowościach gminy: Dąbrowa 2, Sieciemin 2, Karnieszewice 6, Sianów 2, Skwierzynka 1, Rzepkowo 1, Gorzebądz 1, Kłos 2, Kędzierzyn - 5, Sucha Koszalińska - 1, Szczeglino Nowe 1, Ratajki 1, str. 15

Budowa sieci kanalizacyjnej w ulicach: Lutyków, Parkowa, Strzelecka, Koszalińska, Armii Czerwonej Budowa kanalizacji wraz z przepompownią Kędzierzyna i Gorzebądzia przez Kłos do Sianowa Budowa kanalizacji z przepompownia z Wierciszewa do oczyszczalni w Sianowie Budowa kanalizacji z przepompownia z Karnieszewic do oczyszczalni w Sianowie Zadania poza programowe Trawica - 1, Skibno 1, Iwięcino 1, Kocierza 1, Bielkowo 1. W 2007r. wykonano: Sieć wodno -kanalizacyjna, Sianów, ul. Strzelecka- wodociąg PE 110 160,00 mb; kan. sanitarna PCV 160 170 mb Sieć kanalizacji sanitarnej Sucha Koszalińska- kan. Sanitarna PCV 200-24,00 mb. W 2008r. wykonano: Budowę wodociągu- Mokre, Budowę sieci wodociągowej- Sianów, ul Mickiewicza, Budowę sieci wodociągowej- Sianów, ul Dworcowa, Budowa kanalizacji sanitarnej Sianów, ul. Mickiewicza, Budowa sieci wodno-kanalizacyjnej przy ul. Koszalińskiej w Sianowie, Zakończenie procesu zwodociągowania i skanalizowania m. Sianów- I etap ul. Parkowa, Kanalizacja sanitarna w Suchej Koszalińskiej Nie zrealizowano Nie zrealizowano 2007r. Remont budowlany i technologiczny stacji wodociągowej w Siecieminie. Oczyszczenie- udrożnienie urządzenia melioracyjnego w Sianowie Naprawa uszkodzonego urządzenia wodnego- drenażu, służącego do ujmowania wód powierzchniowych i podziemnych w Karnieszewice- Trawica Oczyszczenie rowu na działce nr 577 z odpadów zalegających w rowie, zatorów, wykoszenie skarp, odmulenie w Sianowie ul. Spółdzielcza Oczyszczenie dwóch rowów 16

zlokalizowanych w m. Kłos (stara trasa) Udrożnienie i oczyszczenie rowu długości 450 m, wzdłuż drogi gminnej 2008r. Oczyszczenie rowu polegające na wykoszeniu skarp i odmuleniu w Sianowie ul. Kościelna Oczyszczenie rowu polegające na oczyszczeniu dna rowu, skoszeniu skarp oraz oczyszczeniu przepustu w Sianowie ul. Strzelecka Oczyszczenie dna rowu na części działki nr 84, skoszenie skarp w Sianowie ul. Kościelna Prace polegające na wymianie i naprawie drenażu biegnącego pod drogą gminną w Maszkowie Oczyszczenie rowu KI 16 długości 100mb, odmulenie oraz obniżenie przepustu pod drogą gminną, oznaczona nr gruntu 250szer. 5mb w Skwierzynce Oczyszczenie rowu na dl 220mb, wykoszenie skarp, usuniecie namułu w Kleszczach Gospodarka odpadami Gospodarka odpadami będzie realizowana zgodnie z Planem Gospodarki Odpadami dla gminy Sianów ( Szczegółowy opis zadań ujęto w sprawozdaniu z realizacji Planu Gospodarki Odpadami zgodnie z art. 14 ustawy o odpadach) Przebudowa oczyszczalni ścieków/ alternatywa- kanalizacja Zachód, zadanie jest realizowane 2007-2012 Budowa lokalnych oczyszczalni ścieków, zadanie będzie realizowane w latach 2011-2015 Likwidacja dzikich wysypisk odpadów Zakup pojemników do segregacji odpadów Wykonanie Programu do usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest działania edukacyjne dotyczące gospodarki odpadami Zakup 49 szt. koszy uliczno parkowych na teren gminy i miasta W latach 2007 2008 organ Gminy, zgodnie z art. 19 ust. 5 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach zaopiniował pozytywnie 16 wniosków dot. wydania decyzji w zakresie prowadzenia działalności dot. gospodarki odpadami niebezpiecznymi na terenie Gminy Sianów. 17

