Młodzi o emeryturach część druga

K.024/12 Młodzi o emeryturach część druga Warszawa, maj 2012 roku W sondażu OBOP TNS Polska, przeprowadzonym 7-9.03.2012 r. zbadano ludzi w wieku 20-35 lat - planowany wiek emerytalny 67 lat zaczną oni osiągać dopiero za trzydzieści kilka lat. Komunikat ten jest kolejną odsłoną wyników tego badania. Gdy spytano, co może poprawić sytuację bytową na emeryturze, jeśli wsparcie ze strony państwa nie będzie wystarczające, okazało się, że młodzi najczęściej liczą na posiadane oszczędności (75%) i nieruchomości (54%). Inwestycje w III filar są tak samo ważne jak posiadanie własnej firmy lub wsparcia ze strony rodziny (35-36%). Tylko 6% jest za planowanym podniesieniem wieku emerytalnego, a 92% jest przeciw. Nie chcą dłużej pracować nie tylko ci, którzy już liczyli lata do emerytury, ale także ci, którzy niedawno zaczęli pracę lub jeszcze nie weszli na rynek pracy, i to niezależnie od tego, czy myśleli, czy nie myśleli o własnej emeryturze. W badanej zbiorowości ludzi młodych z aprobatą nie spotkała się także druga z głównych zasad reformy emerytalnej zrównanie wieku emerytalnego dla mężczyzn i kobiet, przeciw jest 66% młodych ludzi, za 28%. Ten sprzeciw jest wyraźnie mniejszy niż w przypadku samego podniesienia wieku emerytalnego NIP: 526-02-11-819; REGON: 011003524 BNP Paribas Bank Polska S.A. nr konta: 17 1600 1127 0003 0127 9804 6001 Sąd Rejonowy dla M.St. Warszawy XIII Wydział, KRS 0000059619, Kapitał zakładowy: 500.000 zł, w pełni opłacony

Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: TNS Polska. Wiele sondaży na temat zapowiadanej reformy emerytalnej pokazywało stosunek całego społeczeństwa do reformy i operowało odsetkami niezróżnicowanymi wedle wieku mimo że reforma pociąga za sobą różne konsekwencje dla różnych grup wieku. Sondaż TNS Polska przeprowadzono w dn. 7-9 marca 2012 r. przy użyciu badań online CONNECT tworzonych wspólnie przez TNS Polska oraz Naszą Klasę. Badanie objęło próbę 1122 osób w wieku 20-35 lat, a więc ludzi, którzy planowany wiek emerytalny 67 lat osiągną nie wcześniej niż za trzydzieści kilka lat. Raport przedstawia część wyników tego badania. 1 NA CO LICZYĆ NA STAROŚĆ Badanych spytano, co ich zdaniem, może poprawić sytuację bytową na emeryturze, jeśli wsparcie ze strony państwa nie będzie wystarczające. Odpowiedzi zawiera tabela. CO TWOIM ZDANIEM MOŻE POPRAWIĆ SYTUACJĘ BYTOWĄ NA EMERYTURZE, JEŚLI WSPARCIE ZE STRONY PAŃSTWA NIE BĘDZIE WYSTARCZAJĄCE? Posiadanie oszczędności Posiadanie nieruchomości Inwestycje w trzeci filar (pracownicze programy emerytalne, indywidualne konta emerytalne, fundusze inwestycyjne i kapitałowe) Posiadanie własnej firmy Posiadanie wsparcia ze strony rodziny, np. dzieci Posiadanie wartościowych przedmiotów, np. dzieł sztuki, złota, biżuterii Coś innego 75% 54% 36% 36% 35% 21% 3% Okazuje się, że ludzie młodzi najczęściej liczą na posiadane oszczędności (75%) i nieruchomości (54%). Inwestycje w III filar są tak samo ważne jak posiadanie własnej firmy lub wsparcia ze strony rodziny (35-36%). Mężczyźni częściej niż kobiety stawiają na własną firmę (41%-30%), a kobiety na własne oszczędności (81%-70%). 1 Wyniki badania zostały opisany również w dokumencie Raport TNS Polska K.020/12: Młodzi o emeryturach. 2

