SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. POLSKICH NOBLISTÓW W DRĄŻNEJ 2015-2018 1
Założenia programowe 1. Szkolny Program Profilaktyki został opracowany na potrzeby Publicznego Gimnazjum im. Polskich Noblistów w Drążnej po zdiagnozowaniu środowiska i ewaluacji programu realizowanego w latach ubiegłych. 2. Analiza ankiet opracowanych i przeprowadzonych wśród uczniów i nauczycieli wskazała, że Szkolny Program Profilaktyki powinien swym zasięgiem obejmować działania dotyczące zagrożeń związanych z cyberprzemocą. 3. W Szkolnym Programie Profilaktyki przedstawiono także działania mające na celu zapobieganie takim zachowaniom problemowym jak brak kultury osobistej, wagary, brak zainteresowania nauką. 4. Działania realizowane w ramach Szkolnym Programie Profilaktyki dotyczą także osób odpowiedzialnych młodzież tj. rodziców, opiekunów i nauczycieli, w tym podjęcie działań mających na celu zwiększenie empatii nauczycieli na problemy młodzieży. 5. W Szkolnym Programie Profilaktyki zaplanowano też działania mające na celu zapobieganie uzależnieniom (od narkotyków, dopalaczy, alkoholu, nikotyny, Internetu i komputerów), oraz działania mające na celu uświadomienie społeczności szkolnej zagrożeń związanych z uzależnieniami. 6. Poszczególne elementy programu mogą ulegać modyfikacji. Założenia Szkolnego Programu Profilaktyki wynikające z podstawy prawnej, powinności nauczyciela, realnych potrzeb: program realizowany jest w cyklu trzyletnim, program odpowiada na realne problemy i zagrożenia pojawiające się w szkole i w środowisku lokalnym, formy i sposoby działań z zakresu profilaktyki dostosowane są do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska, do realizacji zadań włączają się wszyscy nauczyciele, we współpracy z rodzicami i instytucjami lokalnymi, program jest spójny ze strategiami działań wychowawczych oraz interwencyjnych w gimnazjum, wobec młodzieży zagrożonej. Cele ogólne: Ochrona uczniów przed zagrożeniami, Reagowanie na pojawiające się zagrożenia, Eliminowanie czynników ryzyka przez dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych. 2
Cele szczegółowe: profilaktyka uzależnień (od narkotyków, dopalaczy, alkoholu, nikotyny, Internetu, komputerów), budzenie świadomości dotyczącej przyczyn sięgania po środki uzależniające i negatywnych skutków uzależnień, promowanie zdrowego stylu życia, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych, kształtowanie postawy asertywnej, kształtowanie postawy odpowiedzialności za swoje zachowanie, zdrowie i życie, rozwijanie umiejętności podejmowania decyzji, poprawa komunikacji w relacjach uczeń-uczeń, uczeń-nauczyciel, nauczyciel-rodzic, poznanie sposobów rozwiązywania konfliktów bez użycia agresji i przemocy, kształtowanie właściwych nawyków spędzania wolnego czasu, zachęcanie do udziału w różnych formach rozwijających zainteresowania. Realizowanie procedur interwencyjnych w sytuacjach zagrożenia. Opis diagnozy środowiska : Diagnozę sporządzono w oparciu o: obserwację uczniów, rozmowy z uczniami, nauczycielami, rodzicami, pracownikami szkoły, wyniki ankiet Bezpieczeństwo w szkole przeprowadzonych wśród uczniów i rodziców, analizę dokumentów szkolnych (notatki służbowe, rejestracja zdarzeń, dzienniki lekcyjne i inne), wnioski ze spotkań klasowych zespołów nauczycielskich, ewaluację Szkolnego Programu Profilaktyki 2012 2015 Zagadnieniami, które poruszać będzie Szkolny Program Profilaktyki w 2015/2016 będą: przestrzeganie przyjętych norm i zapobieganie zachowaniom problemowym, promocja zdrowia, informowanie na temat zagrożeń związanych z uzależnieniami (od narkotyków, dopalaczy, alkoholu, nikotyny, Internetu, komputerów), dbanie o kulturę osobistą, kulturę słowa, cyberprzemoc, opuszczanie zajęć lekcyjnych, w skrajnych przypadkach wagary. Ewaluacja Szkolnego Programu Wychowawczego w poprzednim wykazała, że podstawowym problemem społeczności szkolnej Publicznego Gimnazjum im. Polskich Noblistów w 3
