4.8. Wykonanie okapu Nowoczesne systemy pokryæ dachowych posiadaj¹ specjalne elementy do wykonywania okapów. Niektóre s¹ jednoczeœnie elementem wentylacyjnym. Dopuszcza siê tradycyjne wykonanie z trzech warstw dachówek po³aciowych, lecz jest ono dro sze i technicznie mniej sprawne. Na etapie projektowania i wykonania wiêÿby dachowej nale y skoordynowaæ wysokoœci elementów tak, aby zewnêtrzna powierzchnia pokrycia nie posiada³a za³amania. Elementy okapowe mog¹ stanowiæ bezpoœredni wlew do rynny (wysuniête) lub byæ zakoñczone na krawêdzi konstrukcji. W tym drugim przypadku wymagany jest klasyczny pas okapowy. Koniecznoœæ realizacji pasa okapowego mog¹ narzuciæ warunki atmosferyczne (du e opady œniegu) lub ma³e nachylenie dachu. 34,0 12,0 O WO Rys. 24. Pas okapowy KORAMIC Rys. 25. 39
4.9. Wykonanie szczytu dachu Krawêdzie szczytowe (wiatrownice) zaleca siê wykonywaæ z elementów specjalnych (dachówek szczytowych). W przypadku uk³adania dachówek szczytowych przy œcianie zewnêtrznej ³aty dachowe musz¹ byæ wysuniête przynajmniej 20 mm poza krawêdÿ tynku. Odleg³oœæ pomiêdzy wewnêtrzn¹ krawêdzi¹ dachówki szczytowej, a œcian¹ lub zewnêtrzn¹ krawêdzi¹ konstrukcji drewnianej musi wynosiæ przynajmniej 10 mm. W ofercie -a znajduj¹ siê dwa kompletne systemy pozwalaj¹ce na takie realizacje: dachówka szczytowa 5/4 dachówka szczytowa 3/4 Rys. 26. Tzw. system 6x ( szeœæ razy ) zalecany szczególnie przy kryciu w ³uskê: naprzemiennie dachówka szczytowa 3 / 4 i 5 / 4 ; zu ycie = 6 szt./mb. (po 3 szt./ mb.) dachówka wyrównawcza dachówka szczytowa 1/2 Rys. 27. Tzw. system 3x ( trzy razy ) zalecany przy kryciu w koronkê: 3 x dachówka szczytowa ½ i 3 x dachówka wyrównawcza; zu ycie po 3 szt./mb. 40 KORAMIC
4.10. Wentylacja 4.10.1. Wentylacja na okapie Rozwi¹zanie wlotu powietrza pod po³aæ na okapie musi zapewniaæ efektywny przekrój wentylacyjny min 2 powierzchni dachu. Co dla krokwi o d³ugoœci do 10m wynosi 200 cm2/mb okapu. Nale y przy tym pamiêtaæ o zawê eniu przekroju efektywnego ze wzglêdu na krokwie i kontr³aty. Najpopularniejszym rozwi¹zaniem okapu w przypadku dachówki karpiówki jest rozwi¹zanie z zastosowaniem aluminiowej kratki wentylacyjnej okapu. 80 Rys.28. Rozwi¹zanie okapu z zastosowaniem kratki wentylacyjnej Mo liwe jest równie zastosowanie specjalnych dodatków ceramicznych - dachówek wentylacyjnych. Przy kryciu w ³uskê na desce okapowej k³adziemy jako pierwszy rz¹d tzw. dachówki okapowe wentylacyjne. KORAMIC 41
Dachówka okapowa wentylacyjna Element gzymsu lub sucha podbitka Rys.29. Rozwi¹zanie okapu przy zastosowaniu dachówki okapowej wentylacyjnej Przy kryciu w koronkê mo liwe s¹ dwa rozwi¹zania: zastosowanie dachówki okapowej wentylacyjnej analogicznie j.w. lub u ycie w pierwszym rzêdzie dachówki po³aciowej wentylacyjnej. ND (α) Dachówka po³aciowa wentylacyjna Element gzymsu lub sucha podbitka Rys. 30. Rozwi¹zanie okapu przy zastosowaniu dachówki po³aciowej wentylacyjnej 42 KORAMIC