Mało zróżnicowany wiek nie ma znaczenia, jedynie najmłodsi (20-24 lata) częściej niż pozostali (41% wobec 32-34%) myślą o własnej firmie. Systematyczny wpływ wykształcenia jest bardzo słaby, ale widać go w preferencjach dla posiadania wartościowych przedmiotów i wsparcia ze strony rodziny np. dzieci. Im niższe wykształcenie, tym częściej ludzie liczą na posiadane cenne przedmioty i własną rodzinę. To, czy ktoś zastanawia się nad swoją emeryturą, nie ma większego znaczenia dla odpowiedzi, jedyny wyjątek to częstsza preferencja dla trzeciego filaru (38% wobec 31%). MŁODZI PRZECIW DŁUŻSZEMU OKRESOWI PRACY... Sondaż pokazuje też, że zdecydowana, wręcz przytłaczająca cześć młodych ludzi nie zgadza się z podstawowymi zmianami w reformie emerytalnej. CZY ZGADZASZ SIĘ Z PLANOWANYM PODNIESIENIEM WIEKU EMERYTALNEGO DLA KOBIET I MĘŻCZYZN? zdecydowanie tak 3% raczej tak 3% raczej nie 13% zdecydowanie nie 79% trudno powiedzieć 2% Tylko 6% jest za planowanym podniesieniem wieku emerytalnego, a 92% jest przeciw, w tym 79% zdecydowanie przeciw. Nie chcą dłużej pracować nie tylko ci, którzy już liczyli lata do emerytury, a tu się okazuje, że będą musieli pracować jeszcze dłużej także ci, którzy niedawno zaczęli pracę lub jeszcze nie weszli na rynek pracy, i to niezależnie od tego, czy myśleli, czy nie myśleli o własnej emeryturze. Ten sprzeciw jest nieco mniejszy wśród młodych mężczyzn (89%) niż kobiet (95%). Osoby z najniższym poziomem wykształceniem, rzecz ciekawa, bo praca takich osób jest cięższa niż innych, nieco częściej niż pozostałe są za podniesieniem wieku emerytalnego. Badanych młodych ludzi martwi, że będą musieli pracować dłużej niż osoby z pokolenia ich rodziców. 3

CZY MARTWI CIĘ TO, ŻE BYĆ MOŻE BĘDZIESZ MUSIAŁ(A) PRACOWAŁ DŁUŻEJ NIŻ OSOBY Z POKOLENIA TWOICH RODZICÓW? zdecydowanie tak 68% raczej tak 21% raczej nie 6% zdecydowanie nie 3% trudno powiedzieć 2% Ich odpowiedzi nie należy rozumieć jako informację, że oni się tym zamartwiają, jest to raczej pewien sposób wyrażenia niechęci, ale jednak ci, co myślą o własnych emeryturach, zdecydowanie martwią się dłuższą niż w pokoleniu ich rodziców pracą (71%) niż ci, co o własnych emeryturach nie myślą (58%). ZRÓWNANIE WIEKU PRACY MĘŻCZYZN I KOBIET W badanej zbiorowości ludzi młodych z aprobatą nie spotkała się także druga z głównych zasad reformy emerytalnej zrównanie wieku emerytalnego dla mężczyzn i kobiet, choć tu sprzeciw jest wyraźnie mniejszy niż w przypadku samego podniesienia wieku emerytalnego. Odp. w proc. CZY, TWOIM ZDANIEM KOBIETY I MĘŻCZYŹNI POWINNI PRZECHODZIĆ NA EMERYTURĘ W TYM SAMYM WIEKU? Ogółem Kobiety Mężczyźni Podst. Gimnaz jalne Wykształcenie Zasad. zawod Średnie Wyższe Zdecydowanie tak 12 9 15 16 17 12 12 11 Raczej tak 16 17 15 9 19 11 19 16 Raczej nie 29 28 29 40 25 33 27 27 Zdecydowanie nie Trudno powiedzieć 37 39 34 27 31 39 36 38 7 6 7 9 8 6 6 9 4