Drążnej jest zjawisko cyberprzemocy, oraz brak rozwagi w publikowaniu własnego wizerunku w sieci. Do nauczycieli i wychowawców docierają sygnały dotyczące problemów związanych z komunikowaniem się młodzieży za pośrednictwem Internetu. Mimo licznych spotkań z przedstawicielami policji, akcji promującej rozwagę w sieci zdarzają się problemy, zarówno z publikowaniem wizerunku, jak i z niewłaściwymi komentarzami umieszczanymi stronach internetowych, za pośrednictwem komunikatorów. Problemem części naszej młodzieży jest zachwianie systemu wartości. Przejawia się to m. in. w braku szacunku do drugiego człowieka, nieprzestrzeganiu podstawowych norm współżycia w grupie, łamaniu zasad obowiązujących w szkole. Uczniowie wiedzą, jakich zachowań oczekuje się w szkole, jednak często zdarza się, że nie przestrzegają obowiązujących zasad. U niewielkiej grupy uczniów istnieje problem nadmiernego opuszczania zajęć lekcyjnych samowolnie, bądź za przyzwoleniem rodziców. Nadal jest to problem wymagający szczególnej troski ze strony wychowawców, a i nauczycieli. Należy kontynuować podejmowane dotychczas działania. Jednym z niepokojących zjawisk w naszej szkole jest brak dbałości części młodzieży o życie zgodne z ideą zdrowego odżywiania się. Wielu uczniów w ramach drugiego śniadania zjada chipsy, cukierki, batony, pije słodkie, gazowane napoje. Mimo wielu akcji promujących zdrowy styl życia, wciąż jednak spora grupa młodych ludzi nie przywiązuje wagi do tego, co je i pije. Uświadomienie konsekwencji takiego podejścia do życia, oraz zagrożeń związanych z otyłością będzie jednym z elementów programu profilaktycznego. Chcąc podążać nie tylko za potrzebami szkoły i środowiska lokalnego, ale wychodząc też naprzeciw problemom ogólnospołecznym w Szkolnym Programie Profilaktyki znajdzie się też miejsce na uświadamianie młodzieży zagrożeń związanych z uzależnieniem od narkotyków. Mimo, iż rozmowy z uczniami i przeprowadzane ankiety nie wskazują na istnienie tego problemu w Publicznym Gimnazjum im. Polskich Noblistów w Drążnej, będziemy podejmować akcje informacyjne dla uczniów, nauczycieli i rodziców, mające na celu zapobieganie uzależnieniom. 4
1. Przekazywanie i utrwalanie zasad zdrowego stylu życia Harmonogram pracy na rok szkolny 2015/2016 Zadanie Sposób realizacji lekcje wychowawcze na temat promocji zdrowego stylu życia lekcje zajęć technicznych, biologii na temat zasad zdrowego odżywiania i higieny ciała i umysłu zajęcia z edukacji zdrowotnej na lekcjach wychowania fizycznego projekcje filmów o tematyce zdrowotnej, omówienie i dyskusja akcje plakatowe promujące zdrowy styl życia (np. Światowy Dzień Zdrowia, Dzień Walki z AIDS i in.) udział w wyjazdach do miejsc umożliwiających aktywne spędzanie czasu realizacja programów profilaktycznych: Bądźmy zdrowi, wiemy więc działamy", Trzymaj formę", Profilaktyka wad cewy nerwowej" WF z klasą zajęcia na temat radzenia sobie ze stresem spotkania z protetykiem słuchu, dietetykiem, ginekologiem Odpowiedzialni wychowawcy nauczyciel zajęć technicznych, nauczyciel biologii, wychowawcy nauczyciele wych. fizycznego nauczyciel wdż, nauczyciel biologii,, nauczyciele wych. fizycznego nauczyciele nauczyciel wdż, biologii, nauczyciele wych. fizycznego nauczyciele wych. fizycznego,, psycholog opiekunowie koła Czas realizacji cały rok szkolny cały rok Osiągnięcia uczeń zna zasady zdrowego odżywiania i zdrowego stylu życia i wprowadza je w życie uczeń angażuje się w działania na rzecz promocji zdrowego stylu życia uczeń uczy się konstruktywnie wykorzystywać czas wolny uczeń pozyskuje informacje dotyczące zalet prowadzenia zdrowego trybu życia uczeń zna sposoby radzenia sobie ze stresem i wykorzystuje je w codziennym życiu wzrost świadomości zdrowotnej PCK gazetki informacyjne w klasach wychowawcy cały rok uczeń zna podstawowe zasady komponowania zdrowych posiłków, zna wartość kaloryczną potraw zdrowa żywność w sklepiku szkolnym opiekunowie sklepiku cały rok uczeń świadomie wybiera zdrową żywność 5
