INFORMACJA O SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ KRAJU

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY INFORMACJA O SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ KRAJU MAJ 2011 Warszawa, 21 czerwca 2011 r.

2 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Spis treści strona Wstęp... 3 Rynek pracy... 5 Wynagrodzenia i świadczenia społeczne... 11 Ceny... 15 Rolnictwo... 22 Przemysł... 27 Budownictwo... 32 Budownictwo mieszkaniowe... 34 Rynek wewnętrzny... 36 Transport... 39 Bilans płatniczy... 41 Handel zagraniczny... 43 Pieniądz... 50 Budżet państwa... 53 * * * Produkt krajowy brutto... 56 Wybrane wskaźniki sytuacji społeczno-gospodarczej kraju... 63 Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne... 65

Wstęp 3 Wstęp W maju br. notowano wysokie tempo wzrostu produkcji sprzedanej przemysłu oraz umocnienie dynamiki produkcji budowlano-montażowej. Sprzedaż detaliczna rosła szybciej niż przeciętnie w okresie czterech miesięcy br. Tendencjom tym towarzyszył dalszy stopniowy wzrost przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw w ujęciu rocznym i spadek stopy bezrobocia w skali miesiąca. Wzrost przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń nominalnych brutto w sektorze przedsiębiorstw był słabszy niż w kwietniu br. i mniejszy niż przed rokiem, a znaczna dynamika cen towarów i usług konsumpcyjnych wpłynęła na spadek ich siły nabywczej w ujęciu rocznym. Poniżej poziomu sprzed roku kształtowały się również realne emerytury i renty w obydwu systemach. Produkcja sprzedana przemysłu wzrosła w maju br. o 7,7% w ujęciu rocznym, a po wyeliminowaniu sezonowości o 8,7%. Wzrost miał miejsce w większości sekcji, najwyższy w górnictwie i wydobywaniu oraz w przetwórstwie przemysłowym. Najszybciej rosła produkcja dóbr zaopatrzeniowych i inwestycyjnych, zmniejszyła się natomiast dóbr konsumpcyjnych. Produkcja budowlano-montażowa była wyższa niż przed rokiem o 23,9% (a po wyeliminowaniu wahań sezonowych o 18,5%). Znacząco zwiększyła się sprzedaż zarówno robót o charakterze inwestycyjnym, jak i remontowym. Znaczną dynamikę notowano w podmiotach zajmujących się głównie wykonywaniem robót specjalistycznych oraz, po głębokim spadku przed rokiem, w podmiotach zajmujących się głównie budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej. Ogólny klimat koniunktury w czerwcu br. przedsiębiorstwa budowlane oceniają nieco bardziej optymistycznie, natomiast podmioty przetwórstwa przemysłowego ostrożniej niż przed miesiącem. Przy pozytywnych przewidywaniach, mniej pesymistyczne są oceny bieżącej sytuacji finansowej tych jednostek. Planowane jest rozszerzanie portfela zamówień oraz produkcji. Ceny przemysłowych wyrobów gotowych mogą rosnąć wolniej niż we wcześniejszych miesiącach, natomiast w zakresie cen robót budowlano-montażowych spodziewana jest stabilizacja. Jednostki handlu detalicznego formułują mniej korzystne niż w maju oceny ogólnego klimatu koniunktury, w tym m.in. negatywne są przewidywania dotyczące popytu na towary oraz sprzedaży. Możliwy jest wolniejszy niż w poprzednich miesiącach wzrost cen towarów.

4 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Na rynku pracy w maju br. utrzymał się wzrost zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw w skali roku. Stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 12,2%, tj. obniżyła się w skali miesiąca, ale była nieco wyższa niż przed rokiem. Według wyników badania popytu na pracę za I kwartał 2011 r., liczba nowo utworzonych miejsc pracy była niższa niż przed rokiem, ale jednocześnie mniej miejsc pracy poddano likwidacji. Wzrost cen producentów w przemyśle w maju br. był w skali roku wolniejszy niż w poprzednich miesiącach, a ceny produkcji budowlano-montażowej rosły w tempie zbliżonym do obserwowanego w marcu i kwietniu br. Wobec znacznego wzrostu cen żywności i napojów bezalkoholowych oraz towarów i usług w zakresie transportu i mieszkania, notowano przyspieszenie dynamiki cen towarów i usług konsumpcyjnych. Przeciętne miesięczne płace nominalne brutto w sektorze przedsiębiorstw w maju br. rosły wolniej niż przed miesiącem, a ich siła nabywcza obniżyła się w skali roku. Niższe niż w maju ub. roku były również przeciętne realne emerytury i renty. Na rynku rolnym w maju br. utrzymał się wzrost cen większości podstawowych produktów rolnych w ujęciu rocznym, z wyjątkiem cen prosiąt do dalszego chowu. W porównaniu z kwietniem br. w skupie wzrosły ceny zbóż oraz nieznacznie żywca wołowego, a obniżyły się drobiu, trzody chlewnej i mleka. Według wstępnych szacunków, powierzchnia zasiewów upraw rolnych w bieżącym roku jest nieco mniejsza niż w ubiegłym. W okresie styczeń kwiecień br. w obrotach handlu zagranicznego wzrost eksportu był wyższy niż importu, co wpłynęło na poprawę ujemnego salda ogółem. Zwiększyły się obroty towarowe ze wszystkimi grupami krajów szczególnie z krajami Europy Środkowo-Wschodniej. Eksport w cenach stałych w I kwartale br. był wyższy niż przed rokiem o 8,8%, a import o 5,9%. Po pięciu miesiącach br. budżet państwa zamknął się deficytem w wysokości 23,7 mld zł, co stanowiło 59,0% kwoty założonej w ustawie budżetowej na 2011 r. Dochody wyniosły 107,9 mld zł, a wydatki 131,6 mld zł (odpowiednio 39,5% oraz 42,0% planu).

Rynek pracy 5 Rynek pracy W maju br. wzrost przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw w skali roku był nieco wolniejszy niż w poprzednich miesiącach. Liczba bezrobotnych i stopa bezrobocia obniżyły się w porównaniu z kwietniem br., były jednak nadal wyższe niż przed rokiem. Według wyników badania popytu na pracę w I kwartale br. utworzono nieco mniej nowych miejsc pracy niż w okresie styczeń marzec ub. roku, ale mniejsza była liczba zlikwidowanych miejsc pracy. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw 1 w maju br. ukształtowało się na poziomie 5513,5 tys. osób, tj. o 3,6% wyższym niż przed rokiem (wobec wzrostu o 3,9% w kwietniu br. i o 0,5% w maju ub. roku). Zwiększenie zatrudnienia notowano w większości sekcji, przy czym wzrost ten był nieco wolniejszy niż w poprzednich miesiącach. W największym stopniu wzrosło zatrudnienie w działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (o 9,7%), zakwaterowaniu i gastronomii (o 8,9%), obsłudze rynku nieruchomości (o 8,8%) oraz budownictwie (o 8,2%). Przeciętne zatrudnienie kształtowało się następująco: 2011 2010 2011 V I V Wyszczególnienie analogiczny okres roku w tys. w tys. poprzedniego=100 Sektor przedsiębiorstw... 5513,5 103,6 100,5 99,2 103,9 5516,4 w tym: Przemysł... 2492,0 102,7 99,5 97,5 102,7 2494,2 górnictwo i wydobywanie... 167,6 93,3 99,8 99,9 93,0 167,7 przetwórstwo przemysłowe... 2063,2 103,2 99,3 97,0 103,4 2064,8 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę... 153,2 104,9 98,3 98,2 105,2 154,0 dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja... 108,0 104,2 104,5 103,5 104,1 107,7 Budownictwo... 469,1 108,2 100,9 99,5 108,5 461,4 Handel; naprawa pojazdów samochodowych... 1111,5 102,9 99,3 99,1 102,7 1111,1 Transport i gospodarka magazynowa... 468,2 101,7 99,4 98,7 101,9 470,9 Zakwaterowanie i gastronomia... 115,0 108,9 103,8 103,8 109,6 115,3 Informacja i komunikacja... 164,9 102,9 100,7 100,5 102,2 164,4 Obsługa rynku nieruchomości... 98,2 108,8 102,4 102,4 108,5 98,1 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna a... 159,2 109,7 104,3 103,2 109,5 158,5 Administrowanie i działalność wspierająca... 304,0 103,9 113,2 110,8 108,0 311,1 a Nie obejmuje działów: Badania naukowe i prace rozwojowe oraz Działalność weterynaryjna. W porównaniu z majem ub. roku, w większości działów o znaczącym udziale w zatrudnieniu obserwowano wzrost przeciętnego zatrudnienia, największy 1 W jednostkach o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

6 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju w przedsiębiorstwach zajmujących się robotami budowlanymi specjalistycznymi (o 12,1%) oraz budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej (o 12,0%). Zwiększyło się także zatrudnienie w handlu hurtowym i detalicznym pojazdami samochodowymi oraz ich naprawie (o 6,6%), produkcji wyrobów z metali (o 6,4%), produkcji mebli (o 6,0%), a także handlu detalicznym (o 5,5%). Nadal niższe było przeciętne zatrudnienie m.in. w produkcji odzieży (o 2,6%) oraz handlu hurtowym (o 1,1%). W okresie styczeń maj br. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 5516,4 tys. osób i było o 3,9% wyższe niż przed rokiem (wobec spadku o 0,8% w analogicznym okresie ub. roku). W końcu maja br. liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy ukształtowała się na poziomie 1962,6 tys. i obniżyła się o 4,0% (tj. o 80,9 tys.) w porównaniu z poprzednim miesiącem oraz zwiększyła o 2,9% (tj. o 54,7 tys.) w stosunku do maja ub. roku. Stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 12,2%, tj. obniżyła się w skali miesiąca o 0,4 pkt proc., ale była wyższa o 0,1 pkt proc. niż przed rokiem. 3000 2500 2000 1500 1000 500 tys. osób BEZROBOCIE REJESTROWANE liczba bezrobotnych ogółem stopa bezrobocia 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0 I II IIIIV V VIVIIVIIIX X XIXII I II IIIIV V VIVIIVIIIX X XIXII I II IIIIV V VIVIIVIIIX X XIXII I II IIIIV V VIVIIVIIIX X XIXII I II IIIIV V 2007 2008 2009 2010 2011 0,0 Stopa bezrobocia w województwach kształtowała się w granicach od 9,1% w wielkopolskim do 19,5% w warmińsko-mazurskim. W ujęciu miesięcznym stopa bezrobocia obniżyła się we wszystkich województwach, w największym stopniu w warmińsko-mazurskim (o 1,0 pkt proc.) oraz zachodniopomorskim (o 0,7 pkt proc.), a w najmniejszym w mazowieckim (o 0,2 pkt proc.) oraz łódzkim, podlaskim, śląskim i wielkopolskim (po 0,3 pkt proc.). W porównaniu z majem ub. roku w dziewięciu województwach stopa bezrobocia zwiększyła się, najbardziej w kujawsko-pomorskim (o 0,6 pkt proc.), lubelskim (o 0,5 pkt proc.) oraz zachodniopomorskim, mazowieckim i małopolskim (po 0,4 pkt proc.). Spadek wskaźnika natomiast notowano w sześciu województwach: dolnośląskim (o 0,5 pkt proc.), lubuskim (o 0,3 pkt proc.), opolskim, świętokrzyskim i wielkopolskim (o 0,2 pkt proc.) oraz warmińsko-mazurskim (o 0,1 pkt proc.). Na poziomie sprzed roku stopa bezrobocia pozostała w województwie podkarpackim.

