GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA 2016

Załącznik do uchwały Nr XVI/120/2015 Rady Miejskiej w Parczewie z dnia 16 grudnia 2015 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH NA 2016 Grudzień 2015 1

Wprowadzenie 3 1. Podstawa prawna 5 2. Diagnoza problemu uzależnienia od alkoholu, problemu przemocy domowej i rówieśniczej 5 3. Realizatorzy Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 8 4. Adresaci Gminnego Programu 9 5. Cele Gminnego Programu 10 6. Zadania Gminy w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom 10 7. Narzędzia ewaluacji 16 8. Zasady wynagradzania członków Miejskiej komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 16

Wprowadzenie Do zadań własnych gminy należy prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu, których realizacja prowadzona jest w postaci Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, uchwalanego corocznie przez Radę Gminy. Środki finansowe na realizację zadań Gminnego Programu pochodzą z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Na 2016r. zaplanowano kwotę 225.000,00 zł. na realizację Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Podstawę do opracowania Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2016r. stanowi Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2015 r. poz.1286), Diagnoza problemu uzależnień dla Gminy Parczew na 2015 r. oraz Rekomendacje Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2016 r. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wprowadziła obowiązek realizacji gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Ustawa w art. 4¹ stanowi, że: Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu należy do zadań własnych gmin. W szczególności zadania te obejmują: - zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu, - udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, - prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczowychowawczych i socjoterapeutycznych, - wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych, Zgodnie z Ustawą zadania w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi wykonuje się przez odpowiednie kształtowanie polityki społecznej, a w szczególności poprzez tworzenie warunków sprzyjających zaspakajaniu potrzeb, których zaspokojenie prowadzi do powstrzymywania się od spożycia alkoholu, działalność edukacyjną i informacyjną oraz 3

przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. Profilaktyka to podejmowanie działań, skierowanych do różnych grup, we współpracy z różnymi środowiskami i instytucjami które mają na celu zapobieganie pojawieniu się lub rozwojowi zaburzeń, chorób lub innych niekorzystnych zjawisk społecznych. Działania profilaktyczne prowadzone są na trzech poziomach, w zależności od stopnia ryzyka. Pierwszy poziom stanowi profilaktyka uniwersalna, która ma na celu przeciwdziałanie pierwszym próbom podejmowania zachowań ryzykownych lub opóźnienie inicjacji. Działania z zakresu profilaktyki uniwersalnej realizowane są przede wszystkim przez osoby dorosłe, specjalistów, nauczycieli, pedagogów i psychologów szkolnych. Obejmują swoim zasięgiem głównie dzieci i młodzież. Profilaktyka uniwersalna skierowana jest do wszystkich uczniów, bez względu na stopień ryzyka całej społeczności szkolnej. Podejmowane działania skupiają się wokół zagadnień związanych z promocją zdrowego stylu życia, rozwijaniem postawy dbałości o zdrowie własne i innych ludzi, umiejętności dokonywania świadomych wyborów. To również rozwijanie postawy asertywności, kształtowanie umiejętności radzenia sobie z emocjami w sytuacji przeżywania trudnych sytuacji życiowych. Kolejny poziom stanowi profilaktyka selektywna. Skierowana jest do grupy zwiększonego ryzyka, czyli do osób, które w stopniu wyższym niż przeciętny są narażone na rozwój zaburzeń. Profilaktyka selektywna koncentruje się na zagrożonych grupach dzieci, i młodzieży, osobach, które cechuje wysoka ekspozycja na czynniki ryzyka. Celem jest tworzenie warunków, które umożliwiają wycofanie się z zachowań ryzykownych. Działania w zakresie profilaktyki selektywnej prowadzone są przez psychologów i pedagogów szkolnych, specjalistów w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, punktach interwencji a także wykwalifikowanych realizatorów programów profilaktycznych. Trzeci poziom odnosi się do profilaktyki wskazującej. Jej odbiorcami są osoby lub grupy, gdzie rozwinęły się już symptomy zaburzeń, w tym związane z uzależnieniem od substancji psychoaktywnych. Obejmuje ona działania interwencyjne i terapeutyczne, mające na celu zablokowanie pogłębiania się zaburzeń i zachowań destrukcyjnych oraz umożliwienie powrotu do prawidłowego funkcjonowania społecznego. Konstrukcja Gminnego Programu odnosi się do trzech poziomów profilaktyki ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki uniwersalnej. 1. Podstawa prawna

2. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2015 r. poz. 1286). 3. Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. 2012r. poz. 124, z póź zm.). 4. Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1390). 5. Ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163, z późn. zm.). 6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. (Dz.U. poz. 1249). 2. Diagnoza problemu uzależnień od alkoholu, problemu przemocy domowej i rówieśniczej W 2015 r. zrealizowano badania przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii przy współpracy Instytutu Psychiatrii i Neurologii. Badania przeprowadzono na reprezentatywnych losowych próbach uczniów klas trzecich szkół gimnazjalnych (wiek: 15-16 lat) oraz klas drugich szkół ponadgimnazjalnych (wiek: 17-18 lat) naszego kraju. Wyniki badań stanowią m.in. źródło informacji o zachowaniach ryzykownych młodych ludzi i są wykorzystywane do tworzenia planów i strategii długofalowych oddziaływań profilaktycznych realizowanych na różnych poziomach, a także do ich ewaluacji. Wyniki ogólnopolskie wskazują, że młodzież w większości zalicza się do konsumentów alkoholu, pije przede wszystkim piwo - rzadziej sięga po inne napoje, poważnym problemem jest upijanie się. Odnotowano trend spadkowy wskaźników picia napojów alkoholowych. Badania wskazują też na pewną stabilizację wskaźników upijania się. Zauważono, że zmniejszają się różnice między chłopcami i dziewczętami w rozpowszechnieniu picia za sprawą szybszego spadku u chłopców. W bieżącym roku przeprowadzono również diagnozę problemu uzależnień dla Gminy Parczew. W okresie czerwiec- wrzesień przeprowadzono badania ankietowe na terenie szkół 5

podstawowych, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej. Zebrano informacje od instytucji bezpośrednio stykających się z problemem uzależnień i innych problemów społecznych, jak również dokonano analizy zasobów Gminy Parczew w zakresie rozwiązywania problemów społecznych. Szeroki opis wyników badań stanowi raport: Diagnoza problemu uzależnień dla Gminy Parczew będący załącznikiem do Gminnego Programu. W raporcie przedstawiono informacje dotyczące czynników chroniących odgrywających ważną rolę w działaniach zapobiegających uzależnieniom. Zwrócono również uwagę na występujące w środowisku czynniki ryzyka, wskazując jednocześnie na działania zmniejszające ich wpływ. Określono mocne i słabe strony Gminy Parczew w zakresie rozwiązywania problemów uzależnień i przemocy, jak również szanse i zagrożenia w zakresie zapobiegania niepożądanym zjawiskom. Wyniki diagnozy wskazują, że zwiększyła się dostępność do napojów alkoholowych na terenie Gminy Parczew, w przeliczeniu na liczbę mieszkańców z 261 w 2012 roku do 253 w chwili obecnej. Osoby uzależnione i wyrządzające swoim piciem poważne szkody rodzinne i społeczne zgłaszane są do Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej. Zgłaszane są bezpośrednio przez członków rodzin lub pracowników socjalnych. Praca Komisji koncentruje się także na motywowaniu do zaprzestania picia i utrzymywania abstynencji w sytuacjach, kiedy picie jest szkodliwe i wywiera istotny wpływ na życie pijącego i jego rodziny. W 2014 roku mniej osób zareagowało na zaproszenie Komisji na rozmowę. Zgłosiło się 48 osób, sprawę 40 osób skierowano wniosku do sądu o wszczęcie postępowania w kierunku leczenia odwykowego. Gmina Parczew posiada zasoby w zakresie świadczenia specjalistycznej pomocy i wsparcie osobom uzależnionym i rodzinom. Osoby uzależnione mogą korzystać z pomocy ambulatoryjnej i stacjonarnej. W strukturze SP ZOZ w Parczewie znajduje się Poradnia Zdrowia Psychicznego i Odwykowa oraz Poradnia Terapii Uzależnienia i Współuzależnienia od Alkoholu, usługi w zakresie uzależnień są kontraktowane z Narodowym Funduszem Zdrowia. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Parczewie zapewnia też dostęp do świadczeń zdrowotnych w postaci hospitalizacji. Dzieci i młodzież mają możliwość korzystania z bogatej oferty zajęć pozalekcyjnych. Młodzież chętnie spędza czas wolny poza domem w obecności znajomych. Najczęściej, bo codziennie wychodzi z domu 30% uczniów szkół ponadgimnazjalnych, 2-3 razy w tygodniu 45% najmłodszych ankietowanych, 35% gimnazjalistów oraz 42% najstarszej młodzieży.

