MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ WP-XI Protokół

MAŁOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W KRAKOWIE WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ WP-XI.431.1.18..2012 Protokół z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Bochni, zwanym w dalszej części protokołu Ośrodkiem lub GOPS, przez pracowników Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie, ul. Basztowa 22 Iwonę Kotlarz - Starszego inspektora wojewódzkiego i Magdalenę Kmiecik Inspektora wojewódzkiego, działających na podstawie upoważnienia do kontroli nr 24/13 z dnia 13 lutego 2013 roku, wydanego z upoważnienia Wojewody Małopolskiego przez Zastępcę Dyrektora Wydziału Polityki Społecznej Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. [Dowód: akta kontroli, str. 9] Kontrolę przeprowadzono w dniach od 25 do 28 lutego 2013 roku, na podstawie art. 28 ust.1 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2009 r. Nr 31, poz. 206 z późn. zm.), art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.), art. 175 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.). Zakres kontroli obejmował: - organizację Ośrodka i kwalifikacje kadr; - realizację zadań z zakresu administracji rządowej i zadań własnych gminy wynikających z ustawy o pomocy społecznej; - realizację programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania i wykorzystanie dotacji na ten cel w 2012 roku; - pracę socjalną z klientem Ośrodka. Ustaleń kontrolnych dokonano w oparciu o sprawdzoną dokumentację oraz informacje i wyjaśnienia udzielone przez Kierownika i pracowników Ośrodka. W okresie objętym kontrolą funkcję Kierownika GOPS pełniła Pani Danuta Góra. [Dowód: akta kontroli, str. 1-8] Ilekroć w niniejszym protokole użyto następujących skrótów, oznaczają one: - ustawa o pomocy społecznej - ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.); - Kodeks postępowania administracyjnego lub Kpa. ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267); - Program dożywiania - ustawa z dnia 29 grudnia 2005 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania (Dz. U. Nr 267, poz.2259 z późn. zm.); - Urząd Pracy lub PUP Powiatowy Urząd Pracy w Bochni. 1

Ustalenia kontroli: 1. Organizacja Ośrodka. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Bochni jest wyodrębnioną jednostką organizacyjną Gminy Bochnia, obejmującą swoim działaniem teren 31 sołectw: Baczków, Bessów, Bogucice, Brzeźnica, Buczyna, Cikowice, Cerekiew, Chełm, Damienice, Dąbrowica, Gawłów, Gierczyce, Gorzków, Grabina, Krzyżanowice, Łapczyca, Majkowice, Moszczenica, Nieprześnia, Nieszkowice Małe, Nieszkowice Wielkie, Ostrów Szlachecki, Pogwizdów, Proszówki, Siedlec, Słomka, Stanisławice, Stradomka, Wola Nieszkowska, Zatoka i Zawada, liczących razem 19 135 mieszkańców (na koniec 2012 roku).. Siedzibą Ośrodka Pomocy Społecznej w Bochni jest 2-piętrowy budynek Urzędu Gminy usytuowany blisko centrum miasta, przy ul. Kazimierza Wielkiego 26. Budynek zarówno na zewnątrz, jak wewnątrz posiada bariery architektoniczne. Osoba poruszająca się np. o kulach nie może dostać się do pomieszczeń GOPS, gdyż te znajdują się na 2 piętrze. Likwidacja barier w budynkach użyteczności publicznej została uwzględniona w Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Bochnia na lata 2013-2018. GOPS ma złe warunki lokalowe. W Ośrodku jest zatrudnionych 13 osób (w tym 8 pracowników socjalnych), rozlokowanych w 3 pomieszczeniach. 1 pomieszczenie zajmuje Kierownik i Główny Księgowy (2 osoby), 1 - pracownicy realizujący świadczenia rodzinne (3 osoby), a 1 - pracownicy socjalni (8 osób). Obecny stan lokalowy uniemożliwia przyjmowanie klientów w warunkach zapewniających im odpowiedni poziom dyskrecji i intymności. Wg udzielonej informacji w razie zajścia takiej potrzeby, Kierownik udostępnia swój pokój do rozmowy z klientem. W sytuacji wizyty osoby starszej lub niepełnosprawnej, jest możliwość przyjęcia jej na parterze w jednym z pomieszczeń zajmowanych przez Urząd Gminy. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Bochni został utworzony Uchwałą Nr XII/58/90 Rady Narodowej w Bochni z dnia 20 sierpnia 1990 r. w sprawie powołania Ośrodka Pomocy Społecznej w Bochni. Do marca 2012 roku Ośrodek działał w oparciu o Statut nadany Uchwałą Nr XIII/150/04 Rady Gminy Bochnia z dnia 14 czerwca 2004 roku w sprawie Statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej z późniejszymi zmianami. Obecnie Ośrodek działa w oparciu o Statut stanowiący załącznik do Uchwały Nr XII/122/12 Rady Gminy Bochnia z dnia 29 lutego 2012 roku w sprawie uchwalenia statutu Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bochni. Poza zadaniami wynikającymi z ustawy o pomocy społecznej, Ośrodek realizuje zadania wynikające z ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Zapisy 2 ust. 7-9 wymagają aktualizacji pod kątem obowiązujących przepisów prawa. Zgodnie z aktualnym stanem prawnym, przyznawanie zasiłków stałych należy do zadań własnych gminy, a tworzenie gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną nie należy już do katalogu zadań pomocy społecznej. Z zapisów 4 Statutu wynika, że Ośrodkiem kieruje Kierownik, który odpowiada za działalność Ośrodka i nadzoruje pracę pracowników. Zgodnie z treścią 4 ust.3 Statutu: Organizację Ośrodka określa regulamin Organizacyjny GOPS. [Dowód: akta kontroli, str. 39-52] Jak ustalono, w okresie objętym kontrolą obowiązywał Regulamin Organizacyjny wprowadzony Zarządzeniem Nr 144/GOPS/10 Wójta Gminy Bochnia z dnia 20 grudnia 2010 roku. Powyższy stan rzeczy narusza obowiązujący porządek prawny, gdyż brak jest upoważnienia ustawowego do działania w kwestionowanej materii przez Wójta. Wszelkie ograniczenia w wypełnianiu przez Kierownika GOPS uprawnień i obowiązków kierownika tej jednostki oraz pracodawcy winny wynikać z określonych unormowań prawnych, a takowe w badanej sprawie nie występują, w tym w art. 30 ustawy o samorządzie gminnym ( DZ.U. 2

