Uszkodzenia g owy PROCENT TRWA EGO USZCZERBKU 1. Uszkodzenia pow ok czaszki (bez uszkodzeƒ kostnych): uszkodzenia pow ok czaszki w zale noêci od rozmiaru, ruchomoêci i tkliwoêci blizn 1. < 5 cm Êrednicy/d ugoêci blizny, bez dolegliwoêci bólowych 1 2. < 5 cm Êrednicy/d ugoêci blizny, towarzyszàce dolegliwoêci bólowe 2 3. > 5 cm Êrednicy/d ugoêci blizny, bez dolegliwoêci bólowych 3 4. > 5 cm Êrednicy/d ugoêci blizny, towarzyszàce dolegliwoêci bólowe 4 B. oskalpowanie (dla kobiet x 2) : 1. < 5 cm Êrednicy 5 2. 5-10 cm Êrednicy 8 3. > 10 cm Êrednicy 15 2. Uszkodzenie koêci sklepienia i podstawy czaszki (wg bienia, szczeliny, fragmentacja) w zale noêci od rozleg oêci uszkodzeƒ 1. < 2,5 cm Êrednicy/d ugoêci 5 2. 2,5-5 cm Êrednicy/d ugoêci 7 3. > 5 cm Êrednicy /d ugoêci 9 3. Ubytek w koêciach czaszki 1. < 2,5 cm Êrednicy/d ugoêci 5 2. 2,5-5 cm Êrednicy/d ugoêci 8 3. 5-8 cm Êrednicy/d ugoêci 15 4. > 8 cm Êrednicy /d ugoêci 20 Uwaga: Je eli przy uszkodzeniach i ubytkach koêci czaszki (poz. 2 i 3) wyst pujà jednoczeênie uszkodzenia pow ok czaszki (poz.1) nale y osobno oceniaç stopieƒ uszczerbku za uszkodzenia lub ubytki koêci wg. Poz. 2 lub 3 i osobno za uszkodzenia pow ok czaszki wg. poz. 1. 4. Powik ania towarzyszàce uszkodzeniom w poz. 1, 2 i 3 ocenia si dodatkowo w zale noêci od rodzaju. (nale y do pozycji podstawowej dodaç uszczerbki wynikajàce z powik aƒ - max. 25) 1. nawracajàcy wyciek p ynu mózgowo-rdzeniowego +5 2. przewlek e zapalenia koêci +5 3. ropowica podczepcowa leczona operacyjnie +5 10
4. zakrzepica pow ok +5 5. przepuklina mózgowa +5 5. Pora enia i niedow ady po owicze: 1. pora enie po owicze utrwalone 100 B. niedow ad po owiczy znacznie utrudniajàcy sprawnoêç koƒczyn z afazjà 1. z afazjà ca kowità 100 2. z afazjà znacznie utrudniajàcà porozumiewanie 95 3. z afazjà nieznacznego stopnia 90 C. niedow ad po owiczy znacznie utrudniajàcy sprawnoêç koƒczyn bez afazji 1. prawostronny ze wspó istniejàcà ataksjà 80 2. prawostronny 70 3. lewostronny ze wspó istniejàcà ataksjà 70 4. lewostronny 60 D. niedow ad po owiczy nieznacznego stopnia z afazjà 1. z afazjà ca kowità 80 2. z afazjà znacznie utrudniajàcà porozumiewanie 70 3. z afazjà nieznacznego stopnia 60 E. niedow ad po owiczy nieznacznego stopnia bez afazji 1. prawostronny 40 2. lewostronny 30 F. pora enie koƒczyny górnej, z niedow adem koƒczyny dolnej 1. prawej - uniemo liwiajàce samodzielne chodzenie 80 2. prawej z umiarkowanego stopnia niedow adem koƒczyny dolnej, umo liwiajàce chodzenie przy pomocy sprz tu ortopedycznego 70 3. prawej z nieznacznego stopnia niedow adem koƒczyny dolnej, umo liwiajàce chodzenie przy pomocy sprz tu ortopedycznego lub samodzielne 60 4. lewej- uniemo liwiajàce samodzielne chodzenie 70 5. lewej z umiarkowanego stopnia niedow adem koƒczyny dolnej, umo liwiajàce chodzenie przy pomocy sprz tu ortopedycznego 60 6. lewej z nieznacznego stopnia niedow adem koƒczyny dolnej, umo liwiajàce chodzenie przy pomocy sprz tu ortopedycznego lub samodzielne 50 G. pora enie koƒczyny dolnej, z niedow adem koƒczyny górnej 1. prawej, nie poruszajàcy si samodzielnie, znacznie ograniczone ruchy precyzyjne r ki 80 2. prawej z umiarkowanego stopnia niedow adem koƒczyny górnej 70 3. prawej z niedu ego stopnia niedow adem koƒczyny górnej 60 4. lewej nie poruszajàcy si samodzielnie, znacznie ograniczone ruchy precyzyjne r ki 70 5. lewej z umiarkowanego stopnia niedow adem koƒczyny górnej 60 6. lewej z niedu ego stopnia niedow adem koƒczyny górnej 50 H. niedow ad koƒczyny górnej (bez niedow adu koƒczyny dolnej) 1. prawej 40 2. lewej 30 11
I. J. 1. niedow ad koƒczyny dolnej (bez niedow adu koƒczyny górnej) 20 1.Êladowe objawy uszkodzenia struktur oêrodkowego uk adu nerwowego 5 6. Zespo y pozapiramidowe: 1. utrwalony zespó pozapiramidowy znacznie utrudniajàcy sprawnoêç ustroju i wymagajàcy opieki osób trzecich 100 B. zespó pozapiramidowy utrudniajàcy sprawnoêç ustroju z zaburzeniami mowy i napadami ocznymi 1. wymagajàcy sta ej opieki osoby trzeciej, wyraêne zmiany psychiczne i kognitywne 80 2. wymagajàcy okresowej opieki osoby trzeciej, wyraêne zmiany psychiczne i kognitywne 70 3. znaczne ograniczenie funkcjonowania w yciu codziennym, obecne zmiany psychiczne i kognitywne 60 4. umiarkowane ograniczenie funkcjonowania w yciu codziennym z okresowo wyst pujàcymi zaburzeniami psychicznymi 40 5. niewielkie ograniczenia funkcjonowania w yciu codziennym z okresowo wyst pujàcymi zaburzeniami psychicznymi nieznacznego stopnia 30 C. 1. zaznaczony zespó pozapiramidowy 20 7. Zaburzenia równowagi pochodzenia mó d kowego i przedsionkowego: 1. zaburzenia równowagi uniemo liwiajàce chodzenie 100 B. zaburzenia równowagi utrudniajàce w du ym stopniu chodzenie 1. zaburzenia równowagi utrudniajàce w du ym stopniu chodzenie i uniemo liwiajàce wykonywanie jakiejkolwiek pracy zawodowej, znaczne utrudnienie wykonywania prac domowych 70 2. zaburzenia równowagi utrudniajàce w du ym stopniu chodzenie, uniemo liwiajàce wykonywanie pracy zawodowej, jednak z mo liwoêcià wykonywania prac domowych 50 C. 1. zaburzenia równowagi utrudniajàce w ma ym stopniu chodzenie 20 D. 1. Êladowe zaburzenia równowagi sporadycznie utrudniajàce chodzenie 5 8. Padaczka 1. padaczka z zaburzeniami psychicznymi, charakteropatià, ot pieniem i ekwiwalentami padaczkowymi uniemo liwiajàcymi jakàkolwiek prac 100 12
B. padaczka z rzadkimi napadami, ale ze zmianami ot piennymi utrudniajàcymi w du ym stopniu wykonywanie pracy (w zale noêci od stopnia zaburzeƒ psychicznych oraz kognitywnych, potwierdzonych leczeniem psychiatrycznym oraz badaniem neuropsychologicznym) 1. znaczne, post pujàce zmiany ot pienne, sta a opieka osób trzecich 70 2. znaczne zmiany ot pienne, regularna opieka osób trzecich w ciàgu dnia 60 3. znaczne zmiany ot pienne, okresowa opieka osób trzecich 50 C. padaczka bez zmian psychicznych z cz stymi napadami 1. cz ste napady wtórnie uogólnione, co najmniej 2 w miesiàcu bez wyraênej aury 60 2. cz ste napady wtórnie uogólnione, co najmniej 2 w miesiàcu z aurà 50 3. cz ste napady padaczkowe cz Êciowe proste i / lub z o one bez wtórnego uogólnienia, sporadycznie wtórnie uogólnione 40 D. padaczka bez zmian psychicznych z rzadkimi napadami (1 i mniej na miesiàc) 1. politerapia z ew. objawami ubocznymi leczenia przeciwpadaczkowego 30 2. politerapia bez objawów ubocznych leczenia przeciwpadaczkowego 25 3. monoterapia 20 9. Zaburzenia neurologiczne i psychiczne uwarunkowane organicznie (encefalopatie) ci kie zaburzenia psychiczne