SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI MIASTA TYCHY Program przekształceń i humanizacji blokowisk edycja III przyjętego uchwałą Rady Miasta numer: 0150/XXXII/724/09 w dniu 25 czerwca 2009 r. (aktualizacja programu uchwałą Rady Miasta numer: XXIII/508/12 z dnia 25 października 2012 r. oraz XXXII/665/13 z dnia 27 czerwca 2013 r.) Tychy, dnia 11.04.2014 r. 1
SPIS TREŚCI I. Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Tychy.. 3 II. Obszary objęte Programem Rewitalizacji 4 III. Projekty ujęte w Lokalnym Programie Rewitalizacji...... 7 IV. Realizacja projektów ujętych w programie.. 8 1. Rewitalizacja Placu św. Anny.... 8 2. Program rewitalizacji dzielnicy Stare Tychy i osiedla B : Adaptacja... 11 nieruchomości dla potrzeb Muzeum Miejskiego przy Placu Wolności 1 3. Komplementarność działań w ramach rewitalizacji... 13 dzielnicy Stare Tychy i osiedla B 4. Rewitalizacja Placu Baczyńskiego: Termomodernizacja.. 17 budynków wokół Placu Baczyńskiego 5. Rewitalizacja Placu Baczyńskiego w Tychach... 19 6. Rewitalizacja Placu Baczyńskiego: Pasaż Kulturalny Andromeda... 22 7. Mediateka XXI w. w Tychach. Rewitalizacja obiektu po Zespole.... 29 Szkół Municypalnych 8. Osada równych szans. Kompleksowa rehabilitacja i rewitalizacja... 31 starej dzielnicy mieszkaniowej Osada 9. Projekty zrealizowane bez udziału finansowego budżetu miasta 34 V. Podsumowanie... 38 2
I. Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Tychy Rewitalizacja (łac. re + vita, dosłownie: przywrócenie do życia, ożywienie) obszarów miejskich jest wieloletnim, kompleksowym, skoordynowanym procesem, którego celem jest przywrócenie ładu przestrzennego, rozwiązanie lub złagodzenie problemów społecznych i gospodarczych oraz nadanie rewitalizowanym obszarom lub obiektom nowych funkcji. Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Tychy (LPR) opracowany został w 2009 roku i przyjęty przez Radę Miasta uchwałą nr 0150/XXXII/724/09 w dniu 25 czerwca 2009 r. Z uwagi na zmianę wytycznych Instytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Śląskiego oraz powstanie nowej możliwości finansowania przedsięwzięć rewitalizacyjnych w ramach Inicjatywy JESSICA, dokument wymagał kilku aktualizacji. Zaktualizowany LPR przyjęto kolejno uchwałami Rady Miasta: nr XXIII/508/12 z dnia 25 października 2012r. i nr XXXII/665/13 z dnia 27 czerwca 2013 r. Działania rewitalizacyjne ujęte w LPR były zgodne z okresem programowania funduszy unijnych 2007-2013 i realizowane przy uwzględnieniu możliwości i obowiązujących w tym okresie zasad pozyskiwania funduszy strukturalnych w tym środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Sprawozdanie z realizacji LPR opiera się na analizie stanu zaawansowania przedsięwzięć wpisanych do programu, zarówno realizowanych przez Urząd Miasta Tychy i jednostki organizacyjne, jak i przez inne podmioty z terenu miasta Tychy, które wnioskowały o ujęcie przedsięwzięć w obszarach wyznaczonych do rewitalizacji. Celem programu było Tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności oraz przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów poprzez ożywienie gospodarcze i społeczne miasta, w tym nadanie obiektom i terenom zdegradowanym nowych funkcji społeczno-gospodarczych. Powyższy cel został osiągnięty poprzez zrealizowane przedsięwzięcia, które opisano w niniejszym sprawozdaniu. Rozpoznany obraz oczekiwań rozwojowych pokrywał się i realizował wizję pożądanego stanu miasta, przedstawioną w obowiązującej strategii rozwoju: Tychy 2013 : określoną jako: Tychy są miastem realizującym rozwój trwały i zrównoważony, której strukturę wyznacza układ trzech wartości podstawowych: przedsiębiorczość, wiedza, środowisko. 3
II. Obszary objęte Programem Rewitalizacji Na podstawie analizy sytuacji miasta, a także wyników badań i analiz, przy udziale rożnych podmiotów współuczestniczących w opracowywaniu programu, zidentyfikowano dwa obszary, które poddane zostały rewitalizacji. Wybrane obszary, poza kumulacją problemów, charakteryzowały się dużą aktywnością ich mieszkańców, co stwierdzono na podstawie ilości projektów zgłoszonych do Lokalnego Programu Rewitalizacji. Program koncentruje się w szczególności wokół obszaru centralnego miasta, w którym ogniskują się zarówno wszystkie główne problemy, jak i jego rozwojowe szanse. Część ta obejmuje następujące osiedla: A, B", D, K", H", U", M", N ", O. Ponadto w programie ujęto obszar położony poza częścią centralną, lecz bardzo ważny z punktu widzenia potrzeb, działań istotnych w skali miasta osiedle Osada. Przy określeniu obszaru rewitalizacji wzięto pod uwagę: poziom degradacji terenów, poziom degradacji infrastruktury technicznej budynków, poziom bezrobocia, ubóstwa i przestępczości oraz trudne warunki mieszkaniowe, przedsiębiorczość mieszkańców. Lokalizację obszarów rewitalizacji na terenie miasta przedstawiono na mapie poniżej. Źródło: System Informacji o terenie Urzędu Miasta Tychy 4
Działaniami rewitalizacyjnymi zostały objęte dwa obszary: Obszar A stare osiedle fabryczne Osada Osada to stary, stuletni kwartał robotniczy, wybudowany w latach 1896-1902, stanowiący w przeszłości zaplecze siły roboczej dla pobliskiej Fabryki Papieru. Instrumentalne podejście do dzielnicy znajduje odzwierciedlenie w jego architekturze, a także w usytuowaniu przestrzennym. Główne problemy, które przemawiały za wyznaczeniem tej części miasta do rewitalizacji to: wysoki stopień dekapitalizacji starej zabudowy oraz zwiększająca się liczba osób wymagających pomocy społecznej i osób długotrwale bezrobotnych. Lokalizację obszaru do rewitalizacji przedstawiono poniżej. 5
Obszar B Śródmieście miasta Obszar ten charakteryzuje się jednolitą zabudową mieszkaniową, uzupełnioną infrastrukturą handlowo-usługową, powstałą w czasach PRL. Budynki, które powstały w latach 1951 1975 wykazały wady technologiczne, niedbałe wykonawstwo i niską jakość materiałów budowlanych. Większość z nich nie była remontowana - ich stan techniczny i poziom efektywności energetycznej nie odpowiada współczesnym standardom. Poniżej na mapie przedstawiono lokalizację obszaru B. Lokalizacja Obszaru B: Śródmieście miasta (oznaczone kolorem żółtym) i obszarów mieszkalnictwa (oznaczonych kolorem czerwonym) 6
