POWIATOWE CENTRUM POMOCY RODZINIE W NOWEJ SOLI INFORMACJA Z REALIZACJI ZADAŃ W OKRESIE STYCZEŃ - PAŹDZIERNIK 2007R. NOWA SÓL, LISTOPAD 2007 ROK 1
Wstęp...4 Rozdział I Zadania powiatu wynikające z ustawy o pomocy społecznej...5 1. Opracowanie i realizacja powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych...5 2. Prowadzenie specjalistycznego poradnictwa...6 3. Organizowanie opieki w rodzinach zastępczych...8 3.1. Pozyskiwanie rodzin zastępczych...11 3.2. Odpłatność za pobyt dzieci w rodzinach zastępczych...14 4. Zapewnienie pozarodzinnej formy opieki i wychowania...14 4.1.Ośrodek adopcyjno-opiekuńczy...15 4.2.Placówki opiekuńczo-wychowawcze...16 4.2.1.Skierowania do placówki opiekuńczo-wychowawczej...17 4.2.2. Odpłatność za pobyt dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych...19 4.3.Placówki wsparcia dziennego...19 5. Pokrywanie kosztów utrzymania dzieci...20 5.1. Koszty utrzymania dzieci w placówkach opiekuńczo wychowawczych...20 5.2.Koszty utrzymania dzieci w rodzinach zastępczych...21 6. Przyznawanie pomocy na usamodzielnienie...22 6.1.Usamodzielnienia pełnoletnich wychowanków placówek...23 6.2.Usamodzielnienia pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych...24 7. Pomoc w integracji ze środowiskiem...24 8. Uchodźcy...25 9. Prowadzenie i rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej...25 10. Prowadzenie mieszkań chronionych i ośrodków wsparcia...27 11. Prowadzenie ośrodka interwencji kryzysowej...28 12. Udzielanie informacji o prawach i uprawnieniach...29 13. Szkolenie i doskonalenie kadr pomocy społecznej...29 14. Doradztwo metodyczne dla kierowników i pracowników jst...30 15. Podejmowanie innych działań...31 2
16. Sporządzanie sprawozdawczości...32 17. Sporządzanie bilansu potrzeb powiatu w zakresie pomocy społecznej...33 Rozdział II Zadania powiatu wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie...33 1. Realizacja programu korekcyjno - edukacyjnego dla sprawców przemocy w rodzinie...33 2. Inne działania na rzecz ofiar i sprawców przemocy w rodzinie...35 Rozdział III Zadania powiatu z zakresu rehabilitacji społecznej...35 1. Zakres i formy udzielanej pomocy...35 2. Dofinansowanie kosztów działania warsztatów terapii zajęciowej...37 3. Dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych...38 4. Likwidacja barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się...39 5.Dofinansowanie zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze...41 6. Dofinansowanie sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych...42 7. Dofinansowanie kosztów utworzenia i działalności warsztatów terapii zajęciowej...42 8. Obsługa Powiatowej Społecznej Rady do Spraw Osób Niepełnosprawnych...43 9. Działalność Ośrodka Informacji dla Osób Niepełnosprawnych...43 Rozdział IV Finanse i budżet Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie...45 1. Plan i wykonanie wydatków...45 2. Wykonanie dochodów...47 3.Wartość mienia...47 Załączniki 1. załącznik nr 1 - Struktura wypłaconych świadczeń z pomocy społecznej, wydatki - w rozdziale 85 204 rodziny zastępcze...49 2. załącznik nr 2 - Struktura wypłaconych świadczeń z pomocy społecznej, wydatki - w rozdziale 85 201 placówki opiekuńczo wychowawcze...50 3
WSTĘP Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Nowej Soli jest jednostką organizacyjną pomocy społecznej prowadzoną przez Powiat Nowosolski. Przedmiotem działania Centrum jest realizacja zadań z ramienia Powiatu Nowosolskiego, w szczególności z zakresu pomocy społecznej, przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz zadań z zakresu rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych, należących do właściwości powiatu. W celu realizacji nałożonych zadań Centrum współpracuje z organami samorządowej, administracji rządowej i organizacjami społecznymi, fundacjami, stowarzyszeniami, pracodawcami oraz osobami fizycznymi i prawnymi, kościołem katolickim i innymi kościołami, czy związkami wyznaniowymi. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Nowej Soli w okresie od stycznia do października 2007r. realizowało zadania powiatu, własne oraz z zakresu administracji rządowej, wynikające m.in. z następujących ustaw: 1) Ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.), 2) Ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493), 3) Ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776 z późn. zm.) w zakresie rehabilitacji społecznej. Wszechstronny i złożony charakter udzielanych świadczeń wymaga zatrudnienia w Centrum odpowiednich specjalistów. Stan zatrudnienia w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie na dzień 31 października 2007r. wynosił 10 etatów, w tym: 3 osoby przebywają na urlopach wychowawczych, 1 osoba na długotrwałym zwolnieniu lekarskim. 4
W związku z długotrwałą nieobecnością 4 pracowników, zatrudniono 2 osoby w ramach prac interwencyjnych oraz 1 osobę na czas określony do dnia 31.05.2008r. (w związku ze zobowiązaniem wynikającym z umowy pomiędzy PUP a PCPR). Ponadto w celu realizacji programu "Ośrodek Informacji dla Osób Niepełnosprawnych" zatrudniono 2 osoby na czas określony, począwszy od 18.04.2006r. do dnia 31.12.2007r. W roku 2007, w celu zapewnienia w Centrum bezpośredniej obsługi finansowo - księgowej i administracyjno - organizacyjnej, która dotychczas prowadzona była przez pracowników Starostwa Powiatowego, zostały utworzone 2 nowe stanowiska pracy, i tak: stanowisko ds. księgowo-organizcyjno-administracyjnych - od dnia 01 kwietnia 2007r., stanowisko głównego księgowego - od dnia 14 maja 2007r. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Nowej Soli zorganizowało także praktykę śródroczną dla 4 studentów III roku pedagogiki pracy socjalnej Uniwersytetu Zielonogórskiego w Zielonej Górze w terminie od dnia 19.02.2007r. do dnia 23.03.2007r. oraz w terminie od dnia 10.09.2007r. do dnia 28.09.2007r. Ponadto do odbycia praktyki w bieżącym roku oczekują następne 3 osoby studenci Uniwersytetu Zielonogórskiego (w terminach 12-30.11.2007r. oraz 03-21.12.2007r.). Rozdział I Zadania powiatu wynikające z ustawy o pomocy społecznej 1. Opracowanie i realizacja powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, wspierania osób niepełnosprawnych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka po konsultacji z właściwymi terytorialnie gminami 5