wymagajàce sta ej opieki osób trzecich (zmiany ot pienne, utrwalone psychozy) 1. ci kie zaburzenia psychiczne, wymagajàce sta ej opieki osób trzecich (zmiany ot pienne, utrwalone psychozy, cz ste i d ugotrwale hospitalizacje psychiatryczne) 100 2. ci kie zaburzenia psychiczne, wymagajàce sta ej opieki osób trzecich (zmiany ot pienne, utrwalone psychozy, wymagajàce leczenia ambulatoryjnego oraz okresowo szpitalnego) 80 3. ci kie zaburzenia psychiczne, wymagajàce sta ej opieki osób trzecich (zmiany ot pienne, utrwalone psychozy, wymagajàce sta ego ambulatoryjnego leczenia psychiatrycznego) 70 B. encefalopatie ze zmianami charakterologicznymi 1. znacznego stopnia zmiany ot pienne ze zmianami charakterologicznymi wymagajàce ca odobowej opieki osób trzecich 70 2. znacznego stopnia zmiany ot pienne majàce wp yw na ca odzienne funkcjonowanie wymagajàce w ciàgu dnia pomocy osób trzecich 50 C. encefalopatie z utrwalonymi skargami subiektywnymi (bóle g owy, zawroty g owy, wzmo ona pobudliwoêç nerwowa, trudnoêç w skupieniu uwagi, zaburzenia pami ci, snu itp.) 1. znacznego stopnia nasilone objawy subiektywne, ograniczajàce funkcjonowanie w yciu codziennym, wymagajàce sta ego i d ugotrwa ego leczenia, obecne objawy neurologiczne oraz zmiany w badaniu neuropsychologicznym, (wg ICD-10, F07.2) 30 2. umiarkowane ograniczenie funkcjonowania w yciu codziennym, obecne zmiany w badaniu neuropsychologicznym i/lub neurologicznym 20 3. nieznaczne subiektywne objawy bez zmian w badaniu neurologicznym i neuropsychologicznym 5 13
10. Nerwice i zespo y nerwicopodobne: nerwice i zespo y nerwicopodobne po urazie czaszkowo - mózgowym - w zale noêci od stopnia zaburzeƒ (pourazowe zaburzenia stresowe (PTSD) wg ICD-10) 1. znacznego stopnia zaburzenia stresowe z przebiegiem remitujàcym lub post pujàcym, wymagajàce sta ego leczenia psychiatrycznego 20 2. umiarkowanego stopnia zaburzenia stresowe, leczone przez psychiatr i/lub psychologa 10 3. niewielkiego stopnia zaburzenia stresowe 4 B. nerwice i zespo y nerwicopodobne po uszkodzeniu cia a - w zale noêci od stopnia zaburzeƒ 1. dokumentacja leczenia psychiatrycznego i/ lub psychologicznego d u szego ni 6 miesi cy 10 2. dokumentacja leczenia psychiatrycznego i/ lub psychologicznego krótszego ni 6 miesi cy 5 3. dokumentacja leczenia nerwicy przez lekarzy innych specjalnoêci ni psychiatria lub psychologia, przez okres 6 miesi cy 2 C. 1. zespó cerebrasteniczny z utrwalonymi skargami subiektywnymi Wg pkt. 9c 11. Zaburzenia mowy: afazja ca kowita (sensoryczna lub sensoryczno-motoryczna) z agrafià i aleksjà 1. utrzymujàce si zmiany, pomimo 12 miesi cznego leczenia logopedycznego 100 2. nieznaczna poprawa po leczeniu logopedycznym 80 B. 1. afazja ca kowita motoryczna 60 C. afazja znacznego stopnia utrudniajàca porozumiewanie si 1. znacznego stopnia nasilone zaburzenia mowy, utrzymujàce si pomimo intensywnego co najmniej 6 miesi cznego leczenia logopedycznego 60 2. afazja z rozumieniem symboli j zykowych z mo liwoêcià komunikacji z pomocà mowy lub pisma 50 3. umiarkowane trudnoêci rozumienia mowy i / lub mówienia lub pisania 30 D. 1. afazja nieznacznego stopnia 15 12. Zespo y podwzgórzowe pourazowe i inne zaburzenia wewnàtrzwydzielnicze pochodzenia oêrodkowego: 1. zaburzenia wydzielania hormonów p ciowych +15 2. zaburzenia wydzielania hormonu wzrostu (nale y oceniaç tylko u dzieci i m odzie y) +15 3. niedoczynnoêç tarczycy +10 4. wtórna niedoczynnoêç kory nadnerczy +10 5. moczówka prosta +10 14
13. Uszkodzenie cz Êciowe lub ca kowite nerwów ruchowych ga ki ocznej: nerwu okoruchowego, w zakresie mi Êni wewn trznych oka - w zale noêci od stopnia uszkodzenia (konieczne przeprowadzenie badania okulistycznego) 1. znaczne 15 2. umiarkowane 8 3. niewielkie 3 B. nerwu okoruchowego, w zakresie mi Êni zewn trznych oka - w zale noêci od stopnia uszkodzenia 1. z podwójnym widzeniem i opadni ciem ca kowitym powieki 30 2. podwójne widzenie, opadanie powieki 20 3. podwójne widzenie, bez opadania powieki 10 C. 1. nerwu bloczkowego 3 D. nerwu odwodzàcego - w zale noêci od stopnia uszkodzenia (podwójne widzenie, ograniczenie ruchomoêci) 1. znaczne 15 2. umiarkowane 8 3. niewielkie 3 14. Uszkodzenie cz Êciowe lub ca kowite nerwu trójdzielnego - w zale noêci od stopnia uszkodzenia 1. przewaga zaburzeƒ czucia w zakresie pojedynczej ga zi 5 B. 1. przewaga zaburzeƒ czucia w zakresie wszystkich ga. jednostronne 10 C. przewaga dolegliwoêci bólowych w zale noêci od stopnia nasilenia bólu 1. wymagajàce regularnego przyjmowania Êrodków przeciwbólowych 20 2. wymagajàce sporadycznego przyjmowania Êrodków przeciwbólowych 10 15. Uszkodzenie cz Êciowe lub ca kowite nerwu twarzowego - w zale noêci od stopnia uszkodzenia. Poszczególne ga zie: 1. pierwsza 15 2. druga lub trzecia 8 3. ca kowite 20 16. Uszkodzenie cz Êciowe lub ca kowite nerwów j zykowo - gard owego i b dnego - w zale noêci od stopnia zaburzeƒ mowy i oddechu, krà enia i przewodu pokarmowego 1. ca kowite pora enie podniebienia, gard a i krtani 50 B. pora enie nerwu krtaniowego wstecznego 1. jednostronne 8 2. obustronne 30 15
C. pora enie nerwu j zykowo - gard owy, w zale noêci od trudnoêci po ykania 1. znaczne 25 2. umiarkowane 15 3. niewielkie 10 D. 1. neuralgia nerwu j zykowo-gard owego 20 17. Uszkodzenie cz Êciowe lub ca kowite nerwu dodatkowego - w zale noêci od stopnia uszkodzenia 1. ca kowite, obejmujàce mi sieƒ mostkowo-obojczykowo-sutkowy oraz górnà cz Êç mi Ênia czworobocznego 15 2. cz Êciowe 5 18. Uszkodzenie cz Êciowe lub ca kowite nerwu podj zykowego - w zale noêci od stopnia uszkodzenia 1. ca kowite z obecnoêcià fascykulacji i zaników 20 B. cz Êciowe 1. znacznego stopnia 10 2. niewielkiego stopnia 5 B. Uszkodzenia twarzy 19. Uszkodzenia pow ok twarzy (blizny i ubytki): oszpecenia bez zaburzeƒ funkcji (dla kobiet x 2) 1. blizna, przewaga zmiany pigmentacji skóry (do 3 cm Êrednicy) 2 2. blizna, przewaga zmiany pigmentacji skóry (powy ej 3 cm Êrednicy) 5 3. wyraêne, szpecàce blizny do 3 cm d ugoêci/êrednicy 8 4. wyraêne, szpecàce blizny blizny powy ej 3 cm d ugoêci/êrednicy 10 B. oszpecenie z miernymi zaburzeniami funkcji (nale y sumowaç poszczególne rodzaje uszkodzeƒ, ale nie wi cej ni 30) 1. blizny i ubytki +10 2. zaburzenia przyjmowania pokarmów +8 3. zaburzenia artykulacji +8 4. Êlinotok +5 5. zaburzenia funkcji powiek +5 6. zaburzenia czucia +5 7. dolegliwoêci bólowe +8 16
