Głównym celem tego programu jest wzrost atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia społeczeństwa, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. Głównym celem Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko" POIiŚ jest podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia społeczeństwa, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej. Zgodnie z celem głównym programu, wybór osi priorytetowych odpowiada obszarom, które mają podstawowe znaczenie dla wzrostu atrakcyjności Polski i jej regionów. Wielkość środków wspólnotowych w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w latach 2007-2013 wyniesie ok. 41,3% (27,8 mld euro) całości środków publicznych z 67,3 mld euro dostępnych do rozdysponowania w ramach NSRO. Wkład wspólnotowy zaangażowany w realizację programu pochodzić będzie ze środków: - Funduszu Spójności - 21 511 063 161 euro, - Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego - 6 337 210 000 euro. Struktura priorytetów POIiŚ przedstawia się następująco: Priorytet I: Gospodarka wodno-ściekowa. Priorytet II: Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi. 1 / 12
Priorytet III: Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska. Priorytet IV: Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska. Priorytet V: Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych. Priorytet VI: Drogowa i lotnicza sieć TEN-T. Priorytet VII: Transport przyjazny środowisku. Priorytet VIII: Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe. Priorytet IX: Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna - 9.1 Wysokosprawne wytwarzanie energii". - 9.2 Efektywna dystrybucja energii". - 9.3 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej". - 9.4 Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych". 2 / 12
- 9.5 Wytwarzanie biopaliw ze źródeł odnawialnych", - 9.6 Sieci ułatwiające odbiór energii ze źródeł odnawialnych". - Priorytet X: Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii: - 10.1 Rozwój systemów przesyłowych energii elektrycznej, gazu ziemnego i ropy naftowej oraz budowa i przebudowa magazynów gazu ziemnego", - 10.2 Budowa systemów dystrybucyjnych gazu ziemnego na terenach niezgazyfikowanych i modernizacja istniejących sieci dystrybucyjnych", - 10.3 Rozwój przemysłu dla odnawialnych źródeł energii". Priorytet XI: Kultura i dziedzictwo kulturowe. Priorytet XII: Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia. Priorytet XIII: Infrastruktura szkolnictwa wyższego. Priorytet XIV: Pomoc techniczna - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. 3 / 12
Priorytet XV: Pomoc techniczna - Fundusz Spójności. Instytucją pośredniczącą dla priorytetów IX i X jest Ministerstwo Gospodarki. W procesie wdrażania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko rolę Instytucji Pośredniczących II stopnia (Instytucji Wdrażających) dla Priorytetów IX i X będą pełnić poniższe Instytucje: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki jest Instytucją Pośredniczącą II stopnia (Instytucją Wdrażającą) dla Priorytetów IX dla działań: - 9.1 Wysokosprawne wytwarzanie energii"; - 9.2 Efektywna dystrybucja energii"; - 9.3 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej". Instytut Paliw i Energii Odnawialnej jest Instytucją Pośredniczącą II stopnia (Instytucją Wdrażającą) dla Priorytetów IX i X dla działań: - 9.4 Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych"; - 9.5 Wytwarzanie biopaliw ze źródeł odnawialnych"; - 9.6 Sieci ułatwiające odbiór energii ze źródeł odnawialnych"; - 10.3 Rozwój przemysłu dla odnawialnych źródeł energii". 4 / 12
Instytut Nafty i Gazu jest Instytucją Pośredniczącą II stopnia (Instytucją Wdrażającą) dla Priorytetu X dla działań: - 10.1 Rozwój systemów przesyłowych energii elektrycznej, gazu ziemnego i ropy naftowej oraz budowa i przebudowa magazynów gazu ziemnego"; - 10.2 Budowa systemów dystrybucyjnych gazu ziemnego na terenach niezgazyfikowanych i modernizacja istniejących sieci dystrybucyjnych". Poniżej zostały zaprezentowanie bliżej priorytety będące w gestii ministerstwa Gospodarki - IX i X. Priorytet IX: Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna W ramach priorytetu IX wsparcie uzyskają działania obejmujące zwiększenie stopnia wykorzystania energii pierwotnej w sektorze energetycznym i obniżenie energochłonności sektora publicznego oraz zwiększenie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych, w tym biopaliw. W zakresie zwiększenia efektywności energetycznej sektora energetycznego wsparcie będzie udzielane na: - zwiększenie sprawności wytwarzania energii elektrycznej, w tym w szczególności energii wytwarzanej w skojarzeniu z ciepłem, - zmniejszenie strat powstających przy przesyle oraz dystrybucji energii elektrycznej i ciepła. W ramach Priorytetu IX (Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna) będą realizowane poniższe działania. 5 / 12