III. Projekty ujęte w Lokalnym Programie Rewitalizacji Poniżej w tabeli przedstawiono projekty ujęte w Lokalnym Programie Rewitalizacji edycja III i kolejnych aktualizacjach dokumentu. Kolorem żółtym oznaczono projekty miejskie. Pozostałe dotyczą innych podmiotów z terenu miasta Tychy. Nazwa zadania Rewitalizacja Placu św. Anny Program rewitalizacji dzielnicy Stare Tychy i osiedla B : Adaptacja nieruchomości dla potrzeb Muzeum Miejskiego przy Placu Wolności 1 Rewitalizacja Placu Baczyńskiego: - Termomodernizacja budynków wokół Placu Baczyńskiego w Tychach Rewitalizacja Placu Baczyńskiego: - Przebudowa Placu Baczyńskiego Rewitalizacja Placu Baczyńskiego: - Pasaż Kulturalny Andromeda Mediateka XXI w. w Tychach. Rewitalizacja obiektu po Zespole Szkół Municypalnych Osada równych szans Kompleksowa rehabilitacja i rewitalizacja starej dzielnicy mieszkaniowej Osada Przebudowa elewacji poprzez demontaż i utylizację istniejącego docieplenia z zastosowaniem płyt azbesotowo-cementowych ACEKOL z jednoczesnym wykonaniem docieplenia ścian zewnętrznych z uwzględnieniem obowiązujących norm i standardów ul. Boczna 3-9 Przebudowa elewacji poprzez demontaż i utylizację docieplenia z zastosowaniem płyt azbestowo-cementowych ACEKOL z jednoczesnym wykonaniem docieplenia ścian zewnętrznych z uwzględnieniem obowiązujących norm i standardów ul. Dunikowskiego 24-30 Przebudowa elewacji poprzez demontaż i utylizację docieplenia z zastosowaniem płyt azbestowo-cementowych ACEKOL z jednoczesnym wykonaniem docieplenia ścian zewnętrznych z uwzględnieniem obowiązujących norm i standardów ul. Honoraty 36-40 Przebudowa elewacji poprzez demontaż i utylizację docieplenia z zastosowaniem płyt azbestowo-cementowych ACEKOL z jednoczesnym wykonaniem docieplenia ścian zewnętrznych z uwzględnieniem obowiązujących norm i standardów ul. Honoraty 2-12 Przebudowa elewacji poprzez demontaż i utylizację docieplenia z zastosowaniem płyt azbestowo-cementowych ACEKOL z jednoczesnym wykonaniem docieplenia ścian zewnętrznych z uwzględnieniem obowiązujących norm i standardów ul. Rodakowskiego 41 5 Przebudowa elewacji poprzez demontaż i utylizację docieplenia z zastosowaniem płyt azbestowo-cementowych ACEKOL z jednoczesnym wykonaniem docieplenia ścian zewnętrznych z uwzględnieniem obowiązujących norm i standardów ul. Honoraty 48-54 Zastępowanie azbestowych elementów (elewacji) budynków wielorodzinnych mieszkalnych materiałami mniej szkodliwymi dla człowieka i środowiska w budynkach przy ul. Hetmańskiej 11, 13 Demontaż i utylizacja docieplenia wykonanego z materiałów zawierających azbest oraz zastąpienie zlikwidowanego docieplenia nowymi materiałami w dwóch budynkach nieruchomości przy ul. Honoraty 14-26 Zastępowanie azbestowych elementów budynków wielorodzinnych mieszkalnych materiałami mniej szkodliwymi dla zdrowia człowieka - przebudowa elewacji na osiedlu K 7
URSZULA BEZ AZBESTU zastępowanie azbestowych elementów budynków wielorodzinnych mieszkalnych materiałami mniej szkodliwymi dla zdrowia człowieka wraz z utylizacja azbestu TĘCZOWA HONORATA zastępowanie azbestowych elewacji budynków wielorodzinnych mieszkalnych materiałami mniej szkodliwymi dla zdrowia człowieka wraz z utylizacją azbestu Przebudowa pawilonu wolnostojącego przy ul. Uczniowskiej, 7 w którym zlokalizowana jest placówka kulturalno-oświatowa oraz lokale usługowo-handlowe wraz z zagospodarowaniem przyległego do pawilonu terenu rekreacyjnego oraz boiska wielofunkcyjnego na osiedlu Urszula w Tychach N ASZE O SIEDLA PRZYJAZNE LUDZIOM I ŚRODOWISKU zastępowanie azbestowych elementów budynków wielorodzinnych mieszkalnych materiałami mniej szkodliwymi dla zdrowia człowieka wraz z utylizacją azbestu Remont pawilonów wolnostojących, w których zlokalizowane są placówki funkcjonujące w systemie oświatowym: Przedszkole nr 19 Al. Niepodległości 154 i Przedszkole nr 22 ul. Dąbrowskiego 85 wraz z zagospodarowaniem przyległego terenu Utworzenie parku nowoczesnych technologii w dziedzinie IT i projektowania graficznego Zaplecze Parku IT część restauracyjna i biurowa oraz okołoturystyczna Rewitalizacja zabudowy Browaru Obywatelskiego -budynek mlutowni oraz administracji Rewitalizacja zabudowy Browaru Obywatelskiego wraz z otoczeniem warzelnia, maszynownia i kotłownia oraz budynek studni Rewitalizacja zabudowy Browaru Obywatelskiego wraz z otoczeniem leżakownia, bednarnia i warsztat IV. Realizacja projektów ujętych w programie Projekty miejskie: 1. Rewitalizacja Placu św. Anny - projekt zrealizowany Opracowana w 2009 r. dokumentacja projektowa zakładała rewitalizację i przywrócenie temu miejscu dawnej funkcji. Przebudowa obejmowała cały plac wraz z dojazdami od strony ul. Andersa. Nawierzchnia dróg i chodników wykonana została z różnych rodzajów kolorowej kostki brukowej, powstała nowa zieleń i elementy małej architektury. Po przebudowie placu zlikwidowany został odcinek jezdni biegnący wzdłuż dawnego domu kultury. Ruch samochodów prowadzony jest od wyjazdu ulicy Andersa do ul. Wojska Polskiego. Powierzchnia wyznaczona jest od południa przez dom kultury, a od północy, wschodu i zachodu przez jezdnię i parking, stanowi właściwą część rekreacyjną placu z trawnikami i ławeczkami, której centralnym elementem jest fontanna. Ruch kołowy prowadzony jest za budynkiem dawnego domu kultury. Ciąg komunikacyjny łączy się na osi północ - południe, wychodząc w kierunku północnym 8
i okalając rzeźbę murarki. Przestrzeń za domem kultury przeznaczona została na nowe miejsca parkingowe. Poniżej przedstawiono zdjęcia po realizacji inwestycji Placu św. Anny. Źródło: Miejski Zarząd Ulic i Mostów Źródło: Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych 9
Źródło: Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych Projekt zrealizowano latach: 2012-2013 Koszt inwestycji wynosił: 2 700 710,58 zł Finansowanie: środki własne z budżetu miasta Wskaźniki zaplanowane w ramach projektu zostały osiągnięte 10