Dnia 14 października 2005r. Rada Powiatu Nowosolskiego Uchwałą Nr XXXV/231/2005 przyjęła Powiatową Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych Powiatu Nowosolskiego na lata 2005 2015. Dokument został opracowany po dokonaniu wnikliwej diagnozy sytuacji społecznej w powiecie. Analizą objęto problemy społeczne występujące w latach 2002-2004. Opracowaniem dokumentu zajęło się tut. Centrum przy współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy w Nowej Soli, Wydziałem Zdrowia i Spraw Społecznych oraz Wydziałem Edukacji, Kultury i Kultury Fizycznej Starostwa Powiatowego w Nowej Soli. Zgodnie z opracowaną Strategią oraz zatwierdzonym Programem działań na rzecz osób niepełnosprawnych w powiecie nowosolskim w latach 2004 2014, w 2006r. Centrum rozpoczęło realizację Programu pn. Ośrodki Informacji dla Osób Niepełnosprawnych refundowanego przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Ponadto ujęte w strategii cele szczegółowe np. pozyskiwanie rodzin zastępczych, rozbudowa lokalnego systemu pomocy dziecku i rodzinie, szkolenie kadry pomocy społecznej - realizowane są na bieżąco w ramach wykonywanych zadań. W związku z wejściem w życie nowych przepisów prawnych z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie i aktualizacją dotychczasowych aktów prawnych, niezbędna jest aktualizacja Strategii, która zaplanowana jest na 2008r. Obecnie trwają prace przygotowawcze do jej modyfikacji, trwa analiza zrealizowanych zadań. 2. Prowadzenie specjalistycznego poradnictwa W ramach zawartego porozumienia Nr 4/2007 z dnia 14 marca 2007r. pomiędzy Powiatem Nowosolskim a Miastem Zielona Góra w sprawie powierzenia zadań publicznych z zakresu pomocy społecznej realizowane są także zadania z zakresu specjalistycznego poradnictwa. Zadania te wykonywane są przez Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy w Zielonej Górze. Pracownicy Ośrodka przeprowadzali specjalistyczne badania psychologiczne z kandydatami na rodziny adopcyjne, przeprowadzali u nich oraz w monitorowanych 6
4 rodzinach o charakterze pogotowia rodzinnego wywiady środowiskowe (wizyty domowe), brali udział w obserwacji kontaktów dziecka i przyszłych rodziców oraz prowadzili dokumentację dziecka i przyszłej rodziny. Ponadto zorganizowali terapię rodzinną dla 3 rodzin zastępczych skierowanych przez tut. Centrum. W Ośrodku Adopcyjno-Opiekuńczym w Zielonej Górze organizowane są zbiorowe spotkania dla funkcjonujących zawodowych rodzin zastępczych niespokrewnionych z dzieckiem o charakterze pogotowia rodzinnego, podczas których rodziny otrzymują wsparcie emocjonalne, porady wychowawcze i wymieniają się nawzajem doświadczeniami - tzw. grupy wsparcia. Jednocześnie informujemy, że wyniku współpracy Centrum z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną w Nowej Soli, w październiku 2007r. rozpoczęto 3 miesięczne szkolenie dla 12 funkcjonujących rodzin zastępczych - w ramach programu Szkoła dla rodziców i wychowawców. Podczas szkolenia rodziny zastępcze doskonalą praktyczne umiejętności budowania prawidłowych relacji z dziećmi. Zajęcia poświęcone są dylematom rodzicielskim, dziecięcym uczuciom i sposobom nawiązywania konstruktywnej współpracy pomiędzy członkami rodziny. Spotkania realizowane są w formie warsztatów. Ponadto, w ramach specjalistycznego poradnictwa, w czerwcu br. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Nowej Soli nawiązało współpracę z Lubuskim Stowarzyszeniem na Rzecz Kobiet Baba, w celu zintegrowania pomocy na rzecz kobiet i ich rodzin głównie zagrożonych przemocą i wykluczeniem społecznym. Pozyskano broszury, plakaty, ulotki oraz opracowania mini książeczki, które zostały rozpowszechnione w środowisku lokalnym m.in. udostępnione w siedzibie Centrum, Starostwie Powiatowym (Biuro Obsługi Interesantów), Sądzie Rejonowym Sąd Rodzinny w Nowej Soli. Stowarzyszenie planuje w przyszłości utworzenie filii biura prawnego w każdej gminie woj. lubuskiego. W wyniku współpracy i podjętych działań, w dniu 05.10.2007r. Centrum zorganizowało w swojej siedzibie dyżur radcy prawnego ze Stowarzyszenia, który 7
udzielał bezpłatnych porad prawnych w ramach projektu Prawo w interesie publicznym, dofinansowanego przez Fundację im. Stefana Batorego. Informacja na temat terminu i miejsca organizowanego spotkania była zamieszczona w lokalnej gazecie Tygodnik Krąg - celem poinformowania społeczności lokalnej o zamierzonym przedsięwzięciu. Udzielana bezpłatnie pomoc prawna obejmowała poradę oraz pomoc w sporządzaniu pism urzędowych, edukację i pomoc skierowaną do kobiet z zakresu: 1) prawa rodzinnego, cywilnego i pracy, 2) zdrowia, 3) bezpieczeństwa, 4) wsparcia psychologicznego, 5) aktywizacji. Porady spotkały się z dużym zainteresowaniem mieszkańców miasta Nowej Soli i okolic. Dyżur prawnika był bardzo intensywny, a w godzinach jego trwania tj. od 9.00 do 15.00 nie było czasu na przerwę. Każda z 10-ciu kobiet, która zgłosiła się na dyżur została przyjęta i otrzymała wyczerpującą pomoc prawną. 3. Organizowanie opieki w rodzinach zastępczych, udzielanie pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci oraz wypłacanie wynagrodzenia z tytułu pozostawania w gotowości przyjęcia dziecka albo świadczonej opieki i wychowania niespokrewnionym z dzieckiem zawodowym rodzinom zastępczym Zgodnie z Ustawą z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593 z późn. zm.) dziecku pozbawionemu całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej zapewnia się opiekę i wychowanie w rodzinie zastępczej. Rodziny zastępcze dzielą się na: 1) spokrewnione z dzieckiem, 2) niespokrewnione z dzieckiem, 3) zawodowe niespokrewnione z dzieckiem : a) wielodzietne, 8