C. oszpecenia po àczone z du ymi zaburzeniami funkcji wymagajàcymi stosowania przyrzàdów pomocniczych do naprawy przynajmniej jednej funkcji (nale y sumowaç poszczególne rodzaje zaburzeƒ, ale nie wi cej ni 60) 1. blizny i ubytki +10 2. zaburzenia przyjmowania pokarmów +15 3. zaburzenia oddychania i/lub powonienia +15 4. zaburzenia artykulacji +15 5. Êlinotok +8 6. zaburzenia funkcji powiek +8 20. Uszkodzenia nosa: 1. niewielkie uszkodzenia nosa bez zaburzeƒ oddychania i powonienia (przebarwienia i blizny nie zmieniajàce kszta tu nosa) (dla kobiet x 2) 1 B. uszkodzenia nosa bez zaburzeƒ oddychania i powonienia (zmieniajàce kszta t nosa) (dla kobiet x 2) 1. w niewielkim stopniu 2 2. w znacznym stopniu 3 3. utrzymujàce si mimo przeprowadzenia operacji naprawczej 5 C. uszkodzenia nosa z zaburzeniami oddychania - zale nie od rozleg oêci uszkodzenia i stopnia zaburzeƒ oddychania 1. nieznacznego stopnia upoêledzenie dro noêci nosa 5 2. Êredniego stopnia upoêledzenie dro noêci nosa 10 3. znacznego stopnia upoêledzenie dro noêci nosa z wtórnym zapaleniem zatok 20 D. uszkodzenia nosa z zaburzeniami oddychania i powonienia w zale noêci od stopnia zaburzeƒ w oddychaniu i powonieniu 1. nieznacznego stopnia upoêledzenie dro noêci nosa i zaburzenia powonienia 10 2. Êredniego stopnia upoêledzenie dro noêci nosa i zaburzenia powonienia 15 3. znacznego stopnia upoêledzenie dro noêci nosa, wtórne zapalenie zatok i zaburzenia powonienia 25 E. 1. utrata powonienia w nast pstwie uszkodzenia przedniego do u czaszkowego 5 F. 1. utrata nosa w ca oêci ( àcznie z koêçmi nosa) 30 Uwaga: Je eli uszkodzenie nosa wchodzi w zespó uszkodzeƒ obj tych poz. 19, nale y stosowaç ocen wed ug tej pozycji (tj. wed ug poz. 19). 21. Utrata z bów (za ka dy zàb): siekacze i k y 1. cz Êciowa 1.5 2. ca kowita 3 17
B. pozosta e z by 1. cz Êciowa 1 2. ca kowita 2 22. Z amanie szcz ki lub uchwy - w zale noêci od przemieszczeƒ, niesymetrii zgryzu, upoêledzenia ucia i rozwierania szcz k powodujàce zaburzenia funkcji: 1. nieznacznego stopnia 5 B. 1. Êredniego stopnia 10 C. znacznego stopnia 1. przemieszczenia +5 2. upoêledzenie ucia +5 3. niesymetria zgryzu +5 4. zaburzenia rozwierania szcz k +5 23. Utrata szcz ki lub uchwy àcznie z oszpeceniem i utratà z bów - w zale noêci od ubytków, oszpecenia i powik aƒ: 1. cz Êciowa (nale y oceniaç wed ug pozycji 19 i 21 nie wiecej ni 40) max. 40 2. ca kowita 50 24. Ubytek podniebienia: 1. z niewielkimi zaburzeniami mowy i/lub po ykania 15 2. z du ymi zaburzeniami mowy lub po ykania 25 3. z du ymi zaburzeniami mowy i po ykania 40 25. Ubytki j zyka: 1. bez zaburzeƒ mowy i po ykania 3 2. z niewielkimi zaburzeniami mowy 10 3. ze Êrednio nasilonymi zaburzeniami mowy i po ykania 25 4. z du ymi zaburzeniami mowy i po ykania 35 5. ca kowita utrata j zyka 50 18
C. Uszkodzenia narzàdu wzroku 26. Obni enie ostroêci wzroku bàdê utrata jednego lub obojga oczu: 1. uszczerbek okreêla si na podstawie tabeli ostroêci wzroku - 26.A OstroÊç wzroku oka prawego 1,0 (10/10) 0,9 (9/10) 0,8 (8/10) 0,7 (7/10) 0,6 (6/10) 0,5 (1/2) 0,4 (4/10) 0,3 (3/10) 0,2 (2/10) 0,1 (1/10) OstroÊç wzroku oka lewego Procent trwa ego lub d ugotrwa ego uszczerbku na zdrowiu 1,0 (10/10) 0 2.5 5 7.5 10 12.5 15 20 25 30 35 0,9 (9/10) 2.5 5 7.5 10 12.5 15 20 25 30 35 40 0,8 (8/10) 5 7.5 10 12.5 15 20 25 30 35 40 45 0,7 (7/10) 7.5 10 12.5 15 20 25 30 35 40 45 50 0,6 (6/10) 10 12.5 15 20 25 30 35 40 45 50 55 0,5 (1/2) 12.5 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 0,4 (4/10) 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 0,3 (3/10) 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 0,2 (2/10) 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 80 0,1 (1/10) 30 35 40 45 50 55 60 65 70 80 90 0 35 40 45 50 55 60 65 70 80 90 100 0 Uwaga: OstroÊç wzroku zawsze okreêla si po korekcji szk ami zarówno przy zm tnieniu rogówki lub soczewki, jak i przy wspó istnieniu uszkodzenia siatkówki lub nerwu wzrokowego B. 1. Utrata wzroku jednego oka z jednoczesnym wy uszczeniem ga ki ocznej 38 27. Pora enie nastawnoêci (akomodacji) - przy zastosowaniu szkie korekcyjnych lub soczewek kontaktowych: 1. jednego oka 15 2. obojga oczu 30 28. Uszkodzenie ga ki ocznej wskutek urazów t pych: 1. rozdarcie naczyniówki jednego oka (poz.26a) 2. zapalenie naczyniówki i siatkówki jednego oka, powodujàce zaburzenia widzenia Êrodkowego lub obwodowego (poz.26a) 3 urazowe uszkodzenia plamki ó tej jednego oka (poz.26a) 4 zanik nerwu wzrokowego (poz.26a) 29. Uszkodzenie ga ki ocznej wskutek urazów drà àcych: 1. blizny rogówki lub twardówki (garbiak twardówki) (poz.26a) 2. zaçma urazowa (uszkodzenie soczewki) (poz.26a) 19
3. cia o obce wewnàtrzga kowe powodujàce obni enie ostroêci wzroku 10 + (poz.26a) 4. cia o obce wewnàtrzga kowe nie powodujàce obni enia ostroêci wzroku 10 30. Uszkodzenie ga ki ocznej wskutek urazów chemicznych i termicznych (oparzenia itp.) 1. (poz.26a) 31. Koncentryczne zw enie pola widzenia oceniaç nale y wed ug tabeli oceny pola widzenia 1. (poz. 31A) Zw enie do Przy nienaruszonym drugim oku W obu oczach Przy Êlepocie drugiego oka 60 0 0 35 50 5 15 45 40 10 25 55 30 15 50 70 20 20 80 85 10 25 90 95 poni ej 10 35 95 100 32. Po owicze niedowidzenia: 1. dwuskroniowe 60 2. dwunosowe 30 3. jednoimienne 25 33. BezsoczewkowoÊç po operacyjnym usuni ciu zaçmy urazowej 1. w jednym oku 25 2. w obu oczach 40 34. Utrata soczewki oceniaç nale y wed ug poz.26a 1. w jednym oku min. 15 2. w obu oczach min. 30 35. Zaburzenia w dro noêci przewodów zowych ( zawienie): 1. w jednym oku 8 2. w obu oczach 12 20
36. Odwarstwienie siatkówki jednego oka oceniaç nale y wed ug poz. 26A i poz. 31A 1. min.15-max 35 37. Jaskra oceniaç wed ug tabeli ostroêci wzroku oceniaç nale y wg. poz.26a i poz. 31A 1. w jednym oku max. 35 2. w obu oczach max. 100 38. Wytrzeszcz t tniàcy, uszczerbek powinien zawieraç si w zakresie od 50 do 100 1. wytrzeszcz +15 2. ocena widzenia (poz.26a) 3. podwójne widzenie +15 4. bóle g owy lub szum w g owie +15 5. ci ka keratopatia z niedomykalnoêci +20 39. Zaçma urazowa 1. (poz.26a) 40 Przewlek e zapalenie spojówek A 1. 8 21