z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), jak też w art. 110 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182). Podobnie jak Statut, Regulamin Organizacyjny GOPS wymaga aktualizacji pod kątem obowiązujących przepisów prawa, szczególnie treść 6 ust.1-3, odnosząca się do zadań własnych i zleconych z zakresu administracji rządowej, realizowanych przez GOPS. [Dowód: akta kontroli, str. 53-70] Według Regulaminu, Ośrodek realizuje zadania z zakresu świadczeń rodzinnych oraz pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Zgodnie z treścią art. 20 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz.992 z późn. zm.): W przypadku upoważnienia kierownika ośrodka pomocy społecznej, w ośrodku tym tworzy się komórkę organizacyjną do realizacji świadczeń rodzinnych. Realizacja świadczeń rodzinnych nie może powodować nieprawidłowości w wykonywaniu zadań pomocy społecznej, a także nie może naruszać norm zatrudnienia pracowników socjalnych określonych w przepisach o pomocy społecznej. Z zapisów 4 ust.1 Statutu nie wynika, iż w GOPS tworzy się odrębną komórkę organizacyjną do realizacji tych zadań. Wg zapisów Regulaminu Organizacyjnego w Ośrodku funkcjonują stanowiska pracy: a) Główny Księgowy 1 etat b) Specjalista pracy specjalnej 4 etaty c) Pracownik socjalny 3 etat d) Starszy pracownik socjalny 1 etat e) Inspektor ds. świadczeń rodzinnych 3 etaty. Nie ma natomiast informacji o wyodrębnieniu odrębnej komórki organizacyjnej, realizującej zadania z zakresu ustawy o świadczeniach rodzinnych. Zgodnie z ww. zapisem, Ośrodek zatrudnia 8 osób (8 etatów) na stanowiskach pracowników socjalnych (przy ponad 19 tys. mieszkańców gminy), czyli co najmniej o 1,5 etatu mniej niż to wynika z obowiązujących przepisów prawa. Nie można zatem stwierdzić, że realizacja przez GOPS zadań za zakresu ustawy o świadczeniach rodzinnych i ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów nie narusza norm zatrudnienia pracowników socjalnych, a tym samym nie wpływa na sposób realizacji zadań z obszaru pomocy społecznej. Odnośnie zatrudnienia pracownik socjalnych Kierownik Ośrodka wyjaśniła, że W chwili obecnej nie jest możliwe zatrudnienie brakującego pracownika z uwagi na ograniczoną powierzchnię lokalową. [Dowód: akta kontroli, str. 37 i 57] Wójt Gminy Bochnia - zarządzeniem z dnia 30 kwietnia 2004 r. nr 33/04, wydanym na podstawie art.110 ust. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - upoważnił Kierownika GOPS Panią Danutę Górę, do wydawania decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości Gminy. Ponadto Uchwałą Nr 104/350/02 Zarządu Gminy w Bochni z dnia 18 czerwca 2002 roku Zarząd Gminy udzielił pełnomocnictwa Kierownikowi Ośrodka do zawierania umów cywilno-prawnych na świadczenie usług opiekuńczych na rzecz podopiecznych GOPS, zawierania porozumień z Dyrektorami szkół w zakresie dożywiania dzieci oraz zawierania umów na dostawy i usługi na rzecz GOPS. Pracownicy socjalni posiadają legitymacje służbowe, wydane w oparciu o wzór określony w rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego. W Rozdziale III Regulaminu Organizacyjnego GOPS zapisano, że Kierownik rozpatruje skargi i wnioski oraz przyjmuje interesantów oraz udziela im wyjaśnień. Zgodnie z informacją przedłożoną przez Kierownika GOPS, tryb przyjmowania skarg i wniosków określa Zarządzenie Nr 3/2011 Kierownika GOPS w sprawie organizacji przyjmowania, ewidencjonowania oraz załatwienia skarg i wniosków w GOPS Bochnia [ ]. Ww. zarządzenie z dnia 11 maja 2011 roku, określiło procedurę zasady przyjmowania stron, rejestrowania wpływających skarg i wniosków oraz tryb sprawowania nadzoru i kontroli w zakresie rozpatrywania skarg i wniosków. Zgodnie z informacją, Kierownik GOPS przyjmuje w sprawach skarg i wniosków w poniedziałki od 8:00 do 16:00, we wtorki i środy 3

od 8:00 do 15:00, w czwartki od 7:30 do 15:00 i w piątki od 8:00 do 14:30. Do prowadzenia spraw w ww. zakresie został upoważniony pracownik socjalny GOPS. [Dowód: akta kontroli, str. 15] Zgodnie ze stanowiskiem Archiwum Państwowego w Krakowie, ośrodki pomocy społecznej, jak wszystkie samorządowe jednostki organizacyjne, powinny posiadać własne przepisy kancelaryjne i archiwalne, wprowadzone przez kierownika jednostki po ich uprzednim uzgodnieniu z dyrektorem właściwego miejscowo archiwum państwowego, co wynika z art.6 ust.2 ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2011 r. Nr 123, poz.698) i 3 ust.6 rozporządzenia Ministra Kultury z dnia 16 września 2002 r. w sprawie postępowania z dokumentacją, zasad jej klasyfikowania i kwalifikowania oraz zasad i trybu przekazywania materiałów archiwalnych do archiwów państwowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1375). Jak ustalono, zgodnie z zapisami Regulaminu Organizacyjnego, GOPS nadal korzysta z instrukcji kancelaryjnej, stanowiącej załącznik do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 1999 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej dla organów gmin i związków międzygminnych. Tymczasem Zarządzeniem Nr 1/12 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bochni z 8 marca 2012 roku wprowadzono instrukcję kancelaryjną oraz jednolity rzeczowy wykaz akt, zatwierdzone przez Archiwum państwowe w Krakowie pismem z 6 marca 2012 roku znak: NVI.401-152/12. 2. Zasoby kadrowe i kwalifikacje pracowników Od sierpnia 1990 roku funkcję Kierownika sprawuje Pani Danuta Góra, powołana na to stanowisko Uchwała Nr 3/3/90 Zarządu Gminy w Bochni z dnia 13 sierpnia 1990 roku w sprawie powołania Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej. Ww. ma wykształcenie średnie, posiada również specjalizację w zakresie organizacji pomocy społecznej i długoletni staż pracy w pomocy społecznej. Jako Kierownik Ośrodka spełnia wymogi określone w art. 122 ustawy o pomocy społecznej, który stanowi o kwalifikacjach osób kierujących jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej. W Ośrodku jest zatrudnionych 8 pracowników socjalnych (8 etatów). Wszyscy zatrudnieni pracownicy mają stosowne kwalifikacje. Na dzień kontroli GOPS nie miał jednak właściwej obsady kadrowej. Ponieważ gmina liczy 19 135 mieszkańców, zgodnie z art. 110 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej, Ośrodek powinien zatrudniać minimum 10 pracowników socjalnych w łącznym wymiarze 9,5 etatów. Zatrudnienie i wykształcenie pracowników socjalnych w GOPS w Bochni obrazuje tabela zamieszczona poniżej. Tabela 1. Zatrudnienie pracowników socjalnych w GOPS w Bochni Lp. Stanowisko służbowe Wykształcenie Etat Staż pracy / staż pracy w pomocy społecznej (w latach) 1 2 3 4 5 1. Specjalista pracy socjalnej - dyplom pracownika socjalnego, 1 26/26 - specjalista I stopnia 2. Specjalista pracy socjalnej - dyplom pracownika socjalnego, 1 33/32 - specjalista I stopnia 3. Specjalista pracy socjalnej - dyplom pracownika socjalnego, 1 39/29 - specjalista I stopnia 4. Starszy pracownik socjalny - dyplom pracownika socjalnego, - licencjat pedagogika o specjalności praca socjalna, - mgr pedagogika o specjalności resocjalizacja i profilaktyka społeczna 1 8/8 4