b) specjalistyczne, c) o charakterze pogotowia rodzinnego. W okresie od stycznia do października 2007r. na terenie powiatu nowosolskiego funkcjonowało 127 rodzin zastępczych, w których przebywało 191 dzieci, w tym rodziny spokrewnione 103, w których przebywało 138 dzieci, rodziny niespokrewnione 20, w których przebywało 31 dzieci, zawodowe niespokrewnione z dzieckiem o charakterze pogotowia rodzinnego 4, w których przebywało 22 dzieci. Umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej następuje na podstawie orzeczenia sądu, w trybie natychmiastowym kiedy sąd wydaje postanowienie o tymczasowym umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej na czas trwania postępowania sądowego lub na mocy postanowienia kończącego postępowanie o ograniczeniu lub pozbawieniu rodziców biologicznych władzy rodzicielskiej. Na terenie Powiatu nie funkcjonują zawodowe niespokrewnione z dzieckiem rodziny zastępcze wielodzietne i specjalistyczne z uwagi na brak chętnych do pełnienia ww. funkcji. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Nowej Soli prowadzi aktywne działania, mające na celu pozyskanie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej, zarówno niespokrewnionej jak i zawodowych wielodzietnych i specjalistycznych, w których mogłyby przebywać dzieci niedostosowane społecznie, z różnymi dysfunkcjami, problemami zdrowotnymi, wymagającymi szczególnej opieki i pielęgnacji. W okresie od 01.01.2007r. do 31.10.2007r. na podstawie postanowień sądów rodzinnych utworzono 16 nowych rodzin zastępczych (13 spokrewnionych i 3 niespokrewnionych) funkcjonujących na terenie powiatu nowosolskiego, w których zostało umieszczonych 27 dzieci. Pobyt dzieci w zawodowych rodzinach zastępczych o charakterze pogotowia rodzinnego jest określony w ustawie o pomocy społecznej i trwa do momentu uregulowania ich sytuacji prawnej. Okres pobytu wynosi 12 miesięcy, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach może być przedłużony o następne 3 miesiące. 9
W okresie od stycznia do października br. dzieci opuszczające zawodowe niespokrewnione rodziny zastępcze o charakterze pogotowia rodzinnego zostały umieszczone w następujących formach opieki: 1 dziecko powróciło do rodziców naturalnych, 1 dziecko umieszczono w rodzinie preadopcyjnej, 3 dzieci umieszczono w niespokrewnionej rodzinie zastępczej, 3 dzieci (rodzeństwo) umieszczono w zagranicznej (włoskiej) rodzinie adopcyjnej, 4 dzieci umieszczono w rodzinie adopcyjnej na terenie kraju, 10 dzieci nadal przebywa w pogotowiach rodzinnych stan na dzień 31.10.2007r. Dzieci przebywające w rodzinach zastępczych są objęte pomocą finansową Centrum po uprzednim złożeniu przez rodzinę wniosku o przyznanie pomocy i przeprowadzeniu przez pracownika socjalnego wywiadu rodzinno-środowiskowego w miejscu zamieszkania rodziny zastępczej. Po zgromadzeniu odpowiedniej dokumentacji, wydawana jest decyzja administracyjna przyznająca pomoc pieniężną na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka. Zawodowe rodziny zastępcze otrzymują dodatkowo wynagrodzenie za sprawowanie opieki i wychowania nad dziećmi zgodnie z zawartą umową cywilnoprawną. Po zakończeniu każdego miesiąca rodziny te dostarczają do Centrum informację o umieszczonych dzieciach i okresie ich pobytu wraz z rozliczeniem finansowym z tytułu wynagrodzenia. Pracownicy socjalni regularnie przeprowadzają wywiady środowiskowe w rodzinach zastępczych, m.in. w sprawie przyznania świadczeń finansowych, a także w celu dokonania oceny sytuacji opiekuńczo wychowawczej dzieci w tych rodzinach. W trakcie wywiadu środowiskowego, przeprowadzanego w miejscu zamieszkania rodziny, pracownik socjalny diagnozuje sytuację rodzinną, mieszkaniową, zawodową i zdrowotną każdego z członków rodziny, ocenia wypełnianie funkcji opiekuńczowychowawczej. W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości podejmowane są niezwłocznie działania mające na celu ich przezwyciężenie. 10
Pracownicy socjalni udzielają wówczas pomocy w zakresie rozwiązywania problemów zgłaszanych przez rodziny i dzieci w ramach pracy socjalnej, a szczególnych przypadkach rodzina kierowana jest do Ośrodka Adopcyjno Opiekuńczego lub Poradni Psychologiczno Pedagogicznej, w których to wykwalifikowana kadra udziela specjalistycznej pomocy zarówno dziecku, jaki i rodzicom zastępczym. Wywiad dotyczący oceny sytuacji opiekuńczo wychowawczej wobec umieszczonego dziecka jest również przesyłany do wiadomości sądu rodzinnego celem analizy i dostarczenia informacji o sytuacji w danej rodzinie. W celu prawidłowej diagnozy i wydania trafnej opinii o funkcjonowaniu rodziny zastępczej pracownicy socjalni zbierają informacje w przedmiotowej sprawie w różnych dostępnych źródłach. Wywiady są sporządzane w oparciu o bezpośrednią rozmowę z rodziną zastępczą, dzieckiem, środowiskiem sąsiedzkim, a także z kuratorem sądowym, pedagogiem szkolnym, pracownikami ośrodków pomocy społecznej, poradni psychologiczno pedagogicznej, komendy policji, ośrodka adopcyjno opiekuńczego. Środki wydatkowane na prowadzenie rodzin zastępczych funkcjonujących na terenie powiatu nowosolskiego przedstawia załącznik nr 1. 3.1. Pozyskiwanie rodzin zastępczych Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Nowej Soli systematycznie prowadzi akcję pozyskiwania kandydatów na rodziny zastępcze niespokrewnione z dzieckiem oraz zawodowe wielodzietne rodziny zastępcze niespokrewnione z dzieckiem. W siedzibie Centrum prowadzona jest tablica ogłoszeń, która przedstawia aktualne informacje w zakresie rodzicielstwa zastępczego. Ponadto na stoliku dla interesantów i w stojakach promocyjnych umieszczamy materiały informacyjne dotyczące rodzin zastępczych. Jednocześnie, zwróciliśmy się z prośbą o pomoc w poszukiwaniu kandydatów na rodziny zastępcze poszczególne gminy powiatu nowosolskiego dostarczając funkcjonującym tam instytucjom niezbędnych informacji w przedmiotowej sprawie. Prowadzimy okazjonalne rozmowy z przedstawicielami różnych instytucji o podejmowanych działaniach tj.: sądu, szkół, poradni psychologiczno-pedagogicznej, 11
powiatowego urzędu pracy, radnymi Powiatu Nowosolskiego i radnymi poszczególnych gmin, a także osobami fizycznymi, z prośbą o pomoc w dotarciu do osób chcących zaopiekować sie dziećmi potrzebującymi pomocy. Informacja o poszukiwaniu rodzin zastępczych zamieszczona jest w Biuletynie Informacji Publicznej: http://bip.computerland.pl/pcpr_nowasol/ oraz na stronie internetowej Centrum: http://pcprnowasol.w.interia.pl/ W maju br. informacja o prowadzonej akcji poszukiwania kandydatów na rodziny zastępcze została również zamieszczona na stronach Powiatowego Urzędu Pracy w Nowej Soli, Urzędu Miasta w Nowej Soli, tablicach ogłoszeń w urzędach gmin, aptekach, przychodniach zdrowia, poradniach ginekologicznych, szpitalu, okolicznych sklepach, siedzibie Tygodnika Krąg. Informacja czytana była także na ogłoszeniach parafialnych w nowosolskich kościołach, a materiały promujące opiekę zastępczą zostały zamieszczone w przykościelnych gablotach. Pracownicy Centrum w czerwcu br. uczestniczyli w festynie Dajmy Szansę z okazji Europejskiego Roku Równości Szans Dla Wszystkich 2007 organizowanym przez Dom Pomocy Społecznej w Kożuchowie. W