Dźwiękowa Technika Studyjna

Dźwiękowa Technika Studyjna DTS 1

1. Rejestracja Techniki mikrofonowe Ustawienie mikrofonów Studio ZEA 2. Efekty Rodzaje efektów (amplitudowe, opóźnieniowe, modulacyjne) Przykładowe schematy i zastosowanie 3. Cyfrowy stół mikserski DTS 2

Rejestracja DTS 3

Techniki mikrofonowe A-B Dwa mikrofony ustawione w odległości od kilkunastu cm do kilku metrów Dźwięk docierający do mikrofonów różni się fazą i poziomem głośności Mikrofony powinny mieć taką samą charakterystykę i być tego samego typu Uzyskuje się szeroką bazę stereofoniczną Duża separacja przestrzenna między kanałami DTS 4

Techniki mikrofonowe X-Y Dwa mikrofony o charakterystyce kardioidalnej (lub ósemkowej) na jednym statywie. System natężeniowy, koincydencyjny. Ze względu na brak różnicy w fazie, mniejsze wrażenie przestrzenności dźwięku niż przy parze A-B. Dobra konwersja do mono. Lokalizacja źródła jest zdeterminowana różnicą napięć w poszczególnych kanałach. DTS 5

Techniki mikrofonowe Blumlein Para mikrofonów o charakterystyce ósemkowej skrzyżowanych pod kątem 90 Stworzona w celu poprawnego odwzorowania przestrzeni zarówno przy odtwarzaniu muzyki na słuchawkach, jak i na głośnikach Jakość odwzorowania przestrzeni jest zależna od akustyki pomieszczenia i rozmiarów źródła dźwięku DTS 6

Techniki mikrofonowe MS Dwa mikrofony jeden o charakterystyce kardioidalnej lub hiperkardioidalnej, drugi o charakterystyce ósemkowej System natężeniowy, koincydencyjny M (middle) kardioida lub ósemka, S (side) kardioida Możliwość wpływania na rejestrowaną akustykę pomieszczenia Płynna regulacja tzw. bazy stereo oraz łatwa konwersja stereo - mono DTS 7

Ustawienia mikrofonów Lektor, wokalista Oś mikrofonu pomiędzy nosem a ustami Odchylenie od osi redukuje podmuchy od głosek plozyjnych Gitara akustyczna Mikrofon poniżej lub powyżej otworu w pudle rezonansowym w okolicach mostka w odległości od 15 cm do 0,5 m. W przypadku gitary klasycznej (ze strunami nylonowymi) mikrofon powinien być ustawiony na wysokości strun Gitara elektryczna Mikrofon w odległości 5-30 cm od głośnika wzmacniacza gitarowego na osi membrany lub przesunięty względem niej DTS 8

Średnie wartości czasu pogłosu w studiach nagrań Studia do nagrań mowy małe rozmiary (20-30 m 2 ), czas pogłosu 0,35-0,45 s Studia ogólnego przeznaczenia dead-end czas pogłosu ok. 0,1 s live-end czas pogłosu większy niż 0,1s Studia do nagrań muzyki rozrywkowej Czas pogłosu 0,4 s Studia do nagrań muzyki orkiestrowej Czas pogłosu 1 3 s Studio w ZEA 0,8 1,1 s DTS 9

Ustawienia mikrofonów DTS 10

Ustawienia mikrofonów Gitara akustyczna 1 20 cm od środka (zalecane ustawienie początkowe) 2 8 cm od środka (konieczna redukcja niskich tonów) 3 10 do 20 cm od mostka (mniej słyszalne uderzenia w struny) 4 15 cm nad mostkiem (większa przestrzeń) DTS 11

Ustawienia mikrofonów Fortepian 1 30 cm ponad średnimi strunami, 20 cm od linii młotków (miejsce dla mikrofonów koincydencyjnych) 5, 6, 7 miejsca dyskretne, mikrofony mocowane pod spodem, konieczna korekcja (dźwięk głuchy, z przewagą basu) 8 dwa mocowane mikrofony (dobra izolacja, można odsunąć mikrofon 'basowy') 9 pojedynczy mikrofon umieszczony pionowo DTS 12

