System UNIX 2. Micha l Tanaś, PhD Adam Mickiewicz University, Faculty of Physics

System UNIX 2 Micha l Tanaś, PhD Adam Mickiewicz University, Faculty of Physics http://www.amu.edu.pl/~mtanas Michal.Tanas@amu.edu.pl

Instalacja Debiana Gotowe obrazy kompaktów (w formacie ISO): http://cdimages.debian.org ftp://ftp.pl.debian.org/debian-cd/8.7.0/ Dowolny serwer ftp://ftp.xx.debian.org gdzie XX to miedzynarodowy skrót nazwy kraju (pl - Polska, us - USA, nl - Holandia, de - RFN, itp.) ftp://ftp.icm.edu.pl/linux/debian-cd/8.7.0/ w Linux, potem w Debian-CD

Instalacja Debiana Gotowe obrazy kompaktów (w formacie ISO): debian-8.7.0-i386-cd-1.iso, debian-8.7.0-i386-cd-2.iso, itd. Kompakt CD-1 przeważnie wystarcza do zainstalowania Debian a na komputerach majacych sta le po l aczenie z internetem. debian-8.7.0-i386-netinst.iso Kompakt netinst zawiera minimalny zestaw pakietów niezb edny do uruchomienia systemu. Pozosta le w trakcie instalacji dociagane sa z sieci.

Instalacja Debiana Gotowe obrazy kompaktów - zalety i wady: + Sa gotowe + Wystarczaja do wiekszości instalacji na architekturze i386/amd64 + Można znaleźć gotowe kompakty z w l aczon a obs lug a nietypowych urzadzeń (np. multipath SCSI)... jak si e dobrze poszuka. Zazwyczaj dost epne jedynie dla architektury i386/amd64 Upgrade kompaktu wymaga ści agni ecia ca lości, co na l aczach poniżej 100 Mb/s może potrwać.

Instalacja Debiana Kompakty update (w formacie ISO): Umożliwiaja aktualizacje Debiana poczawszy od ostatniej dużej wersji x.0 (obecnie 8.0) do aktualnej ma lej wersji x.y (obecnie 8.3) bez dostepu do Internetu. Przy późniejszych ma lych wersjach może być wi ecej kompaktów update niż do instalacji od nowa.

Instalacja Debiana Kompakty netinst - zalety i wady: + Sa gotowe + Wystarczaja do wiekszości instalacji na architekturze i386/amd64 + Instalacja wymaga pojedyńczej p lyty CD lub pendrive + Szybkie do ściagni ecia i nagrania + Ma le (ok 180 MB mieszcza sie na 3-calowych CD) + Nie musza być najnowsze

Instalacja Debiana Kompakty netinst - zalety i wady: Wymagaja sta lego i szybkiego l acza bez limitów ilości danych (typowa instalacja wymaga ściagni ecia od 300 do 1000 MB) Wymagaja dzia laj acej karty sieciowej w czasie instalacji - nie zawsze dzia laja jeżeli karta wymaga ladowania firmware u ze strony producenta.

Instalacja Debiana Kompakty multiarch - kilka różnych architektur netinst na jednej p lycie Kompakt pecety = i386 + amd64

Instalacja Debiana Tworzenie w lasnych obrazów kompaktów (Jigsaw Downloader) http://cdimages.debian.org ftp://ftp.pl.debian.org/debian-cd/8.7.0/i386/ jigdo-dvd/

Instalacja Debiana Dane dla Jigsaw Downloader: debian-8.7.0-i386-dvd-1.jigdo Plik poleceń dla programu Jigsaw Downloader koniecznych dla utworzenia obrazu odpowiedniego kompaktu. debian-8.7.0-i386-dvd-1.template Plik opisuj acy dane które nie zosta ly znalezione na aktualnie dost epnym obrazie kompaktu.

