Załącznik do Uchwały Nr XXI/130/2013 Rady Miejskiej w RóŜanie z dnia 8 lutego 2013 r. GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH na 2013 rok Jednym z istotnych problemów społecznych, jakie występują w naszym kraju są problemy związane z alkoholem. Według Światowej Organizacji Zdrowia alkohol znajduje się na trzecim miejscu wśród kilkudziesięciu przebadanych czynników ryzyka dla zdrowia populacji (po nadciśnieniu tętniczym i nikotynie), a ponad 60 rodzajów chorób i urazów wiąŝe się z jego spoŝywaniem. Podstawą prawną do podejmowania działań przez samorząd gminny związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracją społeczną osób uzaleŝnionych od alkoholu jest ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 70 poz. 473 z późn. zm.). Działania te są realizowane w postaci Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, stanowiącego część Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy RóŜan na lata 2008 2020. Głównym zadaniem Programu jest stworzenie warunków słuŝących zmniejszeniu szkód społecznych i ekonomicznych związanych z uŝywaniem i naduŝywaniem alkoholu, a takŝe zapobieganie marginalizacji uzaleŝnionych i współuzaleŝnionych mieszkańców Gminy RóŜan. Realizowanie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2013 rok obejmuje równieŝ zapobieganie występowaniu nowych przypadków związanych ze szkodliwym uŝywaniem alkoholu, zwiększenie dostępności do pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzaleŝnionych i ich rodzin, zapobieganie przemocy w rodzinie, systemowe i stałe prowadzenie profilaktyki dla dzieci i młodzieŝy. Ograniczenie naduŝywania alkoholu. Główny cel Programu 1
Cele szczegółowe 1. Zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat ryzyka szkód społecznych i zdrowotnych wynikających z róŝnych wzorów spoŝywania alkoholu. 2. Zmiana i wzmocnienie zasad społecznych oraz postaw osób dorosłych sprzeciwiających się piciu i naduŝywaniu alkoholu przez dzieci i młodzieŝ. 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej w zakresie przeciwdziałania alkoholizmowi i przeciwdziałania przemocy. 4. Zwiększanie dostępności do pomocy specjalistycznej w zakresie leczenia uzaleŝnień i przeciwdziałania przemocy domowej. 5. Zmniejszenie liczby młodzieŝy pijącej alkohol i upijającej się, w tym: - obniŝenie wieku inicjacji alkoholowej, - wzmocnienie umiejętności kształtujących u młodego człowieka postawy abstynęckie, - zwiększenie świadomości młodzieŝy w zakresie szkód wynikających z picia alkoholu. 6. Promowanie zdrowego stylu Ŝycia, wolnego od alkoholu. 7. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i organizacji pozarządowych słuŝących rozwiązywaniu problemów alkoholowych i przeciwdziałaniu przemocy. Cel główny i cele szczegółowe Programu będą realizowane poprzez: I. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzaleŝnionych od alkoholu i członków ich rodzin. 1. Prowadzenie Punktu Konsultacyjnego dla osób uzaleŝnionych i ich rodzin, którego podstawowymi zadaniami są: - motywowanie do podjęcia terapii zarówno osób uzaleŝnionych, jak członków ich rodzin, - udzielanie wsparcia po zakończonym leczeniu, - rozpoznawanie przemocy w rodzinie i udzielanie stosownego wsparcia w zakresie powstrzymywania przemocy, - udzielanie informacji o instytucjach, organizacjach i ruchach samopomocowych działających na rzecz profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. 2. Współpraca z Poradniami i Ośrodkami Leczenia UzaleŜnień. 3. Udzielanie pomocy na pokrycie kosztów dojazdu do Poradni Rodzinnej i Poradni Leczenia UzaleŜnień. 2
4. Współpraca z biegłymi sądowymi orzekającymi w przedmiocie uzaleŝnienia od alkoholu (pokrycie kosztów badania). 5. Zakup i dystrybucja materiałów informacyjno-edukacyjnych mówiących o szkodliwości naduŝywania alkoholu, o przeciwdziałaniu przemocy. 6. Współpraca z instytucjami zajmującymi się pomocą osobom uzaleŝnionym i ich rodzinom (Policja, Ośrodek Pomocy Społecznej, Sąd, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, Świetlica opiekuńczowychowawcza, Szkoły, Poradnie i Ośrodki Leczenia UzaleŜnień). 7. DoposaŜenie placówek lecznictwa odwykowego. 8. Wspieranie działalności środowisk abstynęckich, które udzielają pomocy i wsparcia osobom uzaleŝnionym i ich rodzinom. 