widocznym i specjalnie przeznaczonym do tego celu miejscu, prowadzono akcję pozyskiwania kandydatów na rodziny zastępcze, rozpowszechniając ulotki informacyjne i prowadząc rozmowy z osobami zainteresowanymi ideą rodzicielstwa zastępczego. Informacje o pozyskiwaniu kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej dla dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej są rozpowszechniane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Nowej Soli w formie pisemnej i ustnej. Kilka razy w roku zamieszczamy ogłoszenia w lokalnej prasie, tj. w Gazecie Nowosolskiej i Tygodniku Krąg. Ostatnie płatne ogłoszenie ukazało się w październiku br. W listopadzie pracownicy Centrum rozpoczęli akcję pozyskiwania rodzin zastępczych podczas zebrań klasowych w szkołach podstawowych na terenie Miasta Nowej Soli. W następnych miesiącach planujemy dotrzeć do rodziców szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, obejmując swym zadaniem również inne gminy z terenu powiatu. Podczas spotkań na zebraniu pracownicy Centrum prowadzą 12
z zainteresowanymi rozmowy o idei rodzicielstwa zastępczego oraz rozpowszechnia informacje w przedmiotowej sprawie w formie ulotek. Czynny udział w dzieleniu się wiedzą na temat funkcjonowania rodzin zastępczych biorą również niespokrewnione rodziny zastępcze oraz zawodowe rodziny zastępcze o charakterze pogotowia rodzinnego funkcjonujące na terenie powiatu. Prowadzą one nieformalne rozmowy z pobliskimi mieszkańcami, znajomymi, a także udzielają wywiadów nt. sprawowania opieki i wychowania lokalnym gazetom. W ramach akcji pozyskiwania kandydatów na rodziny zastępcze Centrum planuje dotrzeć do promowania idei zastępczego rodzicielstwa na szerszą skalę poprzez m.in. cykliczne artykuły w lokalnej prasie, kontynuację prowadzenia strony internetowej, rozpowszechniając informacje, ulotki, plakaty w środowisku, docierając do coraz szerszej grupy osób. Celem zdobycia dodatkowych środków finansowych na prowadzenie akcji pozyskiwania rodzin zastępczych oraz wspierania aktualnie funkcjonujących rodzin i ich wychowanków, zaplanowano opracowanie i realizację powiatowych programów z zakresu pomocy dziecku i rodzinie. Obecnie programy są w trakcie opracowywania, a są to: 1) I Ty możesz zostać rodzicem zastępczym - dotyczący kampanii pozyskiwania kandydatów na rodziny zastępcze, 2) Mały Poliglota - dotyczący zorganizowania kursu nauki języka angielskiego dla dzieci z funkcjonujących rodzin zastępczych, 3) Start w dorosłość - przeznaczony dla usamodzielniających się wychowanków rodzin zastępczych oraz placówek opiekuńczo-wychowawczych, 4) Szkoła dla rodziców - przeznaczony dla rodziców biologicznych dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych. 13
3.2. Odpłatność za pobyt dzieci w rodzinach zastępczych Zgodnie z art. 79 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej za pobyt dziecka lub osoby pełnoletniej przebywającej w rodzinie zastępczej opłatę do wysokości miesięcznej pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka umieszczonego w tej rodzinie wnoszą rodzice. Rodzic biologiczny może zostać zwolniony (częściowo bądź całkowicie) z ustalenia opłaty za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej, gdy po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego i zdiagnozowaniu sytuacji rodzica, zostaną spełnione przesłanki zgodnie z Uchwałą Nr XXVIII/181/2005 Rady Powiatu Nowosolskiego z dnia 25 lutego 2005r. w sprawie określenia warunków częściowego lub całkowitego zwalniania rodziców z opłat za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej. Podczas wywiadu zachodzi również ocena możliwości powrotu dziecka do domu rodzinnego, a w przypadku braku takiej możliwości plan pracy socjalnej z rodzicami, w tym aktywizacja zawodowa, motywacja do podjęcia leczenia odwykowego, pomoc w przezwyciężaniu problemów rodzinnych, ustalenie sposobu kontaktowania się z dzieckiem. Od stycznia br. do października 2007r. wydano 82 decyzje administracyjne w sprawie odpłatności rodziców biologicznych za pobyt dzieci w rodzinach zastępczych. W przypadku, gdy rodzic uchyla się od obowiązku ponoszenia odpłatności za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej zostaje wszczęte postępowanie egzekucyjne - w myśl obowiązujących przepisów prawnych. 4. Zapewnienie pozarodzinnej formy opieki i wychowania dzieciom całkowicie lub częściowo pozbawionym opieki rodziców, w szczególności przez organizowanie i prowadzenie ośrodków adopcyjno opiekuńczych, placówek opiekuńczowychowawczych, dla dzieci i młodzieży, w tym placówek wsparcia dziennego o zasięgu ponadgminnym, a także tworzenie i wdrażanie programów pomocy dziecku i rodzinie 14
4.1. Ośrodek adopcyjno-opiekuńczy Na terenie powiatu nowosolskiego nie funkcjonuje ośrodek adopcyjno opiekuńczy. Zgodnie z art. 83 ust. 3 i 7 ustawy o pomocy społecznej w powiecie, w którym nie ma ośrodka adopcyjno-opiekuńczego, jego zadania wymienione wykonuje powiatowe centrum pomocy rodzinie lub inny podmiot na jego zlecenie. Ośrodek adopcyjno-opiekuńczy może objąć zakresem swego działania więcej niż jeden powiat. Biorąc pod uwagę powyższe, Powiat Nowosolski zawiera z Miastem Zielona Góra porozumienie w sprawie powierzenia zadań publicznych z zakresu pomocy społecznej. W ramach zawartego porozumienia Nr 4/2007 z dnia 14 marca 2007r. pomiędzy Powiatem Nowosolskim a Miastem Zielona Góra w sprawie powierzenia zadań publicznych z zakresu pomocy społecznej realizowane są zadania z zakresu specjalistycznego poradnictwa. Zadania te wykonywane są przez Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy w Zielonej Górze. W roku 2007, na realizację zadań ujętych w porozumieniu, Powiat Nowosolski przeznaczył kwotę w wysokości 30.247 zł. Za I półrocze br. wydatkowano kwotę 7.871 zł. W II półroczu wykonanie finansowe wydatków wzrośnie, z uwagi na rozpoczęcie programu szkoleniowego PRIDE - rodzinna opieka zastępcza/adopcja, w którym uczestniczą 2 pozyskane rodziny kandydaci do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. W I półroczu pracownicy Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego w Zielonej Górze świadczyli pomoc dla rodzin zastępczych z terenu Powiatu Nowosolskiego w następujących formach : szkolenie rodzin adopcyjnych 5 rodziny, szkolenie rodzin zastępczych brak chętnych, poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne i terapia dla 5 rodzin zastępczych oraz 2 rodzin adopcyjnych, współpraca i opieka psychologiczno-pedagogiczna nad 4 zawodowymi niespokrewnionymi z dzieckiem rodzinami zastępczymi o charakterze pogotowia rodzinnego. 15
