Sprawozdanie z działalności 3. kadencji Komitetu Odbudowy Zamku Królewskiego w Poznaniu 21 V 2009 10 V 2012 1. Wstęp W czasie trwania 3. kadencji władz Komitetu zainicjonowany został bardzo ważny etap działań: rozpoczęcie budowy. Dziś, w maju 2012, podziwiać można imponującą sylwetkę zamku górującą nad Starym Miastem. Po prawie 8 latach starań, po pokonaniu wielu przeszkód, mimo nieprzychylnych restytucji zamku opinii dużej części mediów poznańskich, w grudniu 2010 rozpoczęto prace budowlane. W miarę wzrastania murów zamkowych zmieniło się nastawienie wielu osób obojętnych, a nawet przeciwnych odbudowie. Mimo, że jest jeszcze wiele do zrobienia, już dzisiaj można mówić o sukcesie wieloletnich starań Komitetu o restytucję siedziby królewskiej w Poznaniu. Do sukcesu tego przyczyniły się też działania Zarządu mijającej 3. kadencji władz. 2. Sprawy statutowe, administracja, finanse 2.1. Sprawy statutowe Zarząd Komitetu działał na podstawie statutu zatwierdzonego 15 X 2004 roku dla stowarzyszenia Komitet Odbudowy Zamku Królewskiego w Poznaniu zarejestrowanego w krajowym rejestrze sądowym w dniu 29 IX 2004 pod numerem 0000144819. Komitet posiada osobowość prawną. Od 30.09.2004 komitet posiada status organizacji pożytku publicznego. Liczba członków wynosiła w maju 2009 98 osób, w dniu odbywania obecnego zjazdu wynosi 120 osób. Z powodu zalegania z opłacaniem składek skreślono w okresie sprawozdawczym osób. W czasie 3. walnego zebrania sprawozdawczo wyborczego odbytego w dniu 29 V 2009 roku wybrany został na trzecią kadencję Zarząd Komitetu, który ukonstytuował się w składzie: 1. Prezes Włodzimierz Łęcki 2. Wiceprezes Andrzej Kaszubkiewicz 3. Wiceprezes Andrzej Jacek Kowalski 4. Skarbnik Zenon Wośkowiak 5. Członek Zarządu Piotr Dukat 6. Członek Zarządu Jerzy Gładysiak 1
7. Członek Zarządu Henryk Kondziela 8. Członek Zarządu Zdzisław Kubiszewski 9. Członek Zarządu Ewa Mielcarek 10. Członek Zarządu Paweł Mielewczyk 11. Członek Zarządu Jerzy Sobczak 12. Członek Zarządu Romuald Szperliński 13. Członek Zarządu Piotr Waśko 14. Członek Zarządu Przemysław Wojciechowski 15. Członek Zarządu Andrzej Zarzycki W czasie trwania kadencji skład Zarządu nie uległ zmianie. W dniu 24 II 2011 Zarząd podjął uchwałę o powierzeniu Pawłowi Mielewczykowi funkcji sekretarza oraz określił zakres obowiązków poszczególnych członków Zarządu Komitetu. W czasie kadencji odbyły się dwa walne zebrania, na których Zarząd otrzymał pokwitowania za działalność w latach 2009 i 2010. Obecne, jest trzecim walnym zebraniem tej kadencji. W czasie trwania kadencji, odbyło się 23 zebrań zarządu i jedno uroczyste posiedzenie (w 2009 6 zebrań, 2010 8, 2011 7 i 2012 3 zebrania). Wszystkie zebrania były protokółowane, protokóły znajdują się w biurze Komitetu. 2.2. Administracja Biuro Komitetu mieści się w skromnych pomieszczeniach przy ulicy Kramarskiej 32, dzierżawionych od Urzędu Marszałkowskiego Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury. Biuro prowadziły: Do 28 II 2010 p. Anna Sawala na ¼ etatu Od 1 III 2010 do 31 I 2011 p. Ewa Standar na ¼ etatu Od 1 II 2011 do 14 II 2012 p. Ewa Standar na 1/6 etatu Od 15 II 2012 p. Anna Paczkowska na 1/8 etatu Obsługę finansową Komitetu prowadzi Biuro Finansowo Księgowe Elmir pani Elżbiety Matuszewskiej. Biuro czynne było we wtorki i w czwartki w godzinach 16 18 i sporadycznie w miarę pilnych potrzeb w innych godzinach. Od 1 III br biuro czynne jest w czwartki w godzinach 16:30 18:30. Zebrania Zarządu odbywały się w Sali Złotej Pałacu Działyńskich lub w domu Polonii. Walne zebrania, podobnie jak obecne, odbywały się w pięknej Sali Czerwonej Pałacu Działyńskich. Sala na zebrania były udostępniane bezpłatnie przez Bibliotekę Kórnicką i Stowarzyszenie Wspólnota Polska. 2