Rynek pracy 7

8 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju W końcu maja br. w strukturze bezrobotnych 52,7% stanowiły kobiety (wobec 50,3% przed rokiem). W stosunku do maja ub. roku zwiększył się udział osób bez prawa do zasiłku (o 2,9 pkt proc. do 83,9%). Obniżył się natomiast odsetek osób wcześniej pracujących (o 0,3 pkt proc. do 79,5%), w tym osoby zwolnione z przyczyn dotyczących zakładów pracy stanowiły 3,9% (wobec 4,5% w maju ub. roku). Udział absolwentów pozostał na poziomie zbliżonym do obserwowanego przed rokiem (4,6%). Spośród osób bezrobotnych znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, w największym stopniu wzrósł w skali roku odsetek osób długotrwale bezrobotnych 2, stanowiących najliczniejszą grupę wśród zarejestrowanych ogółem (o 6,4 pkt proc. do 48,9%). Zwiększył się również udział osób, które nie posiadały kwalifikacji zawodowych (o 3,3 pkt proc. do 30,6%), osób bezrobotnych powyżej 50 roku życia i osób samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko w wieku do 18 roku życia (po 0,6 pkt proc. do odpowiednio 21,8% i 8,3%) oraz absolwentów szkół wyższych poniżej 27 roku życia (o 0,2 pkt proc. do 1,6%). Obniżył się nieznacznie odsetek osób bezrobotnych do 25 roku życia (o 0,1 pkt proc. do 21,3%), a udział niepełnosprawnych pozostał na poziomie sprzed roku (5,1%). Liczba bezrobotnych we wszystkich wymienionych kategoriach zwiększyła się w ujęciu rocznym, w tym najbardziej wzrosła liczba długotrwale bezrobotnych (o 18,5%), osób bez kwalifikacji zawodowych (o 15,5%) oraz osób samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko w wieku do 18 roku życia (o 11,5%). W maju br. liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 174,4 tys. osób i była o 2,9% większa niż przed miesiącem, ale o 18,3% mniejsza niż przed rokiem. Najliczniejszą grupę nadal stanowiły osoby rejestrujące się po raz kolejny, a ich udział w nowo zarejestrowanych ogółem zwiększył się w stosunku do maja ub. roku (o 1,1 pkt proc. do 73,2%). Wzrósł również nieznacznie odsetek osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładów pracy (o 0,2 pkt proc. do 2,9%). Mniejszy był udział osób dotychczas niepracujących (o 3,8 pkt proc. i wyniósł 25,7%) oraz absolwentów (o 1,5 pkt i wyniósł 16,0%). Na poziomie zbliżonym do notowanego przed rokiem ukształtował się odsetek osób zamieszkałych na wsi (40,4%). Z ewidencji bezrobotnych w maju br. skreślono 255,4 tys. osób, tj. mniej o 1,8% niż przed miesiącem i o 8,6% niż przed rokiem. Główną przyczynę wyrejestrowania nadal stanowiło podjęcie pracy, w wyniku czego z rejestru bezrobotnych skreślono 110,3 tys. osób (wobec 121,9 tys. przed miesiącem i 113,6 tys. przed rokiem). Udział tej kategorii w ogólnej liczbie wyrejestrowanych zwiększył się w ujęciu rocznym o 2,6 pkt proc. do 43,2%. Pracę niesubsydiowaną (w tym sezonową) podjęło 97,4 tys. osób, a subsydiowaną (m.in. prace interwencyjne i roboty publiczne) 12,9 tys. osób (przed rokiem odpowiednio 86,9 tys. i 26,7 tys.). Spośród osób wykreślonych z ewidencji wzrósł również odsetek osób, które utraciły status bezrobotnego w wyniku niepotwierdzenia gotowości do podjęcia pracy (o 2,6 pkt proc. do 31,4%), osób, które dobrowolnie zrezygnowały ze statusu bezrobotnego (o 1,4 pkt proc. do 5,8%) oraz osób, 2 Do długotrwale bezrobotnych zalicza się osoby pozostające w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego w miejscu pracy.

Rynek pracy 9 które nabyły prawa emerytalne i rentowe (o 0,3 pkt proc. do 0,9%). Zmniejszył się natomiast znacząco udział osób wyrejestrowanych w związku z rozpoczęciem stażu lub szkolenia u pracodawców (o 8,1 pkt proc. do 8,6%). W maju br. do urzędów pracy zgłoszono 76,3 tys. ofert zatrudnienia 3, tj. mniej o 2,7% niż przed miesiącem i o 14,5% niż przed rokiem. Oferty z sektora publicznego stanowiły 19,3% ogółu ofert (wobec 27,8% w kwietniu br. i 26,5% w maju ub. roku), przy czym zgłoszono ich znacznie mniej niż przed miesiącem (o 32,3%) i przed rokiem (o 37,6%). W sektorze prywatnym natomiast w porównaniu z sytuacją sprzed miesiąca odnotowano więcej ofert (o 8,7%), ale w ujęciu rocznym mniej (o 6,2%). W końcu maja br. oferty zatrudnienia niewykorzystane dłużej niż jeden miesiąc stanowiły 24,1% ogółu ofert (wobec 26,0% przed miesiącem i 26,4% przed rokiem). W końcu maja br. zadeklarowano nieco więcej niż przed miesiącem i mniej niż przed rokiem zwolnień grupowych 386 zakładów zadeklarowało zwolnienie 37,1 tys. pracowników, w tym 25,5 tys. osób z sektora publicznego (w końcu kwietnia br. odpowiednio 385 zakładów, 36,2 tys. pracowników, w tym 25,8 tys. z sektora publicznego, natomiast w końcu maja ub. roku 378 zakładów, 41,6 tys. pracowników, w tym 24,5 tys. z sektora publicznego). Według wyników kwartalnego badania popytu na pracę, w końcu I kwartału br. 29,6 tys. podmiotów (tj. 4,9% badanych jednostek) wykazało 74,1 tys. wolnych miejsc pracy, tj. o 6,9% mniej miejsc niż przed rokiem, kiedy 33,0 tys. podmiotów (tj. 5,6% badanych podmiotów) dysponowało 79,6 tys. wolnych miejsc pracy. Spadek odnotowano w podmiotach o liczbie pracujących poniżej 10 osób o 13,4% oraz w jednostkach o liczbie pracujących powyżej 49 osób o 4,6%. W podmiotach o liczbie pracujących 10-49 osób obserwowano natomiast wzrost liczby wolnych miejsc pracy o 3,9%. W porównaniu z sytuacją sprzed roku w największej skali obniżył się udział wolnych miejsc pracy w transporcie i gospodarce magazynowej (o 0,8 pkt proc. do 6,3%), a także w przetwórstwie przemysłowym oraz administracji publicznej i obronie narodowej; obowiązkowych zabezpieczeniach społecznych (po 0,7 pkt proc. do odpowiednio 22,0% i 5,3%). Najbardziej zwiększył się natomiast udział wolnych miejsc w handlu; naprawie pojazdów samochodowych (o 2,5 pkt proc. do 19,8%), budownictwie (o 1,6 pkt proc. do 20,2%) oraz działalności finansowej i ubezpieczeniowej (o 0,6 pkt proc. do 2,3%). W porównaniu z końcem I kwartału ub. roku, w rezultacie znacznego spadku liczby wolnych miejsc pracy przeznaczonych dla pracowników przy pracach prostych oraz istotnego wzrostu dla pracowników usług osobistych i sprzedawców, zdecydowanie zmieniła się struktura wolnych miejsc pracy według zawodów. W największym stopniu wzrósł odsetek wolnych miejsc pracy przeznaczonych dla pracowników usług osobistych i sprzedawców (o 5,1 pkt proc. do 13,2%), robotników przemysłowych i rzemieślników (o 4,9 pkt proc. do 29,7%) oraz operatorów i monterów maszyn i urządzeń (o 2,2 pkt proc. do 13,5%). Najbardziej zmniejszył się natomiast udział wolnych miejsc pracy dla pracowników przy pracach prostych (o 8,3 pkt proc. do 6,8%). 3 Dotyczy wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej.

10 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju W okresie styczeń marzec br. utworzono 178,6 tys. nowych miejsc pracy, tj. o 2,4% mniej niż przed rokiem. Spadek odnotowano w podmiotach małych o 9,4%, a w jednostkach średnich i dużych obserwowano wzrost odpowiednio o 4,6% i 2,0%. W ogólnej liczbie nowych miejsc pracy zmniejszył się udział stanowisk utworzonych m.in. w handlu; naprawie pojazdów samochodowych (o 1,1 pkt proc. do 23,1%), budownictwie oraz działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (po 0,9 pkt proc. do odpowiednio 13,6% i 5,1%), a także transporcie i gospodarce magazynowej (o 0,8 pkt proc. do 5,1%), a zwiększył się m.in. w przetwórstwie przemysłowym (o 3,7 pkt proc. do 23,4%). Spośród nowo utworzonych miejsc pracy, w końcu I kwartału br. wolnych było jeszcze 15,7 tys. miejsc najwięcej w przetwórstwie przemysłowym (23,5%), handlu; naprawie pojazdów samochodowych (20,4%) oraz budownictwie (12,8%). STRUKTURA WOLNYCH MIEJSC PRACY WEDŁUG ZAWODÓW (w końcu I kwartału 2011 r.) Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 0,3% (-0,3) Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 3,4% (+1,6) Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 29,7% (+4,9) Pracownicy przy pracach prostych 6,8% (-8,3) Technicy i inny średni personel 7,8% (-3,9) Specjaliści 15,5% (-2,1) Pracownicy biurowi 9,8% (+0,8) Pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 13,2% (+5,1) Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 13,5% (+2,2) Zmiany do I kwartału 2010 r. (w pkt. proc.) W I kwartale br. zlikwidowano 108,1 tys. miejsc pracy, tj. o 17,6% mniej niż przed rokiem. Liczba miejsc pracy zlikwidowanych uległa zmniejszeniu we wszystkich klasach wielkości jednostek: w małych o 28,3%, średnich o 10,7% oraz dużych o 7,1%. Wskutek znacznego obniżenia skali likwidacji w budownictwie (o 34,0%), w strukturze zlikwidowanych miejsc pracy istotnie zmniejszył się udział miejsc zlikwidowanych w tej sekcji (o 4,0 pkt proc. do 16,0%). Niższy był również odsetek miejsc zlikwidowanych m.in. w przetwórstwie przemysłowym (o 1,2 pkt proc. i wyniósł 23,3%) oraz transporcie i gospodarce magazynowej (o 1,0 pkt proc. i wyniósł 5,6%). Zwiększył się udział miejsc zlikwidowanych m.in. w handlu; naprawie pojazdów samochodowych (o 1,8 pkt proc. do 23,2%) oraz administrowaniu i działalności wspierającej (o 1,6 pkt proc. do 6,6%).

Wynagrodzenia i świadczenia społeczne 11 Wynagrodzenia i świadczenia społeczne W maju br. przeciętne wynagrodzenia nominalne brutto w sektorze przedsiębiorstw rosły w ujęciu rocznym wolniej niż w poprzednim miesiącu. Wobec znaczącej dynamiki cen towarów i usług konsumpcyjnych, przeciętne płace realne były niższe niż w maju ub. roku. Poniżej poziomu sprzed roku kształtowała się również siła nabywcza emerytur i rent w obu systemach. W okresie pięciu miesięcy br. notowano niewielki wzrost w ujęciu rocznym realnych wynagrodzeń i świadczeń w systemie pracowniczym. Siła nabywcza emerytur i rent w systemie rolników indywidualnych była niższa niż w okresie styczeń-maj ub. roku. 114,0 112,0 110,0 PRZECIĘTNE MIESIĘCZNE WYNAGRODZENIA BRUTTO W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW (analogiczny okres roku poprzedniego=100) nominalne realne 108,0 106,0 104,0 102,0 100,0 98,0 96,0 I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V 2007 2008 2009 2010 2011 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw 4 w maju br. wyniosło 3483,99 zł i było wyższe niż przed rokiem o 4,1% (w kwietniu br., odnotowano wzrost o 5,9%, a w maju ub. roku o 4,8%). Przeciętne płace najbardziej wzrosły w sekcjach wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 9,1%), administrowanie i działalność wspierająca (o 8,2%), dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja (o 6,8%) oraz przetwórstwo przemysłowe (o 5,9%). Spadek notowano w sekcji górnictwo i wydobywanie (o 9,3%). Spośród działów o znaczącym udziale w zatrudnieniu, najbardziej wzrosły przeciętne płace w wydobywaniu węgla kamiennego i węgla brunatnego (o 14,7%). Wyższe niż przed rokiem były również wynagrodzenia m.in. w budowie obiektów inżynierii lądowej i wodnej oraz magazynowaniu i działalności usługowej wspomagającej transport (po 9,0%), produkcji mebli (o 8,3%) oraz produkcji pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 7,9%). 4 W jednostkach o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

12 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju W okresie styczeń maj br. przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 3511,17 zł i było o 4,4% wyższe niż w analogicznym okresie ub. roku (wobec wzrostu o 3,3% przed rokiem). Najwyższa dynamika płac notowana była w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (wzrost o 6,8%), administrowaniu i działalności wspierającej (o 6,2%), informacji i komunikacji (o 5,8%), przetwórstwie przemysłowym (o 5,6%) oraz transporcie i gospodarce magazynowej (o 5,3%). Spadek obserwowano w sekcji działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (o 2,0%). Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto kształtowały się następująco: 2011 2010 2011 Wyszczególnienie V I V w zł analogiczny okres poprzedniego roku=100 w zł Sektor przedsiębiorstw... 3483,99 104,1 104,8 103,3 104,4 3511,17 w tym: Przemysł... 3520,76 104,0 106,6 104,8 105,1 3548,83 górnictwo i wydobywanie... 5274,34 90,7 119,0 103,1 104,1 5618,79 przetwórstwo przemysłowe... 3253,53 105,9 104,8 104,8 105,6 3249,25 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę... 5194,36 109,1 107,6 105,0 106,8 5389,58 dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja... 3529,85 106,8 104,9 106,2 104,2 3436,83 Budownictwo... 3640,26 105,0 104,1 101,8 104,0 3554,83 Handel; naprawa pojazdów samochodowych... 3187,57 103,8 103,5 102,5 103,5 3237,48 Transport i gospodarka magazynowa... 3302,21 104,7 103,0 102,4 105,3 3330,57 Zakwaterowanie i gastronomia... 2424,47 102,6 104,3 103,4 102,6 2428,74 Informacja i komunikacja... 6301,46 103,1 105,2 102,7 105,8 6620,94 Obsługa rynku nieruchomości... 3576,40 104,5 103,7 104,1 104,2 3598,82 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna a... 5265,28 101,1 102,1 100,1 98,0 5328,52 Administrowanie i działalność wspierająca... 2288,24 108,2 105,3 105,2 106,2 2270,09 a Nie obejmuje działów: Badania naukowe i prace rozwojowe oraz Działalność weterynaryjna. Kwota wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw w okresie styczeń-maj br. była wyższa niż w analogicznym okresie ub. roku o 8,4% (przed rokiem wzrost o 2,5%). Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze publicznym w okresie styczeń maj br. ukształtowało się na poziomie 4142,25 zł (tj. o 7,2% wyższym niż przed rokiem). W maju br. przeciętna płaca wyniosła 4090,33 zł i wzrosła o 8,6% w skali roku. W sektorze prywatnym, w okresie pięciu miesięcy br., przeciętne wynagrodzenie wyniosło 3405,65 zł i zwiększyło się o 4,1% w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku, a jego relacja w stosunku do płacy brutto w sektorze publicznym zmniejszyła się w ujęciu rocznym (z 84,6% do 82,2%). W maju br. przeciętne wynagrodzenie brutto było o 3,5% wyższe niż przed rokiem i ukształtowało się na poziomie 3383,05 zł.

