Lutowanie Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak 16 listopada 2016 Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 1 / 65
Wstęp Organizacja Organizacja Nie tworzyć chaosu na sali Organizacja spotkania warsztatowego Rysunek: WarsztatyBanner Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 2 / 65
Wstęp Plan prezentacji Plan prezentacji O czym będziemy dzisiaj mówić 1 Wstęp Organizacja Plan prezentacji 2 Wymagania Sprzętowe Lutownica Lut (Spoiwo, Cyna) Topnik Naprawianie błędów Przydatne narzędzia 3 Techniki lutowania Lutowanie THT Lutowanie SMT 4 Dodatkowe umiejętności Lutowanie przelotek Lutowanie HotAir Odlutowywanie 5 Najczęściej popełniane błędy 6 Rzeźba 7 Podsumowanie Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 3 / 65
Wymagania Sprzętowe Wymagania Sprzętowe Wymagania sprzętowe Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 4 / 65
Wymagania Sprzętowe Lutownica Lutownica Typy lutownic (a) Transformatorowa Rysunek: Powszechne typy lutownic Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 5 / 65
Wymagania Sprzętowe Lutownica Lutownica Typy lutownic (a) Transformatorowa (b) Gorący Kamień Rysunek: Powszechne typy lutownic Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 6 / 65
Wymagania Sprzętowe Lutownica Lutownica Typy lutownic (a) Transformatorowa (b) Gorący Kamień Rysunek: Powszechne typy lutownic Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 7 / 65
Wymagania Sprzętowe Lutownica Lutownica Typy lutownic (a) Grzałkowa (b) Gazowa Rysunek: Powszechne typy lutownic Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 8 / 65
Wymagania Sprzętowe Lutownica Lutownica Typy lutownic (a) Zwyczajna Rysunek: Stacje lutownicze (b) Wypasiona Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 9 / 65
Wymagania Sprzętowe Lutownica Lutownica Jak wybrać lutownicę? 1 Grot (Możliwości wymiany grotu, dostępne groty) 2 Mobilność 3 Moc lutownicy (15W : 100W) 4 Temperatura pracy (300 C : 400 C) 5 Producent (np. ) Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 10 / 65
Wymagania Sprzętowe Lut (Spoiwo, Cyna) Lut (Spoiwo, Cyna) Jaki lut kupić? 1 Średnica cyny: Jak najmniejsza ( φ <= 0.5mm ) 2 Ilość: Niedużo (a) Cyna z topnikiem (b) Cyna bezołowiowa (c) Cyna gruba Rysunek: Najczęściej używane rodzaje cyny Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 11 / 65
Wymagania Sprzętowe Topnik Lut (Spoiwo, Cyna) Jak pozbyć się tlenków? (a) Kalafonia (b) Pasta lutownicza (c) Topnik ciekły Rysunek: Rodzaje topnika używanego w lutowaniu Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 12 / 65
Wymagania Sprzętowe Naprawianie błędów Naprawianie błędów Odlutowywanie elementów (a) Odsysacz do cyny (b) Plecionka miedziana Rysunek: Rodzaje topnika używanego w lutowaniu Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 13 / 65
Wymagania Sprzętowe Przydatne narzędzia Przydatne narzędzia Czyszczenie lutownicy (a) Gąbka Rysunek: Czyścidła do lutownicy (b) Druciak Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 14 / 65
Wymagania Sprzętowe Przydatne narzędzia Przydatne narzędzia Manipulacja płytką i elementami, przygotowanie elementów (a) Pęseta (b) Nożyk (c) Szczypce (d) Ściągacz do izolacji (e) Nożyce do kabli Rysunek: Narzędzia manipulacyjne Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 15 / 65
Wymagania Sprzętowe Przydatne narzędzia Przydatne narzędzia Umilanie sobie pracy (a) Lupa (b) Podstawka (c) Trzecia ręka Rysunek: Przydatne dodatki Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 16 / 65
Wymagania Sprzętowe Przydatne narzędzia Przydatne narzędzia Umilanie sobie pracy Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 17 / 65
Wymagania Sprzętowe Przydatne narzędzia Przydatne narzędzia Umilanie sobie pracy Rysunek: TRZECIA-RĘKA-Z-PODSTAWKĄ-LUPĄ-LAMPKĄ Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 18 / 65
Wymagania Sprzętowe Przydatne narzędzia Przydatne narzędzia Sprawdzanie lutów Rysunek: Miernik z brzęczykiem Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 19 / 65
Techniki lutowania Techniki lutowania Techniki lutowania Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 20 / 65
