WYMAGANIA EDUKACYJNE zajęcia techniczne kl. 4 WYMAGANIA PODSTAWOWE PONADPODSTAWOWE BEZPIECZNIE W SZKOLE I NA DRODZE wyjaśnia, jak zapobiegać wypadkom uzasadnia, dlaczego należy stosować w szkole się do regulaminu obowiązującego wymienia zasady bezpiecznego podczas zajęć technicznych używania narzędzi i urządzeń planuje przebieg drogi ewakuacyjnej podczas zajęć technicznych w szkole przestrzega regulaminu określa rozmieszczenie obowiązującego podczas zajęć poszczególnych grup znaków technicznych bezpieczeństwa określa przebieg drogi ewakuacyjnej opisuje różne rodzaje dróg w szkole wymienia zasady obowiązujące rozróżnia znaki bezpieczeństwa posługuje się terminami: droga, chodnik, droga rowerowa, jezdnia, torowisko, pas ruchu, autostrada, droga ekspresowa i ogólnodostępna, droga twarda i gruntowa nazywa części drogi wymienia rodzaje znaków drogowych i opisuje ich kolor oraz kształt stosuje się do informacji przekazywanych przez znaki drogowe posługuje się terminami: przejście dla pieszych, sygnalizator opisuje sposób przechodzenia przez jezdnię na przejściach dla pieszych z sygnalizacją świetlną i bez niej przedstawia zasadę działania sygnalizatorów na przejściach dla pieszych wskazuje sytuacje zagrażające bezpieczeństwu pieszego na przejściu dla pieszych posługuje się terminami: obszar zabudowany i niezabudowany określa sposób poruszania się po drogach w obszarze niezabudowanym uzasadnia konieczność noszenia odblasków wskazuje, na jakich częściach ubrania pieszego należy umieścić odblaski, aby był on widoczny po zmroku na poszczególnych rodzajach dróg wyjaśnia i uzasadnia, które znaki drogowe są szczególnie ważne dla pieszych formułuje reguły bezpiecznego przechodzenia przez jezdnię ocenia bezpieczeństwo pieszego w różnych sytuacjach wskazuje różnice między drogą w obszarze zabudowanym i niezabudowanym ocenia, z jakimi zagrożeniami na drodze mogą się zetknąć piesi w obszarze niezabudowanym analizuje, jak noszenie odblasków wpływa na widoczność pieszych na drodze wykazuje się kreatywnością, projektując element odblaskowy formułuje zasady właściwego zachowania się w środkach komunikacji miejskiej wyjaśnia, dlaczego piktogramy są uniwersalne odnajduje w rozkładzie jazdy dogodne połączenie z przesiadką wyznacza trasę wycieczki i prowadzi ją przez dwie lub więcej miejscowości wybiera dogodne połączenie środkami komunikacji publicznej projektuje piktogram, wykazując się
na drodze projektuje element odblaskowy przypinany do plecaka posługuje się terminami: środki komunikacji publicznej, piktogram, rozkład jazdy podaje przykłady właściwego zachowania w środkach komunikacji miejskiej wyjaśnia znaczenie piktogramów czyta ze zrozumieniem rozkład jazdy wybiera na podstawie rozkładu jazdy najdogodniejsze połączenie między miejscowościami planuje cel wycieczki i dobiera odpowiedni środek transportu, korzystając z rozkładu jazdy projektuje własny piktogram na podstawie gotowych wzorów wyznacza trasę pieszej wycieczki wykonuje przewodnik turystyczny po swojej okolicy z uwzględnieniem atrakcji turystycznych pakuje plecak samodzielnie i w racjonalny sposób odczytuje informacje przekazywane przez znaki spotykane na terenie kąpieliska podaje najczęstsze przyczyny wypadków powodowanych przez pieszych ustala, jak należy zachować się w określonych sytuacjach na drodze, aby nie doszło do wypadku określa, jak bezpiecznie przejść przez tory kolejowe z zaporami i bez zapór oraz przez torowisko tramwajowe z sygnalizacją świetlną i bez niej wymienia numery telefonów alarmowych przedstawia, jak prawidłowo wezwać służby ratownicze na miejsce wypadku zakłada opatrunek na skaleczenie właściwie organizuje miejsce pracy wymienia kolejność działań (operacji technologicznych) posługuje