Uczniowie posiadają środki finansowe, którymi dysponują nie zawsze w porozumieniu z rodzicami. 44% uczniów szkół podstawowych, 80% gimnazjum i 84% szkoły ponadgimnazjalnej wydaje środki pieniężne poza wiedzą rodzica. Jest to niebezpieczne zjawisko, zwłaszcza, że za niewielkie pieniądze młody człowiek może nabyć środek odurzający. Młodzi ludzie wskazują, że nie zawsze w ich domach są określone jasne zasady i normy zachowania. Do ustalonych zasad w domu przyznaje się 43% ankietowanych dzieci szkół podstawowych, 30% z gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej. Co jest istotne w badaniu to fakt, że są one ważne dla ankietowanych. Natomiast w szkołach obowiązują jasne zasady i konsekwencje ich barku przestrzegania. Uczniowie znają je i respektują w większości. Wzrasta świadomość młodych ludzi, czym jest uzależnienie, potrafią identyfikować mity dotyczące picia alkoholu. W środowisku młodych ludzi są obecne papierosy, najwięcej palących jest w najstarszej grupie ankietowanych, bo aż 40%, 23% wśród gimnazjalistów, pojawiają się też palący uczniowie podstawówki. Wzrasta liczna pijących młodych ludzi. Do picia alkoholu w przeciągu ostatniego miesiąca przyznało się 8% uczniów szkoły podstawowej, 36% z gimnazjum i 69% ze szkoły ponadgimnazjalnej. Nadal najbardziej popularnym napojem alkoholowym jest piwo. Upijają się najczęściej uczniowie szkół ponadgimnazjalnych. Do kilkakrotnych epizodów upojenia alkoholowego przyznaje się aż 47% najstarszych badanych uczniów. Istotnym czynnikiem mającym wpływ na spożycie alkoholu ma jego dostępność, cena, osłabiona kontrola ze strony rodziców, brak realizacji rekomendowanych programów profilaktycznych o potwierdzonej skuteczności i opóźnających wiek inicjacji alkoholowej. Motywy picia alkoholu są różne w grupach wiekowych, najczęściej są to chęć zabawy, relaks, ciekawość i chęć poczucia się dorosłym. Kiedy odmawiają picia spotykają się z naciskiem, krytyką i odrzuceniem. Najmłodsi zaliczają inicjację alkoholową głównie w domu, pozostali z kolegami, pod nieobecność dorosłych, na dyskotece lub innym nie wskazanym miejscu. Przemoc w szkole dotyczy najczęściej uczniów klas VI szkół podstawowych, w dalszej kolejności gimnazjum i szkoła ponadgimnazjalna. Na przemoc domową wskazują jednak częściej uczniowie z najstarszej grupy ankietowanych. Zdecydowanie za dużo czasu spędzają wszyscy uczniowie przy komputerze. Ofiarą cyberprzemocy padło średnio 5% wszystkich ankietowanych. 3. Realizatorzy Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów 7

Alkoholowych Zgodnie z art. 4 1 ust 2 Ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi koordynatorem realizacji zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest Pełnomocnik Burmistrza Parczewa ds. Uzależnień. W realizację Gminnego Programu włącza się wiele instytucji i specjalistów działających w obszarze profilaktyki i rozwiązywania problemów uzależnień, przemocy domowej i rówieśniczej. Mocną stroną Gminy Parczew są instytucje współpracujące ze sobą i wychodzące z ofertą wsparcia działań opiekuńczo- wychowawczych, profilaktycznych i pomocy specjalistycznej. W planowaniu profilaktyki w obszarze uzależnienia od alkoholu będą uwzględniane zasoby Gminy w postaci instytucji i specjalistów w nich zatrudnionych, a przede wszystkim: - Pełnomocnik Burmistrza Parczewa ds. Uzależnień jako koordynator działań wynikających z Gminnego Programu, - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Parczewie jako jednostka, której powierzono obsługę Gminnego Programu, - Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Parczewie, - Szkoła Podstawowa Nr 1 i Nr 2 w Parczewie, Zespół Placówek Szkolnych w Przewłoce, Szkoła Podstawowa w Tyśmienicy, Publiczne Gimnazjum w Parczewie, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Parczewie, Liceum Ogólnokształcące w Parczewie, - Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Parczewie, - Zespół ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, - Klub Abstynenta Nasza przystań, - Komenda Powiatowa Policji w Parczewie, - Powiatowa Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna w Parczewie, - Parczewski Dom Kultury w Parczewie, - Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Parczewie, - Powiatowa Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Parczewie,