D. Uszkodzenia narzàdu s uchu 41. UpoÊledzenie ostroêci s uchu 1. Przy upoêledzeniu ostroêci s uchu procent sta ego lub d ugotrwa ego uszczerbku na zdrowiu okreêla si wed ug tabeli 41A Ucho lewe Ucho prawe S uch normalny Nieznaczne upoêledzenie Ârednie upoêledzenie UpoÊledzenie Du e graniczàce upoêledzenie z g uchotà G uchota zupe na W nawiasach podano stopieƒ upoêledzenia (0%) (30%) (50%) (70%) (90%) (100%) PROCENT TRWA EGO USZCZERBKU NA ZDROWIU S uch normalny (0%) 0 5 10 15 18 20 Nieznaczne upoêledzenie (30%) Ârednie upoêledzenie (50%) Du e upoêledzenie (70%) UpoÊledzenie graniczàce z g uchotà (90%) G uchota zupe na (100%) 5 10 15 18 20 25 10 15 18 20 25 30 15 18 20 25 30 35 18 20 25 30 35 40 20 25 30 35 40 50 Uwaga: W celu wykluczenia agrawacji lub symulacji ostroêç s uchu powinno okreêlaç si badaniem audiometrycznym i badaniem stroikami. 42. Urazy ma owiny usznej: 1. utrata cz Êci ma owiny lub zniekszta cenie ma owiny (blizny, oparzenia i odmro enia) 5 2. utrata jednej ma owiny 15 3. utrata obu ma owin 25 22
43. Pourazowe zw enie lub zaroêni cie przewodu s uchowego zewn trznego jednostronne lub obustronne z os abieniem lub przytepieniem s uchu 1. (poz. 41A) 44. Przewlek e ropne zapalenie ucha Êrodkowego: 1. jednostronne 5 2. obustronne 10 45. Przewlek e ropne zapalenie ucha Êrodkowego powik ane (nale y dodaç odpowiednie wartoêci uszczerbku) : 1. jednostronne +5 2. obustronne +10 3. perlak +5 4. próchnica koêci +5 5. polip ucha +5 46. Uszkodzenie ucha Êrodkowego w nast pstwie z amania koêci skroniowej z upoêledzeniem s uchu 1. (poz. 41A) 47. Uszkodzenie ucha wewn trznego: 1. z uszkodzeniem cz Êci s uchowej (poz. 41A) B. z uszkodzeniem cz Êci statycznej - w zale noêci od stopnia uszkodzenia 1. zawroty g owy +20 2. nudnoêci, wymioty +10 3. oczoplàs spontaniczny +10 C. 1. z uszkodzeniem cz Êci s uchowej i statycznej - cz Êç s uchowà oceniaç jak w pkt. A), cz Êç statycznà jak w pkt. B). max. 60 48. Uszkodzenie nerwu twarzowego àcznie z p kni ciem koêci skalistej: jednostronne - w zale noêci od rozleg oêci uszkodzenia: 1. pora enie mi Êni twarzy +10 2. zaburzenia smaku i wydzielania Êliny +10 3. znaczne upoêledzenie wydzielania ez +10 4. uszkodzenie s uchu +10 B. 1. obustronne 60 23
E. Uszkodzenia szyi, krtani, tchawicy i prze yku. 49. Uszkodzenie gard a z upoêledzeniem funkcji 1. niewielkie uszkodzenie funkcji po ykania i artykulacji 5 2. znaczne upoêledzenie funkcji po ykania i artykulacji 10 50. Uszkodzenie lub zw enie krtani pozwalajàce na obchodzenie si bez rurki tchawiczej - w zale noêci od stopnia zw enia 1. niewielka, sporadyczna dusznoêç 8 2. dusznoêç przy umiarkowanych wysi kach ycia codziennego 12 3. dusznoêç przy niewielkich wysi kach ycia codziennego 25 51. Uszkodzenie krtani, powodujàce koniecznoêç sta ego noszenia rurki tchawiczej (co najmniej 6 mieê. rehabilitacja logopedyczna): w zale noêci od stopnia zaburzeƒ g osu 1. mowa prze ykowa 35 2. mowa gard owa 50 3. z bezg osem 60 52. Uszkodzenie tchawicy. Zw enie powodujàce: 1. dusznoêç przy szybkim chodzeniu po równym, wchodzeniu pod gór lub po schodach 20 2. dusznoêç podczas chodzenia po równym z rówieênikami 30 3. dusznoêç (koniecznoêç zatrzymania si dla nabrania powietrza) w trakcie chodzenia po równym w swoim tempie 45 4 dusznoêç spoczynkowa 60 53. Uszkodzenie prze yku powodujàce (do oceny konieczna opinia specjalisty gastroenterologa lub chirurga przewodu pokarmowego) 1. niewielkie trudnoêci w od ywianiu 10 2. od ywianie si pokarmami o konsystencji pó p ynnej 30 3. od ywianie tylko p ynami 50 4. ca kowità niedro noêç prze yku ze sta à przetokà o àdkowà 80 54. Uszkodzenie tkanek mi kkich (skóry i mi Êni) szyi - w zale noêci od stopnia ruchomoêci i ustawienia g owy 1. blizny szyi nie powodujàce zaburzeƒ ruchomoêci 5 2. niewielkie ograniczenie ruchomoêci 10 3. znaczne ograniczenia ruchomoêci w pozycji czynnoêciowo korzystnej 15 24
4. znaczne ograniczenie ruchomoêci w pozycji czynnoêciowo niekorzystnej nieznacznie utrudniajàce czynnoêci ycia codziennego 20 5. znaczne ograniczenie ruchomoêci w pozycji czynnoêciowo niekorzystnej znacznie utrudniajàce czynnoêci ycia codziennego 30 Uwaga: Uszkodzenia tkanek mi kkich z jednoczesnym uszkodzeniem kr gos upa szyjnego nale y oceniaç wed ug poz. 89. F. Uszkodzenia klatki piersiowej i jej nast pstwa 55. Blizny i ubytki mi Êni klatki piersiowej ograniczajàce ruchomoêç klatki piersiowej - w zale noêci od rozleg oêci blizn, utrzymujàcych si bólów i od stopnia upoêledzenia oddychania: 1. dolegliwoêci przy szybkim chodzeniu po równym, wchodzeniu pod gór lub po schodach i dolegliwoêci spoczynkowe ust pujàce po zmianie pozycji cia a 5 2. dolegliwoêci podczas chodzenia po równym z rówieênikami i dolegliwoêci spoczynkowe ust pujàce po zmianie pozycji cia a 10 3. dolegliwoêci (koniecznoêç zatrzymania si dla nabrania powietrza lub do ustàpienia dolegliwoêci bólowych) w trakcie chodzenia po równym w swoim tempie i dolegliwoêci spoczynkowe ust pujàce po zmianie pozycji cia a 15 4. dolegliwoêci wysi kowe i spoczynkowe sta e, niezale ne od przyj tej pozycji cia a 30 56., Utrata brodawki sutkowej u kobiet cz Êciowa lub ca kowita w zale noêci od zniekszta ceƒ i blizn (dla kobiet do 45 r. x 2) 1. cz Êciowa 2 2. ca kowita 7 57. Utrata gruczo u piersiowego w zale noêci od wielkoêci ubytki i blizn (dla kobiet do 45 r. x 2) cz Êciowa 1. nie powodujaca znacznego defektu kosmetycznego 4 2. powodujàca znaczny defekt kosmetyczny 8 B. 1. ca kowita 12 C. 1. z cz Êcià mi Ênia piersiowego 18 25
58. Uszkodzenie eber (z amanie co najmniej 2 eber) z obecnoêcià zniekszta ceƒ i bez zmniejszenia pojemnoêci yciowej p uc 1. zniekszta cenia niewielkie 2 2. zniekszta cenia powodujàce znaczny defekt kosmetyczny 5 B. z obecnoêcià zniekszta ceƒ i ze zmniejszeniem pojemnoêci yciowej p uc - w zale noêci od stopnia zmniejszenia pojemnoêci yciowej 1. dusznoêç przy szybkim chodzeniu po równym, wchodzeniu pod gór lub po schodach 10 2. dusznoêç podczas chodzenia po równym z rówieênikami 15 3. dusznoêç (koniecznoêç zatrzymania si dla nabrania powietrza) w trakcie chodzenia po równym w swoim tempie 20 4. dusznoêç spoczynkowa 25 59. Z amanie mostka ze zniekszta ceniami klatki piersiowej 1. niewielkiego stopnia 3 2. umiarkowanego stopnia 5 3. znacznego stopnia 8 60. Zapalenie koêci (przetoki) eber lub mostka 1. izolowane zapalenie koêci 10 2. zapalenie koêci z przetokami 20 61. Uszkodzenie p uc i op ucnej (zrosty op ucnowe, uszkodzenia tkanki p ucnej, ubytki tkanki p ucnej, cia a obce itp.): 1. bez niewydolnoêci oddechowej 5 B. z niewydolnoêcià oddechowà - w zale noêci od stopnia: 1. dusznoêç przy szybkim chodzeniu po równym, wchodzeniu pod gór lub po schodach 10 2. dusznoêç podczas chodzenia po równym z rówieênikami 20 3. dusznoêç (koniecznoêç zatrzymania si dla nabrania powietrza) w trakcie chodzenia po równym w swoim tempie 30 4. dusznoêç spoczynkowa (zaawansowane serce p ucne) 40 62. Uszkodzenie tkanki p ucnej powik ane przetokami oskrzelowymi, ropniem p uc - w zale noêci od stopnia niewydolnoêci oddechowej 1. dusznoêç przy szybkim chodzeniu po równym, wchodzeniu pod gór lub po schodach 40 2. dusznoêç podczas chodzenia po równym z rówieênikami 50 3. dusznoêç (koniecznoêç zatrzymania si dla nabrania powietrza) w trakcie chodzenia po równym w swoim tempie 60 26