2A.Podejmowanie działań profilaktycznych skierowanych do uczniów w celu zapobiegania uzależnieniom. Zadanie Sposób realizacji interweniowanie w sytuacji sygnałów zaburzeń psychicznych udział uczniów w olimpiadzie o zdrowiu zajęcia z zakresu profilaktyki uzależnień prowadzone w klasach I-III przekazywanie informacji na temat zdrowotnych, moralnych i społecznych następstw stosowania używek, dopalaczy, nadmiernego korzystania z Internetu, telefonów komórkowych udział młodzieży w programie Znajdź właściwe rozwiązanie" - zapobieganie paleniu papierosów warsztaty dla młodzieży z przedstawicielami policji oraz z psychologiem z PPP w Słupcy prelekcja na spotkaniu z rodzicami na temat zagrożeń cywilizacyjnych młodzieży zajęcia kształcące umiejętności komunikacyjne, m.in. z zakresu asertywności udział młodzieży w spektaklu profilaktycznym Odpowiedzialni, wszyscy nauczyciele,, psycholog nauczyciel biologii, nauczyciele informatyki, religii, wych. fizycznego, biologii, wdż, psycholog, terapeuta nauczyciel wdż, biologii, psycholog policja nauczyciele wdż, wych. fizycznego,, psycholog przy współpracy z Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Słupcy Czas realizacji w miarę potrzeb raz w wg harmonogramu wychowawcy cały rok raz w ciągu Osiągnięcia uczeń i rodzic otrzymuje wsparcie i pomoc wzrost świadomości, poszerzenie wiedzy dotyczącej zdrowi uczeń zna negatywne skutki palenia papierosów, picia alkoholu i stosowania innych używek oraz dopalaczy, angażuje się w akcje antynikotynowe i inne, dokonuje właściwych wyborów rezygnuje z zachowań ryzykownych uczeń i rodzic wie o możliwości i w razie potrzeby korzysta z pomocy specjalistów uczeń ma dodatkowe wsparcie rodziców uczeń umie komunikować swoje uczucia i potrzeby, wyrażać własne zdanie i odmawiać. uczeń wzbogaca swoja wiedzę w zakresie profilaktyki uzależnień 6
2C. Podejmowanie działań profilaktycznych skierowanych do nauczycieli 2B. Podejmowanie działań profilaktycznych skierowanych do rodziców w celu zapobiegania uzależnieniom Zadanie Sposób realizacji zaproponowanie na początku listy imprez i wyjazdów jako alternatywnych form spędzania czasu wolnego Przeprowadzenie sondy wśród młodzieży dotyczącej propozycji organizacji zajęć pozalekcyjnych Przeprowadzenie ankiet wśród uczniów na temat stosowania używek spotkania dla rodziców z przedstawicielami policji, psychologiem z PPP w Słupcy przekazywanie rodzicom materiałów informacyjnych na temat uzależnień od narkotyków, dopalaczy, alkoholu, nikotyny, Internetu, komputerów pozyskiwanie informacji od rodziców na temat: Czy znam swoje dziecko? informowanie rodziców o funkcjonowaniu dziecka w szkole udział w Festynie Rodzinnym udział w kursach i szkoleniach dotyczących profilaktyki uzależnień od narkotyków, dopalaczy, alkoholu, nikotyny, Internetu i komputerów Pozyskiwanie i opracowywanie materiałów wspierających nauczycieli w prowadzeniu działań profilaktyki uzależnień od narkotyków, dopalaczy, nikotyny, alkoholu, Internetu, Odpowiedzialni Samorząd Uczniowski, wychowawcy klas dyrektor, wszyscy nauczyciele, rodzice dyrektor, nauczyciel dyrektor, nauczyciele Czas realizacji wrzesień wrzesień/ październik luty podczas spotkań z rodzicami raz w cały rok raz w cały rok cały rok Osiągnięcia uczniowie mają możliwość wyboru alternatywnych form spędzania wolnego czasu nauczyciele zdobywają wiedzę na temat stosowania używek przez uczniów i podejmują odpowiednie działania rodzice wiedzą co to są narkotyki, dopalacze, środki psychoaktywne, wiedzą jak rozpoznać, czy dziecko zażywa narkotyki, dopalacze, inne środki psychoaktywne Rodzic uświadamia sobie jak dużo/mało wie na temat swojego dziecka. Rodzic wie, jak uczy się i zachowuje jego dziecko w szkole, jakie ma relacje z rówieśnikami. Rodzic wie, jak spędzać wolny czas z dzieckiem. Nauczyciele mają wiedzę dotyczącą zagrożeń związanych ze stosowaniem narkotyków, alkoholu, dopalaczy, nikotyny a także z uzależnieniami od Internetu i komputerów. Nauczyciele mają aktualną wiedzę dotyczącą działania środków psychoaktywnych, oraz skutków uzależnień od 7