2.3. Finanse 2.3.1 Przychody: Zarząd 3 kadencji przejął finanse ze stanem środków finansowych zł. W kolejnych latach uzyskano przychody w wysokości przedstawionej w poniższej tabeli 1. (wszystkie kwoty w tym rozdziale podano w zaokrągleniu do 10 złotych). Tabela 1. Przychody uzyskane w latach 3 kadencji. Rok 2009 2010 2011 Ogółem 2009 2011 Przychody zł 85 110 54 770 93 230* 233 110 * w tym specjalne dotacje 30 000 na wystawę Odwachu. Dla porównania przychody uzyskane w poprzednich latach podano w tabeli 2.: Tabela 2. Przychody uzyskane w latach 2003 2008 Rok 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Przychody zł 66 340 177 310 626 180 91 610 35 850 124 640 Strukturę przychodów w latach działalności 3 kadencji władz przedstawiono w tabeli 3. Tabela 3. Struktura przychodów w latach 2009 2011: L.p Rodzaj przychodów Przychód (zł) Procent całości przychodów (%) 1. Darowizny osób prawnych 128 170 55,0 2. Odpis 1% podatku od osób fizycznych 66 800 28,7 3. Certyfikaty i cegiełki 8 200 3,5 4. Darowizny osób fizycznych 5 360 2,3 5. Składki członkowskie 4 790 2,0 6. Inne (min lokaty bankowe) 19 800 8,5 7. Ogółem 233 110 100,0 3
Znaczący udział w przychodach ponad ¼ ogólnej wartości miały wpłaty z tytułu odpisu 1% podatku dochodowego od osób fizycznych. Wynik ten jest dużą zasługą Akademickiego Klubu Seniora i jego prezesa, a zarazem wiceprezesa Komitetu kolegi Andrzeja Jacka Kowalskiego. W stosunku do lat poprzednich maleje sprzedaż cegiełek i certyfikatów. 2.3.2 Wydatki Wydatki w minionych 3 latach wyniosły 324 410 zł. Ich struktura przedstawiona została w tabeli 4. Tabela4. Struktura wydatków w latach 2009 2011. L.p Rodzaj wydatków Przychód (zł) Procent całości przychodów (%) 1. Uzupełniająca dokumentacja projektowa 219 830 67,7 2. Promocja (druki, akcja promocyjna) 15 800 4,9 3. Wystawa "Zamek Królewski" 29 600 9,1 4. Administracja (czynsz, płace, pochodne) 54 300 16,7 5. Inne 4 880 1,5 6. Ogółem 324 410 100,0 (Uwaga sumy przychodów i wydatków nie bilansują się gdyż są składową bilansów wieloletnich). Stan środków finansowych przy końcu 3 kadencji 31 marca 2012 roku wynosił 94 170 zł. Należy też dodać, że znaczące koszty (około 30 000 zł) związane z wystawą i nie ujęte w zestawieniach (druk folderu, zaproszeń, transport, magazynowanie oprawy plastycznej) pozyskane zostały za sprawą kolegi Romualda Szperlińskiego. Specjalną dotację na wystawę przekazały Fundacja Ochrony Zabytków Wielkopolski (20 000 zł) i Urząd Marszałkowski (10 000 zł). Wszelkie działania merytoryczne (program, pozyskanie eksponatów) wykonane zostały społecznie przez zespół pod szefostwem Andrzeja Kaszubkiewicza. 4
3. Proces inwestycyjny Przełomowym momentem w poczynaniach na rzecz restytucji Zamku było zawarcie porozumienia w lipcu 2009 przez: Województwo Wielkopolskie, Miasto Poznań, Muzeum Narodowe w Poznaniu i KOZK w sprawie odbudowy Zamku. Uzgodniono, że inwestorem będzie Muzeum Narodowe, a wykonawca wyłoniony będzie w drodze przetargu. Zakończenie robót budowlanych przewidziano na rok 2013. Dla realizacji inwestycji formalne znaczenie miało podpisanie umów dwustronnych między Muzeum, a Województwem, Miastem i Komitetem. Umowy te precyzowały warunki przekazywania subwencji, terminów realizacji i rozliczeń. Województwo i Miasto zobowiązały się do przekazania kwot po 9 milionów złotych, Komitet 200 tysięcy złotych. Uzgodnienia treści umów trwały bardzo długo, ponad rok. Muzeum żądało między innymi od Komitetu zrzeczenia się roszczeń finansowych za przekazaną dokumentację projektową. W dniu 3 IX 2010 roku ogłoszony został przetarg na roboty budowlane, 8 XI podpisano umowę na realizację inwestycji z konsorcjum, którego liderem jest firma Domaniecki i w grudniu tego roku rozpoczęły się prace budowlane. Dużym wsparciem do rozpoczęcia budowy Zamku był list 47 znaczących osób pracowników nauki, rektorów, prezesów organizacji