W pierwszym okresie przed 0 r. człowiek walczył o przetrwanie i jego ingerencja w środowisko przyrodnicze była znikoma. W drugim okresie rozwinęło się rolnictwo, potem rzemiosło, powstały manufaktury : (0 r 150 mln, 1000 r - 400 mln, 1600 r 500 mln.). Trzeci okres rozpoczyna rewolucja techniczna w czasie, której nastąpił jakościowy skok w rozwoju sfery technicznej w Ŝyciu człowieka (1850 r 1 000 mln, 1950 r 4 000 mln, 2000 r ponad 6 000 mln )
Katastrofy ekologiczne 1930 r Belgia, dolina rzeki Mozy, ponad 6 tys chorych, 63 osoby zmarły. (dwutlenek siarki, siarkowodór, tlenki azotu, tlenek węgla w znacznie wyŝszych stęŝeniach). 1948r w ośrodku w stanie Pensylwania w Stanach Zjednoczonych zachorowało około 13 tys. 28 osób zmarło na - szkodliwe składniki wydzielane przez liczne huty ołowiu i Ŝelaza. 1952 r -w Londynie od 5 do 8 grudnia - zgon 4000 osób i wzrost stęŝenia dwutlenku siarki oraz dymu w powietrzu - smog londyński. 1956 (II smog 1 tys. ofiar). 1967r - katastrofa tankowca w Kanale la Manche - 120 tys. ton ropy - około 60km od wybrzeŝy Wielkiej Brytanii na obszarze około 850 km 2
Raport Sekretarza Organizacji Narodów Zjednoczonych U Thanta pt. Człowiek i jego środowisko - 1969r. Apelował do wszystkich krajów o zjednoczenie się w wysiłkach na rzecz ochrony środowiska. 5 czerwca 1972r. Pierwsza konferencja Narodów Zjednoczonych pt. Mamy tylko jedną Ziemię w Sztokholmie: Deklaracja Sztokholmska Program Narodów Zjednoczonych do spraw ochrony środowiska Dla podkreślenia wagi tej konferencji 5 czerwca jest obchodzony jako Międzynarodowy Dzień Ochrony Środowiska.
Środowiskiem jest ogół elementów przyrodniczych : powierzchnia ziemi, kopaliny, wody, powietrze, świat roślinny i zwierzęcy, krajobraz a takŝe klimat. Ochrona środowiska polega na działaniu lub zaniechaniu umoŝliwiającym zachowanie bądź przywrócenie równowagi przyrodniczej. ZrównowaŜony rozwój jest to taki rozwój, który zapewnia zaspokojenie potrzeb obecnych pokoleń, nie przekreślając moŝliwości zaspokojenia potrzeb pokoleń następnych.
Migracja zanieczyszczeń w środowisku Emisja odpadów i zanieczyszczeń (skaŝenie środowiska)- to wprowadzanie do środowiska wytworów działalności człowieka a w szczególności: substancji (stałych, ciekłych lub gazowych) energii (np.: hałasu, wibracji, pola elektromagnetyczne, ciepła, światła) Imisja zanieczyszczeń - ilość zanieczyszczeń odbierana przez środowisko.
Odpad i zanieczyszczenie wszystkie przedmioty i substancje gazowe, stałe oraz ciekłe nie będące ściekami, powstałe w następstwie działalności gospodarczej lub bytowania człowieka i nie przydatne w miejscu i czasie, w którym powstały. Zanieczyszczenia substancje gazowe, stałe oraz ciekłe wprowadzane do powietrza oraz wody. Odpady substancje stałe i ciekłe wprowadzane do gleby Ochrona przed odpadami polega w szczególności na zapobieganiu powstawaniu odpadów lub minimalizacji ich ilości, usuwaniu z miejsc powstawania, a takŝe wykorzystaniu lub unieszkodliwianiu odpadów w sposób zapewniający ochronę Ŝycia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska.
KLASYFIKACJA ODPADÓW i ZANIECZYSZCZEŃ Podział odpadów ze względu na moŝliwości ich wykorzystania: odpady przejściowe odpady końcowe Podział odpadów według źródeł ich pochodzenia: naturalne sztuczne
KLASYFIKACJA ODPADÓW (ZANIECZYSZCZEŃ) Podział odpadów ze źródeł sztucznych: komunalne przemysłowe i energetyczne transportowe rolnicze Szacuje się, Ŝe tyko 1/3 ogólnej masy wydobytych surowców jest przekształcana w poŝądane produkty, a 2/3 daje odpad pierwotny. Natomiast kaŝdy trwały produkt po pewnym okresie uŝytkowania staje się odpadem drugiego rzędu.
KLASYFIKACJA ODPADÓW (ZANIECZYSZCZEŃ) Podział odpadów i zanieczyszczeń według elementów, którym zagraŝają: atmosfera (powietrze) woda ziemia (gleba)
Drogi przepływu substancji odpadowych
Analiza instalacji przemysłowej w aspekcie ochrony środowiska
Parametry charakterystyczne procesu oczyszczania i emisji Na wlocie do urządzenia oczyszczającego m& w = V & w S Na wylocie m& o = V & o w S o mz. strumień masy zanieczyszczeń zatrzymany w urządzeniu oczyszczającym Skuteczność ogólna oczyszczania Dla: V w = V o
Rozcieńczanie Kierunki działań na rzecz ochrony środowiska w przemyśle Oczyszczanie nośników Recyrkulacja medium nośnego rodzaj i charakter procesu zbyt wysokie koszty eksploatacyjne wymagania odnośnie stopnia czystości powietrza Zmiana technologii Czyste technologie
Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego Zanieczyszczeniem powietrza atmosferycznego jest wprowadzenie do powietrza substancji stałych, ciekłych lub gazowych w ilościach, które mogą ujemnie wpłynąć na zdrowie człowieka, klimat, przyrodę Ŝywą, glebę, wodę lub spowodować inne szkody w środowisku Taką definicję podano w Ustawie z dnia 31.01.1980r O ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz.U.Nr 3, poz. 6).
Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego moŝna podzielić ze względu na sposób w jaki dane zanieczyszczenie znalazło się w atmosferze: - zanieczyszczenie pierwotne, - zanieczyszczenie wtórne. Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego moŝna podzielić ze względu na ich stan skupienia: aerozole (0,01-100 µm) pyły (powyŝej 100 µm) zanieczyszczenia gazowe.
Zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego Jest pięć zasadniczych zanieczyszczeń, które stanowią nieco więcej niŝ 90% zanieczyszczeń środowiska atmosferycznego : 1. Cząstki stałe w postaci dymów i pyłów 2. Tlenki azotu 3. Tlenki siarki 4. Tlenki węgla 5. Węglowodory
WPŁYW ZANIECZYSZCZEŃ ATMOSFERY NA ŚRODOWISKO Ditlenek siarki Ditlenek siarki jest przyczyną powstawania - smogu kwaśnego SO 2 + 1/2O 2 SO 3 SO 3 + H 2 O H 2 SO 4 - kwaśnych deszczy
WPŁYW ZANIECZYSZCZEŃ ATMOSFERY NA ŚRODOWISKO Tlenki azotu N 2 O, NO, N 2 O 3, NO 2, N 2 0 4, N 2 O 5, NO 3, N 2 O ó. dolne warstwy atmosfery - utleniający smog fotochemiczny. Reakcje NO 2 z węglowodorami znajdującymi się w atmosferze powodują powstawanie azotanu nadtlenku acetylu oraz ozonu NO 2 +hv (A <415nm) NO+O O + O 2 O 3 NO 2 + LZO + O 2 CH 3 COONO 2 + inne produkty
WPŁYW ZANIECZYSZCZEŃ ATMOSFERY NA ŚRODOWISKO Tlenki azotu górne warstwy atmosfery -tlenki azotu reagują z ozonem NO + O 3 NO 2 + O 2 NO 2 + O 3 N 2 O 5 + O 2 Zanika warstwa ozonu, która zatrzymuje bardzo niebezpieczne dla Ŝycia promieniowanie nadfioletowe dziura ozonowa
WPŁYW ZANIECZYSZCZEŃ ATMOSFERY NA ŚRODOWISKO Dwutlenek węgla - materiał do budowy substancji organicznej w roślinach zawierających chlorofil. - tworzy naturalną warstwę izolacji termicznej wokół kuli ziemskiej. - powyŝej stęŝenia 300 cm 3 /m 3 staje się on zanieczyszczeniem - tzw. efekt cieplarniany. Średnia roczna temperatura ziemi w ciągu ubiegłego stulecia wzrosła o 0,5 o C modele komputerowe przewidują przy podwojeniu obecnego poziomu CO 2 wzrost temperatury o 3 o C.
WPŁYW ZANIECZYSZCZEŃ ATMOSFERY NA ŚRODOWISKO Gazy cieplarniane Udział w powstawaniu efektu cieplarnianego: Para wodna 60% a pozostałe 40%: dwutlenek węgla 50%. metan 19%. freony17% tlenki azotu 4% ozon 8%
WPŁYW ZANIECZYSZCZEŃ ATMOSFERY NA ŚRODOWISKO OZON Ozon w stęŝeniach do 80 µg/m 3 jest składnikiem czystego powietrza atmosferycznego. 10% ozonu - w niŝszej warstwie atmosfery - troposferze niebezpieczny dla ludzi 90% ozonu w górnej warstwie atmosfery - stratosferze - tworzy warstwę ochronną dla Ŝycia tzw. dziura ozonowa powód zmian klimatu
WPŁYW ZANIECZYSZCZEŃ ATMOSFERY NA ŚRODOWISKO OZON Rodnik wodorotlenowy (HO ) - udział w niszczeniu ozonu oceniany na 30 50%. Tlenki azotu (NO x ) - niszczenie ozonu w niecałych 20%. Chlor, fluor i brom (Cl, F i Br) - niszczenie ozonu w 20 25%. CH 3 F + hv CH 3 * + F* F* + O 3 FO* + O 2
WPŁYW ZANIECZYSZCZEŃ ATMOSFERY NA ŚRODOWISKO Węglowodory Do szkodliwych związków organicznych zaliczamy węglowodory nasycone, nienasycone, aromatyczne, zawierające grupy funkcyjne. Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) powodują choroby nowotworowe. Międzynarodowa Agencja do Badań nad Rakiem (IARC) w 1983 uznała za rakotwórcze w stosunku do ludzi i zwierząt 30 WWA, między innymi benzo[a]piren i benzo[a]antracen. Wykazują silną tendencję do adsorpcji na powierzchni cząstek pyłowych
WPŁYW ZANIECZYSZCZEŃ ATMOSFERY NA ŚRODOWISKO Węglowodory Dioksyny to grupa związków w skład której wchodzą polichloro- i polibromopochodne dibenzo-p-dioksyny i dibenzofuranu. Dioksyny działają silnie mutagennie, naruszając właściwą strukturę kodu genetycznego rozmnaŝających się komórek Ŝywych organizmów Działają równieŝ teratogennie czyli uszkadzają płód.