2. Program rewitalizacji dzielnicy Stare Tychy i osiedla B : Adaptacja nieruchomości dla potrzeb Muzeum Miejskiego przy Placu Wolności 1 W latach 2009-2010 opracowano dokumentację projektową adaptacji nieruchomości. Natomiast realizację inwestycji przeprowadzono w latach 2011-2012, która polegała na rozbudowie i zmianie sposobu użytkowania budynku po byłej Prokuraturze z przeznaczeniem na Muzeum Miejskie w Tychach. Zakres robót obejmował: - rozbudowę budynku od strony północnej, - pogłębienie piwnic istniejącego budynku, - wykonanie zaprojektowanych zmian w układzie konstrukcyjnym obiektu, - wykonanie prac renowacyjnych okien, drzwi, schodów, - wykonanie robót instalacyjnych. W wyniku wykonanych robót powstał 3 kondygnacyjny obiekt użyteczności publicznej. Poniżej przedstawiono zdjęcia obiektu po realizacji. Źródło: Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych 11
Źródło: Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych Źródło: Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych Projekt zrealizowano latach: 2011-2012 Koszt inwestycji wynosił: 4 308 036,03 zł Finansowanie: środki własne z budżetu miasta Wskaźniki zaplanowane w ramach projektu zostały osiągnięte 12
3. Komplementarność działań w ramach rewitalizacji dzielnicy Stare Tychy i osiedla B We wskazanym rejonie zrealizowano następujące komplementarne projekty rewitalizacyjne: Modelowe przekształcenie zdegradowanego terenu poprzemysłowego w strefę aktywności gospodarczej Wielofunkcyjny Budynek Usługowy na os. Balbina w Tychach teren przylegający do Placu Baczyńskiego, Rewitalizacja Tyskiej Starówki Przebudowa Starego Rynku tworzącego z Placem Baczyńskiego ciąg komunikacyjny i funkcjonalnie powiązany obszar, Rewitalizacja nieruchomości położonych w obrębie Placu Baczyńskiego. Po przebudowie Placu Baczyńskiego przystąpiono do kolejnych działań rewitalizacyjnych na wskazanym obszarze zakładających osiągnięcie konkretnych celów: gospodarczych, społecznych, kulturalnych, rekreacyjnych i turystycznych. W roku 2014 zakończono przebudowę starego kina Andromeda na Pasaż Kultury ze środków Inicjatywy Jessica. Z powyższego wynika, że od lat miasto podejmowało kolejne działania na zdegradowanym terenie dzielnicy. W efekcie doprowadzono do ożywienia, poprawy funkcjonalności i osiągnięto wiele celów społecznych. Wzajemne usytuowanie projektów przedstawiono na rysunku. Źródło: Wydział Rozwoju Miasta i Funduszy Europejskich 13
Poniżej na mapach i zdjęciach przedstawiono kolejne etapy działań rewitalizacyjnych. I etap: lata 2003-2005 - Modelowe przekształcenie terenu poprzemysłowego w strefę aktywności gospodarczej Wielofunkcyjny Budynek Usługowy na os. Balbina w Tychach: Źródło: Wydział Rozwoju Miasta i Funduszy Europejskich 14
II etap: rok 2007 - Rewitalizacja Tyskiej Starówki przebudowa Rynku: Rewitalizacja Tyskiej Starówki Przebudowa Starego Rynku - zadanie zrealizowane zostało w 2007 roku i polegało na nadaniu nowatorskiego charakteru fontannie w postaci układu trzech mis połączonych ze sobą. Środek centralnej, największej misy pokrywa się z punktem przecięcia głównych osi kompozycyjnych i widokowych Rynku, zwłaszcza tej łączącej portyk barokowego kościoła z podcieniem wejścia do Teatru Małego. Niecki fontanny nie posiadają krawędzi, a granitowa posadzka placu miękko przechodzi we wklęsłości wypełnione wodą. Zrealizowany zakres rzeczowy obejmował: trzy misy żelbetowe o wymiarach 2,0, 2,2 i 4,0 (promienie), głębokości 0,5 m, połączone dwoma drewnianymi mostami wraz z 4 szt. balustrad ze stali nierdzewnej, komorę technologiczną 4 x 7,35 x 2,55 m żelbetową z instalacjami technologii fontanny: elektryczna i AKPiA, trzy rzeźby z brązu wydry. Całość uzupełniają ozdobne ławeczki oraz kolorowe reflektory, które podświetlają tryskające strumienie wody. Poniżej przedstawiono zdjęcia Rynku po realizacji. 15
Źródło: Piotr Komandera Źródło: Fotoloto Projekt zrealizowano latach: 2012-2014 Koszt realizacji wyniósł: 1 169 490,90 złotych Finansowanie: środki własne z budżetu miasta Wskaźniki zaplanowane w ramach projektu zostały osiągnięte 16
Trzeci oraz czwarty etap, realizowany w lata 2008-2014, został opisany w następnych punktach sprawozdania. 4. Rewitalizacja Placu Baczyńskiego: Termomodernizacja budynków wokół Placu Baczyńskiego projekt zrealizowany W ramach tego etapu dokonano rewitalizacji nieruchomości położonych w obrębie Placu Baczyńskiego. Zakres robót obejmował termomodernizację, w tym wymianę stolarki okiennej, drzwi i witryn sklepowych, ocieplenie ścian warstwą izolacyjną ze styropianu oraz położenie wyprawy elewacyjnej, ocieplenie w pasie przyziemia wraz z obłożeniem piaskowcem. Inwestycja prowadzona była przez Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych w Tychach przy współudziale miejscowych wspólnot mieszkaniowych. Nowy wygląd zyskały elewacje licznych budynków w rejonie Placu Baczyńskiego, przy ulicach: Bocheńskiego, Batorego, Biblioteczna, Budowlanych i Bukowa. Poniżej przedstawiono zdjęcia po realizacji zadania. 17
Źródło: Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych Źródło: Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych Projekt zrealizowano latach: 2008-2011 Koszt inwestycji wynosił: 12 852 330,87 zł Finansowanie: środki własne z budżetu miasta Wskaźniki zaplanowane w ramach projektu zostały osiągnięte 18
5. Rewitalizacja Placu Baczyńskiego w Tychach projekt zrealizowany Projekt związany z przebudową Placu Baczyńskiego nie jest we wskazanym rejonie przypadkowym przedsięwzięciem, a kolejnym - z następujących po sobie etapów - zaplanowanych od 2003 r. i konsekwentnie realizowanych przez miasto Tychy z widocznymi efektami. Przedmiotem projektu była przebudowa zmierzająca do nadania tej przestrzeni nowych funkcji: rekreacyjnych, kulturowych, społecznych, turystycznych i gospodarczych. Projekt obejmował modernizację całej powierzchni wraz z chodnikami i parkingami, z wyłączeniem jezdni poza powierzchnią placu. Ze względu na swoje usytuowanie, Plac Baczyńskiego wraz z pobliskim Rynkiem starego miasta pełni funkcję zastępczego śródmieścia dla mieszkańców pozostałych tyskich osiedli. Rejon ten jest także obszarem ważnym pod względem historycznym i kulturowym oraz miejscem integrującym mieszkańców miasta. Plac Baczyńskiego to czworoboczny plac śródmiejski zlokalizowany w rejonie ulic: Batorego, Bocheńskiego, Bohaterów Warszawy i