4. dusznoêç spoczynkowa (zaawansowane serce p ucne) 80 Uwaga: Przy orzekaniu wed ug pozycji 61 i 62 stopieƒ uszkodzenia tkanki p ucnej i niewydolnoêci oddechowej nale y potwierdziç dodatkowymi badaniami obrazowymi lub czynnoêciowymi. Konieczna pe na dokumentacja medyczna! 63. Uszkodzenie serca lub osierdzia (pourazowe, pozawa owe) 1. z wydolnym uk adem krà enia 10 B. z objawami niewydolnoêci krà enia - w zale noêci od stopnia niewydolnoêci (wg NYHA) 1. I stopieƒ - bez dolegliwoêci przy zwyk ych czynnoêciach ycia codziennego 20 2. II stopieƒ - umiarkowane dolegliwoêci przy zwyk ych czynnoêciach ycia codziennego, upoêledzenie wydolnoêci fizycznej 35 3. III stopieƒ - znaczne upoêledzenie wydolnoêci fizycznej widoczne ju przy zwyk ych czynnoêciach ycia codziennego 50 4. IV stopieƒ - dusznoêç spoczynkowa 90 Uwaga: Stopieƒ uszkodzenia serca potwierdziç nale y badaniami obrazowymi (EKG, RTG, ECHO i inne). Konieczna pe na dokumentacja medyczna! 64. Przepukliny przeponowe - w zale noêci od stopnia zaburzeƒ funkcji przewodu pokarmowego, oddychania i krà enia (jeêli wystepujà dolegliwoêç zarówno ze strony uk adu sercowo-naczyniowego, jak i uk adu pokarmowego nale y je zsumowaç) 1. objawy niewydolnoêci krà eniowo-oddechowej niewielkiego stopnia - I st. wg NYHA +3 2. objawy niewydolnoêci krà eniowo-oddechowej - II st. wg NYHA +5 3. objawy niewydolnoêci krà eniowo-oddechowej - III st. wg NYHA +15 4. objawy niewydolnoêci krà eniowo-oddechowej - IV st. wg NYHA +20 B. 1. dolegliwoêci ze strony uk adu pokarmowego o umiarkowanym nasileniu +10 2. dolegliwoêci ze strony uk adu pokarmowego o znacznym nasileniu (zaburzenia dro noêci uk adu pokarmowego) +20 27
G. Uszkodzenia brzucha i ich nast pstwa 65. Uszkodzenia pow ok jamy brzusznej (przepukliny pourazowe, przetoki itp.) - w zale noêci od umiejscowienia i rozmiarów uszkodzenia pow ok jamy brzusznej blizny (dla kobiet x 2) 1. < 5 cm d ugoêci/êrednicy 1 2. > 5 cm d ugoêci /Êrednicy 3 B. 1. ubytki mi Êniowe bez przepukliny 5 C. przepukliny pourazowe 1. przepuklina pachwinowa 10 2. przepuklina przedniej Êciany brzucha 20 3. przepuklina p pkowa 20 4. przepuklina udowa 10 D. 1. przetoki b dàce wynikiem powik aƒ pourazowych 30 Uwaga: Za przepukliny pourazowe uwa a si przepukliny spowodowane urazowym uszkodzeniem pow ok brzusznych (np. po rozerwaniu mi Êni pow ok brzusznych). 66. Uszkodzenie o àdka, jelit i sieci: 1. bez zaburzeƒ funkcji przewodu pokarmowego i przy dostatecznym stanie od ywiania 5 B. z zaburzeniami trawienia i niedostatecznym stanem od ywiania - w zale noêci od stopnia zaburzeƒ stanu od ywiania: 1. znaczna utrata masy cia a (>10%) +10 2. objawy niedoboru bia ek +5 3. objawy niedoboru w glowodanów +5 4. objawy niedoboru witamin rozpuszczalnych w t uszczach (A, D, E, K) +5 5. objawy niedoboru witaminy B12, kwasu foliowego, elaza +5 6. wtórne zaburzenia wewnàtrzwydzielnicze +5 C. od ywianie jedynie parenteralne 50 67. Przetoki jelitowe, ka owe i odbyt sztuczny - w zale noêci od stopnia zanieczyszczania si i zmian zapalnych tkanek otaczajàcych przetok : jelita cienkiego 20+ 1. zapalenie tkanek otaczajàcych przetok +10 2. reakcja uczuleniowa tkanek otaczajàcych przetok +5 3. niedostateczny stan od ywienia +20 4. nieregularna wymiana torebek +5 5. cz sta wymiana torebek +5 6. brak mo liwoêci utrzymania prawid owej higieny +5 28
B. jelita grubego 15+ 1. zapalenie tkanek otaczajàcych przetok +10 2. reakcja uczuleniowa tkanek otaczajàcych przetok +5 3. nieregularna wymiana torebek +5 4. cz sta wymiana torebek +5 5. brak mo liwoêci utrzymania prawid owej higieny +10 68. Przetoki oko oodbytnicze 1. 15 69. Uszkodzenia zwieracza odbytu, powodujàce sta e, ca kowite nietrzymanie ka u i gazów 1. 60 70. Wypadni cie odbytnicy - w zale noêci od stopnia wypadni cia 1. wypadanie b ony Êluzowej odbytnicy 10 2. niepe ne wypadanie odbytnicy 20 3. pe ne wypadanie odbytnicy 30 71. Utrata Êledziony 1. bez istotnych zmian w obrazie krwi 15 2. ze zmianami w obrazie krwi lub/i ze zrostami otrzewnowymi 30 72. Uszkodzenia wàtroby i przewodów ó ciowych, p cherzyka ó ciowego lub trzustki - w zale noêci od stopnia powik aƒ (nie wi cej ni 60) uszkodzenie/resekcja fragmentu wàtroby 1. bez wp ywu na funkcje narzàdu +10 2. z nast powymi zaburzeniami funkcji wàtroby +20 B. uszkodzenie/resekcja fragmentu trzustki 1. bez wp ywu na funkcje narzàdu +10 2. z nast powymi zaburzeniami funkcji zewnàtrzwydzielniczej +20 3. z nast powymi zaburzeniami funkcji wewnàtrzwydzielniczej +20 C. 1. uszkodzenie dróg ó ciowych z nast powym zw eniem +10 29
H. Uszkodzenia narzàdów moczop ciowych 73. Uszkodzenie jednej nerki lub obu nerek prowadzàce do powstania: 1. przewlek ych stanów zapalnych +10 2. nadciênienia +15 74. Utrata jednej nerki przy drugiej zdrowej i prawid owo dzia ajàcej 1. 20 75. Utrata jednej nerki przy upoêledzeniu funkcjonowania drugiej nerki lub uszkodzenie obu nerek prowadzàce do ich schy kowej niewydolnoêci - w zale noêci od stopnia upoêledzenia funkcji pozosta ej nerki (funkcja okreêlana wed ug badaƒ laboratoryjnych i obrazu klinicznego) 1. utajona niewydolnoêç nerek 30 2. wyrównana niewydolnoêç nerek 40 3. niewyrównana niewydolnoêç nerek 50 4. schy kowa niewydolnoêç nerek (mocznica) 75 76. Uszkodzenie moczowodu powodujàce zaw enie jego Êwiat a 1. 20 77. Uszkodzenie p cherza 1. przewlek e stany zapalne +10 2. zmniejszenie pojemnoêci p cherza +10 3. zaburzenia w oddawaniu moczu +10 78. Przetoki dróg moczowych i p cherza moczowego - w zale noêci od stopnia sta ego zanieczyszczenia si moczem (do oceny po 6 miesiàcach od urazu) 1. uniemo liwiajàce prawid owe funkcjonowanie w yciu codziennym i podjecie pracy zarobkowej/nauki 50 2. znacznie utrudniajace wykonywanie pracy zarobkowej/nauki, praca/nauka w specjalnych warunkach 30 3. nie utrudniajace w sposób znaczàcy pracy zarobkowej/nauki 20 79. Uszkodzenie cewki moczowej: 1. powodujàce trudnoêci w oddawaniu moczu 10 30
2. powodujàce przewlek y nie yt p cherza i nietrzymanie moczu 20 3. powodujàce zaleganie moczu i przewlek y stan zapalny 30 80. Utrata pràcia 1. 40 81. Cz Êciowa utrata pràcia 1. 20 82. Utrata jednego jàdra lub jajnika 1. 20 83. Utrata obu jàder lub jajników 1. 40 84. Pourazowy wodniak jàdra 1. 10 85. Utrata macicy: 1. w wieku do 45 lat 40 2. w wieku powy ej 45 lat 20 86. Uszkodzenie krocza powodujàce wypadni cie narzàdów rodnych: 1. pochwy 10 2. pochwy i macicy 30 31