5. Specjalista pracy socjalnej - mgr - pedagogika o specjalności praca socjalna, - studia podyplomowe praca socjalna i organizacja pomocy społecznej 6. Pracownik socjalny - mgr pedagogika o specjalności resocjalizacja i profilaktyka społeczna - licencjat praca socjalna 7. Pracownik socjalny - mgr zarządzanie finansami publicznymi, - licencjat nauki o rodzinie, specjalność praca socjalna -studia podyplomowe organizacja i zarządzanie w pomocy społecznej 8. Pracownik socjalny - mgr pedagogika o specjalności resocjalizacja i profilaktyka społeczna - licencjat praca socjalna 1 6/6 1 5/5 1 9/5 1 2/1 Zgodnie z udzieloną informacją, dodatki otrzymuje 8 pracowników socjalnych, przeprowadzających wywiady środowiskowe. [Dowód: akta kontroli, str. 13-15 i 37] 3. Realizacja zadań własnych gminy Art. 17 ust.1 pkt 1 ustawy o pomocy stanowi, że do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka. Do grudnia 2012 roku obowiązywała Strategia przyjęta Uchwałą Nr XXV/303/06 Rady Gminy w Bochni z dnia 30 czerwca 2006 r. na lata 2006-2012. W grudniu 2012 roku dokonano podsumowania i oceny Strategii za lata 2006-2012. Kontrolujący otrzymali do wglądu Informację o realizacji działań wynikających z Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Bochnia w roku 2012. Zarządzeniem Nr 77/12 Wójta Gminy Bochnia z 5 listopada 2012 roku powołany został zespół do opracowania Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Bochnia na lata 2013-2018, która została przyjęta Uchwałą Nr XVIII/167/12 Rady Gminy Bochnia z dnia 18 grudnia 2012 roku. W ww. dokumencie przyjęto następujące cele operacyjne: 1. Wspieranie osób bezrobotnych w poszukiwaniu pracy oraz przeciwdziałanie i eliminowanie psychospołecznych skutków bezrobocia; 2. Profesjonalizacja działalności systemu pomocy społecznej w zapobieganiu ubóstwu i łagodzeniu jego skutków; 3. Kompleksowa opieka nad rodziną i dzieckiem, Wzmocnienie trwałości rodziny i przeciwdziałanie niekorzystnym zjawiskom dezorganizującym życie rodzinne; 4. Ułatwianie funkcjonowania w środowisku lokalnym osób niepełnosprawnych i starszych. Stworzenie warunków do uczestniczenia w życiu lokalnej społeczności. Do ich realizacji wyznaczono konkretne zadania do wykonania. Zgodnie z zapisami Strategii koordynatorem jej realizacji jest GOPS, a Kierownik Ośrodka przedkłada Radzie Gminy informację o stopniu jej realizacji, wraz z rocznym sprawozdaniem z działalności Ośrodka. [Dowód: akta kontroli, str. 71-90] Norma art. 17 ust.1 pkt 12 ustawy o pomocy stanowiła że do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należało prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach 5

opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego lub w mieszkaniach chronionych. Uchwała Nr XIII/95/08 Rady Gminy Bochnia z dnia 5 kwietnia 2008 roku utworzono Świetlicę Opiekuńczo-Wychowawczą Wsparcia Dziennego w Bochni z filiami w miejscowościach: Gawłów, Proszówki, Nieszkowice Wielkie i Łapczyca. W chwili obecnej, do zadań gminy o charakterze obowiązkowym, zgodnie z ww. artykułem ustawy o pomocy społecznej, należy prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych. Pobyt w mieszkaniu chronionym może być przyznany osobie, która ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę potrzebuje wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymaga usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki, w szczególności osobie z zaburzeniami psychicznymi, osobie opuszczającej pieczę zastępczą w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, zakład dla nieletnich, a także cudzoziemcowi, który uzyskał w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą. Jak ustalono, Gmina Bochnia nie dysponuje mieszkaniem chronionym. Wg wyjaśnień, Do chwili obecnej nie zaszła potrzeba umieszczenia. [Dowód: akta kontroli, str. 15, 91-94] Art. 17 ust. 1 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej stanowi, iż udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym; należy do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym. Ww. potrzeby stanowią absolutne minimum ludzkiego bytowania, a Gmina jest zobowiązana zapewnić je każdej osobie tego pozbawionej. Jak wyjaśnił Kierownik GOPS, Do chwili obecnej nie zaszła potrzeba umieszczenia osoby lub rodziny w tego typu mieszkaniu. [Dowód: akta kontroli, str. 15] Zgodnie z art. 50 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej Osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. Ustalono, że Uchwałą Rady Gminy Bochnia Nr XVI/180/04 z dnia 30 grudnia 2004 roku przyjęto szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi (zm. Uchwała Nr XVII/203/05 Rady Gminy Bochnia z dnia 28 lutego 2005 roku). Zgodnie z treścią ww. Uchwały: Pracownik socjalny na podstawie wywiadu środowiskowego wnioskuje o udzielenie usługi zgodnie z potrzebami podopiecznego, a usługi są realizowane w miejscu pobytu podopiecznego przez opiekunki Polskiego Czerwonego Krzyża. Na dzień kontroli GOPS w Bochni nie miał zawartego porozumienia z PCK. Jak poinformowano: Do roku 2011 realizowano w/w zadanie. Obecnie nie realizuje się zadania. Należy zaznaczyć, że art. 50 ust.6 ustawy o pomocy społecznej stanowi, że Rada gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania. Przepis natomiast nie mówi o wskazywaniu realizatora ww. usług. Zapis taki ogranicza dostęp innych podmiotów zainteresowanych, gdyż sugeruje, jakoby usługi mogły być realizowane tylko i wyłącznie przez pracowników PCK. [Dowód: akta kontroli, str. 23] Jak wykazano w przygotowanej na potrzeby kontroli informacji, dotyczącej przyznawania zasiłków celowych i specjalnych zasiłków celowych, w roku 2012 ilość decyzji: przyznanych: 674 wypłaconych: 674 odmownych: 2 Ilość decyzji dotyczących zasiłku celowego specjalnego art.41 przyznanych: 160. Z dokumentacji wynika, że tę formę pomocy otrzymywały najczęściej osoby już korzystające z innych form (np. zasiłków 6