Ustawienia mikrofonów Wzmacniacze ( piece ) gitarowe 1 10 cm od siatki, centralnie (brzmienie naturalne, zbalansowane) 2 3 cm od siatki, centralnie (zbyt dużo niskich tonów, małe przesłuchy) 3 mikrofon przesunięty (brzmienie lekko przytłumione, ciemniejsze) 4 kilkadziesiąt cm od środka (mniej niskich tonów, przestrzenne) DTS 13

Ustawienia mikrofonów Perkusja Stopa (najczęściej małe częstotliwości, transjenty 2,5-5 khz) Werbel (główny bęben, zakres 4-6 khz, osobny mikrofon) Hi hat (duże częstotliwości, osobny mikrofon lub overheady ) Tomy (mikrofon kierunkowy) Overheady (mikrofony nad górnymi talerzami) DTS 14

Efekty DTS 15

Efekty Amplitudowe Kompresor / Ogranicznik (limiter) Ekspander / Bramka szumowa (noise gate) Opóźnieniowe (delay effects) Echo Reverb Modulacyjne Chorus Flanger Vibrato DTS 16

Efekty amplitudowe Układy dynamicznej regulacji wzmocnienia (1) Pomiar wartości szczytowej, skutecznej lub ich kombinacji Realizacja ch-ki statycznej Sterowanie dynamiczne Wygładzanie (filtracja) Podtrzymanie Sprzężenie z blokiem pomiaru DTS 17

Efekty amplitudowe Układy dynamicznej regulacji wzmocnienia (2) Teoretyczna realizacja funkcji ogranicznika, kompresora, ekspandera oraz bramki szumowej, Dynamics processing kształtowanie dowolnej charakterystyki amplitudowej DTS 18

Efekty opóźnieniowe Echo i reverb Dźwięk bezpośredni docierający bezpośrednio ze źródła Wczesne odbicia wczesne echa docierające w ciągu pierwszych 10 100 ms Późne odbicia - pogłos Echo pojedyńcze Echo wielokrotne DTS 19

Efekty modulacyjne Flanger y(n) = a1x(n) + a2x(n - d(n)) Modulacja jednego sygnału drugim. Sygnałów skopiowanych przesuniętych w czasie może być więcej. W przeciwieństwie do echa, czy też delay a, flanger zazwyczaj stosuje się do czasów opóźnień nie większych niż 10ms. Działanie zbliżone do filtra grzebieniowego; powstają dodatkowe harmoniczne ubarwiające wyjściowe spektrum w relacji do wszystkich innych serii harmonicznych. Dynamiczna zmiana rozkładów minimów i maksimów modułu transmitancji Zwielokrotnione wrażenie pływania i załamywania się barwy dźwięku Zmiana odległości między minimami charakterystyki częstotliwościowej DTS 20

Efekty modulacyjne Phaser vs Flanger Phaser: Przesuwanie fazy za pomocą filtracji pasmowozaporowej (notch filter) ze zmienną częstotliwością Phaser przesuwa poszczególne składowe w czasie proporcjonalnie do częstotliwości, w przeciwieństwie do flangera. Phaser i flanger stwarzają efekt wzajemnego wzmacniania lub osłabiania się harmonicznych w całym spektrum. Phaser nacięcia w dziedzinie częstotliwości rozmieszczone nieregularnie; Flanger - jednorodnie DTS 21

Efekty modulacyjne Chorus y(n) = a1x(n) + a2x(n - d(n)) Efekt sprawia wrażenie brzmienia kilku, lekko odstrojonych instrumentów, grających unisono tę samą partię. Duża przestrzeń stereofoniczna efekt szczególnie zalecany do stosowania z keyboardami i gitarami. Stereofoniczność osiąga się przez zrealizowanie dwóch zestawów parametrów dla kanału lewego i prawego. Dłuższy czas opóźnienia niż w przypadku flangera (20-40 Hz) LFO < 3 Hz (typowo ok. 0,25 Hz) DTS 22