Wynagrodzenia i świadczenia społeczne 13 W maju br. siła nabywcza przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw była niższa niż przed rokiem o 0,7% (wobec wzrostu w kwietniu br. o 1,5% i w maju ub. roku o 2,5%). W okresie pięciu miesięcy br. płaca realna była wyższa niż przed rokiem o 0,4% (w analogicznym okresie ub. roku notowano wzrost o 0,6%). Liczba emerytów i rencistów oraz przeciętne miesięczne świadczenia brutto kształtowały się następująco: Liczba emerytów i rencistów Przeciętne miesięczne świadczenie brutto Wyszczególnienie V 2011 I V 2011 w tys. V V I V w zł w zł 2010=100 2010=100 2010=100 Emerytury i renty z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych... 7815,6 99,1 1733,51 105,0 1707,76 105,6 emerytury... 5245,1 99,7 1853,32 105,0 1825,96 105,6 renty z tytułu niezdolności do pracy... 1216,6 95,8 1369,20 104,7 1347,77 105,0 renty rodzinne... 1353,9 100,1 1596,72 104,4 1576,23 104,9 Emerytury i renty rolników indywidualnych... 1332,1 96,4 984,19 103,0 980,34 103,6 Przeciętna miesięczna nominalna emerytura i renta brutto z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych w maju br. była o 5,0% większa niż przed rokiem i wyniosła 1733,51 zł. W okresie styczeń-maj br. ukształtowała się ona na poziomie 1707,76 zł (wzrost w skali roku o 5,6%). Przeciętna miesięczna realna emerytura i renta w systemie pracowniczym obniżyła się o 0,7% w ujęciu rocznym, natomiast w okresie pięciu miesięcy br. wzrosła odpowiednio 0,8%. Przeciętna miesięczna nominalna emerytura i renta brutto rolników indywidualnych w maju br. ukształtowała się na poziomie 984,19 zł i wzrosła w ujęciu rocznym o 3,0%. W okresie styczeń-maj br. wyniosła 980,34 zł, tj. więcej niż przed rokiem o 3,6%. Przeciętna miesięczna realna emerytura i renta brutto rolników indywidualnych w maju br. była niższa niż odpowiednio przed rokiem o 2,6%, a w okresie pięciu miesięcy br. o 1,1%. Kwota brutto zasiłków dla bezrobotnych (bez składki na ubezpieczenie społeczne) wyniosła w okresie styczeń-maj br. 1086,6 mln zł, tj. o 9,2% mniej niż w analogicznym okresie ub. roku. W maju br. wypłacono bezrobotnym 212,5 mln zł, tj. o 6,6% mniej niż w kwietniu br. oraz o 13,4% mniej niż przed rokiem. W maju br. wartość wypłat z tytułu zasiłków i świadczeń przedemerytalnych wyniosła 134,6 mln zł i obniżyła się zarówno w porównaniu z poprzednim miesiącem o 0,2%, jak i w ujęciu rocznym o 0,3%. W okresie styczeń-maj br., podobnie jak przed rokiem, wypłacono ogółem świadczenia na kwotę 663,2 mln zł.

14 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju W maju br. zrealizowano 4,0 tys. wypłat z Funduszu Emerytur Pomostowych (wobec 2,4 tys. przed rokiem). Łączna kwota wypłat wyniosła 9,7 mln zł i była o ponad 0,8 mln zł większa niż w kwietniu br. oraz o ponad 3,9 mln zł wyższa niż przed rokiem. W okresie styczeń-maj br. suma wypłaconych świadczeń ukształtowała się na poziomie 42,7 mln zł, podczas gdy przed rokiem wyniosła 25,7 mln zł. Świadczenia z tego źródła pobierało w tym okresie średnio 3,7 tys. osób (wobec 2,2 tys. odpowiednio przed rokiem).

Ceny 15 Ceny W maju br. wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w skali roku był szybszy niż w poprzednich miesiącach br., głównie w wyniku wyższej dynamiki cen żywności i napojów bezalkoholowych oraz usług związanych z mieszkaniem. Utrzymał się znaczny, ale niższy niż przed miesiącem, wzrost cen w zakresie transportu. Ceny produkcji sprzedanej przemysłu rosły wolniej niż w poprzednich miesiącach, a osłabienie ich dynamiki notowano w większości sekcji. Obserwowano dalszy niewielki wzrost cen produkcji budowlano-montażowej. Według wstępnych danych, ceny produkcji sprzedanej przemysłu w maju br. były niższe niż przed miesiącem o 0,2%. Największy spadek obserwowano w sekcji górnictwo i wydobywanie (o 1,4%). W przetwórstwie przemysłowym ceny były niższe o 0,2%, w tym obniżono ceny produkcji m.in. koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (o 2,3%), komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (o 1,0%), urządzeń elektrycznych (o 0,5%), wyrobów z metali oraz pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (po 0,3%). Ceny produkcji napojów kształtowały się na poziomie zbliżonym do obserwowanego przed miesiącem. Wyższe były natomiast ceny m.in. chemikaliów i wyrobów chemicznych oraz mebli (po 0,1%), artykułów spożywczych (o 0,2%), wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (o 0,3%), wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o 0,4%), metali (o 0,7%), a także maszyn i urządzeń (o 1,1%). Na poziomie zbliżonym do notowanego w kwietniu br. kształtowały się ceny w sekcji wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę. W sekcji dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja ceny wzrosły o 0,6%. W ujęciu rocznym ceny produkcji sprzedanej przemysłu były w maju br. wyższe o 6,5% (wobec wzrostu o 8,8% w kwietniu br. oraz o 1,9% w maju ub. roku). Najbardziej podniesiono ceny w sekcji górnictwo i wydobywanie (o 20,0% wobec 22,7% przed miesiącem). Znacznie, choć nieco mniej niż w poprzednich miesiącach, wzrosły również ceny w sekcji przetwórstwo przemysłowe (o 6,0% wobec 8,6% w kwietniu br.), w tym m.in. produkcji koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (o 28,5%), metali (o 13,9%), chemikaliów i wyrobów chemicznych (o 11,1%), artykułów spożywczych (o 10,6%) oraz w mniejszym stopniu wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o 6,5%), napojów (o 3,0%), wyrobów z metali (o 1,9%), mebli (o 0,6%), wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (o 0,5%), maszyn i urządzeń oraz pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (po 0,3%). Spadły natomiast ceny produkcji m.in. urządzeń elektrycznych (o 4,5%) oraz komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (o 9,0%). W sekcji dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja notowano wzrost o 4,9% (wobec 4,7% w kwietniu br.), a w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę o 3,5% (wobec

16 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju 3,7% przed miesiącem), w tym wyższe były ceny w wytwarzaniu paliw gazowych; dystrybucji i handlu paliwami gazowymi w systemie sieciowym (o 7,5%), wytwarzaniu i zaopatrywaniu w parę wodną, gorącą wodą i powietrze do układów klimatyzacyjnych (o 2,6%) oraz wytwarzaniu, przesyłaniu, dystrybucji i handlu energią elektryczną (o 2,5%). Szacuje się, że ceny produkcji budowlano-montażowej w maju br. były wyższe niż przed rokiem o 0,7%, natomiast w ujęciu miesięcznym wzrosły o 0,2% (tj. podobnie jak w kwietniu br.). Dynamika cen w przemyśle i budownictwie kształtowała się następująco: Okresy ogółem Ceny produkcji sprzedanej przemysłu górnictwo przetwórstwo i wydobywanie przemysłowe wytwarzanie i zaopatrywan ie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja Ceny produkcji budowlanomontażowej 2010 Grudzień roku poprzedniego=100 V... 103,5 107,9 103,1 102,7 104,3 99,9 2011 V... 103,7 104,8 104,0 101,0 103,3 100,8 2010 Miesiąc poprzedni=100 V... 102,0 100,8 102,3 100,3 100,4 100,1 VI... 101,0 101,0 101,0 101,1 99,7 100,1 VII... 100,1 101,5 100,1 100,1 99,7 99,9 VIII... 99,8 101,5 99,6 100,1 100,3 100,0 IX... 100,1 102,5 100,0 100,0 101,3 100,0 X... 100,0 99,8 99,9 101,1 99,7 100,0 XI... 100,4 101,7 100,3 100,0 100,2 100,0 XII... 101,2 105,8 101,1 100,1 100,6 100,1 2011 I... 100,4 100,0 100,3 100,7 102,4 100,1 II... 101,2 102,1 101,3 100,2 100,3 100,1 III... 101,6 99,9 102,0 100,1 99,7 100,2 IV... 100,7 104,2 100,6 100,0 100,3 100,2 V... 99,8 98,6 99,8 100,0 100,6 100,2 2010 Analogiczny okres roku poprzedniego=100 V... 101,9 117,3 100,7 101,5 106,9 100,0 VI... 102,1 116,0 100,7 104,3 106,3 100,1 VII... 103,8 119,9 102,5 104,2 105,6 100,2 VIII... 104,0 117,7 102,9 104,2 105,0 100,2 IX... 104,3 119,7 103,2 104,1 105,7 100,2 X... 103,9 117,3 102,7 105,1 105,5 100,1 XI... 104,7 119,2 103,5 105,1 105,8 100,0 XII... 106,2 123,6 105,1 105,2 105,9 100,0 2011 I... 106,2 120,2 105,3 105,0 106,8 100,3 II... 107,5 124,0 107,0 103,7 106,9 100,4 III... 109,5 122,4 109,5 103,7 106,2 100,6 IV... 108,8 122,7 108,6 103,7 104,7 100,6 V... 106,5 120,0 106,0 103,5 104,9 100,7 I-V... 107,7 121,8 107,3 103,9 105,9 100,5

Ceny 17 110,0 109,0 108,0 107,0 106,0 105,0 104,0 103,0 102,0 101,0 100,0 99,0 98,0 97,0 WSKAŹNIKI CEN (analogiczny okres roku poprzedniego=100) produkcja budowlano-montażowa produkcja sprzedana przemysłu towary i usługi konsumpcyjne I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V 2007 2008 2009 2010 2011 W maju br. ceny towarów i usług konsumpcyjnych były o 0,6% wyższe niż w kwietniu br. Największy wpływ na wskaźnik cen towarów i usług miały wzrosty cen żywności i napojów bezalkoholowych, odzieży i obuwia oraz towarów i usług związanych z mieszkaniem, które zwiększyły wskaźnik cen ogółem odpowiednio o 0,32 pkt proc., 0,09 pkt proc. i 0,08 pkt proc. pkt proc. 0,600 0,567 WPŁYW ZMIAN CEN GRUP TOWARÓW I USŁUG NA WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH OGÓŁEM W MAJU 2011 R. (poprzedni miesiąc=100) 0,500 0,400 0,300 0,316 0,200 0,100 0,000 0,030 0,094 0,076 0,036 0,026 0,008 0,001 0,025 0,006-0,100-0,052 towary i usługi żywność napoje konsumpcyjne i napoje alkoholowe bezalkoholowe i wyroby tytoniowe odzież i obuwie mieszkanie zdrowie transport łączność rekreacja i kultura edukacja restauracje i hotele inne towary i usługi Ceny żywności i napojów bezalkoholowych w maju br. w ujęciu miesięcznym wzrosły o 1,3%, w tym znacznie droższe były owoce (o 6,0%) oraz warzywa (o 5,4%). Wyższe niż w kwietniu br. były ceny makaronu (o 1,0%) oraz mięsa (przeciętnie o 0,9%, w tym m.in. mięsa wieprzowego - o 2,1%, wędlin - o 1,1%, mięsa wołowego o 1,0%, przy spadku cen drobiu - o 0,7%). Więcej niż przed miesiącem konsumenci płacili za oleje