okresowych lub stałych), jako pomoc doraźną, przeznaczoną na zaspokojenie najpilniejszych potrzeb. Najczęściej zasiłki te przeznaczano na zakup opału oraz pokrycie kosztów leczenia i zakupu leków. Na zakup i dowóz węgla orzech dla mieszkańców Gminy Bochnia na sezon grzewczy 2012/2013, przeprowadzono w październiku 2012 roku zapytanie ofertowe (70 ton). Wybrana została F.H.U. Bogdan Korbut z Siedlca. Płatności realizowano przelewem, w terminie 14 dni od momentu wystawienia faktury na GOPS w Bochni, za dowóz węgla do konkretnego klienta, zgodnie z przedkładanymi listami klientów. W trakcie kontroli ustalono, że uzasadnienia do decyzji przyznających zasiłki celowe i zasiłki celowe specjalne, nie spełniają normy zawartej w treści art. 107 Kpa. [Dowód: akta kontroli, str. 19-21] Zgodnie z art. 40 ust.1 ustawy o pomocy zasiłek celowy może być przyznany również osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego. Zasiłek ten, w wyjątkowych przypadkach, mogą otrzymać osoby lub rodziny przekraczające wymienione w ww. ustawie kryteria dochodowe, jeżeli poniosły one stratę w wyniku zdarzenia losowego. Świadczenie to jest niezależne od dochodów poszkodowanych osób i rodzin i może być przyznane bezzwrotnie. W roku 2012 GOPS w Bochni udzielił pomocy z tytułu zdarzenia losowego 1 osobie. W decyzji przywołano błędną podstawę prawną, a mianowicie przywołano art. 41 pkt 1, zamiast art.40 ust.1 ustawy o pomocy społecznej. W 2012 roku w Domach Pomocy Społecznej przebywało łącznie 19 osób z terenu gminy Bochnia. Zgodnie z danymi zawartymi w sprawozdaniu rocznym MPiPS-03, Gmina Bochnia w roku 2012 poniosła koszty związane z pobytem w łącznej wysokości 358 748 zł. W roku 2012 na koszt gminy nie sprawiano pogrzebu. Zgodnie z dokonanymi ustaleniami, zadanie to reguluje uchwała Nr XVI/181/04 Rady Gminy w Bochni z dnia 30 grudnia 2004 roku w sprawie określenia zasad organizowania pogrzebu przez Ośrodek Pomocy Społecznej oraz zasad zwrotu wydatków poniesionych na pokrycie kosztów pogrzebu, zmieniona Uchwałą Nr XVII/204/05 Rady Gminy Bochnia z dnia 28 lutego 2005 roku. Zgodnie z art. 37 ustawy o pomocy społecznej zasiłek stały przysługuje pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej; pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. W przypadku zbiegu uprawnień do zasiłku stałego i renty socjalnej zasiłek stały nie przysługuje. Wg informacji: Ilość decyzji dotyczących zasiłku stałego przyznanych: 79 w tym z opłaceniem składek na ubezpieczenie zdrowotne: 64 wypłaconych: 79 odmownych: 0. Jak ustalono, w uzasadnieniach decyzji przyznających zasiłek stały wraz z opłacaniem składki na ubezpieczenie zdrowotne, przywołano nie obowiązującą dawno ustawę z 2003 roku o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ. W przypadku decyzji wydawanych w roku 2013 zapis ten wyeliminowano, ale w podstawie prawnej brakowało właściwego przepisu, czyli ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.). [Dowód: akta kontroli, str. 21] Zasiłki okresowe przyznawano osobom lub rodzinom o dochodach niższych niż ustawowe kryterium oraz o zasobach niewystarczających na zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych. Jak wykazano w przygotowanej na potrzeby kontroli informacji, w roku 2012: Ilość decyzji dotyczących zasiłku okresowego przyznanych 115 wypłaconych 115 - - odmownych 0. [Dowód: akta kontroli, str. 19] 7

Zgodnie z zapisami ustawy o pomocy społecznej, do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy również podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych. Jak poinformowała Kierownik GOPS, w Gminie Bochnia realizowano następujące przedsięwzięcia: Programy lokalne na rzecz środowiska. 1. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Bochnia do 2012 roku 2. Gminny Program Profilaktyki i Opieki nad Dzieckiem i Rodziną na lata 2007-2012 3. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2012. 4. Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2009-2013. 5. Programy profilaktyczne w szkołach podstawowych i gimnazjach o tematyce: - Zachowaj Trzeźwy Umysł - Reaguj na przemoc - Postaw na rodzinie - Pomóż mi - Życie na niby - List w butelce - Twój demon - agresja W/w zadania realizowane są z środków budżetu Gminy. łącznie uczestniczyło ok. 700 dzieci i młodzieży. 6. Projekt współfinansowany z środków Unii Europejskiej Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez aktywizację osób w Gminie Bochnia. W kontrolowanym okresie nie współpracowano natomiast z Urzędem Pracy w zakresie rozpowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, a także upowszechniania informacji o usługach poradnictwa zawodowego i szkoleniach. [Dowód: akta kontroli, str. 23-25] Ośrodek realizuje rządowy program Pomoc państwa w zakresie dożywiania, którego celem jest wsparcie w wypełnianiu zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym wynikających z ustawy o pomocy społecznej. Zgodnie z ustaleniami dokonanymi w toku kontroli, pomocą w ramach tego programu objęto dzieci i młodzież ze szkół podstawowych, gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych oraz dzieci w wieku przedszkolnym. Ośrodek nie prowadzi dożywiania dla osób dorosłych, w ramach Programu przyznawano i wypłacano zasiłki celowe na zakup posiłku lub żywności. W roku 2012 roku z posiłku w szkołach skorzystało 492 dzieci. Natomiast pomocą w formie świadczenia pieniężnego objęto 205 rodzin, w skład których wchodziło 695 osób. Gorący posiłek wydawany był we wszystkich szkołach i przedszkolach funkcjonujących na terenie Gminy. Zarządzeniem Nr 4/2011 Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bochni z dnia 30 grudnia 2011 roku określona została procedura realizacji programu rządowego Pomoc państwa w zakresie dożywiania. W powyższym zarządzeniu określono między innymi szczegółowe zasady przyznawania świadczenia pieniężnego na zakup posiłku lub żywności realizowanego w ramach ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego Pomoc państwa w zakresie dożywiania. Zgodnie z pkt II, pomoc w formie świadczenia pieniężnego przyznawana jest w przypadku braku możliwości zabezpieczenia gorącego posiłku lub gdy przyznanie pomocy w formie posiłku byłoby nieuzasadnione z uwagi na sytuację osobistą lub rodzinną. Ponadto wskazano, iż przy ustalaniu wysokości świadczenia nie bierze się pod uwagę członków rodziny objętych pomocą w formie dożywiania dzieci w szkołach, przedszkolach. Dzieci korzystające z dożywiania w okresie roku szkolnego nie są ujmowane w naliczaniu wysokości przyznawanego świadczenia. Jednak w przypadku braku możliwości zabezpieczenia gorącego posiłku w szkole w okresie wakacji 8