się narzędziami do obróbki papieru zgodnie z ich przeznaczeniem wykonuje pracę według przyjętych pomysłowością planuje trasę wycieczki, uwzględniając atrakcje turystyczne podaje w przewodniku informacje o każdym z miejsc wartych odwiedzenia w najbliższej okolicy objaśnia oznaczenia szlaków określa, jakie zagrożenia niesie ze sobą korzystanie z niestrzeżonych kąpielisk formułuje reguły bezpiecznego zachowania się pieszych na drodze i w jej pobliżu omawia zasady przechodzenia przez tory kolejowe z zaporami i bez zapór oraz przez torowisko tramwajowe z sygnalizacją świetlną i bez niej wskazuje, jak należy zachować się na miejscu wypadku usztywnia złamaną kończynę wykonuje pracę w sposób twórczy posługuje się narzędziami z zachowaniem zasad bezpieczeństwa formułuje ocenę gotowej pracy
założeń dba o porządek i bezpieczeństwo w miejscu pracy szacuje czas kolejnych działań (operacji technologicznych) ROWERZYSTA NA DRODZE określa, jakie znaczenie dla prezentuje argumenty zwolenników środowiska ma poruszanie jazdy rowerem się rowerem omawia właściwości poszczególnych typów roweru rozróżnia typy rowerów wyjaśnia zasady działania wymienia warunki niezbędne i funkcjonowania poszczególnych do zdobycia karty rowerowej układów w rowerze opisuje właściwy sposób poruszania przedstawia sposób działania się rowerem przerzutek wymienia układy w rowerze omawia sposoby konserwacji nazywa części wchodzące w skład poszczególnych elementów roweru poszczególnych układów odnajduje w różnych źródłach omawia zastosowanie przerzutek informacje na temat naprawy wylicza elementy obowiązkowego najczęstszych usterek w rowerze wyposażenia roweru określa, od czego zależy określa, co należy do dodatkowego częstotliwość przeprowadzania wyposażenia pojazdu konserwacji roweru opisuje, w jaki sposób należy podaje przykłady znaków drogowych przygotować rower do jazdy z każdej grupy wyjaśnia, jak załatać dziurawą dętkę wyjaśnia, o czym informują określone prawidłowo posługuje się terminami: znaki i stosuje się do nich znaki drogowe pionowe tłumaczy znaczenie poziomych (ostrzegawcze, zakazu, nakazu, znaków drogowych informacyjne) i poziome wyjaśnia zasady pierwszeństwa rozróżnia poszczególne rodzaje obowiązujące na drogach dla rowerów znaków drogowych i podaje ich i przejazdach dla rowerów cechy charakterystyczne omawia sposób poruszania się tłumaczy znaczenie wybranych znaków drogowych wskazuje odpowiedniki znaków poziomych wśród znaków pionowych określa, jak jest oznaczona droga dla rowerów i kto ma prawo się po niej poruszać wymienia sytuacje, w których rowerzysta może korzystać z chodnika i jezdni opisuje, w jaki sposób powinni zachować się uczestnicy ruchu w określonych sytuacjach na drodze prawidłowo posługuje się terminami: włączanie się do ruchu, skręcanie, wymijanie, omijanie, wyprzedzanie, rowerzysty po chodniku i jezdni wymienia zasady obowiązujące rowerzystów, gdy przemieszczają się oni w kolumnie rowerowej wyjaśnia konieczność zachowania bezpieczeństwa podczas wykonywania manewrów na drodze określa, kiedy uczestnik ruchu jest włączającym się do ruchu omawia właściwy sposób wykonania manewrów wymijania, omijania, wyprzedzania i zawracania wymienia miejsca i sytuacje, w których obowiązuje zakaz wyprzedzania i zawracania wyjaśnia znaczenie poszczególnych
