Seniorzy dla zabytków. Partycypacja osób starszych w działaniach na rzecz rewitalizacji zabytków Masz pomysł na zaadaptowanie zaniedbanego skweru, podwórka czy starej kamienicy? Twój pomył także się liczy! Zaprojektuj Warszawę taką, w jakiej chciałbyś mieszkać i spędzać czas! Dofinansowano ze środków Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w ramach Rządowego Programu na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata 2014-2020
Rewitalizacja to kompleksowy, wielokierunkowy proces przemian przestrzennych, społecznych i gospodarczych na zdegradowanych obszarach miejskich bądź terenach postindustrialnych. Rewitalizacja powinna przyczyniać się do poprawy jakości życia mieszkańców, zaprowadzenia ładu przestrzennego, ożywienia ekonomicznego, aktywizacji mieszkańców, zmniejszenia zagrożenia przestępczością, poprawy warunków zachowania dziedzictwa kulturowego, podejmowania remontów i konserwacji (przede wszystkim obszarów i obiektów zabytkowych). Rewitalizacja to ogół działań interwencyjnych, których celem jest wyprowadzenie zdegradowanego obszaru z kryzysu, odwrócenie niekorzystnych tendencji na tym obszarze i wdrożenie dlań nowych funkcji (także dla zabytkowych obiektów na tym obszarze). Rewitalizacja (łac.): re (znów) + vitalis (witalny, zdolny do życia), czyli przywrócenie do życia
Kamienica przy ulicy Radzymińskiej W ramach rewitalizacji możemy na nowo wykorzystać opuszczone, zaniedbane obiekty najczęściej poprzez ich adaptację do nowych funkcji, np. otwarcie klubu czy galerii w dawnej fabryce, teatru w starej kamienicy, muzeum, lokali dla organizacji społecznych itp. Po co rewitalizować? - aby pobudzić rozwój społeczny i gospodarczy, - aby na nowo wykorzystać opuszczone lub nieużytkowane budynki i przestrzenie miejskie najczęściej poprzez zmianę funkcji obiektu, np. otwarcie teatru, hotelu w dawnej fabryce
Zabudowania dawnej fabryki Pollena przy Szwedzkiej Komu służy rewitalizacja? - służy LUDZIOM i jest prowadzona DLA LUDZI, w porozumieniu i przy współpracy z mieszkańcami rewitalizowanego terenu Rewitalizacja w Warszawie w latach 2005-2014 Obszar rewitalizacji objął ponad 11% powierzchni Warszawy. Wybrano mikroobszary, do których kierowane były działania infrastrukturalne i społeczne. Ich celem było zarówno przywrócenie funkcji, które zostały utracone, jak i stworzenie warunków sprzyjających dalszemu rozwojowi. Dzięki pracom rewitalizacyjnym wiele obiektów i przestrzeni publicznych zyskało nowe funkcje, a mieszkańcy mogą znowu korzystać z ich potencjału.
Ulica Radzymińska Zabudowania dawnego młyna parowego, tzw. młyn Michla, przy ulicy Objazdowej
Rewitalizacja w Warszawie do roku 2022 Działania zrealizowane w latach 2005-2014 były prowadzone w ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji m.st. Warszawy na lata 2005- -2014 (LPR 2005-2014). Na doświadczeniach tego programu oparto Zintegrowany Program Rewitalizacji m.st. Warszawy do roku 2022 (ZPR 2014-22). Do prac nad programem zostali zaproszeni eksperci i mieszkańcy. Przeprowadzone zostały debaty i spotkania z ekspertami, aktywistami miejskimi, lokalnymi stowarzyszeniami, organizacjami pozarządowymi i mieszkańcami. Dokument poddany został konsultacjom społecznym. Zintegrowany Program Rewitalizacji przyjęty został Uchwałą Rady m.st. Warszawy z 17 września 2015 r. Dokument zawiera szczegółową analizę rejonów oraz projekty działań i zmian w różnych sferach: infrastruktury, kultury, sportu, polityki społecznej, aktywizacji i integracji mieszkańców. Z jednej strony będą to inwestycje w nowe budynki oraz dalsza poprawa stanu technicznego i walorów estetycznych historycznych kamienic. Z drugiej zmiany umożliwią rozwój turystyki, kultury, sportu i gospodarki oraz wsparcie mieszkańców.
Kamienica na rogu Targowej i Ząbkowskiej zrewitalizowana w ramach LPR 2005-2014 Działania w ramach ZPR 2014-22 skupią się na terenie trzech dzielnic: Pragi-Północ, Pragi-Południe i Targówka. W programie uczestniczą również Mokotów, Bemowo, Włochy i Ursus. Dachy teatru Baj przy Jagiellońskiej obiekt już wkrótce objęty będzie rewitalizacją
Mapa obszarów zaplanowanych do rewitalizacji w ramach ZPR 2014-22 Na Pradze-Południe będzie to Kamionek, na Pradze-Północ Stara Praga, Nowa Praga i Szmulowizna, a na Targówku będzie to Targówek Fabryczny i Targówek Mieszkaniowy. Granica tego obszaru przebiega ulicami: ul. S. Starzyńskiego do Ronda Żaba, ul. św. Wincentego, ul. Samarytanka, ul. Gilarska, ul. Fantazyjna, ul. Radzymińska (do wysokości ul. Kraśnickiej), ul. Kraśnicka (do linii kolejowej), ul. gen. T. Rozwadowskiego, ul. Księcia Ziemowita, ul. Klementowicka (w dół do ul. Rzecznej), ul. Rzeczna, ul. Księcia Ziemowita, ul. Dziewanny (w prostej linii do ul. Siarczanej), ul. Siarczana, następnie wzdłuż linii kolejowej do ul. Wiatraczna, al. J. Waszyngtona do Wisły aż do ul. S. Starzyńskiego.
