RATOWNICZE ZESTAWY HYDRAULICZNE
Skład zestawu hydraulicznego urządzenia zasilające (pompy hydrauliczne) - obecnie na rynku przeważa stosowanie ciśnienia 630 bar ( LANCIER, LUKAS, WEBER), 720 bar (HOLMATRO), 700 Bar (LUKAS, WEBER ), 1000 bar NIKE. urządzenia przesyłające (przewody hydrauliczne), urządzenia sterujące (rozdzielacze i sterowniki hydrauliczne), urządzenia odbiorcze (narzędzia robocze).
Klasyfikacja sprzętu wg PN-EN 13204:2009 Kryterium rodzaju konstrukcji pomp pompy promieniowe wielotłoczkowe pompy tłokowe pompy osiowe wielotłoczkowe Kryterium liczby stopni sprężania jednostopniowe wielostopniowe Kryterium rodzaju napędu ręczne spalinowe elektryczne pneumatyczne
PN-EN 13204:2009 28 maja 2009 r. Hydrauliczne narzędzia ratownicze dwustronnego działania dla straży pożarnej Wymagania eksploatacyjne i dotyczące bezpieczeństwa Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27 kwietnia 2010r. w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania.
Pompy wielotłoczkowe promieniowe Pompy wielotłoczkowe wykorzystujące zalety tłoka i cylindra charakteryzują się możliwością regulacji wydajności. Pompy wielotłoczkowe promieniowe są to pompy, w których osie tłoków ułożone są prostopadle do osi wirnika. Pompy te, występują w układach z zewnętrznym lub z wewnętrznym podparciem tłoczków. W urządzeniach ratowniczych stosuje się drugi rodzaj pomp. Pompa dwustopniowa wielotłoczkowa (promieniowa) Pompa dwustopniowa wielotłoczkowa (promieniowa)
Pompy wielotłoczkowe osiowe Ten rodzaj pomp umożliwia uzyskiwanie dużych ciśnień., a ich główne zalety to: wysoka wydajność energetyczna z jednostki masy, możliwość zmiany wydajności w sposób kontrolowany, możliwość uzyskiwania wysokich ciśnień (40-100 MPa), wysoka sprawność całkowita i duża trwałość. Tłoczki w przeważającej ilości wypadków ustawione są pod kątem w stosunku do osi. Konstrukcją pomp osiowych wielotłoczkowych można podzielić na dwie grupy: z wychylnym wirnikiem, z wychylną tarczą oporową. W pompach z wychylnym wirnikiem czop wału napędu (np. silnika elektrycznego) zakończony jest kołnierzem. W kołnierzu wyżłobione są specjalne gniazda, w których osadzone są wahliwie prowadnice tłoczków. Obrót wału powoduje napęd prowadnic, a za ich pośrednictwem tłoczków poruszających się w komorach bloku cylindrowego.
Pompy ręczne Pompy ręczne napędzane są siłą mięśni ratownika (istnieją rozwiązania napędu ręką lub nogą). Pompy te obecnie są przeważnie dwustopniowe. Inny jest jednak w nich układ sytuowania sekcji wewnątrz obudowy pompy. Napęd polegający na oddziaływaniu ruchem prostoliniowym na dźwignię jest odmienny od ruchu obrotowego napędu silnikowego. Ciśnienia robocze, które można osiągnąć w tych pompach są te same co w alternatywnych rozwiązaniach o innym napędzie.
Pompy o napędzie spalinowym Zaletą ich jest relatywnie szybki czas gotowości narzędzia, oraz w zależności od silnika większa skuteczność. Najczęściej stosuje się silniki benzynowe 4-suwowe. Charakteryzują się one efektywnym spalaniem. Silniki w agregatach pompowych usytuowane są nad pompą lub z boku. W zależności od tego rozwiązania silnik bezpośrednio sprzężony z pompą posiada przeniesienie napędu w układzie poziomym lub pionowym.
Pompy o napędzie elektrycznym Napęd elektryczny ponadto zapewnia większą równomierność pracy większą niezawodność układu pompa napęd. Praktyka wykazuje ponadto, że zestawy z napędem elektrycznym przy tej samej mocy są dużo lżejsze od alternatywnych z napędem spalinowym.