przy ustalaniu pomocy pracownik socjalny bierze pod uwagę wszystkich członków rodziny. Przyjęto następującą zasadę przy wyliczaniu dla osoby lub rodziny łącznej miesięcznej kwoty świadczenia, tj. 1 osoba x 30 dni x 3 zł = 90 zł. [Dowód: akta kontroli, str. 215-220] Organizacja dożywiania oraz procedura postępowania przyjęta przy przyznawaniu świadczeń w ww. formie, została opisana przez Kierownika Ośrodka w następujący sposób: 1. Rodzic składa wniosek o objęcie pomocą w formie dożywiania dziecka/dzieci w szkołach i przedszkolu. 2. Zarejestrowanie wniosku. 3. Przeprowadzenie wywiadu środowiskowego w ciągu 14 dni od daty złożenia podania. 4. Wydanie decyzji do 30 dni od daty złożenia wniosku. 5. Realizacja wydanej decyzji przez stołówki szkolne i przedszkolne. [Dowód: akta kontroli, str. 29-30] Tabela 2. Podmioty realizujące dożywianie dzieci w 2012 roku w placówkach oświatowych na terenie Gminy Bochnia Lp. Szkoły i przedszkola na terenie Gminy Bochnia 1 Zespół Szkół Gminnych w Bogucicach 2 Zespół Szkół Gminnych w Baczkowie 3 Zespół Szkół Gminnych w Damienicach 4 Zespół Szkół Gminnych w Pogwizdowie 5 Zespół Szkół Gminnych w Nieszkowicach Wielkich 6 Zespół Szkół Gminnych w Gawłowie 7 Zespół Szkół Gminnych w Nieszkowicach Małych 8 Zespół Szkół Gminnych w Stanisławicach 9 Zespół Szkół Gminnych w Łapczycy 10 Zespół Szkół Gminnych w Dąbrowicy 11 Zespół Szkół Gminnych w Siedlcu 12 Zespół Szkół Gminnych w Proszówkach 13 Zespół Szkół Gminnych w Brzeźnicy 14 Gminne Przedszkole w Nieszkowicach Wielkich 15 Gminne Przedszkole w Cikowicach 16 Gminne Przedszkole w Proszówkach 17 Gminne Przedszkole w Łapczycy GP w Łapczycy Filia w Gierczycach Ilość dzieci Rodzaj posiłku Koszt jednostkowy dożywianych posiłku 31 gorący posiłek 3 zł 5 gorący posiłek 3 zł 24 gorący posiłek 3 zł 12 gorący posiłek 3 zł 49 gorący posiłek 3 zł 28 gorący posiłek 3 zł 17 gorący posiłek 3 zł 15 gorący posiłek 3 zł 38 gorący posiłek 3 zł 22 gorący posiłek 3 zł 11 gorący posiłek 3 zł 20 gorący posiłek 3 zł 10 gorący posiłek 3 zł 18 całodzienne wyżywienie 5 całodzienne wyżywienie 1 całodzienne wyżywienie 13 całodzienne wyżywienie 4 zł 4 zł 5zł 4 zł 9

18 Gminne Przedszkole w Brzeźnicy 19 Gminne Przedszkole w Bogucicach Gminne Przedszkole w Cerekwi 20 Gminne Przedszkole w Gawłowie 21 Gminne Przedszkole w Stanisławicach 22 Zespół Szkół Gminnych w Baczkowie - Przedszkole w Baczkowie 23 Zespół Szkół Gminnych w Siedlcu- Przedszkole w Siedlcu 1 całodzienne wyżywienie 7 całodzienne wyżywienie 4 całodzienne wyżywienie 15 całodzienne wyżywienie 4 całodzienne wyżywienie 3 całodzienne wyżywienie 4 zł 4 zł 5 zł 5 zł 5 zł 5 zł [Dowód: akta kontroli, str. 221-224] Tabela 3. Podmioty realizujące dożywianie dzieci w 2012 roku w placówkach oświatowych zlokalizowanym poza terenem gminy Lp. Nazwa placówki Ilość dzieci Rodzaj posiłku Koszt jednostkowy posiłku 1. Zespół Szkół Gminnych w Sobolowie 2. Zespół Szkół Inżynierii Środowiska i Melioracji w Krakowie 3. Zespół Szkół w Dąbrowicy im. prof. Jana Włodka 4. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Bochni 5. Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych w Gromniku 6. Szkoła Podstawowa w Bochni Nr 2 7. Szkoła Podstawowa w Bochni Nr 4 8. Szkoła Podstawowa w Bochni Nr 5 9. Zespół Szkół Nr1 Gimnazjum Nr 3 w Krakowie 10. Bursa Szkolnictwa Ponadgimnazjalnego w Bochni 11. Parafia Rzymsko- Katolicka p.w. św. Mikołaja, Dom Pielgrzyma 12. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy dla dzieci Niewidomych i Słabowidzących 4 gorący posiłek 2,70 zł 3 całodzienne wyżywienie 11,00 zł 6 pełny obiad 5,00 zł 12 pełny obiad/całodzienne wyżywienie 5,00zł/10,00zł 2 pełny obiad 4,50 zł 5 pełny obiad 6,70 zł 6 pełny obiad 5,50 zł 2 pełny obiad 5,80 zł 1 pełny obiad 5,00 zł 6 pełny obiad 5,50zł 7 pełny obiad 9,00 zł 1 całodzienne wyżywienie 10,00 zł 10

13. Szkoła Podstawowa w Bochni Nr 1 14. Internat Zespołu Szkół Odzieżowych i Ogólnokształcących w Katowicach 15. Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 1 w Krakowie 2 pełny obiad 5,00 zł 1 całodzienne wyżywienie 1 całodzienne wyżywienie 20,00zł 10,00zł [Dowód: akta kontroli, str. 37-38] W okresie wakacyjnym na terenie Gminy Bochnia nie była udzielana pomoc w formie posiłków w szkołach. Zgodnie z informacją: w okresie wakacyjnym dla dzieci korzystających w formie dożywiania w szkole została przyznana pomoc w formie : - zasiłku celowego na zakup żywności - skierowania na kolonie i półkolonie - wydawano skierowania do Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej w Bochni po pomoc żywnościową. 4. Realizacja zadań zleconych z zakresu administracji rządowej. Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym, określonym na mocy rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz.U. Nr 189, poz.1598 z późn. zm.). Jak poinformowano, w roku 2012 Nie zgłaszano potrzeb w tym zakresie. [Dowód: akta kontroli, str. 23] Wg otrzymanej informacji, W roku 2012 nie kierowano osób do środowiskowych domów samopomocy. Obecnie w ŚDS przebywają 2 osoby skierowane w latach poprzednich. Jak ustalono, Gmina Bochnia sama nie prowadzi Środowiskowego Domu Samopomocy, ale podpisała porozumienia w tej sprawie z Gminą Nowy Wiśnicz w sprawie powierzenia jej zadań w zakresie świadczenia usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi z terenu Gminy Bochnia przez Środowiskowy Dom Samopomocy w Muchówce. Porozumienie zawarto 3 stycznia 2012 roku na czas określony do 31 grudnia 2012 roku. W roku 2012 z tej formy pomocy korzystało 2 mieszkańców Gminy. Art.. 40 ust. 2 i 3 ustawy o pomocy społecznej stanowi, że: 2. Zasiłek celowy może być przyznany także osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej. 3. Zasiłek celowy, o którym mowa w ust. 1 i 2, może być przyznany niezależnie od dochodu i może nie podlegać zwrotowi.. Kierownik GOPS poinformowała, że w 2012 roku nie udzielano pomocy w ww. formie. Zgodnie z art. 53 a ustawy o pomocy społecznej wynagrodzenie za sprawowanie opieki wypłaca się w wysokości ustalonej przez sąd. Wynagrodzenie to obliczone w stosunku miesięcznym nie może przekraczać 1/10 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za okres poprzedzający dzień przyznania wynagrodzenia. Ponadto udzielenie świadczeń w postaci wynagrodzenia za sprawowanie opieki nie wymaga przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego oraz wydania decyzji administracyjnej. Na podstawie uzyskanej informacji, w roku 2012 nie wypłacano wynagrodzenia z ww. tytułu. 11