Bibliotecznej. Ulegając przez wiele lat strukturalnej degradacji stał się miejscem zaniedbanym, niefunkcjonalnym, o niskiej atrakcyjności rekreacyjnej, społecznej, kulturalnej i gospodarczej. Sytuacja ta rodziła wiele problemów i wymagała pilnej interwencji, dlatego podjęto decyzję o kompleksowej rewitalizacji. W ramach projektu wyeksponowano i podniesiono standard techniczny istniejących elementów, wyeliminowano zbędne: murki, klomby, donice porozrzucane po całej przestrzeni, uniemożliwiające jego użytkowanie, zlikwidowano parking na ulicy Batorego, co pozwoliło scalić północną i południową część oraz wprowadzono liczne elementy nowe (np. barwną posadzkę, efektowną fontannę, ławki parkowe, oświetlenie uliczne i posadzkowe oraz inne elementy małej architektury, zieleń urządzoną). Przedmiotowy projekt obejmował kompleksową modernizację zdegradowanej i nieatrakcyjnej przestrzeni w tym głównie istniejącej nawierzchni o wymiarach 57-65 m x 170-190 m wraz z odwodnieniem, chodników, jezdni, a także demontaż murków, starych donic, ograniczających otwarty charakter placu. Dopełnieniem całości była rewitalizacja zieleni - klombów, szpalerów drzew oraz efektownych trawników. Mając na uwadze konieczność przywrócenia funkcji gospodarczych i kulturalnych uwzględniono również możliwości montowania ogródków letnich i estrady poprzez zaprojektowanie urządzeń technicznych, zasilających w energię elektryczną, wodę i odprowadzanie ścieków. Urządzenia te zostały poprowadzone pod powierzchnią placu, a dopasowanie do estetyki nawierzchni uzyskano poprzez odpowiednie zabrukowanie ich wnęk. 19
Zmianie uległo oświetlenie placu, który został wyposażony w 18 nowych latarni, co zwiększyło bezpieczeństwo i ograniczyło patologiczne zachowania niektórych mieszkańców, często obserwowane przy zdegradowanym stanie obiektu. W posadzce zamontowano 34 sztuki reflektorów, nadających rewitalizowanej przestrzeni nowoczesny wymiar. Rekreacyjny i reprezentacyjny charakter placu zapewniają nowatorskie elementy małej architektury takie jak np. fontanna o kształcie dmuchawca, znajdująca się na przecięciu osi placu z podcieniami dawnego kina Andromeda, zlokalizowanego w parterze pierzei północnej placu. Eliminacja parkingu urządzonego na ulicy Batorego pozwoliła scalić południową i północną część placu. Utracone miejsca postojowe zostały zabezpieczone przez wykonane parkingi wzdłuż ulic: Bibliotecznej i Bocheńskiego oraz na części skweru za kinem przy ulicy Bohaterów Warszawy. Podziały nowej, barwnej posadzki nawiązują do rytmu ryzalitów fasady pod wieżyczkami. Geometryczną kratę przenika miękka ścieżka ułożona z czerwonego klinkieru, wijąca się po przekątnej placu, będącej najczęściej używanym kierunkiem ruchu pieszych. W projekcie przewidziano symetryczny, względem już istniejącego, rząd trawników i szpaler drzew wzdłuż pierzei północnej. Pośrodku placu uzyskano równą i wolną przestrzeń dla przeprowadzania imprez masowych, takich jak koncerty i wystawy. Nie zakłócają jej usytuowane w posadzce placu segmenty poboru energii, wody i odbioru ścieków dla obsługi nagłośnienia estrady i ogródków letnich. Latarnie rozmieszczono po bokach placu, uwalniając jego środek. Uzupełnieniem oświetlenia placu są reflektory wpuszczone w posadzkę placu iluminujące pierzeje południową i północną. W liniach latarni zlokalizowano również ławki. Ławki ustawiono też poniżej klombów we wschodniej części placu. Całość uzupełniają inne elementy: słupki separacyjne, stojaki na rowery, kosze na śmieci. W pierwszym kwartale 2014 roku Wydział Rozwoju Miasta i Funduszy Europejskich zgłosił przedmiotowy projekt do refundacji w ramach konkursu Poddziałania 6.2.1 Rewitalizacja duże miasta Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013. Obecnie trwa weryfikacja wniosku. Poniżej przedstawiono zdjęcia po realizacji inwestycji. 20
Źródło: http://architektura.info Źródło: Wydział Rozwoju Miasta i Funduszy Europejskich Projekt został zrealizowany w latach: 2008-2009 Koszt inwestycji wyniósł: 5 964 911,26 zł Finansowanie: środki własne z budżetu miasta Wskaźniki zaplanowane w ramach projektu zostały osiągnięte 21
6. Rewitalizacja Placu Baczyńskiego: Pasaż Kulturalny Andromeda projekt zrealizowany Po przebudowie Placu przystąpiono do kolejnych działań rewitalizacyjnych na wskazanym obszarze, zakładających osiągnięcie konkretnych celów: gospodarczych, społecznych, kulturalnych, rekreacyjnych i turystycznych. W IV etapie w latach 2012-2014 - zrealizowano projekt pn. Przebudowa Pasażu Kulturalnego Andromeda w ramach, środków finansowych Inicjatywy Jessica. Źródło: Wydział Rozwoju Miasta i Funduszy Europejskich Przedmiotem projektu, polegającego na adaptacji budynku na centrum kulturalno usługowe, była rewitalizacja przestrzeni publicznej, przywrócenie funkcji kulturalnych i gospodarczych, przy jednoczesnym rozwiązaniu istotnych problemów społecznych. Pasaż Kultury Andromeda, objęty finansowaniem z Inicjatywy Jessica, był kolejnym etapem, mającym na celu przywrócenie funkcji gospodarczych i kulturalnych (społecznych) tej przestrzeni miejskiej, z której korzystają wszyscy mieszkańcy miasta. Kubatura obiektu składa się z dwóch zasadniczych części bryły mieszczącej dawną dwupoziomową salę kinową oraz mniejszego łącznika, spajającego bryłę z istniejącą zabudową, tworzącą pierzeje placu. 22
