Załącznik do Uchwały Nr XIV/175/12 Rady Gminy Ostrów Mazowiecka z dnia 15 czerwca 212 roku GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY W GMINIE OSTRÓW MAZOWIECKA Rozdział 1. Wprowadzenie Do zadań własnych określonych w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej należy opracowanie i realizacja 3 letnich programów wsparcia rodziny. Podmiotem realizującym te zadania na terenie gminy jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. Działa on zgodnie z regulacjami prawnymi, zawartymi przede wszystkim w ustawie o pomocy społecznej z dnia 12 marca 24 r. W związku z realizacją zadań wynikających ze Statutu i rozeznanych potrzeb mieszkańców Gminy, Ośrodek Pomocy Społecznej systematycznie dostosowuje strukturę organizacyjną placówki i rozszerza ofertę dla osób potrzebujących pomocy. Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Zasadnicze cele pomocy społecznej to: Doprowadzenie osoby i rodziny otrzymującej pomoc społeczną do życiowego usamodzielniania Integrowanie ze środowiskiem osób wykluczonych społecznie, Zapewnienie potrzebującym wsparcia w przezwyciężaniu trudnej sytuacji, której nie są w stanie samodzielnie pokonać, i umożliwić im życie w godnych warunkach, Stworzenie zabezpieczeń finansowych dla osób pozbawionych dochodów lub o niskich dochodach, w wieku poprodukcyjnym lub niepełnosprawnych, Udzielanie profesjonalnej pomocy rodzinom dotkniętym skutkami patologii społecznych, w tym przemocą w rodzinie. Pomoc społeczna działa w sytuacjach, w których zostały zagrożone podstawowe warunki egzystencji osoby lub rodziny bądź też jakość życia obniżyła się poniżej społecznie akceptowanego minimum. Jej celem jest zaspokajanie niezbędnych potrzeb życiowych osób i rodzin. Pomoc społeczna ma także na celu umożliwienie osobom i rodzinom bytowanie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Celem pomocy społecznej jest również zapobieganie powstawaniu marginalizacji osób i rodzin. Chodzi o profilaktykę, która należy do najtrudniejszych zadań pomocy społecznej, bowiem wymaga większego profesjonalizmu pracowników socjalnych, współdziałania instytucji pomocy społecznej z innymi podmiotami np. szkołą, policją oraz poszukiwania odpowiedzi na pytanie, kiedy osoba lub rodzina zrobiła pierwszy krok, który doprowadził ją do trudnej sytuacji. Okoliczności, w których udziela się pomocy decydują o rodzaju (np. zasiłek stały, schronienie), formie (pieniężnej lub rzeczowej) i rozmiarze świadczenia (np. wysokość zasiłku celowego). Przyznanie świadczenia ma za zadanie umacnianie rodziny, tj. m.in. poprawę jej sytuacji, co może skutkować polepszeniem wzajemnych relacji między najbliższymi.
Rozdział 2. Diagnoza sytuacji rodzin w Gminie Ostrów Mazowiecka Dane o sytuacji demograficznej DANE O SYTUACJI DEMOGRAFICZNEJ i SPOŁECZNEJ W GMINIE (stan na 31.XII) WYSZCZEGÓLNIENIE Rok 29 Rok 21 Rok 211 MIESZKAŃCY (w osobach) Ogółem 1 12 769 12 925 12 916 W tym: Kobiety 2 6 334 6 427 6 429 Mężczyźni 3 6 435 6 498 6 487 Źródło: opracowanie własne. Pracownicy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej podejmują szereg działań wytyczonych przez ustawy. Działalność Ośrodka w tej dziedzinie jest duża i ciągle się rozwija dzięki profesjonalnie wykonywanej pracy socjalnej przez każdego pracownika socjalnego. Pracę socjalną wykonuje się z każdym zgłaszającym się do OPS klientem. W pojęciu pracy socjalnej mieści się właściwie każda pomoc udzielona przez Ośrodek. Szczególną uwagę zwraca się na rodzinę i jej funkcjonowanie. Najczęściej dysfunkcyjność rodziny łączy się z takimi zjawiskami jak uzależnienia, przemoc domowa, problemy w pełnieniu ról rodzica, małżonka czy osoby pracującej. Zadania ujęte w programie zmierzają w kierunku wspierania rodziny przeżywającej trudności celem przywrócenia zdolności do wypełniania prawidłowych ról społecznych. Poniżej przedstawiono liczbę osób i rodzin korzystających pomocy społecznej, porównując dane z roku 29, 21, 211. Świadczenia przyznane w ramach zadań własnych i zleconych - ogółem Dane o korzystających z pomocy społecznej w Gminie DANE O KORZYSTAJĄCYCH Z POMOCY SPOŁECZNEJ W GMINIE WYSZCZEGÓLNIENIE Rok 29 Rok 21 Rok 211 942 1 32 816 Liczba świadczeń pieniężnych 58 69 254 678 712 692 Liczba rodzin ogółem 824 934 456 Liczba osób w rodzinach 2 976 3 111 1 621 Źródło: opracowanie własne.