społecznych skierowany w listopadzie 2009 roku do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z apelem w sprawie niezwłocznego podjęcia odbudowy Zamku Królewskiego w Poznaniu. W roku 2011 w szybkim tempie trwały prace budowlane, tak że w końcu roku zasadniczy korpus budowli był wzniesiony, a do wykończenia stanu surowego pozostało wykonanie zwieńczenia wieży. W posiedzeniach kierownictwa budowy z udziałem inwestora i projektanta architekta Witolda Milewskiego brał udział przedstawiciel Komitetu kolega Paweł Mielewczyk. Sprawami inwestycyjnymi i dodatkowymi projektowymi zajmował sie kolega Jerzy Gładysiak. Od 2009 roku ze środków Komitetu wykonane zostały dokumentacje detali budowlanych między innymi stolarki i kamieniarki. Istnieją duże różnice poglądów w rozwiązaniach pewnych detali architektonicznych i zagospodarowania wnętrz między Muzeum i Komitetem. O sprawach tych informuje pismami Komitet architekt Witold Milewski. Największe rozbieżności istniały w kwestii udostępnienia otwartego tarasu widokowego dla publiczności, oddzielnego wejścia na wieżę i organizacji w części pomieszczeń muzeum Orła Białego. Niestety na pisma kierowane w tych sprawach do dyrekcji Muzeum przez dłuższy czas Komitet nie otrzymywał jakichkolwiek odpowiedzi. W marcu 2012 odbyły się dwa spotkania przedstawicieli Komitetu, jedno z Dyrektorem Muzeum i drugie z Prezydentem Miasta oraz Dyrektorem Muzeum. Uzgodniono, że górny taras na wieży będzie udostępniony dla zwiedzających, Nie osiągnięto porozumienia w paru innych sprawach, z których do najważniejszych należą: wystrój holu wejściowego gdzie Muzeum wbrew projektowi A. Milewskiego proponuje nowoczesny wystrój oraz wejście na wieżę przez pomieszczenia muzealne. Z nieoficjalnych informacji wynika, że budowa Zamku ma być ukończona do połowy 2013 roku, a prawdopodobne otwarcie muzeum nastąpi w końcu 2014 roku. 5
O problemach dotyczących ograniczeń formy architektonicznej budowli, dostępu na taras widokowy oraz aranżacji wnętrz Komitet poinformował głównych donatorów odbudowy: Prezydenta Miasta i Marszałka Województwa. Starania Komitetu wsparł Prezydent Miasta. 4. Działalność promocyjna 4.1. Wydawnictwa Wzorem poprzednich lat w latach 2009, 2010 i 2011 wydano ulotki w formacie A5 z apelem o wpłatę 1% podatku na konto Komitetu oraz kalendarzyki listkowe na lata 2010, 2011 i 2012. Na kalendarzykach przedstawiono widok Zamku według akwareli pana Zbigniewa Szczepanika z Gdyni. Oba druki każdego roku wydano w nakładzie po 5000 egzemplarzy. Przygotował je kolega Andrzej Jacek Kowalski. Z okazji wystawy w Odwachu opracowany został przez kolegę Jerzego Sobczaka folder przedstawiający historię Zamku, dzieje odbudowy i opis wystawy wydany w nakładzie 5000 egzemplarzy. W 2011 roku zakupiono w Wydawnictwie Miejskim 100 egzemplarzy Kroniki Miasta Poznania numer 4/2004 "Zamek Książąt, Królów, Starostów" w cenie 5 złotych za sztukę. Kronikę wydawano jako upominek osobom, które pomogły w poczynaniach zamkowych. Prowadzono też sprzedaż wydanych w 2008 roku pocztówek z wizerunkiem Zamku. 4.2. Wystawa Zamek Królewski w Poznaniu Wystawa ta zorganizowana z inicjatywy Komitetu, przy współpracy z Wielkopolskim Muzeum Walk Niepodległościowych czynna była w Odwachu od 3 V do 2 VII 2011 roku. Autorem koncepcji i scenariusza był kolega Andrzej Kaszubkiewicz z którym współpracowali Zbigniew Karolczak, Henryk Kondziela, Paweł Mielewczyk, Przemysław Wojciechowski i Andrzej Zarzycki. Wystawa składała się z czterech części: genealogia Piastów Wielkopolskich, panowanie Przemysła II, postacie związane z Zamkiem i dzieje Zamku na przestrzeni wieków. Na wystawę wypożyczono eksponaty z muzeów Gniezna, Lednicy, Leszna i z Muzeum Narodowego w Poznaniu. Otwarcie wystawy włączono w uroczystości obchodów święta 3 maja. Wzięli w nim udział Prezydent Miasta i Przewodniczący Sejmiku. Wystawę zwiedziło ponad 8000 osób. W dniu 27 I 2012 roku otwarto w Muzeum Regionalnym w Rogoźnie wystawę pod tym samym tytułem prezentującą większość eksponatów z wystawy poznańskiej (w tym przypadku autorem scenariusza był również kolega Andrzej Kaszubkiewicz). 