Poprawa jakości środowiska Przeprowadzenie inwentaryzacji emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych Przeprowadzenie pomiarów hałasu i opracowania mapy akustyki drogi krajowej Nr 11 Budowa i przebudowa dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich oraz budowa chodników dla pieszych Budowa obwodnicy Sianowa Modernizacja istniejących systemów grzewczych Wykonanie termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej usługowych oraz budynków mieszkalnych Kontynuacja modernizacji oświetlenia Kontynuacja gazyfikacji gminy Budowa elektrowni wiatrowych Racjonalizacja użytkowania surowców Opracowanie programu gospodarczego wykorzystania zasobów naturalnych Nie zrealizowano Nie zrealizowano Zakończono przebudowę i budowę dróg powiatowych: Iwięcino Bielkowo; Dąbrowa Grabówko; okres realizacji do 2015 Nie zrealizowano, okres realizacji do 2015 r. Opracowywana jest koncepcja przebudowy obwodnicy. W 2008 roku przeprowadzono modernizację budynku Urzędu Gminy i Miasta w Sianowie pod kątem likwidacji emisji zanieczyszczeń powietrza. Źródło energii z węglowego zamieniono na gazowe. Realizacja zadania planowana na okres 2010-2015 Realizacja zadania planowana na okres 2010-2015 Wykonano w poprzednim okresie sprawozdawczym W 2008r.ok. 200 m ul. Kopernika w Sianowie inwestycja Zakładu Gazowniczego w Koszalinie Wg planów inwestycyjnych zadanie planowane na okres 2009-2011 użytek ekologiczny terenu pn. JEZIORO TOPIELE położonego na terenie Gminy Sianów - podjęto działania w celu ponownego napełnienia zbiornika wodą Podjęto działania w celu rewitalizacji przyrodniczej i technicznej Parku Miejskiego w Sianowie Montaż 2 słupów pod gniazda bocianie w m. Osieki i Kleszcze oraz oczyszczenie 2 gniazd bocianich w m. Sianów i Iwięcino Akcja Kasztan działania podjęte w celu likwidacji groźnego szkodnika drzew - szrotówka kasztanowcowiaczka Funkcjonuje plantacja Róży energetycznej o pow. 1 ha w miejscowości Iwięcino, Uprawa roślin z przeznaczeniem na cele energetyczne Wykorzystanie energii wiatru - 18

Wykorzystanie innych odnawialnych źródeł energii Uruchomienie dwóch agregatów prądotwórczych na składowisku w Sianowie wykorzystujących biogaz plantacja Róży energetycznej o pow. 1 ha w miejscowości Iwięcino. Ochrona powierzchni ziemi: Ochrona gleb przed erozją - Racjonalne użytkowanie zasobów przyrodniczych Utworzenie nowych obszarów chronionych zgodnie z wytycznymi zawartymi w waloryzacji przyrodniczej gminy Sianów Zalesianie gruntów o małej przydatności rolniczej Ochrona ziemi miedzy innymi poprzez nie przeznaczanie pod budownictwo gruntów I, II i III klasy bonitacji Zakładanie lasów ochronno izolacyjnych w miejscach o dużej uciążliwości dla środowiska (hałas, emisja zanieczyszczeń do atmosfery) Przeciwdziałanie poważnym awariom Zwiększenie bezpieczeństwa przewozów substancji niebezpiecznych Współpraca trans graniczna w zakresie informowania o zagrożeniach i prowadzenia akcji ratowniczych Edukacja ekologiczna Uchwalenie 15 pomników przyrody, Uchwała Nr XXX/175/08 Rady Miejskiej w Sianowie z dnia 28 listopada 2008 r. Wydanie rozporządzenia terenów chronionych: Rozporządzenie Nr 44/2007 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 3.08.2007r. w sprawie rezerwatu przyrody Łazy Użytek ekologiczny pn. Jezioro Topiele - podjęto działania w celu ponownego napełnienia zbiornika wodą Rezerwat Sieciemińskie Rosiczki - Zachowanie torfowiska przejściowego z charakterystycznymi rzadkimi i chronionymi gatunkami roślin. Obiekt ma wysokie walory dydaktyczne i krajobrazowe Planowane zalesienia do roku 2010 - ok. 2 ha/ rok Zadanie ciągłe Nie zrealizowano Nie realizowano z udziałem środków gminnych Nie realizowano z udziałem środków gminnych Opracowanie programu Działania związane z edukacją ekologiczną to 19

