GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY na terenie miasta Legionowo na lata 2014-2016
I. Wstęp Gmina Legionowo od kilku lat realizuje zadania wynikające z działań systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną. Jednak w obecnym kształcie wspieranie rodziny wymaga skoordynowanych i planowych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania jej funkcji. Skuteczna pomoc dla rodziny przeżywającej trudności w opiekowaniu się i wychowywaniu dzieci oraz skuteczna ochrona dzieci i pomoc dla nich może być osiągnięta przez współpracę wszystkich instytucji i służb zajmujących się problemem w rodzinie na poziomie gminy. Podstawowym założeniem Programu Wspierania Rodziny na lata 2014 2016 jest utworzenie spójnego systemu wsparcia dzieci i rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, w celu przywrócenia im zdolności do wypełniania tych funkcji, poprzez pracę z rodziną oraz zapewnienie pomocy w opiece i wychowaniu dzieci. Realizowane w ramach Programu zadania koncentrować będą się nie tylko na dziecku, ale na całej rodzinie, również w sytuacjach, gdy dziecko umieszczone zostanie poza rodziną biologiczną, w celu odzyskania przez nią funkcji opiekuńczej. II. Podstawa prawna realizowanego programu Podstawą opracowania i realizacji Programu Wspierania Rodziny, zwanego dalej Programem jest: Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemu pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013r. poz. 135 ze zm.), Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005r. Nr 180 poz. 1493 ze zm.), Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2012r. poz. 1356 ze zm.), Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012r. poz. 124 ze zm.). Ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013r., poz. 182 ze zm.). III. Diagnoza społeczna Na koniec 2012 roku liczba mieszkańców Gminy Legionowo wynosiła 51 758, w tym kobiet 27 438, mężczyzn 24 320. Liczba osób bezrobotnych wynosiła 2 362 osób, z prawem do zasiłku 411 osoby. Ze świadczeń z pomocy społecznej w ramach zadań zleconych i własnych, bez względu na ich rodzaj formę i źródła finansowania skorzystało 1434 rodzin, w tym 2913 osób w rodzinie. Powodem przyznania pomocy było bezrobocie w 564 przypadkach, niepełnosprawność 509, długotrwała choroba 688, bezradność w sprawach opiekuńczo - wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego 175. Ośrodek Pomocy Społecznej ponosi wydatki za pobyt w pieczy zastępczej 18 dzieci, w tym 13 dzieci przebywa w rodzinie zastępczej oraz 5 dzieci w rodzinnym domu dziecka. Jednak dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej jest znacznie więcej, dlatego też został opracowany Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2014 2016. Umieszczenie dzieci w formach pieczy zastępczej powinno być ostatecznością, po wykorzystaniu przez gminę wszystkich możliwych form wsparcia rodziny.
IV. Cel główny Tworzenie warunków do udzielania kompleksowej pomocy oraz wsparcia dla rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. V. Cele szczegółowe 1. Wspomaganie rodzin w ich prawidłowym funkcjonowaniu. a) Rozwijanie systemu wsparcia dla rodzin przeżywających trudności w formie konsultacji i specjalistycznego poradnictwa psychologicznego. b) Wspieranie różnych instytucji działających na rzecz dzieci i młodzieży jak np. świetlice socjoterapeutyczne. c) Promowanie i wspieranie programów ochrony rodziny przed przemocą i jej skutkami. d) Wspieranie i wdrażanie skutecznych programów przeciwdziałaniu sytuacji kryzysowych w rodzinie. e) Udzielanie wsparcia finansowego rodzinom dysfunkcyjnym. 2. Promowanie wartości rodzinnych oraz wdrażanie nowoczesnych metod pracy z rodziną i dzieckiem. a) Szkolenie pracowników w celu podnoszenia ich umiejętności w zakresie pracy z rodziną. b) Organizowanie i promowanie różnorodnych form integracji społeczności lokalnych oraz rodzinnych (np. pikniki rodzinne). c) Realizacja i wsparcie przy organizacji programów dotyczących profilaktyki uzależnień. d) Organizowanie działalności edukacyjno-informacyjnej poprzez aktywne uczestnictwo rodzin w różnego rodzaju kursach, warsztatach, konferencjach itp. 3. Umożliwianie i wspieranie działań na rzecz powrotu dziecka do rodziny biologicznej. a) Objęcie rodzin wieloproblemowych wsparciem asystenta rodziny. b) Diagnoza oraz praca socjalna z rodziną biologiczną. c) Wspieranie realizacji programów umożliwiających powrót dziecka do rodzinny biologicznej. d) Wspieranie systemu pieczy zastępczej dla dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej. e) Współpraca z placówkami opiekuńczo-wychowawczymi przy usamodzielnianiu się ich wychowanków. f) Współpraca z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Sądem. g) Współfinansowanie pobytu dziecka w zastępczych formach pieczy. VII. Adresaci Programu Program skierowany jest do mieszkańców Gminy Legionowo.
