JN DOSTYCH KTLOG TLRÓW ZYGMUNT III WZY Z LT 1627 1632 Z MENNICY BYDGOSKIEJ KTULIZCJ N DZIEŃ 01.02.2014
Chorągwie królewskie Herby króla Zygmunta III Wazy Portrety królewskie
ZYGMUNT III WZ urodził się 20.04.1566 roku w Grypsholm w Szwecji jako syn króla szwedzkiego Jana Wazy i Katarzyny Jagiellonki córki Zygmunta I Starego. Królem Polski został 19.08.1587 roku. W latach 1592-1599 był też królem Szwecji. Zmarł w Warszawie 30.04.1932 roku. Tytuły królewskie: Sigismundus Tertius Dei gratia rex Poloniæ, magnus dux Lithuaniæ, Russiæ, Prussiæ, Masoviæ, Samogitiæ, Livoniæque, nec non Suecorum, Gothorum Vandalorumque hæreditarius rex co w tłumaczeniu z łaciny oznacza Zygmunt III, z Bożej łaski król Polski, wielki książę litewski, ruski, pruski, mazowiecki, żmudzki, inflancki, a także dziedziczny król Szwedów, Gotów i Wenedów. Uzupełnienie katalogu Kamioskiego i Kurpiewskiego w zakresie talarów ukazało się w 4 kolejnych wydaniach Przeglądu Numizmatycznego nr 3/2007-2/2008. Staraliśmy się z panem Jarosławem Dutkowskim pokazad jak najwięcej zdjęd ilustrujących poszczególne odmiany co z jednej strony podniosło walory dydaktyczne całej pracy, z drugiej jednak strony cały ten katalog stał się mało przejrzysty. Znalezienie poszczególnej odmiany było utrudnione. Zdając sobie sprawę z niedoskonałości tego opracowania napisałem całkiem nowy katalog. Za podstawę wyróżnienia poszczególnych typów przyjąłem różnice w wyglądzie popiersia króla oraz wygląd tarczy herbowej. Dopiero w obrębie tych typów wyodrębniam poszczególne odmiany różniące się miedzy sobą napisem otokowym oraz interpunkcją na koocu napisu otokowego. Numery przyporządkowane poszczególnym monetom zaczynają się od dwóch ostatnich cyfr roku, potem typ i na koocu odmiana. Taki system katalogowania jest otwarty co pozwoli w przyszłości na uzupełnienie katalogu bo zdaję sobie sprawę z tego że mimo moich wysiłków znajdą się jeszcze inne odmiany a może i typy talarów. Katalog był robiony w warunkach domowych stąd dośd prymitywne oznaczenia znaków interpunkcyjnych, za co z góry przepraszam. W kolumnach zaznaczono kolejno od strony lewej: numer, opis awersu i rewersu z zaznaczonymi znakami interpunkcyjnymi na początku i koocu napisu, miejsce gdzie można znaleźd zdjęcie,stopieo rzadkości. LEGEND Krzyżyk ozdobny Dwukropek + Krzyżyk & Herb półkozic Gwiazdka Dwie małe gwiazdki w formie dwukropka Rozetka Dwa małe krzyżyki jeden nad drugim Kropka Gałązki Order złotego runa Dwa małe krzyżyki jeden nad drugim Na zakooczenie tego krótkiego wstępu chciałbym podziękowad zespołowi WCNu za udostępnienie wszystkim numizmatykom wyszukiwarki która stanowi nieocenioną pomoc oraz w szczególności panom Ryszardowi Kondratowi i Markowi Buczakowi za zgodę na wykorzystanie zdjęd. Szczególne podziękowania dla pana Mariusza Walendzika za wspieranie mnie i namowę do kontynuowania tej pracy.