edukacji ekologicznej Organizacja Regionalnego Ośrodka Edukacji Ekologicznej przy Szkole podstawowej nr 2 w Sianowie Monitoring środowiska Monitoring hałasu wzdłuż drogi krajowej nr 6 m.in. corocznie organizowane akcje: Akcja Sprzątanie świata organizowana przez UGiM w Sianowie Gminny Punkt Edukacji Ekologicznej, akcja kierowana jest do wszystkich mieszkańców gminy. Realizowano w 2007-2008 Akcja Wiosenne porządki organizowana przez UGiM w Sianowie Gminny Punkt Edukacji Ekologicznej w 2008 r. dot. sprzątania terenu miasta i gminy (głównie posesji i ich obejść), akcja kierowana jest do wszystkich mieszkańców gminy. W tym czasie porządkowane są również dzikie wysypiska, ustawia się tablice zakazujące nielegalnego deponowania odpadów, a także stwarza się mieszkańcom możliwość nieodpłatnego, legalnego pozbycia się odpadów wielkogabarytowych. Realizowano w 2007-2008 Dofinansowano akcje i projekty z zakresu ochrony środowiska. Dofinansowano czasopisma, książki, programy komputerowe z zakresu ochrony środowiska Dzień Ziemi - Proekologiczny Jarmark u podnóża Góry Chełmskiej koń, człowiek, przyroda V Powiatowa a II Regionalna akcja Sprzątamy wokół naszych jezior i rzek Konkurs Najlepszy szkolny łowca baterii i Szkoła łowców baterii VI edycja Gminnego Sejmiku Ekologicznego w Iwięcinie Europejski Tydzień Zrównoważonego Transportu ETZT Temat przewodni edycji: Ulice dla ludzi II Gminny konkurs literacko przyrodniczy IX edycja konkursu Przeglądu Komunalnego O Puchar Recyklingu VI Powiatowa a III Regionalna akcja Sprzątamy wokół naszych jezior i rzek VII edycja Gminnego Sejmiku Ekologicznego w Iwięcinie Nie realizowano Nie realizowano z udziałem środków gminnych 20

Monitoring promieniowania elektromagnetycznego wzdłuż linii wysokiego napięcia 15kV Monitoring odczuć społeczeństwa Źródło: Dane z UGiM w Sianowie (2009r.), WPI, GPOŚ Nie realizowano z udziałem środków gminnych Prowadzona jest baza RIOS zawierająca ewidencję informacji o środowisku W 2007 r. założona została zakładka na stronie internetowej dot. przekazania do adopcji bezdomnych zwierząt Dokładny opis realizacji Gminnego Planu Gospodarki Odpadami jest szczegółowo opisany w Sprawozdaniu z Realizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy i Miasta Sianów za lata 2007-2008. Tabela 11 Wykaz urządzeń służących ochronie środowiska wykonanych i planowanych do realizacji. Lp. Rodzaj inwestycji Jednost ka do końca roku 2007 Liczba obiektów w roku 2008 Planowane do wykonania w latach 2009-2011 Planowane do wykonania w latach 2012-2015 Ujęcia wody do 1. picia obiekty 16-0 0 Stacje uzdatniania 2. wody obiekty 16-0 0 3. Sieć wodociągowa km 78,7 98,1 25 5 4. Sieć kanalizacyjna km 36,7 43,9 20 5 5. Oczyszczalnia ścieków 6. Oczyszczalnie przydomowe 7. Zbiorniki wodne Urządzenia małej 8. retencji 9. Zabezpieczenia przeciwpowodziowe szt. 1-0 0 szt. 30 16 szt./tys. m 3 - szt./tys. m 3-10. Kotłownie węglowe szt. 3 11. 12. Kotłownie gazowe, olejowe Kotłownie na biomasę - szt. 7 2 modernizacja kotłowni budynku UGiM w Sianowiei w świetlicy wiejskiej w Iwięcinie szt. - - 1 świetlica Skibno 21

13. Kolektory słoneczne, energia geotermalna, pompy ciepła 14. Sieć gazociągowa km - szt. - b. d. ok. 200 m ul. Kopernika w Sianowie inwestycja Zakładu Gazowniczego w Koszalinie 15. Sieć ciepłownicza km - b. d. Obiekty produkcji (agregat energii elektrycznej prądotwórczy na składowisku w 16. przy wykorzystaniu szt. - Sianowie odnawialnych wykorzystujący źródeł energii 17. 18. 19. 20. Obiekty produkujące ciepło i energię elektryczną w skojarzeniu Składowisko odpadów komunalnych Składowisko odpadów obojętnych Składowisko odpadów niebezpiecznych szt. szt. szt. biogaz (agregat prądotwórczy na składowisku w Sianowie wykorzystujący biogaz Zarządzający Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Koszalinie - - wydzielona kwatera na odpady azbestowo cementowe na składowisku w Sianowie 21. Sortownia odpadów szt. - 22. Kompostownia szt. osadów ściekowych i odpadów zielonych na składowisku w Sianowie - - - 1 linia do rozdziału odpadów komunalnych zmieszanych na składowisku w Sianowie 23. Spalarnia odpadów szt. - - ok. 1200 mb inwestycja Zakładu Gazowniczego w Koszalinie 22