4.2. Placówki opiekuńczo-wychowawcze Do 31.03.2007r. na terenie powiatu funkcjonował Rodzinny Dom Dziecka w Modrzycy, z siedzibą przy ul. Z. Nałkowskiej 5a. Dom ten dysponował 7 miejscami. Od 01 kwietnia 2007r. rodzina, która prowadziła ww. Dom przeszła na emeryturę i została ustanowiona niespokrewnioną rodziną zastępczą dla pozostającej tam 4 dzieci. Na terenie powiatu nowosolskiego funkcjonuje Dom Dziecka w Kożuchowie z liczbą miejsc - 45. W Domu Dziecka w Kożuchowie przebywają dzieci, których rodzice nie potrafią, lub nie mogą prawidłowo wypełniać swoich obowiązków rodzicielskich. Rodzicom tym została odebrana, ograniczona władza rodzicielska. W okresie od stycznia do października br. w Domu Dziecka w Kożuchowie przebywało łącznie 54 małoletnich. Z dziećmi, przebywającymi w domu dziecka, placówka prowadzi Indywidualne Plany Pracy z Dzieckiem uwzględniając ich indywidualne potrzeby rozwojowe i kompensacyjne. Ponadto, placówka realizuje inne istotne programy, takie jak: program opieki logopedycznej, program zajęć korekcyjno kompensacyjnych prowadzony metodą Dobrego startu prof. Marty Bogdanowicz, Wychowanie do życia w rodzinie, Bezpieczne wychowanie dzieci w placówkach opiekuńczo wychowawczych, Kształtowanie zainteresowań czytelniczych najmłodszych dzieci w placówce współpraca z Biblioteką w Kożuchowie oraz Biblioteką im. C.K. Norwida w Zielonej Górze, Rozwijanie zainteresowań dzieci współpraca z Teatrem Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze, program integracji ze środowiskiem poprzez sport, współpraca z rodzicami metodą Trzech Kroków. Ww. metoda polega na ścisłej współpracy rodzin biologicznych z Domem Dziecka. Pracownicy placówki występując w roli edukatorów, ewaluatorów, jak i osób wspierających rodziny. Jest to najważniejszy program realizowany obecnie przez placówkę. W roku 2007 kontynuowana jest II Edycja Treningu Rodzicielskiego. Programem objęto 7 rodzin, 16
z których 5 ukończyło pełny cykl szkolenia, a w efekcie 2 rodziny podjęły czynności zmierzające do ustanowienia ich rodzinami zastępczymi (babki wychowanków). Ponadto, Dom Dziecka w Kożuchowie współpracuje z francuskim Stowarzyszeniem Akcji Edukacyjnej i Socjalnej w Dunkierce, począwszy od 1992r. W bieżącym roku przy współpracy ze Starostwem Powiatowym w Nowej Soli zorganizowano uroczystość 15 - lecia współpracy z ww. Stowarzyszeniem. Efektem nawiązania kontaktów jest przeniesienie, funkcjonujących w systemie francuskim, Mieszkań Usamodzielnień na grunt Domu Dziecka w Kożuchowie. Od 1998r. w placówce funkcjonują 2 mieszkania usamodzielnień, w których wychowankowie, obecnie 5 osób, uczą się samodzielności. Wcześniejszym etapem jest pobyt wychowanków w funkcjonującej na terenie placówki grupie usamodzielnień dla 6 wychowanków. 4.2.1.Skierowania do placówki opiekuńczo-wychowawczej W okresie od stycznia do października br., w oparciu o postanowienia sądu, do placówki opiekuńczo wychowawczej, tj. do Domu Dziecka w Kożuchowie skierowano 11 małoletnich pochodzących z terenu Powiatu Nowosolskiego. Ponadto, 1 dziecko zostało umieszczone w Pogotowiu Opiekuńczym w Zielonej Górze w trybie interwencyjnym. Łącznie do placówek opiekuńczo-wychowawczych skierowano 12 małoletnich z terenu Powiatu Nowosolskiego. Na dzień 31.10.2007r. na umieszczenie w placówkach opiekuńczo - wychowawczych oczekiwało 16 małoletnich, w tym 10 małoletnich miało zapewnioną opiekę (4 dzieci przebywa w pogotowiach opiekuńczych w Zielonej Górze i Gorzowie Wlkp., 5 dzieci przebywa w zawodowych rodzinach zastępczych o charakterze pogotowia rodzinnego na terenie Nowej Soli, 1 dziecko przebywa pod pieczą opiekunów wskazanych przez Sąd). Ponadto, 1 dziecko przebywa poza granicami kraju - sprawa przekazana do Sądu do ponownego przeanalizowania celem zasadności umieszczenia małoletniej w placówce. Z uwagi na brak kandydatów na rodziny zastępcze i brak odpowiedniej liczby miejsc w Domu Dziecka w Kożuchowie, dzieci pochodzące z terenu Powiatu 17
Nowosolskiego, zgodnie z wydanymi przez sąd rodzinny postanowieniami, zostają umieszczane w placówkach na terenie innych powiatów. W okresie od stycznia do października br. w placówkach opiekuńczo wychowawczych na terenie innych powiatów przebywało 57 dzieci pochodzących z terenu Powiatu Nowosolskiego. Powiat Nowosolski na bieżąco pokrywa koszty utrzymania dzieci pochodzących z terenu powiatu nowosolskiego a przebywających w placówkach opiekuńczo wychowawczych na terenie innych powiatów, tj.: powiatu świebodzińskiego 9 dzieci, powiatu wolsztyńskiego 7 dzieci, powiatu żarskiego - 2 dzieci, powiatu wschowskiego - 27 dzieci, powiatu wołowskiego - 1 dziecko, powiatu złotoryjskiego - 2 dzieci, powiatu gostyńskiego - 3 dzieci, Miasta Gorzów Wlkp. - 3 dzieci, Miasta Zielona Góra 3 dzieci. Dzieci oczekujące w środowiskach rodzinnych na umieszczenie w placówce są monitorowane przez pracownika socjalnego Centrum, który, odwiedza rodzinę w miejscu zamieszkania, wspiera ją, sprawdza zabezpieczenie potrzeb dziecka i czyni starania pozyskania wolnego miejsca w placówce na terenie innego powiatu. Z problemem w uzyskaniu wolnego miejsca w placówce opiekuńczowychowawczej typu socjalizacyjnego lub interwencyjnego boryka się wiele powiatów. W związku z tym, aby zaistniała faktyczna możliwość zabezpieczenia wszystkich małoletnich, w stosunku do których sąd wyda zarządzenie o umieszczeniu w placówce opiekuńczo-wychowawczej Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Nowej Soli opracowało projekt utworzenia nowej placówki wielofunkcyjnej dla 30 małoletnich. Dokument został przedstawiony Zarządowi Powiatu Nowosolskiego. 18