9. Zakup materiałów edukacyjnych dla pacjentów i terapeutów w placówkach lecznictwa odwykowego. 10. Podejmowanie działań przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w zakresie motywacji do podjęcia leczenia odwykowego, wszczynanie procedury Niebieska Karta. II. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności przeciwdziałania przemocy w rodzinach. 1. Organizowanie szkoleń dotyczących tematyki przeciwdziałania przemocy. 2. Udział członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w posiedzeniach Zespołu Interdyscyplinarnego i Grup Roboczych. 3. Finansowanie Świetlicy opiekuńczo-wychowawczej. 4. Pokrycie kosztów pobytu na koloniach letnich dzieci z rodzin niewydolnych wychowawczo i z problemem alkoholowym. 5. Edukacja publiczna w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie poprzez zakup materiałów edukacyjnych, ulotek, informatorów. III. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych. 1. Diagnozowanie i monitorowanie problemów uzaleŝnień na terenie gminy. 2. Promowanie zdrowego stylu Ŝycia w trzeźwości poprzez propagowanie pozytywnych wzorców zachowań, w tym umiejętności gospodarowania wolnym czasem. 3. Wspieranie zajęć rozwijających zainteresowania młodego człowieka. 4. Organizowanie konkursów profilaktycznych dla dzieci i młodzieŝy. 3
5. Kontynuowanie działań edukacyjnych skierowanych do sprzedawców napojów alkoholowych oraz kontrolnych i interwencyjnych, mających na celu ograniczenie dostępności alkoholu osobom nieletnim. 6. Udział w ogólnopolskich kampaniach edukacyjno-profilaktycznych. 7. Organizowanie szkoleń, warsztatów dla osób zajmujących się tematyką uzaleŝnień i przeciwdziałania przemocy. 8. Wspieranie działań profilaktycznych w obszarze profilaktyki uniwersalnej kierowanej do dzieci, młodzieŝy, rodziców, nauczycieli. 9. WdraŜanie programów profilaktycznych skierowanych do dzieci, młodzieŝy i dorosłych. IV. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych słuŝących rozwiązywaniu problemów alkoholowych. 1. Podnoszenie kwalifikacji członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych poprzez udział w szkoleniach. 2. Upowszechnianie materiałów edukacyjnych związanych z tematyką uzaleŝnień i przeciwdziałania przemocy. 3. Finansowanie uczestnictwa w warsztatach, rekolekcjach profilaktycznych, konferencjach i szkoleniach osób uzaleŝnionych, współuzaleŝnionych. 4. Dofinansowanie programów, konkursów i innych przedsięwzięć profilaktycznych organizowanych przez instytucje i organizacje promujące Ŝycie bez nałogów. 5. Finansowanie Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, w tym: - za udział w posiedzeniu Komisji, członkom przysługuje wynagrodzenie w wysokości 150 zł., posiedzenia Komisji odbywają się przynajmniej raz w miesiącu, - dla członków Komisji biorących udział w szkoleniach i konferencjach przysługuje zwrot kosztów podróŝy, - wyposaŝenie w materiały biurowe niezbędne do pracy w Komisji. V. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13 1 i 15 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarŝyciela publicznego. 1. Kontrola podmiotów gospodarczych posiadających zezwolenia na sprzedaŝ napojów alkoholowych w zakresie przestrzegania ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 2. Wnioskowanie do organów ścigania o wszczęcie postępowania w sprawie naruszenia przepisów w/w. ustawy. 4
Głównym koordynatorem i realizatorem Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych jest Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Instytucjami i organizacjami wspomagającymi realizację Programu są: 1. Ośrodek Pomocy Społecznej 2. Policja 3. Punkt Konsultacyjny dla osób uzaleŝnionych i ich rodzin 4. Sąd Rejonowy 5. Przedszkole Samorządowe 6. Publiczna Szkoła Podstawowa 7. Publiczne Gimnazjum 8. Zespół Szkół 9. Poradnie Leczenia UzaleŜnień 10. Ośrodki Leczenia UzaleŜnień 11. Świetlica opiekuńczo-wychowawcza 12. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie 13. Grupy samopomocowe: AA, Al.-Anon, DDA 14. Stowarzyszenie Aktywnych Pań w Załuziu 15. Stowarzyszenie Opiekunów Osób Niepełnosprawnych cafe-mamaklub. Źródłem finansowania działań wynikających z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na 2013 rok są dochody uzyskane z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaŝ napojów alkoholowych. 5