3. Budowanie wzajemnych relacji w szkole. Propagowanie takich wartości jak szacunek. Przeciwdziałanie agresji, przemocy, cyberprzemocy Zadanie Sposób realizacji komputerów Wymiana doświadczeń między nauczycielami Stworzenie banku scenariuszy zajęć profilaktycznych Odpowiedzialni Czas realizacji Osiągnięcia narkotyków, dopalaczy, nikotyny, alkoholu, Internetu i komputerów. nauczyciele cały rok Wzbogacenie wiedzy, warsztatu pracy dotyczącego profilaktyki uzależnień. nauczyciele cały rok Wzbogacenie warsztatu pracy. zapoznanie i przypomnienie uczniom zasad zachowania obowiązujących w szkole lekcje wychowawcze na temat rozwiązywania konfliktów, agresji i przemocy rówieśniczej Interwencja kryzysowa - stosowanie procedur postępowania w sytuacjach kryzysowych prelekcja dla rodziców dot. komunikacji rodziców i dzieci - wychowanie bez porażek współpraca z policja, sądem, GOPS wychowawca wrzesień Uczeń zna zasady panujące w szkole. wychowawca cały rok Uczeń zna mechanizm powstawania konfliktów, zna sposoby ich rozwiązywania wszyscy nauczyciele, prowadzący specjalista z PPP w Słupcy,, psycholog wszyscy nauczyciele na bieżąco według planu Uczeń rozwiązuje problemy dbając o interesy swoje i innych. Rodzice otrzymują porady, wskazówki jak poprawić komunikację z dziećmi. Właściwe reagowanie w sytuacjach trudnych. lekcje na temat cyberprzemocy porady dla rodziców nt. radzenia sobie z dorastającą młodzieżą spotkanie uczniów z policjantem Odpowiedzialność karna nieletnich. Bezpieczeństwo i zachowanie w szkole i poza szkołą Stworzenie bazy adresów i telefonów instytucji zajmujących się terapią uzależnień i udzielaniem pomocy nauczyciel informatyki, wychowawcy, nauczyciele, psycholog zgodnie z planem Uczeń wie czym jest cyberprzemoc, reaguje na nią, wie komu zgłosić, jak postąpić. Uczeń ma lepsze relacje z rodzicem. Uczeń zna konsekwencje nieodpowiedniego zachowania. wrzesień Uczeń ma dostęp do bazy instytucji udzielających pomocy. 8
5. Promowanie działań alternatywnych 4. Poprawa frekwencji uczniów na zajęciach lekcyjnych Zadanie Sposób realizacji przeprowadzenie ankiet wśród uczniów i rodziców - Bezpieczeństwo w szkole pogadanki na lekcjach wychowawczych i spotkaniach z rodzicami na temat wpływu absencji dziecka na wyniki w nauce comiesięczna analiza frekwencji uczniów kontrola obecności ucznia na poszczególnych przedmiotach informowanie rodziców o nieobecnościach dziecka indywidualne rozmowy z uczniem nadmiernie opuszczającym zajęcia oraz jego rodzicami w przypadku wagarów podejmowanie działań zgodnie z procedurami przyjętymi w szkole objęcie pomocą psychologicznoiczną uczniów mających problemy dydaktyczne i wychowawcze udział uczniów w zajęciach pozalekcyjnych w ramach programu WF z klasą przekazywanie informacji o dostępnych formach spędzania wolnego czasu udział uczniów w akcjach charytatywnych na rzecz ludzi i zwierząt - akcje, imprezy zainicjowane przez uczniów wspieranie aktywności uczniów zorganizowanie sondy wśród uczniów na temat preferowanych zajęć pozaszkolnych, wycieczek, imprez Odpowiedzialni wychowawcy wszyscy nauczyciele, nauczyciele, nauczyciele, wychowawcy organizatorzy akcji, opiekunowie: koła PCK i grupy Pomocna Dłoń opiekunowie SU, nauczyciele, opiekunowie koła PCK Samorząd Uczniowski, wychowawcy Czas realizacji wrzesień, luty, maj co miesiąc na bieżąco na bieżąco w miarę potrzeb w miarę potrzeb w miarę potrzeb wrzesień Osiągnięcia Nauczyciele wiedzą, czy uczniowie w szkole są bezpieczni. Uczeń i rodzic wie, że frekwencja ma wpływ na wyniki w szkole i inne problemy. Bezpieczeństwo uczniów. Uczeń i rodzic podejmuje działania zmierzające do poprawy frekwencji w szkole. Opieka nad uczniami. Uczeń zna ofertę zajęć pozalekcyjnych, wie, jaki wpływ mają te zajęcia na jego rozwój, rozwija własne zainteresowania. Uczeń zna różne formy spędzania wolnego czasu i wie, jaki wpływ mają na jego rozwój Uczeń osiąga sukcesy, ma satysfakcję wynikającą z niesienia pomocy innym. Zapewnienie uczniom alternatywnych form spędzania wolnego czasu. 9
Procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych W szczególnych sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia ucznia/uczniów, niedostosowania społecznego oraz innych sytuacjach kryzysowych pracownicy szkoły i nauczyciele postępują zgodnie z procedurami postępowania w sytuacjach kryzysowych, które stanowią załącznik nr 1 do programu. Ewaluacja działań profilaktycznych. Realizacja zadań ujętych w Szkolnym Programie Profilaktycznym będzie systematycznie monitorowana przez Zespół ds. Programu Profilaktyki. Informacje niezbędne do ewaluacji będą pozyskiwane w następujący sposób: rozmowy z uczniami, rodzicami, nauczycielami i innymi pracownikami szkoły, obserwacje uczniów, analizy dokumentów szkolnych ( notatki służbowe, rejestracja zdarzeń, protokoły, dzienniki lekcyjne, i in.), ankiety przeprowadzone wśród uczniów i rodziców, wnioski ze spotkań klasowych zespołów nauczycielskich. Ewaluacji działań będzie dokonywał Zespół ds. Programu Profilaktyki (wychowawcy klas, ) raz (w razie potrzeb częściej). Zakończy się ona sporządzeniem wniosków i zaleceń do dalszej pracy. Informacje te zostaną przekazane wszystkim nauczycielom, rodzicom oraz pracownikom szkoły. Szkolny Program Profilaktyki na rok szkolny 2015/2016 został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Pedagogiczną w dniu 15 września 2015r. i zatwierdzony przez Radę Rodziców w dniu 28 września 2015r. 10
Załącznik nr 1 Procedury postępowania nauczycieli w sytuacjach zagrożenia dzieci i młodzieży demoralizacją i przestępczością CELE: 1. Usprawnienie i zwiększenie trafności oraz skuteczności oddziaływań szkoły w sytuacjach zagrożenia dzieci i młodzieży przestępczością i demoralizacją. 2. Wypracowanie metod współpracy szkoły z policją. Podstawowym aktem prawnym regulującym zasady postępowania policji z nieletnimi sprawcami czynów karalnych jest Ustawa z dnia 26 października 1982r. o postępowaniu w sprawach nieletnich. Policja zgodnie z art. 37 ustawy, w wypadkach nie cierpiących zwłoki zbiera i utrwala dowody czynów karalnych, w razie potrzeby dokonuje ujęcia nieletniego, a także wykonuje czynności zlecone przez sędziego rodzinnego. Dokumentem wewnętrznym uściślającym te zasady jest Zarządzenie Komendanta Głównego Policji Nr 1619 z dnia 3 listopada 2010r. w sprawie metod i form wykonywania zadań przez policjantów w zakresie przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich oraz działań podejmowanych na rzecz małoletnich (Dz. Urzędowy KGP z dnia 12 listopada 2012r., Nr 11). Dyrektorów szkół i placówek oświatowych, do podejmowania działań interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych w szkole, zobowiązuje Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. W myśl tego dokumentu szkoły i placówki podejmują działania interwencyjne polegające na powiadomieniu rodziców i policji w sytuacjach kryzysowych, w szczególności, gdy dzieci i młodzież używają, posiadają lub rozprowadzają środki odurzające. Wyżej wymienione rozporządzenie, w 10, zobowiązuje szkoły i placówki do opracowania strategii działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych wobec dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem. 11
Działania interwencyjne: A. W przypadku uzyskania informacji, że uczeń, który nie ukończył 18 lat, używa alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawia nierząd, bądź przejawia inne zachowania świadczące o demoralizacji1 nauczyciel powinien podjąć następujące kroki: 1. Przekazać uzyskaną informację wychowawcy oddziału. 2. Wychowawca informuje o fakcie a/psychologa i dyrektora szkoły. 3. Wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia i przekazuje im uzyskaną informację. Przeprowadza rozmowę z rodzicami oraz z uczniem, w ich obecności. W przypadku potwierdzenia informacji, zobowiązuje ucznia do zaniechania negatywnego postępowania, rodziców zaś bezwzględnie do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. W toku interwencji może zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do specjalistycznej placówki i udział dziecka w programie terapeutycznym. 4. Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal z wiarygodnych źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji ich dziecka, dyrektor szkoły pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub policję (specjalistę ds. Nieletnich). 