ŚCIANY FUNDAMENTOWE HYDROIZOLACJE Na ławach wykonuje sięściany fundamentowe, które wystają 30-50 cm ponad teren, zwykle do poziomu konstrukcji podłogi parteru. Ich szerokość wynosi 25-45 cm i zaleŝy przede wszystkim od projektowanej grubości ścian nośnych. Ściany fundamentowe mogą być betonowane w deskowaniach lub - co jest obecnie bardzo popularne - murowane z bloczków albo pustaków betonowych. Ściany fundamentowe ociepla się styropianem od zewnątrz lub od wewnątrz. Pod parterowymi budynkami murowanymi ściany fundamentowe moŝna wykonywać bez ław, jeśli ich grubość jest wystarczająca do bezpiecznego przeniesienia obciąŝeń z budynku na grunt. Ściany takie betonuje się albo w całości w deskowaniu, albo powyŝej terenu - w deskowaniu, a poniŝej terenu - bezpośrednio w gruncie. W tym drugim wariancie z oczywistych powodów rezygnuje się z pionowej izolacji przeciwwilgociowej, a gdyby okazała się potrzebna, trzeba przed jej ułoŝeniem dokonać pracochłonnego czyszczenia i wyrównywania powierzchni ściany. Po wymurowaniu ścian fundamentowych na gruncie rodzimym układa się warstwami piasek, kaŝdą odpowiednio zagęszczając. Zamiast piasku moŝna uŝyć pospółki, Ŝwiru lub keramzytu. 1
IZOLACJA CIEPLNA ŚCIAN FUNDAMENTOWYCH MoŜe być ułoŝona na wewnętrznej lub zewnętrznej stronie jednowarstwowej ściany fundamentowej. W ścianie trójwarstwowej ociepleniem jest jej środkowa warstwa. JeŜeli izolację cieplna ułoŝy się na wewnętrznej stronie ściany fundamentowej, wtedy ocieplany jest tylko grunt pod podłogą. Dlatego lepszym rozwiązaniem jest ocieplenie ściany na zewnątrz lub wykonanie ściany trójwarstwowej. Ściany fundamentowe ociepla się zwykle styropianem albo polistyrenem ekstrudowanym. IZOLACJA PRZECIWWILGOCIOWA SłuŜy do zabezpiecza ściany przed wilgocią przenikająca z gruntu. Pierwsza izolację pozioma naleŝy ułoŝyć na ławie fundamentowej (w przypadku budynków podpiwniczonych) i dopiero na niej moŝna murować ścianę piwniczne. Druga (lub pierwsza w przypadku budynków nie podpiwniczonych) izolacja pozioma oddziela ścianę domu znajdująca się nad ziemią od ściany fundamentowej. Powinna ona mieć pozostawiony zakład do połączenia z izolacją poziomą podłogi. Oprócz izolacji poziomej naleŝy wykonać w budynku równieŝ izolację pionową przeciwwilgociową na ścianach fundamentowych od zewnątrz. Wtedy woda wsiąkająca w grunt przy ścianach fundamentowych nie będzie ich zawilgacać. Izolację przeciwwilgociową (pozioma, pionową) moŝna wykonać z papy, folii płaskiej lub tłoczonej. Izolację pionową fundamentów wykonuje się teŝ z gotowych mas asfaltowo-kauczukowych. 2
Izolacja fundamentów, w zaleŝności od warunków gruntowo-wodnych, moŝe być zaprojektowana jako przeciwwodna (cięŝka) lub przeciwwilgociowa (lekka). Powierzchniowe izolacje przeciwwodne powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi. Zabezpieczenie takie moŝe stanowić obmurowanie ceglaną ścianką osłonową, materiał termoizolacyjny do stosowania w styku z gruntem, płyty drenarskie lub specjalne membrany polietylenowe z wytłoczkami dystansowymi. W ochronie piwnic przed wilgocią szczególne znaczenie ma prawidłowe połączenie poziomej izolacji podłogi z izolacją pionową ścian. Na styku tym występuje największe zagroŝenie przedostania się wody do wnętrza. 3