18 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju i pozostałe tłuszcze oraz mąkę (po 0,9%), a także ryby (o 0,8%), pieczywo i ryż (po 0,4%). Droższe były również artykuły w grupie mleko, sery i jaja (przeciętnie o 0,3%, w tym sery o 0,6%, mleko o 0,5%, przy spadku cen jaj - o 1,6%). Niższe niż przed miesiącem były natomiast m.in. ceny cukru (o 7,2%). Ceny napojów bezalkoholowych wzrosły o 0,7%, w tym kawy o 1,4%. Ceny wyrobów tytoniowych były wyższe od notowanych przed miesiącem o 1,3%, a napojów alkoholowych o 0,1%. Odnotowano wzrost cen obuwia i odzieży - odpowiednio o 2,5% oraz 1,6%. 102,0 WSKAŹNIKI CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH W 2011 R. (miesiąc poprzedni=100) 101,5 101,0 100,5 kwiecień maj 100,0 99,5 99,0 98,5 ogółem żywność napoje i napoje alkoholowe bezalkoholowe i wyroby tytoniowe odzież i obuwie mieszkanie zdrowie transport łączność rekreacja i kultura edukacja restauracje inne towary i hotele i uslugi W maju br. ceny towarów i usług związanych z mieszkaniem wzrosły o 0,3%. Wyższe były opłaty za usługi kanalizacyjne (o 1,5%), zaopatrywanie w wodę (o 0,9%) oraz wywóz nieczystości (śmieci) o 0,7%. Nieznacznie więcej niż przed miesiącem należało zapłacić za nośniki energii (wzrost o 0,1%), w tym opał (o 0,2%) i energię cieplną (o 0,1%), przy kształtujących się na zbliżonym poziomie do notowanego w kwietniu br. cenach energii elektrycznej oraz gazu. Opłaty związane ze zdrowiem były wyższe niż przed miesiącem br. o 0,8%. Droższe były usługi sanatoryjne (o 20,6%). Wzrosły także ceny usług stomatologicznych (o 0,5%), szpitalnych (o 0,4%) oraz lekarskich (o 0,3%). Więcej niż w kwietniu br. konsumenci płacili również za artykuły farmaceutyczne (o 0,5%). Ceny w zakresie transportu wzrosły o 0,3% w porównaniu z kwietniem br. Nieco więcej niż przed miesiącem konsumenci płacili za paliwa do prywatnych środków transportu (o 0,4% wobec 2,6% przed miesiącem), w tym benzyny silnikowe o 0,7%, przy spadku cen gazu ciekłego (o 0,4%) oraz oleju napędowego (o 0,2%). Nieznacznie wyższe były również ceny samochodów osobowych ( o 0,1%). Na poziomie zbliżonym do notowanego przed miesiącem kształtowały się ceny usług transportowych. W maju br. ceny związane z rekreacją i kulturą były wyższe niż przed miesiącem o 0,1%. Więcej należało zapłacić za usługi w zakresie turystyki zorganizowanej (o 1,0%), a także za gazety i czasopisma (o 0,7%) oraz książki i bilety do kin, teatrów i na koncerty

Ceny 19 (po 0,1%). Niższe niż przed miesiącem były ceny sprzętu audiowizualnego, fotograficznego i informatycznego (o 1,0%). Ceny w zakresie restauracji i hoteli były wyższe niż przed miesiącem o 0,4%. Spośród innych towarów i usług w maju br. więcej należało zapłacić m.in. za usługi w salonach fryzjerskich, kosmetycznych i zakładach pielęgnacyjnych (o 0,3%) oraz za ubezpieczenia (o 0,1%). Dynamika cen towarów i usług konsumpcyjnych kształtowała się następująco: Okresy Ogółem żywność i napoje bezalkoholowe napoje alkoholowe odzież i wyroby i obuwie tytoniowe rekreacja restauracje mieszkanie zdrowie transport łączność edukacja i kultura i hotele 2010 Grudzień roku poprzedniego=100 V... 101,9 102,9 102,6 97,1 102,0 101,6 104,9 100,0 100,5 100,5 101,2 2011 V... 103,5 106,8 101,7 100,6 103,4 102,9 104,6 98,4 100,6 100,7 102,7 2010 Miesiąc poprzedni=100 V... 100,3 100,7 100,3 99,8 100,1 100,3 101,0 100,0 100,1 100,1 100,2 VI... 100,3 100,5 100,1 99,7 100,3 100,3 100,1 100,0 100,9 100,1 100,3 VII... 99,8 98,9 100,1 98,7 100,1 100,1 100,2 100,0 100,5 100,0 100,3 VIII... 99,6 98,6 100,1 98,0 100,1 100,3 99,3 100,0 100,0 100,0 100,2 IX... 100,6 101,8 100,0 102,6 100,2 100,2 99,8 100,0 99,5 101,0 100,3 X... 100,5 101,0 100,2 101,7 100,5 100,1 100,3 99,9 99,4 100,6 100,2 XI... 100,1 100,2 100,6 100,0 100,2 100,1 99,8 100,0 99,8 100,1 100,3 XII... 100,4 100,0 100,3 99,8 100,2 100,1 102,6 100,0 100,2 100,1 100,1 2011 I... 101,2 101,8 100,7 96,8 102,2 101,0 101,4 99,5 100,6 100,3 100,8 II... 100,2 100,7 100,3 97,7 100,3 100,3 99,6 100,0 100,0 100,1 100,5 III... 100,9 102,1 100,2 103,1 100,3 100,4 101,6 100,0 99,8 100,1 100,5 IV... 100,5 100,8 100,0 101,2 100,2 100,4 101,7 100,1 100,1 100,1 100,5 V... 100,6 101,3 100,5 101,9 100,3 100,8 100,3 98,8 100,1 100,1 100,4 2010 Analogiczny okres roku poprzedniego=100 V... 102,2 100,6 107,0 95,9 102,9 103,0 108,1 98,5 99,4 102,5 103,2 VI... 102,3 102,2 106,2 96,0 103,2 103,0 104,8 98,5 99,2 103,0 103,1 VII... 102,0 102,4 103,6 96,5 103,2 102,9 103,0 98,4 99,1 103,1 102,9 VIII... 102,0 102,3 103,6 96,2 103,1 103,0 103,2 98,5 99,0 103,0 102,9 IX... 102,5 104,3 103,3 97,0 103,2 102,9 103,8 98,5 99,0 102,8 102,9 X... 102,8 104,8 103,3 97,0 103,5 103,0 104,9 98,4 99,0 102,4 102,9 XI... 102,7 104,3 103,8 97,0 103,6 102,9 103,7 98,8 98,9 102,4 102,9 XII... 103,1 103,9 104,1 97,4 103,7 102,8 106,9 99,7 100,8 102,5 102,9 2011 I... 103,6 104,6 104,5 96,5 105,2 103,4 107,5 98,5 99,5 102,6 103,5 II... 103,6 105,0 104,2 95,8 104,7 103,5 106,5 98,9 100,3 102,7 103,7 III... 104,3 106,8 103,1 98,2 104,9 103,6 107,3 99,2 100,6 102,7 104,0 IV... 104,5 107,2 102,8 98,9 105,0 103,7 107,6 99,2 100,8 102,7 104,3 V... 105,0 108,8 103,0 100,9 105,2 104,1 106,8 98,1 100,8 102,7 104,5 I-V... 104,2 106,5 103,5 98,1 105,0 103,7 107,1 98,8 100,4 102,7 104,0 Wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w skali roku w maju br. wyniósł 5,0%. Największy wpływ na poziom tego wskaźnika miały wzrosty cen żywności i napojów bezalkoholowych, towarów i usług w zakresie mieszkania oraz transportu, które podwyższyły wskaźnik cen konsumpcyjnych ogółem odpowiednio o 2,11 pkt proc.,

20 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju 1,33 pkt proc. i o 0,62 pkt proc. Spadek cen towarów i usług w zakresie łączności wpłynął na obniżenie tego wskaźnika o 0,09 pkt proc. 5,20 4,80 4,40 4,00 3,60 3,20 2,80 2,40 2,00 1,60 1,20 0,80 0,40 0,00-0,40 pkt proc. 4,97 WPŁYW ZMIAN CEN GRUP TOWARÓW I USŁUG NA WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH OGÓŁEM W MAJU 2011 R. (analogiczny okres poprzedniego roku=100) 2,11 towary i usługi żywność napoje konsumpcyjne i napoje alkoholowe bezalkoholowe i wyroby tytoniowe 0,17 0,05 odzież i obuwie 1,33 0,20 0,62-0,09 mieszkanie zdrowie transport łączność rekreacja i kultura 0,06 0,03 edukacja 0,30 restauracje i hotele 0,17 inne towary i usługi Wzrost cen żywności i napojów bezalkoholowych w ujęciu rocznym w maju br. wyniósł 8,8% (wobec 7,2% w kwietniu br.). Ceny żywności wzrosły o 9,4%, w tym znacznie podrożał cukier (o 79,7%), mąka (o 30,6%), owoce (o 22,2%), pieczywo (o 15,8%), warzywa (o 12,8%) oraz oleje i pozostałe tłuszcze (o 8,8%). Więcej płacono również za mięso (przeciętnie o 6,1%, w tym za drób o 16,2%, mięso wołowe o 8,1%, mięso wieprzowe o 6,4% oraz wędliny o 2,7%), a także ryby (o 5,9%) i makarony (o 3,9%). Droższe były również artykuły w grupie mleko, sery i jaja (przeciętnie o 3,2%, w tym sery o 5,6%, mleko o 4,6%, jogurty, śmietana, napoje i desery mleczne o 3,3%, przy spadku cen jaj o 5,9%) oraz ryż (o 1,6%). Wyższe były ceny napojów bezalkoholowych o 3,3%, w tym kawy o 6,1%. Więcej niż przed rokiem konsumenci płacili za napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe (o 3,0%), w tym znacznie podrożały wyroby tytoniowe (o 7,4%). Za obuwie płacono o 2,6% więcej niż przed rokiem. Odzież była o 0,2% droższa. Ceny w zakresie mieszkania były wyższe w ujęciu rocznym o 5,2%. Usługi kanalizacyjne podrożały o 8,8%, zaopatrywanie w wodę o 6,0%, a wywóz nieczystości (śmieci) o 5,7%. Ceny nośników energii wzrosły o 7,1%. Znacznie podrożał opał (o 8,6%), gaz (o 7,7%), energia elektryczna (o 6,8%) oraz energia cieplna (o 5,0%). Ceny towarów i usług związanych z wyposażeniem mieszkania i prowadzeniem gospodarstwa domowego były wyższe niż w maju ub. roku o 2,0%. Artykuły i usługi związane ze zdrowiem podrożały w skali roku o 4,1%. Podniesiono ceny m.in. usług sanatoryjnych (o 23,8%), stomatologicznych (o 5,4%), lekarskich (o 4,2%), a także ceny artykułów farmaceutycznych oraz usług szpitalnych (po 3,7%). Ceny towarów i usług w zakresie transportu były w maju br. o 6,8% wyższe niż przed rokiem, głównie w wyniku znacznego wzrostu cen paliw do prywatnych środków

Ceny 21 transportu o 11,9% (w tym gazu ciekłego o 17,7%, oleju napędowego o 15,2% oraz benzyny silnikowej o 10,0%). Podrożały również usługi transportowe (o 5,6%). Niższe były natomiast ceny samochodów osobowych (o 2,5%). Ceny towarów i usług w zakresie łączności spadły o 1,9%. Ceny związane z rekreacją i kulturą w maju br. były o 0,8% wyższe niż przed rokiem. Wzrosły ceny gazet i czasopism (o 4,5%), książek (o 4,0%) oraz biletów do kin, teatrów i na koncerty (o 3,6%). Droższe były również usługi w zakresie turystyki zorganizowanej (o 3,9%). Znacznie mniej płacono za sprzęt audiowizualny, fotograficzny i informatyczny (o 8,3%). Wyższe niż przed rokiem były ceny w zakresie restauracji i hoteli (o 4,5%). Spośród innych towarów i usług podrożały m.in. ubezpieczenia (o 8,5%) oraz ceny usług w salonach fryzjerskich, kosmetycznych i zakładach pielęgnacyjnych (o 4,7%). 104,5 WSKAŹNIKI CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH (XII roku poprzedniego=100) 104,0 103,5 103,0 102,5 102,0 101,5 101,0 100,5 100,0 99,5 2007 2008 2009 2010 2011 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych obliczony metodą średniej ruchomej w okresie czerwiec 2010 r. maj 2011 r. w stosunku do poprzednich dwunastu miesięcy wyniósł 3,2% (wobec 2,9% w okresie maj 2010 r. kwiecień 2011 r.). Ceny konsumpcyjne według zharmonizowanego wskaźnika cen konsumpcyjnych (HICP) 5 wzrosły w tym okresie o 3,0%. 5 Zharmonizowany wskaźnik cen konsumpcyjnych (HICP) obliczany jest według ujednoliconej metodologii Unii Europejskiej. Podstawę do opracowania HICP dla Polski stanowi obserwacja cen reprezentantów towarów i usług konsumpcyjnych oraz system wag oparty na strukturze spożycia indywidualnego w sektorze gospodarstw domowych (w 2011 r. struktura spożycia z 2009 r. w cenach grudnia 2010 r.). Grupowanie towarów i usług konsumpcyjnych oparto na Klasyfikacji Spożycia Indywidualnego według Celu opracowanej na potrzeby HICP (COICOP/HICP).

