Kalendarium sprawy beatyfikacyjnej

Kalendarium sprawy beatyfikacyjnej Kalendarium sprawy beatyfikacyjnej o. Michała Tomaszka, o. Zbigniewa Strzałkowskiego Braci Mniejszych Konwentualnych (franciszkanów) oraz kapłana diecezji Bergamo ks. Alessandra Dordiego zamordowanych z nienawiści do wiary w Peru w 1991 r. Wykaz skrótów dokumentów: DpM Konstytucja apostolska Divinus Perfectionis Magister Jana Pawła II (25.01.1983) NS Normy Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych dotyczące diecezjalnej fazy procesu kanonizacyjnego (7.02.1983) SM Instrukcja Sanctorum Mater ww. Kongregacji (18.02.2008) 9 VIII 1991 śmierć o. Michała i o. Zbigniewa w Pariacoto (Pueblo Viejo). 25 VIII 1991 zabójstwo ks. Aleksandra Dordiego w Rinconada/Vinzos. Opinia o męczeńskim charakterze śmierci misjonarzy, nie tylko w środowiskach ich posługi, wyrażona po ich zabiciu, umacniała się i rozszerzała. Jej manifestacją były już pogrzeby w Pariacoto (12.08.) oraz w Bergamo i Gromo San Marino (1.09.). Instrukcja Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych Sanctorum Mater, korzystając z doświadczenia wieków, tak ją definiuje: Opinia męczeństwa jest przekonaniem rozpowszechnionym między wiernymi o fakcie poniesienia śmierci przez Sługę Bożego za wiarę lub cnotę wypływającą z tejże wiary (Art. 5 2). Wstępnie jest weryfikowana w chwili zamiaru rozpoczęcia sprawy beatyfikacyjnej, aby sprawdzić, czy jest prawdziwa, żywa, stała, funkcjonująca u znaczącej części ludu Bożego, zrodzona z przyczyn racjonalnych oraz by wykluczyć, że pochodzi od ludzi bardzo sugestywnych, podejrzanych lub jest wywołana przez zainteresowanych wszczęciem postępowania kanonizacyjnego (zob. (Art. 7 2). Przygotowanie sprawy 1991/92 Konsultacje biskupa Luisa Bambarena z Kurią Generalną Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w sprawie prowadzenia postępowania beatyfikacyjnego. Do prowadzenia postępowania beatyfikacyjnego na terenie diecezji właściwy jest biskup miejsca śmierci kandydata (zob. NS 5a; SM, art. 21), chyba że wystąpią motywy szczególne (np. większość środków dowodowych na terytorium innej diecezji, która jest zainteresowana jego rozpoczęciem) zaakceptowane przez Kongregację Spraw Kanonizacyjnych (zob. SM, art. 22-24). Wszyscy trzej kapłani zginęli na terytorium diecezji Chimbote, więc właściwym był ówczesny jej rządca bp Luis Armando Bambarén Gastelumendi. Pozwala się też na prowadzenie jednej sprawy dla większej liczby kandydatów na ołtarze, którym śmierć zadano podczas tego samego prześladowania i w tym samym miejscu (zob. SM, art. 32). 23 I 1992 pozytywne stanowisko Zgromadzenia Generalnego Episkopatu Peru w sprawie rozpoczęcia przygotowań do prowadzenia procesu beatyfikacyjnego drogą męczeństwa. Dostrzeżono aktualność tej sprawy dla Kościoła w Peru, że przyczynić się może do wzrostu wiary, nadziei i miłości wśród wiernych, praktykowania w życiu tych cnót, do przełamania tego, co złe w życiu wspólnoty pogrążonej od 1980 r. w przemocy. Ordynariusz diecezji Chimbote podkreślał, że terroryści położyli kres pracy misjonarzy ze względu na swoją nienawiść do kapłanów i działalności, która czyni pokój. Jeżeli się zamierza udowodnić męczeństwo sługi Bożego, dochodzenie powinno