4.10.2. Wentylacja na kalenicy Aby zapewniæ cyrkulacjê powietrza pod po³aci¹ na kalenicy musi zostaæ zapewniony efektywny przekrój wentylacyjny min 0,5 powierzchni dachu. Nale y przy tym pamiêtaæ o tym, e dotyczy to obu po³aci przy dachach dwuspadowych. Oznacza to, e np. w dachu dwuspadowym o d³ugoœci krokwi 10 m wentylacja kalenicy musi mieæ efektywny przekrój min 50 cm 2 /mb dla ka dej ze stron. Najczêœciej stosowanym rozwi¹zaniem kalenicy w przypadku dachówki karpiówki jest rozwi¹zanie z zastosowaniem aluminiowej uszczelki wentylacyjnej kalenicy. Rozwi¹zanie takie zapewnia przekrój wentylacyjny LQ=160 cm 2 /mb kalenicy na dwie strony dachu. Zapewnia to poprawne przewietrzanie po³aci o d³ugoœci krokwi ok. 16 m dla jednej strony dachu. Rys.31. Rozwi¹zanie kalenicy przy zastosowaniu aluminiowej, o³owianej lub miedzianej taœmy wentylacyjnej uszczelniaj¹cej kalenicê (LQ=160 cm 2 /mb krokwi = poprawna wentylacja po³aci o d³ugoœci krokwi do 16 m dla jednej strony dachu) Tam gdzie nie ma mo liwoœci zastosowania taœmy wentylacyjnej uszczelniaj¹cej kalenicê (np. przy g¹siorach k³adzionych na zaprawie), konieczne jest zastosowanie dachówek wentylacyjnych lub specjalnych g¹siorów wentylacyjnych. KORAMIC 43
Przy kryciu w ³uskê jako ostatni rz¹d k³adziemy tzw. dachówki kalenicowe wentylacyjne. Rozwi¹zanie takie zapewnia wentylacjê rzêdu 50cm 2 /mb kalenicy i zapewnia prawid³owe przewietrzanie po³aci o d³ugoœci do 10m. (Rys. 32) Przy wiêkszych po³aciach nale y zastosowaæ dwa rzêdy dachówek wentylacyjnych, tzn. rz¹d dachówek kalenicowych wentylacyjnych i dodatkowo rz¹d dachówek powierzchniowych wentylacyjnych (Rys.33). Analogicznie postêpujemy przy kryciu w koronkê, zamiast dachówki kalenicowej wentylacyjnej stosuj¹c dachówkê powierzchniow¹ wentylacyjn¹. Rys. 32 Rozwi¹zanie kalenicy przy wykorzystaniu dachówek kalenicowych wentylacyjnych (LQ=50 cm 2 /mb krokwi = poprawna wentylacja po³aci o d³ugoœci krokwi do 10 m.) 44 KORAMIC
Rys. 33. Rozwi¹zanie kalenicy przy wykorzystaniu dachówek kalenicowych wentylacyjnych oraz dachówek po³aciowych wentylacyjnych (LQ=100 cm 2 /mb krokwi = poprawna wentylacja po³aci o d³ugoœci krokwi do 20 m.) KORAMIC 45
W ka dym miejscu na po³aci mo emy tak e zastosowaæ dachówkê wentylacyjn¹ wypuk³¹. Jest ona szczególnie przydatna w miejscach, gdzie ci¹g³oœæ przewietrzania na po³aci jest przerwana, a wiêc nad oknami dachowymi, wykuszami, itp. Nale y tak e zastosowaæ j¹ jako element wspomagaj¹cy miejscow¹ wentylacjê po³aci dachowej dla poszczególnych pasów miêdzykrokwiowych (Rys.34). Jej przekrój wentylacyjny to 25 cm 2 /szt. Rys.34. Zastosowanie dachówki wentylacyjnej wypuk³ej (LQ=25 cm 2 /szt. Zastosowanie dwóch szt/mb kalenicy= poprawna wentylacja po³aci o d³ugoœci krokwi do 10 m dla kalenicy uk³adanej na zaprawie) 46 KORAMIC
4.11. Krycie kosza dachowego Jedynie dachówki karpiówki pozwalaj¹ wykonaæ kosz dachowy odpowiednio do stosowanego rodzaju krycia. Do krycia kosza stosuje siê specjalnie wykonan¹ dachówkê klinow¹ i docina siê dachówki po³aciowe. Obowi¹zuje utrzymanie zasad pe³nego przekrycia styków i krotnoœci krycia. Dachówki uk³ada siê na pe³nym podk³adzie konstrukcyjnym, najczêœciej na desce koszowej. Ka da dachówka mocowana jest mechanicznie. Niedopuszczalne jest docinanie elementów poni ej 80 mm szerokoœci. Dachówka klinowa jest bardzo szczególnym elementem, oferowanym przez niewielu europejskich producentów. Pozwala ona na realizacjê wszelkiego typu przenikañ po³aci oraz na unikniêcie docinañ, stwarzaj¹cych zawsze zagro enie szczelnoœci. Rys.35. Rozpoczêcie kosza na okapie. Kosz szerokoœci 3 dachówek. Krycie w ³uskê. Podzia³ kosza 2:4 (1:2) Rys. 36. U³o enie dachówki uszczelniaj¹cej kosz (linia przerywana) oraz dwóch dachówek koszowych KORAMIC 47
Rys. 37. Kolejna warstwa kosza zakoñczona dachówkami klinowymi wchodz¹cymi w po³aæ Rys. 38. Kompletny okap kosza 48 KORAMIC