Podstawowymi materiałami do izolacji przeciwwilgociowych są papy izolacyjne. Papy zwykłe w rolkach składają się z osnowy z tektury budowlanej lub z włókna poliestrowego nasączanej bitumem (np. asfaltem) i dodatkowo powleczonej bitumem z posypką. Znajdująca się na nich folia ochronna lub posypką mineralna zabezpiecza przed sklejaniem podczas przechowywania oraz przed promieniowaniem słonecznym. Papy termozgrzewalne, modyfikowane są dodatkami uszlachetniającymi, które zwiększają temperaturę mięknienia (lepsze właściwości w wysokich temperaturach, poprawiają elastyczność w niskich temperaturach i zwiększają odporność na starzenie. O właściwościach wytrzymałościowych papy decyduje rodzaj osnowy, zapewniającej mechaniczną odporność na rozrywanie lub przecięcie. Rodzaj i ilość materiału bitumicznego decydują o szczelności i elastyczności papy. Papy sprzedawane są w rolkach, na których podana jest gramatura (cięŝar 1m 2 ) osnowy oraz zawartość substancji bitumicznych na 1 m 2 powierzchni. W zaleŝności od gramatury papy izolacyjne dzieli się na trzy odmiany: l 400/1400; l 400/1600 i l 500/1600 (np. symbol 400/1400 oznacza, Ŝe papę wykonano z tektury o gramaturze 400 g/m 2 i powleczono 1400 g asfaltu). Folie hydroizolacyjne stosuje się do hydroizolacji fundamentów, ścian oraz podłóg na gruncie. Przy wykonywaniu izolacji pionowych folie przykleja się do podłoŝa za pomocą lepików asfaltowych lub klejów. Folie stanowią nieprzepuszczalną membranę dla wody i pary wodnej, ale są bardzo wraŝliwe na uszkodzenia mechaniczne i przecięcia. Wymagają starannego przygotowania podłoŝa oraz usunięcia wszelkich ostrych krawędzi. Do wykonania lekkiej izolacji przeciwwilgociowej moŝna uŝyć płaskiej folii budowlanej z polichlorku winylu (PVC) lub polietylenu małej gęstości (LDPE) 0,2-2 mm. Membrany kubełkowe mają powszechne zastosowanie w układaniu izolacji (tzw. kubełkowe). Dzięki wytłoczeniom nie przylegają całą powierzchnią do podłoŝa. Wytworzona tak wolna przestrzeń - powietrzna szczelina wentylacyjna - pozwala na odprowadzenie wilgoci z podłoŝa. Folię taką stosuje się do izolacji pionowej ścian zewnętrznych, pod podłogą oraz od wewnątrz na zawilgoconych juŝ powierzchniach. 4
Płynne lepiki, emulsje i powłoki bitumiczne Płynne lepiki i emulsje wykorzystuje się jako samodzielne powłoki hydroizolacyjne lub do klejenia pap i folii oraz impregnacji podłoŝa. Lepiki z róŝnego rodzaju materiałów bitumicznych mogą być stosowane na zimno lub na gorąco. W pierwszym wypadku, powłoka wysycha po odparowaniu rozpuszczalnika, a w drugim, kiedy obniŝy się jego temperatura. Lepiki mogą stanowić samodzielną powłokę do izolacji pionowej w suchych gruntach na uprzednio otynkowanych ścianach. Asfaltowych emulsji rozpuszczalnych w wodzie uŝywa się do zmniejszenia nasiąkliwości i jako podkładu pod inne izolacje. Mogą być one stosowane na podłoŝa wilgotne. Szpachlowe masy asfaltowe i asfaltowokauczukowe, to materiał zastępujący papy w rolkach, zalecany w przypadku nieregularnych kształtów izolowanych części budynku. Bitumiczne powłoki izolacyjne moŝna stosować w połączeniu z przylepioną do bitumicznej powłoki flizeliną, która pełni rolę wzmacniającej osnowy. 5