być prowadzone na temat życia, męczeństwa, opinii męczeństwa i znaków (DpM, 1; SM, art. 31 2). 26 I 1995 Konferencja Episkopatu Peru przegłosowała z pozytywnym wynikiem opinię w sprawie rozpoczęcia procesu, wyrażając życzenie, aby do jednej sprawy o. Michała i o. Zbigniewa dołączyć ks. Alessandra Dordiego. Zgodnie z prawem Biskup po otrzymaniu prośby (o rozpoczęcie procesu) powinien zasięgnąć opinii Konferencji Episkopatu ( ), czy słuszne jest rozpoczynanie sprawy (NS, n. 11a). 31 I 1995 Zakon Braci Mniejszych Konwentualnych przyjął rolę powoda sprawy. W jego imieniu prowadził ją będzie postulator generalny Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych o. Ambrogio Sanna (od 1999 r. o. Cristóforo Zambelli, a od 2004 o. Angelo Paleri). Postulator jest pełnomocnikiem powoda (zainteresowanych prowadzeniem sprawy), występującym wobec władzy diecezjalnej przed którą toczy się sprawa beatyfikacyjna. Urząd ten mogą sprawować kapłani, zakonnicy oraz członkowie instytutów świeckich oraz świeccy bez względu na płeć, byleby wszyscy wymienieni byli biegli w teologii, prawie kanonicznym i historii a także byleby znali praktykę Kongregacji (NS, n. 3a; zob. SM, art. 12-13). Instytuty życia konsekrowanego często powołują jedną osobę jako postulatora generalnego. Tak jest również w Zakonie Braci Mniejszych Konwentualnych. Dla sprawniejszego działania na terenie diecezji, dla konkretnych spraw, ustanawia swoich zastępców, zwanych wicepostulatorami (zob. SM, art. 14). 25 II 1995 przewodniczący Konferencji Episkopatu Peru kard. Augusto Vargas Alzamora, po uzyskaniu zgody Konferencji, kieruje do Stolicy Apostolskiej prośbę o możliwość rozpoczęcia sprawy beatyfikacyjnej przed upływem pięciu lat od śmierci kandydatów. W sprawach nowszych prośby nie można przedłożyć przed upływem 5 lat od śmierci sługi Bożego (NS 9a; zob. SM, art. 25). Stolica Apostolska rzadko wydaje dyspensy od tego przepisu, by dać czas, m.in., na weryfikację przymiotów opinii męczeństwa po śmierci, ustąpienie medialnego szumu w związku z jej faktem i pogrzebem, na ujawnienie się ewentualnych przeszkód do prowadzenia sprawy beatyfikacyjnej. 5 VI 1995 Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych w Rzymie wydaje nihil obstat dla sprawy oznaczonej numerem 2038: Cimbotien. Beatificationis seu Declarationis Martyrii Servorum Dei Michaëlis Tomaszek et Sbignei Strzałkowski Sacerdotum professorum Ordinis Fratrum Minorum Conventualium et Alexandri Dordi Sacerdotis Dioecesani in odium fidei, uti fertur, interfectorum (+1991). Zgoda Stolicy Apostolskiej na wcześniejsze rozpoczęcie sprawy beatyfikacyjnej, była też jej nihil obstat, czyli stwierdzeniem, że nie zna ona przeszkód odnoszących się do tej sprawy (zob. NS, n.15c; SM, art. 45-46). 29 VII 1995 postulator generalny Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych mianuje wicepostulatorem do reprezentowania go wobec Kurii Biskupiej w Chimbote o. Stanisława Olbrychta OFMConv. 19 X 1995 postulator generalny OFMConv mianuje wicepostulatorem sprawy na teren Polski o. Wiesława Bara OFMConv. 21 VI 1996 powołanie Benigni don Maria jako trzeciego wicepostulatora do czynności w sprawie beatyfikacyjnej na terenie Włoch, w odniesieniu do Alessandra Dordiego.