Pompy o napędzie pneumatycznym Pompy z napędem pneumatycznym mają marginalny udział w ogólnej liczbie sprzętu.. Ponadto zestaw ogółem posiada niewielką masę. Charakteryzują się możliwością zasilania powietrzem o ciśnieniu 0,8 MPa (8 barów) lub wyższym. Zasilanie może odbywać się z butli ze sprężonym powietrzem (np. aparatów powietrznych) z instalacji samochodu lub instalacji stacjonarnej zakładu. Poważną wadą agregatów pompowych pneumatycznych jest wymóg zasilania strumieniem powietrza o dużym wydatku.
Przewody hydrauliczne Węże zawsze wypełnione są w całości hydraulicznym olejem mineralnym.
SYSTEM CORE max. 720 bar max. 25 bar
NCT - New Car Technology kontra GP NCT Messer GP Messer 70% 210 bar 18% 590 bar
W zależności od możliwości zasilania pompy hydrauliczne dzielimy na: zasilające jedno narzędzie - STO zasilające dwa narzędzia pracuje tylko jedno narzędzie - ATO zasilające dwa narzędzia pracują oba narzędzia - MTO zasilające trzy i więcej narzędzi pracują dwa narzędzia Wariant symultaniczny pracują dwa urządzenia jednocześnie Wariant alternatywny pracuje jedno urządzenie (na przemian) 1, 2 narzędzia hydrauliczne (rozpieracz, nożyce), 3 pompa hydrauliczna, 4 - przełącznik
Rodzaje narzędzi hydraulicznych Narzędzia hydrauliczne ze względu na konstrukcję dzielimy na dwie zasadnicze grupy: Narzędzia hydrauliczne liniowe zaciskacz do rur otwieracz do drzwi rozpieracz kolumnowy Narzędzia hydrauliczne szczękowe wg. Normy kategoria A, B C rozpieracz ramionowy (szczękowy) nożyce nożyco-rozpieracze (narzędzie kombinowane)
Rozpieracz ramionowy 1 - Cylinder, 2 - Tłok, 3 - Tłoczysko, 4 - Sworzeń nieruchomy, 5 - Dławica, 6 - Popychacz mechanizmu jarzmowego, 7 - Sworzeń popychacza, 8 - Szczęka rozpieracza, 9 - Końcówka, 10 - Pokrętło gwieździste zaworu sterującego, 11 - Uchwyt operacyjny, 12 - Króćce przyłączeniowe
Rozpieracze ramieniowe. TYP Nominalne siła rozpierania [kn] Nominalne rozwarcie ramion [mm] AS 20 600 BS 50 800 CS 80 500
gdzie: AS35/750-15 AS typ rozpieracza ramieniowego, 35 siła rozpierania 35 kn, 750 rozwarcie ramion 750 mm, 15 masa rozpieracza 15 kg.
Warunki eksploatacyjno użytkowe rozpieracza szczękowego zabezpieczyć szybkozłącza, zabezpieczyć kapturki szybkozłączy, nie zmieniać na siłę położenia narzędzia, nie stosować uchwytu narzędzia jako punktu podparcia, nie stosować narzędzia jako lewara, podnośnika itp., w wyjątkowej sytuacji (jako podnośnik) zabezpieczać materiał, podnoszony (stosować podkłady itp.), stosować wymienne końcówki z łańcuchami, stosować belki odciążające przy korzystaniu z łańcuchów, podczas pracy z łańcuchami nie stać na kierunku ich działania, po zakończonej pracy pozostawiać narzędzie w lekkim rozwarciu, końcówki szczęk wsuwać jak najgłębiej.
Nożyce hydrauliczne 1 - Ostrze tnące, 2 - Osłona zabezpieczająca, 3 Sworzeń, 4 - Obudowa cylindra, 5 - Uchwyt poprzeczny, 9 - Zawór sterujący, 10 - Przewód ciśnieniowy, 11 - Uchwyt wzdłużny, 14 - Cylinder hydrauliczny, 15 Tłoczysko, 16 Tłok, 17 - Sworzeń tłoczyska, 19 - Sworzeń centralny
Nożyce hydrauliczne TYP Nominalne rozwarcie nożyc [mm] Zdolność cięcia zgodnie z tabelą 3. (PN-EN 13204) AC < 150 A-H BC 150-199 A-H CC > 200 A-H
AC 138 F/15 gdzie: AC typ nożyc, 138 rozwarcie ostrzy w [mm], F zdolność cięcia (tabela 3 - PN-EN 13204), 15 masa nożyc w [kg].
