Inteligentne specjalizacje regionu Wschodnie Forum Gospodarcze Lub-Invest Piotr Janczarek Dyrektor Departamentu Gospodarki i Innowacji Lublin, 20 czerwca 2013 r.
Potencjał i perspektywy Inteligentne specjalizacje regionu rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim PLAN PREZENTACJI WSTĘP Uwarunkowania prawne i strategiczne dotyczące odnawialnych źródeł energii Inteligentne specjalizacje regionu Potencjał OZE w województwie lubelskim Perspektywy rozwoju OZE
Potencjał i perspektywy Inteligentne specjalizacje regionu rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim WSTĘP ZJAWISKA, CZYNNIKI I TRENDY ZEWNĘTRZNE (GLOBALNE) Intensywny rozwój energochłonnych gałęzi gospodarki europejskiej i światowej powoduje wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną (obecnie w Polsce i województwie ten wzrost jest pokrywany ze źródeł kopalnych). Kryzys ekonomiczny wywołuje kryzys energetyczny, który powoduje wzrost cen ropy naftowej i następnie wszystkich innych paliw konwencjonalnych. Energetyka bazująca na źródłach odnawialnych odgrywa bardzo ważną rolę w gospodarce europejskiej (bezpieczeństwo energetyczne, poprawa konkurencyjności, tworzenie nowych gałęzi przemysłu i miejsc pracy, rozwój eksportu, ochrona środowiska. Rozwój OZE jest jednym z ważniejszych celów strategii inteligentnego, zrównoważonego i zintegrowanego rozwoju regionów Unii Europejskiej.
Uwarunkowania Potencjał prawne i perspektywy i strategiczne dotyczące odnawialnych źródeł energii rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim Akty prawne i dokumenty strategiczne Na poziomie unijnym Pakiet klimatyczno-energetyczny (3x20) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych Na poziomie krajowym Ustawa Prawo Energetyczne Ustawa o efektywności energetycznej Projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii Krajowy Plan Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych Polityka energetyczna Polski do 2030 r.
Uwarunkowania Potencjał prawne i perspektywy i strategiczne dotyczące odnawialnych źródeł energii rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim Akty prawne i dokumenty strategiczne Na poziomie krajowym Przewodnik dla inwestorów zainteresowanych budową biogazowni rolniczych. Ministerstwo Gospodarki (2011) Kierunki rozwoju biogazowni rolniczych w Polsce w latach 2010-2020. Ministerstwo Gospodarki (2011) Analiza możliwości rozwoju produkcji urządzeń energetyki odnawialnej w Polsce dla potrzeb krajowych i eksportu. Instytut Energetyki Odnawialnej na zlecenie Ministerstwa Gospodarki (2010)
Uwarunkowania prawne i strategiczne dotyczące odnawialnych Potencjał i perspektywy źródeł energii Akty prawne, rozwoju dokumenty odnawialnych strategiczne źródeł energii w ojewództwie lubelskim, Na poziomie regionalnym Regionalna Strategia Innowacji do 2020 r. (PROJEKT) Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla Województwa Lubelskiego - aktualizacja (2012) Stan i perspektywy rozwoju hydroenergetyki w województwie lubelskim (2012) Program Rozwoju Energetyki dla (2009) Przestrzenne aspekty lokalizacji energetyki wiatrowej w województwie lubelskim (2009r.) Uwarunkowania lokalizacyjne i proces inwestycyjny budowy biogazowni rolniczych w województwie lubelskim (2010 r.) Kompleksowa ocena uwarunkowań w zakresie produkcji biogazu w województwie lubelskim (2012) Raport Końcowy projektu Budowa oferty inwestycyjnej województwa lubelskiego w oparciu o zidentyfikowany potencjał odnawialnych źródeł energii (studia celowości) Więcej informacji na stronach internetowych: www.bpp.lublin.pl, www.oze.lubelskie.pl, www.rsi.lubelskie.pl
Potencjał i perspektywy Inteligentne specjalizacje regionu rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim Akty prawne i dokumenty strategiczne Regionalna Strategia Innowacji
Idea inteligentnej specjalizacji nowa koncepcja polityki innowacyjnej Uwarunkowania globalne i krajowe Inteligentna specjalizacja - oznacza koncentrację działań i środków finansowych na ograniczonej liczbie priorytetów badawczo-rozwojowych i innowacyjnych niezbędnych do rozwoju ważnych dla województwa obszarów działalności gospodarczych. Takie podejście doprowadzi: w krótszym okresie czasu do technologicznej i pozatechnologicznej modernizacji sektorów, wzrostu produktywności zasobów oraz dywersyfikacji struktury gospodarczej, w dłuższym zaś do pojawienia się nowych, zaawansowanych technologicznie przemysłów i usług (np. przemysłu ekologicznego, biogospodarki itd.).