24. Obiekty ograniczające hałas komunikacyjny Źródło: Dane z UGiM w Sianowie (2009r.), szt./km - ekran akustyczny przy cmentarzu w Sianowie c. d. Szczegółowe informacje na temat zrealizowanych zadań z zakresu ochrony środowiska oraz poniesionych na nie kosztach w latach 2007-2008 przedstawiają poniższe tabele. Tabela 12 Zrealizowane projekty z zakresu ochrony przyrody w latach 2007-2008 Nazwa zadania Montaż 2 słupów pod gniazda bocianie w m. Osieki i Kleszcze oraz oczyszczenie 2 gniazd bocianich w m. Sianów i Iwięcino Koszt całkowity (tys. zł) Źródła finansowania (tys. zł) Środki z Środki Ogółem budżetu zewnętrz gminy ne Data zakończenia [m-c/rok] 2,529 2,549 2,549 - kwiecień grudzień 2007 r. Kraina w kratkę 14,577 14,577 6,577 8,0 maj lipiec 2008 r. Młodzieżowe Koło Ekologiczne w Węgorzewie Leśne szlaki rowerowe Ziemi Sianowskiej Zakładanie zieleńców na terenie gminy i miasta Akcja Kasztan działania podjęte w celu likwidacji groźnego szkodnika drzew - szrotówka kasztanowcowiaczka Źródło: Dane z UGiM w Sianowie (2009r.), 6,0 6,0 3,0 3,0 sierpień 2008 r. 120,4 120,4 41,4 79,0 listopad 2008 r. 8,660 8,660 8,660 - maj 2007 r. maj 2008 r. 1,167 1,167 1,167 - listopad 2008 r. akcja kontynuowana będzie w roku 2009. 23

Tabela 13 Zadania inwestycyjne realizowane z zakresu gospodarki wodno-ściekowej w okresie 2007-2008 r. Lp. Rodzaj zadania Wielkość 1. Sieć wodnokanalizacyjna, Sianów. ul. Strzelecka 2. Sieć wodno - kanalizacyjna W Osiekach 3. Sieć kanalizacji sanitarnej Sucha Koszalińska 4. Remont budowlany i technologiczny stacji wodociągowej w Siecieminie 5. Budowa wodociągu publicznego - -Mokre 6. Budowa sieci wodociągowej - Sianów, ul. Mickiewicza 7. Budowa sieci wodociągowej w Sianowie, ul. Dworcowa 8. Budowa kanalizacji sanitarnej Sianów, ul. Mickiewicza 9. Budowa sieci wodnokanalizacyjnej przy ul. Koszalińskiej w Sianowie Koszt w tys. zł całkowity 2007r. wodociąg-pe 110-160,00 mb, 59.126,80 kan. sanitarna PCV 160-170 mb Wodociąg-PE 65-49,00 mb; kan. sanitarna PCV 200-16.872,71 121,00 mb: PCV 160-8,00 mb kan. sanitarna PCV 200-24,00 mb. 9.000,00 1 stacja 2008 r. wodociąg-pe 125-2.730,00 mb :PE 110 - - 787,00 mb: zestaw hydroforowy - 1 szt. wodociąg PE 50 - -83,50 mb Wodociąg PE 50 - -83,60 mb. kan. sanitarna PCV 160-33,50 mb: rurociąg tłoczny PE 90-126,00 mb przepompowania ściegów - 1 szt. -wodociąg PE 63 mb 19,5 -wodociąg PE 50 mb 22,5 -wodociąg PE 110 - -mb 329,5 -wodociąg PE 75 mb 24 -kan. sanitarna PCV 160 mb 597 -kan. sanitarna tłoczna PE 110 mb 101 30.771,34 506.823,89 25.243,00 26.207,38 100.603,03 821.285,31 24

