INFORMACJA O SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ KRAJU

Transkrypt

1 GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY INFORMACJA O SYTUACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ KRAJU W I PÓŁROCZU 2014 R. Warszawa, 22 lipca 2014 r.

2 2 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Spis treści strona Wstęp... 3 Podstawowe wskaźniki sytuacji gospodarczej kraju według kwartałów... 5 Ludność... 6 Rynek pracy... 8 Wynagrodzenia i świadczenia społeczne Ceny Rolnictwo Przemysł Budownictwo Budownictwo mieszkaniowe Rynek wewnętrzny Transport Łączność Usługi biznesowe Bilans płatniczy Handel zagraniczny Pieniądz Budżet państwa Giełdowy rynek papierów wartościowych Ruch graniczny z krajami spoza strefy Schengen Sytuacja gospodarcza w Unii Europejskiej i wybranych krajach świata Wybrane wskaźniki sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne... 84

3 Wstęp 3 Wstęp W I półroczu br. w gospodarce utrzymywały się tendencje wzrostowe, przy czym w niektórych obszarach w drugim kwartale obserwowano niewielkie spowolnienie dynamiki w porównaniu z notowaną w pierwszym. W nieco słabszym tempie niż w okresie styczeń-marzec br. wzrosła w skali roku produkcja sprzedana w przemyśle i w budownictwie. Wzrost sprzedaży detalicznej w II kwartale br., pomimo niewielkiego osłabienia, pozostał szybszy niż w kolejnych okresach ub. roku. W transporcie w okresie kwiecień-czerwiec br. obserwowano natomiast niewielkie umocnienie tempa wzrostu sprzedaży usług. Zwiększeniu produkcji i sprzedaży w podstawowych obszarach gospodarki towarzyszył utrzymujący się od II połowy 2012 r. spadek cen producentów w przemyśle i budownictwie w skali roku oraz niska dynamika cen towarów i usług konsumpcyjnych. Przeciętne miesięczne wynagrodzenia nominalne brutto w sektorze przedsiębiorstw w I półroczu br. rosły szybciej niż w poprzednich okresach, a ich siła nabywcza, przy niewielkim wzroście cen konsumpcyjnych, wyraźnie umocniła się. Tempo wzrostu nominalnych i realnych emerytur i rent brutto w obu systemach było słabsze niż w ub. roku, a w II kwartale br. wolniejsze niż przeciętnych wynagrodzeń. Na rynku pracy obserwowano stopniową poprawę trudnej sytuacji. Nieznacznie umocniła się dynamika przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw; w I półroczu br. notowano wzrost zatrudnienia o 0,4% w skali roku, w tym w II kwartale o 0,7%. Mniejszy niż w okresie styczeń czerwiec ub. roku był napływ do bezrobocia rejestrowanego; zwiększyła się natomiast liczba osób wykreślonych z rejestrów, zwłaszcza w wyniku podjęcia pracy. W rezultacie stopa bezrobocia obniżyła się do 12,0% w końcu czerwca br. Produkcja sprzedana przemysłu w I półroczu br. była o 4,3% wyższa niż przed rokiem. Wzrost notowano w przetwórstwie przemysłowym oraz w dostawie wody, gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji, a poniżej poziomu sprzed roku kształtowała się produkcja sprzedana w górnictwie i wydobywaniu oraz wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę. Spośród głównych grupowań przemysłowych najszybciej rosła sprzedaż w przedsiębiorstwach wytwarzających głównie dobra zaopatrzeniowe oraz inwestycyjne. Niższa niż przed rokiem była natomiast produkcja dóbr związanych z energią. Wydajność pracy w przemyśle zwiększyła się o 3,5% w skali roku, przy wzroście zatrudnienia o 0,8%. Produkcja budowlano-montażowa w I półroczu br. była o 9,8% wyższa niż przed rokiem (kiedy notowano spadek o 21,5%). Sprzedaż detaliczna wzrosła w skali roku o 5,3%.

