Paweł Frejowski
Linux jest to jądro będące podstawą uniksowego systemu operacyjnego.. Nazwa Linux jest często używana do określenia całego systemu. Niektórzy (m.in. GNU oraz Debian) ) używaju ywają w tym celu nazwy GNU/Linux Linux. Etymologia nazwy Sama nazwa pochodzi ze zbitki słów s Linus (będącym imieniem twórcy) i Unix (Linus' Unix). Nie przyjęł ęła a się proponowana przez Torvaldsa nazwa Freax.. Nazwa "Linux" Linux" " informuje nas także że e nie jest to system Unix: Linux Is Not UniX.
Historia rozwoju Linux zaczął powstawać w 1991 roku, kiedy to fiński programista, Linus Torvalds stworzył jądro nowego systemu operacyjnego przeznaczonego do pracy z procesorami rodziny 80386 firmy Intel. Informacje o systemie, opublikowane przez Torvaldsa na internetowej liście dyskusyjnej spotkały y się z dużym zainteresowaniem i wkrótce przy rozwoju systemu pracowała a już grupa ludzi. Im bardziej system ten stawał się popularny, tym więcej ludzi wspierało o jego rozwój. Proces ten trwa do dziś,, a liczbę użytkowników Linuksa szacuje się obecnie na wiele milionów w na całym świecie.
Zastosowanie Najczęś ęściej jest stosowany na systemach serwerowych (serwery WWW, FTP, e-mail i inne), jako zapory sieciowe (firewall)) oraz w systemach osadzonych. Ze względu na powstanie i rozwój j dystrybucji o łatwej instalacji, graficznym wyglądzie i bogactwie wydajnego oprogramowania przewiduje się szerokie wejście Linuksa na rynek biurowy i domowy. Rządy kilku państw europejskich prowadzą wdrożenia Linuksa na komputerach administracji państwowej stwowej.. Ponadto z Linuksa korzystają agencje wywiadowcze i kontrwywiad, ze względu na bezpieczeństwo, stabilność oraz możliwo liwość audytu oraz modyfikacji kodu (dosŧę ŧępność kodu źródłowego). Ponadto niezawodność tego systemu została a doceniona przez niektóre banki i instytucje finansowe korzystające z Linuksa (np.. system notowań Wall Street oparty jest na tym systemie operacyjnym).
System plików Systemy plików w stosowane w linux: Ext2, Ext3, Ext4 ReiserFS, Reiser4, JFS. Oprogramowanie Oprogramowanie dla Linuksa jest najczęś ęściej otwarte i wolne.. Jest rozprowadzane w formie gotowych pakietów binarnych dla danej dystrybucji (np( np. RPM, DEB i TGZ), lub jako źródła a (np( np.. tar.bz2, tar.gz), które należy y przed użyciem skompilować.
Kwestie prawne Linux jest wolnodostępnym systemem rozprowadzanym na licencji GNU General Public Licence co oznacza, że kod źródłowy jest dostępny dla każdego i każdy może dowolnie go modyfikować wedle własnego w uznania. Do gałę łęzi oficjalnej nie jest włąw łączany żaden zamknięty kod, choć możliwe jest dołą łączanie do jądra j modułów komercyjnych. Moduły y w Linuksie mają automatyczne oznaczenia licencji, tak żeby przypadkiem nie został włączony moduł na licencji niezgodnej z GPL (zgodnymi licencjami sąs GPL, LGPL, Licencja BSD i kilku innych). Linux jest znakiem towarowym należą żącym do Linusa Torvaldsa.
Przykładowe dystrybucje przeznaczone do instalacji na dysku twardym: opensuse Slackware Aurox Debian Gentoo Fedora Core Knoppix Mandriva Linux Arch Linux Ubuntu Linux Polish Linux Distribution
Dystrybucje bootowalne (live) bez instalacji na dysku twardym, system działa w pamięi RAM: Aurox Live Kate OS Slax Knoppix Linnex OS Mandrakelinux-Move Ubuntu Elive
Przykładowe oprogramowanie dostarczane razem z dystrybucją: 1. Biuro: Open Office Org. (writer, calc, impress, base, draw), KWrite (zaawansowany edytor tekstu); 2. Grafika: Gimp (edytor obrazu), Kooka (skanowanie i rozpoznawanie pisma), Kuickshow (przeglądarka obrazków), XPdf (przeglądarka PDF), XSane (skanowanie), KSnapshot (zrzuty ekranu), GTkam (obsługa kamer, aparatów cyfrowych); 3. Internet: Elinks, Konqueror, Mozilla Firefox (przeglądarki WEB), KMail (program pocztowy), Gaim, Kopete (komunikatory), VNC (zdalny dostęp), GFTP (klient ftp), KGet, WGet (managery pobierania); 4. Multimedia: XMMS, Amarok (odtwarzacze muzyki), Xine, Kaffeine, Mplayer (odtwarzacze multimedialne), K3b (nagrywanie płyt); 5. Narzędzia: Ark (archiwizacja), Xcalc (kalkulator), Konsola, KDEPrintfax (obsługa faxu), KJobViewer (przeglądarka zadań drukowania);
Środowisko tekstowe (CLI) Linux zawiera interfejs wiersza poleceń (CLI) jako część funkcji przejętych z Uniksa.. Dystrybucje wyspecjalizowane na serwery lub administrację mogą używać wiersza poleceń jako jedynego interfejsu. Nieobecność interfejsu graficznego (GUI) pozwala na zminimalizowanie wykorzystywanych zasobów systemowych. Maszyny z Linuksem mogą równie dobrze działać bez podłą łączonego monitora. Dobrze zaprojektowane GUI jest łatwiejsze w użyciu u dla większo kszości zadań,, lecz bardziej doświadczeni użytkownicy mogą wciąż preferować linię komend; naukowcy, inżynierowie i twórcy oprogramowania najczęś ęściej używaju ywają właśnie terminala. Wiele ważnych programów w nie ma GUI.