Techniki lutowania Lutowanie THT Lutowanie THT How to? Lutowanie THT Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 21 / 65
Techniki lutowania Lutowanie THT Lutowanie THT Kolejność wykonywanych czynności 1 Przygotować element do lutowania 2 Wygiąć odpowiednio nóżki elementu 3 Przewlec element przez otwory w płytce 4 Delikatnie odgiąć nóżki 5 Wyczyścić lutownicę 6 Przyłożyć lutownicę do pada i nóżki 7 Przyłożyć cynę do pada i nóżki 8 Nałożyć odpowiednią ilość cyny 9 Odłożyć cynę 10 Odłożyć lutownicę 11 Sprawdzić miernikiem poprawność lutowania Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 22 / 65
Techniki lutowania Lutowanie THT Lutowanie THT Przygotowanie elementów (a) Rezystory (b) Kondensatory (c) Układy scalone Rysunek: Elementy THT Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 23 / 65
Techniki lutowania Lutowanie THT Lutowanie THT Wygięcie nóżek + = Rysunek: Wyginanie nóżek rezystorów Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 24 / 65
Techniki lutowania Lutowanie THT Lutowanie THT Przewlekanie elementu Rysunek: Przewlekanie rezystora Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 25 / 65
Techniki lutowania Lutowanie THT Lutowanie THT Czyszczenie Lutownicy Rysunek: Czyszczenie lutownicy Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 26 / 65
Techniki lutowania Lutowanie THT Lutowanie THT Lutowanie elementu THT Rysunek: Lutowanie rezystora THT Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 27 / 65
Techniki lutowania Lutowanie THT Lutowanie THT Protip! Nie śpieszyć się! Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 28 / 65
Techniki lutowania Lutowanie THT Lutowanie THT Jak wygląda dobry lut? Jak wygląda dobry lut THT? Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 29 / 65
Techniki lutowania Lutowanie THT Lutowanie THT Jak wygląda dobry lut? Jak cycki! Tylko takie z cyny Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 30 / 65
Techniki lutowania Lutowanie THT Lutowanie THT Jak wygląda dobry lut? Rysunek: Dobre i złe luty THT Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 31 / 65
Techniki lutowania Lutowanie SMT Lutowanie SMT How to? Lutowanie SMT Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 32 / 65
Techniki lutowania Lutowanie SMT Lutowanie SMT Kolejność wykonywanych czynności 1 Przygotować element do lutowania 2 Wyczyścić lutownicę 3 Przyłożyć lutownicę do pada i cynę do pada 4 Nałożyć niewielką ilość cyny 5 Odłożyć cynę i lutownicę 6 Ułożyć pęsetą element na padach 7 Przyłożyć lutownicę do pada z cyną 8 Przyłożyć lutownicę i cynę do pada bez cyny 9 Nałożyć odpowiednią ilość cyny 10 Odłożyć cynę i lutownicę 11 Sprawdzić miernikiem poprawność lutowania Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 33 / 65
Techniki lutowania Lutowanie SMT Lutowanie SMT Przygotowanie elementu (a) Rezystor (b) Kondensator (c) Układ scalony Rysunek: Elementy SMD Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 34 / 65
Techniki lutowania Lutowanie SMT Lutowanie SMT Nałożenie cyny na pada Rysunek: Nałożenie cyny na pada Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 35 / 65
Techniki lutowania Lutowanie SMT Lutowanie SMT Lutowanie elementu SMT Rysunek: Lutowanie rezystora SMT Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 36 / 65
Techniki lutowania Lutowanie SMT Lutowanie SMT Lutowanie scalaka SMT Rysunek: Nakładanie cyny na pierwszego pada Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 37 / 65
Techniki lutowania Lutowanie SMT Lutowanie SMT Lutowanie scalaka SMT Rysunek: Lutowanie kolejnych padów Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 38 / 65
Techniki lutowania Lutowanie SMT Lutowanie SMT Lutowanie scalaka SMT Rysunek: Gotowy przylutowany scalak Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 39 / 65
Techniki lutowania Lutowanie SMT Lutowanie SMT Protip! Nie śpieszyć się! Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 40 / 65
Techniki lutowania Lutowanie SMT Lutowanie SMT Jak wygląda dobry lut? Jak wygląda dobry lut SMT? Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 41 / 65
