Budżet Partycypacyjny model dla Dąbrowy Górniczej Dąbrowa Górnicza, 13 grudnia 2012
Budżet Partycypacyjny jest demokratycznym procesem, który powierza obywatelom (także tym nieposiadającym formalnego obywatelstwa) prawo alokowania części środków z budżetu miejskiego lub innego budżetu, który ich dotyczy. Nie jest więc jedynie narzędziem lub techniką, lecz zestawem zasad, które można przełożyć na konkretne działania z zastosowaniem różnych technik, w dopasowaniu do lokalnych warunków.
Partycypacja to inaczej współuczestniczenie Dzięki Budżetowi Partycypacyjnemu mieszkańcy mogą uczestniczyć w projektowaniu lokalnych wydatków. Władze samorządowe oddają pewną część budżetu do dyspozycji mieszkańcom, którzy sami rekomendują, na co przeznaczyć pieniądze.
Zalety Budżetu Partycypacyjnego to: Lepsze gospodarowanie gminnym budżetem Przejrzystość Integracja społeczności lokalnej Większa identyfikacja mieszkańców z miejscem zamieszkania Edukacja mieszkańców
Po raz pierwszy Budżet Partycypacyjny został wprowadzony w mieście Porto Alegre w Brazylii w 1989 roku. Model ten przez wiele lat podlegał najbardziej dynamicznemu rozwojowi właśnie w Ameryce Południowej. Dziś Budżet Partycypacyjny jest coraz popularniejszy również w Europie. Wprowadzają go samorządy wielu krajów, m.in. Wielkiej Brytanii, Francji, Niemiec, Włoch i Hiszpanii. Ocenia się, że obecnie na świecie Budżet Partycypacyjny stosowany jest w ponad 1200 miejscach.
W Polsce Na dzień dzisiejszy próby wprowadzenia Budżetu Partycypacyjnego podejmowane były w miastach dużych, takich jak Poznań, średniej wielkości, jak Płock i w mniejszych miejscowościach, takich jak Karpacz. Organizacje pozarządowe realizowały też pojedyńcze projekty i jednorazowe programy pilotażowe. Wykształciły się różne modele mniej lub bardziej spełniające kryteria dla pudżetów partycypacyjnych. Jednym z pierwszych miast w Polsce, które zastosowało budżet obywatelski był Sopot w 2011 roku. TYLE MODELI ILE MIAST!
CECHY BUDŻETU PARTYCYPACYJNEGO Na podstawie badań porównawczych 2005-2009 prowadzonych przez francusko - niemiecki ośrodek badań społecznych Centre Marc Bloch: 1) Bezpośrednia dyskusja nad kwestiami finansowymi (zasoby nie są zawsze gwarantowane) 2) Układ CYKLU (negocjacje wymagają czasu) 3) Związek z odpowiedzialnością instytucjonalną 4) Pewien poziom współdecyzyjności 5) Informacja zwrotna dla obywateli
Budżet Partycypacyjny, a polskie prawo: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej: preambuła: ustanowiona jako prawa podstawowe dla państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz, dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia obywateli i ich wspólnot. Art. 4: 1. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu. 2. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. Ustawa o samorządzie gminnym art. 5a: 1.W wypadkach przewidzianych ustawą oraz w innych sprawach ważnych dla gminy mogą być przeprowadzane na jej terytorium konsultacje z mieszkańcami gminy. 2.Zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami gminy określa uchwała rady gminy.
Kto przygotował model? Z inicjatywy Radnego Zbigniewa Łukasika zostaje powołana komisja doraźna Rady Miejskiej ds. Budżetu Obywatelskiego. Powstaje pierwsza koncepcja oparta o Model Sopocki. Z inicjatywy Prezydenta Miasta przy Biurze Organizacji Pozarządowych powstaje Grupa ds. wypracowania mechanizmu Budżetu Obywatelskiego dla Dąbrowy Górniczej. W grupie pracowali: Przedstawiciele Prezydenta Miasta, Radni Rady Miejskiej, Przedstawiciele NGO, Przedstawiciele organizacji politycznych. Odbyło się VI spotkań (2-3 godzinnych) w okresie od lipca do sierpnia 2012 r. Spotkania odbywały się w Inkubatorze Społecznej Przedsiębiorczości i były moderowane i przygotowywane przez pracowników BOP. Z każdego spotkania powstały notatki, a wprowadzane rozwiązania konsultowaliśmy z Pracownią Badań i Innowacji Społecznych STOCZNIA.
