Blog: tworzenie, administracja i promocja B 24/01 Blog to internetowy pamiętnik czy sposób publicznego wyrażania swoich myśli. Wbrew powszechnemu przekonaniu dziennik internetowy nie musi podejmować tematyki osobistych przeżyć. W sieci pojawia się coraz więcej blogów traktujących o polityce, życiu, technologiach czy innych zagadnieniach. Nic nie stoi zatem na przeszkodzie, aby stworzyć własny blog i poruszyć na nim wybraną przez siebie tematykę. Tym bardziej że niesłabnąca popularność blogów doprowadziła do powstania wielu serwisów oraz skryptów umożliwiających blogowanie. Ü Jakie są najlepsze narzędzia do zakładania i prowadzenia bloga? B 24/02 Ü Zakładanie bloga w serwisie blooger.com B 24/03 Ü Instalacja i konfiguracja bloga WordPress B 24/07 Ü Jak zapewnić sobie odwiedzających? B 24/15 Au to r Przemysław Dziak specjalista IT Wiedza i Praktyka Poradnik Komputerowy 27
B 24/02 Blog: tworzenie, administracja i promocja Wygodnie czy w pełni funkcjonalnie? Pierwszy krok to wybór miejsca założenia bloga. Osobom pragnącym dopiero zaistnieć w blogosferze lub tym, które nie mają wygórowanych wymagań co do możliwości konfiguracji i rozbudowy bloga, odpowiednim rozwiązaniem będzie skorzystanie z serwisów takich, jak: Blogger.com, Wordpress.com, Blox (www.blox.pl) czy Blog.pl. Serwisy te umożliwiają bezpłatne założenie i utrzymanie bloga na swoim serwerze. Oferowana przez nie funkcjonalność nie powinna zawieść nawet nieco bardziej wymagających użytkowników. Bardziej zaawansowanym rozwiązaniem jest założenie bloga na własnym serwerze. W dodatku taki wybór często wiąże się jednak z kosztami. Nawet jeśli znajdziesz odpowiadającą Ci bezpłatną ofertę hostingową (możliwość korzystania z serwera WWW i dodatkowych usług, np. obsługi PHP), musisz ponieść przynajmniej koszty rejestracji domeny (własnego adresu WWW). Ewentualnie możesz zdecydować się na używanie bezpłatnej, ale mniej atrakcyjnej poddomeny. W dowolnym momencie możliwy będzie zakup własnej domeny i przekierowanie na nią starego adresu. Roczna opłata za serwer nie powinna przekroczyć 150 zł, natomiast koszt domeny będzie wahać się w kwocie 10 120 zł za rok. Dobrym rozwiązaniem dla firm posiadających stronę internetową jest wydzielenie na niej sekcji blogowej. Tabela 1. przedstawia różnice pomiędzy blogiem utworzonym na własnym serwerze, a blogiem utworzonym w specjalizowanym serwisie internetowym. 28 Wrzesień 2008 Wiedza i Praktyka
Blog: tworzenie, administracja i promocja B 24/03 Tabela 1. Porównanie miejsc prowadzenia bloga Blog na własnym serwerze Instalacja może zająć kilkanaście minut Konieczność ponoszenia kosztów utrzymania serwera i domeny Dowolność w konfiguracji i modyfikacji Brak niechcianych reklam Blog utrzymany przez serwis blogowy Bardzo szybka instalacja Brak kosztów Możliwość korzystania tylko z dostępnych modyfikacji i szablonów W niektórych serwisach mogą pojawiać się reklamy Zanim rozpoczniesz blogowanie, warto też poznać podstawowe terminy używane przez bloggerów. Wyjaśniamy je w tabeli 2. Tabela 2. Terminy funkcjonujące w blogosferze Termin Post, wpis Wtyczka, rozszerzenie, plugin Trackback, ślad Widżet, widget Znaczenie Wiadomość publikowana zwykle na głównej stronie bloga Dodatek