Talary Bydgoskie były bite na tą samą stopę co talary cesarskie w Niemczech czyli miały 14 próbę srebra i bito ich z grzywny mieszanej 7, czyli powinny ważyd 28,8g i zawierad 25,2g czystego srebra. Objaśnienia do kolumny 4. Podane są numery i nazwy aukcji na których występowała dana moneta na aukcjach polskich i zagranicznych. PNN = Paweł Niemczyk ntykwariat Numizmatyczny, Hutt-Cz kolekcja Emeryka Hutten-Czapskiego w Muzeum Narodowym w Krakowie, Y.L. Juriy Lebid wybitny kolekcjoner m.in. monet polskich z Ukrainy. Gdy występują same numery, są to numery z aukcji WCNu. ROK 1627 Półkozic bez kropek 27.1.01 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.LIT.RVS S.PRV.M / VD.Q.HRI.REX / 25/227 27.1.01 / / Hutt-Cz 13576 27.1.02 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.LIT.RVS S.PRVSS.M / + VD.Q.HRI.REX / Kunker 115/1249 27.1.03 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M.D.LIT.R VSS.PRVS.M / VD.Q.HRI.REX / 30/220, 28/274 27.1.04 / + / Kunker 84/2550 PNN 4/66 27.1.05 / / 52/344 27.1.06 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.LIT.RVS S.PRVS.M / / Lanz 150/615
Półkozic prawie cały poza tarczą herbową, obok niego kropki 27.2.01 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.LIT.RV SS.PRVS.M / VD.Q.HRI.REX / Kunker 152/5453 27.2.02 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M.D.LIT.R VSS.PRVS.M / VD.Q.HRI.REX / 13/213, 25/226, Półkozic poza tarczą herbową, tarcza zaokrąglona 27.3.01 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M.D.LIT.R VSS.PRVS.M / + VD.Q.HRI.REX / Kunker 115/1250 27.3.02 / / Hutt-Cz 13578
Półkozic na awersie i rewersie 27.4.01 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M&D.LIT.R VS.PRVS.M / krzyżyk ozdobny nad kropką VD.Q.HRI.REX / PD 7/390-7 Mniejsza półpostad króla 27.5.01 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.LIT.RV SS.PRVS.M + / + VD.Q.HRI.REX / PNN sklep 27.5.02 / / Zdjęcie u 27.5.03 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M.D.LIT.R VSS.PRVS.M / / Zdjęcie powyżej 27.5.04 / + / Zdjęcie u
wers z nr 27.4.01 rewers inny z I - I 27.6.01 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M&D.LIT.R VS.PRVS.M / krzyżyk ozdobny nad kropką VD.Q.HRI.REX / Kunker 228/3252, Hutt-Cz 13581-7 ROK 1628 Półkozic prawie w całości w tarczy herbowej 28.1.01 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M.D.LIT. RVS.PRVS.MS / VD.Q.HRI.REX / 35/228, 39/273 28.1.02 + / / 34/245, 29/434 28.1.03 / + / BrunRassm. 764/5553 28.1.04 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M.D.LIT. SM.LIV.NEC.NO.SVE+ GOT. Kunker
RVS.PRVS.MS / VD.Q.HRI.REX / 201/330 28.1.05 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M.D.LIT. RVSS.PRVS.MS / VD.Q.HRI.REX + / Zdjęcie u 28.1.06 + / / 48/679 28.1.07 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M.D.LIT. RVS.PRVS.M / VD.Q.HRI.REX / Wonsik 1/176 Tarcze herbowe zaokrąglone, półkozic całkowicie lub prawie całkowicie poza tarczą herbową 28.2.01 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M.D.LIT. RVSS.PRVS.MS + / VD.Q.HRI.REX + / 26/315 28.2.02 + / / 12/165, 34/242 28.2.03 + / + + / Zdj u 28.2.04 / + / PD 9/419 28.2.05 + / / + Rauch 80/1181 28.2.05 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M.D.LIT. RVS.PRVS.MS + / VD.Q.HRI.REX / + Hutt-Cz 28.2.06 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M.D.LIT. RVSS.PRVS.MSS + / VD.Q.HRI.REX / + 38/213, 41/164 28.2.07 + / / 13/215, 35/229
