AKTUALIZACJA ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE DLA OBSZARU MIASTA POZNANIA Część 13 Podsumowanie i wnioski
W 755.13 2/7 I. Podstawowe zadania Aktualizacji założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru Miasta Poznania to: 1) Dostosowanie do obecnie obowiązującej ustawy Prawo energetyczne oraz do Założeń polityki energetycznej Polski do 2030 roku. 2) Ocena bezpieczeństwa energetycznego Miasta Poznań. 3) Ocena trafności prognoz i realizacji podstawowych Założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe z 2001 r.. 4) Zapewnienie nowym odbiorcom dostępu do poszczególnych nośników energii. 5) Rozwój konkurencji na rynku energii. 6) Zaproponowanie optymalnego modelu pokrycia potrzeb energetycznych na terenie Miasta. 7) Zdefiniowanie przedsiębiorstwom energetycznym przyszłego, lokalnego rynku energii, uwiarygodnienia popytu na energię, a co za tym idzie uniknięcie nietrafionych inwestycji w zakresie wytwarzania, przesyłu i dystrybucji energii. 8) Wskazanie działań Urzędu Miasta w zakresie kreowania polityki energetycznej na szczeblu lokalnym (w tym zakres współpracy z gminami ościennymi). 9) Wskazanie prawdopodobnych zmian jednostkowych cen nośników energii cieplnej w perspektywie roku 2025. II. Opracowana Aktualizacji założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru Miasta Poznania spełnia wymogi ustawy Prawo energetyczne i zawiera między innymi: 1) Ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, 2) Przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych, 3) Możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii z uwzględnieniem energii elektrycznej i ciepła wytwarzanych w odnawialnych źródłach energii, energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła oraz zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych,
W 755.13 3/7 4) Zakres współpracy z innymi gminami. 5) Opracowana aktualizacja Założeń do planu jest również zgodna z Założeniami polityki energetycznej Polski do 2030 roku. III. Wykonana analiza stanu istniejącego wykazała, iż systemy energetyczne funkcjonujące na obszarze Miasta Poznania zapewniają wystarczający poziom bezpieczeństwa dostaw poszczególnych nośników energii. Dla zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego w perspektywie bilansowej krótko (rok 2015) średnio (rok 2020) i długoterminowej (rok 2025) w opracowaniu oszacowano zapotrzebowanie na nośniki energii dla obszarów bilansowych oraz nowych terenów rozwojowych Miasta Poznania. Informacja ta powinna zostać ujęta w planach rozwojowych poszczególnych przedsiębiorstw energetycznych. Realizacja zabezpieczenia potrzeb energetycznych Miasta Poznań w zakresie ciepła sieciowego, energii elektrycznej i gazu, obejmująca modernizację i rozwój poszczególnych systemów energetycznych leży w gestii poszczególnych przedsiębiorstw energetycznych. IV. W opracowaniu określono tempo rozwoju Miasta Poznania wyrażone w potrzebach cieplnych nowego budownictwa. Przygotowane zostały trzy scenariusze rozwoju Miasta: Optymalny (zakładający utrzymanie średniego tempa rozwoju Miasta z lat ubiegłych) Minimalny (zakładający zmniejszone tempo rozwoju Miasta) Maksymalny (zakładający dynamiczny rozwój Miasta) Scenariusze te poza rozwojem nowego budownictwa na terenie Miasta zakładają również istotne działania termomodernizacyjne, skutkujące zmniejszeniu zapotrzebowania na ciepło obiektów już istniejących. Scenariusz minimalny zakłada termomodernizację obiektów na poziomie niezbędnego minimum. Scenariusz optymalny zakłada działania termomodernizacyjne prowadzone na większą skalę, natomiast scenariusz maksymalny zakłada wykonanie 90%
W 755.13 4/7 koniecznych prac termomodernizacyjnych na terenie Miasta do roku 2025 (dla wszystkich obiektów w Mieście). Zadaniem własnym Miasta w zakresie termomodernizacji jest ocena i selekcja obiektów zarządzanych przez UM, a następnie sprecyzowanie działań zmierzających do zmniejszenia zapotrzebowania na ciepło i energię elektryczną a także promowanie działań termomodernizacyjnych wśród mieszkańców Miasta. Dla każdego ze scenariuszy rozwoju określono sugerowany model pokrycia potrzeb cieplnych poprzez system gazowniczy bądź ciepłowniczy, pozostawiając niewielką część nowego budownictwa bez przypisania sugerowanego sposobu zaopatrzenia w ciepło, dla których to przewiduje się pełną konkurencję systemu ciepłowniczego i gazowniczego, nie wykluczając również powstawania lokalnych kotłowni gazowych bądź olejowych. V. Wykonane obliczenia emisji zanieczyszczeń wskazują na zmniejszenie jej emisji w stosunku do roku 2000, co jest efektem proekologicznej polityki prowadzonej przez Miasto, która między innymi objawia się w Miejscowych Planach Zagospodarowania Przestrzennego, w których to nie dopuszcza się ogrzewania nowo powstających obiektów z wykorzystaniem węgla kamiennego promując wykorzystanie źródeł o mniejszej szkodliwości dla środowiska naturalnego, co w znaczący sposób przyczynia się do redukcji niskiej emisji na terenie Miasta. W niniejszym opracowaniu prognozując zapotrzebowanie Miasta na ciepło na lata przyszłe oraz prognozowaną strukturę bilansową zaspokajania potrzeb cieplnych Miasta utrzymano tendencję zmniejszania udziału węgla w ogrzewaniu pomieszczeń. Efektem tego, oraz prawdopodobną koniecznością zmniejszenia emisji zanieczyszczeń emitowanych przez jednostki zainstalowane w systemie ciepłowniczym (ze względu na prawdopodobne wdrożenie do polskiego prawa dyrektywy Unii Europejskiej nakazującej drastyczne obniżenie emisji po roku 2015 w źródłach takich jak na przykład EC Karolin) będą dalsze, znaczące, spadki emisji zanieczyszczeń na terenie Miasta.