22 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Rolnictwo W maju br. średnia temperatura powietrza dla Polski wyniosła 13,6 ⁰C i była o 0,7 ⁰C wyższa od średniej wieloletniej, a średnia suma opadów ukształtowała się na poziomie 53 mm i była o ok. 9% niższa od normy z wielolecia 1971-2000. Na rynku rolnym w maju br. notowany był wzrost w skali roku cen większości podstawowych produktów rolnych. Wyraźnie poniżej poziomu ubiegłorocznego kształtowały się natomiast ceny prosiąt do dalszego chowu. Warunki agrometeorologiczne w maju br. były zróżnicowane. Występujące w pierwszej dekadzie maja chłodne dni przyczyniły się do przejściowego spowolnienia tempa wzrostu i rozwoju roślin. Notowane w tym okresie silne przymrozki (dochodzące lokalnie do minus 11 ⁰C) spowodowały, zwłaszcza w północno-zachodniej części kraju, znaczne uszkodzenia upraw rolnych i ogrodniczych, a także kwitnących drzew i krzewów owocowych. W drugiej i trzeciej dekadzie miesiąca obserwowano wyraźne ocieplenie, co wpłynęło na przyspieszenie rozwoju roślin. Występujący w ciągu miesiąca niedobór opadów przyczynił się do zmniejszenia zapasów wody w glebie. Wzrost zbóż ozimych i jarych w okresie ich największego zapotrzebowania na wodę przebiegał w niektórych rejonach Polski w warunkach niedostatecznego uwilgotnienia gleby. W pierwszej dekadzie miesiąca kończono rozpoczęte w kwietniu sadzenie ziemniaków, siewy buraków cukrowych oraz siewy kukurydzy uprawianej na ziarno i zielonkę. W drugiej i trzeciej dekadzie miesiąca pszenica jara, jęczmień jary i owies wchodziły w fazę strzelania w źdźbło, a pod koniec maja rozpoczęło się ich kłoszenie. Żyto, pszenżyto i pszenica ozima, w drugiej i trzeciej dekadzie miesiąca, rozpoczęły kłoszenie. Pod koniec miesiąca na przeważającym obszarze kraju obserwowano kwitnienie żyta i pszenżyta, a lokalnie w ostatnich dniach maja rozpoczęło się kwitnienie pszenicy ozimej. W połowie miesiąca trawy łąkowe wykłosiły się i rozpoczęło się ich kwitnienie. Wstępnie szacuje się, że w bieżącym roku powierzchnia zasiewów zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi jest nieco mniejsza niż w ubiegłym roku i wynosi blisko 8,1 mln ha (zmniejszenie o ok. 0,4%). Według wstępnych szacunków nastąpiło również zmniejszenie powierzchni uprawy rzepaku i rzepiku ogółem o ok. 12,5% do blisko 0,7 mln ha oraz powierzchni uprawy buraków cukrowych o 2,2% do ok. 195,5 tys. ha.

Rolnictwo 23 Skup zbóż a kształtował się następująco: VII 2010 V 2011 V 2011 Wyszczególnienie w tys. t. analogiczny okres roku poprzedniego=100 udział skupu w zbiorach 2010 w % w tys. t. V 2010=100 IV 2011=100 Ziarno zbóż bc... 6900,5 99,5 27,1 294,8 65,8 106,2 w tym: pszenica... 4916,2 113,8 51,8 217,2 73,5 101,9 żyto... 616,5 55,3 18,9 20,5 43,4 113,2 a Bez skupu realizowanego przez osoby fizyczne b Według danych sprawozdawczych za II półrocze ub. roku oraz danych meldunkowych za styczeń maj 2011r. c Podstawowych z mieszankami zbożowymi bez ziarna siewnego. Skup zbóż podstawowych (z mieszankami zbożowymi bez ziarna siewnego) w okresie lipiec 2010 r. maj 2011 r. był o 0,5% mniejszy od notowanego w analogicznym okresie ub. roku (przy czym skup żyta był o 44,7% niższy, a pszenicy o 13,8% wyższy). Udział skupu zbóż podstawowych w ubiegłorocznych zbiorach wynosił 27,1% wobec 24,7% przed rokiem. W maju br. dostarczono do skupu więcej ziarna niż w poprzednim miesiącu, ale znacznie mniej niż przed rokiem. Skup podstawowych produktów zwierzęcych a kształtował się następująco: Wyszczególnienie w tys. t I V 2011 V 2011 analogiczny okres roku poprzedniego=100 w tys. t V 2010=100 IV 2011= =100 Żywiec rzeźny bc... 973,9 x 195,0 x 99,9 w tym: wołowy (z cielęcym)... 65,5 x 13,9 x 112,3 wieprzowy... 473,1 118,1 89,1 106,8 92,7 drobiowy... 433,2 104,4 91,6 109,7 106,2 Mleko d... 3628,1 102,1 818,0 102,3 111,9 a Bez skupu realizowanego przez osoby fizyczne. b Obejmuje bydło, cielęta, trzodę chlewną, owce, konie i drób; w przeliczeniu na mięso łącznie z tłuszczami w wadze poubojowej ciepłej. c Od 2011 r. zmiana wskaźnika do przeliczeń bydła w wadze żywej na mięso w wadze poubojowej ciepłej (łącznie z tłuszczami). d W milionach litrów. W okresie styczeń maj br., przy znacznym wzroście skupu żywca wieprzowego i żywca drobiowego, skup żywca rzeźnego ogółem (w wbc) wyniósł 973,9 tys. t. W maju br. łączny skup podstawowych gatunków żywca był zbliżony do notowanego w kwietniu br., co było rezultatem wzrostu skupu żywca drobiowego (o 6,2%) i wołowego (o 12,3%) oraz obniżenia krajowych dostaw żywca wieprzowego (o 7,3%).

24 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Ceny podstawowych produktów rolnych kształtowały się następująco: Wyszczególnienie zł Ceny w skupie Ceny na targowiskach V 2011 I V 2011 V 2011 I V 2011 V 2010= =100 IV 2011= =100 zł I V 2010= =100 zł V 2010= 100 IV 2011 =100 zł I V 2010= =100 Pszenica za 1 dt a... 99,22 210,2 104,6 93,10 198,3 102,62 190,9 102,8 97,54 177,7 Żyto za 1 dt a... 79,22 232,2 105,6 77,28 234,2 82,33 206,4 103,3 77,98 191,3 Ziemniaki b za 1 dt... 62,10 126,2 81,9 64,32 129,7 157,44 173,0 102,6 141,73 160,6 Żywiec rzeźny za 1 kg wagi żywej w tym: bydło (bez cieląt) c... 5,80 132,4 100,8 5,58 120,3 5,52 115,2 100,2 5,33 109,0 trzoda chlewna... 4,41 116,9 98,6 4,16 112,8 4,61 132,5 103,8 4,20 115,1 drób... 3,91 117,2 95,9 3,85 117,1. x x. x Prosię na chów za 1 szt.... x x. x 119,11 83,1 105,0 107,55 72,1 Mleko za 1 hl... 119,00 117,8 98,8 118,17 116,2. x x. x a W skupie bez ziarna siewnego. b Na targowiskach jadalne. c Na targowiskach średnia ważona cena bydła rzeźnego obliczona przy przyjęciu struktury ilości skupu młodego bydła i krów rzeźnych. W maju br. na obu rynkach utrzymała się wzrostowa tendencja cen zbóż. Ceny ziarna w stosunku do ub. roku kształtowały się na bardzo wysokim poziomie. Przeciętne ceny skupu pszenicy i żyta wzrosły w skali miesiąca odpowiednio o 4,6% i o 5,6%, a na targowiskach odpowiednio o 2,8% i o 3,3%. zł za 1 dt 180,00 160,00 140,00 CENY SKUPU ZBÓŻ I TARGOWISKOWE CENY ZIEMNIAKÓW pszenica żyto ziemniaki 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V 2007 2008 2009 2010 2011 Cena skupu ziemniaków w maju br. wyniosła 62,10 zł za 1 dt, tj. obniżyła się w porównaniu z poprzednim miesiącem o 18,1%, ale była nadal o 26,2% wyższa niż przed rokiem. Średnia cena ziemniaków w obrocie targowiskowym (157,44 zł za 1 dt) wzrosła zarówno w skali miesiąca, jak i roku (tj. odpowiednio o 2,6% i o 73,0%). W maju br., pomimo sezonowego spadku krajowej podaży, zahamowany został wzrost cen skupu żywca wieprzowego utrzymujący się w ciągu ostatnich trzech miesięcy.

Rolnictwo 25 W obrocie targowiskowym ceny żywca wieprzowego nadal rosły. Na obu rynkach cena 1 kg żywca była znacznie wyższa niż przed rokiem w skupie o 16,9%, a na targowiskach o 32,5%. W omawianym miesiącu niższe ceny skupu żywca wieprzowego, przy wzroście przeciętnej ceny żyta, wpłynęły na pogłębienie spadku relacji cen trzody do cen zbóż. Relacja cen skupu trzody do cen żyta na targowiskach wyniosła w maju br. 5,4 (wobec 5,6 przed miesiącem i 9,5 przed rokiem). Utrzymał się obserwowany od marca br. wzrost targowiskowych cen prosiąt. W maju br. za 1 prosię płacono przeciętnie ok. 120 zł, tj. o 5,0% więcej niż przed miesiącem, ale o 16,9% mniej niż przed rokiem. RELACJA CEN SKUPU ŻYWCA WIEPRZOWEGO DO CEN ŻYTA NA TARGOWISKACH 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V 2007 2008 2009 2010 2011 Przy wyższym niż w kwietniu br. poziomie skupu żywca drobiowego zahamowany został wzrost jego cen utrzymujący się od grudnia ub. roku. Średnia cena drobiu rzeźnego (3,91 zł/kg) obniżyła się o 4,1% w skali miesiąca, ale nadal była znacznie wyższa niż przed rokiem (o 17,2%). W maju br., pomimo zwiększonego skupu, utrzymała się również tendencja wzrostowa cen żywca wołowego. Sezonowy wzrost cen na obu rynkach był niewielki (w skupie o 0,8% i na targowiskach o 0,2%), natomiast w skali roku przeciętne ceny żywca wołowego były znacznie wyższe (odpowiednio o 32,4% i o 15,2%). Ceny młodego bydła rzeźnego w skupie (6,21zł/kg) i na targowiskach (5,91 zł/kg) były zbliżone do notowanych w kwietniu br., ale znacznie wyższe niż przed rokiem (odpowiednio o 33,9% i o 13,2%).

26 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju zł za 1 CENY SKUPU ŻYWCA I MLEKA zł za 1 6,00 5,50 1,40 5,00 4,50 1,20 4,00 1,00 3,50 3,00 0,80 2,50 0,60 2,00 1,50 0,40 1,00 bydło trzoda chlewna drób mleko 0,50 0,20 0,00 0,00 I II IIIIV V VIVIIVIIIX X XIXII I II IIIIV V VIVIIVIIIX X XIXII I II IIIIV V VIVIIVIIIX X XIXII I II IIIIV V VIVIIVIIIX X XIXII I II IIIIV V 2007 2008 2009 2010 2011 Od początku br. skupiono łącznie 3628,1 mln l mleka, tj. o 2,1% więcej niż w analogicznym okresie ub. roku. W maju br., przy skupie mleka większym niż przed miesiącem (o 11,9%) i przed rokiem (o 2,3%), ceny mleka obniżyły się w skali miesiąca (o 1,2%), ale były wyższe niż w maju ub. roku (o 17,8%) i wyniosły 119,00zł/hl.

Przemysł 27 Przemysł W maju br. produkcja sprzedana przemysłu 6 była o 7,7% wyższa niż przed rokiem (kiedy notowano wzrost o 13,5%), natomiast w porównaniu z poprzednim miesiącem zwiększyła się o 2,6%. Po wyeliminowaniu czynników o charakterze sezonowym produkcja wzrosła w skali roku o 8,7%, a w odniesieniu do kwietnia br. o 1,7%. 155,0 150,0 145,0 140,0 135,0 130,0 125,0 120,0 115,0 110,0 105,0 100,0 95,0 90,0 85,0 PRODUKCJA SPRZEDANA PRZEMYSŁU (przeciętna miesięczna 2005=100) dane surowe I II IIIIV VVI VIIVIIIX X XIXIII II IIIIV V VIVIIVIIIX X XIXII I II IIIIV V VIVIIVIIIX X XIXII I II IIIIV V VIVIIVIIIX X XIXII I II IIIIV V VIVIIVIIIX X XIXII I II IIIIV V trend 2006 2007 2008 2009 2010 2011 W maju br. wzrost produkcji w ujęciu rocznym obserwowano we wszystkich sekcjach przemysłu, z wyjątkiem wytwarzania i zaopatrywania w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (spadek o 0,2%). W górnictwie i wydobywaniu produkcja zwiększyła się o 12,4%, w przetwórstwie przemysłowym o 8,1%, a w dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji o 7,9% 280,0 260,0 240,0 220,0 200,0 180,0 160,0 140,0 120,0 100,0 80,0 DYNAMIKA PRODUKCJI SPRZEDANEJ PRZEMYSŁU WEDŁUG GŁÓWNYCH GRUPOWAŃ PRZEMYSŁOWYCH (MIGs) (przeciętna miesięczna 2005=100) I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V 2007 2008 2009 2010 2011 przemysł ogółem dobra zaopatrzeniowe dobra inwestycyjne dobra konsumpcyjne trwałe dobra konsumpcyjne nietrwałe dobra związane z energią 6 W cenach stałych, w przedsiębiorstwach o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