28.2.08 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M.D.LIT. RVS.PRVS.MSS / VD.Q.HRI.REX / + PNN sklep 28.2.09 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M.D.LIT. RVS.PRVS.MSS / SM.LIV.NEC.NO.SVEC GOT.VN.Q.HRI.REX / Kunker 117/2983 28.2.10 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M.D.LIT. RVSS.PRVS.MS + / VN.Q.HRI.REX / PD 6/380 Półkozic na awersie 28.3.01 SIGIS.III.D.G.REX.POLO&M.D.LIT.R VS.PRVS.M + / SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.V D.Q.HRI.REX / 34/244 28.3.02 / / 25/229 28.3.03 SIGIS.III.D.G.REX.POLO&M.D.LIT.R VS.PRVS.M / 28.3.04 SIGIS.III.D.G.REX.POL &M.D. LIT. RVS.PRVS.M / VD.Q.HRI.REX / VD.Q.HRI.REX / 7/384 18/190 28.3.04 / / + Y.L. 28.3.05 SIGIS.III.D.G.REX.POL+&M.D.LIT.R VS.PRVS.M + / + 28.3.05 SIGIS.III.D.G.REX.POL+&M.D.LIT.R VS.PRVS.M + / + SM.LIV.NEC.NO.SV+ GOT. VD.Q.HRI.REX / + VD.Q.HRI.REX / 19/187 PD 14/298 28.3.06 SIGIS.III.D.G.REX.POLO &M.D.LIT. RVS.PRVS.M / SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.V D.Q.HRI.REX / PD 7/392 28.3.07 SIGIS.III.D.G.REX.POLO&M.D.LIT.R VS.PRVS.M / SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.V D.Q.HRI.REX / Heritage 3004/22133 28.3.08 SIGIS.III.D.G.REX.POLO&M.D.LIT.R 30/221
VS.PRVS.M / + VD.Q.HRI.REX / 28.3.09 / Po POLO / 27/255, 19/184 28.3.09 / / Hutt-Cz 13584 28.3.10 / Po POLO / + 3/209 28.3.11 + / + / 19/185, 40/237, 28.3.12 + / + / + GGN 13/66 28.3.13 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&.D.LIT.R VS.PRVS.MS / SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.V D.Q.HRI.REX / 33/371 28.3.14 / / + WCN 3745 28.3.15 + / / Gorny&Mos ch 135/5446 28.3.16 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&.D.LIT.R VS.PRVS.MS / SM.LIV.NEC.NO.SV+ GOT. VD.Q.HRI.REX / TRITON IV 28.3.17 SIG.III.D.G.REX.POL.M&.D.LIT.RVS. PRVS.MS / VD.Q.HRI.REX / 35/230 28.3.18 SIG.III.D.G.REX.POL.M &.D.LIT.RV S.PRVS.MS / VD.Q.HRI.REX / PD 3/251 28.3.18 / / + Hutt-Cz 13593 28.3.19 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&.D.LIT. RVS.PRVS.MS / SM.LIV.NEC.NO.SV COT.V D.Q.HRI.REX / Zdjęcie u 28.3.20 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&.D.LIT.R VS.PRVS.MS + / VD.Q.HRI.REX / 34/243 28.3.20 / / PD 8/518 28.3.21 / ++ / 27/256 28.3.22 / / 25/228, 41/165
28.3.22 / / + 52/345 28.3.23 SIGIS.III.D.G.REX.POLO:&M.D.LIT. RVS.PRVS.MS + / VD.Q.HRI.REX / 15/187, 11/160 28.3.24 / w POLO, O ma w środku kropkę / 55/328 28.3.24 bez kropki w O / / Zdjęcie u 28.3.25 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M&.D.LIT. RVS.PRVS.MS / VD.Q.HRI.REX / 19/186 28.3.25 / / + Hutt-Cz 13594 28.3.26 / SM.LIV.NEC.NO.SVE+ GOT. VD.Q.HRI.REX / Zdjęcie u ROK 1629 wers jak w roku 1627, rewers jak w roku 1628 29.1.01 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.LIT.RVS S.PRVS.M / SM.LIV.NEC.NO.SVE GO.V D.Q.HRI.REX / + 25/230 R7 29.1.02 / VD.Q.HRI.REX / tarcze herbowe bardziej proste Hutt-Cz 13615 R7
Krzyżyk na awersie 29.2.01 SIGIS.III.D.G.REX.POLO M.D.LIT. RVS.PRVS.M / 29.2.02 SIGIS.III.D.G.REX.POLO M.D.LIT. RVS.PRVS.M / SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.V D.Q.HRI.REX / półkozic prawie w całości w tarczach herbowych VD.Q.HRI.REX / Chełmioski 300-7 31/341-7 Szeroka półpostad, półkozic na rewersie 29.3.01 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M.D.LIT.R Wonsik VS.PRVS.M / VD.Q.HRI.REX / 11/134 29.3.02 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.LIT.RV SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.V 19/188 S.PRVS.MS / D.Q.HRI.REX / + 29.3.03 / / 8/210 29.3.04 / / PD 10/499 29.3.05 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.LIT.RVS SM.LIV.NE.NO.SVE GOT.V 25/231 i.prvs.ms / D.Q.HRI.REX / 30504 29.3.06 + / / 16/349 29.3.07 + / / 21/282 i GGN 27/164 29.3.08 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.LIT.RVS.PRVS.MS + / VD.Q.HRI.REX / 32/230, 39/274