do istniejącej aplikacji wzbogacający ją o nowe możliwości System powiadamiający autora bloga o zacytowaniu na innej stronie internetowej jego wpisu Element (zwykle funkcjonalny) graficznego interfejsu użytkownika. W przypadku blogów zwykle są to boczne panele Zakładanie bloga w serwisie Blogger.com Blogger.com to jedna z najlepszych platform blogowych. Dzięki tej witrynie możesz całkowicie za darmo założyć bardzo funkcjonalnego i atrakcyjnego bloga. Wiedza i Praktyka Poradnik Komputerowy 29
B 24/04 Blog: tworzenie, administracja i promocja Aby założyć blog w serwisie Blogger.com: Otwórz witrynę www.blogger.com. Kliknij odnośnik Utwórz bloga teraz. Jeśli masz już konto w Google, np. w usłudze Gmail, kliknij najpierw się zaloguj i podaj odpowiednie dane. W przeciwnym wypadku uzupełnij pola formularza, wpisz odpowiednio: dwa razy adres e-mail, hasło, wyświetlaną nazwę autora wpisów i kod z obrazka. Zaakceptuj warunki i kliknij Dalej. Teraz zostaniesz poproszony o podanie nazwy bloga oraz jego adresu. Rysunek 1. Utworzenie bloga w serwisie Blogger.com to nic trudnego nawet dla laika wystarczy wypełnić prosty formularz 30 Wrzesień 2008 Wiedza i Praktyka
Blog: tworzenie, administracja i promocja B 24/05 Postaraj się, aby te dane odpowiadały tematyce, którą zamierzasz podjąć. Przepisz kod z obrazka, a następnie kliknij Dalej. Przed Tobą pojawi się strona o nazwie Blogger: Wybierz szablon z listą 12 motywów. Wybierz dowolny z nich, po czym kliknij Dalej. Warto pamiętać, żeby szablon bloga nie męczył oczu podczas czytania. Teraz na ekranie zobaczysz komunikat Twój blog został utworzony! Możesz już więc rozpocząć pisanie wiadomości, kliknij Rozpocznij blogowanie. Personalizacja bloga Blogger.com, jak większość serwisów udostępniających blogi, oferuje opcje konfiguracyjne. Warto zapoznać się z najważniejszymi. Aby przejść do głównych opcji konfiguracyjnych, otwórz zakładkę Ustawienia i wykonaj następujące czynności: Wypełnij pole Opis. Wpisany tekst będzie widoczny na każdej podstronie zaraz pod nazwą Twojego bloga. Proponowane w tej instrukcji ustawienia są, naszym zdaniem, optymalne, ale nie musisz się ich trzymać. Możesz ustawić własne, zupełnie inne. Teraz przejdź do Formatowanie i skonfiguruj następujące opcje: Wiedza i Praktyka Poradnik Komputerowy 31
B 24/06 Blog: tworzenie, administracja i promocja W polu Pokaż: x postów wpisz 10 (umożliwia zmianę liczby postów wyświetlanych na głównej stronie). Z menu Strefa czasowa wybierz (GMT+01:00) Warszawa. Opcję Pokaż pola linków ustaw na Tak. Rysunek 2. Okno konfiguracji bloga w serwisie Blogger.com Skonfiguruj teraz jedną z opcji dostępnych po kliknięciu odnośnika Komentarze: Opcję Kto może komentować ustaw na Każdy obejmuje użytkowników anonimowych. Opcję Linki wsteczne ustaw na Pokaż. Zakładka Układ pozwala na dostosowanie wyglądu Twojego bloga. Po wybraniu z menu opcji Elementy strony zobaczysz układ Twojego bloga. Poszczególne widżety możesz zmienić meto- 32 Wrzesień 2008 Wiedza i Praktyka
