DRGANIA I FALE L.P. DZIAŁ TEMAT NaCoBeZu kryteria sukcesu w języku ucznia 1. Organizacja pracy na lekcjach fizyki w klasie drugiej. Zapoznanie z wymaganiami na poszczególne oceny. Ruch drgający. Wahadło. Wyznaczanie okresu i częstotliwości drgań. 2. Analiza przemian energii w ruchu wahadła. Wyjaśniam pojęcia: wahadło, amplituda drgań, okres, częstotliwość. Opisuję ruchu wahadła i ciężarka na sprężynie. Analizuję przemiany energii w ruchu wahadła i ciężarka na sprężynie. Podaję przykłady drgania tłumionego i wymuszonego. Analizuję wykres x(t) dla drgającego ciała. Wykonuję doświadczenie wyznaczania okresu i częstotliwości drgań oraz opisuję to doświadczenie. Wyjaśniam, na czym polega izochronizm wahadła. 3. Fale mechaniczne. Fala sprężysta poprzeczna i podłużna. Podaję definicję fali i rozróżniam fale poprzeczne oraz podłużne. Posługuję się pojęciami: amplituda, okres drgań, częstotliwość, szybkość i długość fali. Korzystam ze wzorów λ=vt i λ=v/f. 4. Fale dźwiękowe. 5. Badanie związku częstotliwości drgań z wysokością dźwięku. Ultradźwięki i infradźwięki Opisuję na przykładzie mechanizm powstawania fali akustycznej. Wymieniam wielkości fizyczne opisujące dźwięki. Podaję, od czego zależy wysokość i głośność dźwięku. Znam pojęcia infradźwięków i ultradźwięków. 6. Fale elektromagnetyczne. 7. Zastosowania fal elektromagnetycznych. Wymieniam rodzaje fale elektromagnetycznych. Podaję przykłady zastosowania fal elektromagnetycznych. Opisuję własności poszczególnych fal elektromagnetycznych: zakres, źródła, zastosowanie. Dostrzegam różnice między falami mechanicznymi i elektromagnetycznymi. Znam zasadę powstawania zjawisk dyfrakcji i interferencji. Wymieniam różnicę między nimi. Znam zastosowanie tych zjawisk.
8. Powtórzenie wiadomości z działu Drgania i fale. 9. Sprawdzian wiedzy i umiejętności z działu Drgania i fale. podaję przykłady ruchów drgających zachodzących wokół nas znam określenie ruchu drgającego podaję wzór na obliczanie częstotliwości: f= 1/T i jednostkę częstotliwości w układzie SI potrafię podać wahadła matematycznego znam określenie drgań wymuszonych, tłumionych wyjaśniam, kiedy zachodzi zjawisko odbicia fali potrafię podać definicję dźwięku i zakres częstotliwości dźwięków słyszalnych znam i rozumiem pojęcie fal elektromagnetycznych, że są to rozchodzące się zmiany pola elektromagnetycznego wiem, że wszystkie fale elektromagnetyczne przenoszą energię, mają określoną prędkość, są falami poprzecznymi, odbijają i załamują się, ulegają interferencji wiem, że prędkość zależy od ośrodka rozchodzenia się fal elektromagnetycznych potrafię wymienić rodzaje fal elektromagnetycznych potrafię podać zastosowanie fal elektromagnetycznych w gospodarstwie domowym i usługach gastronomicznych wiem, że wszystkie ciała emitują promieniowanie podczerwone, co związane jest z ruchem cieplnym atomów i cząsteczek wiem, że promieniowanie nadfioletowe, UV, wykazuje dużą aktywność, przenikliwość, zabija bakterie i niszczy tkanki a pochłaniają je ozon i szkło wiem, o niebezpieczeństwie, jakim jest dziura ozonowa i jak się zabezpieczać przed jej skutkami i przeciwdziałać jej powiększaniu potrafię podać zastosowanie promieni Roentgena w diagnostyce i terapii medycznej znam i rozumiem znaczenie fal elektromagnetycznych w radiokomunikacji i łączności telefonicznej znam i rozumiem schemat przesyłania informacji drogą radiową znam zasadę działania i zastosowanie radaru, kuchenki mikrofalowej wyjaśniam zjawiska dyfrakcji i interferencji fal. wymieniam podstawowe cechy dźwięku (wysokość, głośność, barwa) podaję określenie ultra- i infradźwięków oraz odpowiednie przykłady.
OPTYKA 10. Światło i jego właściwości. 11. Prostoliniowe rozchodzenie się światła. 12. Odbicie i rozproszenie światła. 13. Zwierciadła i ich rodzaje. 14. Obrazy w zwierciadłach płaskich i kulistych. 15. Załamanie światła. 16. Przejście wiązki światła białego przez pryzmat. Barwy. 17. Soczewki skupiające i rozpraszające. 18. Otrzymywanie obrazów za pomocą soczewek. Wymieniam i opisuję różne źródła światła widzialnego. Znam i podaję wartość prędkości światła. Wyjaśniam powstawanie obszarów cienia i półcienia za pomocą prostoliniowego rozchodzenia się światła. Wyjaśniam schemat powstawania zaćmienia Słońca i Księżyca. Podaję przykłady zjawiska odbicia i rozproszenia światła. Formułuję prawo odbicia światła. Znam znaczenie odbicia dla procesu widzenia. Potrafię wyjaśnić powstawanie obrazu pozornego w zwierciadle płaskim. Wymieniam zastosowania zwierciadeł płaskich. Konstrukcyjnie wyznaczam obrazy przedmiotów w zwierciadłach płaskich. Znam rodzaje zwierciadeł kulistych (wklęsłe i wypukłe). Wyjaśniam pojęcia: promień krzywizny, środek krzywizny, oś główna, ognisko, ogniskowa. Konstruuję obrazy przedmiotów w zwierciadłach kulistych wklęsłych/ wypukłych i określam ich cechy. Znam prawo załamania i potrafię je zastosować w praktyce. Wiem, co to jest gęstość optyczna ośrodka. Opisuję jakościowo bieg promieni przy przejściu z ośrodka rzadszego do gęstszego i odwrotnie. Wyjaśniam zjawisko rozszczepienia światła w pryzmacie posługując się pojęciem światła białego. Opisuję światło białe, jako mieszaninę barw. Wyjaśniam działanie filtrów optycznych. Znam rodzaje soczewek. Opisuję bieg promieni biegnących równolegle do osi optycznej i przechodzących przez soczewkę skupiającą i rozpraszającą. Posługuję się pojęciami charakteryzującymi soczewki: oś optyczna, ognisko rzeczywiste i pozorne, ogniskowa, zdolność skupiająca soczewki. Konstruuję geometrycznie obrazy wytworzone przez soczewki. Rozróżniam obrazy rzeczywiste i pozorne, proste i odwrócone, powiększone i pomniejszone. Wyjaśniam przyczyny krótkowzroczności i dalekowzroczności. Opisuję rolę soczewek w ich korygowaniu. Znam inne choroby wzroku.