29.3.09 / / PD 15/509 29.3.10 / / 55/329 29.4.01 SIGIS.III.D.G.REX.POLO&M.D.LIT. RVS.PRVS.M + / Półkozic na awersie SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.V D.Q.HRI.REX / Kunker 72/2270 i 115/1253 Hobbista 3/303 29.4.02 SIGIS.III.D.G.REX.POLO&M.D.LIT. SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.V RVS.PRVS.M / D.Q.HRI.REX / 29.4.02 / + / + llegro WMario 29.4.02 SIGIS.III.D.G.REX.POLO&M.D.LIT. SM.LIV.NE.NO.SV GOT.V Hutt-Cz B RVS.PRVS.M / D.Q.HRI.REX / 13607 29.4.03 SIGIS.III.D.G.REX.POLO&M.D.LIT. DUKT U RVS.PRVS.M / VD.Q.HRI.REX / 7/480 29.4.04 SIG.III.D.G.REX.POL.M.D&.LIT. SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.V 9/841 RVS. PRV.MS + / + D.Q.HRI.REX / 29.4.05 SIG.III.D.G.REX.POL.M.D&.LIT. SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.V PD 6/382 RVS. PRV.M + / + D.Q.HRI.REX + / 29.4.06 + / + / + 8/211 29.4.07 SIG.III.D.G.REX.POL.M.D&.LIT. GGN 13/70 RVS. PRV.M + / VD.Q.HRI.REX / 29.4.08 SIG.III.D.G.REX.POL.M.D&.LIT. Lanz RVS. PRV.MS + / + VD.Q.HRI.REX / 101/874 29.4.09 + / + / PNN sklep 29.4.09 + / + / Kunker 180/614 29.4.10 SIG.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RVS 29/435.PRV.MS / VD.Q.HRI.REX / 29.4.11 SIG.III.D.G.REX.POL.M &D.LIT.RV www.zbior. S.PRVS.MS / VD.Q.HRI.REX / com 29.4.12 SIG.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RVS SM.LIV.NE.NO.SVE GOT.V PD.PRVS.MS / D.Q.HRI.REX / 12/472 29.4.13 SIG.III.D.G.REX.POL.M &D.LIT.RV SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.V S.PRVS.MS / D.Q.HRI.REX / Kunker 159 /2029, 9/374
29.4.14 SIG.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RVS SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.V PD 9/420.PRV.MS / D.Q.HRI.REX / 29.4.15 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.R 22/277 VS.PRVS.MS / VD.Q.HRI.REX / 29.4.16 / / + Staad Muz. Berlin 29.4.17 / / 33/327 29.4.18 / / Y.L. 29.4.19 / / 36/234 29.4.19 / / Hutt-Cz 13610 29.4.20 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.R 40/241 VS.PRV.MS / VD.Q.HRI.REX / 29.4.21 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. 15/188 S.PRVS.MS / VD.Q.HRI.REX / 29.4.22 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV 15/189 S.PRVS.MS / VD.Q.HRI.REX / Gruba kryza 29.4.23 SISGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.R VS.PRVS.MS / 29.4.24 SISGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.R VS.PRVS.MS / 29.4.25 SISGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.R VS.PRVS.MS / SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. VD.Q.HRI.REX / VD.Q.H.RI.REX / SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. VT.Q.HRI.REX / 13/216, Y.L. BN 7-12/ 1988 11/163 Omyłkowo półkozic na awersie i rewersie 29.5.01 SIG.III.D.G.REX.POL.M.D&LIT.RVS. PRV.MS + / + SM.LIV.NE.NO.SVE GOT.V D.Q.HRI.REX / Y.L. R7-8
Na rewersie rok powyżej liter I-I 29.6.01 SIG.III.D.G.REX.POL.M.D&LIT.RVS. PRV.MS + / + SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.V D.Q.HRI.REX / PNN 4/70 R7-8 29.7.01 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M.D.LIT.R VSS.PRVS.M / SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.VD.Q.HRI.REX / PNN 4/71 R7 Moneta w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie, zdjęcia wykonała Pracownia Fotograficzna Muzeum Narodowego w Krakowie
29.8.01 SIGIS.III.D.G.REX.POLO.M&D.LIT.R VS.PRVS.M / VD.Q.HRI.REX / Hutt-Cz 13621 R7 krzyżyk ozdobny nad kropką Brak herbu półkozic 29.9.01 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.LIT.RVS S.PRVS.M / V D.Q.HRI.REX / Chełmioski 298 R7-8 ROK 1630 30.1.01 SIGIS.III.D.G.REX.POLO &M.D.LIT. RVS.PRVS.MS / : SM.LIV.NEC.NON.SV GOT. VND. Q.HRI. REX / Kunker 87/3040 30.1.02 / : / Kunker 92/928 PD15/512 30.1.03 / / WG 29/3346 30.1.04 / : / Y.L.