13 VII 1996 rozpoczyna się bezpośrednie przygotowanie do rozpoczęcia procesu na terenie diecezji Chimbote; na prośbę o. Stanisława Olbrychta przybył do Peru wicepostulator z Polski. 14 VII 1996 i w dni następne przygotowanie (uzupełnienie) listy świadków postulatorskich z rejonu Pariacoto i Santa, gotowych do składania zeznań; należy pamiętać, że działo się to jeszcze w okresie terrorystycznej aktywności bojowników Sendero Luminoso. 14 VII 1996 wicepostulator sprawy w Chimbote o. Stanisław Olbrycht wystosował do biskupa diecezjalnego prośbę o ustanowienie trybunału celem przeprowadzenia procesu. 16 VII 1996 biskup Chimbote Luis Bambarén przyjął prośbę postulatorską, ogłosił swą decyzję o rozpoczęciu sprawy w czasie uroczystości patronalnej w miejscowej katedrze. Od tej chwili o. Michałowi, o. Zbigniewowi i ks. Alessandro przysługiwał tytuł Sługa Boży. 24 VII 1996 spotkanie biskupa z wicepostulatorami z Peru i Polski w celu ustalenia terminarza działań oraz podziału zadań i spotkania instruktażowego z kandydatami do trybunału. 29 VII 1996 wydanie dekretów nominacyjnych dla członków trybunału diecezjalnego oraz teologów cenzorów pisma własnych Sług Bożych; spotkanie Biskupa oraz postulatorów i trybunału w celu przygotowania sesji otwarcia (zob. SM, art. 62-67). 7 VIII 1997 powołany na promotora sprawiedliwości o. Szymon Chapiński przedkłada biskupowi kopertę ze schematem pytań, które należy zadać świadkom występującym w procesie. W Chimbote o. Wiesław zakończył przygotowanie wymaganej dokumentacji związanej z pierwszą sesją procesu; w Pariacoto zaś o. Stanisław do uroczystości rocznicowych śmierci Sług Bożych i inauguracji procesu. Proces diecezjalny 9 VIII 1996 rozpoczęcie procesu sesja otwarcia w Pariacoto. Zaprzysiężono m.in. trybunał diecezjalny w składzie: ks. Matías Siebenaller Farnir (sędzia delegowany), o. Szymon Chapiński (promotor wiary), ks. Felipe Calle Chang (notariusz). 14 X 1996 zaprzysiężenie trybunału rogatoryjnego w Krakowie, powołanego przez kard. Franciszka Macharskiego w składzie: o. Wiesław Bar (sędzia delegowany; po uprzedniej rezygnacji z urzędu wicepostulatora), o. Michał Wróblewski (promotor sprawiedliwości), br. Marek Daukszewicz (notariusz aktuariusz), br. Grzegorz Wesołowski (notariusz pomocniczy); 15 października rozpoczęto przesłuchania świadków. Proces rogatoryjny ( proszony, pomocniczy ) jest pomocą udzielaną trybunałowi prowadzącemu proces, na jego prośbę, przez inne jurysdykcje kościelne. Ten sposób zbierania środków dowodowych ułatwia m.in. przesłuchanie świadków mieszkających daleko (w przypadku tej sprawy wielu było spoza Peru w Polsce, Włoszech, Szwajcarii). Prowadzi się go na wzór procesu głównego w diecezji. Kard. F. Macharski ustanowił również Komisję biegłych w historii dla zebrania i naukowej weryfikacji zgromadzonych dokumentów, mających związek z prowadzoną sprawą. W jej skład weszli: o. dr Symeon Barcik (przewodniczący) oraz o. dr Józef Lizun i o. lic. Franciszek Solarz. Komisja przedłożyła sprawozdanie trybunałowi dnia 30 października 1996 r. 13 XI 1996 Po sesji zamknięcia procesu na terenie Polski Metropolita przekazał zalakowaną kopię akt o. Stanisławowi Strojeckiemu, przełożonemu prowincji św. Antoniego z Padwy i bł. Jakuba Strepy Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych (OO. Franciszkanów) w celu doręczenia do trybunału

diecezjalnego sprawy beatyfikacyjnej w Chimbote. 16 I 1997 na ten dzień datowana jest ostatnia z opinii biegłych teologów, cenzorów pism własnych Sług Bożych o. Michała i o. Zbigniewa. 19 III 1997 24 VIII 1998 ustanowienie i prace trybunału rogatoryjnego w Bergamo, powołanego przez miejscowego biskupa. Sędzią delegowanym był Giuseppe Martinelli, notariuszem Joanna Turmini. 31 VII 1998 wydanie ostatniej opinii cenzorskiej biegłego teologa w odniesieniu do pism własnych Sługi Bożego ks. Alessandra Dordiego. 17 VIII 1998 deklaracja delegata biskupa Bergamo o braku kultu zabronionego (tj. publicznego) w Bergamo. Obowiązek sporządzenia deklaracji o braku kultu publicznego w odniesieniu do Sługi Bożego został wprowadzony przez papieża Urbana VIII, na pocz. XVII w. W tym celu biskup lub jego delegat, przed zakończeniem procesu na terenie diecezji, przeprowadza wizytację miejsc związanych z kandydatem do chwały ołtarza (grób, dom rodzinny, zamieszkania, miejsca posługi itp.) dla sprawdzenia czy nie ma tam oznak kultu zabronionego. Przepisy te w żaden sposób nie przeszkadzają prywatnej pobożności w stosunku do sługi Bożego i spontanicznemu rozpowszechnianiu się jego opinii świętości lub męczeństwa i znaków (SM, art. 118 2). 