Instalacja Debiana Tworzenie obrazu kompaktu przy pomocy Jigsaw Downloader 1. Skopiować pliki *.jigdo do osobnego katalogu. 2. Utworzyć w tym katalogu podkatalog tmp (inaczej jigdo skasuje to co utworzy l :-)) 3a. Ściagn ać pliki *.template do katalogu z plikami *.jigdo 3b. Wygenerować pliki *.template posiadanych obrazów kompaktów przy pomocy jigdo-file 4. Wydać polecenie: jigdo-lite plik.jigdo

Instalacja Debiana Tworzenie w lasnych obrazów kompaktów - zalety i wady: + Pliki *.jigdo aktualizowane na bieżaco, pliki *.iso co najwyżej raz na tydzień + Dost epne dla wszystkich architektur. + Możliwość ściagni ecia jedynie różnic pomiedzy posiadanym obrazem kompaktu i najnowsza wersja. Pierwsze wygenerowanie kompaktów wymaga wi ecej pracy i czasu niż ści agni ecie gotowych. Nieop lacalne do jednorazowej instalacji.

Instalacja Debiana Tworzenie w lasnych obrazów kompaktów - zalety i wady: + Pliki *.jigdo aktualizowane na bieżaco, pliki *.iso co najwyżej raz na tydzień + Dost epne dla wszystkich architektur. + Możliwość ściagni ecia jedynie różnic pomiedzy posiadanym obrazem kompaktu i najnowsza wersja. Pierwsze wygenerowanie kompaktów wymaga wi ecej pracy i czasu niż ściagni ecie gotowych. Nieop lacalne do jednorazowej instalacji. Polecane dla kogoś kto chce mieć aktualny zestaw kompaktów do instalacji off-line

Instalacja Debiana Kompakty/repozytoria Non US Kiedyś używanie pewnych typów oprogramowania (szczególnie silnej kryptografii) na terenie USA wymaga lo specjalnych zezwoleń. Obecnie problemem sa wojny patentowe pomiedzy amerykańskimi firmami. Wi ec czasami spotyka si e pary kompaktów, z których Z podstawowego kompaktu usuni eto oprogramowanie nielegalne lub nie wiadomo czy legalne w USA Kompakt oznaczony NonUS jest pe ln a wersja Jeżeli spotka sie taka pare należy korzystać z NonUS

Instalacja Debiana Inne metody instalacji Debiana Pendrive bootujacy RARP/BOOTP - wymaga dostepu do serwera TFTP z dystrybucja PXE - również wymaga dost epu do serwera TFTP z dystrybucja

Debian GNU/Linux - dystrybucje Kategorie pakietów: main - pakiety na licencji GPL non-free - pakiety na licencji innej niż GPL (co nie znaczy że p latne) contrib - pakiety które zależa od pakietów non-free

Debian GNU/Linux - pakiet *.deb wget 1.13.4-1 i386.deb Zawartość pakietu: Plik INFO - opis pakietu dla użytkownika Katalog CONTENTS - ladunek użyteczny CONTENTS/etc/wgetrc CONTENTS/usr/bin/wget CONTENTS/usr/share/man/man1/wget.1.gz... W czasie instalacji zawartość katalogu CONTENTS jest kopiowana do katalogu g lównego /

Debian GNU/Linux - pakiet *.deb Katalog DEBIAN - informacje potrzebne do instalacji pakietu plik control - opis pakietu dla programu instalacyjnego plik conffiles - lista plików konfiguracyjnych zmienianych przez pakiet plik md5sums - sumy kontrolne plików z katalogu CONTENTS skrypty preinst, postinst, prerm, postrm - skrypty wykonywane odpowiednio: przed instalacja, po instalacji, przez usunieciem, po usunieciu pakietu skrypt config i plik templates - interaktywna konfiguracja pakietu

Debian GNU/Linux - apt-get apt-get - narzedzie do aktualizacji Debian a Aktualizacja listy pakietów apt-get update Aktualizacja wszystkich zainstalowanych pakietów apt-get upgrade Aktualizacja wszystkich zainstalowanych pakietów, instalacja nowych pakietów w razie potrzeby apt-get dist-upgrade

Debian GNU/Linux - apt-get Zainstalowanie lub aktualizacja pakietu apt-get install pakiet Wymuszone ponowne zainstalowanie pakietu apt-get install - -reinstall pakiet Usuniecie pakietu apt-get remove pakiet Usuniecie pakietu oraz jego plików konfiguracyjnych apt-get remove - -purge pakiet Zainstalowanie pakietu źród lowego apt-get source - -compile pakiet