Rys. 39. Trasowanie linii podzia³u kosza. Na ka dy rz¹d dachówek po³aci przypadaj¹ dwa rzêdy dachówek kosza Rys. 40. U³o enie kolejnej warstwy dachówek kosza zakoñczonej dachówkami klinowymi KORAMIC 49
Rys. 41. Kompletna druga warstwa dachówek kosza Rys. 42. Trasowanie kolejnych warstw. 50 KORAMIC
Rys. 43. Kompletny kosz o szerokoœci 3 dachówek, krycie w ³uskê, podzia³ 2:4 (1:2) KORAMIC 51
4.12. Krycie wolego oka Przy kryciu tzw. wolich oczek nale y zwróciæ szczególn¹ uwagê na proporcje szerokoœci do wysokoœci jego œciany szczytowej oraz szerokoœci do d³ugoœci po³aci ponad wolim oczkiem. - minimalna szerokoœæ œciany szczytowej powinna byæ równa jej piêciokrotnej wysokoœci, czyli L=5H - minimalna d³ugoœæ wolego oczka w po³aci powinna byæ równa dwukrotnej jego wysokoœci, czyli S 2H. Nie mo na zapomnieæ równie o maksymalnym k¹cie nachylenia po³aci wolego oka. Ró nica pomiêdzy po³aci¹ wolego oka a k¹tem nachylenia po³aci dachowej powinna wynosiæ maksymalnie 12 0. Dla zabezpieczenia konstrukcji przed zawiewaniem, tzw. lotnym œniegiem, konstrukcja wolego oczka powinna byæ w ca³oœci odeskowana i pokryta pap¹ tworz¹c szczelne pokrycie spodnie. aty konstrukcyjne wykonujemy z pasków sklejki wodoodpornej, PCV lub prêtów stalowych. S H L/2 α α maksymalnie 12 0 L Rys. 44. Konstrukcja ³uku œciany szczytowej wolego oczka 52 KORAMIC
Rys. 45. Uk³adanie pokrycia zaczynamy od œrodka po³aci wolego oczka Równie w przypadku wolich oczek przy przechodzeniu rzêdów zanikajacych w po³aæ przydatne bêd¹ dachówki klinowe. Przy znacznych krzywiznach konieczne mo e okazaæ siê stosowanie dachówek 3/4 lub docinanie dachówek po³aciowych. KORAMIC 53
Rys. 46. Przekrycie warstw okapowych Rys. 47. Wole oko w podwójnym kryciu 54 KORAMIC
4.13. Dachy sto kowe Krycie sto kowe Poprawne wykonanie konstrukcji dla krycia sto kowego stawia du e wyzwanie architekturze dachów, cieœlom i dekarzom. Poziome oszalowanie nad krokwiami pierœcieniowymi jest w tym przypadku najlepszym, sprawdzonym sposobem uporania siê z tym wyzwaniem. ata noœna konstrukcyjna jest wykonana z wodoodpornej, klejonej warstwy drewnianej gruboœci 10 do 12 mm, szerokoœci 25 mm wzmocnionej œrubami zabezpieczonymi przed korozj¹. Istnieje równie mo liwoœæ wykonania ³aty noœnej z zaokr¹glonych lub kwadratowych rur z tworzywa sztucznego, prêtów stalowych (zabezpieczonych antykorozyjnie) o przekroju minimalnym 12 mm. Rys. 48. Nanoszenie powierzchni dachu do wyznaczenia wykroju sto kowego przy 45 0 nachylenia dachu Rys. 49. Nanoszenie powierzchni dachu do wyznaczenia wykroju sto kowego przy 60 0 nachylenia dachu KORAMIC 55
Regularne krycie dachów Warstwê wierzchni¹ mo na uk³adaæ wi¹zaniami. Przy pokryciu wi¹zanym ka da dachówka jest docinana sto kowo jeszcze przed robotami dekarskimi. Najpierw uk³adana jest warstwa okapowa z dachówek pe³nej szerokoœci, nastêpnie szerokoœæ jest zwê ana, co w konsekwencji prowadzi do utworzenia wie yczki. W szczyt wie yczki wbijany jest gwóÿdÿ, a dachówka jest mocowana za pomoc¹ drutu. Mo na to ³atwo wyrysowaæ korzystaj¹c z realnych wymiarów krokwi i k¹tów tak, i jeszcze przed rozpoczêciem prac mo na doci¹æ dachówkê. Dziêki sto kowatemu dociêciu szerokoœæ dachówki zmniejsza siê stopniowo w kierunku szpica. Po dojœciu do po³ówek nale y znów po³o yæ warstwê z pe³nej szerokoœci i powtarzaæ tê czynnoœæ kilka razy w zale noœci od nachylenia dachu i od k¹tów. Rys. 50. Krycie sto kowe o regularnych wi¹zaniach w kryciu w ³uskê 56 KORAMIC