4 I 2001 utworzenie Komisji biegłych historyków i archiwistów dla uzupełnienia badań na terenie Peru. Komisja pracowała w składzie: o. Lino Dolan OP (przewodniczący), o. Vicente Imhof OFMConv, ks. Jeffrey Klaiber SJ oraz Laura Vargas. 27 VIII 2001 deklaracja o braku kultu zakazanego trybunału diecezjalnego, po przeprowadzeniu przez trybunał diecezjalny wizytacji w Pariacoto (9.08.) i Santa (24.08.). 4 II 2002 Komisja historyków i archiwistów powołana w diecezji Chimbote przedstawiła sprawozdanie ze swoich prac, włączone następnie do akt procesu. 25 VIII 2002 w Santa sesja zamknięcia procesu beatyfikacyjnego w diecezji, której przewodniczył biskup Luis Bambarén; przekazanie sprawy do Kongregacji (odpowiedzialny wicepostulator sprawy o. Stanisław Olbrycht). Postępowanie w Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych dyskusje merytoryczne 11 X 2002 otwarcie akt procesu w siedzibie Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w Rzymie, w obecności postulatora generalnego Zakonu. Nastąpiło formalne sprawdzanie akt pod kątem ważności postępowania w diecezji przez podsekretarza Kongregacji ks. Michele Di Ruberto, późniejszego arcybiskupa sekretarza Kongregacji. Tryb postępowania w Kongregacji określa Konstytucja apostolska Divinus perfectionis Magister Jana Pawła II, która poleca podsekretarzowi Kongregacji zbadać, czy w dochodzeniach Biskupa zostały zachowane wszystkie przepisy prawa, a o wyniku poinformować Kongres zwyczajny (DpM, n.13.1; 4.5). 24 X 2003 Dekret Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych o ważności postępowania diecezjalnego, po Kongresie zwyczajnym tejże. Kongres zwyczajny jest strukturą kolegialną w Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych. Jego uczestnikami są: kardynał prefekt, sekretarz, podsekretarz, promotor wiary, relator generalny oraz

relatorzy spraw. Jeśli Kongres zdecyduje, że sprawa została przeprowadzona zgodnie z prawem, postanowi, któremu z Relatorów na być powierzona (DpM, n. 13.2), w celu studiowania i przygotowania Pozycji o męczeństwie. Kolegium relatorów jest strukturą o charakterze naukowym, stąd najczęściej angażuje się profesorów uniwersytetów, z różnych narodowości. Przewiduje się skład 8-osobowy (zob. DpM, n. 6-9). 14 XI 2003 Ks. Prof. José Luis Gutiérrez Gómez został wyznaczony na relatora sprawy. Pod jego kierunkiem powstanie Positio Super Martyrio. Po odejściu ks. Gutiérreza na emeryturę Kongregacja zadanie to powierzyła innemu z relatorów Kongregacji. Był nim o. Cristóforo Bove OFMConv. (od 3 stycznia 2009 r.), a po jego śmierci o. Zdzisław Kijas OFMConv, (od 5 listopada 2010). Wyznaczony relator studiuje sprawę ze współpracownikami z zewnątrz, wskazanymi przez postulatora; w tej sprawie przez Postulatora generalnego Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych, rezydującego w Rzymie. Do zadania współpracownika wyznaczony był najpierw o. Emil Kumka OFMConv; później pracę rozpoczął o. Szymon Chapiński OFMConv, który w tym celu przybył do Rzymu z Limy na prawie dwa lata; od 2008 r. zatrudniono lic. Bernadettę Meinardi, a następnie adwokata dra Maurizia Cancelliego. 25 IX 2011 w Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych przedstawiono Positio Super Martyrio, w wersji końcowej firmowane przez o. Zdzisława Kijasa relatora, o. Angela Paleriego postulatora, Maurizia Cancelliego współpracownika. Będzie ona przedmiotem merytorycznej oceny przez ośmiu teologów konsultorów i Promotora Wiary. 