Przeciw zrównaniu wieku emerytalnego mężczyzn i kobiet jest 66% młodych ludzi, ponad dwa razy więcej niż za (28%). Rzecz dotyczy bardziej kobiet niż mężczyzn, więc wśród kobiet sprzeciw jest większy, ale różnica jest tylko kilkupunktowa (67% i 63%). Różnice między grupami wykształcenia nie układają się w żaden czytelny wzór, np. nie rosną ani nie maleją wraz z poziomem wykształcenia. Można jednak zauważyć, że zdecydowanych zwolenników zrównania wieku emerytalnego jest więcej wśród osób z niższych grup wykształcenia, natomiast zdecydowany sprzeciw w tych kategoriach zaznaczył się nieco rzadziej niż w pozostałych. 5

P11. Co Twoim zdaniem może poprawić sytuację bytową na emeryturze, jeśli wsparcie ze strony Państwa nie będzie wystarczające? liczba osób Inwestycja w trzeci filar Posiadanie własnej firmy Posiadanie nieruchomości Posiadanie oszczędności Posiadanie wartościowych przedmiotów Posiadanie wsparcia ze strony rodziny Coś innego % % % % % % % OGÓŁEM 1122 36 36 54 7 5 21 35 3 PŁEĆ kobieta 552 38 30* 55 81* 20 34 2 mężczyzna 570 34 41* 53 70* 21 36 4 WIEK 20-24 lata 327 35 41* 55 75 21 34 4 25-29 lat 376 38 32 52 76 23 36 3 30-35 lat 420 34 34 55 75 19 34 3 WYKSZTAŁCENIE Podstawowe lub niższe 32 35 47 50 64 30 43 0 Gimnazjalne 40 45 25 38* 86 27 40 2 Zasadnicze zawodowe 219 32 34 44* 69* 25 39 6* Średnie 547 33 39* 55 74 20 35 3 Wyższe 284 42* 30* 61* 81* 18 30 3 MIEJSCE ZAMIESZKANIA Wieś 434 33 39 52 79* 20 35 4 Miasto do 50 tys. mieszkańców 267 35 39 54 74 22 38 3 Miasto od 50 tys. do 200 tys. mieszkańców 178 36 29 57 74 18 36 2 Miasto od 200 tys. do 500 tys. mieszkańców 110 33 26* 52 71 18 44* 6 Powyżej 500 tys. mieszkańców 132 48* 34 57 72 28* 18* 4 CZY ZASTANAWIAŁ SIĘ NAD SWOJĄ EMERYTURĄ tak 812 38* 36 55 75 21 33 4 nie 247 31 34 52 78 20 37 3 trudno powiedzieć 63 26 37 45 68 22 48* 3 CZY ZGADZA SIĘ Z PLANOWANYM PODNIESIENIEM WIEKU EMERYTALNEGO KOBIET I MĘŻCZYZN tak 68 45 33 63 67 32* 24 2 nie 1031 35 36 53 76 20 35 4 trudno powiedzieć 23 36 14* 59 80 11 48 0 CZY KOBIETY I MĘŻCZYŹNI POWINNI PRZECHODZIĆ NA EMERYTURĘ W TYM SAMYM WIEKU tak 316 37 39 52 75 20 30* 3 nie 730 35 34 54 75 22 37 4 trudno powiedzieć 75 34 32 58 77 14 37 4 CZY WYKSZTAŁCENIE RESPONDENTA POZWALA MU OPTYMISTYCZNIE PATRZEĆ W PRZYSZŁOŚĆ tak 388 38 35 52 77 21 32 3 nie 601 36 36 53 75 22 34 4 trudno powiedzieć 133 29 36 64* 74 14* 47* 2 CZY KTÓREŚ Z RODZICÓW RESPONDENTA JEST NA EMERYTURZE tak 383 36 34 57 77 20 36 3 nie 739 35 36 53 74 21 34 3 6