Główne powody przyznania pomocy społecznej. W tym: korzystanie długotrwałe 13 258 27 152 Liczba świadczeń pieniężnych 14 278 319 94 15 371 373 257 Liczba rodzin ogółem 16 516 541 34 Liczba osób ogółem w rodzinach 17 1 842 1 867 1 8 Bezrobocie W tym: korzystanie długotrwale 19 234 248 161 Liczba świadczeń pieniężnych 2 252 292 99 21 337 341 272 Liczba rodzin ogółem 22 468 495 321 Liczba osób ogółem w rodzinach 23 1 745 1 88 1 152 Niepełnosprawność Liczba świadczeń pieniężnych 25 136 155 54 26 181 181 146 Liczba rodzin ogółem 27 252 263 173 Liczba osób ogółem w rodzinach 28 545 555 38 Długotrwała lub ciężka choroba Liczba świadczeń pieniężnych 3 94 12 62 31 126 119 171 Liczba rodzin ogółem 32 175 173 22 Liczba osób ogółem w rodzinach 33 498 49 51 Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego W tym: korzystanie długotrwałe 35 53 57 32 Liczba świadczeń pieniężnych 36 56 66 19 37 75 78 54 Liczba rodzin ogółem 38 15 113 64 Liczba osób ogółem w rodzinach 39 538 58 315 W tym: korzystanie długotrwałe 41 24 29 16 Liczba rodzin ogółem 42 48 58 33 Liczba osób ogółem w rodzinach 43 166 214 128 Rodziny wielodzietne Liczba świadczeń pieniężnych 45 32 33 17 46 41 4 15 Liczba rodzin ogółem 47 57 55 25 Liczba osób ogółem w rodzinach 48 372 366 162 Alkoholizm PRZYCZYNY ŚWIADCZEŃ Ubóstwo 12 516 541 34 18 468 495 321 24 252 263 173 29 175 173 22 34 15 113 64 W TYM Rodziny niepełne 4 48 58 33 44 57 55 25 49 29 17 28 W tym: korzystanie długotrwałe 5 14 8 18 Liczba świadczeń pieniężnych 51 16 1 15 52 2 12 13 Liczba rodzin ogółem 53 29 17 28 Liczba osób ogółem w rodzinach 54 137 87 137
W tym: korzystanie długotrwałe 56 Liczba świadczeń pieniężnych 57 58 Liczba rodzin ogółem 59 Liczba osób ogółem w rodzinach 6 Potrzeba ochrony macierzyństwa W tym: korzystanie długotrwałe 66 28 27 39 Liczba świadczeń pieniężnych 67 31 32 24 68 41 37 66 Liczba rodzin ogółem 69 57 55 78 Liczba osób ogółem w rodzinach 7 354 366 495 Bezdomność W tym: korzystanie długotrwałe 72 Liczba świadczeń pieniężnych 73 74 Opuszczenie zakładu karnego Liczba świadczeń pieniężnych 76 1 1 77 Przemoc w rodzinie W tym: korzystanie długotrwałe 79 1 7 1 Liczba świadczeń pieniężnych 8 1 6 5 81 12 7 13 Liczba rodzin ogółem 82 17 1 15 Liczba osób ogółem w rodzinach 83 83 45 7 Zdarzenia losowe Liczba świadczeń pieniężnych 85 8 4 86 Liczba rodzin ogółem 87 8 4 Klęski żywiołowe i ekologiczne Narkomania 55 61 12 11 95 Liczba świadczeń pieniężnych 62 55 65 29 63 73 76 8 Liczba rodzin ogółem 64 12 11 95 W tym wielodzietność 65 57 55 78 71 75 1 1 78 17 1 84 8 4 88 Liczba świadczeń pieniężnych 89 9 Liczba rodzin ogółem 91 Liczba osób ogółem w rodzinach 92 1 1 15 3 3 3 Źródło : opracowanie własne. W związku z szeroko zakrojoną akcją pomocy rodzinom w ich prawidłowym funkcjonowaniu od 7 lat prowadzona jest pomoc w ramach programu Pomoc państwa w zakresie dożywiania. Każde dziecko w szkole gminnej ma możliwość otrzymania gorącego posiłku.