Efekty modulacyjne Vibrato, Tremolo, Leslie Vibrato - falowanie częstotliwości i natężenia dźwięku Efekt podobny do chorusa - lecz odstrojenia są dużo większe (wysokość całych tonów). Efekt ten może imitować używanie jednego z efektów gitarowych. Jest to przykład modulacji częstotliwości Tremolo - efekt daje wrażenie zanikania i pojawiania się dźwięku modulacja amplitudy Leslie (rotary speaker) w pierwotnej postaci polegał na tym, iż wewnątrz kolumny znajdowały się dwa głośniki, które obracały się dookoła własnej osi - tak szybko że dawało to efekt Dopplera. Efekt daje wyraźne odstrojenie dźwięku od oryginału. Dźwięk wydaje się tracić punktowość. DTS 23

Efekty modulacyjne Vibrato, Tremolo, Leslie Depth - głębokość działania efektu. Delay - opóźnienie sygnału - dla chorusa moment, w którym pojawi się sygnał odstrojony, dla flangera, jego kopia. Phase (stereo phase) - reguluje przesunięcie fazowe lub jego zmianę pomiędzy kanałem lewym a prawym w przypadku efektów stereofonicznych. LFO Wave - rodzaj sygnału używanego do modulacji (np, trójkątny, sinusoidalny, prostokątny). Feedback - sprzężenia zwrotne. Mix - oznacza w procentach ile sygnału przetworzonego ma się znaleźć na wyjściu efektu. DTS 24

Efekty Pitch shifter Wielkość przesunięcia wysokości tonu zależy od nachylenia przebiegu piłokształtnego oraz od długości linii opóźniającej Zmiana wysokości dźwięku wytwarzanego przez instrument lub głosu DTS 25

Cyfrowy stół mikserski DTS 26

Yamaha 01V96 12 wejść analogowych 32 kanały Magistrale główne i pomocnicze (AUX) Wyjścia odsłuchowe Biblioteka efektów Zapamiętywanie ustawień Możliwość jednoczesnego nagrywania i odtwarzania ścieżek DTS 27

Yamaha 01V96 Sterowanie DTS 28

Yamaha 01V96 Sekcja wejściowa Wejścia symetryczne i asymetryczne Gniazda insert Tłumik 20dB Regulacja wzmocnienia przedwzmacniacza Wskaźnik obecności sygnału i wskaźnik przesterowania DTS 29

Yamaha 01V96 Tłumiki Wybór kanału w celu ustawienia pożądanych opcji Włącznik kanału Tłumik Wybór grup pomocniczych (AUX) DTS 30

Yamaha 01V96 Tylny panel DTS 31

Yamaha 01V96 Opcje 1. [Scene] 2. [DIO/Setup] 3. [MIDI] 4. [UTILITY] 5. [INSERT/DELAY] 6. [PAN/ROUTING] 7. [PAIR/GROUP] 8. [PATCH] 9. [DYNAMICS] 10. [EQ] 11. [EFFECT] 12. [VIEW] DTS 32

Yamaha 01V96 Przekierowanie sygnałów (1) wejście kanał kanał magistrala magistrala wyjście DTS 33

Yamaha 01V96 Przekierowanie sygnałów (schemat 1) DTS 34

Yamaha 01V96 Przekierowanie sygnałów (2) Wybór wejść (analogowe lub cyfrowe) Wybór magistrali Łączenie (routowanie) magistral Wybór wyjść wejście kanał kanał magistrala magistrala wyjście DTS 35

Yamaha 01V96 Przekierowanie sygnałów (schemat 2) DTS 36

Yamaha 01V96 Efekty Można nakładać efekty na sygnały sumowane w ramach grup pomocniczych (AUX) Można wykorzystywać biblioteki efektów, albo tworzyć własne efekty, poprzez zmianę parametrów już istniejących DTS 37

Yamaha 01V96 Korekcja Korektor parametryczny, 4-punktowy Dostępna biblioteka ustawień DTS 38

Yamaha 01V96 Bramkowanie Wybór źródła bramkującego: Ten sam kanał Inny kanał Wejście AUX Określenie parametrów: Próg Zakres Czas ataku i zwolnienia DTS 39

Yamaha 01V96 Kompresja dynamiki Dynamiczna regulacja wzmocnienia: Kompresor, Limiter, Ekspander, Bramka szumów DTS 40

Yamaha 01V96 Insert DTS 41

Yamaha 01V96 Pomiar Wybór punktu pomiaru poziomu głośności sygnału Pomiar zależny lub niezależny od ustawienia tłumików DTS 42