Opieka nad kobietą i dzieckiem realizowana przez położną Dr Barbara Prażmowska Instytut Pielęgniarstwa CMUJ
Cele wystąpienia Definicja zawodu położnej Uregulowania prawne zawodu położnej Świadczenia zdrowotne udzielane przez położną Przykłady dobrej praktyki położniczej Zagrożenia związane z wykonywaniem zawodu położnej
Definicja zawodu położnej Położna to osoba, która: ukończyła kształcenie w : medycznym studium zawodowym wydział położnych uzyskując dyplom położnej lub studia na kierunku położnictwo w wyższej szkole zawodowej lub uczelni wyższej uzyskując dyplom licencjata lub magistra położnictwa, regularnie uczestniczy w doskonaleniu podyplomowym-kursy: doskonalące, specjalistycznie i kwalifikacyjne oraz specjalizacje nabyła niezbędne kwalifikacje do uzyskania rejestracji-w Polsce wdrażany jest centralny system rejestracji Rada Międzynarodowego Stowarzyszenia Położnych -1972; WHO- 1973
Wykonywanie zawodu położnej Polega na udzieleniu świadczeń: Ppielęgnacyjnych, Pzapobiegawczych, Pdiagnostycznych, Pleczniczych, Prehabilitacyjnych oraz P promocji zdrowia w zakresie opieki nad kobietą, kobietą ciężarną, rodzącą i położniczą oraz noworodkiem
Uregulowania prawne wykonywania zawodu położnej w Polsce 1. Ustawa z dnia 5 lipca 1996r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. Nr 57 poz. 602 z dnia 12.09.2001 z późn. zm.) 2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 2 września 1997r. w sprawie zakresu i rodzaju świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych wykonywanych przez położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego
Zawód położnej w świetle przepisów Unii Europejskiej 1. Dyrektywy Rady 80/154/EWG z dnia 21 stycznia 1980 r. w sprawie wzajemnego uznawania dyplomów, świadectw i innych dowodów posiadania kwalifikacji położnej, zawierająca postanowienia ułatwiające skuteczne wykonywanie prawa do zakładania przedsiębiorstw i swobody świadczenia usług (Dz. Urz. WE Nr L 176, 17.05.1977), 2. Dyrektywy Rady 80/155/EWG z dnia 21 stycznia 1980 r. w sprawie koordynacji przepisów prawnych, regulacji i działań administracyjnych dotyczących podejmowania i prowadzenia działalności położnej (Dz. Urz. WE Nr L 033, 11.02.1980),
Zawód położnej w świetle przepisów Unii Europejskiej cd. 3. Dyrektywy Rady 89/48/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie ogólnego systemu uznawania dyplomów szkół wyższych, przyznawanych na zakończenie trzyletniego kształcenia i szkolenia zawodowego (Dz. Urz. WE Nr L 19, 24.01.1989),
Świadczenia udzielane przez położne PProwadzenie działalności edukacyjno-zdrowotnej w zakresie przygotowania do życia w rodzinie, metod planowania rodziny oraz ochrony macierzyństwa i ojcostwa, PRozpoznawanie ciąży i sprawowanie opieki nad kobietą w przebiegu ciąży fizjologicznej oraz przeprowadzanie badań niezbędnych w monitorowaniu ciąży fizjologicznej, PKierowanie na badania konieczne do jak najwcześniejszego rozpoznania ciąży wysokiego ryzyka PProwadzenie porodu fizjologicznego oraz monitorowanie stanu płodu z wykorzystaniem aparatury medycznej PPrzyjmowanie porodu siłami natury wraz z nacięciem i szyciem naciętego krocza