I. Ostre zatrucia i ich nast pstwa. (nale y orzekaç nie wczeêniej ni po 6 miesiàcach) 87. Nag e zatrucie gazami oraz substancjami i produktami ze stwierdzonà utratà przytomnoêci, lecz bez wtórnych powik aƒ dotyczàcych narzàdów wewn trznych i uk adów oddechowego, sercowo-naczyniowego, krwiotwórczego. 1. 10 88. Nag e zatrucie gazami oraz substancjami i produktami (z wyjàtkiem zatruç pokarmowych) powodujàce trwa e uszkodzenie: 1. narzàdów uk adu oddechowego i sercowo-naczyniowego (np. rozedma, kardiomiopatia) 20 2. uk adu krwiotwórczego (np. anemia aplastyczna) 25 Uwaga: Uszkodzenie narzàdów uk adu pokarmowego nale y oceniaç wed ug odpowiednich pozycji rozdz. E i G. Uszkodzenie uk adu nerwowego nale y oceniaç wed ug odpowiednich pozycji rozdz. Uszkodzenie narzàdu wzroku wskutek nag ych zatruç nale y oceniaç wed ug odpowiednich pozycji rozdz. C max. 25 J. Uszkodzenia kr gos upa i rdzenia kr gowego 89. Uszkodzenia kr gos upa w odcinku szyjnym z ograniczeniami ruchomoêci - bez trwa ych zniekszta ceƒ kr gów 1. nast pstwa urazów skr tnych powodujàce miejscowe dolegliwoêci bólowe, z ograniczeniem zakresu ruchomoêci kr gos upa szyjnego g ównie ruchów rotacyjnych. 5 2. nast pstwa urazów skr tnych powodujàce miejscowe dolegliwoêci, bólowe z ograniczeniem zakresu ruchomoêci kr gos upa szyjnego we wszystkich p aszczyznach. 8 B. z ograniczeniem ruchomoêci - ze zniekszta ceniem miernego stopnia 1. zmiany pourazowe z ograniczeniem ruchomoêci, ale z mo liwoêcià normalnego funkcjonowania 10 2. zmiany pourazowe ze znacznym ograniczeniem ruchomoêci zw aszcza ruchów rotacyjnych 15 3. zmiany pourazowe ze znacznym ograniczeniem ruchomoêci we wszystkich p aszczyznach 25 C. z ca kowitym zesztywnieniem i niekorzystnym ustawieniem g owy 1. zmiany pourazowe powodujàce ustawienie g owy w pozycji czynnoêciowo niekorzystnej 30 32
2. wielopoziomowe zmiany pourazowe powodujàce przymusowe ustawienie g owy, z zachowaniem Êladowego bolesnego ruchu 40 3. wielopoziomowe zmiany pourazowe powodujàce przymusowe ustawienie g owy w pozycji skrajnie czynnoêciowo niekorzystnej 50 90. Uszkodzenia kr gos upa w odcinku piersiowym (Th 1 - Th 11): bez zniekszta ceƒ - w zale noêci od stopnia uszkodzenia 1. nast pstwa urazów powodujàce miejscowe dolegliwoêci bólowe, z nieznacznym ograniczeniem zakresu ruchomoêci 3 2. nast pstwa urazów powodujàce umiarkowane dolegliwoêci bólowe, ograniczeniem zakresu ruchomoêci. 8 3. nast pstwa urazów powodujàce znaczne dolegliwoêci bólowe, ze zniesieniem ruchomoêci 15 B. ze zniekszta ceniem i ograniczeniem ruchomoêci - w zale noêci od stopnia zniekszta cenia i ograniczenia ruchomoêci 1. zmiany pourazowe ze zniekszta ceniem kr gów powodujàce nieznaczne ograniczenia ruchomoêci 8 2. zmiany pourazowe ze zniekszta ceniem kr gów powodujàce umiarkowane dolegliwoêci bólowe oraz ograniczenia ruchomoêci 15 3. zmiany pourazowe ze zniekszta ceniem kr gów powodujàce znaczne dolegliwoêci bólowe oraz zniesienie ruchomoêci 25 91. Uszkodzenia kr gos upa w odcinku piersiowym i l dêwiowym (Th 12-L5) w zale noêci od ograniczenia ruchomoêci i zniekszta cenia kr gów z ograniczeniem ruchomoêci i bez wyraênych zniekszta ceƒ 1. nast pstwa urazów powodujàce miejscowe dolegliwoêci bólowe, z nieznacznym ograniczeniem zakresu ruchomoêci 3 2. nast pstwa urazów powodujàce umiarkowane dolegliwoêci bólowe, z ograniczeniem zakresu ruchomoêci 8 B. mierne ograniczenia i zniekszta cenia 1. zmiany pourazowe ze zniekszta ceniem kr gów powodujàce nieznaczne ograniczenia ruchomoêci 8 2. zmiany pourazowe ze zniekszta ceniem kr gów powodujàce umiarkowane dolegliwoêci bólowe oraz ograniczenia ruchomoêci 15 3. zmiany pourazowe ze zniekszta ceniem kr gów powodujàce znaczne dolegliwoêci bólowe oraz zniesienie ruchomoêci 25 C. znaczne ograniczenia i zniekszta cenia 1. zmiany pourazowe z du ymi zniekszta ceniami, ograniczeniem ruchomoêci, oraz zaburzajàce normalne funkcjonowanie 25 2. wielopoziomowe zmiany pourazowe ze znacznym ograniczeniem ruchomoêci 30 3. zmiany pourazowe ze znacznym ograniczeniem ruchomoêci we wszystkich p aszczyznach i nasilonym zespo em bólowym 40 33
92. Izolowane z amania wyrostków poprzecznych lub oêcistych - w zale noêci od ich liczby, przemieszczeƒ i wp ywu na ograniczenia ruchomoêci kr gos upa 1. nie ograniczajàce ruchomoêci kr gos upa 3 2. ograniczajàce ruchomoêç kr gos upa 8 93. Uszkodzenia kr gos upa powik ane zapaleniem kr gów lub obecnoêcià cia a obcego itp. (Wg. pozycji 89-92) 1. + 5 Uwaga: Pourazowà niestabilnoêç lub pourazowy kr gozmyk oceniaç nale y wg pozycji 89-92. Uszkodzenia mi Êni kr gos upa oceniaç wg stopnia ograniczenia ruchomoêci kr gos upa na danym odcinku. (98A, 90A, 91A) 94. Uszkodzenia rdzenia kr gowego 1. przy objawach poprzecznego przeci cia rdzenia z ca kowitym pora eniem lub niedow adem du ego stopnia dwóch lub czterech koƒczyn 100 B. 1. niedow ad koƒczyn dolnych bez uszkodzenia górnej cz Êci rdzenia (koƒczyn górnych), umo liwiajàcy poruszanie si jedynie przy pomocy dwóch lasek 70 C. 1. niedow ad koƒczyn dolnych, umo liwiajàcy poruszanie si o jednej lasce 35 D. 1. pora enie ca kowite koƒczyn górnych z zanikami mi Êniowymi, zaburzeniami czucia i zmianami troficznymi bez pora enia koƒczyn dolnych (w nast pstwie wylewu Êródrdzeniowego) 100 E. niedow ad znacznego stopnia obu koƒczyn górnych, znacznie upoêledzajàcy czynnoêç koƒczyn (po wylewie Êródrdzeniowym) 1. z wi kszym zaj ciem koƒczyny górnej prawej 80 2. z wi kszym zaj ciem koƒczyny górnej lewej 60 F. niedow ad nieznacznego stopnia obu koƒczyn górnych (po wylewie Êródrdzeniowym) 1. z wi kszym zaj ciem koƒczyny górnej prawej 40 2. z wi kszym zaj ciem koƒczyny górnej lewej 20 G. zaburzenia ze strony zwieraczy i narzàdów p ciowych bez niedow adów (zespó sto ka koƒcowego) 1. zaburzenia funkcji zwieracza p cherza i/lub odbytu lub sfery p ciowej 20 2. znaczne zaburzenia funkcji zwieraczy p cherza, odbytu i sfery p ciowej 30 3. ca kowita utrata funkcji zwieraczy p cherza, odbytu i sfery p ciowej 40 H. zaburzenia czucia, zespo y bólowe bez niedow adów - w zale noêci od stopnia zaburzeƒ 1. znaczne zaburzenia czucia +15 34