Zmiana sposobu użytkowania obiektu polegała na przystosowaniu budynku do nowej funkcji jaką ma spełniać - funkcji obiektu użyteczności publicznej oraz odświeżeniu zewnętrznej kubatury budynku z zachowaniem formy oraz gabarytów. Po realizacji część użytkowa obiektu skupiona jest w dawnej sali kinowej. Prowadzą do niej trzy wejścia. Pierwsze od strony Placu Baczyńskiego, drugie od ul. Bocheńskiego i trzecie, od strony północnej, otwierające obiekt w stronę Rynku. Pasaż Kultury Andromeda powstał na łącznej powierzchni 2 740 m 2. Zagospodarowanie objęło trzy poziomy: jeden podziemny i dwa nadziemne. W podziemiach zlokalizowano klub muzyczny z salą o powierzchni 368,13 m 2. Na parterze znajdują się lokale przeznaczone na działalność komercyjną o łącznej powierzchni: 582,92 m 2 z działalnością handlową i gastronomiczną. Pierwsze piętro przeznaczono na aktywność społeczną i kulturalną, prowadzoną przez Teatr Mały - samorządową instytucję kultury i miejską galerię sztuki. Ponadto na piętrze przewidziano miejsce na artetekę (gromadzącą zbiory o tematyce kulturalnej i artystycznej). Na piętrze znajduje się też sala audiowizualna, z której będzie korzystać arteteka i galeria sztuki. Przewidziano również możliwość wynajęcia powierzchni, np. na projekcje filmowe. Reasumując powyższe, w budynku realizowane będą - następujące funkcje: gastronomiczna, multimedialna (arteteka), dostosowana do oczekiwań współczesnego mieszkańca miasta, wystawiennicza, która zawiera w sobie program dla galerii sztuki, galerii malarstwa, rzeźby oraz wszelkich form sztuki współczesnej, handlowo usługowa. Celem bezpośrednim projektu, który został osiągnięty, była rewitalizacja przestrzeni miasta, poprzez zagospodarowanie budynku dawnego kina Andromeda i przeznaczenie na centrum kultury z elementami komercyjnymi oraz zagospodarowanie terenów przyległych do budynku. Wyżej wymieniony cel powiązany był ściśle z celem Lokalnego Programu Rewitalizacji miasta Tychy, określonym jako: Tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności oraz przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów poprzez ożywienie gospodarcze i społeczne miasta, w tym nadanie obiektom i terenom zdegradowanym nowych funkcji społeczno-gospodarczych, społeczno kulturalnych. W projekcie zdecydowano się więc na połączenie ze sobą funkcji kulturalnej z usługową i gastronomiczną. W ten sposób możliwe jest uzyskanie pewnej dochodowości projektu przy zapewnieniu realizacji celów społecznych. 23
Zasady udostępniania infrastruktury powstałej w wyniku realizacji projektu mają charakter komercyjny i niekomercyjny. Charakter komercyjny obejmuje wynajęcie powierzchni użytkowej w budynku oraz powierzchni handlowych punktom usługowym i gastronomii. Takie zasady udostępniania infrastruktury pozwalają na częściowe samofinansowanie się projektu przy realizacji funkcji kulturowej miasta. Z uwagi na olbrzymie korzyści społeczne, wynikające z działalności w tej okolicy placówki kulturalnej, inwestycja w aspekcie społecznym jest niezwykle opłacalna. Ewentualne pozostałe koszty, niepokryte z przychodów w ramach projektu, zostaną sfinansowane przez Beneficjenta, który z powodzeniem realizuje projekty na rzecz społeczności miasta. W projekcie zdecydowano się więc na połączenie ze sobą funkcji kulturalnej z usługową i gastronomiczną. W ten sposób możliwe jest uzyskanie pewnej dochodowości projektu przy zapewnieniu realizacji celów społecznych. Reasumując powyższe założenia, projekt realizuje następujące cele: gospodarczy realizacja pozwoliła na optymalne wykorzystanie obecnych powierzchni budynku oraz na racjonalizację wykorzystania przestrzeni. Stan techniczny i nowa estetyka obiektu spowodowała również przyciągnięcie nowych najemców oraz powstawanie nowych przedsiębiorstw. Projekt przyczynił się do poprawy wizerunku miasta oraz zwiększenia konkurencyjności przestrzeni jako potencjalnej lokalizacji nowych inwestycji w tym przedsiębiorstw generujących miejsca pracy, kulturalny budowa pasażu pozwoliła na dalszy rozwój życia kulturalnego mieszkańców poprzez zachowanie częściowego charakteru dawnego kina. W wyniku realizacji projektu poszerzona zostanie działalność galerii sztuki, w której młodzi twórcy będą mogli rozpropagować swoją twórczość. Dzięki inwestycji powstaną nowe alternatywy spędzania czasu, związane z kulturą i sztuką, społeczny projekt przyczynił się do ułatwienia dostępu mieszkańców do różnych form spędzania wolnego czasu, głównie związanego z kulturą. Ponadto przebudowany obiekt jest przystosowany do korzystania przez osoby niepełnosprawne. Zmodernizowany został również skwer przyległy do budynku, co wpłynęło na poprawę estetyki w rewitalizowanej części miasta. Projekt stworzył miejsce, w którym młodzi ludzie będą mogli przedstawić swoją twórczość, a pozostali mieszkańcy będą mieli możliwość alternatywnego spędzania wolnego czasu, turystyczny projekt przyczynił się pośrednio do wzrostu atrakcyjności turystycznej poprzez polepszenie wizerunku miasta. 24
Ulokowanie w budynku arteteki, galerii sztuki, prowadzonej przez Teatr Mały stanowi przede wszystkim o kulturalno społecznym charakterze miejsca. Obecne przemiany gospodarcze sprawiają, iż różnice w statusie materialnym społeczeństwa powiększają się, co skutkuje zróżnicowaniem potrzeb. Dla części społeczeństwa, której status materialny pozwala na zaspokojenie potrzeb egzystencjalnych, istotne staje się zaspokojenie pojawiających się oczekiwań o znaczeniu rozwojowym, duchowym i emocjonalnym. W tym aspekcie niezwykle ważny jest rozwój funkcji kulturalnych na terenie miasta, tak aby oferta miasta była dla tej części mieszkańców atrakcyjna i konkurencyjna w porównaniu z innymi miastami w regionie. Dla osób, których status materialny jest relatywnie niski, usługi oferowane przez Andromedę będą stanowiły atrakcyjną alternatywę spędzania wolnego czasu. Jak wspomniano wyżej oferta Andromedy skierowana jest do różnych grup odbiorców. Wydarzenia kulturalno społeczne adresowane są do osób młodych, które przy obecnych przemianach społeczno gospodarczych w szczególny sposób narażone na są różnego rodzaju patologie społeczne. Wykonywane w ramach różnorodnych badań społecznych analizy zachowań i motywacji ludzi młodych pokazują, iż zachowania niezgodne z przyjętymi normami społecznymi (narkomania, systematyczne obniżanie wieku inicjacji alkoholowej, wzrost agresji) spowodowane są w wielu przypadkach brakiem możliwości oraz pomysłu na ciekawe spędzenie wolnego czasu. Stanowi to istotny czynnik determinujący potrzebę wdrożenia działań, mających na celu zachęcenie ludzi młodych do uczestnictwa w życiu społecznym miasta. Oferta Andromedy będzie również kierowana w stronę osób starszych, którzy często ze względu na niski dochód nie posiadają wielu alternatyw spędzania wolnego czasu. Usługi, atrakcje oraz wydarzenia, które w większości przypadków będą dla jej użytkowników bezpłatne, stanowić będą atrakcyjną formę wykorzystania wolnego czasu, zapobiegając jednocześnie wykluczeniu społecznemu. W tym aspekcie projekt w pełni realizuje swój cel społeczno kulturalny. Usytuowanie w jednym budynku jednostek o różnym charakterze (kulturalnym, społecznym, komercyjnym) jest korzystne z perspektywy szerzenia dobrych praktyk łączenia sztuki z biznesem. Koszt inwestycji wyniósł: 9 956 161,40 zł, w tym: 4 557 691,73 zł stanowiła pożyczka Jessica w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego 25