POWTÓRZENIE DO EGZAMINU 19. Przyrządy optyczne. Zjawiska optyczne w przyrodzie. * 20. Powtórzenie wiadomości z działu Optyka. 21. Sprawdzian wiadomości z działu Optyka. potrafię podać definicję światła, wyjaśnić, że prędkość światła jest to największa prędkość w przyrodzie; podaję przykłady ciał przezroczystych i nieprzezroczystych; podaję treść prawa odbicia; znam definicje: zwierciadła płaskiego i kulistego, ogniska, obrazu pozornego, rzeczywistego, prostego; wymieniam barwy, z których składa się światło białe; znam rodzaje soczewek i opisuję ich budowę; potrafię podać definicję ogniska i ogniskowej; konstruuję obrazy w zwierciadłach i soczewkach; obliczam zdolność skupiającą, znam jej jednostkę, opisuję budowę oka znam wady wzroku i sposoby ich korygowania; porównuję fale mechaniczne i elektromagnetyczne. 22. Ruch prostoliniowy i siły. 23. Energia. Zasada zachowania energii. 24. Własności materii. 25. Elektrostatyka i prąd elektryczny. 26. Magnetyzm i fale.
TEMATY PO EGZAMINIE 27. Układ Słoneczny. Ruch planet prawa Keplera. Prawo powszechnego ciążenia. 28. Loty kosmiczne. Czy istnieje życie pozaziemskie? 29. 30. 31. Nasza Galaktyka i inne galaktyki. Teoria Wielkiego Wybuchu. Czarne dziury i ciemna materia. Rozpad promieniotwórczy. Rozszczepienie jądra. Synteza termojądrowa. Reakcje jądrowe. Słońce i bomba wodorowa. Promieniotwórczość. Budowa i zasada działania reaktora atomowego. Wiem, co to jest planeta. Znam skład Układu Słonecznego. Opisuję planety wchodzące w skład Układu Słonecznego. Potrafię podać treść praw Keplera i znam przyczyny ruchu planet. Przedstawiam główne założenia teorii heliocentrycznej Kopernika. Uzasadniam, dlaczego hipoteza Newtona o jedności Wszechświata umożliwiła wyjaśnienie przyczyn ruchu planet. Znam treść prawa powszechnego ciążenia. Potrafię obliczyć wartość siły ciążenia. Potrafię narysować wektory sił ciążenia. Wiem, co to jest stan nieważkości i jak go uzyskać. Potrafię przedstawić historię lotów kosmicznych. Wiem, kto był pierwszym polskim astronautą, itd. Przedstawiam teorie dotyczące życia pozaziemskiego. Opisuję budowę naszej Galaktyki. Podaję wiek (przybliżony) Układu Słonecznego. Wyjaśniam, jak powstały Słońce, planety, galaktyki. Opisuję budowę galaktyk i znam ich klasyfikację. Podaję przybliżoną ilość galaktyk. Znam różne teorie dotyczące powstania Wszechświata. Wiem, co to jest promieniowanie reliktowe. Opisuję teorię Wielkiego Wybuchu. Znam pojęcia rozpadu promieniotwórczego i czas połowicznego rozpadu. Znam przykłady reakcji jądrowych. Zapisuję równania przemian promieniotwórczych α i β. Wiem, co to jest promieniowanie gamma. Podaję zastosowania rozpadu promieniotwórczego. Wyjaśniam pojęcia: energia spoczynkowa, deficyt masy, energia wiązania. Opisuję reakcję rozszczepienia uranu. Podaję warunki zajścia reakcji łańcuchowej. Definiuję syntezę termojądrową i wiem, jakie warunki muszą być spełnione, aby do niej doszło. Wiem, co to jest plazma i gdzie występuje. Potrafię opisać reakcje jądrowe zachodzące w Słońcu i gwiazdach. Opisuję budowę i zasadę działania bomby wodorowej.
Wiem, co to jest promieniotwórczość naturalna i sztuczna oraz jak ją wykryć. Znam pierwiastki promieniotwórcze. Opisuję odkrycia M. Skłodowskiej Curie 32. Czarnobyl, Fukushima katastrofy nuklearne. Wiem, co to jest choroba popromienna. Opisuję budowę reaktora atomowego. Znam zastosowania energii jądrowej. Wiem, jakie są skutki awarii reaktorów jądrowych (Czarnobyl, Fukushima). 33. Analiza zadań egzaminu gimnazjalnego 2017. 34. Podsumowanie wiadomości zdobytych w klasie trzeciej