Łącznie obszar objęty działaniami zajmuje 1423 ha, co stanowi 2,75% powierzchni Warszawy. Zameldowanych jest tu 129 838 osób, co stanowi 7,53% ludności zameldowanej w Warszawie. Celem długofalowym działań rewitalizacyjnych w ramach ZPR 2014-22 jest zrównanie rozwoju obszarów obecnie kryzysowych na prawym brzegu z obszarami znajdującymi się po lewej stronie Wisły. Cel nadrzędny ma być osiągnięty przez realizację czterech celów głównych: 1. Ożywienie społeczno-gospodarcze, podniesienie jakości przestrzeni publicznej oraz poprawa środowiska naturalnego zgodnie z wymogami gospodarki niskoemisyjnej. 2. Rozwój turystyki, kultury i sportu w oparciu o tożsamość lokalną oraz zasoby dziedzictwa kulturowego. 3. Zapobieganie i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu. 4. Zwiększenie aktywności mieszkańców oraz ich udziału w różnych obszarach funkcjonowania miast.
Fragmenty elewacji praskich kamienic Działania rewitalizacyjne na Pradze zostały zapoczątkowane pod koniec lat 90. XX w. W marcu 2010 r. przy ulicy Wileńskiej zorganizowano polską edycję European 2010: Przemiana ulicy w serce pełnej życia okolicy, a w 2011 projekt Blok, podwórko, kamienice ożywiły się dzielnice. Do dziś na Pradze w ramach rewitalizacji zrealizowano szereg projektów infrastrukturalnych i społecznych, m.in.: utworzenie Muzeum Warszawskiej Pragi, adaptacja pomieszczeń w kamienicy przy ul. Ząbkowskiej 4 i utworzenie tu świetlicy Mały Książę, utworzenie Sąsiedzkiego Centrum Integracji Społecznej oraz Centrum Kreatywności Targowa 56 (w wyremontowanych budynkach), rewitalizacja przestrzeni zabytkowej części Pragi projekty mieszkaniowe: ul. Markowska 12 i 14, Radzymińska 2, rewitalizacja przestrzeni ulicy Białostockiej modernizacja ulicy i remont domu nr 6 i 8. W historycznych obiektach poprzemysłowych powstają galerie, nowe sklepy, punkty usługowe, puby etc. (np. dawna fabryka Polskiego Przemysłu Gumowego PePeGe dziś Fabryka Trzciny,
dawna Warszawska Wytwórnia Wódek Koneser dziś Centrum Kultury Koneser). Działania rewitalizacyjne rozpoczęły wdrażaną przez Miasto st. Warszawę koncepcję partycypacji obywatelskiej, traktowanej jako udział mieszkańców w kreowaniu przestrzeni najbliższej ich zamieszkaniu. Wdrażaniu rewitalizacji od początku towarzyszy otwarta polityka informacyjna, odbywają się konsultacje społeczne, co pomoże jak najlepiej dostosować efekt końcowy rewitalizacji dzielnicy do potrzeb i oczekiwań mieszkańców. Partycypacja społeczna udział mieszkańców, w tym seniorów, w formalnych i nieformalnych procesach samoorganizacji, zmierzających do wyzwolenia energii społecznej i działań oddolnych w sferze socjalnej, kulturalnej, w kreowaniu przestrzeni, w której się mieszka, a w konsekwencji do polepszenia warunków życia społeczności lokalnej i stanu zachowania dzielnicy Za pośrednictwem projektu Seniorzy dla zabytków. Partycypacja osób starszych w działaniach na rzecz rewitalizacji zabytków formułę partycypacji społecznej mieszkańców w rewitalizacji Warszawy pragniemy promować z czynnym udziałem seniorów ze wszystkich dzielnic Warszawy.
Pomysłów może być wiele, wystarczy uruchomić wyobraźnię! Wybrane elementy Waszych projektów mają szansę na realizację na terenie obiektów (warsztaty literackie, zajęcia taneczne, a może muzeum?). Autorów najlepszych koncepcji zaprosimy na warsztaty z historykami sztuki/architektami z nimi nadacie swoim projektom ostateczny kształt! Wybrane najlepsze prace/projekty zostaną będą zaprezentowane w Internecie oraz zrealizowane! Szczegółowe informacje: Fundacja Hereditas ul. Marszałkowska 58 lok. 24, 00-545 Warszawa tel. 22 891 01 62 www.fundacja-hereditas.pl
Warszawa 2017