Źródło: Wydział Rozwoju Miasta i Funduszy Europejskich Źródło: Wydział Rozwoju Miasta i Funduszy Europejskich 26
Źródło: Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych Źródło: Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych 27
Źródło: Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych Projekt zrealizowano latach: 2012-2014 Koszt inwestycji wyniósł: 9 956 161,40 zł, w tym: 4 557 691,73 zł stanowiła pożyczka Jessica w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Wskaźniki zaplanowane w ramach projektu zostały osiągnięte 28
7. Mediateka XXI w. w Tychach. Rewitalizacja obiektu po Zespole Szkół Municypalnych projekt w trakcie realizacji Przedmiotem projektu rewitalizacji jest adaptacja części budynku w stanie surowym dla potrzeb Mediateki - nowoczesnej biblioteki miasta Tychy z salą widowiskowo - kinową, zagospodarowanie terenu oraz stworzenie systemu komputerowego, umożliwiającego udostępnianie zbiorów w postaci cyfrowej. Budowa nowego ośrodka o charakterze działalności społeczno - kulturalnej umożliwi zahamowanie negatywnych zjawisk i procesów społecznych, zapewniając mieszkańcom atrakcyjne formy spędzania czasu. W ramach rewitalizowanego obiektu wynajmowane będą również powierzchnie komercyjne, w tym biurowe, wystawienniczo - komercyjne oraz na cele gastronomiczne. Planuje się, iż głównymi najemcami powierzchni biurowych będą mikrofirmy, co korzystnie wpłynie na postrzeganie tego miejsca w perspektywie rozwoju miasta. Spodziewane jest duże zainteresowanie powierzchniami na wynajem ze względu na fakt, iż budynek charakteryzuje się dostępnością komunikacyjną oraz korzystnym otoczeniem (m.in. parking, centra handlowo usługowe). Ponadto możliwość organizacji konferencji biznesowych, może przyczynić się do promocji przedsiębiorczości na terenie miasta Tychy. W perspektywie przestrzeni miejskiej Tychów niezwykle ważny jest fakt, iż rewitalizacja obiektu, znajdującego się w niedalekim sąsiedztwie centrum miasta oraz przy jednej z głównych arterii miasta, przyczyni się znacznie do ożywienia tego terenu. Miejsce, które zostanie zagospodarowane w estetyczny sposób doskonale wpisze się w krajobraz przestrzeni życiowej mieszkańców Tychów, co skutkować będzie częstym odwiedzaniem tych okolic, gdyż estetyka miejsc w znaczący sposób wpływa na poprawę warunków życia mieszkańców oraz ich identyfikację z miastem. W dniu 10 lipca 1013 roku Miasto Tychy podpisało z Bankiem Ochrony Środowiska S.A. umowę dotyczącą udzielenia pożyczki w ramach Inicjatywy Jessica oraz kredytu finansowanego ze środków Banku Rozwoju Rady Europy (EBI). W dniu 19 lipca 2013 roku Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych podpisał umowę na rzeczową realizację zadania z Wykonawcą. Wartość umowy wynosi: 36 285 384,01 zł brutto. Według stanu na dzień 13.03.2014 r. zaawansowanie rzeczowe robót wynosiło: 7%, a zaawansowanie finansowe: 1 700 000,00 zł netto (2 091 000,00 zł brutto). Obecnie trwają prace konstrukcyjne, polegające na wzmocnieniu fundamentów, wykonaniu podciągów i uzupełnieniu fragmentów stropów oraz wykonaniu nowych fundamentów pod urządzenia techniczne. Równolegle trwa montaż zewnętrznych fasad szklanych oraz świetlików. Rozpoczęły się prace związane z ociepleniem połaci dachowej auli oraz istniejących fundamentów. 29
Koszt inwestycji wynosi: 42 097 203,11 zł, w tym pożyczka Jessica w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego: 20 253 351,49 zł oraz kredyt CEB: 13 502 234,33 zł. Poniżej przedstawiono zdjęcie z realizacji zadania. Źródło: Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych Realizacja projektu rozpoczęła się w 2013 r. Koszt inwestycji wynosi: 42 097 203,11 zł, w tym pożyczka Jessica w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego: 20 253 351,49 zł oraz kredyt CEB:13 502 234,33 zł 30
8. Osada równych szans. Kompleksowa rehabilitacja i rewitalizacja starej dzielnicy mieszkaniowej Osada W latach 2010-2013 przeprowadzony został remont budynków przy ul. Katowickiej, którego koszt wyniósł: 2 377 674,41 zł. Remont obejmował następujące zadania: Przebudowa i modernizacja budynków mieszkalnych wielorodzinnych przy ul. Katowickiej 104, 145, 225, 229, 233 w Tychach z uwzględnieniem zaleceń ujętych w ekspertyzie p.poż.: wykonano kompleksową przebudowę i modernizację budynku mieszkalnego wielorodzinnego z uwzględnieniem zaleceń ujętych w ekspertyzie p.poż. W wyniku przebudowy pozyskano 5 lokali socjalnych o łącznej powierzchni 177,03 m 2, Adaptacja strychu wraz z modernizacją instalacji w budynku przy ul. Katowickiej 104: wykonano adaptację strychu, w wyniku której pozyskano 2 lokale mieszkalne o łącznej powierzchni 88,28 m 2, Adaptacja strychu z modernizacją instalacji w budynku przy ul. Katowickiej 145: wykonano adaptację strychu, w wyniku której pozyskano 2 lokale mieszkalne o łącznej powierzchni 88,28 m 2, Remont lokali mieszkalnych: wykonano remont 23 lokali mieszkalnych, Wymiana pokrycia dachowego w budynkach mieszkalnych przy ul. Katowickiej 223,227,231,235 - wykonano wymianę pokrycia dachowego w 4 budynkach mieszkalnych wraz z remontem kominów, które zostały uszkodzone w wyniku gradobicia, Budowa ciągu pieszo-jezdnego wzdłuż ul. Katowickiej: opracowano projekt przebudowy układu drogowego wraz z wykonaniem zaprojektowanych robót - nawierzchnia z kostki brukowej betonowej wraz z wykonaniem dojść do nieruchomości o łącznej powierzchni 1000 m 2. Poniżej przedstawiono zdjęcia po realizacji zadania, dotyczącego przebudowy i modernizacji budynków mieszkalnych wielorodzinnych przy ul. Katowickiej 145 i 231. 31