P12. Czy zgadzasz się z planowanym podniesieniem wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn? liczba osób Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Trudno powiedzieć % % % % % OGÓŁEM 1122 3 3 13 79 2 PŁEĆ kobieta 552 1* 3 12 83* 1 mężczyzna 570 5* 3 13 76* 3 WIEK 20-24 lata 327 3 4 11 80 2 25-29 lat 376 4 4 13 78 2 30-35 lat 420 3 1* 13 80 3 WYKSZTAŁCENIE Podstawowe lub niższe 32 13 2 25 60* 0 Gimnazjalne 40 5 3 6 86 0 Zasadnicze zawodowe 219 2 1 14 80 2 Średnie 547 2 3 11 82 2 Wyższe 284 4 5* 13 76 2 MIEJSCE ZAMIESZKANIA Wieś 434 2 2 11 83* 2 Miasto do 50 tys. mieszkańców 267 2 3 13 80 1 Miasto od 50 tys. do 200 tys. mieszkańców 178 4 3 11 82 2 Miasto od 200 tys. do 500 tys. mieszkańców 110 5 5 16 72* 3 Powyżej 500 tys. mieszkańców 132 7 4 15 70* 4 CZY ZASTANAWIAŁ SIĘ NAD SWOJĄ EMERYTURĄ tak 812 4* 2 12 81 1* nie 247 1 5* 14 76 4* trudno powiedzieć 63 0 2 14 79 5 CZY ZGADZA SIĘ Z PLANOWANYM PODNIESIENIEM WIEKU EMERYTALNEGO KOBIET I MĘŻCZYZN tak 68 51 49 0 0 0 nie 1031 0 0 14 86 0 trudno powiedzieć 23 0 0 0 0 100 CZY KOBIETY I MĘŻCZYŹNI POWINNI PRZECHODZIĆ NA EMERYTURĘ W TYM SAMYM WIEKU tak 316 7* 5* 12 73* 3 nie 730 1* 2* 13 82* 2 trudno powiedzieć 75 2 5 9 82 1 CZY WYKSZTAŁCENIE RESPONDENTA POZWALA MU OPTYMISTYCZNIE PATRZEĆ W PRZYSZŁOŚĆ tak 388 4 4 16* 75* 2 nie 601 3 3 11 82* 1 trudno powiedzieć 133 1 0 11 82 6 CZY KTÓREŚ Z RODZICÓW RESPONDENTA JEST NA EMERYTURZE tak 383 3 2 13 80 2 nie 739 3 4 12 79 2 7