VIII. Realizatorzy Programu 1. Ośrodek Pomocy Społecznej 2. Urząd Miasta Legionowo 3. Palcówki oświatowe Realizatorzy Programu winni przy realizacji zadań wynikających z Programu współpracować z jednostkami i organizacjami takimi jak: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Komenda Powiatowa Policji Sąd Rejonowy Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna Placówki Kulturalne Organizacje pozarządowe Zespół kuratorów sądowych IX. Określenie spodziewanych rezultatów 1. Wzmocnienie i poprawa funkcjonowania rodzin z dysfunkcjami poprzez zrealizowanie celów głównych i szczegółowych. 2. Zwiększenie jakości usług świadczonych przez instytucje zaangażowane w Program. 3. Zbieranie danych dotyczących działań podejmowanych na rzecz opieki nad dzieckiem i rodziną. 4. Poprawa funkcjonowania dziecka w środowisku szkolnym. 5. Polepszenie stanu bezpieczeństwa rodziny, dzieci i młodzieży. 6. Zmiana postaw społecznych. 7. Zminimalizowanie negatywnych zachowań społecznych. 8. Zmniejszenie liczby dzieci umieszczanych w pieczy zastępczej. 9. Aktywizowanie organizacji pozarządowych. 10. Zapobieganie zjawisku wykluczenia społecznego rodzin. 11. Wsparcie rodzin w dążeniu do ich usamodzielniania się i prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. 12. Stworzenie skutecznego systemu wsparcia dla dzieci i rodzin. X. Źródła finansowania Programu Do prawidłowej realizacji działań programowych będą konieczne zaangażowanie środków pochodzących z różnych źródeł: 1) budżet gminy 2) środków Unii Europejskiej 3) innych funduszy zewnętrznych tj. programów i konkursów. Planowanie wydatków na poszczególne działania będzie odbywało się corocznie, po uzyskaniu informacji o wielkości otrzymanych środków na dany rok. XI. Monitoring Niezbędnym elementem towarzyszącym przy realizacji Programu jest jego monitorowanie i ocena. Monitoring Programu umożliwi wgląd w proces realizacji podejmowanych działań, ocenę ich skuteczności oraz bieżące działania korygujące. Otrzymane informacje pozwolą na planowanie nowych działań i bieżący rozwój Programu. Program będzie oceniany poprzez coroczną weryfikację zawartych w nim założeń. Końcowa ocena pozwoli wskazać na wszystkie uzyskane efekty zarówno te, które ułatwiały bądź utrudniały jego realizację.
XII. Ewaluacja Programu Miejscem realizacji Programu jest obszar Gminy Legionowo. Koordynatorem Programu jest Ośrodek Pomocy Społecznej w Legionowie. Program ma charakter otwarty, będzie podlegał ewaluacji w zależności od pojawiających się potrzeb. XIII. Podsumowanie Celem Gminnego Programu Wspierania Rodziny jest tworzenie warunków do udzielania kompleksowej pomocy oraz wsparcia dla rodzin przeżywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, a także dążenie do zmiany i poprawy jakości życia rodzin i dzieci. Do osiągnięcia zamierzonych celów Programu potrzebna jest ścisła współpraca pomiędzy instytucjami, placówkami i organizacjami oraz wypracowanie sprawnego i efektywnego systemu działań wpływających na poprawę sytuacji dziecka i rodziny oraz systematyczne podnoszenie świadomości społecznej w zakresie przyczyn i skutków dysfunkcji oraz promowanie rodzinnego stylu życia.