Źródło: Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych Źródło: Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych Źródło: Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych Równocześnie z działaniami inwestycyjnymi na wskazanym terenie prowadzone są działania społeczne przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, które mają przeciwdziałać negatywnym zjawiskom stwierdzonym w obszarze rewitalizacji. Mieszkańcy dzielnicy Czułów - Osada corocznie uczestniczą w Programie Wszyscy razem. Program realizowany jest od kwietnia 2008 r. w ramach Poddziałania 7.1.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej Priorytetu VII 32
Promocja Integracji Społecznej w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Program jako projekt systemowy realizowany w oparciu o katalog instrumentów aktywnej integracji; a także określające grupy docelowe uczestników i wskazujące kontrakt socjalny jako narzędzie realizacji projektu. Projekt Wszyscy razem obejmuje szereg instrumentów aktywizacji społecznej, zawodowej, edukacyjnej i zdrowotnej, m.in. treningi umiejętności społecznych dla wychowanków w procesie usamodzielniania oraz osób niepełnosprawnych, zajęcia grup wsparcia dla osób niepełnosprawnych oraz uczestników Programu Aktywności Lokalnej, a także poradnictwo psychologiczne, zawodowe i zajęcia psychoruchowe we wszystkich grupach uczestników, psychoterapię dla wychowanków i osób niepełnosprawnych oraz ARTE terapię dla osób niepełnosprawnych, a także zapewnienie edukacji na poziomie wyższym, policealnym bądź udziału w szkoleniach i kursach podnoszących kwalifikacje zawodowe oraz kursie języka angielskiego, zwiększające szanse uczestników projektu na rynku pracy. Zastosowano również instrument w postaci skierowania i finansowania zajęć w Centrum Integracji Społecznej. Od 2009 r. na terenie Osady dla 20 osób i ich otoczenia prowadzone są działania mające na celu zaktywizowanie i zintegrowanie społeczności lokalnej. W 2010 r. realizowano trzecią edycję programu Wszyscy razem, która koncentrowała się na aktywizacji osób niepełnosprawnych, mieszkańcach osiedla, wychowankach w procesie usamodzielnienia oraz na eliminowaniu różnic związanych z płcią. W dzielnicy prowadzony jest Program Aktywizacji Lokalnej. Odbywają się warsztaty umiejętności społecznych. Uczestnicy programu, mieszkańcy osiedla spotykają się w Dyskusyjnym Klubie Filmowym i Teatralnym, uczestniczą w zajęciach psychoruchowych i sportowych które prowadzone są w Szkole Podstawowej nr 6 oraz od marca korzystają z porad prawnika, psychologa, doradcy zawodowego. Wartość programu w 2012 r. wyniosła łącznie 566 217,99 zł, w tym: dotacja rozwojowa 484 425,96 zł, budżet miasta: 76 536,03 zł i Fundusz Pracy: 5 256,00 zł. 33
9. Projekty zrealizowane bez udziału finansowego budżetu miasta Poza działaniami podejmowanymi przez miasto, realizowane są, także zadania w szczególności przez: spółdzielnie mieszkaniowe oraz wspólnoty mieszkaniowe. Projekty dotyczące części wspólnych wielorodzinnych budynków mieszkalnych oraz ich adaptacji i renowacji realizowane były na wyodrębnionych obszarach w zakresie wsparcia mieszkalnictwa, których wyznaczenie odbyło się w oparciu o odpowiednie kryteria oraz w wyniku potrzeb zgłaszanych przez podmioty zewnętrzne. W programie wyznaczono 6 obszarów mieszkalnictwa w ramach obszaru B do rewitalizacji: Śródmieście miasta. Zgodnie ze stanem na dzień 10.04.2014 r. w wyznaczonych do rewitalizacji obszarach instytucje zewnętrzne (spółdzielnie) zrealizowały następujące inwestycje, które wcześniej ujęto w Lokalnym Programie Rewitalizacji: 1. URSZULA BEZ AZBESTU zastępowanie azbestowych elementów budynków wielorodzinnych mieszkalnych materiałami mniej szkodliwymi dla zdrowia człowieka wraz z utylizacją azbestu. Wyżej wymieniony projekt został wybrany do dofinansowania i podpisano umowę z Urzędem Marszałkowskim, w ramach której w budynkach mieszkalnych zdemontowano okładziny azbestowo cementowe, wzmocniono płyty elewacyjne, docieplono ściany zewnętrzne metodą lekką mokrą, zmodernizowano instalację odgromową, a w niektórych przypadkach także wyremontowano balkony. Koszt zadania wyniósł: 3 022 383,92 zł, w tym dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego: 1 034 588,39 zł. 2. TĘCZOWA HONORATA zastępowanie azbestowych elementów budynków wielorodzinnych mieszkalnych materiałami mniej szkodliwymi dla zdrowia człowieka wraz z utylizacją azbestu. Projekt obejmował demontaż azbestowych elementów wraz z utylizacją azbestu w budynkach wielorodzinnych. Spółdzielnia wykonała również kompleksowy demontaż i utylizację płyt azbestowo cementowych wraz z dociepleniem dla budynku przy ul. Wł. Broniewskiego 4-6. Budynek ten wstępnie ujęty był we wniosku o dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju 34
Regionalnego Województwa Śląskiego na lata 2007-2013, ale ostatecznie prace wykonane zostały w całości w latach 2011 2012 ze środków własnych w kwocie 830 029,97 zł. Dla kolejnych budynków przy ul. K. Ujejskiego 22-28, Ustronnej 14-18, ul. Honoraty 28-32 i X. i Dunikowskiego 2-4c w latach 2011 2013 wykonane zostały prace w zakresie demontażu płyt azbestowo cementowych wraz z utylizacją azbestu oraz docieplenia ścian. Prace na osiedlu U zostały wykonane kompleksowo. Natomiast na osiedlu H w budynku przy ul. Honoraty pozostały jeszcze do usunięcia płyty elewacyjne ze ściany wschodniej, a w budynku przy ul. X. Dunikowskiego docieplenie wykonano kompleksowo w jednym segmencie. W drugim segmencie demontaż azbestów wykonywany był przed uchwaleniem programu rewitalizacji i objął trzy ściany elewacyjne. Koszt inwestycji wyniósł: 1 513 779,81 zł, z tego udział środków pozyskanych z pożyczki z WFOŚiGW: 709 822,00 zł. W roku 2012 zdemontowano i zutylizowano płyty azbestowo cementowe z szybów dźwigowych i zamontowano płyty osłonowe w trzech budynkach mieszkalnych przy ul. Uczniowskiej 6-22 i 32-38 oraz R. Dmowskiego 45-51 i K. Ujejskiego 3-11. Koszt robót wyniósł: 252 924,20 zł i pokryty został w całości ze środków własnych spółdzielni. W roku 2014 planowane jest zdemontowanie azbestu z kolejnych dwóch budynków przy ul. K. Ujejskiego 8-14 i ul. Hubala 4-6, także przy współudziale pożyczki z WFOŚiGW. Dla zadania złożony został wniosek o udzielenie pożyczki i obecnie oczekuje na decyzję. Do końca 2016 planowane jest zrealizowanie zakresu prac na kolejnym budynku na osiedlu U. Z pozostałych trzech budynków na osiedlu O oraz jednym na osiedlu H płyty elewacyjne azbestowo cementowe usunięte zostaną po roku 2016. 3. N ASZE O SIEDLA PRZYJAZNE LUDZIOM I ŚRODOWISKU zastępowanie azbestowych elementów budynków wielorodzinnych mieszkalnych materiałami mniej szkodliwymi dla zdrowia człowieka wraz z utylizacją azbestu. Spółdzielnia nie składała wniosku o dofinansowanie z funduszy europejskich dla budynków wielorodzinnych mieszkalnych, należących do zasobów i zlokalizowanych przy ul. Z. Nałkowskiej, ul. E. Orzeszkowej, al. Marsz. Piłsudskiego, al. Jana Pawła II, ul. Armii Krajowej i ul. R. Dmowskiego. Demontaż azbestowych elementów wraz z jego utylizacją wykonywany jest sukcesywnie z wykorzystaniem środków własnych. 35