28 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Wśród głównych grupowań przemysłowych 7 w okresie styczeń maj br. notowano w skali roku wzrost produkcji sprzedanej w zakresie dóbr zaopatrzeniowych o 15,6%, inwestycyjnych o 12,6% oraz konsumpcyjnych nietrwałych i trwałych (odpowiednio o 1,6% i 1,4%). Zmniejszyła się natomiast sprzedaż dóbr związanych z energią (o 1,0%). Dynamika (w cenach stałych) i struktura (w cenach bieżących) produkcji sprzedanej przemysłu kształtowały się następująco: 2010 2011 2010 Wyszczególnienie V I V V I V I V analogiczny okres roku poprzedniego=100 struktura w % Przemysł... 113,5 110,0 107,7 108,5 100,0 100,0 górnictwo i wydobywanie... 105,7 100,0 112,4 105,8 5,5 5,1 przetwórstwo przemysłowe... 114,5 111,0 108,1 109,5 82,8 82,0 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę... 105,6 103,8 99,8 99,5 9,5 10,7 dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja... 109,7 109,0 107,9 105,1 2,2 2,2 Z przemysłu ogółem działy: wydobywanie węgla kamiennego i węgla brunatnego... 97,7 101,5 106,8 98,7 2,8 2,8 produkcja artykułów spożywczych... 110,4 107,1 101,4 103,9 15,2 15,6 produkcja napojów... 84,3 89,9 116,1 106,0 1,7 1,8 produkcja odzieży... 102,0 99,5 111,3 108,9 0,6 0,7 produkcja wyrobów z drewna, korka, słomy i wikliny... 112,6 107,3 106,8 107,4 2,3 2,4 produkcja papieru i wyrobów z papieru... 121,3 122,3 108,2 107,8 2,6 2,5 produkcja koksu i produktów rafinacji ropy naftowej... 113,9 112,9 99,7 98,9 7,4 6,3 produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych... 131,3 116,4 96,6 104,2 4,8 4,8 produkcja wyrobów farmaceutycznych. 99,2 105,9 102,1 96,8 1,1 1,2 produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych... 113,9 115,0 115,7 116,7 5,4 5,1 produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych... 109,7 107,8 126,8 124,4 3,7 3,5 produkcja metali... 120,4 116,3 118,6 122,9 4,3 3,4 produkcja wyrobów z metali... 114,1 104,5 122,2 121,3 5,6 5,2 produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych... 191,7 160,6 78,9 94,5 3,2 4,1 produkcja urządzeń elektrycznych... 107,5 112,1 114,1 113,7 3,6 3,8 produkcja maszyn i urządzeń... 93,1 91,0 104,2 96,2 2,9 3,6 produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep... 115,5 119,8 115,4 118,0 10,6 10,2 produkcja pozostałego sprzętu transportowego... 98,8 92,5 142,9 119,3 1,1 1,1 produkcja mebli... 96,0 91,3 124,1 124,4 2,7 2,5 7 Grupowania przedsiębiorstw na wytwarzające głównie dobra inwestycyjne, konsumpcyjne nietrwałe i trwałe, zaopatrzeniowe oraz związane z energią (ang. MIGs Main Industrial Groupings) dokonano zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 656/2007 z dnia 14 czerwca 2007 r. zmieniającym Rozporządzenie (WE) nr 586/2001 w sprawie wykonania Rozporządzenia Rady (WE) nr 1165/98 dotyczącego krótkookresowej statystyki w zakresie definicji Głównych Grupowań Przemysłowych.

Przemysł 29 Wydajność pracy w przemyśle, mierzona produkcją sprzedaną na jednego zatrudnionego, była w okresie styczeń-maj br. o 5,6% wyższa niż przed rokiem, przy większym o 2,7% przeciętnym zatrudnieniu i wzroście przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto o 5,1%. 116,0 PRODUKCJA SPRZEDANA I WSKAŹNIK CEN W PRZETWÓRSTWIE PRZEMYSŁOWYM (analogiczny okres poprzedniego roku=100) 112,0 108,0 104,0 100,0 96,0 92,0 88,0 84,0 wskaźnik cen producentów produkcja sprzedana (niewyrównana sezonowo) produkcja sprzedana (wyrównana sezonowo) I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V 2008 2009 2010 2011 W maju br. wzrost produkcji sprzedanej w ujęciu rocznym notowano w 25 (spośród 34) działach przemysłu, m.in. w produkcji: wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych o 26,8% (m.in. cementu, wapna i gipsu o 39,0%), mebli o 24,1%, wyrobów z metali o 22,2% (m.in. metalowych elementów konstrukcyjnych o 37,6%), metali o 18,6% (m.in. produkcja metali szlachetnych i innych metali nieżelaznych o 37,5%), wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych o 15,7% (m.in. wyrobów z gumy o 19,2%), pojazdów samochodowych, przyczep i naczep o 15,4% (m.in. części i akcesoriów do pojazdów silnikowych o 20,8%), urządzeń elektrycznych o 14,1% (m.in. elektrycznych silników, prądnic, transformatorów, aparatury rozdzielczej i sterowniczej energii elektrycznej o 30,2%), papieru i wyrobów z papieru o 8,2% (m.in. wyrobów z papieru i tektury o 10,5%). Produkcja artykułów spożywczych (stanowiąca 15,0% produkcji sprzedanej przemysłu) była o 1,4% wyższa niż przed rokiem (kiedy notowano znaczny wzrost o 10,4%). Wzrost obserwowano w produkcji gotowych pasz i karmy dla zwierząt o 14,5%, w przetwarzaniu i konserwowaniu ryb, skorupiaków i mięczaków o 5,6%, produkcji wyrobów piekarskich i mącznych o 5,4%, wytwarzaniu wyrobów

30 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju mleczarskich o 3,6% oraz przetwarzaniu i konserwowaniu mięsa oraz produkcji wyrobów z mięsa o 2,7%. Spadek wystąpił w produkcji olejów i tłuszczy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego o 19,3%, wytwarzaniu produktów przemiału zbóż, skrobi i wyrobów skrobiowych o 11,8%, przetwarzaniu i konserwowaniu owoców i warzyw o 8,9% oraz produkcji pozostałych artykułów spożywczych o 6,7%. W maju br. obniżyła się w ujęciu rocznym produkcja sprzedana m.in. komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (o 21,1%) oraz chemikaliów i wyrobów chemicznych (o 3,4%) po dużym wzroście przed rokiem, a także nieznacznie koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (o 0,3%). Z obserwowanych w maju br. 237 wyrobów i grup wyrobów przemysłowych produkcja 133 była wyższa niż przed rokiem, w tym m.in. węgla kamiennego, węgla brunatnego, produktów uboju bydła i cieląt, mięsa drobiowego, wędlin, serów podpuszczkowych dojrzewających, serów niedojrzewających i twarogu, piwa, papierosów, obuwia, tarcicy iglastej, olejów opałowych, nawozów azotowych i fosforowych, opon, cementu, miedzi rafinowanej, zmywarek do naczyń, odkurzaczy, kuchni gazowych z piekarnikiem, ciągników rolniczych, pojazdów do transportu publicznego, samochodów ciężarowych i ciągników drogowych do ciągnięcia naczep, wagonów kolejowych towarowych, energii elektrycznej. Niższa niż przed rokiem była natomiast produkcja 101 wyrobów i grup wyrobów, w tym m.in. gazu ziemnego, siarki, produktów uboju trzody chlewnej, margaryny oraz produktów do smarowania, mleka, masła, cukru, wódki czystej, win owocowych, benzyny silnikowej, stali surowej, wyrobów walcowanych na gorąco (bez półwyrobów), rur stalowych, komputerów, odbiorników telewizyjnych, akumulatorów kwasowo-ołowiowych oraz rowerów. 30 25 20 15 % OGÓLNY KLIMAT KONIUNKTURY W PRZETWÓRSTWIE PRZEMYSŁOWYM niewyrównany sezonowo wyrównany sezonowo 10 5 0-5 -10-15 -20 I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VI 2007 2008 2009 2010 2011 W czerwcu br. ogólny klimat koniunktury w przetwórstwie przemysłowym kształtuje się na poziomie dodatnim, nieco niższym niż w ostatnich trzech miesiącach. Korzystne są oceny zarówno bieżącego, jak i przyszłego portfela zamówień oraz produkcji.

Przemysł 31 Wciąż pesymistycznie oceniana jest natomiast bieżąca sytuacja gospodarcza oraz zdolność do regulowania zobowiązań, przy pozytywnych przewidywaniach w tym zakresie. Zdaniem przedsiębiorców ceny wyrobów gotowych mogą rosnąć w tempie wolniejszym niż przewidywano w poprzednich miesiącach br. Stan zapasów wyrobów gotowych według opinii przedsiębiorców utrzymuje się na poziomie zbliżonym do wystarczającego. Spadek nadmiernych zapasów sygnalizują producenci m.in. wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych oraz wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych. Wzrost nadmiernych zapasów zgłaszają natomiast producenci m.in. wyrobów farmaceutycznych, wyrobów tekstylnych oraz papieru i wyrobów z papieru.

32 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Budownictwo W maju br. notowano większy niż przeciętnie w poprzednich miesiącach wzrost produkcji budowlano-montażowej w skali roku. Wyższa produkcja była wynikiem znacznej dynamiki w większości działów, w tym szczególnie w zakresie budowy obiektów inżynierii lądowej i wodnej. 280,0 260,0 240,0 220,0 200,0 180,0 160,0 140,0 120,0 100,0 80,0 60,0 40,0 dane surowe PRODUKCJA BUDOWLANO-MONTAŻOWA (przeciętna miesięczna 2005=100) trend I II IIIIV VVI VIIVIIIX X XIXIII II IIIIV V VIVIIVIIIX X XIXII I II IIIIV V VIVIIVIIIX X XIXII I II IIIIV V VIVIIVIIIX X XIXII I II IIIIV V VIVIIVIIIX X XIXII I II IIIIV V 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Produkcja budowlano-montażowa 8 zrealizowana w maju br. na terenie kraju była o 23,9% wyższa niż przed rokiem (wobec wzrostu w maju ub. roku o 2,3%). Sprzedaż robót o charakterze inwestycyjnym zwiększyła się o 25,2%, a o charakterze remontowym o 21,4%. Po wyeliminowaniu czynników o charakterze sezonowym produkcja była o 18,5% wyższa niż w maju ub. roku, natomiast w ujęciu miesięcznym wzrosła o 3,7%. Dynamika (w cenach stałych) i struktura (w cenach bieżących) produkcji budowlano-montażowej kształtowała się następująco: Wyszczególnienie 2010 2011 2010 V I V V I V analogiczny okres roku poprzedniego=100 struktura w % Ogółem... 102,3 91,3 123,9 119,3 100,0 100,0 z tego roboty budowlane o charakterze: inwestycyjnym... 97,2 85,8 125,2 118,4 66,5 67,0 remontowym... 113,3 105,0 121,4 121,1 33,5 33,0 Z ogółem działy: budowa budynków... 112,4 91,5 102,9 104,9 41,7 47,5 budowa obiektów inżynierii lądowej i wodnej... 88,7 90,7 149,9 137,0 31,9 27,6 roboty budowlane specjalistyczne... 105,6 91,8 130,5 126,4 26,4 24,9 8 W cenach stałych, w jednostkach budowlanych o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

Budownictwo 33 % 40 30 20 OGÓLNY KLIMAT KONIUNKTURY W BUDOWNICTWIE niewyrównany sezonowo wyrównany sezonowo 10 0-10 -20-30 -40 I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI 2007 2008 2009 2010 2011 W czerwcu br. wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w budownictwie kształtuje się na poziomie dodatnim, nieco wyższym od notowanego przed miesiącem. Mniej pesymistycznie niż w maju br. przedsiębiorstwa postrzegają bieżącą sytuację finansową. Aktualny portfel zamówień i produkcja budowlano-montażowa oceniane są pozytywnie i lepiej niż w poprzednim miesiącu. Przewidywania w tym zakresie są również optymistyczne, ale ostrożniejsze od zgłaszanych w maju br. Przedsiębiorcy nadal planują wzrost zatrudnienia, choć mniejszy niż zapowiadano przed miesiącem. Należy spodziewać się stabilizacji cen realizacji robót budowlano-montażowych. W czerwcu br. jako główne bariery w prowadzeniu działalności budowlanej przedsiębiorcy wskazują koszty zatrudnienia i konkurencję na rynku. W porównaniu z czerwcem ub. roku najbardziej wzrosło znaczenie bariery związanej z kosztami materiałów.

34 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Budownictwo mieszkaniowe W maju br. po raz pierwszy od września ub. roku obserwowano wzrost w ujęciu rocznym liczby mieszkań oddanych do użytkowania. Większa niż przed rokiem była liczba mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia, a mniejsza mieszkań rozpoczętych. 32,0 28,0 24,0 20,0 MIESZKANIA ODDANE DO UŻYTKOWANIA (w tys.) 2007 2008 2009 2010 2011 16,0 12,0 8,0 4,0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Według wstępnych danych 9, w maju br. oddano do użytkowania 9,2 tys. mieszkań, tj. o 2,2% więcej niż przed rokiem (w maju ub. roku spadek o 9,3%). Wzrost odnotowano w budownictwie indywidualnym (o 7,2% do 5,0 tys. mieszkań), przeznaczonym na sprzedaż lub wynajem (o 0,7% do 3,6 tys.) oraz komunalnym (ponad dwukrotny do 164 mieszkań). W budownictwie zakładowym oddano do użytkowania 2 mieszkania (w roku ubiegłym nie oddano żadnego mieszkania). Spadek wystąpił natomiast w budownictwie społecznym czynszowym (o 54,0% do 116 mieszkań) oraz spółdzielczym (o 38,7% do 223). W okresie styczeń maj br. oddano do użytkowania 45,8 tys. mieszkań, tj. o 14,9% mniej niż w analogicznym okresie ub. roku. Spadek odnotowano we wszystkich formach budownictwa, z wyjątkiem indywidualnego i zakładowego. 9 Dane meldunkowe mogą ulec zmianie po opracowaniu sprawozdań kwartalnych.