14 XI 2013 Kongres Szczególny w sprawie męczeństwa. Po przedstawieniu stanowisk przez teologów oraz relatora w tej sprawie, uzyskała ona 8 głosów pozytywnych, w tym 2 z zastrzeżeniami. Jedna z osób wstrzymała się od głosu. Po przedstawieniu Kongregacji odpowiedzi przygotowanych przez postulatora generalnego o. Angela Paleriego oraz pomocnika zewnętrznego relatora dra Maurizia Cancelliego, dnia 29 kwietnia 2014 r. wszyscy teologowie stwierdzili, że w odniesieniu do o. Michala, o. Zbigniewa i ks. Alessandra dowiedziono elementów śmierci męczeńskiej, wymaganych przez prawo kanoniczne do beatyfikacji. W toku postępowania udowodniono więc, że: śmierć każdego ze Sług Bożych była rzeczywista (fizyczna); każdy z nich przyjął ją ze względu na umiłowanie wiary (wykonywanie obowiązków stanu); sprawcy zaś zadawali ją z nienawiści do wiary lub do dobrego dzieła, czynionego według prawd tej wiary. Jak uczył papież Benedykt XIV świadectwo wiary istnieje nie tylko wtedy, gdy znosi się cierpienie dla osoby Chrystusa i Jego nauki, ale także, gdy cierpi się z powodu na wyświadczane dobro lub ze względu na unikanie grzechu ( ), albo jakiekolwiek dzieło sprawiedliwości, czynione z miłości do Chrystusa. Prześladowcy mają tendencję do skrywania prawdziwych motywów działania. W sprawie beatyfikacyjnej nie ma potrzeby poszukiwać u prześladowcy czystej nienawiści do wiary jako motywu zadania śmierci; trzeba jednak wykazać, że był on przeważający nad innymi, w tym nad politycznym. Ostatecznie, w procesie skazującym na śmierć Chrystusa, ten ostatni motyw też był obecny, co wyrażał napis umieszczony na drzewie krzyża (INRI). Studium na ten temat szczególnie pogłębiono w związku ze sprawą kanonizacyjną o. Maksymiliana M. Kolbe. 3 II 2014 papież Franciszek przyjął wnioski z zebrania Kardynałów i biskupów członków Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych które odbyło się tego dnia oraz upoważnił ją do wydania dekretu o męczeństwie Sług Bożych o. Michała Tomaszka, o. Zbigniewa Strzałkowskiego i ks. Alessandra Dordiego. Zebranie zwyczajne (congregatio ordinaria) kardynałów i biskupów członków Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych, to struktura kolegialna (ok. 30 osób); zwoływane jest według potrzeb. Stanowi forum dyskusji nad sprawą, także stanowiskiem teologów, a jego decyzje przedstawia się Ojcu

Świętemu, do którego wyłącznie należy prawo orzekania o przyznaniu kościelnego kultu publicznego sługom Bożym (DpM, n. 15). 16 II 2015 Stolica Apostolska zaakceptowała proponowany termin uroczystości beatyfikacyjnych w Chimbote 5 grudnia 2015 r. Papież Benedykt XVI zatwierdził, a Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych ogłosiła dnia 29 września 2005 r., nowe zasady organizacyjne dotyczące uroczystości beatyfikacyjnych. M.in. dla podkreślenia istotnej różnicy między beatyfikacją i kanonizacją oraz wyraźniejszego włączenia Kościołów partykularnych (diecezji i z nimi zrównanych) w akt beatyfikacji, jako zasadę przyjęto, że miejscem jego będzie diecezja, w której była wszczęta sprawa beatyfikacyjna nowego błogosławionego. 5 XII 2015 beatyfikacja w Chimbote pod przewodnictwem legata papieskiego (zazwyczaj jest nim Prefekt Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych); pierwszy akt kultu publicznego Męczenników z Peru: bł. Michała, bł. Zbigniewa, bł. Alessandra. Oprac. Wiesław Bar OFMConv. Radomsko: rozpoczęcie nowenny Również w kościele franciszkańskim w Radomsku 5 marca 2015 r. o godz. 18.00, została rozpoczęta nowenna przed beatyfikacją misjonarzy franciszkańskich. Podczas uroczystej Mszy Świętej o. Krystian w słowie, którym dzielił się z wiernymi, zwrócił uwagę na rangę wydarzenia, jakim jest beatyfikacja dwóch polskich, franciszkańskich misjonarzy. Między innymi powiedział, że są Oni znakiem miłości w relacji; człowiek Bóg i człowiek człowiek. Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś oddaje swoje życie, potwierdzając tym, wyznawaną ustami wiarę. Mamy nadzieję, że przykład Sług Bożych Zbyszka i Michała, którzy decyzją i podpisem Papieża Franciszka zostaną 5 grudnia 2015 roku w Chimbote w Peru ogłoszeni błogosławionymi, na nowo rozpali w naszych sercach miłość, umocni wiarę i z nową siłą wleje nadzieję, którą pokładamy w Bogu. Wszystkim, którzy chcieliby na bieżąco śledzić wydarzenia przygotowujące do beatyfikacji Sług Bożych, a także bliżej poznać i zaprzyjaźnić się ze Zbyszkiem i Michałem, polecamy internetową stronę franciszkańską: www.meczennicy.franciszkanie.pl Każdego piątego dnia miesiąca zapraszamy na modlitewne spotkanie w ramach nowenny. Podczas naszych spotkań dziękujemy Bogu także za dar życia i męczeńskiej śmierci za wiarę włoskiego kapłana, ks. Alessandro Dordi, który wraz ze Zbyszkiem i Michałem 5 grudnia zostanie wpisany w poczet błogosławionych. Tadeusz Dyrcz/red.