4.2.2. Odpłatność za pobyt dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych Zgodnie z art. 81 ustawy o pomocy społecznej za pobyt dziecka lub osoby pełnoletniej przebywającej w placówce opiekuńczo-wychowawczej opłatę ponoszą, do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania, rodzice dziecka, osoba pełnoletnia lub jej rodzice, a także opiekunowie prawni lub kuratorzy, w przypadku gdy dysponują dochodami dziecka. Rodzic biologiczny może zostać zwolniony (częściowo bądź całkowicie) z ustalenia opłaty za pobyt dziecka w placówce, gdy po przeprowadzeniu przez pracownika socjalnego wywiadu środowiskowego i zdiagnozowaniu sytuacji rodzica, zostaną spełnione przesłanki zgodnie z Uchwałą Nr XXVIII/182/2005 Rady Powiatu Nowosolskiego z dnia 25 lutego 2005r. w sprawie określenia warunków częściowego lub całkowitego zwalniania z opłat za pobyt w placówce opiekuńczo wychowawczej dziecka lub osoby pełnoletniej przebywającej w placówce do czasu ukończenia szkoły, w której rozpoczęła naukę przed osiągnięciem pełnoletności. Podczas wywiadu zachodzi również ocena możliwości powrotu dziecka do domu rodzinnego, a w przypadku braku takiej możliwości plan pracy socjalnej z rodzicami, w tym aktywizacja zawodowa, motywacja do podjęcie leczenia odwykowego, pomoc w przezwyciężaniu problemów rodzinnych, ustalenie sposobu kontaktowania się z dzieckiem. W okresie od stycznia do października 2007r. wydano 68 decyzji administracyjnych w sprawie odpłatności rodziców biologicznych, bądź opiekunów prawnych za pobyt dzieci w placówkach opiekuńczo wychowawczych. 4.3. Placówki wsparcia dziennego Na terenie powiatu funkcjonują placówki wsparcia dziennego, tj. świetlice, w których realizowane są elementy socjoterapii, i tak: na terenie miasta Nowej Soli funkcjonuje 11 świetlic, na terenie gminy Nowa Sól - 2 świetlice, na terenie miasta i gminy Kożuchów - 11 placówek, na terenie Bytomia Odrzańskiego - 1 placówka, na terenie gminy Nowe Miasteczko - 1 świetlica. Łącznie w Powiecie Nowosolskim funkcjonuje 26 placówek wsparcia dziennego. 19
Ww. placówki przeznaczone są dla dzieci z rodzin zagrożonych alkoholizmem, niewydolnych wychowawczo i materialnie, rodzin rozbitych, a także dla dzieci z zaburzeniami zachowania, wychowujących się w warunkach niekorzystnych dla ich rozwoju. Celem placówek wsparcia dziennego jest zapewnienie opieki wychowawczej, tworzenie warunków do nauki własnej i pomocy w nauce, rozwijanie zainteresowań i uzdolnień uczestników, łagodzenie niedostatków wychowawczych w rodzinie, eliminowanie zaburzeń zachowania, kształtowanie rozwoju dziecka poprzez zdobywanie umiejętności nawiązywania kontaktów z rówieśnikami, ochrona przed wszelkimi formami przemocy fizycznej bądź psychicznej, prowadzenie profilaktyki w zakresie uzależnień, w tym szczególnie alkoholizmu i narkomanii, poznawanie zagadnień, które pozwolą sprawnie funkcjonować społecznie i radzić sobie z przeszkodami. 5. Pokrywanie kosztów utrzymania dzieci z terenu powiatu umieszczonych w placówkach opiekuńczo wychowawczych i w rodzinach zastępczych, również na terenie innego powiatu Zgodnie z art. 86 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej w przypadku umieszczenia dziecka w całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej na terenie innego powiatu, powiat właściwy ze względu na miejsce zamieszkania dziecka przed skierowaniem do całodobowej placówki opiekuńczo-wychowawczej ponosi wydatki na jego utrzymanie w wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania dziecka w tej placówce. 5. 1. Koszty utrzymania dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych W ramach pokrywania kosztów pobytu 57 dzieci pochodzących z terenu powiatu nowosolskiego a przebywających w placówkach opiekuńczo wychowawczych w innych powiatach, w okresie od stycznia do października br., wydatkowano kwotę 1.191.633 zł - zał. nr 2. Ww. dzieci przebywają w placówkach na terenie 9 innych powiatów, a mianowicie: 1) powiatu świebodzińskiego 9 dzieci, 2) powiatu wolsztyńskiego 7 dzieci, 20
3) powiatu żarskiego - 2 dzieci, 4) powiatu wschowskiego - 27 dzieci, 5) powiatu wołowskiego - 1 dziecko, 6) powiatu złotoryjskiego - 2 dzieci, 7) powiatu gostyńskiego - 3 dzieci, 8) Miasta Gorzów Wlkp. - 3 dzieci, 9) Miasta Zielona Góra 3 dzieci. W placówkach opiekuńczo wychowawczych na terenie powiatu nowosolskiego, w okresie od stycznia do października 2007r., przebywało 11 dzieci (umieszczonych przed 2004r.) pochodzących z terenu innych powiatów, tj.: żagańskiego, słubickiego, zielonogórskiego, miasta Zielonej Góry. Zgodnie z zawartymi umowami w sprawie finansowania kosztów utrzymania pobytu dzieci pochodzących z terenu innych powiatów, a umieszczonych w placówkach opiekuńczo - wychowawczych w powiecie nowosolskim, Powiat uzyskał dochód w wysokości 154.426 zł. 5.2. Koszty utrzymania dzieci w rodzinach zastępczych W okresie od stycznia do października 2007r. pomocą objęto 23 dzieci pochodzących z terenu powiatu nowosolskiego, przebywających w 16 rodzin zastępczych na terenie 13 innych powiatów, i tak: 1) powiat grodziski 2 dzieci, 2) powiat krośnieński 2 dzieci, 3) powiat wschowski 1 dziecko, 4) powiat ostrowski 2 dzieci, 5) miasto Wrocław 2 dzieci, 6) powiat głogowski 3 dzieci, 7) powiat żarski 2 dzieci, 8) powiat nakielski 1 dziecko, 9) powiat leszczyński 2 dzieci, 10) miasto Zielona Góra 1 dziecko, 11) powiat zielonogórski ziemski 3 dzieci, 21
12) powiat nowotomyski 1 dziecko, 13) miasto Tychy 1 dziecko. Powiat Nowosolski na bieżąco pokrywa koszty utrzymania ww. dzieci, zgodnie z zawartymi porozumieniami. W okresie od 01.01.2007r. do 31.10.2007r. wydatkowano kwotę 185.737 zł. W okresie od stycznia do października 2007r. w 11 rodzinach zastępczych funkcjonujących na terenie powiatu nowosolskiego (w tym w 2-ch pogotowiach rodzinnych) przebywało 16 dzieci pochodzących z terenu 9 innych powiatów, tj.: 1) powiatu świebodzińskiego 1 dziecko, 2) Miasta Zielonej Góry 6 dzieci, 3) powiatu żarskiego 1 dziecko, 4) powiatu zielonogórskiego 3 dzieci, 5) powiatu międzyrzeckiego 1 dziecko, 6) powiatu białogardzkiego 1 dziecko, 7) powiatu krośnieńskiego 1 dziecko, 8) powiatu głogowskiego 1 dzieci, 9) powiatu wałbrzyskiego 1 dziecko. Zgodnie z zawartymi porozumieniami właściwe powiaty, na bieżąco regulowały koszty utrzymania ww. małoletnich - na łączną kwotę 135.826 zł. 6. Przyznawanie pomocy pieniężnej na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki osobom opuszczającym placówki opiekuńczo wychowawcze typu rodzinnego i socjalizacyjnego, domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, rodziny zastępcze oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolno wychowawcze, specjalne środki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii zapewniające całodobową opiekę lub młodzieżowe ośrodki wychowawcze Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej osoba, która osiągnęła pełnoletność w rodzinie zastępczej oraz osoba pełnoletnia opuszczająca placówkę opiekuńczo- 22