zawracanie wymienia kolejne czynności rowerzysty włączającego się do ruchu omawia właściwy sposób wykonywania skrętu w lewo oraz w prawo na skrzyżowaniu na jezdni jedno- i dwukierunkowej posługuje się terminami: pojazd uprzywilejowany, skrzyżowanie równorzędne, skrzyżowanie z drogą z pierwszeństwem przejazdu, skrzyżowanie o ruchu kierowanym sygnalizacją świetlną, skrzyżowanie o ruchu okrężnym określa, w jaki sposób kierowany jest ruch na skrzyżowaniu odczytuje gesty osoby kierującej ruchem podaje zasady pierwszeństwa przejazdu na różnych skrzyżowaniach przedstawia kolejność przejazdu poszczególnych pojazdów przez skrzyżowania różnego typu wymienia zasady zapewniające rowerzyście bezpieczeństwo na drodze wyjaśnia, na czym polega zasada ograniczonego zaufania przedstawia czynności niedozwolone dla rowerzystów wymienia najczęstsze przyczyny wypadków z udziałem rowerzystów podaje nazwy elementów wyposażenia rowerzysty, zwiększających jego bezpieczeństwo na drodze gestów osoby kierującej ruchem określa, które pojazdy nazywa się uprzywilejowanymi przedstawia hierarchię poleceń i sygnałów spotykanych na skrzyżowaniach wymienia, kto może kierować ruchem opisuje sposób zachowania rowerzysty w określonych sytuacjach drogowych wypowiada się na temat zasady ograniczonego zaufania uzasadnia konieczność używania elementów zwiększających bezpieczeństwo rowerzysty na drodze
WYMAGANIA EDUKACYJNE zajęcia techniczne kl. V WYMAGANIA PODSTAWOWE PONADPODSTAWOWE Materiały i ich zastosowanie 1. Od włókna do ubrania poprawnie posługuje się terminami: włókno, tkanina, dzianina, ścieg, konserwacja odzieży omawia właściwości zastosowanie różnych materiałów włókienniczych określa pochodzenie włókien podaje charakterystyczne cechy rozróżnia materiały włókiennicze wyrobów wykonanych z włókien wyjaśnia znaczenie symboli umieszczonych na metkach odzieżowych naturalnych i sztucznych przedstawia zastosowanie przyborów krawieckich omawia konieczność różnicowania stroju w zależności od okazji określa wykorzystanie poszczególnych ściegów krawieckich projektuje ubiory na różne okazje wykonuje próbki ściegów starannie i wymienia nazwy przyborów krawieckich rozróżnia ściegi krawieckie wykonuje próbki poszczególnych ściegów 2. Wszystko o papierze posługuje się terminami: włókna roślinne, surowce wtórne, papier, tektura, karton podaje nazwy surowców wykorzystywanych do produkcji papieru omawia proces produkcji papieru rozróżnia wytwory papiernicze wymienia nazwy narzędzi do obróbki papieru 3. Cenny surowiec drewno wymienia rodzaje drzew posługuje się terminami: drewno, pień, tartak, trak, tarcica, materiały drewnopochodne tłumaczy, jak się otrzymuje drewno nazywa rodzaje drzew opisuje proces przetwarzania drewna rozróżnia rodzaje materiałów drewnopochodnych zgodnie z wzorem projektuje ubrania, wykazując się pomysłowością podaje, kto i kiedy wynalazł papier określa właściwości i zastosowanie różnych wytworów papierniczych przedstawia zastosowanie narzędzi do obróbki papieru omawia budowę pnia drzewa wymienia nazwy gatunków drzew liściastych i iglastych wyjaśnia, jak oszacować wiek drzewa nazywa rodzaje tarcicy określa właściwości drewna i materiałów drewnopochodnych wymienia przykłady zastosowania drewna i materiałów drewnopochodnych
4. Świat tworzyw sztucznych rozróżnia wyroby wykonane z tworzyw sztucznych pisuje, w jaki sposób otrzymuje się tworzywa sztuczne omawia rodzaje tworzyw podaje przykłady przedmiotów charakteryzuje tworzywa ze względu na ich właściwości wykonanych z różnego rodzaju tworzyw podaje nazwy narzędzi do obróbki określa właściwości tworzyw tworzyw przedstawia zastosowanie narzędzi do obróbki tworzyw sztucznych tłumaczy zagrożenia wynikające z niewłaściwego postępowania z tworzywami sztucznymi 5. Wokół metali poprawnie posługuje się terminami: metal, ruda, stop, niemetal, metale żelazne, metale nieżelazne formułuje wnioski z przeprowadzonych badań na temat właściwości metali omawia, w jaki sposób otrzymuje się metale przedstawia zastosowanie narzędzi do obróbki metali określa rodzaje metali bada właściwości metali wymienia zastosowanie różnych metali podaje nazwy narzędzi do