- Parczewska Grupa Rowerowa, - Caritas Diecezji Siedleckiej, - MKS Victoria Parczew, - specjaliści w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i innych problemów społecznych, psycholodzy, terapeuci. 4. Adresaci Gminnego Programu Realizacja programu będzie się odbywała na trzech poziomach profilaktyki. Profilaktyka uniwersalna będzie realizowana na terenie szkół, świetlic przyszkolnych. Na tym poziomie odbiorcami działań profilaktycznych będą dzieci i młodzież. Formy działań profilaktycznych oferowane przez placówki to między innymi warsztaty, programy profilaktyczne, spektakle i konkursy, zawody sportowe, turnieje, organizacja zajęć pozalekcyjnych. Profilaktyka wskazująca - skierowana jest do grupy zwiększonego ryzyka, szczególnie osób dorosłych pijących szkodliwie, obejmować będzie działalność Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Punkt Konsultacyjny, warsztaty dla rodziców, trening umiejętności społecznych dla dzieci, zajęcia dla DDA oraz działalność świetlic przyszkolnych i świetlicy socjoterapeutycznej. Profilaktyka selektywna - obejmuje ona działania interwencyjne i terapeutyczne wobec osób pijących ryzykownie, uzależnionych, stosujących przemoc. Związana jest z działalnością Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Zespołu ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, Punktu Konsultacyjnego, pomocy prawnej i specjalistycznej oraz programów realizowanych przez specjalistów w tym instruktorów terapii uzależnień. W obszarze tej profilaktyki zawiera się również przygotowanie specjalistów do pracy w obszarze uzależnień i innych problemów społecznych. 5. Cele Gminnego Programu Biorąc pod uwagę wyniki Diagnozy problemu uzależnień dla Gminy Parczew 2015 w obszarze problemów alkoholowych i przeciwdziałania przemocy, rekomenduje się następujące cele do realizacji: 1. Zapobieganie powstawaniu problemów alkoholowych i przemocy, zmniejszanie rozmiarów i natężenia tych, które aktualnie występują oraz tworzenie zasobów 9

niezbędnych do radzenia sobie z już istniejącymi. 2. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu osób i rodzin z problemem alkoholowym przez objęcie ich formami pomocy psychospołecznej i prawnej oraz zajęciami grup wsparcia dla dzieci, rodziców i osób dorosłych uzależnionych, współuzależnionych i stosujących przemoc. 3. Stwarzanie możliwości i alternatyw do kształtowania i utrwalania modelu trzeźwego stylu życia u osób nadużywających alkoholu, promocja postaw abstynenckich poprzez wsparcie abstynenckich grup trzeźwościowych. 4. Profilaktyka i edukacja w zakresie zagrożeń uzależnieniami ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży. 5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem prawa dotyczących sprzedaży napojów alkoholowych, które wynikają z przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 6. Zadania Gminy w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom: Rozdział 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu. Na realizację zadania przeznaczono kwotę 14.561,00zł. W rozdziale 1. ujęto działania odnoszące się do profilaktyki wskazującej i selektywnej. Zabezpieczona została pomoc osobom w sposób bezpośrednio i pośrednio dotkniętych uzależnieniami. Oferowana będzie pomoc i wsparcie dla osób uzależnionych, spożywających alkohol ryzykownie lub szkodliwie. Wsparciem będą też objęci członkowie rodzin z problemem wynikającym z używania alkoholu. 1) Kontynuacja programów terapeutycznych After Car oraz Zapobieganie nawrotom picia w chorobie alkoholowej dla osób uzależnionych od alkoholu po ukończeniu terapii w placówce odwykowej, spotkania grupowe wzmacniające postawę abstynencji uczące radzenia sobie w trudnych sytuacjach, czerpanie zadowolenia z trzeźwego życia; 2) Prowadzenie oraz finansowanie działalności Punktu Konsultacyjno- Informacyjnego przy MOPS w Parczewie z siedzibą przy ul. Kolejowej 4, jako miejsca pierwszego pomocowego kontaktu dla osób i rodzin z problemem alkoholowym i przemocą w rodzinie; 3) Prowadzenie zajęć terapeutyczno- edukacyjnych dla osób współuzależnionych, mających trudności w funkcjonowaniu