wychowawczą typu rodzinnego i socjalizacyjnego, dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, dom dla matek z małoletnim i dziećmi i kobiet w ciąży, schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, specjalny ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii zapewniający całodobową opiekę i młodzieżowy ośrodek wychowawczy, zwana osobą usamodzielnianą, jest objęta pomocą mającą na celu życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem przez pracę socjalną, a także pomocą: 1) pieniężną na usamodzielnienie 2) pieniężną na kontynuację nauki, 3) w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, 4) w uzyskaniu zatrudnienia, 5) na zagospodarowanie w formie rzeczowej. 6.1. Usamodzielnienia pełnoletnich wychowanków placówek opiekuńczo wychowawczych typu rodzinnego i socjalizacyjnego, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolno wychowawcze i młodzieżowe ośrodki wychowawcze W okresie od 01.01.2007r. do 31.10.2007r. procesem usamodzielnienia objęto 32 pełnoletnich wychowanków placówek opiekuńczo wychowawczych, młodzieżowych ośrodków wychowawczych, specjalnych ośrodków szkolno wychowawczych, zakładów poprawczych, z uwzględnieniem poszczególnych form pomocy: pomoc pieniężna na usamodzielnienie 3 osoby pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki 31 osób pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej 4 osoby Środki finansowe na realizację ww. Zadania przedstawia załącznik nr 2. Plan finansowy na rok 2007 zabezpieczy w pełni potrzeby w zakresie usamodzielnień pełnoletnich wychowanków placówek. 23
6.2 Usamodzielnienia pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych W okresie 01.01.2007r. do 31.10.2007r. procesem usamodzielnienia objęto 56 pełnoletnich wychowanków z rodzin zastępczych, z uwzględnieniem poszczególnych form pomocy : pomoc pieniężna na usamodzielnienie - 1 osoba pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki - 45 osób pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej - 8 osób Środki finansowe na realizację ww. zadania przedstawia załącznik nr 1. Plan finansowy na rok 2007 zabezpieczy w pełni potrzeby w zakresie usamodzielnień pełnoletnich wychowanków rodzin zastępczych. 7. Pomoc w integracji ze środowiskiem osób mających trudności w przystosowaniu się do życia, młodzieży opuszczającej opiekuńczo wychowawcze typu rodzinnego i socjalizacyjnego, domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, rodziny zastępcze oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolno wychowawcze, specjalne środki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii zapewniające całodobową opiekę lub młodzieżowe ośrodki wychowawcze Z wychowankami opuszczającymi placówki opiekuńczo wychowawcze typu rodzinnego i socjalizacyjnego, domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolno wychowawcze, specjalne środki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii zapewniające całodobową opiekę lub młodzieżowe ośrodki wychowawcze oraz rodziny zastępcze opracowywany jest Indywidualny Program Usamodzielnienia, który zawiera diagnozę stanu faktycznego i plan podejmowanych działań zgodny z potrzebami osoby usamodzielnianej i zaopiniowany przez opiekuna procesu usamodzielnienia, przy współpracy którego jest opracowywany. 24
W programie zawarte są m.in. informacje na temat współdziałania osoby usamodzielnianej z członkami rodziny oraz ze środowiskiem lokalnym, podnoszenia kwalifikacji zawodowych poprzez kontynuowanie nauki i podejmowanie różnego rodzaju kursów zawodowych, pomoc w ustaleniu prawa do ubezpieczenia zdrowotnego, pomoc w znalezieniu odpowiednich warunków mieszkaniowych m. in. poprzez zamieszkanie w mieszkaniu chronionym, ubieganiu się o przydział lokalu mieszkalnego z zasobów gminy oraz pomoc w otrzymaniu przysługujących świadczeń tj. pomocy pieniężnej na kontynuację nauki, pomocy na zagospodarowanie w formie rzeczowej i pomocy pieniężnej na usamodzielnienie. Pomoc dla pełnoletnich wychowanków placówek przyznawana jest w drodze decyzji administracyjnej, po wcześniejszym zdiagnozowaniu ich sytuacji - w drodze rodzinnego wywiadu środowiskowego. Wychowanek po spełnieniu ustawowych wymogów może być objęty procesem usamodzielniania nawet do ukończenia 25 roku życia (w przypadku, gdy kontynuuje naukę). 8. Uchodźcy - pomoc osobom mającym trudności w integracji ze środowiskiem, które otrzymały status uchodźcy W roku 2007 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Nowej Soli nie realizowało zadań z zakresu pomocy uchodźcom, gdyż do tut. Centrum nie wpłynęły wnioski do zrealizowania w ramach ww. zadania. 9. Prowadzenie i rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym oraz umieszczanie w nich skierowanych osób Na terenie Powiatu Nowosolskiego funkcjonuje 1 dom pomocy społecznej, tj. Dom Pomocy Społecznej w Kożuchowie, dysponujący 109 miejscami. Zgodnie z art. 1 pkt 14 ustawy z dnia 16 lutego 2007r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej (Dz.U. Nr 48, poz. 320) dodano art. 56a w brzmieniu : pkt 2 :dom pomocy społecznej może być prowadzony łącznie dla osób przewlekle somatycznie chorych oraz osób niepełnosprawnych fizycznie. Dotychczas Dom Pomocy Społecznej w Kożuchowie przeznaczony był dla osób: 25
1) przewlekle somatycznie chorych, 2) osób niepełnosprawnych fizycznie, 3) osób niepełnosprawnych intelektualnie. W związku z zaistniałym stanem prawnym i brakiem możliwości łączenia ww. profili Domu przygotowano koncepcję dostosowania stanu faktycznego do wymogów ustawowych i zaprzestano przyjmowania osób niepełnosprawnych intelektualnie. Nastąpiła zmiana przeznaczenia Domu Pomocy Społecznej w Kożuchowie tj. : 1) dla osób przewlekle somatycznie chorych 89 osób, 2) dla osób niepełnosprawnych fizycznie 20 osób. Spośród dotychczas umieszczonych 55 osób niepełnosprawnych intelektualnie, 16 z nich, z uwagi na stan zdrowia zostało przekwalifikowane do osób przewlekle somatycznie chorych. Pozostałe 39 osób niepełnosprawnych intelektualnie pozostanie nadal w Domu do czasu usamodzielnienia bądź odejścia w sposób naturalny. Jednocześnie informujemy, iż w ramach etapowego dochodzenia do standardów, Dom opracował Program Naprawczy na lata 1998 2006. Program został w pełni zrealizowany, a standardy zostały osiągnięte. Środki finansowe na realizację zadań określonych w programie stanowiły środki własne Powiatu, a także w dużej części były pozyskiwane z Lubuskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gorzowie Wlkp. oraz z Urzędu Marszałkowskiego w Zielonej Górze. Biorąc pod uwagę powyższe, decyzją Wojewody Lubuskiego Nr PS.II.GJel/JJaź/9013/1/2007 z dnia 26 września 2007r. uzyskano zgodę na prowadzenie Domu Pomocy Społecznej w Kożuchowie przeznaczonego dla osób przewlekle somatycznie chorych - z liczbą rzeczywistych miejsc 89 oraz osób niepełnosprawnych fizycznie - z liczbą rzeczywistych miejsc - 20. Zezwolenie pozyskano na czas nieokreślony. Obecnie w ramach realizacji zadań związanych z utrzymaniem standardu usług i rozwojem infrastruktury Domu Pomocy Społecznej w Kożuchowie, pozyskano środki finansowe z Lubuskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gorzowie Wlkp. w wysokości 30.000 zł. Wkład własny środków własnych wynosi 50% kosztów realizacji zadania 26