5. Ustalenia dotyczące osób i rodzin korzystających z pomocy Ośrodka w okresie objętym kontrolą Przypadek I: Klient w wieku 60 lat, samotnie gospodarujący, zamieszkuje w domu będącym własnością brata. Bierny zawodowo, nie posiada własnych źródeł utrzymania, nie pobiera świadczeń z ZUS, ani z KRUS. Klient posiada orzeczenie z 2010 roku o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, wydane czasowo na okres do 31 lipca 2014 roku. Zgodnie z jego treścią, wymaga zatrudnienia w warunkach pracy chronionej, niewymagającej wysiłku psychicznego, emocjonalnego, inicjatywności, konieczności wysokiej percepcji. Wg informacji zawartej w wywiadzie, klient ma trudną sytuacje zdrowotną, zgodnie z zaświadczeniem lekarskim, pozostaje w stałym leczeniu w Wielskim Ośrodku Zdrowia w Łapczycy oraz w przychodni specjalistycznej. Klient pobiera zasiłek stały przyznany decyzją z 2 sierpnia 2010 roku nr GOPS 5010/30/2010 w kwocie 444 zł, na okres od 1 czerwca 2010 roku do 31 lipca 2014 roku. Od ww. kwoty były odprowadzane składki na ubezpieczenie zdrowotne. W podstawie prawnej nie przywołano ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, natomiast w uzasadnieniu przywołano nie funkcjonującą ustawę z 2003 roku o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ. Wywiad kontrolny przeprowadzono 27 stycznia 2012 roku. Ustalono, że sytuacja klienta nie uległa zmianie W rubryce - praca socjalna - wpisano: Wizyta. Rozmowa o aktualnej sytuacji materialno-zdtrowotnej w/w. Informacja o działalności PKPS Z akt wynika, że 24 stycznia 2012 roku zakupiono 0,5 t. węgla na kwotę 390 zł, a następnie decyzją z 27 stycznia 2012 roku nr GOPS.8212.68.12 przyznano stronie zasiłek celowy pomoc rzeczową 500 kg opału z dowozem do miejsca zamieszkania, na kwotę 390 zł. Uzasadnienie decyzji ograniczono do dwóch zdań o treści: Zebrany materiał dowodowy daje podstawę do przyznania Pani/Panu zasiłku celowego ponieważ spełnione zostały wymogi określone w/q ustawie o pomocy społecznej. W związku z powyższym postanowiono jak na wstępie decyzji. Kolejny wywiad przeprowadzono 4 czerwca w związku z wnioskiem klienta o zasiłek celowy na zakup leków. Pracę socjalną opisano podobnie, tj: Rozmowa o aktualnej sytuacji materialno-zdtrowotnej w/w. Informacja o działalności PKPS oraz ZUS inf. O zapytanie dotyczące warunków ubiegania się o przyznanie renty. Przyznano klientowi zasiłek celowy jako dofinansowanie do zakupu leków w wysokości 100 zł. Uzasadnienie decyzji ograniczono znowu do trzech zdań o treści: Zebrany materiał dowodowy daje podstawę do przyznania Pani/Panu zasiłku celowego ponieważ spełnione zostały wymogi określone w/q ustawie o pomocy społecznej. W związku z powyższym postanowiono jak na wstępie decyzji. Wysokość zasiłku pieniężnego została podyktowana bardzo ograniczonymi środkami finansowymi przyznanymi na pomoc społeczną w 2012 roku. Decyzją z 12 października 2012 roku, w związku ze zmianą wysokości kryteriów dochodowych, zmieniono decyzję z 2 sierpnia 2010 roku w ten sposób, że od 1 października przyznano zasiłek stały w kwocie 529 zł oraz opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne. W podstawie prawnej ponownie nie przywołano ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, natomiast w uzasadnieniu figuruje nie obowiązująca ustawa z 2003 roku o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ [Dowód: akta kontroli, str. 95-100] Przypadek II: Rodzina 3-osobowa (konkubinat) z 1-rocznym dzieckiem. Zamieszkują w domu z matką klientki oraz siostrą, ale prowadzą odrębne gospodarstwo domowe. Klientka jest osobą bezrobotną, ma kłopoty zdrowotne (związane z kręgosłupem), od listopada 2011 do 12

kwietnia 2012 pozostawała na zasiłku dla bezrobotnych. Konkubin pracuje dorywczo, jest zarejestrowany w PUP jako bezrobotny bez prawa do zasiłku. Rodzina utrzymuje się ze świadczeń rodzinnych oraz dochodów z pracy dorywczej konkubenta. W marcu 2012 roku (na wniosek z 24 lutego) rodzina otrzymała świadczenie pieniężna za zakup posiłku lub żywności w wysokości 90 zł miesięcznie na osobę, na okres od 1 lutego do 30 kwietnia 2012 roku w ramach Programu dożywiania. 4 czerwca 2012 roku strona przedłożyła podanie, z którego wynika, że nie mieszka już razem z ojcem dziecka, utrzymują się tylko z zasiłku rodzinnego. W trakcie wywiadu przeprowadzonego 6 czerwca ustalono, że obecnie rodzina jest dwuosobowa, dochód wynosi 34 zł na osobę w rodzinie, a klientka utraciła prawo do zasiłku dla bezrobotnych. Klientka jest osobą schorowaną z orzeczonym lekkim stopniem niepełnosprawności, co potwierdza dołączona dokumentacja medyczna. Dochód rodziny nie wystarcza na zaspokojenie podstawowych potrzeb. W ramach pracy socjalnej poruszono kwestie związane z pogorszeniem stanu zdrowia i ewentualnym wnioskiem o zmianą orzeczenia, wyegzekwowania od ojca alimentów na rzecz dziecka oraz poszukiwania pracy za pośrednictwem Urzędu Pracy. Decyzją z 8 czerwca 2012 roku nr GOPS-5012-235/12 przyznano zasiłek celowy na dofinansowanie do potrzeb rodziny w kwocie 200 zł. Uzasadnienie ograniczono do 2 zdań: Zebrany materiał dowodowy daje podstawę do przyznania Pani/Panu zasiłku celowego ponieważ spełnione zostały wymogi określone w/q ustawie o pomocy społecznej. W związku z powyższym postanowiono jak na wstępie decyzji. Z akt wynika, że klientka w lipcu złożyła pozew przeciwko konkubentowi o alimenty na rzecz dziecka, a w sierpniu wniosek do Pzds.ON o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności. Decyzja z 4 września 2012 roku przyznano świadczenie w formie zasiłku okresowego z powodu bezrobocia w wysokości 317 zł miesięcznie na okres od 1 sierpnia do 31 października 2012 roku. W uzasadnieniu decyzji ograniczono się jedynie do wyliczenia dochodu rodziny i stwierdzenia, że spełnione są wymogi określone w art. 38 ust.1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej. 5 września 2012 roku klientka uzyskała orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności do 30 września 2014 roku i 15 października złożyła wniosek o zasiłek stały. We wrześniu uzyskała również wyrok sądowy, na mocy którego ojcu dziecka zostały zasądzone alimenty w kwocie 350 zł miesięcznie. W wywiadzie z 18 października ustalono,że aktualny dochód rodziny, to 585 zł, czyli 292,50 zł na osobę w rodzinie. W związku z ty, decyzją z 18 października 2012 roku nr GOPS-5010-81/2012 przyznano stronie zasiłek stały w kwocie 163,50 zł od 1 października 2012 roku do 30 września 2014 roku. Od listopada 2012 roku kwota zasiłku została zwiększona do 422 zł. W uzasadnieniach decyzji przywołano nie obowiązującą już ustawę z 2003 roku o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ. [Dowód: akta kontroli, str. 101-102] Przypadek III: Klientka, lat 71, panna, utrzymuje się z zasiłku stałego i zasiłku pielęgnacyjnego (dochód 542 zł). Najbliższą rodziną jest siostra przebywająca w DPS w Bochni. Klientka zamieszkiwała wraz z siostrą i jej rodziną, która nie była dłużej w stanie zapewniać jej opieki ze względu na jej stan zdrowia (demencja starcza, zaniki pamięci i brak orientacji).. Klientka od 1 października 2012 roku pobiera zasiłek stały na podstawie decyzji z 21 maja 2004 roku, zmienionej decyzją z 2 października 2012 roku nr GOPS 5010-6/12, w kwocie 389 zł. W uzasadnieniu decyzji przywołano nie obowiązującą już ustawę z 2003 roku o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ. Decyzją z 3 października 2012 roku nr GOPS 5026-5/2012, skierowana klientkę do DPS w Bochni dla osób w podeszłym wieku. Decyzją z 22 października PCPR w Bochni umieścił 13