codziennym z osobą uzależnioną. 4) Zajęcia treningowo- edukacyjne dla DDA, wsparcie w formie warsztatów umiejętności społecznych dla Dorosłych Dzieci Alkoholików; 5) Wsparcie finansowe Oddziału Dziennego Leczenia Uzależnień przy SP ZOZ w Parczewie. Rozdział 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. Na realizację zadania przeznaczono kwotę 27.000,00 zł. W Rozdziale 2. ujęto działania odnoszące się do profilaktyki uniwersalnej, promującej postawy prozdrowotne, służące prawidłowemu rozwojowi dzieci oraz profilaktyki selektywnej, skierowanej do grupy podwyższonego ryzyka. Finansowana będzie pomoc prawna oraz wspomaganie realizacji funkcji opiekuńczo- wychowawczej świetlic dla dzieci z grup ryzyka. Wsparciem będą objęci rodzice mający problemy w realizacji funkcji wychowawczej oraz dzieci i młodzież nie respektująca norm i zasad społecznych. 1) Finansowanie porad i usług prawnych dla osób dotkniętych w bezpośredni lub pośredni sposób problemami uzależnień i przemocy w rodzinie; 2) Dofinansowanie działalności świetlic przyszkolnych pełniących rolę opiekuńczo- wychowawczą z elementami profilaktyki w Przewłoce i Tyśmienicy, organizacja półkolonii zimowych i letnich przez szkołę w Tyśmienicy; 3) Przeprowadzenie warsztatów umiejętności wychowawczych dla rodziców mających problemy wychowawcze. Wyposażenie rodziców w skuteczne metody i techniki wychowawcze zapobiegające powstawaniu trudnym zachowaniom; 4) Przeprowadzenie treningu umiejętności społecznych z treningiem wnioskowania moralnego dla dzieci i młodzieży z deficytami w zakresie umiejętności społecznych i przestrzegania norm i wartości uniwersalnych. Zajęcia dla uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym, ujawniających szereg zachowań problemowych, zadanie realizowane przez specjalistów. Rozdział 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w 11

zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych. Na realizację zadania przeznaczono kwotę 37.700,00 zł. W Rozdziale 3. ujęto działania odnoszące się przede wszystkim do profilaktyki uniwersalnej Realizowane zadania skupiają się wokół zagadnień związanych z promocją zdrowego stylu życia, rozwijaniem postawy dbałości o zdrowie własne i innych ludzi, umiejętności dokonywania świadomych wyborów, rozwijanie postawy asertywności, kształtowanie umiejętności radzenia sobie z emocjami w sytuacji przeżywania trudnych sytuacji życiowych. Środki finansowe w Rozdziale 3 będą przeznaczone na wydatki rzeczowe (zakup materiałów do realizacji zajęć między innymi: sprzęt sportowy, nagrody, dyplomy, medale i inne pomoce. Przewidziane jest też finansowanie usług (spektakle profilaktyczne, transport). Wsparcie realizacji programów profilaktycznych warsztatów i inicjatyw służących zdrowemu i trzeźwemu życiu. Wspomaganie działań informacyjnych i edukacyjnych w zakresie przeciwdziałaniu uzależnieniom. Realizacja rekomendowanych programów profilaktycznych o sprawdzonej skuteczności. 1) Wsparcie finansowe programu Wsparcie na starcie realizowanego w szkole Podstawowej Nr 1 w Parczewie obejmującego warsztaty z pedagogiem, spotkania z pielęgniarką szkolną, spektakl profilaktyczny i szkolenie dla rodziców; 2) Wsparcie działalności profilaktycznej Komendy Powiatowej Policji w Parczewie, skierowanej do dzieci i młodzieży, programy Jestem bezpieczny i Turniej bezpieczeństwa (dzieci i młodzież będą uczestniczyć w spotkaniach związanych z bezpieczeństwem własnym i innych osób w różnych sytuacjach z uwzględnieniem środków uzależniających); 3) Sfinansowanie realizacji elementów Szkolnego Programu Profilaktyki w formie warsztatów dla młodzieży, organizacji konkursu profilaktycznego oraz spektaklu profilaktycznego; 4) Wsparcie finansowe pracy świetlicy przyszkolnej w szkole Podstawowej Nr 2 w Parczewie, na świetlicy realizowane są zajęcia wychowawcze i profilaktyczne, dzieci przygotowywane są do konkursów na szczeblu szkolnym i międzyszkolnym, sfinansowanie konkursu i zajęć profilaktycznych;