W 755.13 5/7 VI. Aktualnie spożytkowanie potencjału odnawialnych źródeł energii na terenie Miasta jest niewielkie i sprowadza się do instalacji indywidualnych wykorzystujących układy solarne oraz pompy ciepła. Na terenie Miasta Poznania nie ma odpowiednich warunków do wykorzystania na większą skalę energii wodnej, wiatrowej oraz geotermalnej. Natomiast zrealizowanie planowanych inwestycji na terenie EC Karolin oraz H. Cegielski S.A. spowoduje, iż do roku 2015 udział produkcji ciepła z systemu ciepłowniczego w 27% będzie pochodzić ze źródeł odnawialnych. VII. W ramach Aktualizacji założeń do planu dokonano ankietyzacji budynków użyteczności publicznej, które leżą w gestii Urzędu Miasta. Stan techniczny tych budynków a tym samym stan energetyczny jest bardzo różny. Istotny jest fakt, że roczny koszt ogrzewania i przygotowania ciepłej wody wszystkich budynków zamyka się kwotą ok. 30 mln. zł. Jest to wielkość, która wskazuje na przydatność prowadzenia działań mających na celu między innymi docelowe obniżenie kosztów ponoszonych przez Miasto na potrzeby cieplne budynków użyteczności publicznej. Ponadto Miasto, ze względu na wysokie koszty ogrzewania, powinno rozważyć zmianę paliwa w obiektach zarządzanych przez UMP z olejowego oraz koksowniczego na alternatywne (gaz ziemny bądź zasilanie z systemu ciepłowniczego w rejonach występowania sieci cieplnej). W kolejnym etapie zarządzenie energię w mieści powinno obejmować również zapotrzebowanie i zużycie energii elektrycznej. VIII. Poniżej zestawiono podstawowe elementy wykonanej Aktualizacji założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru Miasta Poznania które wpływają na minimalizację kosztów usług energetycznych: 1) Przedsiębiorstwa energetyczne otrzymują szczegółowy bilans potrzeb energetycznych miasta z podziałem na poszczególne obszary bilansowe. Bilans ten wskazuje również na główne kierunki rozwoju miasta i gminy. Zatem przedsiębiorstwa energetyczne planując rozbudowę lub modernizację urządzeń
W 755.13 6/7 energetycznych powinny już na etapie planowania uwzględnić przyszłe potrzeby energetyczne. 2) Sugerowany sposób zaopatrzenia w ciepło pozwoli na ograniczenie ryzyka inwestycyjnego. 3) Maksymalne wykorzystanie istniejących rezerw i nadwyżek w poszczególnych systemach energetycznych. 4) Dostosowanie zakresu modernizacji poszczególnych urządzeń energetycznych do rzeczywistych potrzeb. IX. Wykonany w roku 2001 Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla obszaru miasta Poznania zakładał bardzo dynamiczny rozwój Miasta w zakresie zapotrzebowania na media energetyczne. Zbilansowane zapotrzebowanie na rok 2009 okazało się być znacznie mniejsze (o ponad 600MW) niż wykazywały to prognozy z roku 2001. Zużycie mediów i planowana rozbudowa systemów również nie była tak dynamiczna jak zakładano w roku 2001. Pomimo tego faktu Miasto Poznań, jak zostało to wykazane w niniejszym opracowaniu, jest w dobrym stopniu zabezpieczone pod względem dostaw ciepła, energii elektrycznej oraz gazu. Przeprowadzone przez poszczególne przedsiębiorstwa energetyczne działania modernizacyjne i remontowe, pomimo dynamicznego rozwoju Miasta, nie spowodowały konieczności realizacji wszystkich inwestycji wskazanych jako konieczne w Założeniach do planu z roku 2001. X. Przeprowadzone od roku 2001 procesy prywatyzacyjne przedsiębiorstw energetycznym nie spowodowały zmniejszenia bezpieczeństwa energetycznego Miasta. XI. Do zadań Urzędu Miejskiego należy: 1) W ramach planu zagospodarowania przestrzennego i planów miejscowych koordynowanie rozwoju poszczególnych systemów energetycznych i ich zakresów działania w pokrywaniu potrzeb cieplnych Miasta w oparciu o zasady określone w niniejszej Aktualizacji założeniach do planu,
W 755.13 7/7 2) Prowadzenie w możliwie szerokim zakresie prac modernizacyjnych obiektów zarządzanych przez Urząd a także propagowanie wśród mieszkańców Miasta oraz właścicieli obiektów usługowo handlowych podejmowanie takich działań. 3) Analiza planów rozwoju przedsiębiorstw energetycznych działających na terenie miasta Poznania, której celem będzie ocena zachowania ich spójności z opracowaną Aktualizacją założeń do planu, 4) Opracowanie Aktualizacji założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe miasta Poznania, zgodnie z Ustawą Prawo Energetyczne, wymaga aktualizacji w roku 2014. 5) W związku z faktem, iż w roku 2016 będą obowiązywały nowe normy emisyjne, konieczne jest opracowanie sprawozdania z podjętych przez Dalkię Poznań działań zmierzających do ich spełnienia. Sugeruje się wykonanie takiego sprawozdania w roku 2013.