Kraków: nowenna miesięcy przed beatyfikacją Za dziewięć miesięcy, 5 grudnia, pierwsi polscy misjonarze-męczennicy: o. Zbigniew Strzałkowski i o. Michał Tomaszek zostaną wyniesieni na ołtarze w Chimbote w Peru. Ich współbracia z krakowskiej prowincji franciszkanów rozpoczęli nowennę dziewięciu miesięcy, która ma przygotować ich do tej uroczystości. Modlitwy dziękczynno-błagalne odbywać się będą w 24 klasztorach w Polsce i 36 za granicą. Zainaugurowano je 5 marca w Bazylice św. Franciszka w Krakowie w obecności prowincjała i gwardianów polskich wspólnot. Główne obchody odbywać się będą każdego kolejnego miesiąca w innym klasztorze. I tak: w kwietniu w Głogówku, w maju w Jaśle, w czerwcu we Wrocławiu, w lipcu w Lubomierzu, w sierpniu w Kalwarii Pacławskiej, we wrześniu w Pieńsku, w październiku w Rychwałdzkie, a w listopadzie w Legnicy. Rozważania na każdy miesiąc przygotowuje misjonarz z Peru o. Dariusz Mazurek. Prowincjał krakowskich franciszkanów o. Jarosław Zachariasz powiedział, że z poczuciem wdzięczności Bogu za dar męczenników, ale także z uzasadnioną przez ich krew dumą, będziemy powtarzać podczas tych dziewięciu miesięcy przy każdej okazji słowa, które mieszkańcy Pariacoto, naoczni świadkowie życia i męczeństwa polskich franciszkanów, umieścili na płytach ich grobowców: Firmes en la Fe Mocni w wierze; Ardientes en la Caridad Płonący miłością; Mensajeros de la Paz Posłańcy pokoju; Asta el martirio Aż do męczeństwa. Przy tej okazji wyższy przełożony przypomniał słowa papieża Benedykta XVI, że chrześcijaństwo nie zaczyna się od rewolucjonisty, lecz od męczennika. Ludzkość zawdzięcza męczennikom nieskończenie więcej wolności niż zdołali jej zapewnić rewolucjoniści cytował Ojca Świętego. Zgromadzonych w świątyni współbraci i wiernych przekonywał, że gotowość do męczeństwa jest warunkiem misyjności Kościoła. Tylko wtedy, gdy ze względu na prawdę i na dobro innych jesteśmy gotowi poświęcić siebie, misja staje się wiarygodna, zarzut arogancji zostaje ucięty. Człowiek, który odnalazł miłość, musi się nią dzielić mówił o. Zachariasz. W pierwszym tygodniu lutego krakowski prowincjał spotkał się z rodzinami o. Zbigniewa i o. Michała oraz pasterzami diecezji, na terenie których urodzili się i wychowali męczennicy. W imieniu Prowincji i diecezji Chimbote zaprosił ich do udziału w grudniowej uroczystości. O. Zbigniew Strzałkowski (l. 33) i o. Michał Tomaszek (l. 31) ponieśli śmierć męczeńską z rąk terrorystów ze Świetlistego Szlaku w Pariacoto w Peru 9 sierpnia 1991 r. Proces beatyfikacyjny polskich franciszkanów rozpoczął się 1996 roku. 3 lutego 2015 r. Ojciec Święty Franciszek wyraził zgodę na ich beatyfikację, która odbędzie się 5 grudnia 2015 r. w Chimbote w Peru. jms