Świadczenia udzielane przez położne cd. PPodejmowanie koniecznych działań w sytuacjach nagłych, do czasu przybycia lekarza, w tym przyjęcie porodu z położenia miednicowego oraz ręczne wydobycie łożyska PSprawowanie opieki nad matką i monitorowanie okresu poporodowego PBadanie noworodków i opiekę nad nimi PRealizację zaleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji PSamodzielne udzielanie w określonym zakresie świadczeń zapobiegawczych PProfilaktyka chorób kobiecych i patologii położniczych
Miejsce pracy położnej w systemie opieki położniczej Szpital 651 położnych zatrudnionych w oddziałach: ginekologii patologi ciąży sali porodowej położniczo noworodkowych intensywnej opieki noworodkowej Podstawowa opieka zdrowotna - 445 położnych: położna środowiskoworodzinna (kurs kwalifikacyjny w dziedzinie pielęgniarstwa rodzinnego lub specjalizacja z pielęgniarstwa rodzinnośrodowiskowego) Współpracuje z: - Poradnią K - Poradnią D1
Współpraca położnej z innymi profesjonalistami Szpital Położna Lekarz Ginekolog-położnik Anestezjolog Neonatolog POZ Położna Lekarz Ginekolog-położnik Pediatra Pracownik Socjalny
Zatrudnienie położnych w Małopolsce Ogółem zarejestrowanych położnych 2783 Czynnych zawodowo położnych 1777 Położne pracujące w szpitalach 651 Położne pracujące w środowisku 440 Położne pracujące w gabinetach i NZOZ-ach 651 Położne pracujące w środowisku nauczania i wychowania 20 Położne pracujące w domach pomocy społecznej 15
Przykłady dobrej praktyki położniczej Szkoły rodzenia Szpital Przyjazny Dziecku Porody nowoczesne Dni Otwarte Szpitali Położniczych Poradnie Laktacyjne Grupy wsparcia dla matek karmiących
Szkoła dla Rodziców Cel: przygotowanie rodziców do narodzin dziecka, uznanie i docenienie osobistego wysiłku kobiety oraz przyznanie jej roli czynnika wpływającego w sposób zasadniczy na przebieg porodu. Program: Wykłady Ciąża, poród, połóg Dialog z nienarodzonym dzieckiem Poród aktywny Powrót płodności po porodzie Opieka nad noworodkiem
Szkoła dla Rodziców Szkoła dla Rodziców Pokazy Pokazy Kąpiel Kąpiel Przewijanie Przewijanie Masaż dziecięcy Masaż dziecięcy kobiety Ćwiczenia Ćwiczenia Ogólnie poprawiające kondycje kobiety Ogólnie poprawiające koordynacje Ćwiczenia oddechowe, nauka parcia Ćwiczenia oddechowe, nauka parcia
Szpitale Przyjazne dziecku : Szpital Rejonowy im. J.P. Gawlikaw Suchej Beskidzkiej Szpital ZOZ w Limanowej Szpital im. S. Żeromskiego w Krakowie
Szpitale Przyjazne dziecku : Inicjatywa WHO i Unicefu z 1989 r. mająca na celu poprawę żywienia dzieci. Miano szpitala Przyjaznego Dziecku otrzymuje szpital który: Wdrożył program 10 kroków udanego karmienia Spełnił warunki określone przez Komitet Upowszechniania Kamienia Piersią dla szpitali ubiegających się o ten tytuł
10 kroków udanego karmienia piersią 1. Sporządzić na piśmie zasady postępowania, sprzyjającego karmieniu piersią 2. Przeszkolić wszystkich pracowników tak, aby mogli realizować powyższe zasady 3. Informować wszystkie kobiety ciężarne o korzyściach z karmienia piersią i postępowaniu podczas karmienia 4. Pomagać matkom w rozpoczęciu karmienia piersią w ciągu pól godziny po urodzeniu dziecka 5. Praktycznie nauczyć matki (zademonstrować) ja należy karmić piersią i jak utrzymać laktację, nawet jeśli będą oddzielone od noworodków