klientkę w DPS w Bochni od 22 października 2012 roku. W związku z zamieszkaniem w DPS, decyzją z 31 października 2012 roku ustalono odpłatność za pobyt w DPS w wysokości 379,40 zł. [Dowód: akta kontroli, str. 103-106] Przypadek IV: Klientka, ur. w 1963 roku. Ze względu na chorobę (zespół psychoorganiczny - pourazowy) została umieszczona w Domu Pomocy Społecznej w Stróżach, gdzie przebywa od roku 2004. Klientka jest wdową, ma dwoje dorosłych dzieci, z którymi utrzymuje kontakt, córka odwiedza ją bardzo często. Klientka pobiera zasiłek stały, przyznany decyzją GOPS w Zakliczynie w kwocie 444 zł. W związku z zamieszkiwaniem w DPS, decyzją z 14 marca 2011 roku ustalono odpłatność za pobyt w DPS w wysokości 310,80 zł, a odpłatność Gminy w wysokości 2 084,54 od 1 marca 2012 roku. Jak wynika z dokumentów, odpłatność w tej wysokości została ustalono już w roku 2008, a zmiany decyzji w kolejnych latach następowały jedynie z powodu zmiany kosztów utrzymania w DPS i tym samym wzrostu kwoty pokrywanej przez Gminę. Decyzją z 1 marca 2012 roku nr GOPS 5026/6/08/11/12, dokonano kolejnej zmiany decyzji z 16 grudnia 2004 roku i ponownie ustalono, że od 1 marca odpłatność klientki za DPS wynosić będzie 310,80 zł, a odpłatność Gminy 2 343,01 zł. Jako uzasadnienie decyzji podano W związku ze zmianą ustalenia kosztu utrzymania mieszkańca w Domu Pomocy Społecznej w Stróżach zarządzenie Nr 2.2011 Starosty Tarnowskiego z dnia 08 lutego 12011r. mając na względzie normy art. 60 i art. 61 ustawy o pomocy społecznej dokonano zmiany jw.. Z wywiadu kontrolnego przeprowadzonego 2 listopada 2012 roku wynika, że w związku ze zmianą kryteriów dochodowych, od 1 października dochód strony wzrósł do kwoty 529 zł. Na tej podstawie, decyzją z 11 października 2012 roku nr GOPS 5026/6/08/11/12, zmieniono decyzję w sprawie odpłatności od 1 października i ustalono, że strona opłacać będzie kwotę 370,30 zł, natomiast pozostała kwota będzie regulowana przez GOPS w Bochni. [Dowód: akta kontroli, str. 107-112] Przypadek V: Klientka jest wdową, wychowuje sama dwoje dzieci, starsza córka studiuje na UE w Krakowie, młodsza uczy się w szkole w Proszówkach. W listopadzie 2012 roku w wyniku pożaru, spłonął dach domu, w którym rodzina zamieszkuje oraz spaliła się instalacja elektryczna. Klientka wystąpiła do GOPS z wnioskiem o pomoc w formie opału, dożywiania córki w szkole i pokrycia kosztów prądu. Rodzina utrzymuje się z zarobków matki oraz renty rodzinnej. W sumie dochód wyliczono na kwotę 2 707,22 zł, tj. 902,41 zł na osobę w rodzinie. Po rozpatrzeniu wniosku klientki, przyznano jej pomoc w formie zasiłku celowego z tytułu zdarzenia losowego, na pokrycie niezbędnych wydatków oraz zasiłek celowy na pokrycie kosztów remontu dachu (zakup niezbędnych materiałów). Z akt wynika, że koszty samej robocizny miał pokryć zakład pracy klientki. Ponadto młodsza córka została objęta dożywianiem w szkole (w ramach art. 6a). Decyzją z 6 listopada 2012 roku przyznano również specjalny zasiłek celowy na dofinansowanie do kosztów nauki w wysokości 1900 zł, na opłacenie 1. semestru studiów na UE w Krakowie, dla starszej córki. Ponieważ wysokość przyznanego zasiłku, jak również jego przeznaczenie, wydawała się kontrolującym dyskusyjna, poproszono o dodatkowe wyjaśnienia. Otrzymano notatkę służbową o następującej treści: W dniu 02. Listopada 2012 r. miał miejsce pożar budynku mieszkalnego Pani [...] Zniszczeniu uległa druga kondygnacja budynku wraz z dachem. Z uwagi na przejściowo bardzo trudną sytuację finansową i mieszkaniową rodziny spowodowaną pożarem przyznano na wniosek w / wymienionej (złożony w dniu 5.11.2012 r.) z art. 6a pomoc w formie dożywiania córki [...] w Zespole Szkół Gminnych w Proszówkach od dnia 5.11.2011 14