2. umiarkowane zaburzenia czucia +10 3. niewielkie zaburzenia czucia +5 4. zespo y bólowe wymagajàce sta ego przyjmowania leków p/bólowych +15 5. zespo y bólowe wymagajàce sporadycznego przyjmowania leków p/bólowych +5 95. Urazowe zespo y korzeniowe (bólowe, ruchowe lub mieszane) - w zale noêci od stopnia szyjne 1. znaczne zaburzenia czucia +5 2. umiarkowane zaburzenia czucia +3 3. niewielkie zaburzenia czucia +2 4. zespo y bólowe wymagajàce sta ego przyjmowania leków p/bólowych +10 5. zespo y bólowe wymagajàce sporadycznego przyjmowania leków p/bólowych +5 6. zaburzenia ruchu znacznego stopnia +10 7. zaburzenia ruchu umiarkowanego stopnia +5 8. zaburzenia ruchu niewielkiego stopnia +2 9. os abienie si y mi Êniowej +5 B. 1. piersiowe 5 C. l dêwiowo-krzy owe 1. znaczne zaburzenia czucia +5 2. umiarkowane zaburzenia czucia +3 3. niewielkie zaburzeania czucia +2 4. zespo y bólowe wymagajàce sta ego przyjmowania leków p/bólowych +10 5. zespo y bólowe wymagajàce sporadycznego przyjmowania leków p/bólowych +5 6. zaburzenia ruchu znacznego stopnia +10 7. zaburzenia ruchu umiarkowanego stopnia +5 8. zaburzenia ruchu niewielkiego stopnia +2 9. os abienie si y mi Êniowej +5 D. 1. guziczne 3 35
K. Uszkodzenia miednicy 96. Utrwalone rozejêcie si spojenia onowego lub rozerwanie stawu krzy owo-biodrowego - w zale noêci od stopnia przemieszczenia i zaburzeƒ chodu niewielkiego stopnia, 1. rozerwanie z rozejêciem spojenia onowego powodujàce miejscowe dolegliwoêci i bez istotnych zaburzeƒ chodu 3 2. rozerwanie z rozejêciem spojenia onowego powodujàce dolegliwoêci podczas chodu 8 B. znacznego stopnia 1. rozerwanie spojenia powodujàce dolegliwoêci w stawie krzy owo-biodrowym 12 2. rozerwanie spojenia wraz z podwichni ciem w stawie krzy owo-biodrowym 18 3. zwichni cie w stawie krzy owo-biodrowym z utrwalonymi dolegliwoêciami 25 4. obustronne zwichni cie w stawach krzy owo-biodrowych 35 97. Z amanie miednicy z przerwaniem obr czy biodrowej jedno- lub wielomiejscowe w odcinku przednim (koêç onowa, kulszowa) 1. objawy neurologiczne ze strony jednego nerwu +5 2. objawy neurologiczne ze strony dwóch lub trzech nerwów +10 3. zaburzenia chodu +5 4. jednostronne z amania k. kulszowej lub onowej wygojone z niewielkimi przemieszczeniami +2 5. jednostronne z amania k. kulszowej i onowej wygojone z wyraênymi przemieszczeniami +5 6 obustronne z amania k. kulszowych i onowych wygojone z niewielkimi przemieszczeniami +8 7 obustronne z amania k. kulszowych i onowych wygojone z wyraênymi przemieszczeniami +10 B. w odcinku tylnym (typ Malgaigne' a) 1. podwójne, pionowe z amanie z przemieszczeniem do 2 cm i miernymi dolegliwoêciami bólowymi 15 2. podwójne, pionowe z amanie miednicy z przemieszczeniem powy ej 2 cm i Êredniego stopnia dolegliwoêciami bólowymi 20 3. podwójne, pionowe z amanie miednicy z wi kszymi przemieszczeniami i znacznymi dolegliwoêciami oraz zaburzeniami statyki i chodu 30 4. obustronne, podwójne z amania w odcinku tylnym ze znacznymi dolegliwoêciami i/lub z uszkodzeniem p cherza i cewki moczowej. 45 98. Z amanie panewki stawu biodrowego, stropu panewki - w zale noêci od przemieszczeƒ, zbornoêci stawu stopnia zwichni cia i zakresu ruchów 1. zwichni cie I 10 36
B. 1. zwichni cie II 15 C. 1. zwichni cie III 20 D. zwichni cie IV 1. pozwalajàce na w miar sprawny chód, bez nasilonych dolegliwoêci bólowych 24 2. upoêledzenie sprawnoêci chodu, z wtórnymi dolegliwoêciami z zakresu kolana, stawów krzy owo-biodrowych i kr gos upa 32 3. znaczego stopnia zaburzenia statyczne i dynamiczne w postaci braku funkcji podporowej koƒczyny oraz wtórne dolegliwoêci ze strony kolana, stawów krzyzowo-biodrowych i kr gos upa 40 99. Izolowane z amanie miednicy (talerz biodrowy, kolce biodrowe, guz kulszowy) w zale noêci od zniekszta ceƒ i zaburzeƒ funkcji 1. pojedyncze, jednostronne z amania talerzy biodrowych lub kolców biodrowych 3 2. mnogie, jednostronne z amania dajàce deformacj miednicy 7 3. obustronne z amania powodujàce znaczne dolegliwoêci bólowe 12 4. obustronne z amania powodujàce znaczne deformacje i dolegliwoêci 20 L. Uszkodzenia koƒczyny górnej opatka prawa lewa 100. Z amanie opatki wygojone z amanie opatki z nieznacznym przemieszczeniem, bez wi kszych zaburzeƒ funkcji 1. z amanie wygojone z miejscowymi dolegliwoêciami bez ograniczeƒ zakresu ruchomoêci w stawie 1 1 2. z amanie wygojone z niewielkimi przemieszczeniami oraz z miejscowymi dolegliwoêciami i bez ograniczeƒ zakresu ruchomoêci w stawie opatkowo-ramiennym 4 2 3. z amanie wygojone z niewielkimi przemieszczeniami z miejscowymi dolegliwoêciami i ograniczeniami ruchomoêci w postaci ograniczenia unoszenia ramienia do 140 8 4 B. wygojone z amanie opatki z du ym przemieszczeniem i wyraênym upoêledzeniem funkcji koƒczyny - w zale noêci od zaburzeƒ 1. z amania wygojone z przemieszczeniem, z wi kszymi dolegliwoêciami bólowymi oraz z mo liwoêcià unoszenia ramienia do kàta 90-130 12 8 2. z amanie wygojone z wytworzeniem przykurczu nie pozwalajàcego na unoszenie ramienia ponad 90 16 12 37
3. z amanie wygojone z ograniczeniem zakresu odwodzenia w stawie barkowym do 45, pozosta ych ruchów zw aszcza rotacji, z zanikami mi Êni obr czy barkowej, ale bez uszkodzeƒ neurologicznych 24 16 4. z amania wygojone ze Êladem ruchu w stawie barkowym, z powik aniami neurologicznymi 32 20 C. wygojone z amanie szyjki i panewki, z du ym przemieszczeniem, przykurczem w stawie opatkowo-ramiennym, z du ymi zanikami mi Êni itp. 1. z amanie wygojone z przemieszczeniem odpowiadajàcym nieodprowadzalnemu zwichni ciu w stawie opatkowo-ramiennym lub stawowi cepowemu 35 30 2. z amanie wygojone jak opisano wy ej ze znacznym uszkodzeniem splotu barkowego 50 40 Uwaga: Normy pozycji 100 zawierajà równie ewentualne powik ania neurologiczne! Obojczyk 101. Wadliwie wygojone z amanie obojczyka - w zale noêci od stopnia zniekszta cenia i ograniczenia ruchów nieznaczne zmiany 1. niewielka deformacja 1 1 2. wyraêna deformacja powodujàca skrócenie wymiaru poprzecznego barku bez istotnych ograniczeƒ zakresu ruchów w stawie opatkowo-ramiennym. 4 2 3. wyraêna deformacja z ograniczeniem zakresu ruchomoêci w stawie opatkowo-ramiennym 8 4 B. wyraêne zmiany 1. znaczna deformacja, powodujàca bliznowaty przykurcz stawu barkowego, zaniki mi Ênia naramiennego, mi Êni obr czy barkowej z ograniczeniem sprawnoêci sprowadzajàcym si do mo liwoêci unoszenia ramienia do kàta 100 12 8 2. znaczna deformacja, powodujàca bliznowaty przykurcz stawu barkowego, zaniki mi Êni obr czy barkowej z ograniczeniem sprawnoêci sprowadzajàcym si do mo liwoêci unoszenia ramienia poni ej kàta 90 i z ograniczeniami ruchów rotacyjnych 16 12 3. znaczna deformacja, z bolesnym przykurczem stawu barkowego pozostawiajàca jego Êladowy ruch 24 16 102. Staw rzekomy obojczyka - w zale noêci od zniekszta ceƒ, przemieszczeƒ, upoêledzenia funkcji koƒczyny nieznaczne zmiany 1. wyraêna deformacja powodujàca skrócenie wymiaru poprzecznego barku bez istotnych ograniczeƒ zakresu ruchów w stawie opatkowo-ramiennym. 4 2 2. wyraêna deformacja z ograniczeniem zakresu ruchomoêci w stawie opatkowo-ramiennym jak unoszenia koƒczyny do kàta 140, z ograniczeniem ruchów rotacyjnych 8 4 38