10. Zakończenie procesu zwodociągowania i skanalizowania m. Sianów - -I etap ul. Parkowa 11. Kanalizacja sanitarna w Suchej Koszalińskiej Źródło: Dane z UGiM w Sianowie (2009r.) -kan. sanitarna PCV 200 mb 199 -tłocznia - szt. 1 -kan. sanitarna PCV 160 mb 255,5 -kan. sanitarna tłoczna PE 110 mb 120 -wodociąg PE 110 mb 191 -tłocznia - szt. 1 -kan. sanitarna PCV 160 mb 33 1.130.287,05 9.513,84 Tabela 14 Zadania inwestycyjne dotyczące gospodarki odpadami realizowane w latach 2007 2008 Lp. Krótki opis zadania inwestycyjnego Miesiąc i rok Rozpoczęcie Zakończenie Ogółem Nakłady (tys. zł) Środki z budżetu gminy Środki zewnętrzne Zakup mikrociągnika VEGA 30HP STANDARD oraz osprzętu zawierającego: rozsiewacz AG400, przyczepę ANS-564, pług czołowy ARS 103 i kosiarkę 1. AGATKA 115 Zakup 35 szt. koszy uliczno parkowych HUBA na teren 2. gminy i miasta Zakup 49 szt. koszy uliczno parkowych na teren gminy i 3. miasta Źródło: Dane z UGiM w Sianowie, 2009r. X 2007 r. XI 2007 r. 92.307,32 4.141,32 88.166,00 II 2007 r. VI 2007 r. 9.275,66 9.275,66 - III 2008 r. XII 2008 r. 11.844,98 11.844,98 - Tabela 15 Zestawienie danych dotyczących termomodernizacji obiektów podległych gminie. Obiekt Zakres prac Oszczędność zużycia energii (%) Rok modernizacji Koszt modernizacji (tys. zł) Budynek Iwięcino 41 Ocieplenie szczytu budynku b. d. 2008 10.260,43 zł Sianów, ul. Dworcowa Ocieplenie szczytów budynków - zakończenie termomodernizacji Źródło: Dane z UGiM w Sianowie 2009r. b. d. 2008 10.638,88 zł 25

Tabela 16 Środki uzyskane z funduszy zewnętrznych na ochronę powietrza w latach 2007-2008. Nazwa zadania Przebudowa kotłowni węglowej z instalacją c. o. na kotłownię gazową w budynku UGiM w Sianowie Koszt całkowity (tys. zł) Źródło: Dane z UGiM w Sianowie, 2009r. Ogółem Źródła finansowania (tys. zł) Środki z budżetu gminy Środki zewnętrzne Data przekazania do eksploatacji [m-/rok] 149,9 149,9 38,066 111,834 listopad 2008 Tabela 17 Inwestycje jakie zostały wykonane w gminie w zakresie edukacji ekologicznej w 2007-2008r. Nazwa inwestycji Regionalny Ośrodek Edukacji Ekologicznej w Sianowie / Wzorcowy Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów na ul. Słowackiego w Sianowie / Wznowienie wydania folderu informującego o zasadach selektywnej zbiórki odpadów pt. Do którego pojemnika? Sianowskie dzieci uczą dorosłych jak segregować odpady wydruk 2000 szt. Opracowanie przez Pracownię Edukacji Ekologicznej EKO-KONCEPT folderu edukacyjno informacyjnego na temat roślinności wysokiej pt. Jak dbać o drzewa i krzewy - wydruk 1000 szt. Charakter działań edukacyjnych Prowadzenie edukacji dla młodzieży z Powiatu Koszalińskiego oraz młodzieży z placówek dydaktycznych województwa zachodniopomorskiego. Edukacja dorosłych przez dzieci. Podczas akcji Sprzątanie świata uczniowie szkół z terenu miasta promować będą proekologiczne zachowania min.: takie jak temat segregacji odpadów, który jest tematem folderu Działanie edukacyjno informacyjne, związane z przypadającym w miesiącu październiku Świętem drzewa Koszt (zł) b.d. 1.990,60 w 2008 r. 1.476,20 w 2008 r. Organizacja konkursów, akcji kształtujących świadomość ekologiczną wśród dzieci, młodzieży i dorosłych mieszkańców gminy Opisane w tabeli poniżej (nr.18) 125,5 2007 2008 r. Źródło: Dane z UGiM w Sianowie, 2009r. str. 26