30.2.01 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.&LIT.R VS.PRV.MSO / Szeroka półpostad SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.V D.Q.HR.REX / WCN Sklep 15537 30.2.02 / / 32/232, 37/201 30.2.03 / / GGN 25/175 30.2.03 30.2.04 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.&LIT.R VS.PRV.MSO / 30.2.04 30.2.05 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.&LIT.R VS.PRV.MSO / 30.2.05 30.2.06 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.&LIT.R VS.PRV.MSO / 30.2.07 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.&LIT.R VS.PRV.MSO / 30.2.08 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.&LIT.R VS.PRV.MSO / 30.2.08 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.&LIT.R VS.PRV.MSO / 30.2.09 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.&LIT.R VS.PRV.MSO + / + / / Morton 66/230 SM.LIV.NEG.NO.SV GOT.V D.Q.HB.REX / LNZ 129/964 / + / + Hutt-Cz 13643 SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. VD.Q.HB.REX + / + Zdjęcie u / / 45/226 SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. VD.Q.HR.REX / SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.V D.Q.HB. REX + / SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.V D.Q.HRI.REX + / + SM.LIV.NEG.NO.SV GOT.V D.Q.HRI.REX + / + VD.Q.HR.REX / 11/166 WCNSklep 14200 Kunker 69/3631 PNN sklep 29/436, 40/239 30.2.10 / / 28/275, 31/342 30.2.11 / / 4/127
30.2.11 / / Y.L. 30.2.12 / / GGN 25/176 30.2.13 / / PD 10/500 30.2.14 / / 29/437 30.2.15 / / 27/257 30.2.16 / / Zdjęcie u 30.2.17 / / Lanz 142/91 30.2.18 / / Zdjęcie u 30.2.19 / / 40/238 30.2.20 / / Zdjęcie u 30.2.21 / / WD 4/134 30.2.22 / / 3/210 30.2.23 + / + / PNN 30.2.24 / / PNN 30.2.25 / / 51/251 30.2.25 30.2.26 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.&LIT.R VS.PRV.MSO / / / Staad Muz. Berlin VD.Q.HB.REX / 29/438 Wąskie popiersie, z kokardą
30.3.01 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MSO + / VD.Q.HB.REX + / + PD 6/383 30.3.02 / + / + 24/231 30.3.02 / / Hutt-Cz 13622 30.3.03 / / + Zdjęcie u 30.3.03 30.3.04 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MSO / 30.3.05 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MSO + / + 30.3.05 / / PD15/515 SM.LIV.NEC.NO.SV GOT.V D.Q.HB.REX / SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. VD.Q.HB.REX + / + 39/275 PD 7/396 / + / + 11/164 30.3.06 / / RUCH 11/2602 30.3.07 + / + / + Kunker 115/1255 30.3.08 / + / + PD 6/383 30.3.08 30.3.08 B 30.3.08 C / + / + 42/157 / / llegro passion4passion / + / + Hutt-Cz 13623 30.3.09 / / Zdj u 30.3.10 / / + llegro Domel103 30.3.11 / + / + Zdjęcie u 30.3.12 / / + www.zbior. com 30.3.13 / / Zdjęcie u 30.3.13 30.3.14 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.R VS.PRVS.MSO / / / + Y.L. VD.Q.HR.REX / Zdjęcie u 30.3.15 / / 26/316
30.3.16 / / Zdjęcie u 30.3.17 / / 6/127 30.3.18 / / Zdjęcie u 30.3.19 SIGIS.III.D.G.REX.POL.&MD.LI.RV S.PRVS.MSO + / + 30.3.20 SIGIS.III.D.G.REX.POL.&MD.LI.RV S.PRVS.MSO + / + 30.3.21 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.R VS.PRVS.MSO Litera P w PRVS zdublowana / 30.3.22 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M.D.&LIT.R VS.PRVS.MSO ++ / ++ SM.LIV.NE.NO.SVE GOT.V D.Q.HRI.REX / : SM.LIV.NE.NO.SV GOT.V D.Q.HR.REX / : VD.Q.HR.REX / VD.Q.HR.REX / Kunker 154/2040 DUKT U WCN sklep 22597 30.3.23 ++ / ++ / Hutt-Cz 16627 9/843 30.4.01 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MSO + / Wąskie popiersie króla bez kokardy VD.Q.HR.REX Litera 6 w dacie w lustrzanym odbiciu / GGN 25/178 30.4.02 / + / Zdjęcie u 30.4.03 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MSO + / 30.4.03 SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. VD.Q.HR.REX / 19/191 + / / 52/346 30.4.04 / + / 25/232 30.4.04 / + / + Ponteiro