Blog: tworzenie, administracja i promocja B 24/07 dą przeciągnij i upuść. Na uwagę zasługuje odnośnik Dodaj element strony znajdujący się na dole ekranu. Pod tym odnośnikiem jest wiele dodatków, jak np. lista czytanych przez Ciebie blogów, pokaz slajdów czy ankieta, o które możesz wzbogacić swojego bloga. Po wybraniu któregoś z elementów zostanie uruchomiona jego konfiguracja. Po kliknięciu opcji Czcionki i kolory zmienisz kolory różnych elementów strony, jak na przykład tła, linków, tekstu. Pod pozycją Edytuj kod HTML możesz dokonywać przeróbek Twojego bloga bezpośrednio w kodzie HTML. Jeśli znasz HTML, możesz poeksperymentować. W razie błędu możliwe jest przywrócenie oryginalnego kodu. Gdy klikniesz na Wybierz nowy szablon, zmienisz szablon Twojego bloga na inny. Pamiętaj, że spowoduje to odrzucenie wszystkich Twoich zmian w aktualnym szablonie. Instalacja bloga WordPress na własnym serwerze WordPress to zdecydowanie najlepszy, darmowy skrypt umożliwiający blogowanie. Na uwagę zasługuje bardzo duża liczba rozszerzeń oraz motywów. Przed rozpoczęciem upewnij się, że Twój serwer obsługuje aplikacje napisane w języku PHP oraz pozwala na korzystanie z baz danych MySQL. W celu ułatwienia instalacji przed jej rozpoczęciem zainstaluj spolszczenie skryptu. Aby zainstalować spolszczenie do WordPress: Wejdź na stronę http://wordpress.org/download, kliknij Download WordPress, a następnie rozpakuj pobrane pliki archiwizatorem danych. Uczyń to samo z plikiem http://kubazwolinski.com/downloads/pl_pl_ver261.zip. Otwórz katalog o nazwie wordpress z plikami skryptu, znajdź plik wp-config-sample.php i zmień jego nazwę na wp-config.php. Wiedza i Praktyka Poradnik Komputerowy 33
B 24/08 Blog: tworzenie, administracja i promocja Otwórz ten plik i pod kątem instalacji uzupełnij go o odpowiednie dane do bazy MySQL, następnie przejdź do linii 24 i zmień ustawienie define ( WPLANG, ); na define ( WPLANG, pl_pl );. Rysunek 3. Konfiguracja skrypu WordPress Jeszcze raz przejdź do katalogu wordpress, a następnie do wp-content i utwórz w nim nowy folder o nazwie languages, po czym wgraj do niego dwa wypakowane wcześniej z archiwum pl_pl_ver261.zip pliki: pl_pl.mo oraz pl_pl.po. Aby zainstalować WordPress na serwerze: Wgraj wszystkie pliki skryptu WordPress poprzez FTP na serwer. Otwórz w przeglądarce adres http://www.twoja-domena.pl/ wp-admin/install.php. Wpisz nazwę bloga i Twój adres e-mail, po czym kliknij Install WordPress. 34 Wrzesień 2008 Wiedza i Praktyka
Blog: tworzenie, administracja i promocja B 24/09 Zobaczysz teraz ekran z informacją o poprawnej instalacji. Skopiuj wygenerowane hasło do Notatnika, a następnie kliknij Zaloguj się. Konfiguracja bloga WordPress Po instalacji zostaniesz przekierowany na stronę logowania, na której należy podać wygenerowane wcześniej dane. Po zalogowaniu niezbędna będzie konfiguracja i personalizacja skryptu WordPress. Aby dokonać edycji profilu: Kliknij odnośnik Witaj, admin znajdujący się na czarnym tle w prawym górnym rogu ekranu. Zobaczysz okno, w którym możesz uzupełnić dane takie, jak pseudonim, imię, nazwisko, kontakty. Przejdź na dół ekranu i wpisz dwukrotnie nowe hasło Twojego profilu. Kliknij Aktualizuj profil. Domyślna nazwa, pojawiająca się m.in. przy publikowanych przez Ciebie komentarzach, to admin. Dobrym rozwiązaniem będzie zmiana jej na Twoje imię, nazwisko lub nick. Aby zmienić domyślną nazwę autora publikowanych wpisów: Otwórz edycję profilu, kliknij odnośnik Witaj, admin widoczny w prawej górnej części ekranu. W polu Identyfikuj się na blogu jako wybierz nazwę, pod którą będziesz się pojawiać na blogu. Liczba dostępnych nazw jest zależna od zawartości pól: imię, nazwisko oraz pseudonim. Kliknij Aktualizuj profil. W celu usunięcia niepotrzebnych wpisów utworzonych podczas instalacji: Przejdź do Administracja/Strony i usuń wpis Witaj, świecie. Kliknij Administracja/Linki i usuń niepotrzebne odnośniki. Wiedza i Praktyka Poradnik Komputerowy 35
B 24/10 Blog: tworzenie, administracja i promocja Aby ułatwić sobie otwieranie panelu administracyjnego w przyszłości, nie usuwaj linku Administracja strony. Otwórz Administracja/Kategorie, kliknij Bez kategorii i wpisz nazwę domyślnej kategorii. Kliknij Ustawienia (po prawej części ekranu) i wypełnij dostępne tam pola. Pozostawienie wyłączonego ustawienia Użytkownicy muszą być zarejestrowani i zalogowani, aby móc komentować jest dobrym rozwiązaniem, gdyż na blogu będzie pojawiać się więcej komentarzy. Jeśli jednak w komentarzach zacznie przybywać spamu, aktywuj tę opcję. Domyślna skórka systemu WordPress zawiera w sobie nieprzetłumaczone na język polski elementy, widoczne na stronie głównej i innych podstronach bloga. Są niezależne od zainstalowanych plików polonizujących. Najlepszym rozwiązaniem będzie zmiana motywu na inny, zawierający całkowicie spolszczone elementy. Aby pobrać dodatkowe motywy: Wejdź na stronę http://wordpress-polska.org i z menu u góry wybierz Motywy Graficzne. Kliknij nazwę motywu, aby zobaczyć jego podgląd i ewentualnie pobrać. Domyślny, spolszczony motyw WordPress dostępny jest pod nazwą WordPress Default 1.5 widgetized. 36 Wrzesień 2008 Wiedza i Praktyka
Blog: tworzenie, administracja i promocja B 24/11 Nie wszystkie motywy mają możliwość zarządzania widżetami. Rozpakuj motyw. Wyodrębniony katalog z plikami motywu wgraj na serwer do katalogu wp-content/themes. W panelu administracyjnym WordPress przejdź do zakładki Wygląd, kliknij wgrany motyw, a następie w nowym oknie wskaż Włącz. Więcej spolszczonych motywów znajdziesz na stronie www.adamklimowski.pl/wordpress-themes. Obsługa bloga Aby ułatwić sobie obsługę rozbudowanego menu WordPressa, warto wiedzieć, co kryje się pod poszczególnymi jego odnośnikami. Menu Publikuj: Wpis pozwala dodać post na stronę główną bloga. Dodatkowe opcje to m.in. wybór kategorii, zablokowanie komentarzy czy zabezpieczenie dostępu do wpisu hasłem. Strona daje możliwość dodania własnej podstrony. Link do niej pojawi się w widżecie Strony. Link umożliwia dodanie odnośnika do widżetu Linki. Menu Administracja: Wpisy wyświetla listę dodanych wpisów wraz ze szczegółowymi informacjami, pozwala na edycję i usuwanie. Strony daje możliwość zarządzania dodatkowymi stronami. Linki wyświetla listę dodanych odnośników, pozwala na edycję i dodawanie nowych. Wiedza i Praktyka Poradnik Komputerowy 37