Działanie 9.1 Wysokosprawne wytwarzanie energii Celem Działania 9.1 jest zwiększenie sprawności wytwarzania energii elektrycznej i ciepła. W ramach działania wspierane będą: - inwestycje w zakresie przebudowy i budowy jednostek wytwarzania energii elektrycznej, a także ciepła w skojarzeniu, spełniające wymogi wysokosprawnej kogeneracji, - projekty dotyczące skojarzonego wytwarzania energii ze źródeł nieodnawialnych, - budowa przyłączy jednostek wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł wysokosprawnej kogeneracji do najbliższej istniejącej sieci (jednak przyłącze musi stanowić integralną część projektu dotyczącego jednostki wytwarzania energii, niezbędną dla osiągnięcia celów tego projektu). W ramach działania nie przewiduje się wsparcia budowy i modernizacji źródeł wytwarzania ciepła w ciepłowniach, jednak możliwe jest uzyskanie dotacji na przekształcenie tych jednostek w jednostki kogeneracyjne. W ramach działania wyklucza się wsparcie dla technologii współspalania paliw kopalnych i biomasy lub biogazu. Działanie 9.2 Efektywna dystrybucja energii Celem tego działania jest zmniejszenie strat energii powstających w procesie dystrybucji energii elektrycznej i ciepła. 6 / 12
W ramach działania realizowane będą: - kompleksowe projekty z zakresu budowy lub przebudowy elektroenergetycznych sieci dystrybucyjnych wysokiego, średniego i niskiego napięcia, mających na celu ograniczenie strat sieciowych (wymiana transformatorów o niskiej sprawności energetycznej, skracanie bardzo długich ciągów liniowych, zmiana przekrojów przewodu w celu dostosowania ich do obecnych temperatur sieci oraz inne, równoważne co do efektu środowiskowego, typy projektów); - inwestycje w zakresie przebudowy i budowy sieci dystrybucji ciepła o największym potencjale obniżenia strat energii. Do dofinansowania będą kwalifikować się wyłącznie te projekty, które wykażą ograniczenie strat energii, o co najmniej 30% w ramach projektu. Działanie 9.3 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej Celem tego działania jest zmniejszenie zużycia energii w sektorze publicznym. W ramach działania wspierane będą: - inwestycje w zakresie termomodernizacji budynków użyteczności publicznej, w tym zmiany wyposażenia obiektów w urządzenia o najwyższej, uzasadnionej ekonomicznie klasie efektywności energetycznej; Działanie 9.4 Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych 7 / 12
Celem Działania 9.4 jest wzrost produkcji energii elektrycznej i cieplnej ze źródeł odnawialnych. W ramach działania wspierane będą: - inwestycje w zakresie budowy jednostek wytwarzania energii elektrycznej albo ciepła ze źródeł odnawialnych; - projekty dotyczące budowy lub zwiększenia mocy jednostek wytwarzania energii elektrycznej wykorzystujących energię wiatru, wody w małych elektrowniach wodnych do 10 MW, biogazu i biomasy albo projekty dotyczące budowy lub zwiększenia mocy jednostek wytwarzania ciepła przy wykorzystaniu energii geotermalnej lub słonecznej. W ramach działania wyklucza się możliwość wsparcia: - technologii współspalania paliw kopalnych i biomasy lub biogazu, - budowy lub przebudowy obiektów energetycznych spalających odpady komunalne (które będą wspierane z działania 2.1). Działanie 9.5 Wytwarzanie biopaliw ze źródeł odnawialnych Celem tego działania jest zwiększenie wytwarzania biokomponentów i biopaliw. W ramach działania wspierane będą: - inwestycje w zakresie produkcji biokomponentów i biopaliw, w tym również biopaliw 2. generacji, objętych ustawą z dnia 25 sierpnia 2006 roku o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (Dz.U. Nr 169, poz. 1199 z późn. zm.); - projekty budowy zakładów produkujących biokomponenty i biopaliwa stanowiące 8 / 12