Beton wodoszczelny Izolacje przeciwwodne przyziemia moŝna zastąpić przez wykonanie ścian piwnic ze szczelnego betonu. Jest to beton o małej zawartości porów, z drobnego kruszywa (16-32 mm), z zawartością cementu co najmniej 350 kg/m 3 i z dodatkami uszczelniającymi. Konstrukcje z betonu wodoszczelnego muszą posiadać rozwiązania wszystkich detali naraŝonych na przenikanie wody. Dotyczy to w szczególności dylatacji konstrukcyjnych, przerwy technologicznych i przebić instalacyjnych. Elementy uszczelniające stanowią taśmy uszczelniające (do dylatacji konstrukcyjnych), rury uszczelniające (do przerw przeciwskurczowych konstrukcji), blachy szczelinowe (do styku ściany z płytą fundamentu), kołnierze wpustowe i inne akcesoria kompletowane indywidualnie dla kaŝdego projektu. Technologia betonu wodoszczelnego stawia wiele wymogów konstrukcyjnych: grubość płyty fundamentowej musi wynosić co najmniej 30 cm, tak aby przy pomiarze ugięcia wytworzyła się wyraźnie strefa ściskana. grubośćścian fundamentowych powinna wynosić co najmniej 25 cm, dzięki czemu moŝna prawidłowo wbudować blachę szczelinową na styku ściany z płytą fundamentową. wymagana ilość zbrojenia przeciwskurczowego wynosi dla płyt fundamentowych i stropowych minimum 3 cm 2 /m krzyŝowo w kaŝdym kierunku z obu stron płyty i minimum 2 cm 2 /m dla ścian. 6
Metody osuszania budynków W starych budynkach nie posiadających poziomej izolacji wodoszczelnej problem stanowi zjawisko kapilarnego podciągania wilgoci w zawilgoconych ścianach piwnicznych. Osuszanie budynków jest równieŝ konieczne w sytuacji, gdy uszkodzona została izolacja pozioma budynku a jej odbudowa nie jest moŝliwa bez ogromnej ingerencji w konstrukcję. Skutecznym sposobem zabezpieczenia przeciwwilgociowego w budynkach istniejących jest wykonywanie poziomej przepony przeciwwilgociowej. Metoda iniekcji krystalicznej polega na wierceniu głębokich otworów w równoległych ścianach budynku, z zachowaniem równych odstępów. Do otworów wprowadza się wodny roztwór cementu portlandzkiego zmieszanego z mineralnym środkiem aktywacyjnym w odpowiednio dobranych proporcjach. Proporcje te zaleŝą od ilości oraz składu chemicznego soli zawartych w zawilgoconej ścianie. Nierozpuszczalny środek aktywacyjny, krystalizując - tworzy nieprzepuszczalną, trwałą warstwę izolacyjną. Proces ten trwa około tygodnia. Iniekcja preparatów moŝe być wykonana metodą ciśnieniową (iniekcja w poziomie, odwierty o średnicy 18 mm, rozmieszczone co 10-12,5 cm) lub grawitacyjną (preparat wlewany w otwory o średnicy 30 mm, rozmieszczone co 15 cm). Do zastosowania tej metody konieczna jest wentylacja osuszanych pomieszczeń. Na całkowite wyschnięcie ścian i rozpoczęcie prac tynkarskich trzeba czekać około dwóch miesięcy Metoda termoiniekcji polega na nawiercaniu w zawilgoconej ścianie otworów o średnicy 20 mm w rozstawie 20 cm, zwykle w dwóch rzędach. Doprowadzane jest nimi suche powietrze za pomocą specjalistycznego zestawu urządzeń wentylacyjnych (o określonej temperaturze i ustalonej prędkości przepływu). Proces ten trwa od dwóch do kilku dni (w zaleŝności od początkowej wilgotności i grubości ścian). Kiedy wilgotność murów spadnie poniŝej 5%, w wykonane otwory wprowadza się środki hydrofobowe na bazie Ŝywic silikonowych, które wnikają w strukturę muru. śywica utwardza się tworząc barierę dla wilgoci. Metoda elektroosmozy polega na usuwaniu wilgoci za pomocą prądu stałego, przepływającego między elektrodami umieszczonymi w murze. Pod wpływem tego zjawiska wilgoć przemieszcza się z górnej części ściany w dolną, a następnie do gruntu. 7