P13. Czy martwi Cię to, że być może będziesz musiał(a) pracować dłużej niż osoby z pokolenia Twoich rodziców? liczba osób Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Trudno powiedzieć % % % % % OGÓŁEM 1122 68 21 6 3 2 PŁEĆ kobieta 552 70 23 4* 2* 2 mężczyzna 570 66 20 8* 4* 2 WIEK 20-24 lata 327 65 22 8 1 4* 25-29 lat 376 68 22 6 3 1 30-35 lat 420 69 21 5 4 2 WYKSZTAŁCENIE Podstawowe lub niższe 32 64 18 5 8 5 Gimnazjalne 40 69 20 5 6 0 Zasadnicze zawodowe 219 68 24 4 3 1 Średnie 547 69 21 6 2 2 Wyższe 284 64 21 9* 3 2 MIEJSCE ZAMIESZKANIA Wieś 434 68 22 7 2 1 Miasto do 50 tys. mieszkańców 267 66 21 8 3 1 Miasto od 50 tys. do 200 tys. mieszkańców 178 70 20 4 3 4 Miasto od 200 tys. do 500 tys. mieszkańców 110 64 25 7 3 2 Powyżej 500 tys. mieszkańców 132 70 18 5 4 3 CZY ZASTANAWIAŁ SIĘ NAD SWOJĄ EMERYTURĄ tak 812 71* 19* 6 2 2 nie 247 58* 26* 10* 4 2 trudno powiedzieć 63 61 33* 1 1 4 CZY ZGADZA SIĘ Z PLANOWANYM PODNIESIENIEM WIEKU EMERYTALNEGO KOBIET I MĘŻCZYZN tak 68 23* 12* 39 22 4 nie 1031 72* 21 4* 1 2 trudno powiedzieć 23 14* 52 19 0 15 CZY KOBIETY I MĘŻCZYŹNI POWINNI PRZECHODZIĆ NA EMERYTURĘ W TYM SAMYM WIEKU tak 316 66 18 8 5* 2 nie 730 69 23 5* 2* 2 trudno powiedzieć 75 62 20 15 0 4 CZY WYKSZTAŁCENIE RESPONDENTA POZWALA MU OPTYMISTYCZNIE PATRZEĆ W PRZYSZŁOŚĆ tak 388 63* 23 9* 4 2 nie 601 70* 20 6 2 2 trudno powiedzieć 133 69 23 3 2 4 CZY KTÓREŚ Z RODZICÓW RESPONDENTA JEST NA EMERYTURZE tak 383 70 21 6 2 2 nie 739 67 21 7 3 2 8

P14. Czy Twoim zdaniem kobiety i mężczyźni powinni przechodzić na emeryturę w tym samym wieku? liczba osób Zdecydowanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydowanie nie Trudno powiedzieć % % % % % OGÓŁEM 1122 12 16 29 37 7 PŁEĆ kobieta 552 9* 17 28 39 6 mężczyzna 570 15* 15 29 34 7 WIEK 20-24 lata 327 14 13 27 40 6 25-29 lat 376 14 18 28 35 6 30-35 lat 420 10* 17 30 36 8 WYKSZTAŁCENIE Podstawowe lub niższe 32 16 9 40 27 9 Gimnazjalne 40 17 19 25 31 8 Zasadnicze zawodowe 219 12 11* 33 39 6 Średnie 547 12 19* 27 36 6 Wyższe 284 11 16 27 38 9 MIEJSCE ZAMIESZKANIA Wieś 434 11 17 27 37 7 Miasto do 50 tys. mieszkańców 267 15 19 25 36 5 Miasto od 50 tys. do 200 tys. mieszkańców 178 13 15 26 39 7 Miasto od 200 tys. do 500 tys. mieszkańców 110 15 7* 45* 27* 6 Powyżej 500 tys. mieszkańców 132 7 15 30 39 9 CZY ZASTANAWIAŁ SIĘ NAD SWOJĄ EMERYTURĄ tak 812 12 15 27* 39* 7 nie 247 12 19 33 30* 6 trudno powiedzieć 63 8 17 36 28 11 CZY ZGADZA SIĘ Z PLANOWANYM PODNIESIENIEM WIEKU EMERYTALNEGO KOBIET I MĘŻCZYZN tak 68 33* 23 20 15* 9 nie 1031 11* 15 29 38* 7 trudno powiedzieć 23 19 20 32 25 4 CZY KOBIETY I MĘŻCZYŹNI POWINNI PRZECHODZIĆ NA EMERYTURĘ W TYM SAMYM WIEKU tak 316 43 57 0 0 0 nie 730 0 0 44 56 0 trudno powiedzieć 75 0 0 0 0 100 CZY WYKSZTAŁCENIE RESPONDENTA POZWALA MU OPTYMISTYCZNIE PATRZEĆ W PRZYSZŁOŚĆ tak 388 15* 18 24* 36 8 nie 601 11 15 30 38 5* trudno powiedzieć 133 11 14 34 30 11* CZY KTÓREŚ Z RODZICÓW RESPONDENTA JEST NA EMERYTURZE tak 383 11 19 28 36 6 nie 739 13 15 29 37 7 9