samoistne paliwa, z wyłączeniem produkcji biopaliw stanowiących mieszanki z paliwami ropopochodnymi oraz produkcji czystego oleju roślinnego i bioetanolu produkowanego z produktów rolnych. W ramach działania wyklucza się możliwość wsparcia budowy instalacji do produkcji produktów rolnych określonych w załączniku I do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Działanie 9.6 Sieci ułatwiające odbiór energii ze źródeł odnawialnych Celem Działania 9.6 jest ułatwienie rozwoju energetyki odnawialnej poprzez budowę sieci umożliwiających odbiór energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. W ramach działania wspierane będą inwestycje w obszarze przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej w zakresie niezbędnym do umożliwienia dostarczania do Krajowego Sytemu Elektroenergetycznego energii produkowanej ze źródeł odnawialnych. Projekty powinny być w pełni dedykowane przyłączeniu nowych jednostek wytwórczych energii z OZE. Priorytet X: Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii W ramach priorytetu wsparcie uzyskają działania obejmujące: 9 / 12
- rozwój systemów przesyłowych i dystrybucyjnych energii elektrycznej, gazu ziemnego i ropy naftowej, - budowa i rozbudowa podziemnych magazynów gazu ziemnego, - budowa systemu dystrybucji gazu ziemnego na terenach niezgazyfikowanych, - przemysł produkujący urządzenia służące do produkcji paliw i energii ze źródeł odnawialnych. Ponadto wsparcie przeznaczone będzie na przygotowanie dokumentacji technicznej dotyczącej inwestycji zgodnej z celami priorytetu. W ramach Priorytetu X (Bezpieczeństwo energetyczne, w tym dywersyfikacja źródeł energii) będą realizowane poniższe działania. Działanie 10.1 Rozwój systemów przesyłowych energii elektrycznej, gazu ziemnego i ropy naftowej oraz budowa i przebudowa magazynów gazu ziemnego Celem tego działania jest zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego państwa poprzez zdywersyfikowanie źródeł dostaw nośników energii oraz poprawa jakości świadczonych usług poprzez modernizację systemów transportu i przesyłu. Projekty realizowane w ramach Działania 10.1 zostały umieszczone w Obwieszczeniu Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 29 sierpnia 2007 roku w sprawie listy projektów indywidualnych dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 oraz Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013 (M. P. Nr 69, poz 757 z dnia 5 października 2007 r.). 10 / 12
Działanie 10.2 Budowa systemów dystrybucyjnych gazu ziemnego na terenach niezgazyfikowanych i modernizacja istniejących sieci dystrybucyjnych Celem Działania 10.2 jest wspieranie efektywnego funkcjonowania rynku gazu ziemnego, w tym zapewnienie równomiernego rozwoju sieci dystrybucyjnych na terenie kraju. W ramach działania wspierane będą: - projekty z zakresu budowy lub modernizacji (przebudowy) sieci dystrybucji gazu ziemnego na terenach niezgazyfikowanych, przede wszystkim na terenach Polski północno-wschodniej; - zakup i budowa urządzeń i obiektów technicznych zapewniających prawidłową pracę systemów dystrybucyjnych gazu ziemnego. Działanie 10.3 Rozwój przemysłu dla odnawialnych źródeł energii Celem tego działania jest ułatwienie dywersyfikacji źródeł energii oraz rozwoju energetyki odnawialnej poprzez wsparcie przemysłu produkującego urządzenia służące do wytwarzania paliw i energii ze źródeł odnawialnych. W ramach działania wspierana będzie budowa nowoczesnych linii technologicznych wytwarzających urządzenia wykorzystywane do produkcji energii elektrycznej i cieplnej ze źródeł odnawialnych oraz biokomponentów i biopaliw. W ramach działania wsparcie mogą uzyskać inwestycje polegające na budowie zakładów 11 / 12
produkujących urządzenia do wytwarzania: - energii elektrycznej z wiatru, wody w małych elektrowniach wodnych do 10 MW, biogazu i biomasy, - ciepła przy wykorzystaniu biomasy oraz energii geotermalnej i słonecznej, - energii elektrycznej i ciepła w kogeneracji przy wykorzystaniu wyłącznie biomasy lub energii geotermalnej, - biokomponentów oraz biopaliw stanowiących samoistne paliwa, z wyłączeniem urządzeń do produkcji biopaliw stanowiących mieszanki z paliwami ropopochodnymi, produkcji bioetanolu z produktów rolnych oraz czystego oleju roślinnego. Realizacja programu Zgodnie z projektem ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, część projektów zostanie wyłączona z procedury konkursowej. Tryb pozakonkursowy obejmie projekty w ramach Działania 10.1 Rozwój systemów przesyłowych energii elektrycznej, gazu ziemnego i ropy naftowej oraz budowa i przebudowa magazynów gazu ziemnego. Pozostałe projekty w ramach Priorytetu IX i X będą wybierane w drodze konkursu. Źródło: www.mg.gov.pl 12 / 12