10 kroków udanego karmienia piersią 6. Nie dokrarmiać i nie dopajać noworodków niczym innym poza pokarmem kobiecym z wyjątkiem szczególnych wskazań medycznych 7. Stosować system rooming-in umożliwiający matce przebywanie w pokoju razem z dzieckiem. 8. Zachęcać i ułatwiać karmienie piersią 9. Nie podawać smoczka noworodkom karmionym piersią 10. Angażować się w tworzenie i pracę grup kobiet wspierających się w karmieniu piersią i kierować do nich karmiące matki wypisywane ze szpitala lub będące pod opieką przychodni
Program 10 kroków udanego karmienia wdrażany jest w: Oddziałach dla zdrowych noworodków. Oddziałach dla zdrowych noworodków. Oddziałach Oddziałach intensywnej intensywnej terapii terapii noworodków noworodków
Korzyści wynikające z wdrożenia programu 10 kroków ZZawodowe Zawodowe Mniej noworodków z nasiloną żółtaczką i znacznymi ubytkami masy Mniej ciała noworodków z nasiloną żółtaczką i znacznymi ubytkami masy ciała Mniej Mniej powikłań powikłań poporodowych u matek u matek Zmniejszenie się liczby zakażeń szpitalnych Zmniejszenie się liczby zakażeń szpitalnych
Korzyści wynikające z wdrożenia programu 10 kroków cd. SSpołeczne Poprawa jakości opieki położniczej Społeczne Poszanowanie Poprawa jakości godności opieki oraz położniczej praw matki i dziecka Poszanowanie godności oraz praw matki i dziecka Tworzenie Tworzenie w środowiskach w lokalnych lokalnych dobrej dobrej atmosfery atmosfery dla dla prokreacji prokreacji
Korzyści wynikające z wdrożenia programu 10 kroków cd. EEkonomiczne Reklama dla szpitala Ekonomiczne Dobry Reklama kierunek dla szpitala zmian akredytacje Zwiększenie Dobry kierunek liczby zmian pacjentek akredytacje, ISO Brak Zwiększenie wydatków liczby na sztuczne pacjentek mieszanki Niższa Brak zachorowalność wydatków na sztuczne dzieci oraz mieszanki matek w połogu Niższa zachorowalność dzieci oraz matek w połogu
Poród nowoczesny : Kobieta Kobieta rodząca rodząca sama sama może może realizować realizować instynktownie instynktownie wszystkie swoje wszystkie potrzebyswoje potrzeby Kobieta Kobieta wyraźnie wyraźnie chce chce urodzić urodzić dziecko dziecko sama, sama, to jest to jest jej cel jej i cel marzenie i marzenia /W.Fijałkowski/ /W.Fijałkowski/ Stosowane Stosowane są podczas są podczas porodu porodu wszystkie wszystkie współczesne współczesne osiągnięcia osiągnięcia wiedzy wiedzy medycznej medycznej i dziedzin i dziedzin pokrewnych pokrewnych Prowadzenie Prowadzenie porodu porodu zgodne zgodne jest jest z zaleceniami z zaleceniami WHO WHO
Poród nowoczesny cd.: Pozycje wertykalne (najczęściej kuczne, klęk podparty) Pozycje wertykalne (najczęściej kuczna, klęk podparty) Kondycja i kinezyadaptacja (poród = wysiłek = bieg Kondycja 42km) i kinezyadaptacja Immersja wodna, poród w wodzie Immersja wodna, poród w wodzie Osoby towarzyszące w porodzie Atmosfera Osoby towarzyszące panująca na sali w porodzie porodowej Muzykoterapia i aromatoterapia Atmosfera panująca na Sali porodowej Muzykoterapia i aromatoterapia
Poród nowoczesny cd.: WWyposażeniesali porodowej: Wyposażenie sali porodowej: Nowoczesne łóżka porodowe np. Roma Birth nowoczesne łóżka porodowe np. Roma Birth Wanny do porodów w wodzie Wanny do porodów w wodzie Udogodnienia (drabinki, piłki, materace) Udogodnienia (drabinki, piłki, materace) Wystrój przypominający domowy Wystrój przypominający domowy