4 4 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju W czerwcu br. dynamika w przemyśle i budownictwie była wolniejsza niż w poprzednich miesiącach. Produkcja sprzedana przemysłu zwiększyła się w porównaniu z analogicznym miesiącem ub. roku o 1,7%, a produkcja budowlano-montażowa wzrosła o 8,0%. Mniejszy niż w poprzednich okresach był również wzrost sprzedaży detalicznej (1,8% w porównaniu z czerwcem ub. roku). Według lipcowych badań koniunktury gospodarczej, nastroje przedsiębiorców w przetwórstwie przemysłowym są nieco mniej optymistyczne niż przed miesiącem. Pozytywne, ale ostrożniejsze niż w czerwcu br. są przewidywania w zakresie produkcji, portfela zamówień oraz sytuacji finansowej. Firmy budowlane oceniają koniunkturę negatywnie, podobnie jak przed miesiącem. Oceny bieżącego portfela zamówień oraz produkcji są nieco mniej pesymistyczne niż w czerwcu br., przy ostrożniejszych optymistycznych prognozach w tych obszarach. Nieznacznie poprawiły się negatywne oceny bieżącej sytuacji finansowej, jednak przewidywania w tym zakresie są negatywne (wobec pozytywnych w dwóch poprzednich miesiącach). Ogólny klimat koniunktury w handlu detalicznym jest oceniany nieznacznie gorzej niż w czerwcu br. Jednostki handlu detalicznego formułują ostrożniejsze niż przed miesiącem przewidywania w zakresie popytu na towary oraz sprzedaży. Zarówno przedsiębiorstwa działające w przetwórstwie przemysłowym, jak i firmy budowlane oraz podmioty handlowe planują niewielkie redukcje zatrudnienia. Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w I półroczu br. wzrosły w skali roku o 0,4%, tj. w tempie znacznie niższym od dolnej granicy odchyleń od celu inflacyjnego. W II kwartale br. obserwowano dalsze spowolnienie dynamiki cen, na co wpłynął głównie spadek cen w grupie żywność i napoje bezalkoholowe. Na rynku rolnym, przy wzroście podaży, ceny zbóż i żywca rzeźnego były niższe niż w I półroczu ub. roku. Powyżej poziomu sprzed roku kształtowały się ceny skupu ziemniaków. Przy wzroście podaży mleka, notowano wysoką, ale słabnącą w ostatnich miesiącach, dynamikę cen tego surowca. Nieznacznie poprawiła się opłacalność produkcji trzody chlewnej, a ceny prosiąt na chów nie uległy istotnej zmianie. W okresie styczeń-maj br. dynamika obrotów towarowych handlu zagranicznego liczonych w złotych była wyraźnie wyższa niż przed rokiem. Szybciej rosły obroty po stronie eksportu niż importu i w rezultacie wymiana zamknęła się niewielkim dodatnim saldem, wobec ujemnego w poprzednich latach. W porównaniu z analogicznym okresem ub. roku obserwowano wzrost obrotów ze wszystkimi grupami krajów, z wyjątkiem eksportu do krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Relacje cenowe wymiany ogółem w okresie styczeń-kwiecień br. kształtowały się korzystniej niż przed rokiem wskaźnik terms of trade ogółem wyniósł 103,6. W I półroczu br. dochody budżetu państwa wyniosły 136,3 mld zł (tj. 49,1% kwoty założonej w ustawie budżetowej na 2014 r.), a wydatki 161,6 mld zł (odpowiednio 49,7%). Deficyt ukształtował się na poziomie 25,4 mld zł, co stanowiło 53,4% planu.