5. Podobnie, w sytuacji, gdy, szkoła wykorzysta wszystkie dostępne jej środki oddziaływań wychowawczych (rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie ucznia, spotkania z iem, psychologiem itp.), a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, dyrektor szkoły powiadamia sąd rodzinny lub policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tych instytucji. 6. Jeżeli zachowania świadczące o demoralizacji przejawia uczeń, który ukończył 18 lat, a nie jest to udział w działalności grup przestępczych czy popełnienie przestępstwa, to postępowanie nauczyciela powinno być określone przez wewnętrzny regulamin szkoły. 7. W przypadku uzyskania informacji o popełnieniu przez ucznia, który ukończył 17 lat, przestępstwa ściganego z urzędu lub jego udziału w działalności grup przestępczych, zgodnie z art. 304 2 kodeksu postępowania karnego, dyrektor szkoły jako przedstawiciel instytucji jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym pratora lub policję. B. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod wpływem alkoholu lub narkotyków powinien podjąć następujące kroki: 1. Powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę oddziału. 2. Odizolowuje ucznia od reszty oddziału, ale ze względów bezpieczeństwa nie pozostawia go samego; stwarza warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie. 3. Wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub odurzenia, ewentualnie udzielenia pomocy medycznej. 4. Zawiadamia o tym fakcie dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów, których zobowiązuje do niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. Gdy rodzice/opiekunowie odmówią odebrania dziecka, o pozostaniu ucznia w szkole czy przewiezieniu do placówki służby zdrowia, albo przekazaniu go do dyspozycji funkcjonariuszom policji - decyduje lekarz, po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia i w porozumieniu z dyrektorem szkoły/placówki. 5. Dyrektor szkoły zawiadamia najbliższą jednostkę policji, gdy rodzice ucznia będącego pod wpływem alkoholu - odmawiają przyjścia do szkoły, a jest on agresywny, bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża życiu lub zdrowiu innych osób. 12
6. W przypadku stwierdzenia stanu nietrzeźwości 2 policja ma możliwość przewiezienia ucznia do izby wytrzeźwień albo do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych - na czas niezbędny do wytrzeźwienia (maksymalnie do 24 godzin). O fakcie umieszczenia zawiadamia się rodziców/opiekunów oraz sąd rodzinny, jeśli uczeń nie ukończył 18 lat. 7. Jeżeli powtarzają się przypadki, w których uczeń (przed ukończeniem 18 lat) znajduje się pod wpływem alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły, to dyrektor szkoły ma obowiązek powiadomienia o tym policji (specjalisty ds. nieletnich) lub sądu rodzinnego. 8. Spożywanie alkoholu na terenie szkoły przez ucznia, który ukończył 17 lat stanowi wykroczenie z art. 43 ust. 1 Ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Należy o tym fakcie powiadomić policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tej instytucji. C. W przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą wyglądem narkotyk powinien podjąć następujące kroki: 1. Nauczyciel zachowując środki ostrożności zabezpiecza substancję przed dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu policji, próbuje (o ile to jest możliwe w zakresie działań icznych) ustalić, do kogo znaleziona substancja należy. 2. Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły, wzywa policję. 3. Po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i przekazuje informacje dotyczące szczegółów zdarzenia. D. W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk, powinien podjąć następujące kroki: 1. Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca,, dyrektor itp.) ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni (we własnej odzieży), ew. innych przedmiotów budzących podejrzenie co do ich związku z poszukiwaną substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia - jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji. 2. O swoich spostrzeżeniach powiadamia dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów ucznia i wzywa ich do natychmiastowego stawiennictwa. 