Środowiska graficzne (GUI) KDE - KDE (K Desktop Environment) - środowisko graficzne zrealizowane jako wolne oprogramowanie dla systemów w operacyjnych Unix i GNU/Linux Linux.. Zawiera bogaty system bibliotek do tworzenia aplikacji w środowisku graficznym. Obok GNOME jest jednym z dwóch najpopularniejszych uniksowych środowisk graficznych. Początkowo projekt nosił nazwę Kool Desktop Environment. KDE korzysta z biblioteki graficznej Qt,, a także e z systemu obiektowego KParts.. System ten pozwala na współdzielenie elementów w danego programu pomiędzy różnymi r aplikacjami KDE, np.. emulator terminala Konsole może e zostać osadzony w Konquerorze. W KDE menedżerem erem okien jest KWin,, jednak aplikacje można uruchamiać także e pod innymi menedżerami. erami. Maskotką projektu KDE jest zielony smok o imieniu Konqi.. Można go zobaczyć na stronach poświ więconych temu środowisku oraz w wielu aplikacjach, m.in. podczas wyboru opcji wylogowania czy w oknie "informacje o KDE".
Konqi (dokładnie Konqi Konqueror) - mały zielony smok, maskotka środowiska graficznego KDE dla systemów uniksowych. Jego imię pochodzi od nazwy przeglądarki Konqueror dla tego środowiska graficznego. Poprzednią maskotką środowiska był czarodziej Kandalf. Co ciekawe, Konqi występuje także w grze Wormux jako jedna z głównych postaci.
GNOME (ang. GNU Network Object Model Environment) - graficzne środowisko użytkownika u oparte na systemie X Window System oraz widgetach GTK+ i GDK.. Działa a na większo kszości systemów w typu Unix. Większa część środowiska GNOME została a napisana w czystym C.. Możliwe jest jednak tworzenie aplikacji GNOME w innych językach j programowania dzięki możliwo liwościom bibliotek opakowujących wywołania (ang. wrappers) - m.in. Python,, C++, C#, Ada95, Perl, Ruby. Projekt GNOME dostarcza dwóch rzeczy: środowiska graficznego GNOME, stanowiącego intuicyjny i atrakcyjny pulpit dla użytkowniku ytkowników w końcowych, oraz platformy rozwojowej GNOME, zespołu u bibliotek koniecznych dla budowania aplikacji,, które integrują się z tym środowiskiem. Silny nacisk położony ony jest na prostotę oraz wygodę obsługi ugi, a co za tym idzie - internacjonalizację i ułatwienia u dostępno pności.
Enlightenment (ang. oświecenie, o nazywany też często E) to menedżer er okien dla środowiska X Window System, który może e być używany samodzielnie lub wraz ze środowiskami graficznymi takimi jak GNOME (swego czasu był to domyślny menedżer er okien tego środowiska) czy KDE. Enlightenment znany jest z dużych możliwo liwości konfiguracji oraz atrakcyjnej grafiki i efektów w specjalnych. Menedżer er dostępny jest w dwóch liniach wydanej w 2000 roku, stabilnej DR16 oraz rozwojowej DR17.. Kod następnej serii, DR17 (lub inaczej E17), jest napisany od początku i bazuje na silnie zmodularyzowanych bibliotekach EFL (Enlightenment Foundation Libraries). Enlightenment również posiada swój j menedżer er logowania Entrance.. Jest to efektownie wyglądaj dający odpowiednik bardziej znanych menedżer erów w logowania takich jak XDM, GDM czy KDM. Z Enlightenment domyślnie korzysta niewiele dystrybucji GNU/Linuksa Linuksa.. Wśród W d nich sąs Elive,, a także Ebuntu.