Budownictwo mieszkaniowe 35 Liczba mieszkań oddanych do użytkowania kształtowała się następująco: I V 2010 I V 2011 Formy budownictwa analogiczny okres analogiczny okres w liczbach struktura w liczbach struktura mieszkaniowego roku roku bezwzględnych w % bezwzględnych w % poprzedniego=100 poprzedniego=100 Ogółem... 53838 100,0 83,7 45825 100,0 85,1 indywidualne... 27524 51,1 94,2 28242 61,6 102,6 przeznaczone na sprzedaż lub wynajem.. 21364 39,7 71,6 15206 33,2 71,2 spółdzielcze... 2222 4,1 81,3 929 2,0 41,8 społeczne czynszowe... 1654 3,1 142,1 367 0,8 22,2 komunalne... 1001 1,9 85,6 984 2,2 98,3 zakładowe... 73 0,1 35,8 97 0,2 132,9 Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania oddanego do użytkowania w okresie styczeń maj br. wyniosła 114,3 m 2 i była o 7,7 m 2 większa niż przed rokiem. W maju br. odnotowano wzrost w ujęciu rocznym liczby mieszkań, na które wydano pozwolenia (o 11,1% do 16,5 tys.). Zmniejszyła się natomiast liczba mieszkań rozpoczętych (o 14,1% do 16,3 tys., wobec wzrostu o 37,0% w maju ub. roku). Liczba mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia i których budowę rozpoczęto kształtowała się następująco: Formy budownictwa mieszkaniowego Mieszkania, na których budowę wydano pozwolenia I V 2011 w liczbach bezwzględnych analogiczny okres roku poprzedniego=100 Mieszkania, których budowę rozpoczęto w liczbach bezwzględnych analogiczny okres roku poprzedniego=100 Ogółem... 69370 104,3 64070 96,2 indywidualne... 39886 100,1 38164 106,9 przeznaczone na sprzedaż lub wynajem... 27094 113,6 23583 86,7 spółdzielcze... 1064 83,5 774 40,1 społeczne czynszowe... 154 73,7 519 39,4 komunalne... 1107 82,9 900 205,5 zakładowe... 65 x 130 x Utrzymał się obserwowany od kwietnia ub. roku wzrost w ujęciu rocznym liczby mieszkań w budowie do 710,8 tys. mieszkań w końcu maja br. (o 4,1% więcej niż przed rokiem).

36 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Rynek wewnętrzny W maju br. sprzedaż detaliczna rosła w tempie nieco szybszym niż przeciętnie w okresie styczeń kwiecień. Sprzedaż detaliczna 10 zwiększyła się w maju br. o 8,5% (wobec wzrostu o 13,6% w kwietniu br. oraz o 2,0% przed rokiem). Utrzymał się wysoki wzrost m.in. w przedsiębiorstwach prowadzących pozostałą sprzedaż detaliczną w niewyspecjalizowanych sklepach (30,8%) oraz handlujących pojazdami samochodowymi, motocyklami, częściami (11,2%). W podmiotach zajmujących się handlem paliwami stałymi, ciekłymi i gazowymi notowano zwiększenie sprzedaży o 4,9%. Po wzroście w kwietniu br. obniżyła się natomiast sprzedaż w jednostkach handlujących żywnością, napojami i wyrobami tytoniowymi o 1,6%. W okresie styczeń maj br. sprzedaż detaliczna była o 7,9% wyższa niż w analogicznym okresie ub. roku (przed rokiem spadek o 0,1%). 122,0 120,0 118,0 116,0 114,0 112,0 110,0 108,0 106,0 104,0 102,0 100,0 98,0 96,0 94,0 DYNAMIKA SPRZEDAŻY DETALICZNEJ TOWARÓW (ceny stałe) analogiczny okres roku poprzedniego=100 I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V 2007 2008 2009 2010 2011 10 W cenach stałych, zrealizowana przez przedsiębiorstwa handlowe i niehandlowe o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

Rynek wewnętrzny 37 Dynamika sprzedaży detalicznej kształtowała się następująco: Wyszczególnienie 2010 2011 V I V V I V analogiczny okres roku poprzedniego=100 O g ó ł e m a... 102,0 99,9 108,5 107,9 w tym: pojazdy samochodowe, motocykle, części... 108,2 94,6 111,2 111,1 paliwa stałe, ciekłe i gazowe... 107,8 106,4 104,9 105,7 żywność, napoje i wyroby tytoniowe... 94,7 95,4 98,4 97,7 pozostała sprzedaż detaliczna 130,8 130,7 w niewyspecjalizowanych sklepach... 109,9 112,1 farmaceutyki, kosmetyki, sprzęt ortopedyczny... 115,0 113,2 114,1 116,4 włókno, odzież, obuwie... 111,5 111,9 122,8 121,4 meble, rtv, agd... 124,6 114,3 102,8 106,0 prasa, książki, pozostała sprzedaż 108,6 103,9 w wyspecjalizowanych sklepach... 84,3 82,6 pozostałe... 94,0 92,8 115,5 112,7 a Grupowania przedsiębiorstw dokonano na podstawie Polskiej Klasyfikacji Działalności 2007 (PKD 2007), zaliczając przedsiębiorstwo do określonej kategorii wg przeważającego rodzaju działalności, zgodnie z aktualnym w omawianym okresie stanem organizacyjnym. Odnotowane zmiany (wzrost/spadek) wolumenu sprzedaży detalicznej w poszczególnych grupach rodzajów działalności przedsiębiorstw mogą zatem również wynikać ze zmiany przeważającego rodzaju działalności przedsiębiorstwa oraz zmian organizacyjnych (np. połączenia przedsiębiorstw). Nie ma to wpływu na dynamikę sprzedaży detalicznej ogółem. Sprzedaż hurtowa 11 w maju br. była wyższa niż przed rokiem o 19,0%, w tym w przedsiębiorstwach hurtowych większa o 18,7%. W czerwcu br. ogólny klimat koniunktury w handlu detalicznym jest oceniany mniej optymistycznie niż w maju. Wpływają na to niekorzystne nastroje przedsiębiorstw małych (w tym mikro) i średnich, przy pozytywnych ocenach firm dużych. Optymistycznie, ale ostrożniej niż przed miesiącem, oceniają koniunkturę jednostki sprzedające włókno, odzież, obuwie oraz pojazdy samochodowe, bardziej pesymistycznie firmy z branży artykuły gospodarstwa domowego ogółem. Nieco mniej negatywne niż w maju br. są wskazania podmiotów z branży żywność. Utrzymują się niekorzystne oceny bieżące oraz przewidywania przedsiębiorstw ogółem w zakresie zdolności do regulowania zobowiązań finansowych, a poziom zapasów towarów jest nadal uważany za nadmierny. Niekorzystne, wobec pozytywnych w trzech poprzednich miesiącach, są wskazania dotyczące przyszłej sprzedaży oraz popytu na towary. Firmy planują nieznaczne redukcje zatrudnienia w skali zbliżonej do przewidywań sprzed miesiąca. Bieżące i przyszłe ceny towarów mogą rosnąć nieco wolniej niż w maju. 11 W cenach bieżących, w przedsiębiorstwach handlowych o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

38 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju % 15 10 OGÓLNY KLIMAT KONIUNKTURY W HANDLU niewyrównany sezonowo wyrównany sezonowo 5 0-5 -10-15 I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI 2007 2008 2009 2010 2011 Wśród barier utrudniających działalność ankietowanych firm najbardziej dotkliwymi pozostają konkurencja na rynku, koszty zatrudnienia, niedostateczny popyt oraz wysokie obciążenia na rzecz budżetu, a ich uciążliwość w porównaniu z sytuacją sprzed roku, podobnie jak pozostałych utrudnień, nie uległa istotnym zmianom.

Transport 39 Transport W maju br. sprzedaż usług 12 w jednostkach transportu ogółem 13 w cenach stałych wzrosła o 14,8% w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku (przed rokiem notowano wzrost o 9,8%). Spośród grup o wysokim udziale w transporcie ogółem największy wzrost odnotowano w transporcie samochodowym (o 20,4%), kolejowym (o 11,6%) oraz w magazynowaniu i działalności usługowej wspomagającej transport (o 8,2%). Znacznie zwiększyła się również sprzedaż w transporcie rurociągowym o 8,0%. W okresie pięciu miesięcy br. w jednostkach transportu ogółem sprzedaż usług była o 13,4% wyższa niż przed rokiem. Przewozy ładunków ogółem w maju br. wyniosły 38,7 mln ton, tj. o 10,6% więcej niż w analogicznym okresie ub. roku. Wzrost przewozów obserwowano we wszystkich rodzajach transportu, z wyjątkiem rurociągowego i wodnego śródlądowego. Od początku roku przewieziono 184,3 mln ton ładunków, tj. o 13,1% więcej niż przed rokiem. W maju br. transportem kolejowym przewieziono 21,1 mln ton ładunków, tj. o 12,4% więcej niż w analogicznym okresie ub. roku (wzrosły przewozy większości grup ładunków). W okresie styczeń maj br. transportem kolejowym przewieziono 100,3 mln ton ładunków (wzrost o 12,8%). Transportem samochodowym zarobkowym w maju br. przewieziono 12,7 mln ton ładunków, tj. o 20,5% więcej niż przed rokiem, natomiast w okresie pięciu miesięcy br. 59,4 mln ton (wzrost w ujęciu rocznym o 21,6%). Potencjał przewozowy transportu samochodowego zarobkowego zwiększył się od początku roku o 5,1%. Transportem rurociągowym przetłoczono w maju br. 3,8 mln ton ropy i produktów naftowych (o 10,9% mniej niż przed rokiem), a od początku roku 20,7 mln ton (o 2,8% więcej niż w analogicznym okresie ub. roku). Przewozy ładunków transportem morskim w maju br. wyniosły 0,7 mln ton (o 14,4% więcej niż w maju ub. roku). W okresie styczeń maj br. transportem morskim przewieziono 2,8 mln ton ładunków (spadek w skali roku o 17,1%). W portach morskich w maju br. przeładowano 4,8 mln ton ładunków, tj. o 8,2% więcej niż przed rokiem. Zwiększyły się przeładunki w grupie kontenerów o 26,0%, ładunków tocznych o 24,7%, masowych suchych o 15,0% oraz pozostałych ładunków drobnicowych o 0,4%. Zmniejszyły się natomiast przeładunki ładunków masowych ciekłych o 15,0% (głównie z powodu spadku przeładunku ropy naftowej o 17,6%). 12 Obejmująca wpływy za przewozy ładunków, bagażu, poczty, przeładunki, spedycję, składowanie i magazynowanie ładunków oraz inne usługi związane z obsługą transportu. 13 W jednostkach transportu o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

40 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Od początku roku w portach morskich przeładowano 25,0 mln ton ładunków, tj. o 9,2% więcej niż przed rokiem. Wzrost przeładunków w maju br. obserwowano w portach: Police (o 49,5% do 0,2 mln ton), Świnoujście (o 31,1% do 1,0 mln ton), Gdynia (o 18,0% do 1,2 mln ton) oraz Szczecin (o 13,3% do 0,7 mln ton). Spadek odnotowano w porcie Gdańsk (o 11,1% do 1,8 mln ton). W czerwcu br. wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w sekcji transport i gospodarka magazynowa jest nadal ujemny, ale poprawił się w porównaniu z notowanym w maju br. Wpływają na to pozytywne, lepsze niż w maju br., oceny popytu i sprzedaży. Korzystne przewidywania w tym zakresie są nieco ostrożniejsze niż w poprzednim miesiącu. Zarówno oceny bieżące, jak i wskazania w zakresie przyszłej sytuacji finansowej są mniej pesymistyczne. Oczekiwany jest nieco wolniejszy niż w poprzednim miesiącu wzrost cen usług transportowych. Skala planowanych zwolnień pracowników kształtuje się na poziomie zbliżonym do przewidywanego w maju br.