Główne założenia Dąbrowskiego Modelu: Miasto podzielono na 26 dzielnic (historyczno-zwyczajowych), których dotyczy procedura. Dąbrowski BP ma dotyczyć najbliższego otoczenia. Punkty Konsultacyjne w każdej z dzielnic. Objęcie Budżetem Partycypacyjnym 5 milionów złotych. Kwota ta wynika z obecnie realizowanych wydatków na działania, które będą przedmiotem BP. Znana dla mieszkańca, jeszcze przed projektowaniem, kwota, która będzie zagwarantowana na realizację projektu w dzielnicy. Kwota wynika z przelicznika: Kwota gwarantowana dla każdej z dzielnic + liczba mieszkańców
Akcja Edukacyjna. luty - kwiecień Zgłaszanie przez mieszkańców propozycji projektów. 8 kwietnia - 20 maja ROK 2013 Weryfikacja i opiniowanie propozycji projektów przez Urząd Miejski w Dąbrowie Górniczej. maj - sierpień Dyskusja nt. złożonych propozycji projektów w celu uzgodnienia listy projektów pod głosowanie Dzielnicowe Forum Mieszkańców. wrzesień - październik Głosowanie mieszkańców na projekty. listopad Ogłoszenie wyników projektów do realizacji w 2014 roku. listopad - grudzień
Akcja Edukacyjna luty - kwiecień Szeroka kampania informacyjna: strona internetowa, specjalna wkładka do Przeglądu Dąbrowskiego, materiały informacyjne. ROK 2013 Ścisła współpraca z mediami lokalnymi oraz obywatelskimi. Akcja edukacyjna: szkolenia dla lokalnych liderów, w tym liderów NGO oraz pracowników instytucji obsługujących Punkty Konsultacyjne, spotkania informacyjne z mieszkańcami
Zgłaszanie przez mieszkańców propozycji projektów 8 kwietnia 20 maja Prawo zgłoszenia projektu: mieszkaniec dzielnicy, ukończone 16 lat. ROK 2013 Projekt sporządzony na prostym wniosku (streszczenie projektu + uzasadnienie + plan działań dostępnym w Punktach Konsultacyjnych, Urzędzie, Inkubatorze i na stronach www. Projekt poparty przez 15 mieszkańców dzielnicy, którzy ukończyli 16 lat. Projekt składamy listownie, elektronicznie lub osobiście. Wsparcie Inkubatora Społecznej Przedsiębiorczości oraz przeszkolonych liderów.
Weryfikacja i opiniowanie propozycji projektów przez Urząd Miejski w Dąbrowie Górniczej maj - sierpień Formularze z propozycjami projektów podlegają wstępnej weryfikacji formalnej. ROK 2013 Formularze z propozycjami projektów podlegają procesowi opiniowania, czyli sporządzeniu kosztorysu dla projektu oraz uznanie projektu za możliwy do realizacji lub niemożliwy do realizacji wraz z uzasadnieniem i ewentualnymi rekomendacjami alternatywnego rozwiązania dla projektu. Czas dla Urzędu na opublikowanie wykazu opinii i rekomendacji dla projektów to 90 dni (19 sierpnia)
Dyskusja nt. złożonych propozycji projektów w celu uzgodnienia listy projektów pod głosowanie Dzielnicowe Forum Mieszkańców wrzesień - październik ROK 2013 Odbywają się w każdej z dzielnic i służą prowadzeniu dialogu i dyskusji wokół propozycji projektów złożonych przez mieszkańców. Ich głównym celem jest ustaleniem listy projektów pod głosowanie mieszkańców w danej dzielnicy. Odbywają się w obiektach użyteczności publicznej, w dni powszednie i w godzinach popołudniowych. Zwoływane są na 30 dni przed ich terminem. Organizowane i prowadzone są przez pracowników Urzędu.
Głosowanie mieszkańców na projekty listopad Głosowanie 5 dni: - osobiście w Punktach Konsultacyjnych, - korespondencyjnie na adres Urzędu, - elektronicznie. ROK 2013 Uprawnieni: mieszkańcy dzielnicy, min. 16 lat. Głosowanie polega na rozdzieleniu na projekty 10 punktów, które przysługują każdemu głosującemu. Głosowanie jest jawne. Głosujący musi podać imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz oświadczyć podpisem, że ukończył 16 lat i podaje prawdziwe dane.
Głosowanie mieszkańców na projekty obliczanie wyników listopad Na podstawie przyznanych punktów każdemu z projektów tworzy się ranking projektów. ROK 2013 Na podstawie rankingu przyznaje się środki niezbędne do realizacji projektu, w kolejności od projektu, który otrzymał największą ilość punktów, aż do wyczerpania wszystkich środków dzielnicy. W przypadku, gdy nie rozdysponuje się wszystkich środków z danej dzielnicy lub nie wpłyną żadne projekty Prezydent może przesunąć je do dzielnicy o największej frekwencji.
Ogłoszenie wyników projektów do realizacji w 2014 roku listopad - grudzień Upublicznienie projektów, których realizacja ma rozpocząć się w 2014 roku. ROK 2013 Wprowadzenie środków na realizację projektów do Budżetu Miasta na rok 2014
Wdrożenie Budżetu Partycypacyjnego: I. Przedstawienie modelu dla Dąbrowy Górniczej - 13.12.2012. II. Rozpoczęcie konsultacji projektu uchwały oraz rozwiązań zaproponowanych w modelu - do 15 stycznia 2013: - podziału na dzielnice, - punkty konsultacyjne, - pakietu gwarantowanego środków dla każdej z dzielnic, - metod głosowania i innych propozycji. III. Przyjęcie Uchwały Rady Miejskiej (sesja styczeń)
Dziękujemy za uwagę In Informacji o Budżecie Partycypacyjnym udzielają: Piotr Drygała Biuro Organizacji Pozarządowych Urząd Miejski w Dąbrowie Górniczej pdrygala@dabrowa-gornicza.pl, Marcin Bazylak Pełnomocnik Prezydenta Miasta Dąbrowa Górnicza mbazylak@dabrowa-gornicza.pl,