obróbki metali 6. Jak dbać o ziemię? posługuje się terminami: odpady, recykling, surowce organiczne, surowce wtórne, segregacja wyjaśnia, w jaki sposób każdy człowiek może przyczynić się do ochrony środowiska naturalnego omawia sposoby zagospodarowania określa rolę segregacji odpadów odpadów tłumaczy termin: elektrośmieci prawidłowo segreguje odpady wyjaśnia znaczenie symboli ekologicznych stosowanych na opakowaniach produktów planuje działania zmierzające do ograniczenia ilości śmieci gromadzonych w domu Rysunek techniczny wyjaśnia, do czego wykorzystuje się tłumaczy, dlaczego rysunek rysunek techniczny techniczny opisuje się za pomocą rozpoznaje poszczególne narzędzia uniwersalnego języka technicznego kreślarskie i pomiarowe określa funkcję narzędzi kreślarskich prawidłowo posługuje się przyborami i pomiarowych do kreślenia i pomiaru starannie wykreśla proste rysunki wykonuje proste rysunki z użyciem wskazanych narzędzi omawia znaczenie stosowania pisma technicznego wyjaśnia, do czego używa się pisma technicznego dba o estetykę tekstów zapisanych pismem technicznym odwzorowuje pismem technicznym omawia pojęcie normalizacji
poszczególne litery i cyfry podaje wysokość i szerokość znaków pisma technicznego stosuje pismo techniczne do zapisania określonych wyrazów posługuje się terminem: normalizacja oblicza wielkość formatów rysunkowych w odniesieniu do formatu A4 określa format zeszytu przedmiotowego rozróżnia linie rysunkowe i wymiarowe sporządza rysunek w podanej podziałce wykonuje tabliczkę rysunkową uzupełnia i samodzielnie wykonuje proste szkice techniczne wyznacza osie symetrii narysowanych figur poprawnie wykonuje szkic techniczny w rysunku technicznym przedstawia zastosowanie poszczególnych linii i prawidłowo posługuje się nimi na rysunku dba o estetykę i poprawność wykonywanego rysunku omawia kolejne etapy szkicowania wykonuje szkic techniczny przedmiotu z zachowaniem odpowiedniej kolejności działań WYMAGANIA EDUKACYJNE zajęcia techniczne kl. VI WYMAGANIA PODSTAWOWE PONADPODSTAWOWE Materiały włókiennicze wymienia i rozróżnia materiały omawia materiały włókiennicze i ich włókiennicze, zastosowanie, zna rośliny i zwierzęta, z których określa najważniejsze cechy uzyskuje się włókna, materiałów, opisuje rodzaje materiałów wymienia i omawia etapy włókienniczych, otrzymywania włókien zna rodzaje materiałów omawia rodzaje nitek, włókienniczych, wymienia zalety i wady materiałów wyjaśnia pojęcie tkanina i dzianina, włókienniczych, podaje przykłady tkaniny i dzianiny, omawia sposób otrzymywania rozumie konieczność dbania o odzież tkaniny i dzianiny wie, gdzie przekazać niepotrzebną wymienia rodzaje splotów tkackich odzież, i dziewiarskich oraz omawia sposób odczytuje symbole stosowane powstawania splotu, na metkach, podaje objaśnienia symboli na jest świadom konieczności ochrony metkach ubraniowych, środowiska poprzez ponowne wymienia kolory nitek oznaczających wykorzystanie odzieży, skład materiału, omawia znaczenie wiedzy o składzie umie właściwie konserwować odzież,
materiału, wymienia funkcje pralki, wymienia rodzaje pralek, czyta i posługuje się instrukcją obsługi, wymienia funkcje żelazka, przedstawia dane znajdujące się na tabliczce znamionowej, omawia budowę maszyny do szycia, rozróżnia ścieg ręczny i maszynowy, nazywa rodzaje ściegów ręcznych i maszynowych, prawidłowo posługuje się przyborami krawieckimi; Metal opisuje różnicę pomiędzy odlewem a stopem charakteryzuje stal i żeliwo opisuje przeróbkę rud metali do produktu końcowego podaje przykłady metali wymienia cechy metali wymienia właściwości fizyczne metali wyjaśnia zjawisko korozji wymienia powody, które powodują korozję metali podaje rodzaje korozji wymienia sposoby zapobiegania