K L I E N C I Inteligentne specjalizacje regionu BIO-MED-INFO BIOGOSPODARKA Specjalizacja kluczowa Produkcja pierwotna Sektor rolno-spożywczy Sektor chemiczny Przetwórstwo biozasobów Sektor papierniczy Sektor meblarski Produkcja żywności Sektor kosmetyczny Sektor farmaceutyczny Sektor energetyczny Produkty biomedyczne Specjalizacja uzupełniająca Łańcuch produkcji żywności żywność funkcjonalna żywienie i dietetyka USŁUGI MEDYCZNE I PROZDROWOTNE Łańcuch produktów medycznych i biomedycznych produkcja farmaceutyków i probiotyków Bioenergia Specjalizacja wyłaniająca się Wytwarzanie energii z paliw kopalnych ENERGETYKA NISKOEMISYJNA Energia z OZE Czyste technologie węglowe i gazowe Przechwytywanie i składowanie CO 2 Smart grids Instalacje do produkcji biogazu i biopaliw Ogniwa wodorowe i paliwowe Specjalizacja wspomagająca INFORMATYKA I AUTOMATYKA Komputery Oprogramowanie Usługi telekomunikacyjne Usługi Internetowe Maszyny i urządzenia elektryczne Robotyka
K L I E N C I Inteligentne specjalizacje regionu w kontekście KET Specjalizacja kluczowa BIOGOSPODARKA Biotechnologia przemysłowa Produkty biomedyczne Specjalizacja uzupełniająca USŁUGI MEDYCZNE I PROZDROWOTNE Zaawansowane materiały Zaawansowane materiały Biotechnologia medyczna Bioenergia Specjalizacja wyłaniająca się ENERGETYKA NISKOEMISYJNA Biotechnologia przemysłowa Fotonika Smart grids Zaawansowane materiały Specjalizacja wspomagająca INFORMATYKA I AUTOMATYKA Fotonika Zaawansowane materiały
Energetyka niskoemisyjna Specjalizacja Wyłaniająca się Energetyka niskoemisyjna jako wyłaniająca się specjalizacja województwa lubelskiego znajduje swoje odzwierciedlenie w zidentyfikowanych potencjałach rozwoju energetyki w regionie: konwencjonalnej opartej na bogatych zasobach węgla kamiennego i gazu łupkowego, odnawialnej bazującej na źródłach wykorzystujących energię z biomasy, słońca, wiatru i wody. Potencjały te stanowią istotny impuls dla wielu działań inwestycyjnych w regionie, szczególnie tych związanych z uruchomieniem nowych kopalni węgla kamiennego w zagłębiu górniczoenergetycznym Puchaczów-Łęczna-Chełm, jak i występowaniem gazu łupkowego. Ważnym elementem zachodzących procesów inwestycyjnych jest trwająca budowa Elektrowni Puławy z blokiem gazowo-parowym o mocy 900 MWe oraz planowana budowa elektrowni na bazie węgla kamiennego w okolicach Rejowca Fabrycznego o mocy 1 600 MWe.