2011rok 30.4.05 / / 19/190, 36/236 30.4.06 / ++ / Zdjęcie u 30.4.07 / : / G&M 136/6326 30.4.08 / / Zdjęcie u 30.4.09 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MSO / + 30.4.09 30.4.10 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MSO litera R w RVS wyrażnie mniejsza / + 30.4.11 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MSO + / 30.4.12 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MS / 30.4.13 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MS / 30.4.14 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MS Litera w MS zdublowana w stemplu / 30.4.14 SIGIS.III.D.G.REX.POI.M&D.LIT.RV S.PRVS.MS / 30.4.15 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MS / : SM.LIV.NEC.NO.SVE COT. VD.Q.HR.REX / 26/317 / + / WG 3333 SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. VD.Q.HR.REX / VD.Q.HR.REX / SM.LIV.NEG.NO.SV GOT.V D.Q.HR.REX / SM.LIV.NEG.NO.SV E.GOT. VD.Q.HR.REX / SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. VD.Q.HR.REX / SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. VD.Q.HR.REX / SM.LIV.NE.NO.SVE GOT.V D.Q.HR.REX / Zdjęcie u PD 15/517 38/215 33/373 16/350 PD 8/522 13/218, PD 1/210 30.4.16 / / GGN 13/74 30.4.17 / : / 30.4.17 30.4.18 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MS / / / PD 7/397 SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. VD.Q.HR.REX / PD 2/243 30.4.19 / / G&M 177/4750 30.4.19 30.4.19 B / / Y.L. / / Hutt-Cz 13634
30.4.20 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MSO / : 30.4.20 VD.Q.HR.REX / Kunker 69/3633 / + / Hutt-Cz 13638 30.4.21 / / Zdjęcie u 30.4.22 + / / Zdjęcie u 30.4.22 30.4.22 B 30.4.23 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MSO / + / + : / Hutt-Cz 13631 : / + + / + Hutt-Cz 13632 VD.Q.HB.REX + / + RUCH 71/1936 30.4.24 / + / G&M 135/5447 30.4.25 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MSO + / ++ SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. VD.Q.HRI.REX / PD 7/395 30.4.26 / / 32/231 30.4.26 30.4.26 B 30.4.27 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MSO / 30.4.28 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MSO + / 30.4.29 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MSVR / + / / Hutt-Cz 13636 + / / Heritage 3030/24797 SM.LIV.NE.NO.SVE GOT.V D.Q.HR.REX / SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. VD.Q.HR.REX w VD odwrócone za V / VD.Q.HR.REX / Zdjęcie u Zdjęcie u Kunker 77/880 30.4.30 / / Kunker 115/1256 30.4.31 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MSVR / SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. VD.Q.HR.REX / 23/194 30.4.32 / / 9/842 30.4.33 / / Zdjęcie u 30.4.34 / / 52/347 30.4.35 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MSVR / SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. VD. Q.HR.REX Pomyłka 2x II zamiast H + / + 28/276
ROK 1631 Miecz przecina kryzę 31.1.01 SIGIS.III.D.G.REX.POL&M.D.L.RVS. SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. 33/375 i PRVS.MS / VD.Q.HR.REX / 4/128 31.1.01 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.R SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. PD15/522 VS.PRVS.MS / VD.Q.HR.REX / PNN 4/77 31.1.01 / / Hutt-Cz B 13647 31.1.01 / / Hutt-Cz C 13648 31.1.02 SIGIS.III.D.G.REX.POL&M.D.L.RVS. SM.LIV.NEG.NO.SV E.GOT Kunker PRVS.MS /.VD.Q.HR.REX / 154/2039 31.1.03 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV SM.LIV.NEG.NO.SV E.GOT. Y.L. S.PRVS.MS / VD.Q.HR.REX / 31.1.03 / / Staad Muz. Berlin 31.2.01 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MS / + SM.LIV.NE.NO.SVE GOT.V D.Q.HR.REX / 32/235