Zdolność ciecia nożyc hydraulicznych Zdolność cięcia Kategoria Pręt okrągły [mm] Płaskownik Rura Ø [mm] Przekrój zamknięty kwadrat [mm] Przekrój zamknięty prostokąt [mm] A 14 30 x 5 21,3 x 2,3 - - B 16 40 x 5 26,4 x 2,3 - - C 18 50 x 5 33,7 x 2,6 35x4 - D 20 60 x 5 42,6 x 2,6 40x4 50x25x2,5 E 22 80 x 8 48,3 x 2,9 45x4 50x30x3,0 F 24 80 x 10 60,3 x 2,9 50x4 60x40x3,2 G 26 100 x 10 76,1 x 3,2 55x4 80x30x4,0 H 28 110 x 10 76,1 x 4,0 60x4 80x40x4,0
Nożyco-rozpieracze
Nożyco-rozpieracze TYP Minimalna siła rozpierani [kn] Minimalne rozwarcie ramion [mm] Zdolność cięcia zgodnie z tabelą 3. AK < 25 < 250 A H BK 25 35 250 350 A H CK 35 350 A H
BK 27/400 H 15 gdzie: BK typ norzyco-rozpieracza, 27 siła rozpierania w [kn], 400 rozwarcie ramion w [mm], H zdolność cięcia stali (tabela 3.), 15 masa narzędzia w [kg].
Warunki eksploatacyjno-użytkowe nożyc zabezpieczyć szybkozłącza, zabezpieczyć kapturki szybkozłączy, nie zmieniać na siłę położenia narzędzia, prowadzić nożyce podczas cięcia prostopadle do materiału, nożyce wprowadzać jak najgłębiej w materiał cięty, w przypadku luzu na sworzniu 3 mm wycofać z eksploatacji, nie ciąć elementów typu: sprężyny, resory, drążki kierownicze itp., po zakończonej pracy pozostawiać narzędzie w lekkim rozwarciu.
Rozpieracz kolumnowy 1- Cylinder, 2 - Tłok, 3 - Tłoczysko, 4 - Głowica nieruchoma, 5 - Głowica ruchoma, 6 - Zawór sterujący, 7 - Przewody przyłączeniowe
Warunki eksploatacyjno-użytkowe rozpieraczy kolumnowych przed rozpoczęciem prac ratunkowych położenie przedmiotu wypadku należy ustabilizować, zabezpieczyć szybkozłącza, zabezpieczyć kapturki szybkozłączy, nie zmieniać na siłę położenia narzędzia, zapewnić aby wszystkie szpony dokładnie do siebie przylegały, obserwować rozpieracz i przedłużacz by pracowały w jednej osi. Rozpieracz kolumnowy dwustronnego działania
Bezpieczeństwo w obsłudze ratowniczych zestawów hydraulicznych ogólne zasady Stosowany sprzęt ratowniczy powinien posiadać Świadectwo dopuszczenia do eksploatacji wydane przez CNBOP. Każdy egzemplarz sprzętu powinien być systematycznie poddawany przeglądom i obsługom realizowanym przez Autoryzowane Punkty Serwisowe Producenta. Operatorzy sprzętu powinni być przeszkoleni w zakresie obsługi i eksploatacji zestawów ratowniczych, realizacji powierzonego działania ratowniczego. Operator sprzętu winien posiadać ubranie ochronne, hełm z przyłbicą, rękawice i obuwie specjalne, których dopuszczenie do eksploatacji potwierdzone jest Świadectwem CNBOP. Miejsce działań ratowniczych powinno być zabezpieczone przez oznakowanie i oddzielone od osób postronnych od stref działania narzędzi na odległość min. 5 metrów. Ćwiczenia i pokazy powinny być organizowane w miejscach spełniających wymogi bezpieczeństwa pożarowego, w których istnieje możliwość odseparowania osób nie biorących bezpośredniego udziału w ćwiczeniach od ciętych elementów i sprzętu. Stosowane techniki cięcia powinny uwzględniać bezpieczeństwo operatora. Ponieważ węże są wrażliwe na uszkodzenia przy ich używaniu należy zachować szczególną ostrożność: nie stawać na wężu hydraulicznym, unikać rozciągania i nie wieszać żadnych obciążeń na wężu, unikać skręcania węży, nie dopuścić do kontaktu węża z ostrymi krawędziami lub chropowatymi przedmiotami.
Dziękuję za uwagę