Energetyka słoneczna Potencjał OZE w województwie lubelskim Źródło: Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla. Biuro Planowania Przestrzennego
Hydroenergetyka Potencjał OZE w województwie lubelskim teoretyczne zasoby wodno-energetyczne woj. lubelskiego wynoszą 707,22 GWh/rok, przy wyliczonej mocy 80,7 MW, i stanowią około 3% zasobów teoretycznych kraju. moc MEW woj. lubelskie: istniejące 23 elektrownie - 1,5 MW ok. 30-40 stwarza możliwość realizacji małych elektrowni wodnych aktualnie 8 jazów do wykorzystania energetycznego ~ 250 kw Moc hydroelektrowni PL 250 MW (11/27) w 2008 r. (Włochy 2 595, Francja 2 061, Hiszpania 1 882 Niemcy 1 756 MW) w 2008 r. Źródło: Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla. Biuro Planowania Przestrzennego
Energetyka wiatrowa Potencjał OZE w województwie lubelskim dla farm wiatrowych do 20 MW ok. 130 lokalizacji bezkolizyjnych, do 30 MW ok. 50 lokalizacji, dla pozostałych wymagana analiza ograniczeń Źródło: Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla. Biuro Planowania Przestrzennego
Energetyka wiatrowa Potencjał OZE w województwie lubelskim Farma wiatrowa w miejscowości Dęby gmina Lubycza Królewska moc 4x150kW realizacja: 2006 przyłączenie i sprzedaż energii do sieci SN w wyniku uwarunkowań wiatrowych mobilność elektrowni wynosi ok. 30 40% w październiku 2010 r. przyłączono 2 elektrownie (pow. tomaszowski i biłgorajski 0,75 MW) wydano warunki przyłączenia do sieci o łącznej mocy 933 MW) Moc instalacji wiatrowych PL 725 MW (Niemcy 25 777, Hiszpania 19 149)
Energia z biomasy Potencjał OZE w województwie lubelskim rezerwy gruntów dla celowych upraw energetycznych określa się na ok. 77 tys. ha
Energia z biomasy Potencjał OZE w województwie lubelskim szacowany roczny potencjał energetyczny Lubelszczyzny z odpadów ok. 18,8 PJ odpady słomy ok. 1,1 mln ton rocznie (równowartość ok. 0,8 mln ton węgla kam.) największe nadwyżki słomy pow. bialski, lubelski, zamojski Źródło: Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla. Biuro Planowania Przestrzennego ; Wstępna analiza potencjału biomasy możliwej do wykorzystania na cele energetyczne w województwie lubelskim
Energia z biomasy Potencjał OZE w województwie lubelskim Obszary preferowane do lokalizacji biogazowni województwo lubelskie - 13 biogazowni (10 MW) 8 instalacje przy składowiskach odpadów, 3 przy oczyszczalniach ścieków 2 biogazownie rolnicze Produkcja pierwotna z biomasy stałej PL (5,20 TWh) (5/27) (Niemcy 11,22, Francja 9,76, Szwecja 8,61) Źródło: Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla. Biuro Planowania Przestrzennego ; Wstępna analiza potencjału biomasy możliwej do wykorzystania na cele energetyczne w województwie lubelskim
Potencjał i perspektywy Potencjał OZE w województwie lubelskim rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim Zdiagnozowany potencjał OZE Teoretyczny potencjał hydroenergetyczny (bez Wisły i Bugu) 707,22 GWh/rok (BPP) Możliwe zainstalowanie turbin wiatrowych o łącznej mocy od 6000 do 11000 MW (BPP) potencjał energetyczny: 2 531,644 GWh/rok Potencjał energetyczny biomasy: 35 016 857 GJ (9 734 746 MWh/rok) Potencjał energii słonecznej 950-1020 kwh/ m 2 potencjał teoretyczny energii słonecznej z systemów fototermicznych: 24 619,012 TWh z systemów fotowoltaicznych: 1 640 275 MWh, Potencjał biogazu: 68 mln m 2 o wartości energetycznej 2,5 mln GJ potencjalnie wytworzona energia elektryczna: 289 082,345 MWh, cieplna: 272 212,245 MWh
Gaz łupkowy Złoża gazy łupkowego w województwie lubelskim Obszary występowania gazu ziemnego W łupkach dolnego paleozoiku
Gaz łupkowy Złoża gazy łupkowego w województwie lubelskim Koncesje na poszukiwanie gazu łupkowego z łupków
Perspektywy rozwoju OZE Raport końcowy i Studia Celowości
Przykładowe zrealizowane inwestycje Perspektywy rozwoju OZE Siedliszczki, gm. Piaski, 0,99 MW Dolina Zielawy Zamość, Biłgoraj-kolektory słoneczne Uhnin,1,27 MW
DODATKOWE INFORMACJE DANE TELEADRESOWE Strona internetowa Departamentu Gospodarki i Innowacji: www.rsi.lubelskie.pl Kontakt:, 20-151 Lublin, ul. Stefczyka 3 tel. (81) 5371 651 fax. (81) 5371 637 e-mail: rsi@lubelskie.pl
Potencjał i perspektywy rozwoju odnawialnych źródeł energii w województwie lubelskim Dziękuję za uwagę