31.2.02 / / 19/193 i PD 9/425 31.2.03 / / PD 7/397 31.2.04 / / PD10/506 31.2.05 / / 38/217 31.2.05 / / Kunker 211/2344 31.2.06 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV SM.LIV.NE.NO.SVE GOT.V Zdjęcie u S.PRVS.MS / D.Q.HR.REX / 31.2.07 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. 32/233 S.PRVS.MS / VD.Q.HR.REX / 31.2.08 / / 35/233 31.2.09 / / 32/234, 27/259 31.2.09 / / Hutt-Cz 13654 31.2.10 / / 31/343 31.2.11 + / + / 29/441 31.2.12 / / WUEL IX/170 31.2.13 / + / GGN 24/123 31.2.14 / / WG41/25 87, 30/224 31.2.15 / / 40/240 31.2.16 / / Kunker 159/02031 31.2.17 / / Ma-shop Niemcy 31.2.18 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV SM.LIV.NEG.NO.SV E.GOT. Zdjęcie u S.PRVS.MS / VD.Q.HR.REX / 31.2.19 / / Zdjęcie u 31.2.20 / / 51/253 31.2.21 / / 52/348 31.2.22 / / 9/375 31.2.22 / / 43/274 31.2.23 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV SM.LIV.NEG.NO.SVE GT.V WD1/130, S.PRVS.MS / D.Q.HR.REX / 38/216 31.2.23 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV SM.LIV.NE.NO.SVE+ GOT. Kunker S.PRVS.MS / VD.Q.HR.REX / 228/3256 31.2.24 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV SM.LIV.NEG.NO.SV E.GOi. Zdjęcie u S.PRVS.MS / VD.Q.HR.REX / 31.2.25 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV SM.LIV.NE.NO.SVE GOT.V PD S.PRVS.MSO / D.Q.HR.REX / 10/505 31.2.25 / / Hutt-Cz 13652 31.2.26 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV SM.LIV.NE.NO.SVE GOT.V WG
S.PRVS.MSO / D.Q.HR.REX / 29/3348 31.2.27 / / GGN 25/181 31.2.28 / / : WONSIK 4/187 31.2.28 / SM.LIV.NE.NO.SVE GOT.V PNN sklep D.Q.HRR. EX / 31.2.29 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV SM.LIV.NEC.NO.SV E.GOT 19/194 S.PRVS.MSO + /.VD.Q.HR.REX + / + 31.2.29 + / + / + Zdjęcie u 31.2.30 / / 9/375 31.2.31 SIGIS.III.D.G.REX.POL.MD&.LIT.R SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. Zdjęcie u VS.PRVS.IMSO / VD.Q.HR.REX / 31.2.32 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV S.PRVS.MSO + / SM.LIV.NEG.NO.SV E.GOT.VD.Q.HR.REX + / + krzyżyk otoczony jest z każdej strony kropkami Staad Muzeum Berlin wers jak w roku 1630 31.3.01 SIGIS.III.D.G.REX.POL.MD&.LIT.R VS.PRV.MSO / SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. VD.Q.HB.REX + / + PD15/514 R7-8
ROK 1632 32.1.01 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV SM.LIV.NE.NO.SVE GOT.V 34/246 S.PRVS.MS / D.Q.HR.REX / 32.1.02 / / 25/234 i 26/318 32.1.02 / / Hutt-Cz 13656 32.1.03 / : / 19/195 32.1.04 / : / PD 9/428, 36/241 32.1.04 / : / Hutt-Cz 13658 32.1.05 / / PD 10/508 32.1.06 / / Zdjęcie u 32.1.07 / / 24/232 32.1.07 / / Hutt-Cz 13657 32.1.08 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT. HOBBIST S.PRVS.MS / VD.Q.HR.REX / 3/305 32.1.09 SIGIS.III.D.G.REX.POL.M&D.LIT.RV SM.LIV.NE.NO.SVE GOT.V WCN SKLEP S.PRVS.MSO / D.Q.HR.REX / 15541 i 33/376 32.1.10 / / 32/236 32.1.11 / / 20/236 32.1.12 / / Zdjęcie u
BRK ROKU BR.01 SIG.III.D.G.REX.POL.M &D.LIT.RV S.PRVS.MS / VD. Q.HRI.REX rok 16 - / 14/246 Y.L R7-8 BR.02 Moneta w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie, zdjęcia wykonała Pracownia Fotograficzna Muzeum Narodowego w Krakowie SIGIS.III.DG.REX.POL.MD&LIT.RVS SM.LIV.NEC.NO.SVE GOT,V Hutt-Cz.PRV.MSO / D.Q.HR.REX / 13663 bez daty, bez inicjałów I I R7-8
BR.03 Moneta w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie, zdjęcia wykonała Pracownia Fotograficzna Muzeum Narodowego w Krakowie SIGIS.III.DG.REX.POL.M&D.LIT.RV SM.LIV.NEG.NO.SVE GOT.V Hutt-Cz S.PRVS.MS / D.Q.HR.REX / 13664 bez daty, bez inicjałów I I R7-8 PRÓB OKREŚLENI STOPNI RZDKOŚCI POSZCZEGÓLNYCH ODMIN TLRÓW Pan Edmund Kopicki we wstępie do Ilustrowanego skorowidzu pieniędzy Polskich i z Polską związanych podaje dziesięciostopniową ogólnie znaną i stosowaną skalę stopni rzadkości którą dla przypomnienia przytoczę.