Tabela 18 Szczegółowy opis dot. działań kształtujących świadomość ekologiczną realizowanych w latach 2007 2008 L.p. 1. 2. 3. Rodzaj działań uroczyste obchody Dnia Ziemi 22 kwietnia; Dzień Ziemi - Proekologiczny Jarmark u podnóża Góry Chełmskiej koń, człowiek, przyroda V Powiatowa a II Regionalna akcja Sprzątamy wokół naszych jezior i rzek Częstotliwo ść Dział./rok raz w roku 2007 r. 21 kwietnia 2007 r. 22 kwiecień 2007 r. Forma oraz charakterystyka działania 2007 r. Akcja kierowana do dzieci i młodzieży szkół podstawowych i gimnazjów oraz przedszkola gminnego. Na jej kształt składają się konkursy i apele szkolne, a także festyny uliczne i prezentacje Projekt realizowany w gospodarstwie agroturystycznym Zaścianek Pana Zbigniewa Łachana w Kędzierzynie Projekt obejmował: 1. Edukację ekologiczną młodzieży w zakresie ekstensywnej uprawy roli- pokaz orki z użyciem zaprzęgu konnego. 2. Wystawę, pokaz koni różnych ras i promocję zdrowego stylu życia. 3. Wsparcie ekoturystyki poprzez promocję gospodarstw agroturystycznych. Sprzątnie wyznaczonych terenów wokół cieków wodnych i jezior. Na terenie Gminy Sianów sprzątaniem objęte zostały obszary: jeziora Topiele, jeziora Małe Świdno, oczka wodne na terenie wsi Jwięcino i Wierciszewo, jeziora Bukowo, rzeki Polnicy oraz rzeka Bielawa i jej dopływy Liczba uczestników w roku (2007-2008) ok. 2.500 ok. 550 osób 265 osób Adresaci (dorośli, dzieci i młodzież, ogół mieszkańców, konkretne kategorie społ.) dzieci przedszkolne młodzież szkół podstawowych i gimnazjum dorośli, dzieci i młodzież, Dzieci przedszkolne uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów W akcji wzięli udział uczniowie: - Gimnazjum Gminnego w Sianowie, - Szkoły Podstawowej Nr 1 w Sianowie, - Szkoły Podstawowej Nr 2 w Sianowie, - Szkoły Podstawowej w Suchej Koszalińskiej, - Szkoły Podstawowej Źródła finansowani a PFOŚiGW Starostwo Powiatowe Biblioteka Publiczna Pan Zbigniew Łachan Starostwo Powiatowe w Koszalinie 27

4. 5. 6. 7. Akcja Wiosenne porządki Konkurs Najlepszy szkolny łowca baterii i Szkoła łowców baterii Święto Polskiej Niezapominajki Obchody Dnia Ochrony Środowiska (5 czerwca) VI edycja Gminnego Sejmiku Ekologicznego w Iwięcinie raz w roku 2007 r. czerwiec październik 2007 r. 15 maja 2007 r. raz w roku 4 czerwca 2007 r. Akcja kierowana jest do wszystkich mieszkańców gminy. UGiM w Sianowie kupuje worki na odpady zmieszane i rękawice rozprowadza je po sołectwach. Wyznacza się punkty odbioru odpadów. W tym czasie porządkowane są również dzikie wysypiska, ustawia się tablice zakazujące nielegalnego deponowania odpadów, a także stwarza się mieszkańcom możliwość nieodpłatnego, legalnego pozbycia się odpadów wielkogabarytowych. Kształtowanie wśród dzieci, młodzieży i dorosłych nawyku segregacji odpadów niebezpiecznych powstających w strumieniu odpadów komunalnych Organizacja konkursu plastycznego pt. Bukiet polnych kwiatów dla mamy Celem konkursu było zapoznanie najmłodszych ze światem, jego różnorodnością i pięknem Idea organizowania sejmiku dzieci i młodzieży narodziła się w 2002 r. Sejmik Ekologiczny odbywa się w Iwięcinie, biorą w nim udział delegacje wszystkich szkół, Radni Rady Miejskiej w Sianowie i zaproszeni goście, w tym placówki zajmujące się ochroną środowiska, jak: IOŚ, Sanepid, Nadleśnictwo Karnieszewice, Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Koszalinie. W roku 2007, w dniu 4 czerwca odbył się już VI Gminny Sejmik Ekologiczny w Gminie Sianów. około 3.000 100 55 100 w Sierakowie Sławieńskim oraz Przedszkolaki z Przedszkola Gminnego w Sianowie i dzieci z Uczniowskiego Klubu Sportowego WANTA dorośli, dzieci i młodzież, dzieci przedszkolne młodzież szkół podstawowych i gimnazjum Dzieci z przedszkola gminnego w Sianowie i klas 0 szkół podstawowych z terenu gminy Sianów Radni Rady Miejskiej w Sianowie, zaproszeni goście, dzieci przedszkolne młodzież szkół podstawowych PGK w Koszalinie 28