5 Podstawowe wskaźniki sytuacji społeczno-gospodarczej według kwartałów 5 kwartałów Podstawowe wskaźniki sytuacji społeczno-gospodarczej kraju według Wyszczególnienie a analogiczny okres poprzedniego roku= kwartały I II III IV I II I II Ludność 1 (w końcu okresu) w tys x Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw 3 w tys a 99,2 98,8 98,8 99,2 100,1 100,7 100,4 Przeciętna liczba emerytów i rencistów w tys a 99,3 99,3 99,1 99,0 98,9 98,9 98,9 Liczba bezrobotnych (w końcu okresu) w tys ,5 2109,1 2083,1 2157,9 2182,2 1912,6 x a 108,1 107,4 105,3 101,0 94,3 90,7 x Stopa bezrobocia w % (w końcu okresu)... 14,3 13,2 13,0 13,4 13,5 12,0 x Ceny towarów i usług konsumpcyjnych... a 101,3 100,5 101,1 100,7 100,6 100,3 100,4 Ceny produkcji sprzedanej przemysłu... a 99,2 98,0 98,9 98,7 98,8 98,9 98,8 Przeciętne wynagrodzenie nominalne brutto w sektorze przedsiębiorstw 3 w zł , , , , , , ,46 Przeciętne wynagrodzenie realne brutto w sektorze przedsiębiorstw 3... a 100,8 102,4 102,3 102,6 103,7 103,8 103,7 Przeciętna realna emerytura i renta brutto z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych... a 104,2 104,7 104,0 104,5 103,4 103,4 103,4 Przeciętna realna emerytura i renta brutto rolników indywidualnych... a 106,2 105,2 104,4 104,9 102,7 101,1 101,9 Mieszkania oddane do użytkowania od początku roku w tys.... a 37,2 68,0 102,1 145,1 35,6 66,3 x Produkcja sprzedana przemysłu 3 (ceny stałe). a 98,0 101,2 105,0 104,5 104,9 103,7 104,3 Produkcja budowlano-montażowa 3 od początku roku (ceny stałe)... a 84,9 78,5 84,4 88,0 110,6 109,8 x Sprzedaż detaliczna 3 (ceny stałe)... a 100,0 101,5 103,9 104,2 105,5 105,1 105,3 Sprzedaż usług w transporcie 3 (ceny stałe)... a 103,7 100,7 103,6 108,1 105,3 105,7 105,6 Sprzedaż usług w łączności 3 (ceny stałe)... a 98,6 102,3 102,1 100,9 102,4 100,3 100,7 Rentowność obrotu brutto 4 w % (od początku roku)... 4,0 4,7 4,7 4,5 4,5. x Rentowność obrotu netto 4 w % (od początku roku)... 3,2 4,0 4,0 3,8 3,8. x Handel zagraniczny 2 (od początku roku) eksport w mln euro , , , , , ,1 5 x import w mln euro , , , , , ,4 5 x saldo w mln euro ,7-996,1-1090,8-2313,0 1,4 64,7 5 x Budżet państwa (od początku roku) dochody w mln zł , , , , , ,2 x wydatki w mln zł , , , , , ,5 x wynik w mln zł , , , , , ,3 x PKB (ceny stałe)... a 100,4 100,8 102,0 102,7 103,4. x spożycie indywidualne... a 100,0 100,1 101,0 102,1 102,6. x nakłady brutto na środki trwałe... a 97,6 96,7 100,5 102,0 110,7. x 1 Dane opracowano na podstawie wyników NSP Dane wstępne. 3 W jednostkach o liczbie pracujących powyżej 9 osób. 4 Dane dotyczą podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących powyżej 49 osób. 5 Dane za okres styczeń maj.

6 6 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Ludność Według wstępnych szacunków, w końcu czerwca br. liczba ludności Polski wyniosła ok tys. osób. W wyniku ruchu naturalnego i migracji zagranicznych liczba ludności zmniejszyła się o ponad 8 tys. w stosunku do stanu w końcu ub. roku oraz o ponad 15 tys. w porównaniu z końcem czerwca ub. roku. W I półroczu br. odnotowano niewielki wzrost w skali roku liczby urodzeń oraz spadek liczby zgonów. Skutkowało to poprawą przyrostu naturalnego, który jednak nadal był ujemny. Saldo migracji zagranicznych na pobyt stały pozostało ujemne (ok. minus 8 tys. wobec blisko minus 11 tys. przed rokiem). Ze wstępnych danych wynika, że w I półroczu br. zarejestrowano ok. 187,0 tys. urodzeń żywych, tj. o blisko 5,5 tys. więcej niż przed rokiem. Współczynnik urodzeń wzrósł o 0,3 pkt do poziomu 9,7. Zmarło ponad 187,5 tys. osób, co oznacza spadek o ok. 14 tys. w stosunku do I półrocza ub. roku. Współczynnik zgonów wyniósł 9,7 wobec 10,5 przed rokiem. Przyrost naturalny (różnica między liczbą urodzeń żywych i zgonów ogółem) wyniósł minus 0,5 tys. (wobec ponad minus 20 tys. w analogicznym okresie ub. roku). Umieralność niemowląt pozostała na poziomie sprzed roku zmarło ok. 0,8 tys. dzieci w wieku poniżej 1 roku życia, a współczynnik wyrażający liczbę zgonów niemowląt na 1000 urodzeń żywych wyniósł 4,2. W okresie styczeń czerwiec br. zawarto blisko 67 tys. małżeństw (o prawie 4 tys. więcej niż przed rokiem), w tym ponad 60% stanowiły małżeństwa wyznaniowe. Współczynnik małżeństw ukształtował się na poziomie 3,5 i był o 0,2 pkt wyższy niż przed rokiem. Spadła natomiast liczba rozwodów o blisko 1,5 tys. do ok. 34,5 tys., a współczynnik rozwodów zmniejszył się o 0,1 pkt do 1,8. Separację orzeczono wobec ponad 1 tys. małżeństw, co oznacza niewielki spadek w stosunku do analogicznego okresu ub. roku.