Program cieszy się dużą popularnością, propaguje zdrowe nawyki żywieniowe, jak również stanowi znaczącą pomoc dla rodziny. Rozdział 3 Zasoby gminy Program wspierania rodziny będzie służył realizacji gminnej polityki rodzinnej. Działania na rzecz dziecka i rodziny realizują instytucje opisane poniżej : 1. Urząd Gminy Ostrów Mazowiecka przyznawanie i wypłacanie stypendiów, dowozy dzieci niepełnosprawnych, organizowanie kolonii; 2. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ostrowi Mazowieckiej praca socjalna, pomoc finansowa i rzeczowa, dożywianie dzieci w szkołach, aktywizacja społeczno zawodowa : 3. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przeciwdziałanie problemom dotyczącym nadużywania alkoholu; 4. Gminny Zespół Interdyscyplinarny wsparcie i pomoc rodzinom dotkniętym zjawiskiem przemocy; 5. Placówki służby zdrowi z terenu gminy działalność w zakresie profilaktyki i opieki zdrowotnej; 6. Placówki oświatowo wychowawcze z terenu gminy działalność edukacyjnowychowawcza, wsparcie psychologiczno- pedagogiczne dla dzieci i rodziców; 7. Parafie z terenu gminy działalność charytatywna, organizowanie wypoczynku. Wymienione wyżej instytucje gro swoich działań kieruje w stronę udzielania różnych form pomocy dziecku i rodzinie. Rozdział 4 Założenia programu Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Ostrów Mazowiecka na lata 212-214 jest zgodny z: - ustawą z dnia 9 czerwca 211r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej; - ustawą z dnia 12 marca 24r. o pomocy społecznej; - ustawą z dnia 29 lipca 25r.o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ; - ustawą z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi; Program nawiązuje do Narodowego Planu działań na rzecz dzieci na lata 24-212, Strategii Rozwoju Gminy na lata 24-215, Strategii rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Ostrów Mazowiecka na lata 27-215.
Rozdział 5 Cele programu Cel główny : stworzenie warunków do prawidłowego wypełniania przez rodziny funkcji opiekuńczo- wychowawczych na terenie gminy Ostrów Mazowiecka. Cele szczegółowe: 1. podejmowanie działań profilaktycznych sprzyjających umacnianiu rodziny, 2. wspieranie rodzin dysfunkcyjnych, 3. podejmowanie i koordynacja działań na rzecz powrotu dziecka do rodziny naturalnej. Rozdział 6 Zadania programu Zadania w zakresie realizacji programu oraz harmonogram zawiera poniższa tabela. Lp. Zadania Działania Termin realizacji Realizatorzy Wskaźniki 1. Prowadzenie działalności profilaktycznej sprzyjającej umacnianiu rodziny Udział w projektach i programach mających na celu wspieranie rodziny. 212-214 Wszystkie podmioty Ilość konferencji, artykułów w prasie lokalnej i Internecie. 2. Wspieranie rodzin dysfunkcyjnych 1.praca z rodziną poradnictwo specjalistyczne (prawne, psychologiczne, socjalne, pedagogiczne), 2. udzielanie pomocy finansowej i rzeczowejdożywianie dzieci w szkołach, współfinansowanie wypoczynku oraz organizowanie czasu wolnego, współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej lub terapeutycznej, 212-214 Wszystkie podmioty Ilość udzielanych porad, ilość dożywianych dzieci, ilość dzieci korzystających z wypoczynku, ilość rodzin korzystających z pracy socjalnej (objętych kontraktem socjalnym).
3.Pomoc w opiece i wychowaniu dziecka praca socjalna z rodziną, prowadzenie monitoringu sytuacji dziecka i rodziny. 3. Podejmowanie i koordynacja działań na rzecz powrotu dziecka do rodziny naturalnej 1. współpraca szkół, policji, kuratorów, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Zespołu Interdyscyplinarnego,organizacji pozarządowych, 2. Współpraca z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie. 3. tworzenie możliwości podnoszenie kwalifikacji szkolenia dla pracowników socjalnych i innych specjalistów. 212-214 Wszystkie podmioty Rozdział 7. Odbiorcy programu 1.Rodziny przeżywające trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo- wychowawczych. 2. Przedstawiciele instytucji oraz służb pracujących na rzecz dziecka i rodziny. Rozdział 8. Oczekiwane rezultaty Zwiększenie skuteczności pomocy kierowanej do rodzin dysfunkcyjnych. Rozdział 9. Realizatorzy programu Realizatorem programu jest Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ostrowi Mazowieckiej przy współpracy z : -Urzędem Gminy w Ostrowi Mazowieckiej; - Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, - Zespołem Interdyscyplinarnym, - Placówkami oświatowymi, - Zakładami Opieki Zdrowotnej, - Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Ostrowi Mazowieckiej,
- Policją, - Organizacjami pozarządowymi, - Parafiami. Rozdział 1 Źródła finansowania Źródła finansowania programu : - środki własne gminy zaplanowane na dany rok budżetowy w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej, - środki pochodzące z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, - dotacje z budżetu państwa, - środki pozabudżetowe. Rozdział 11 Monitoring i ewaluacja Monitoring będzie polegał na zbieraniu i ocenie danych pod kątem realizacji celów programu. Zebrane informacje będą wykorzystane do planowania działań profilaktycznych, które będą wpisywane w formie zadań do wykonania przez poszczególne instytucje i organizacje realizujące program. PRZEWODNICZĄCY RADYGMINY Tadeusz Jabłonka