tj. 30.000 zł. Środki w łącznej wysokości 60.000 zł przeznaczono na remont Domu, malowanie ścian, a także wymianę plastikowych okuć okiennych oraz naprawę dachu (wykonanie odpływu wód opadowych). Realizacja zadania zostanie zakończona do dnia 31.12.2007r. - zgodnie z zawartym w dniu 24.09.2007r. Porozumieniem Nr 9011/22-3/2007. Jednocześnie informujemy, iż w bieżącym roku wydano 11 decyzji o umieszczeniu w Domu Pomocy Społecznej w Kożuchowie (umieszczono 4 mężczyzn i 7 kobiet). Łącznie z opieki świadczonej przez Dom, na dzień 31.10.2007r., skorzystały 122 osoby. W dniu 31.10.2007r. na umieszczenie w Domu oczekiwało 5 osób, w tym: - 3 kobiety przewlekle somatycznie chore, - 2 mężczyzn przewlekle somatycznie chorych. Ponadto, Dom świadczy usługi rehabilitacyjne oraz zapewnia pomoc w korzystaniu z usług zdrowotnych (podstawowych i specjalistycznych). Prowadzi również wypożyczalnię sprzętu rehabilitacyjnego dla osób niepełnosprawnych z terenu Powiatu Nowosolskiego (m. in. wózków inwalidzkich, balkoników, czy materacy przeciwodleżynowych). 10. Prowadzenie mieszkań chronionych dla osób z terenu więcej niż jednej gminy oraz powiatowych ośrodków wsparcia, w tym domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, z wyłączeniem środowiskowych domów samopomocy i innych ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi Na terenie Powiatu Nowosolskiego, przy Domu Pomocy Społecznej w Kożuchowie, począwszy od 12 września 2005r., funkcjonują 2 mieszkania chronione dla 4 usamodzielniających się wychowanków placówek opiekuńczo wychowawczych i rodzin zastępczych, którzy kontynuują naukę i nie ukończyli 25 roku życia. Do dyspozycji wychowanków, przekazano 2 pokoje 2 osobowe, 1 kuchnię, 2 łazienki z WC, wyposażone w niezbędne sprzęty gospodarstwa domowego oraz pomoce naukowe, tj. sprzęt komputerowy. Aktualnie w mieszkaniu przebywa 1 osoba 27
pełnoletnia wychowanka rodziny zastępczej, pochodzącą z terenu Powiatu Nowosolskiego, która jest w trudnej sytuacji mieszkaniowej. Utworzenie mieszkań chronionych na terenie Powiatu Nowosolskiego zaspokaja okresowo potrzeby mieszkaniowe młodych ludzi startujących w samodzielne, dorosłe życie - przez okres uczęszczania do szkoły, mających trudną sytuację mieszkaniową. Plan finansowy na realizację zadania w 2007 roku wynosi 1.040 zł. 11. Prowadzenie ośrodka interwencji kryzysowej Pracownicy socjalni Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Nowej Soli są pracownikami pierwszego kontaktu, którzy jako pierwsi obsługują osobę zgłaszającą się do Centrum, będącą w trudnej, kryzysowej sytuacji rodzinnej. Udzielają wsparcia emocjonalnego, porad wychowawczych w przypadku małoletnich, informują zainteresowanego o jego prawach i obowiązkach, przedstawiają możliwości w uzyskaniu pomocy na terenie danej gminy lub wskazują inne instytucje i organizacje zajmujące się pomocą np. telefon zaufania, czy niebieska linia. W związku z powyższym, zadanie realizowane jest we współpracy z poszczególnymi gminami Powiatu Nowosolskiego, które bezpośrednio wspierają potrzebujące osoby w ich środowisku lokalnym. Osoby będące w trudnej sytuacji życiowej, będące w kryzysie rodzinnym korzystają z usług punktów konultacyjno-informacyjnych znajdujących się przy urzędach miast i gmin. Dla przykładu na terenie Miasta Nowej Soli znajduje się Punkt Konsultacyjno Informacyjny dla Ofiar Przemocy w Rodzinie prowadzony przez Urząd Miasta w Nowej Soli. Osoby będące w sytuacji kryzysowej, także z terenu innych gmin mogą skorzystać: z pomocy psychologicznej, z pomocy prawnej, z udziału w terapii, grupy wsparcia. 28
12. Udzielanie informacji o prawach i uprawnieniach Pracownicy Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Nowej Soli powyższe zadanie mają wpisane w zakres czynności. Każda osoba zgłaszająca sie do Centrum otrzymuje dokładne i wyczerpujące informacje o przysługujących prawach i uprawnieniach. Ponadto, nowo utworzone rodziny zastępcze otrzymują pisemną informację dotyczącą praw i obowiązków rodziny zastępczej wynikających z ustawy o pomocy społecznej. Pełnoletni wychowankowie opuszczający rodziny zastępcze oraz placówki opiekuńczo wychowawcze, przy sporządzaniu Indywidualnego Programu Usamodzielnienia informowani są o swoich prawach i uprawnieniach w obecności opiekuna procesu usamodzielnienia, otrzymują ww. informacje także w formie pisemnej. Ponadto w ramach realizacji zadań z zakresu rehabilitacji społecznej, pracownicy Centrum zajmują się bezpośrednią obsługą osób niepełnosprawnych poprzez udzielanie im informacji o: uprawnieniach i możliwościach ubiegania się o różnego typu pomoc, zasadach ubiegania się o dofinansowanie do turnusów rehabilitacyjnych, zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, likwidacji barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się, organizacjach i instytucjach działających na rzecz osób niepełnosprawnych, programach celowych Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych tj. programach Homer, Pegaz 2003, Student itd. 13. Szkolenie i doskonalenie kadr pomocy społecznej z terenu powiatu W 2007 roku pracownicy Centrum uczestniczyli w szkoleniach, naradach oraz konferencjach organizowanych przez Lubuski Urząd Wojewódzki w Gorzowie Wlkp., Urząd Marszałkowski w Zielonej Górze, Starostwo Powiatowe w Nowej Soli, m.in.: udział w szkoleniu nt. Rola pracownika socjalnego w systemie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, seminarium na temat diagnozowania potrzeb mieszkańców i instytucji z terenu powiatu nowosolskiego, 29