4.3. Wmurowanie aktu restytucji Uroczystość wmurowania aktu restytucji w budowę Zamku odbyła się 3 maja 2011 roku bezpośrednio po otwarciu wystawy w Odwachu. Kamień i budowę poświęcił biskup Grzegorz Balcerek. W akcie wmurowania udział wziął Prezydent Miasta Ryszard Grobelny oraz około 6
300 osób. Akt erekcyjny i ceremonię przygotował kolega Zenon Wośkowiak. Kopię aktu erekcyjnego wręczono osobom zasłużonym dla odbudowy Zamku. 4.4. Patronat nad orłem w ZOO W ZOO na Malcie ustanowiono w maju 2011 roku specjalną tablicę informującą o patronacie Komitetu nad orłem przednim i o inicjatywie odbudowy Zamku miejscu narodzenia się godła narodowego Polski przedstawiającego orła. Inicjatorem przedsięwzięcia i jego realizatorem był kolegą Piotr Dukat. 4.5. Artykuły i audycje w mediach Zamkowi i jego odbudowie poświęcono około 40 artykułów i notatek w prasie poznańskiej, około 20 audycji radiowych i około 10 audycji telewizyjnych. Restytucja Zamku Królewskiego w Poznaniu jest najbardziej komentowaną budową w ostatnich latach. Część publikacji i audycji nie była przychylna idei odbudowy. Jednak w momencie ukazania się bryły zamkowej ton przekazów zdecydowanie się zmienił i w ostatnim roku większość z nich obiektywnie przedstawia problemy realizacji przedsięwzięcia. Znaczącym przedsięwzięciem była zaangażowanie profesjonalnej agencji public relations Forte PR. Efektem tego było kilka obszerniejszych artykułów i audycji. 4.6. Inne poczynania W 2011 roku odbyły się dwa uroczyste zebrania Zarządu Komitetu: podsumowujące uroczystości otwarcia wystawy i wmurowania kamienia węgielnego oraz upamiętniające 10 rocznicę powstania idei odbudowy Zamku. Szczególnie uroczysty charakter miało to drugie zebranie. Wzięło w nim udział około 150 osób między innymi dyrektor Muzeum Narodowego profesor Wojciech Suchocki. Wygłoszono 4 referaty, na zakończenie odbył się koncert muzyki dawnej. Bogata oprawę zebrania przygotował kolega Andrzej Jacek Kowalski. W czerwcu 2011 roku przedstawiciele Komitetu zostali zaproszeni do wzięcia udziału w międzynarodowej konferencji Odbudowa i wykorzystanie rezydencji władców. Pomnik, rezydencja czy muzeum? odbywającej się na Zamku Królewskim w Warszawie. Prezentowane na konferencji materiały dotyczące restytucji Zamku w Poznaniu spotkały się z dużym zainteresowaniem uczestników konferencji. 5. Zakończenie Dzieło restytucji Zamku Królewskiego dobiega końca. Nowo wybrany Zarząd swoimi poczynaniami zwieńczy dzieło i, co będzie naturalne, doprowadzi do rozwiązania Stowarzyszenia. Do istotniejszych zadań Komitetu 4 kadencji winno należeć: 7
Doprowadzenie do w pełni optymalnego wykorzystania pomieszczeń zamkowych między innymi zorganizowanie w części pomieszczeń ekspozycji prezentującej dzieje zamku i dzieje polskiego godła narodowego, a także udostępnienie tarasu widokowego na szczycie wieży dla publiczności; Wydanie publikacji popularno naukowej prezentującej dzieje Zamku i jego odbudowę po 2002 roku; Zorganizowanie konferencji naukowej poświęconej dziejom Zamku w szerokim zakresie tematycznym; Odbudowa Zamku jest ważnym wydarzeniem w historii Poznania. Mimo głosów przeciwnych odbudowie, idea ta spotkała się z szerokim poparciem mieszkańców grodu Przemysła. Dowodzą tego między innymi zebrane środki pieniężne na realizację przedsięwzięcia. Sukcesem były konsekwentne działania władz Komitetu Odbudowy i jego członków. Wszystkim, którzy swą pracą społeczną i wsparciem finansowym przyczynili się do odbudowy Zamku składam serdeczne podziękowania. 8