5) Wsparcie finansowe pracy świetlicy przyszkolnej przy Publicznym Gimnazjum w Parczewie, na świetlicy realizowane są zajęcia profilaktyczne, skierowane do młodzieży dojeżdżającej z tereny Gminy Parczew, dzieci przygotowywane są do konkursów na szczeblu szkolnym i międzyszkolnym; 6) Dofinansowanie zajęć sportowych z lekkiej atletyki prowadzonych w ramach zajęć pozalekcyjnych, młodzież przygotowywana do rywalizacji sportowej, promowane są postawy prozdrowotne; 7) Zajęcia Glob Foter zapewniają młodzieży realizację zainteresowań fotograficzno- turystycznych, promowane są postawy zdrowego stylu życia; 8) Realizacja rekomendowanego programu profilaktycznego Archipelag Skarbów odnoszącego się do profilaktyki uzależnień, opóźniania inicjacji, promowania uniwersalnych wartości, obejmujący profilaktykę młodzieży, nauczycieli i rodziców; 9) Profilaktyka zachowań problemowych będzie realizowana w Szkole Podstawowej Nr 2 w Parczewie w formie zajęć wychowawczych, spektaklu profilaktycznego oraz organizacji konkursu profilaktycznego; 10) Dofinansowanie organizacji cyklicznej imprezy sportowej Igrzyska Orlika służącej promocji zdrowego stylu życia, angażującej nie tylko młodzież sportowo uzdolnioną; 11) Wsparcie finansowe konkursów profilaktycznych Mamo! Tato! Nie zażywaj!, Nie pozwól odlecieć swojemu szczęściu organizowanych przez Powiatowa Stację Sanitarno- Epidemiologiczną w Parczewie, skierowanych do dzieci i młodzieży; 12) Dofinansowanie zajęć pozalekcyjnych organizowanych przez Parczewski Dom Kultury Modelarnia oraz Zajęć rękodzielniczych i plastycznych dla dzieci i młodzieży, wsparcie finansowe organizacji Festynu z okazji Dnia Dziecka ; 13) Wsparcie finansowe zajęć sportowych Liga halowa organizowanych przez Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Parczewie; 14) Dofinansowanie imprezy sportowo-rekreacyjnej Lato na sportowo 2015 organizowanej przez Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Parczewie; 15) Wsparcie finansowe zajęć sportowo- rekreacyjnych organizowanych w 13