Stopieo rzadkości Ilośd znanych egzemplarzy Stopieo rzadkości Ilośd znanych egzemplarzy R* 1 R3 601-3000 R8 2-3 R2 3001-15 000 R7 4-6 R1 15 001-80 000 7-25 R 80 000-400 000 26-120 - >400 000 121-600 Dla talarów Zygmunta III Wazy z lat 1627-1632 którymi się w tej pracy zajmuje E.Kopicki przyjmuje stopnie rzadkości R i R1, oraz wyróżnia 10 typów /5 x R i 5 x R1/. Przyjmując najniższe liczby z tabeli /5x80000+5x15000/ daje to liczbę 475 000 sztuk talarów. Podobne stopnie rzadkości dają panowie Kamioski i Kurpiewski w swoim katalogu co przy wyróżnionych ok. 70 pozycjach dałoby liczbę 7x większą czyli ponad 3 000 000 talarów. Trudno w to uwierzyd patrząc na podaż tych monet na rynku. W Polsce jest kilkanaście prywatnych kolekcji w których jest ponad 100 polskich talarów królewskich. Gdzie więc są te setki tysięcy a może nawet miliony talarów. Po prostu ich nie ma. Talar jest monetą bardzo rzadką, nawet talary Zygmunta III Wazy. Skąd więc te stopnie rzadkości u w/w autorów? Wydaje mi się że te stopnie rzadkości były przepisywane ze starszych opracowao przede wszystkim Hutten-Czapskiego. le Czapski żył i pisał 100 lat wcześniej. Wiele monet zginęło jeszcze potem podczas wojen. Poza tym Czapski wyróżniał znacznie mniej odmian. Mnie w tym katalogu udało się znaleźd i opisad ponad 200 odmian. Ilośd ich wynika m.in. z procesu produkcji. Rewers w mennicy zużywał się szybciej niż awers. Są też monety z ewidentnymi błędami lub pomyłkami np. 27.4.01, 29.1.01, 29.4.23, 30.4.01, 31.3.01. W tych przypadkach stopieo rzadkości może wynosid R7-8. Nie można więc przyporządkowywad im stopnia rzadkości R1 czy nawet R2 bo to jest po prostu śmieszne. Pisząc ten katalog w ciągu kilku lat dotarłem do około 1000 talarów. W wielu przypadkach poszczególnych odmian trafiłem tylko na 1-2 sztuki. To na pewno są monety bardzo rzadkie. Im przydzieliłem stopieo rzadkości, monetom które spotkałem w 3-6 egzemplarzach dałem stopieo rzadkości, a gdy spotkałem ich więcej to. Pisząc ten katalog liczę też na dyskusję. Zdaję sobie też sprawę z tego że nie wszystkie odmiany znalazłem i liczę na pomoc uważnych czytelników. Będę wdzięczny za opinię a przede wszystkim za zdjęcia nieopisanych przeze mnie odmian na adres; wazowiekatalog@vp.pl Zapewniam dyskrecję. Można też podesład zdjęcia inkognito. Ponieważ przygotowuję się do udostępnienia katalogu półtalarów Zygmunta III, Władysława IV oraz talarów Zygmunta III bitych przed rokiem 1627 proszę też o podsyłanie takich zdjęd.
Pokusiłem się na koniec o pewne wyliczenia statystyczne. Policzyłem ilośd monet w poszczególnych typach i rocznikach. Najczęściej spotykamy talary z rocznika 1628 a najrzadziej z roku 1632. Najczęściej spotykanym typem jest trzeci typ z roku 1628, z kolei aż 5 typów jest reprezentowanych przez pojedyncze monety co świadczy o ich dużej rzadkości. Z kolei jeśli chodzi o najczęstsze odmiany to są to 27.1.03, 28.3.09 i 28.3.22. W każdej z tych odmian znalazłem ponad 30 monet. Procentowa zawartośd monet w poszczególnych rocznikach: Rocznik Procent Rocznik Procent 1627 12,3% 1630 25,4% 1628 35,4% 1631 11,3% 1629 10,3% 1632 5,3%