B 24/12 Blog: tworzenie, administracja i promocja Kategorie pozwala na zarządzanie kategoriami dla wpisów. Tagi tworzy, usuwa i edytuje tagi, przydatne między innymi podczas wyszukiwania wpisów. Kategorie linków umożliwia zarządzanie kategoriami odnośników dodawanych po otwarciu Publikuj/Linki. Multimedia pozwala zarządzać multimediami takimi, jak obrazki, audio i wideo. Import umożliwia przekopiowanie wpisów i komentarzy z innego systemu blogowego do WordPress. Menu Wygląd: Motywy graficzne pozwala na zmianę wyglądu Twojego bloga. Widgety daje możliwość zarządzania panelami widocznymi po bokach Twojego bloga. Edytor motywów graficznych umożliwia wprowadzanie zmian w kodzie HTML danego motywu. Header Image and Color pozwala zmieniać kolory różnych elementów bloga. Menu Komentarze pozwala na moderację komentarzy. Instalacja rozszerzeń Skrypt WordPress ma wygodny w użyciu system rozszerzeń, dzięki czemu możesz łatwo dodać do bloga dodatkowe funkcje. Podczas instalacji wtyczek należy pamiętać o zasadzie: co za dużo, to nie zdrowo. Miniaturki obrazów Domyślnie po kliknięciu miniaturki obrazu zamieszczonego we wpisie przeglądarka przeładowuje całą stronę, aby wyświetlić obraz w pełnej wielkości. Jest to bardzo niepraktyczne, głównie ze względu na opuszczenie przez przeglądarkę bloga, przez co nawigacja jest niedostępna. Dzięki wtyczce Thumbnail Viewer 38 Wrzesień 2008 Wiedza i Praktyka
Blog: tworzenie, administracja i promocja B 24/13 po kliknięciu na miniaturkę obrazka zostanie otwarte okno typu pop-up prezentujące obrazek w powiększeniu. Aby zainstalować rozszerzenie Thunbnail Viewer: Wejdź na stronę http://wordpress.org/extend/plugins/thumbnail-viewer/installation i kliknij przycisk Download. Rozpakuj pliki i wgraj je do katalogu wp-contents/plugins Twojego bloga. Przejdź do panelu administracyjnego WordPress, po czym kliknij odnośnik Wtyczki znajdujący się w prawej części ekranu. Wskaż Włącz przy odnośniku Thumbnail Viewer. Rysunek 4. Instalacja wtyczki Thumbnail Viewer Ankieta Bardzo atrakcyjnym urozmaiceniem bloga jest ankieta. WordPress pozwala na instalacje ciekawie skonstruowanego dodatku, który umożliwi zarządzanie sondami. Mimo angielskiego interfejsu nie powinien sprawić problemów zarówno podczas administracji, jak i oddawaniu głosów. Wyniki są prezentowane z wykorzystaniem technologii AJAX, dzięki czemu pojawiają się automatycznie bez przeładowywania całej strony. Wtyczka dostępna jest pod adresem http://wordpress.org/ extend/plugins/wp-polls. Instalacja przebiega analogiczne jak w przypadku Thumbnail Viewer. Po zainstalowaniu i aktywacji Wiedza i Praktyka Poradnik Komputerowy 39
B 24/14 Blog: tworzenie, administracja i promocja wtyczki musisz jeszcze dodać odpowiedni widżet. W tym celu przejdź do Wygląd/Widgety i kliknij Dodaj przy widgecie Polls. Aby zmienić domyślną nazwę wyświetlanego widżetu, kliknij Edytuj i wpisz własny tekst. Optymalizacja bloga pod kątem wyszukiwarek WordPress ma również wtyczki usprawniające skrypt pod kątem wyszukiwarek. Jedną z nich jest All in One SEO Pack, którą pobierzesz ze strony http://wordpress.org/extend/plugins/all-in-one-seopack. Instalacja przebiega analogicznie do poprzednich rozszerzeń. Komentarze Warto zadbać o to, żeby blog pozwalał na wygodne komentowanie i edycję pozostawionych wypowiedzi. W tym celu powstała wtyczka dodająca możliwość szybkiej edycji komentarzy bez konieczności przeładowania strony. Niestety najnowsza wersja tego rozszerzenia zgodna z WordPress 2.6 nie ma