Bilans płatniczy 41 Bilans płatniczy Według wstępnych danych saldo rachunku bieżącego bilansu płatniczego 14 było w kwietniu br. ujemne i wyniosło minus 959 mln EUR, tj. pogłębiło się w stosunku do kwietnia ub. roku o 574 mln EUR. W głównej mierze było to rezultatem pogorszenia salda dochodów oraz salda obrotów towarowych. W kwietniu br. saldo obrotów towarowych ukształtowało się na poziomie minus 719 mln EUR (wobec minus 231 mln EUR w kwietniu ub. roku), przy czym eksport wzrósł o 11,7%, a import o 16,2%. Saldo usług wyniosło 350 mln EUR (wobec 383 mln EUR przed rokiem), a na jego wartość wpłynęły głównie dodatnie salda: usług transportowych (174 mln EUR), pozostałych usług (103 mln EUR) i podróży zagranicznych (73 mln EUR). Przychody z tytułu eksportu usług wyniosły 2202 mln EUR (wzrost o 1,7%), a rozchody z tytułu ich importu wzrosły do 1852 mln EUR (o 3,9%). Ujemne saldo dochodów pogłębiło się w porównaniu z kwietniem ub. roku o 172 mln EUR, tj. o 17,1%. Było to spowodowane m.in. wzrostem rozchodów (o 13,8%) do 1655 mln EUR, o czym w znacznym stopniu zadecydowało ujemne saldo dochodów z inwestycji (1387 mln EUR), wynikające głównie z uzyskanych przez bezpośrednich inwestorów zagranicznych dochodów w wysokości 1084 mln EUR (z tytułu ich zaangażowania kapitałowego w polskich podmiotach). Saldo transferów bieżących w kwietniu br. było dodatnie i wyniosło 585 mln EUR (wobec 466 mln EUR w kwietniu ub. roku). Przychody wyniosły 830 mln EUR (wzrost o 10,5%), a rozchody 245 mln EUR (spadek o 14,0%). Rachunek kapitałowy bilansu płatniczego zamknął się dodatnim saldem w wysokości 872 mln EUR (wobec 582 mln EUR w kwietniu ub. roku). Saldo rachunku finansowego bilansu płatniczego w kwietniu br. było znacznie niższe niż przed rokiem i wyniosło 2422 mln EUR (wobec 4490 mln EUR w kwietniu ub. roku). Saldo inwestycji zagranicznych w Polsce ukształtowało się na poziomie 803 mln EUR, w tym wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Polsce wyniosła 1476 mln EUR. Polskie inwestycje bezpośrednie za granicą osiągnęły wartość 399 mln EUR. Na wielkość salda rachunku finansowego wpływały również inwestycje portfelowe (aktywa wyniosły minus 94 mln EUR, a pasywa 1219 mln EUR) oraz pozostałe inwestycje (odpowiednio aktywa 1118 mln EUR, pasywa minus 1892 mln EUR). Saldo pochodnych instrumentów finansowych ukształtowało się poziomie 196 mln EUR. Wartość aktywów rezerwowych w kwietniu br. wzrosła o 342 mln EUR. Stan oficjalnych aktywów rezerwowych na koniec kwietnia br. wyniósł 75371 mln EUR. 14 Opracowano na podstawie materiałów NBP.

42 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Bilans płatniczy kształtował się następująco: Wyszczególnienie IV 2010 IV 2011 V 2010 IV 2011 a w mln EUR A. RACHUNEK BIEŻĄCY... -385-959 -14933 Saldo obrotów towarowych... -231-719 -6916 Eksport... 10090 11275 127226 Import... 10321 11994 134142 Saldo usług... 383 350 2878 Przychody... 2166 2202 25661 Rozchody... 1783 1852 22783 Saldo dochodów... -1003-1175 -14494 Przychody... 451 480 5357 Rozchody... 1454 1655 19851 Saldo transferów bieżących... 466 585 3599 Przychody... 751 830 8779 Rozchody... 285 245 5180 B. RACHUNEK KAPITAŁOWY... 582 872 7275 Przychody... 608 886 7661 Rozchody... 26 14 386 C. RACHUNEK FINANSOWY... 4490 2422 30730 Polskie inwestycje bezpośrednie za granicą... 52 399-5002 Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Polsce... 1000 1476 8444 Inwestycje portfelowe aktywa... 163-94 -699 Udziałowe papiery wartościowe... 39-112 -981 Dłużne papiery wartościowe... 124 18 282 Inwestycje portfelowe pasywa... 1776 1219 15656 Udziałowe papiery wartościowe... 334 38 4901 Dłużne papiery wartościowe... 1442 1181 10755 Pozostałe inwestycje aktywa... 1183 1118-2458 NBP... 4 0 6 Sektor rządowy... -10-8 -113 Monetarne Instytucje Finansowe... 838 1565-74 Pozostałe sektory... 351-439 -2277 Pozostałe inwestycje pasywa... 375-1892 15090 NBP... 1254-436 1348 Sektor rządowy... 9 6 2936 Monetarne Instytucje Finansowe... -444 2287 7587 Pozostałe sektory... -444-3749 3219 Pochodne instrumenty finansowe... -59 196-301 D. SALDO BŁĘDÓW I OPUSZCZEŃ... -2427-1104 -11165 Razem A-D... 2260 1231 11907 E. OFICJALNE AKTYWA REZERWOWE... -2260-1231 -11907 a Dane skumulowane są prezentowane krocząco w ujęciu 12 miesięcy.

Handel zagraniczny 43 Handel zagraniczny W okresie styczeń kwiecień br. w obrotach towarowych handlu zagranicznego w skali roku notowano wyższy wzrost eksportu niż importu. Zwiększały się obroty towarowe ze wszystkimi grupami krajów, w tym szczególnie z krajami Europy Środkowo-Wschodniej. Na skutek znacznej poprawy dodatniego salda wymiany z krajami rozwiniętymi (w tym z krajami UE) zmniejszyło się ujemne saldo obrotów ogółem. mln EUR 14000 13000 12000 11000 10000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0-1000 -2000-3000 OBROTY HANDLU ZAGRANICZNEGO eksport import saldo I II III IV V VI VIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Eksport liczony w złotych w cenach bieżących był większy niż w okresie styczeń kwiecień ub. roku o 13,4% i wyniósł 166,2 mld zł, natomiast import wzrósł o 10,9% do 179,1 mld zł. Wymiana zamknęła się ujemnym saldem w wysokości 12,9 mld zł (przed rokiem minus 14,9 mld zł). Obroty liczone w euro zwiększyły się po stronie eksportu o 14,8% do 42,0 mld EUR, a po stronie importu o 12,4% do 45,3 mld EUR. Ujemne saldo wyniosło 3,3 mld EUR (w okresie styczeń kwiecień ub. roku minus 3,7 mld EUR). Eksport w dolarach USA wyniósł 57,1 mld USD i był wyższy o 12,5%, a import 61,5 mld USD, tj. o 10,0% więcej niż w okresie styczeń kwiecień ub. roku. Ujemne saldo ukształtowało się na poziomie 4,4 mld USD (w ub. roku minus 5,2 mld USD). Eksport w cenach stałych w I kwartale br. wzrósł w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku o 8,8%, a import o 5,9%. W obrotach z krajami UE wolumen eksportu zwiększył się o 7,4%, z krajami Europy Środkowo-Wschodniej o 20,0%, a z krajami rozwijającymi się o 7,6%. Wolumen towarów sprowadzanych z krajów UE był wyższy o 9,3%, z krajów Europy Środkowo-Wschodniej o 4,0%, a z krajów rozwijających się o 4,5%.

44 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Dynamika cen transakcyjnych (liczonych w złotych i w euro) towarów eksportowanych i importowanych ogółem w I kwartale br. była wyższa niż w analogicznym okresie ub. roku. Poprawił się w skali roku niekorzystny wskaźnik terms of trade ogółem do 99,3 (wobec 97,8 w I kwartale ub. roku). W obrotach towarowych z krajami UE wskaźnik terms of trade wyniósł 102,1 wobec 101,2 w I kwartale ub. roku. Poprawa relacji cenowych była efektem szybszego wzrostu cen towarów eksportowanych (o 6,7%) niż importowanych (o 4,5%). W wymianie handlowej z krajami Europy Środkowo-Wschodniej wskaźnik terms of trade kształtował się na niekorzystnym poziomie 83,8 wobec 81,5 w I kwartale ub. roku, co spowodowane było znacznym wzrostem cen towarów importowanych o 25,1%, przy mniejszym wzroście cen towarów eksportowanych o 4,8%. Na pogorszenie uwarunkowań cenowych decydujący wpływ miał wysoki wzrost cen importowanych paliw mineralnych, smarów i materiałów pochodnych (głównie z Rosji) o 29,9%. W obrotach z krajami rozwijającymi się w I kwartale br. wskaźnik terms of trade wyniósł 100,1 wobec 108,8 w analogicznym okresie ub. roku. Nieco szybciej rosły w tym okresie ceny towarów eksportowanych (o 2,0%) niż importowanych (o 1,9%). Obroty handlu zagranicznego kształtowały się następująco: Wyszczególnienie w mln zł w mln EUR I IV 2011 w mln USD I IV 2010 I IV 2011 I IV 2010=100 zł EUR USD struktura w % EKSPORT... 166162,4 42033,1 57103,9 113,4 114,8 112,5 100,0 100,0 Kraje rozwinięte... 141154,0 35709,0 48492,9 112,1 113,6 111,2 85,9 85,0 w tym Unia Europejska... 129964,9 32879,0 44644,6 111,3 112,8 110,5 79,6 78,2 w tym strefa euro... 91745,3 23208,3 31511,7 110,1 111,5 109,2 56,9 55,2 Kraje rozwijające się... 11687,0 2954,1 4019,0 112,4 113,8 111,7 7,1 7,0 Kraje Europy Śr.-Wsch.... 13321,4 3370,0 4592,0 130,3 131,9 129,7 7,0 8,0 IMPORT... 179071,5 45312,6 61527,2 110,9 112,4 110,0 100,0 100,0 Kraje rozwinięte... 117759,3 29807,1 40462,6 108,3 109,8 107,5 67,3 65,8 w tym Unia Europejska... 103845,4 26292,5 35681,0 108,5 110,0 107,7 59,3 58,0 w tym strefa euro... 80520,5 20387,0 27668,7 107,0 108,5 106,3 46,6 45,0 Kraje rozwijające się... 35920,3 9084,7 12338,3 105,5 106,9 104,6 21,1 20,0 Kraje Europy Śr.-Wsch.... 25391,9 6420,8 8726,3 135,6 137,8 134,6 11,6 14,2 SALDO... -12909,1-3279,5-4423,3 x x x x x Kraje rozwinięte... 23394,7 5901,9 8030,3 x x x x x w tym Unia Europejska... 26119,5 6586,5 8963,6 x x x x x w tym strefa euro... 11224,8 2821,3 3843,0 x x x x x Kraje rozwijające się... -24233,3-6130,6-8319,3 x x x x x Kraje Europy Śr.-Wsch.... -12070,5-3050,8-4134,3 x x x x x

Handel zagraniczny 45 STRUKTURA GEOGRAFICZNA OBROTÓW HANDLU ZAGRANICZNEGO w okresie styczeń kwiecień 2011 r. eksport import Kraje Europu Środkowo- Wschodniej 8,0% (+1,0) Kraje rozwijajace się 7,0% (-0,1) Pozostale kraje rozwinięte 6,8% (+0,5) Kraje Europy Środkowo- Wschodniej 14,2% (+2,6) Pozostałe kraje rozwinięte 7,8% (-0,2) Unia Europejska 78,2% (-1,4) Kraje rozwijające się 20,0% (-1,1) Unia Europejska 58,0% (-1,3) Zmiany do I IV 2010 r. (w pkt proc.) W strukturze geograficznej, w porównaniu z okresem styczeń kwiecień ub. roku, zwiększył się udział krajów Europy Środkowo-Wschodniej, przy spadku udziału pozostałych grup krajów. W obrotach z krajami Unii Europejskiej eksport wzrósł o 11,3% do 130,0 mld zł, a import o 8,5% do 103,8 mld zł, co wpłynęło na zwiększenie dodatniego salda z 21,0 mld zł przed rokiem do 26,1 mld zł. Obroty liczone w euro w eksporcie wyniosły 32,9 mld EUR, tj. o 12,8% więcej niż przed rokiem, a w imporcie 26,3 mld EUR, tj. o 10,0% więcej. Dodatnie saldo ukształtowało się na poziomie 6,6 mld EUR wobec 5,2 mld EUR w okresie styczeń kwiecień ub. roku. Eksport w dolarach USA był wyższy o 10,5%, a import o 7,7%, dodatnie saldo wyniosło 9,0 mld USD wobec 7,3 mld USD w ub. roku. Eksport do krajów Unii Europejskiej stanowił 78,2% wartości eksportu ogółem, a import z tych krajów 58,0% wartości importu ogółem wobec odpowiednio 79,6% i 59,3% w okresie styczeń kwiecień ub. roku. Wartość eksportu do Niemiec wzrosła o 14,1% do poziomu 43,2 mld zł, a importu o 10,9% do 38,5 mld zł. Wymiana zamknęła się dodatnim saldem w wysokości 4,7 mld zł (przed rokiem 3,1 mld zł). Obroty z Niemcami wyrażone w euro wzrosły o 15,6% w eksporcie i o 12,4% w imporcie, a dodatnie saldo wyniosło 1,2 mld EUR (w okresie styczeń kwiecień ub. roku 0,8 mld EUR). Udział Niemiec wzrósł w eksporcie ogółem z 25,8% do 26,0%, a w imporcie ogółem pozostał na poziomie sprzed roku 21,5%.

46 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju STRUKTURA GEOGRAFICZNA OBROTÓW HANDLU ZAGRANICZNEGO w okresie styczeń kwiecień 2011 r. eksport pozostałe 32,0% (+0,2) Niemcy 26,0% (+0,2) Belgia 2,5% (-0,1) Francja 6,8% (-0,5) Hiszpania 2,7% (-0,2) Wielka Brytania 6,6% (-0,1) Szwecja 2,9% (+0,2) Rosja 4,3% (+0,7) Niderlandy 4,3% (+0,1) Włochy 5,9% (-0,6) Republika Czeska 6,0% (+0,1) import pozostałe 33,4% (+0,7) Niemcy 21,5% (0,0) Stany Zjednoczone 2,3% (-0,4) Republika Korei 2,4% (-0,2) Wielka Brytania 2,8% (+0,1) Niderlandy 3,3% (-0,3) Republika Czeska 3,5% (-0,2) Francja 4,4% (-0,2) Włochy 5,2% (-0,7) Rosja 12,2% (+2,0) Chiny 9,0% (-0,8) Zmiany do I IV 2010 r. (w pkt proc.)