8. 9. 10. Dzień Ochrony Środowiska Europejski Tydzień Zrównoważoneg o Transportu ETZT Temat przewodni edycji: Ulice dla ludzi Akcja Sprzątanie świata czerwiec 2007 r. 16-22 września 2007 r. udział w kampanii pierwszy raz raz w roku wrzesień 2007 r. Konkurs Najlepszy Rodzinny Ogród Działkowy i najlepsza działka w zakresie działalności na rzecz ochrony środowiska W konkursie wzięły udział dwa Rodzinne Ogrody Działkowe: Słoneczny i Północny oraz 30 użytkowników działek. Ocena powszechności stosowania kompostowników, pielęgnacja zieleni Ogłoszenie konkursu na wykonanie plakatu promującego Europejski Dzień bez Samochodu w Gminie Sianów. Celem włączenia się gminy w kampanię ETZT i WDbS jest promocja zrównoważonego transportu oraz zwiększanie świadomości społeczeństwa w zakresie ograniczania korzystania z samochodów na rzecz przyjaznych dla środowiska form transportu. W ramach kampanii zorganizowane zostały rajdy, wycieczki, biegi przełajowe, egzamin na kartę rowerową połączony ze znakowaniem rowerów i inne. Ponadto Burmistrz Ryszard Wątroba przybiegł do pracy z Suchej Koszalińskiej a zastępca Maciej Berlicki przyjechał rowerem z Koszalina. Artykuł w Kurierze pt. Leci burmistrz do roboty i inne Włączenie się w akcję organizowaną przez fundację Nasza Ziemia Akcja kierowana jest do wszystkich mieszkańców gminy. 80 ok. 1500 w tym 147 uczniów wzięło udział w konkursie około 3.000 Zarządy Rodzinnych Ogrodów Działkowych oraz właściciele / użytkownicy działek Rodzinnych Ogrodów Działkowych znajdujących się na terenie miasta Sianowa dorośli, dzieci i młodzież, dorośli, dzieci i młodzież, 11. II Gminny konkurs literacko przyrodniczy raz w roku wrzesień 2007 r. Ogłoszenie konkursu Pisanie przy świata sprzątaniu Popularyzowanie pisemnych form wypowiedzi, kształtowanie poczucia 5 młodzież szkół podstawowych 29

własnej odpowiedzialności za stan środowiska itp. 12. 13. 14. 15. Konkurs fotograficzny Polska Złota Jesień Miesiąc dobroci dla zwierząt Konkurs na Najbardziej zadbana zagroda Rolna i Posesja oraz Najpiękniejsza wieś Konkurs: Ukwiecone miasto październik 2007 r. październik 2007 r. raz w roku sierpień wrzesień 2007 r. raz w roku czerwiec sierpień 2007 r. Konkurs Fotograficzny Polska Złota Jesień Propagowanie piękna naszego regionu oraz inspirowanie młodzieży i nauczycieli do podejmowania lokalnych działań proekologicznych Konkurs Moje ulubione zwierzątko Zainteresowanie najmłodszych światem zwierząt i jego różnorodnością oraz kształtowanie właściwej postawy dzieci wobec zwierząt konkurs kierowany do dorosłych mieszkańców gminy, mający na celu upiększenie i uporządkowanie własnych posesji i gospodarstw upiększenie miasta Sianów poprzez dekorowanie balkonów i okien kwiatami 10 64 6.000 młodzież szkół podstawowych i gimnazjów Dzieci z przedszkola gminnego w Sianowie i klas 0 szkół podstawowych z terenu gminy Sianów dorośli mieszkańcy gminy Sianów 3.000 dorośli mieszkańcy miasta Sianów Ośrodek Doradztwa Rolniczego 2008 r. 1. 2. Światowy Dzień Wody Dzień Ochrony Morza Bałtyckiego Akcja Wiosenne porządki 22 marca 2008 r. raz w roku 2007 r. Konkurs Woda jest życiem ukazanie najmłodszym jak ważna jest woda w codziennym życiu oraz pokazanie zagrożeń jakie spowodowane są zanieczyszczaniem wód. Akcja kierowana jest do wszystkich mieszkańców gminy. UGiM w Sianowie kupuje worki na odpady zmieszane i rękawice rozprowadza je po sołectwach. Wyznacza się punkty odbioru odpadów. W tym czasie porządkowane są również dzikie wysypiska, ustawia się tablice zakazujące nielegalnego deponowania odpadów, a także stwarza się mieszkańcom możliwość nieodpłatnego, legalnego pozbycia się odpadów wielkogabarytowych. 142 Około 3.000 Dzieci z przedszkola gminnego w Sianowie i klas 0 szkół podstawowych z terenu gminy Sianów dorośli, dzieci i młodzież, PGK w Koszalinie 30