jeszcze polskiej wersji językowej. Angielski interfejs nie powinien jednak znacząco przeszkadzać w edycji komentarzy. Wtyczkę pobierzesz ze strony http://wordpress.org/extend/plugins/wp-ajax-editcomments. Instalacja przebiega analogicznie do innych wtyczek. Z powodu braku polskiej wersji językowej najnowszej wersji tej wtyczki wymagana jest nieznaczna edycja jednego z plików: Otwórz katalog z wtyczką, a następnie przejdź do pliku languages/ajaxedit-en_us.pot. Znajdź 10. linię pliku i zmień w niej fragment Content-Type: text/plain; charset=utf-8\n na Content-Type: text/plain; charset=iso-8859-2\n. 40 Wrzesień 2008 Wiedza i Praktyka
Blog: tworzenie, administracja i promocja B 24/15 Więcej dodatków możesz znaleźć na stronach http://wordpress.org/extend/plugins (większość w języku angielskim) oraz http://wordpress-polska. org/download/wtyczka. Promocja bloga Gdy Twój blog zostanie już spersonalizowany i zainstalujesz w nim wszystkie potrzebne dodatki, warto pomyśleć o jego promocji. Najważniejsza jest treść W przypadku dzienników internetowych powszechnie znana w Sieci zasada treść jest królem znakomicie znajduje odzwierciedlenie. Pisząc ciekawie, promujesz swoją witrynę. Najlepszym rozwiązaniem jest zatem poświęcenie bloga unikalnej i znanej Ci tematyce. Warto wspomnieć, że blogosfera to doskonałe miejsce dla osób potrafiących wyrazić konstruktywną opinię na niebanalny temat. Jeśli stać Cię na takie stanowisko i dodatkowo zastosujesz się do kilku zasad, z pewnością znajdziesz stałych czytelników. Pamiętaj, aby: dbać o poprawną polszczyznę (używaj polskich znaków), nie zamieszczać przesadnie wyszukanych i niezrozumiałych zwrotów, szczególnie jeśli Twój blog poświęcony jest typowo technicznej tematyce, starać się budować czytelny tekst, regularnie aktualizować blog, przynajmniej raz lub dwa razy w tygodniu, odpowiadać na komentarze i pytania, formułować intrygujące i zgodne z treścią wpisu tytuły, umieszczać w treści wpisu słowa kluczowe, które pomogą w pozycjonowaniu strony. Wiedza i Praktyka Poradnik Komputerowy 41
B 24/16 Blog: tworzenie, administracja i promocja Wymiana linków Efektywnym sposobem na promocję bloga jest wymiana linków. Dobrym pomysłem będzie zatem wyszukanie blogów pokrewnych tematycznie i zaproponowanie ich twórcom wymiany. Warto składać takie propozycje autorom szczególnie popularnych blogów. Jeśli Twoja witryna będzie zadbana i opatrzona w interesującą treść, to bez względu na jej popularność zyskasz odnośnik. Wymianę z innymi stronami ułatwiają fora webmasterskie, jak np. http://forum.webhelp.pl. Dzięki tego rodzaju promocji Twój blog zostanie automatycznie dodany do wyszukiwarek. Warto zadbać, żeby linki pojawiły się w popularnych katalogach, sygnaturkach na forach internetowych, a także w ulubionych stronach znajomych. TAK NIE Sprawdź się: 1. Czy prowadzenie bloga wiąże się z kosztami? 2. Blogi służą wyłącznie do opisywania własnych przeżyć. 3. Niektóre serwisy udostępniające blogi emitują na nich własne reklamy. 4. Czy skrypt WordPress pozwala na korzystanie tylko z wybranych szablonów? 5. Popularność bloga zależy w dużej mierze od jego treści. Odpowiedzi: 1. NIE 2. NIE 3. TAK 4. NIE 5. TAK 42 Wrzesień 2008 Wiedza i Praktyka