3. W przypadku, gdy uczeń, mimo wezwania, odmawia przekazania nauczycielowi substancji i pokazania zawartości teczki, dyrektor szkoły wzywa policję, która przeszukuje odzież i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy. 4. Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim zabezpieczeniu, zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki policji. Wcześniej próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo uczeń nabył substancję. Całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje, sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń wraz ze swoimi spostrzeżeniami. W każdym przypadku popełnienia czynu karalnego przez ucznia, który nie ukończył 17 lat należy zawiadomić policję lub sąd rodzinny, a w przypadku popełnienia przestępstwa przez ucznia, który ukończył 17 rok życia pratora lub policję (art. 4 Upn i art. 304 Kpk). E. Postępowanie wobec ucznia sprawcy czynu karalnego lub przestępstwa: 13
1.Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły, ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia, 2.Przekazanie sprawcy (o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły) dyrektorowi szkoły lub owi szkolnemu pod opiekę, 3. Powiadomienie rodziców ucznia-sprawcy, 4. Niezwłoczne powiadomienie policji w przypadku, gdy sprawa jest poważna (rozbój, uszkodzenie ciała itp.) lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest nikomu znana, zabezpieczenie ewentualnych dowodów przestępstwa lub przedmiotów pochodzących z przestępstwa i przekazanie ich policji (np. sprawca rozboju na terenie szkoły używa noża i uciekając porzuca go lub porzuca jakiś przedmiot pochodzący z kradzieży). F. Postępowanie nauczyciela wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego: 1. Udzielenie pierwszej pomocy (przedmedycznej), bądź zapewnienie jej udzielenia poprzez wezwanie lekarza w przypadku kiedy ofiara doznała obrażeń, 2. Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły, 3. Powiadomienie rodziców ucznia, 4. Niezwłoczne wezwanie policji w przypadku, kiedy istnieje konieczność profesjonalnego zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia. G. W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych, innych niebezpiecznych substancji lub przedmiotów należy zapewnić bezpieczeństwo przebywającym na terenie szkoły osobom, uniemożliwić dostęp osób postronnych do tych przedmiotów i wezwać policję - tel. 997 lub 112. Metody współpracy szkoły z policją W ramach długofalowej pracy, szkoła i policja utrzymują stałą, bieżącą współpracę w zakresie profilaktyki zagrożeń. W ramach współpracy policji ze szkołą organizuje się: spotkania ów szkolnych, nauczycieli, dyrektorów szkół z zaproszonymi specjalistami, podejmujące tematykę zagrożeń przestępczością oraz demoralizacją dzieci i młodzieży w środowisku lokalnym, spotkania tematyczne młodzieży szkolnej z udziałem policjantów m.in. na temat odpowiedzialności nieletnich za popełniane czyny karalne, prawnych aspektów narkomanii, wychowania w trzeźwości itp. oraz z młodszymi uczniami na temat zasad bezpieczeństwa, zachowań ryzykownych oraz sposobów unikania zagrożeń, informowanie policji o zdarzeniach na terenie szkoły wypełniających znamiona przestępstwa, stanowiących zagrożenie dla życia i zdrowia uczniów oraz przejawach demoralizacji dzieci i młodzieży, udzielanie przez policję pomocy szkole w rozwiązywaniu trudnych, mogących mieć podłoże przestępcze problemów, które zaistniały na terenie szkoły, 14
wspólny szkoły i policji udział w lokalnych programach profilaktyki związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom oraz zapobieganiem demoralizacji i przestępczości nieletnich. Policja jest wzywana do szkoły w sytuacjach, o których mowa w Procedurach [...] albo, gdy wyczerpane zostaną środki możliwe do zastosowania przez szkołę w określonej sytuacji, w których obecność policji jest konieczna. 15