3. 4. 5. VI Powiatowa a III Regionalna akcja Sprzątamy wokół naszych jezior i rzek Światowy Dzień Ochrony Środowiska Święto Polskiej Niezapominajki 26 kwietnia 2008 r. czerwiec październik 2008 r. 15 maja 2008 r. Sprzątnie wyznaczonych terenów wokół cieków wodnych i jezior. Na terenie Gminy Sianów sprzątaniem objęte zostały obszary: jeziora Topiele, jeziora Małe Świdno, oczka wodne na terenie wsi Jwięcino i Wierciszewo, jeziora Bukowo, rzeki Polnicy oraz rzeka Bielawa i jej dopływy Konkurs Mała nakrętka duży problem Kształtowanie wśród dzieci, młodzieży i dorosłych nawyku segregacji odpadów niebezpiecznych powstających w strumieniu odpadów komunalnych Organizacja konkursu plastycznego pt. Bukiet niezapominajek dla mamy Celem konkursu było rozwijanie zainteresowań przyrodniczych u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym 260 103 65 Dzieci przedszkolne uczniowie szkół podstawowych i gimnazjów W akcji wzięli udział uczniowie: - Gimnazjum Gminnego w Sianowie, - Szkoły Podstawowej Nr 1 w Sianowie, - Szkoły Podstawowej Nr 2 w Sianowie, - Szkoły Podstawowej w Suchej Koszalińskiej, - Szkoły Podstawowej w Sierakowie Sławieńskim oraz Przedszkolaki z Przedszkola Gminnego w Sianowie i dzieci z Uczniowskiego Klubu Sportowego WANTA dzieci przedszkolne młodzież szkół podstawowych i gimnazjum Dzieci z przedszkola gminnego w Sianowie i klas 0 szkół podstawowych z terenu gminy Sianów Starostwo Powiatowe w Koszalinie 31

6. 7. 8. 9. Obchody Dnia Ochrony Środowiska (5 czerwca) VII edycja Gminnego Sejmiku Ekologicznego w Iwięcinie IX edycja konkursu Przeglądu Komunalnego O Puchar Recyklingu Konkursy ekologiczne podczas letniego pobytu dzieci Akcja Sprzątanie świata raz w roku czerwiec 2007 r. lipiec 2008 r. raz w roku wrzesień 2008 r. Idea organizowania sejmiku dzieci i młodzieży narodziła się w 2002 r. Sejmik Ekologiczny odbywa się w Iwięcinie, biorą w nim udział delegacje wszystkich szkół i Radni Rady Miejskiej w Sianowie i zaproszeni goście, w tym placówki zajmujące się ochroną środowiska, jak: IOŚ, Sanepid, Nadleśnictwo Karnieszewice, Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Koszalinie. W roku 2007, w dniu 6 czerwca odbył się już VII Gminny Sejmik Ekologiczny w Gminie Sianów, tematem którego była ochrona klimatu 100 Radni Rady Miejskiej w Sianowie, zaproszeni goście, dzieci przedszkolne młodzież szkół podstawowych Udział w konkursie Gmina Sianów zdobyła nagrodę, w kategorii edukacja ekologiczna, w kwocie 5.ooo zł Konkursy plastyczne i konkursy wiedzy środowiskowej: Razem ochronimy ziemię Król śmieć Przyjaciel przyrody Włączenie się w akcję organizowaną przez fundację Nasza Ziemia Akcja kierowana jest do wszystkich mieszkańców gminy. 120 około 3.000 Dzieci i młodzież korzystająca z letniego wypoczynku dorośli, dzieci i młodzież, GFOŚIGW PGK w Koszalinie 10. 11. 12. Dzień z PGK w Sianowie III Gminny konkurs literacko przyrodniczy EDbS Europejski Dzień bez Samochodu 26 września 2008 r. raz w roku wrzesień 2008 r. 20 września 2008 r. - sprzątanie ulic, - podsumowanie konkursu plastycznego pt.. PGK w mieście i gminie -idealny model zbiórki odpadów komunalnych. - 30 lecie PGK na terenie Zakładu Odzysku Odpadów w Sianowie Ogłoszenie konkursu Pisanie przy świata sprzątaniu Popularyzowanie pisemnych form wypowiedzi, kształtowanie poczucia własnej odpowiedzialności za stan środowiska itp. Ogłoszenie konkursu Czyste powietrze dla wszystkich około 500 31 2.000 w tym dorośli, dzieci i młodzież, młodzież szkół podstawowych dorośli, dzieci i młodzież, PGK ROEE GFOŚIGW GFOŚIGW 32