W latach 2010 2012 zdemontowano i zutylizowano płyty azbestowo cementowe szybów dźwigowych i zamontowano płyty osłonowe w trzech budynkach mieszkalnych przy ul. Z. Nałkowskiej 3-11 i 4-4b oraz E. Orzeszkowej 5-13. Koszt robót wyniósł: 258 146,72 zł i pokryty został w całości ze środków własnych. 4. Przebudowa pawilonu wolnostojącego przy ul. Uczniowskiej 7 w którym zlokalizowana jest placówka kulturalno oświatowa oraz lokale usługowo handlowe wraz z zagospodarowaniem przyległego do pawilonu terenu rekreacyjnego oraz boiska wielofunkcyjnego na osiedlu Urszula w Tychach. Projekt przeszedł pozytywną ocenę formalną i merytoryczną, ale nie został wybrany do dofinansowania w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007 2013 i znajduje się obecnie na liście rezerwowej. Inwestycja podzielona został na dwa etapy: pierwszy obejmuje modernizację pawilonu wraz z częściowym zagospodarowaniem terenu wokół budynku, zaś w drugim przewidziane jest wykonanie boiska wielofunkcyjnego oraz sceny imprez plenerowych wraz z elementami małej architektury i zielenią. Etap pierwszy będzie zakończony w 2014 roku. W ramach przeprowadzonych prac wykonana będzie termomodernizacja ścian zewnętrznych i dachu, wymiana zewnętrznej stolarki okiennej i drzwiowej, wykonanie nowych posadzek, ścian wewnętrznych i tynków oraz sufitów podwieszanych. W pawilonie wymienione będą wszystkie instalacje wewnętrzne oraz zamontowany będzie również dźwig osobowy dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Teren zewnętrzny wokół pawilonu będzie przebudowany, dzięki czemu powstaną m.in. nowe miejsca parkingowe. Całość prac wykonana zostanie ze środków własnych. Natomiast realizacja etapu drugiego przewidziana została na kolejne lata. 5. Remont pawilonów wolnostojących, w których zlokalizowane są placówki funkcjonujące w systemie oświatowym: Przedszkole nr 19 Al. Niepodległości 154 i Przedszkole nr 22 ul. Dąbrowskiego 85 wraz z zagospodarowaniem przyległego terenu. Modernizacja Przedszkola nr 19 została wykonana w roku 2010, zaś Przedszkola nr 22 w roku 2011. Oba projekty realizowane były z wykorzystaniem środków własnych oraz pozyskanych w formie pożyczki z WFOŚiGW. W budynkach tych wykonano kompleksową termomodernizację wraz ze zmianą kolorystyki elewacji, wymieniono stolarkę okienną i drzwiową oraz zmodernizowano instalację centralnego ogrzewania, zaś w Przedszkolu nr 22 wykonano ocieplenie dachu. 36
Całkowita wartość prac na obu budynkach to: 531 429,59 zł w tym udział środków pozyskanych z pożyczki z WFOŚiGW wyniósł: 362 734,00 zł. Spółdzielni Mieszkaniowa "Karolina" ujęła w Lokalnym Programie Rewitalizacji zadanie pn. Zastępowanie azbestowych elementów budynków wielorodzinnych mieszkalnych materiałami mniej szkodliwymi dla zdrowia człowieka - przebudowa elewacji na osiedlu K. Projekt został pozytywnie oceniony formalnie i merytorycznie, ale nie został wybrany do dofinansowania w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2007 2013. W 2013 roku spółdzielnia rozpoczęła zadania związane z usuwaniem elementów azbestowych z budynków przy ulicach: Konecznego 40-42 i Kubicy 11-23 w Tychach. Prace w tych budynkach zostaną zakończone w II kwartale bieżącego roku. Ponadto, w bieżącym roku zostaną rozpoczęte dalsze prace związane z usuwaniem azbestu w nieruchomościach przy ulicach: Kubicy 29-45, Kubicy 25-27, Różyckiego 5-11, Konecznego 2-4 i Różyckiego 1-3. Wspólnota mieszkaniowa nieruchomości przy ul. Bocznej 3-9 wykonała przebudowę elewacji poprzez demontaż i utylizację płyt azbestowo cementowych wraz z dociepleniem ścian z zaciągniętego kredytu inwestycyjnego z premią termomodernizacyjną w 2010 roku. Pozostałe budynki, tj.: ul. Honoraty 36-40 oraz 48-54 i ul. Dunikowskiego 24-30 realizowane są etapami w miarę posiadanych środków finansowych. 37
V. Podsumowanie Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Tychy wdrażany jest z powodzeniem i zaplanowane przedsięwzięcia w przeważającej części zostały zrealizowane. Program na bieżąco poddawany był ocenie stopnia realizacji działań zapisanych w dokumencie. Wprowadzano również modyfikacje, zgodnie ze zmieniającymi się warunkami zewnętrznymi i wewnętrznymi, poprzez kolejne aktualizacje programu. Natomiast monitoring założonych wskaźników prowadzony był indywidualnie na poziomie każdego ze zrealizowanych projektów. W ramach niniejszego sprawozdania i monitoringu analizie poddano 24 projekty wpisane do programu. Na temat stanu realizacji 5 projektów nie pozyskano danych z uwagi na ich realizację przez jednostki niezależne od miasta. 18 projektów zostało zrealizowanych, w tym 9 projektów spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych, które finansują swoje inwestycje na bieżąco w miarę posiadanych środków oraz 1 projekt pozostaje w trakcie realizacji (Mediateka). Z powyższego wynika, że miasto zrealizowało wszystkie zaplanowane przedsięwzięcia i osiągnęło widoczne efekty. Miasta i dzielnice wymagające rewitalizacji stanowią również jeden z pięciu tzw. obszarów strategicznej interwencji w przyszłej perspektywie finansowej Unii Europejskiej. Oznacza to, iż na działania ukierunkowane właśnie na te obszary przeznaczone zostaną wyodrębnione środki finansowe. Dzięki doświadczeniom zdobytym w trakcie wdrażania Lokalnego Programu Rewitalizacji miasta Tychy (edycja III) łatwiej będzie sprostać nowym wyzwaniom w najbliższej przyszłości. 38