do 21.12.2012 r. Z uwagi na duże koszty związane z remontem oraz zakupem wyposażenia zniszczonych pomieszczeń (meble, sprzęt, AGD itp.) po przeanalizowaniu zaistniałej sytuacji Wójt Gminy Bochnia wraz z Kierownikiem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bochni podjęli decyzję w sprawie pokrycia (zwrotu) opłaty studiów semestr I dla córki [...]. W związku z tym wydano decyzję przyznającą. W decyzjach przyznających pomoc finansową omyłkowo został ujęty art. 41 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej, a winien być ujęty art. 40 ust.1. Na tym zakończono notatkę i podpisano. [Dowód: akta kontroli, str. 113-118] Przypadek VI: Osoba samotnie gospodarująca, lat 51. Klient nie pracuje zawodowo, na podstawie dokumentacji ustalono, iż pozostaje pod stałą opieką osób drugich, tj. siostry. W aktach znajdowało się pełnomocnictwo notarialne udzielone siostrze do reprezentowania go wobec osób fizycznych i prawnych, do dokonywania wszelkich czynność niezbędnych do załatwiania spraw życia codziennego. Brak osób zobowiązanych do alimentacji. Z akt wynika, iż dom, w którym mieszka jest bardzo stary i wyposażony w bardzo ubogi sprzęt gospodarstwa domowego. Sytuacja zdrowotna klienta: stan po wylewie lewej półkuli mózgu, w związku z powyższym siostra pomaga w formie opieki. Na podstawie orzeczenia z 22.10.2010 roku zaliczony został do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, na czas określony do dnia 31.10.2013 roku. Jedynym źródłem utrzymania klienta jest zasiłek pielęgnacyjny, nie posiada gospodarstwa rolnego. Klient ma przyznany zasiłek stały na mocy decyzji GOPS 5010/59/10 z 17.11.2010 roku na okres od 1.11.2010 do 31.10.2013 roku w kwocie 324 zł miesięcznie oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne. W uzasadnieniu decyzji przywołano nieobowiązującą ustawę z dnia 23 sierpnia 2003 roku o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia. Dnia 2 kwietnia 2012 roku do GOPS wpłynął wniosek o pomoc finansową, do którego dołączono faktury za leki. Wywiad przeprowadzono 10.04.2012 roku, ustalono sytuację klienta oraz jego dochód na łączną kwotę 477 zł. Pracownik socjalny stwierdził, iż ze względu na trudną sytuację zdrowotną klient nie jest w stanie samodzielnie zabezpieczyć podstawowych potrzeb bytowych, zawnioskował także o wypłatę zasiłku stałego w dotychczasowej wysokości. Jako pracę socjalną wskazano: kontakt z siostrą w/w (opiekun prawny). Decyzją GOPS.5024-98/12 z 10.04.2012 roku udzielono pomocy w formie zasiłku celowego w ramach Programu, na zakup posiłku lub żywności w wysokości 90 zł miesięcznie na okres od 1 kwietnia do 30 czerwca 2012 roku. Następna aktualizacja została przeprowadzona 4.05.2012 roku, w pracy socjalnej odnotowano rozmowa na temat sytuacji zdrowotnej w/w. W związku z kolejnym wnioskiem o pomoc finansową na leki z 28.06.2012 roku, 4 lipca przeprowadzono wywiad, ustalając, iż stan zdrowia klienta znacznie się pogorszył, w związku z tym ponosi duże koszty na wykupienie niezbędnych lekarstw. Pracownik socjalny stwierdził, iż klient ze względu na swoją trudną sytuację zdrowotną nie jest w stanie poprawić sytuacji bytowej. Pracę socjalną opisano następująco: udzielono informacji na temat działalności PFRON możliwość ubiegania się o dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych. Decyzją GOPS-5012-253/12 z 4 lipca 2012 roku udzielono pomocy w formie zasiłku celowego w wysokości 100 zł na dofinansowanie do zakupu lekarstw. Uzasadnienie powyższej decyzji ograniczono do określenia jednego zdania: zebrany materiał dowodowy daje podstawę do przyznania Pani/Panu zasiłku celowego ponieważ spełnione zostały wymogi określone w/w ustawie o pomocy społecznej. Brak uzasadnienia faktycznego i prawnego, z którego wynikałby fakt spełniania przez stronę kryteriów wynikających z ustawy o pomocy społecznej. Zgodnie z treścią art. 107 Kodeksu 15

postępowania administracyjnego 1. Decyzja powinna zawierać: oznaczenie organu administracji publicznej, datę wydania, oznaczenie strony lub stron, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygniecie, uzasadnienie faktyczne i prawne, pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie, podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji. Decyzja, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego lub skarga do sądu administracyjnego, powinna zawierać ponadto pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa lub skargi. 2. Przepisy szczególne mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać decyzja. 3. Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których sie oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa. 4. Można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony; nie dotyczy to jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek odwołania. 5. Organ może odstąpić od uzasadnienia decyzji również w przypadkach, w których z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny. W związku z pobieraniem zasiłku stałego sporządzono następny wywiad 18.10.2012 roku, podczas którego klient został poinformowany o zmianie wysokości zasiłku stałego, na którą wyraził zgodę w związku ze zmianą kryteriów dochodowych i kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Pracę socjalną określono następująco: udzielono informacji na temat zmiany kryterium dochodowego. Ponadto klient złożył także prośbę 25.10.2012 roku o dofinansowanie do zakupu lekarstw oraz opału. W następstwie poczynionych ustaleń dokonano zmiany wysokości zasiłku stałego na kwotę 389 zł miesięcznie z dniem 1.10.2012 roku na mocy decyzji GOPS.5010-43/12 z 18.10.2012 r. W uzasadnieniu przywołano nieobowiązującą ustawę z dnia 23 sierpnia 2003 roku o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia. Decyzję wysłano listownie za pokwitowaniem ze znacznym opóźnieniem od dnia jej wydania, tj. 9.11.2012 roku. Udzielono także pomocy w formie zasiłku celowego w kwocie 150 zł na dofinansowanie do zakupu lekarstw (decyzja GOPS.5012-449/12 z 26.10.2012). Decyzję opatrzono rygorem natychmiastowej wykonalności, a w sentencji wskazano, iż wypłata dopiero w dniu 20.11.2012/, oraz zasiłek celowy - pomoc rzeczowa ½ tony opału z dowozem do miejsca zamieszkania w kwocie 375 zł (decyzja z 26.10.2012 roku). Powyższe dwie decyzje także zostały wysłane listownie za pokwitowaniem w dniu 9.11.2012 roku. Uzasadnienie powyższych dwóch decyzji dotyczących zasiłków celowych, analogicznie jak w decyzji z lipca, ograniczono do zapisu: zebrany materiał dowodowy daje podstawę do przyznania Pani/Panu zasiłku celowego ponieważ spełnione zostały wymogi określone w/w ustawie o pomocy społecznej. [Dowód: akta kontroli, str. 127-136] Przypadek VII: Osoba samotnie gospodarująca, lat 55, prowadzi samodzielnie gospodarstwo domowe, nie pracuje zawodowo ani dorywczo, pozostaje w stałym leczeniu, nie posiada żadnych świadczeń z ZUS ani KRUS. Jedynym źródłem utrzymania klientki jest zasiłek pielęgnacyjny. Orzeczeniem z 5.01.2004 roku została zaliczona do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności na stałe, w związku z powyższym otrzymuje zasiłek stały z GOPS, przyznany od 1 maja 2004 roku początkowo w kwocie 244 zł miesięcznie (wówczas na utrzymaniu klientki była córka, syn umieszczony w rodzinie zastępczej). Zmiana wysokości 16