B. znaczne zmiany 1. znaczna deformacja, ze skróceniem wymiaru poprzecznego stawu barkowego, z ograniczeniem zakresu ruchomoêci w przedziale do 90-130, zniesieniem ruchów rotacyjnych 12 8 2. znaczna deformacja, po próbie leczenia operacyjnego zakoƒczonej niepowodzeniem, z przykurczem stawu opatkowo-ramiennego pozostawiajàcym Êladowy ruch 16 12 3. znaczna deformacja, po próbie leczenia operacyjnego zakoƒczonej niepowodzeniem, patologiczna ruchomoêç od amów, skrócenie wymiaru poprzecznego barku, zesztywnienie stawu opatkowo-ramiennego 24 16 103. Zwichni cie stawu obojczykowo-barkowego lub obojczykowo-mostkowego w zale noêci od ograniczenia ruchów, upoêledzenia zdolnoêci dêwigania i stopnia deformacji nieznaczne zmiany 1. niewielka deformacja 1 1 2. wyraêna deformacja wynikajàca z odstawania - objawu klawisza (I lub II ) bez istotnych ograniczeƒ zakresu ruchów w stawie opatkowo-ramiennym. 4 2 3. wyraêna deformacja wynikajàca z odstawania - objawu klawisza (II lub III ) z ograniczeniem zakresu ruchomoêci w stawie opatkowo-ramiennym jak unoszenia koƒczyny do kàta 140, z ograniczeniem ruchów rotacyjnych 8 4 B. znaczne zmiany 1. znaczna deformacja, patologiczna ruchomoêç, ograniczenia zakresu ruchomoêci w przedziale od 90 do 130, zniesienie rotacji zewn trznej 12 8 2. znaczna deformacja, po próbie leczenia operacyjnego zakoƒczonego niepowodzeniem, z przykurczem stawu opatkowo-ramiennego pozastawiajàcym Êladowy ruch 16 12 3. znaczna deformacja, patologiczna ruchomoêç, z ograniczeniem sprawnoêci, po próbie leczenia operacyjnego zakoƒczonej niepowodzeniem, patologiczna ruchomoêç, skrócenie wymiaru poprzecznego barku i ca kowite zesztywnienie stawu opatkowo-barkowego 20 16 104. Uszkodzenia obojczyka powik ane przewlek ym zapaleniem koêci i obecnoêcià cia obcych ocenia si wg. pozycji 101-103 zwi kszajàc stopieƒ trwa ego uszczerbku o 1. przewlek e zapalenia koêci +2 2. przetoki +2 3. cia a obce +2 Uwaga: Przy wspó istniejàcych powik aniach neurologicznych nale y stosowaç ocen wg. pozycji dotyczàcych uszkodzeƒ odpowiednich odcinków koƒczyny - w zale noêci od stopnia ograniczenia funkcji 39
Bark 105. Uszkodzenie stawu opatkowo - ramiennego - w zale noêci od blizn, ograniczeƒ ruchomoêci, zaników mi Êni, przemieszczeƒ, zniekszta ceƒ z amanej g owy nasady bli szej koêci ramiennej i innych zmian wtórnych miernego stopnia 1. niewielka deformacja 1 1 2. wyraêne zmiany powodujàce deformacj barku bez istotnych ograniczeƒ zakresu ruchów w stawie opatkowo-ramiennym. 4 2 3. wyraêna deformacja z ograniczeniem zakresu ruchomoêci w stawie opatkowo -ramiennym jak unoszenia koƒczyny do kàta 140, z ograniczeniem ruchów rotacyjnych, z zanikiem mi Ênia naramiennego oraz mi Êni ramienia o 2 cm 8 4 B. Êredniego stopnia 1. znaczna deformacja, bliznowaty przykurcz, zaniki mi Ênia naramiennego, mi Êni obr czy barkowej z ograniczeniem sprawnoêci sprowadzajàcym si do mo liwoêci unoszenia ramienia do kàta 100 12 8 2. znaczna deformacja, z bolesnym przykurczem stawu opatkowo-ramiennego pozostawiajàcym Êladowy ruch 16 12 C. du ego stopnia 1. znaczna deformacja stawu opatkowo-barkowego ca kowite zesztywnienie stawu opatkowo-barkowego 20 16 2. znaczna deformacja stawu ze znacznymi dolegliwoêciami, powodujàcymi du e zaburzenia funkcji zbli one do zesztywnienia stawu w pozycji czynnoêciowo niekorzystnej 24 20 106. Zastarza e, nieodprowadzalne zwichni cie stawu barkowego - w zale noêci od zakresu ruchów i ustawienia koƒczyny 1. nieodprowadzalne zwichni cie pozwalajàce na wykonywanie podstawowych czynnoêci 20 15 2. nieodprowadzalne zwichni cie z ustawieniem koƒczyny w pozycji czynnoêciowo niekorzystnej w przywiedzeniu i rotacji wewn trznej 25 20 3. nieodprowadzalne zwichniecie graniczàce z bezu ytecznoêcià koƒczyny 30 25 107. Nawykowe zwichni cie potwierdzone rentgenem i zaêwiadczeniami lekarskimi o kilkakrotnym zwichni ciu 1. 25 20 Uwaga: Odnosi si do nawyku zwichania, który nie mo e byç wyleczony operacyjnie lub nawrotów nawykowych zwichni ç po leczeniu operacyjnym bez rokowania na popraw. Wszelkie inne nawrotowe lub nawykowe zwichni cia, jak równie stawy barkowe po leczeniu operacyjnym nawykowego zwichni cia winny byç orzekane jak przykurcze stawu po urazach. 40
108. Staw cepowy w nast pstwie pourazowych ubytków koêci - w zale noêci od zaburzeƒ funkcji 1. Staw cepowy z mo liwoêcià wykonywania ruchów czynnych barku 25 20 2. Staw cepowy z mo liwoêcià wykonywania jedynie ruchów biernych barku bez istotnych ubytków ruchu, ze skróceniem d ugoêci ramienia do 5 cm. 30 25 3. Staw cepowy z mo liwoêcià wykonywania jedynie ruchów biernych barku ze znacznymi ubytkami koêci, ze skróceniem wymiaru ramienia ponad 5 cm. 40 35 Uwaga: Staw wiotki z powodu pora eƒ ocenia si wg. norm neurologicznych, rozdz. N. 109. Zesztywnienie stawu barkowego w ustawieniu czynnoêciowo korzystnym (odwiedzeniu ok. 70, antepozycji 35, rotacji zewn trznej 25 ) - w zale noêci od ustawienia i funkcji 1. z prawid owo zachowanà czynnoêcià stawu okciowego i bez istotnych dolegliwoêci samego barku oraz z substytucjà ruchu w stawie opatkowo- ebrowym 20 15 2. z zaburzonà czynnoêcià stawu okciowego i bez istotnych dolegliwoêci i z niezadowalajàcà substytucjà ruchu w stawie opatkowo-ramiennym 25 20 3. z zaburzonà czynnoêcià stawu okciowego i ze znacznymi dolegliwoêciami samego barku 30 25 B. 1. w ustawieniu czynnoêciowo niekorzystnym 35 30 110. Bliznowaty przykurcz stawu barkowego 1. niewielkie ograniczenie ruchomoêci 2 1 2. wyraêny przykurcz z zaburzeniami ruchomoêci 6 3 3. wyraêny przykurcz z mo liwoêcià unoszenia koƒczyny do kàta 100 12 6 111. Uszkodzenie barku powik ane przewlek ym zapaleniem koêci, obecnoêcià cia obcych, z przetokami i zmianami neurologicznymi - ocenia si wg. pozycji 105-110, zwiekszajàc stopieƒ uszczerbku w zale noêci od stopnia powik aƒ i zaburzeƒ funkcji o 1. przewlek e zapalenie koêci +8 +4 2. cia a obce +8 +4 3. przetoki +8 +4 4. zmiany bneurologiczne +8 +4 112. Utrata koƒczyny w barku 1. 75 70 41