przed korozją rozpoznaje narzędzia i przybory do obróbki metali wie co to jest operacja technologiczna właściwie posługuje się narzędziami wyjaśnia pojęcie obróbki metali wymienia narzędzia i przybory określa skład materiału na podstawie nitek w brzegu materiału, omawia rodzaje pralek podaje różnice między nimi, objaśnia zasadę budowy i działania pralki, omawia zasady bezpiecznego korzystania z żelazka, wymienia sposoby konserwacji żelazka, objaśnia zasadę budowy i działania żelazka, wymienia układy w maszynie, wie jak dokonać konserwacji maszyny, podaje różnice pomiędzy ściegami ręcznymi a maszynowymi, podaje przykłady zastosowania ściegów, planuje pracę i wykonuje ją zgodnie z planem, posługuje się narzędziami z zachowaniem zasad bezpieczeństwa; opisuje budowę wielkiego pieca omawia produkty wielkiego pieca opisuje różnicę pomiędzy odlewem a stopem charakteryzuje stal i żeliwo opisuje przeróbkę rud metali do produktu końcowego omawia właściwości metali wymienia i charakteryzuje materiały do ochrony przed korozją omawia metale jako materiał konstrukcyjny przewiduje skutki korozji omawia wpływ korozji na właściwości metali opisuje sposoby zabezpieczania przed korozją, metalowych części roweru dobiera narzędzia i przyrządy do procesów technologicznych omawia operacje technologiczne omawia rodzaj pracy
wymagające ostrzenia wykonywany przez narzędzia oraz wymienia operacje omawia ich budowę technologiczne stosuje zasady bhp zna zasady bhp czyta dane zawarte w instrukcji obsługi i tabliczce znamionowej Tworzywa sztuczne zna pojęcie tworzywa sztuczne wymienia surowce do produkcji wskazuje przedmioty wykonane tworzyw sztucznych z tworzywa sztucznego rozumie problemy ekologiczne określa wszystkie właściwości tworzyw sztucznych związane ze składowaniem i utylizacją tworzyw sztucznych wymienia nieliczne zastosowania tworzyw sztucznych omawia rodzaje tworzyw sztucznych dzieli połączenia tworzyw tylko na nierozłączne i rozłączne dokonuje analizy zalet i wad przedmiotów z tworzyw w prawidłowy sposób organizuje sztucznych swoje stanowisko pracy porównuje wady oraz zalety bezpiecznie i prawidłowo posługuje się narzędziami metalu, szkła, tworzyw sztucznych i kartonu do obróbki tworzyw identyfikuje wszystkie próbki tworzyw sztucznych poprzez obserwację organoleptyczną klasyfikuje wszystkie połączenia tworzyw określając ich zastosowanie wykonuje prace, które są bardzo staranne i estetyczne wprowadza ulepszenia i dodatkowo ozdabia prace proponuje własne rozwiązania prac wytwórczych Technika a ochrona środowiska wymienia instalacje w gospodarstwie domowym odczytuje parametry i określa zastosowanie elektrycznych zna zasady bezpiecznego źródeł światła użytkowania domowej instalacji wyjaśnia dlaczego zawory rozpoznaje symbole graficzne przedstawiające schemat instalacji w instalacji umieszcza się w kilku miejscach jest świadom zagrożeń wynikających z nieprawidłowego wie jak należy zachować się w przypadku ulatniania się gazu funkcjonowania lub użytkowania instalacji proponuje możliwości oszczędzania i ochrony omawia źródła zanieczyszczeń środowiska stosuje segregację odpadów umie właściwie udzielać pomocy poszukuje rozwiązań niwelowania zanieczyszczeń porażonemu prądem elektrycznym wymienia surowce wtórne odzyskiwane w domu wyjaśnia funkcję gniazdka ze stykiem ochronnym zna pojęcie recyklingu wyjaśnia związek między
termostatem, ciepłomierzem a oszczędnością definiuje znaczenie surowców wtórnych czuje się odpowiedzialny za stan środowiska naturalnego omawia sposoby ochrony środowiska odczytuje i omawia oznaczenia recyklingu na opakowaniach wymienia odpady szczególnie niebezpieczne wyjaśnia pojęcie dziura ozonowa i efekt cieplarniany podaje skutki ich występowania