Lima: Żywe Kamienie Pokoju i Pojednania W Limie, stolicy Peru odbyła się ceremonia umieszczenia kamieni z wygrawerowanymi imionami kapłanów, zakonników i zakonnic zamordowanych przez Sendero Luminoso (Świetlisty Szlak) w okresie przemocy politycznej w Peru 1980-2000. Wśród nich figurują nazwiska franciszkanów o. Zbigniewa Strzałkowskiego i o. Michała Tomaszka. Miejsce Pamięci El Ojo que Llora (Płaczące Oko) to przede wszystkim rzeźba, autorstwa holenderskiej artystki, nazywającej się Lika Mutal. Jej zasadniczym celem jest zbiorowe upamiętnienie wszystkich Peruwiańczyków, którzy stali się ofiarami przemocy, a przesłanie jakie z niej wypływa to zachęta do pokoju i pojednania w kraju tak bardzo naznaczonym piętnem terroryzmu. Sam kształt tej kamiennej rzeźby ma przypominać Pachamame (Matkę Ziemie) z której wypływająca woda wskazuje, iż ona łzawi. Wokół znajduje się jedenaście kręgów, kamienny labirynt, zawierający 32 tysiące kamieni, na których, w znacznej części zostały wygrawerowane imiona, wiek i rok śmierci tych, co zginęli w Peru w latach 1980-2000. Miejsce to, szczególnie dla rodzin tych, którzy zaginęli bez wieści, zastąpiło cmentarz, gromadząc krewnych ofiar w rocznice ich urodzin bądź we wspomnienie wiernych zmarłych. Poza tym stało się ono stałym punktem odwiedzin podczas wizyt znanych osobistości z zagranicy jak i wszystkich zaangażowanych na rzecz Praw Człowieka. Decyzja Ojca Świętego, Franciszka, o beatyfikacji naszych współbraci, Ojców Zbigniewa Strzałkowskiego i Michała Tomaszka wraz z księdzem Alessandro Dordim, jak również czysto praktyczna potrzeba, by odnowić na pamiątkowych kamieniach imiona i nazwiska niektórych misjonarzy obcokrajowców i peruwiańskich księży, stała się wystarczającym powodem, aby miejsce to zgromadziło wszystkich, którym sprawy pokoju i pojednania leżą na sercu. Celebracja ponownego i uroczystego umiejscowienia odnowionych kamieni z wygrawerowanymi imionami poniżej podanych ofiar odbyła się 9 marca bieżącego roku, a jej naczelnym mottem były następujące zdania: «Błogosławieni, którzy wprowadzają pokój». Nasi męczennicy oświetlają drogę. Celebracja, która była swoistą paraliturgią, poza Jego Ekscelencją, księdzem biskupem, Luisem Bambarenem, zgromadziła ambasadorów i innych pracowników placówek dyplomatycznych, tych krajów skąd pochodzili poszczególni misjonarze. Nasz kraj był reprezentowany, przez panią ambasador Izabelę Matusz, pana konsula Konrada Kiedrzyńskiego, którzy to w sposób bezpośredni uczestniczyli we wmurowaniu pamiątkowych kamieni, panią prezes Stowarzyszenia Dom Polski, Danutę Madej oraz przez franciszkanina, Dariusza Mazurka, który to w imieniu zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych przeczytał szkic biograficzny obydwóch naszych współbraci ze wskazaniem, że ich śmierć dzisiejszemu społeczeństwu, tak płynnemu i tak bardzo żyjącemu według dynamiki light, bez długotrwałych zobowiązań, pragnie powiedzieć, że w kontekście powołania danego od Boga warto być wiernym aż do śmierci. Słowa serdecznych pozdrowień wszystkim uczestnikom celebracji przekazał również ojciec prowincjał, Jarosław Zachariasz.