Debian GNU/Linux - apt-get Usuniecie niezainstalowanej formy pakietów (plików *.deb) apt-get clean Naprawa nieprawid lowo zainstalowanych pakietów apt-get -f install

Debian GNU/Linux - apt-get Jak używać pakietów experimental? Pakiet experimental nigdy automatycznie nie zainstaluje si e w czasie upgrade u, nawet jeżeli jest nowsza wersja pakietu aktualnie zainstalowanego. Instalacj e pakietu eksperimental można wymusić przy pomocy apt-get -t experimental install...

Debian GNU/Linux - apt-get Plik konfiguracyjny apt-get: /etc/apt/sources.list Definicja źród la: deb prot://url dystrybucja kategoria1 kategoria2... deb-src prot://url dystrybucja kategoria1 kategoria2... prot - protokó l: file, copy, cdrom, http, ftp, rsh, ssh dystrybucja - stable, testing, unstable Można używać nazw kodowych (whezzy, jessie, sid). kategoria - main, contrib non-free

Debian GNU/Linux - apt-get Przyk lady: deb http://ftp.pl.debian.org/debian/ testing main non-free contrib deb http://non-us.debian.org/debian-non-us testing/non-us main contrib non-free deb http://security.debian.org/ testing/updates main contrib non-free

Debian GNU/Linux - apt-cache apt-cache informacje o pakietach Wyświetlenie niespe lnionych zależności pomiedzy pakietami apt-cache unmet Package gimp1.3 version 1.3.8-1 has an unmet dep: Depends: libgimp1.3 (>= 1.3.8) Depends: libgtk2.0-0png3 (>= 2.0.6) Suggests: gimp1.3-nonfree Suggests: gimp-freetype

Debian GNU/Linux - apt-cache Informacje o zainstalowanym pakiecie apt-cache show pakiet Package: wget Priority: optional Section: web Installed-Size: 1456 Maintainer: Noal Kathe <noel@debian.org> Architecture: i386

Debian GNU/Linux - apt-cache Version: 1.9.1-8 Depends: libc6 (>= 2.3.2.ds1-4), libssl0.9.7 Conflicts: wget-ssl Filename: pool/main/w/wget/wget 1.9.1-8 i386.deb Size: 425092 MD5sum: 2c498b1be3cb5f8deed309425ebfea03 Description: retrieves files from the web...

Debian GNU/Linux - zarzadzanie pakietami: dpkg dpkg narzedzie do zarzadzania pakietami *.deb Instalacja pakietów z podanych plików dpkg -i plik1 plik2... dpkg nie instaluje automatycznie pakietów wymaganych do spe lnienia zależności (jedynie podaje ich nazwy). Usuni ecie pakietu: pliki konfiguracyjne pozostaja: dpkg -r pakiet pliki konfiguracyjne sa usuwane: dpkg - -purge pakiet

Debian GNU/Linux - zarzadzanie pakietami: dpkg Listy pakietów Pojedyńczy pakiet: dpkg -l wget ii wget 1.9.1-8 retrieves files from the web Wildcards ( * i? ) dpkg -l wge* un wgerman <none> (no description available) ii wget 1.9.1-8 retrieves files from the web un wget-ssl <none> (no description available)

Debian GNU/Linux - zarzadzanie pakietami: dpkg Listy pakietów Wszystkie pakiety dpkg -l ii a2ps 4.13b-4.2 Anything to PostScript ii aalib1 1.4p5-22 ascii art library rc acroread 4.05-5 Adobe Acrobat Reader...