ramach zajęć pozalekcyjnych dla dzieci w szkole Podstawowej Nr 1 i szkole Podstawowej Nr 2; 16) Dofinansowanie działań profilaktycznych realizowanych z młodzieżą Liceum Ogólnokształcącego w Parczewie (zajęcia warsztatowe); 17) Dofinansowanie inicjatywy organizacji Rodzinnych Biegów Ulicznych wzmacniających więzi rodzinne, zachęcające do wspólnego spędzania czasu wolnego, wzmacnianie systemu wartości rodzinnych i uniwersalnych; Rozdział 4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. Na realizację zadania przeznaczono kwotę 49.450,00 zł. W Rozdziale 4. ujęto działania odnoszące się przede wszystkim do profilaktyki selektywnej i uniwersalnej. Realizowane zadania skupiają się wokół zagadnień związanych z promocją zdrowego stylu życia, rozwijaniem postawy dbałości o zdrowie własne i innych ludzi. Koncentrują się również na grupach ryzyka, zabezpieczając je przed pogłębianiem się problemów uzależnień i przemocy. Działania będą służyły przeciwdziałaniu wykluczeniu społecznemu osób z grupy ryzyka, poprzez wspieranie inicjatyw integrujących osoby uzależnione i ich rodziny z grupami promującymi zdrowy model życia. Środki finansowe w Rozdziale 4 będą przeznaczone na wydatki rzeczowe (między innymi zakup materiałów do realizacji zajęć, sprzęt sportowy),zakup żywności oraz usługi ( w tym transport). 1) Wspieranie działalności Klubu Abstynenta Nasza Przystań poprzez dofinansowanie realizowanych działań służących podtrzymaniu abstynencji, utrzymanie pomieszczeń pod działalność profilaktyczną; 2) Dofinansowanie rajdów rowerowych Chodź na rower- rodzinne wycieczki rowerowe - mających na celu integrację z osobami doświadczającymi problemów alkoholowych, akcja promująca zdrowy styl życia, integrująca rodzinę; 3) Dofinansowanie działalności Świetlicy Socjoterapeutycznej Caritas w Parczewie, między innymi przez dofinansowanie realizowanych zajęć profilaktycznych, materiałów do realizacji zajęć, wyżywienia dzieci oraz dofinansowanie wypoczynku dzieci z rodzin z problemem alkoholowym, dotkniętych problemem przemocy, korzystających z pomocy MOPS; 4) Wsparcie finansowe MKS Victoria Parczew, skupiającej młodzież

uzdolnioną sportowo i zagrożona uzależnieniem. Rozdział 5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów prawa dotyczących reklamy i sprzedaży alkoholu. Na realizację zadania przeznaczono kwotę 3.750,00 zł. 1) Podejmowanie okresowych kontroli i interwencji w związku z naruszeniem przepisów ustawy dotyczących reklamy, promocji, informowania o sponsorowaniu i zakazu sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom nietrzeźwym, osobom do lat 18. Rozdział 6. Działalność Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Na realizację zadania przeznaczono kwotę 40.083,04 zł. W Rozdziale 6. ujęto działania odnoszące się przede wszystkim do zabezpieczenia funkcjonowania Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 1) Finansowanie działalności i posiedzeń Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych; 2) Finansowanie opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu przez biegłych sądowych ze wskazaniem rodzaju zakładu leczniczego; 3) Konsultowanie osób w celu zdiagnozowania problemów wynikających z nadużywania alkoholu oraz zaplanowania pomocy i wsparcia; 4) Podejmowanie przez Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych działalności zmierzającej do podjęcia leczenia odwykowego przez osoby uzależnione, poprzez motywację lub zastosowanie zobowiązania sądowego; 5) Organizowanie szkoleń m.in. dla pracowników socjalnych, psychologów, pedagogów, nauczycieli i przedstawicieli innych służb społecznych podnoszących kompetencje zawodowe; 6) Zakup i rozpowszechnianie literatury tematycznej traktującej o problemach uzależnień alkoholowych i innych trudności wynikających z uzależnień. Rozdział 7. Wynagrodzenie Pełnomocnika Burmistrza Parczewa ds. Uzależnień. Na realizację zadania przeznaczono kwotę 11.752,96 zł. 1) Monitorowanie realizacji zadań finansowanych z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania problemów Alkoholowych; 2) Przygotowanie sprawozdania z realizacji Gminnego Programu; 15

3) Współpraca z podmiotami realizującymi działania na rzecz przeciwdziałania problemom alkoholowym, narkomanii i przemocy w rodzinie. Rozdział 8. Obsługa programu. Na realizację zadania przeznaczono kwotę 40.703,00 zł. 1) Wynagrodzenie osobowe i pozostałe wydatki na obsługę programu; 7. Narzędzia ewaluacji programu 1. Systematyczne zbieranie i analiza danych dotyczących realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 2. Systematyczne sprawdzanie zadań pod względem jakości, czasu i efektywności. 3. Sporządzanie sprawozdań z realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 8. Zasady wynagradzania członków Miejskiej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 1. Za udział w posiedzeniu zespołu prowadzącego postępowanie w stosunku do osób uzależnionych od alkoholu członkowi Komisji przysługuje wynagrodzenie 40 zł za godzinę, z wyłączeniem sekretarza komisji, którego udział w posiedzeniach jest finansowany ze środków Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i stanowi część jego wynagrodzenia. Przewodniczącemu Komisji 50 zł za godzinę. Podstawą wypłaty wynagrodzenia jest udział w posiedzeniu Komisji.