Dni otwarte oddziałów położniczych CCel: -zmniejszenie lęku i obaw przed porodem -wzrost zaufania do personelu medycznego -zapewniamy kobiecie poczucie bezpieczeństwa poznanie lekarzy, położnych pracujących na sali porodowej oglądnięcie pokoi do porodów rodzinnych i tradycyjnych oraz oddziałów położniczych poznanie regulaminu dla pacjentów np. Szpital Przyjazny Dziecku udzielenie informacji dotyczącej możliwości odbycia porodu rodzinnego, w wodzie, w znieczuleniuzewnoątrzoponowym poznanie pracowników Poradni Laktacyjnej
Poradnie laktacyjne Cel działania: Promowanie karmienia naturalnego Przygotowanie do karmienia piersią Nauczanie kobiet rozwiązywania problemów związanych z karmieniem piersią Przekazywanie pozytywnych doświadczeń dotyczących karmienia naturalnego Dostępność: Całą dobę Pracownicy: Położne, lekarze Konsultanci laktacyjni międzynarodowy certyfikat (3 osoby w Małopolsce)
Realizacja świadczeń z zakresu położnictwa w Małopolsce (wg Biuletynu Wyd. przez MCZP za rok 2003) W W województwie województwie przyjęto przyjęto 32 32 115 115 porodów porodów Wskaźnik Wskaźnik cięć cięć cesarskich cesarskich 23,01% 23,01% (wyższy (wyższy niż niż w roku roku poprzednim) poprzednim) Urodziło Urodziło się się 32 32 423 423 noworodków noworodków Wizytami Wizytami patronażowymi patronażowymi objęto objęto 80,3% 80,3% noworodków noworodków W W poradniach poradniach ginekologiczno-położniczych ginekologiczno-położniczych udzielono udzielono ogółem ogółem kobietom 955 608 tyś porad, kobietom ciężarnym 175 890 tyś kobietom 955 608 tyś porad, kobietom ciężarnym 175 890 tyś (obserwuje (obserwuje się się obniżenie obniżenie liczby liczby udzielanych udzielanych porad) porad)
Świadczenia realizowane przez położne środowiskowo-rodzinne W ramach 319 umów zawartych przez NFZ 455 położnych udzieliło świadczenia populacji 1,598 304 kobiet oraz niemowląt płci męskiej do ukończenia 2 miesiąca życia LP. Rodzaj świadczeń Liczba udzielonych świadczeń 1 Liczba wykonanych świadczeń profilaktycznych / w tym wizyt patronażowych 197 945,00 2 Liczba wykonanych świadczeń diagnostycznych 209 088,00 3 Liczba wykonanych świadczeń pielęgnacyjnych 61 663,00 4 Liczba wykonanych świadczeń leczniczych 24 151,00 5 Liczba wykonanych świadczeń 394 365,00 rehabilitacyjnych Suma 887 212,00
Trudności związane z udzielaniem świadczeń medycznych przez położne Szpital Ograniczanie zatrudnienia (pojedyncze dyżury) Ograniczanie dostępu do szkoleń (głównie finansowe) Brak należytego wynagrodzenia za pracę (dyspozycyjność) Często brak współpracy w zespole terapeutycznym Brak wspólnej dokumentacji lekarsko-pielęgniarskiej procesu opieki Podstawowa Opieka Społeczna Zbieranie deklaracji 6000tyś kobiet Brak stabilizacji Zmiany decyzji NFZ co do finansowania pracy położnych Brak rejonizacji w pracy położnej środowiskow / rodzinnej
Zagrożenia związane z wykonywaniem zawodu położnej Wyjazdy Wyjazdy do pracy do pracy emigracja emigracja najczęściej najczęściej do Wielkiej do Wielkiej Brytanii i Stanów Brytanii Zjednoczonych, i Stanów Włoch, Zjednoczonych, Irlandii, Austrii, Włoch, Niemiec. Irlandii, Austrii, Niemiec. Odejście od zawodu Odejście od zawodu
Dziękuję