Techniki lutowania Lutowanie SMT Lutowanie SMT Jak wygląda dobry lut? Jak namiot Tylko taki z cyny Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 42 / 65
Techniki lutowania Lutowanie SMT Lutowanie SMT Jak wygląda dobry lut? Rysunek: Dobry lut SMT Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 43 / 65
Dodatkowe umiejętności Lutowanie przelotek Lutowanie przelotek Lutowanie przelotek Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 44 / 65
Dodatkowe umiejętności Lutowanie przelotek Lutowanie przelotek Łączenie dwóch stron płytki PCB Rysunek: Metoda lutowania przelotek Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 45 / 65
Dodatkowe umiejętności Lutowanie przelotek Lutowanie przelotek Łączenie dwóch stron płytki PCB (a) KYNAR (b) nóżki rezystorów (c) przewody połączeniowe Rysunek: Druty do przelotek Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 46 / 65
Dodatkowe umiejętności Lutowanie przelotek Lutowanie przelotek Łączenie dwóch stron płytki PCB (a) KYNAR (b) nóżki rezystorów (c) przewody połączeniowe Rysunek: Druty do przelotek Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 47 / 65
Dodatkowe umiejętności Lutowanie HotAir Lutowanie HotAir Lutowanie HotAir Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 48 / 65
Dodatkowe umiejętności Lutowanie HotAir Lutowanie HotAir Użyj suszarki żeby ułatwić sobie robotę (a) Suszarka Rysunek: Lutowanie Hotair Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 49 / 65
Dodatkowe umiejętności Lutowanie HotAir Lutowanie HotAir Użyj suszarki żeby ułatwić sobie robotę (a) Suszarka Rysunek: Lutowanie Hotair Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 50 / 65
Dodatkowe umiejętności Lutowanie HotAir Lutowanie HotAir Użyj suszarki żeby ułatwić sobie robotę (a) Suszarka Rysunek: Lutowanie Hotair Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 51 / 65
Dodatkowe umiejętności Odlutowywanie Odlutowywanie Odlutowywanie Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 52 / 65
Dodatkowe umiejętności Odlutowywanie Odlutowywanie Za pomocą odsysacza Rysunek: Użycie odsysacza Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 53 / 65
Dodatkowe umiejętności Odlutowywanie Odlutowywanie Za pomocą plecionki miedzianej Rysunek: Użycie plecionki Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 54 / 65
Dodatkowe umiejętności Odlutowywanie Odlutowywanie Za pomocą plecionki miedzianej UWAGA! Gorące! Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 55 / 65
Dodatkowe umiejętności Odlutowywanie Odlutowywanie HotAir Użyj suszarki żeby ułatwić sobie robotę (b) Suszarka Rysunek: Odlutowywanie Hotair Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 56 / 65
Najczęściej popełniane błędy Najczęściej popełniane błędy Najczęściej popełniane błędy Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 57 / 65
Najczęściej popełniane błędy Najczęściej popełniane błędy Głupota (a) Spalona cyna (b) Zimny lut Rysunek: Błędy lutowania Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 58 / 65
Najczęściej popełniane błędy Najczęściej popełniane błędy Głupota Rysunek: Zniszczony grot Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 59 / 65
Najczęściej popełniane błędy Najczęściej popełniane błędy Głupota Rysunek: Brak mi słów... Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 60 / 65
Rzeźba Rzeźba Jak naprawić co zepsuliście? O nie! Zepsułem, co teraz? Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 61 / 65
Rzeźba Rzeźba Jak naprawić co zepsuliście? Nie martw się! W lutowaniu wszystko da się naprawić! Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 62 / 65
Rzeźba Rzeźba Jak naprawić co zepsuliście? Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 63 / 65
Podsumowanie Podsumowanie Źródła, materiały Linki, materiały, tutoriale https://mightyohm.com/files/soldercomic/fullsoldercomic_en.pdf http://mightyohm.com/files/smt_soldering_its_easier_than_you_think_en.pdf https://www.youtube.com/watch?v=b9fc9falfqe Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 64 / 65
Podsumowanie Podsumowanie Dziękuję za uwagę Krzysztof Dąbek, Szymon Jasak Lutowanie 16 listopada 2016 65 / 65