Strona peruwiańska natomiast była licznie reprezentowana przez pracowników organizacji i wolontariuszy organizacji Praw Człowieka (APRODEH), którzy wraz z Konferencją Wyższych Przełożonych Zakonnych Peru i z organizacją Caminos de Memoria (Drogi Pamięci) przy udziale księży i zakonnic z różnych zgromadzeń licznie obecnych w Limie, spotkanie to zorganizowała. Tymi zaś, ku czci których zorganizowano uroczystość byli: Irene Mc Cormack, siostra zakonna z Australii, ze Zgromadzenia Sióstr św. Józefa od Najświętszego Serca, zamordowana w Huasa Hausi (Tarma-Junín); María Augustina Rivas López, siostra zakonna ze Zgromadzenia Naszej Pani od Miłości Dobrego Pasterza, zamordowana w Chanchamayo (Junín); Zbigniew Strzałkowski, franciszkanin, zamordowany w Pariacoto (Ancash); Michał Tomaszek, franciszkanin, zamordowany w Pariacoto (Ancash); Alessandro Dordi, kapłan diecezjalny z Włoch z diecezji Bergamo, zamordowany w Santa (Ancash); Víctor Acuña Cárdenas, kapłan diecezjalny z Peru, zamordowany w Huamanga (Ayacucho); Teodoro Santos Mejía, kapłan diecezjalny z Peru, zamordowany w Huaripampa (Jauja-Junín); Reynaldo Sáenz kapłan diecezjalny z Peru, zamordowany w Izcuchaca (Huancavelica). Po przedstawieniu not biograficznych, przeczytano fragment Pisma Świętego z Księgi Ezechiela na temat obdarzonych ponownie życiem kości. Następująca po lekturze słowa, refleksja byłego biskupa Chimbote, osnuta była wątkiem analogii miedzy tym co wydarzyło się w czasie ostatnich godzin ziemskiego życia Jezusa i naszych współbraci męczenników z uwzględnieniem niektórych epizodów z życia księdza Sandro. Swoistym responsorium na słowa biskupa była modlitwa przebłagalna podejmująca temat ludzkiego serca twardego jak kamień. Poszczególne momenty celebracji wypełnione były deklamowaniem wiersza czy tez pieśniami nabrzmiałymi słowami o nadziei, życiu, radości, w końcu o przemianie nienawiści w miłość Kluczowym momentem spotkania było umieszczenie na trwałe wspomnianych kamieni w jednym z kręgów. A tuż przed końcem celebracji, dwóch lektorów dialogowało za zgromadzeniem słowami z Pisma Świętego, słowami, który przypominały i zapewniały o miłości Pana Boga do swoich maluczkich, biednych, słabych Odczytano także imiona zamordowanych osób na sposób litanijnych wezwań, prosząc, aby ci, którzy już odeszli do Pana, towarzyszyli nam na drodze naszej wiary. Chcąc podsumować to wydarzenie, może warto wsłuchać się w słowa, które już po, zostały wypowiedziane przez organizatorów spotkania: Poznanie historii każdego z tych męczenników, stało się okazją do spotkania się z bohaterami tego mrocznego okresu naszej historii. Staną się oni punktem odniesienia dla zwiedzających to miejsce (Rosario Narvaez Vargas); O jakże dobrze się oddycha powietrzem tak świeżym naszego społeczeństwa, które docenia pracę misjonarzy, co tak wspaniałomyślnie oddali swe życie za Peruwiańczyków. Oddychałem nadzieją, poczułem zapach róż jakby to to był delikatny powiew sprawiedliwości. I jeszcze ci licznie zgromadzeni uczestnicy, wszyscy przekonani, ze możemy zmienić serca i struktury (Luis Lontop). Wydaje się, ze słowa te nie są tylko czymś rzuconym na wiatr, bo jak napisał w liście do uczestników spotkania, wspomniany już minister prowincjalny, o. Jarosław: Tam, gdzie pojawiają się męczennicy, tam ich duchowa płodność może pomóc wspólnocie Kościoła i narodu zobaczyć przychodzącą z góry moc, rzeczywistość mocy Bożego Królestwa. Męczennicy są bowiem znakiem Bożego działania w świecie. Działania zdolnego pojednać ze sobą w Chrystusie najbardziej odległe od siebie antypody, a

cel tego spotkania właśnie był też i taki, by uczynić krok do przodu na drodze wiodącej do pojednania nie poprzez zapomnienie historii lecz przez jej upamiętnienie. o. Dariusz Mazurek OFMConv Peru foto: Maria Nieves Gonzales Figueroa za: www.franciszkanie.pl