Debian GNU/Linux - zarzadzanie pakietami: dpkg Stan pakietu w systemie wyświetlany przez dpkg -l Pierwszy znak - ostatnie polecenie dotyczace pakietu (żadany stan pakietu) u - brak polecenia (nic nie robić) i - zainstalować r - usunać Drugi znak - wynik ostatniej operacji (aktualny stan pakietu) n - nie zainstalowany i - zainstalowany c - zainstalowane tylko pliki konfiguracyjne f - instalacja nie powiod la si e h - instalacja zosta la przerwana

Debian GNU/Linux - zarzadzanie pakietami: apt-file apt-file - narz edzie do przeszukiwania zawartości pakietów (również tych nie zainstalowanych). apt-file update - aktualizacja spisu zawartości pakietów apt-file search wzorzec - szukanie pakietu zawierajacego plik lub katalog o nazwie zgodnej z podanym wzorcem apt-file list wzorzec - wyświetlenie zawartości pakietów o nazwie zgodnej z podanym wzorcem apt-file purge - usuni ecie spisów zawartości pakietów

Debian GNU/Linux - instalacja obcych pakietów: alien alien - program do konwersji różnych standardów pakietów. Rozpoznawane standardy: alien - -to-deb plik - konwersja do formatu Debian a. alien - -to-rpm plik - konwersja do formatu RedHat a (oraz pochodnych: Mandrake, Fedora) i PLD. alien - -to-tgz plik - konwersja do formatu Slackware alien - -to-slp plik - konwersja do formatu Stampede alien - -to-pkg plik - konwersja do formatu Solaris

Nazwy urzadzeń w Linux ie Wiekszość urzadzeń w Linuxie jest reprezentowane przez 3 wartości i jeden plik: Typ urzadzenia b - blokowe - wymiana danych odbywa sie w porcjach o określonej wielkości, tzw. blokach (g lównie dyski różnych typów) c - znakowe - wymiana danych odbywa si e bajt po bajcie, (np. myszka, karta dźwi ekowa, port szeregowy, itp.) major number - gatunek urzadzenia, np. b 8 - dysk SCSI c 99 - port równoleg ly

Nazwy urzadzeń w Linux ie minor number - kolejne urzadzenie z danego gatunku, np. b 8 32 - trzeci dysk SCSI c 99 0 - pierwszy port równoleg ly Plik w katalogu /dev/ - interfejs dostepu do urzadzenia, np /dev/sdc - trzeci dysk SCSI (urzadzenie b 8 32) /dev/parport0 - pierwszy port równoleg ly (urzadzenie c 99 0) Plik devices.txt w źród lach kernela zawiera list e wszystkich obs lugiwanych urzadzeń razem z odpowiednimi major i minor numbers

Nazwy dysków w Linux ie /dev/tdp T - typ dysku, np hd - dysk IDE sd - dysk SCSI albo SATA D - numer dysku a - pierwszy b - drugi aa - dwudziesty siódmy

/dev/tdp P - numer partycji 1-4 - partycje primary lub extended na dyskach IDE lub SATA 5-63 - dyski logiczne na partycji extended na dyskach IDE lub SATA 1-15 - partycje na dyskach SCSI Przyk lady: /dev/sda1 /dev/sde12 /dev/hda1 /dev/hdc5

Partycje na dyskach IDE/SATA Tablica partycji dysków IDE/SATA Z przyczyn historycznych dysk IDE/SATA można podzielić wy l acznie na 4 partycje. Takie partycje nosza nazwe podstawowych (primary) Zamiast jednej z partycji podstawowych można za lożyć tzw. partycje rozszerzajac a (extended).

Partycje na dyskach IDE/SATA Tablica partycji dysków IDE/SATA Na partycji extended nie da si e bezpośrednio zapisać żadnych danych...... można ja natomiast podzielić na maksymalnie 58 tzw. dysków logicznych (logical drive, partycje drugiego rzedu)...... które z punktu widzenia administratora s a partycjami 5-63 dysku IDE/SATA

Partycje na dyskach IDE/SATA Należy pami etać że Partycja extended może być co najwyżej jedna. Partycja extended zastepuje jedna z partycji primary. Tzn. moga być co najwyżej 3 partycje primary i jedna extended, lub 4 partycje primary bez extended.

Typy partycji Typy partycji Linux albo Linux native Partycja dla dowolnego Linux owego systemu plików (ext2, ext3, ext4, reiser i inne) Linux LVM albo linux native Partycja bed aca urzadzeniem fizycznym Logical Volume Managera Linux swap Partycja w ca lości przeznaczona na plik wymiany (tzw. swap).