7 Ludność 7 Podstawowe dane a demograficzne prezentuje poniższa tablica: I półrocze Wyszczególnienie b Ludność w tys. (stan w końcu okresu) Przyrost rzeczywisty: w tys w %... 0,22-0,02-0,04-0,03 0,05 0,08 0,08-0,01-0,10-0,08-0,02 Przyrost naturalny: w tys ,4 10,3-3,9 10,7 35,1 32,7 34,8 1,5-17,7-20,3-0,5 na 1000 ludności... 4,1 0,3-0,1 0,3 0,9 0,9 0,9 0,0-0,5-1,1 0,0 Urodzenia: w tys ,7 378,3 364,4 387,9 414,5 417,6 413,3 386,3 369,6 181,4 187,0 na 1000 ludności... 14,3 9,9 9,6 10,2 10,9 11,0 10,7 10,0 9,6 9,4 9,7 Zgony ogółem: w tys ,3 368,0 368,3 377,2 379,4 384,9 378,5 384,8 387,3 201,7 187,5 na 1000 ludności... 10,2 9,6 9,7 9,9 10,0 10,1 9,8 10,0 10,1 10,5 9,7 Zgony niemowląt: w tys ,6 3,1 2,3 2,3 2,3 2,3 2,1 1,8 1,7 0,8 0,8 na 1000 urodzeń żywych... 19,3 8,1 6,4 6,0 5,6 5,6 5,0 4,6 4,6 4,5 4,2 Małżeństwa: w tys ,4 211,2 206,9 248,7 257,7 250,8 228,3 203,9 180,4 62,7 67,0 na 1000 ludności... 6,7 5,5 5,4 6,5 6,8 6,6 5,9 5,3 4,7 3,3 3,5 Rozwody: w tys ,4 42,8 67,6 66,6 65,5 65,3 61,3 64,4 66,1 36,0 34,5 na 1000 ludności... 1,1 1,1 1,8 1,7 1,7 1,7 1,6 1,7 1,7 1,9 1,8 Separacje w tys ,3 11,6 4,9 3,8 3,2 2,8 2,5 2,2 1,3 1,1 Saldo migracji zagranicznych na pobyt stały w tys ,8-19,7-12,9-20,5-14,9-1,2-2,1-6,6-19,9-10,6-7,7 a Dane o liczbie ludności oraz współczynniki demograficzne w przeliczeniu na 1000 ludności zostały opracowane przy uwzględnieniu wyników kolejnych spisów powszechnych: dla 1990 r. i lat NSP 2002, dla lat NSP b Dane wstępne.

8 8 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Rynek pracy W I półroczu br. obserwowano niewielki wzrost przeciętnego zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw w skali roku; w drugim kwartale tempo wzrostu było szybsze niż w pierwszym. Znacznie mniejszy niż w I półroczu ub. roku był napływ do bezrobocia rejestrowanego. Zwiększyła się natomiast liczba osób skreślonych z rejestru bezrobotnych, w szczególności z powodu podjęcia pracy. W rezultacie stopa bezrobocia w końcu czerwca r. była najniższa od października 2011 r. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw 1 w I półroczu br. ukształtowało się na poziomie 5512,7 tys. osób i było o 0,4% wyższe niż przed rokiem (wobec spadku o 1,0% w analogicznym okresie ub. roku). Najbardziej zwiększyło się zatrudnienie w działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (o 6,3%) oraz w administrowaniu i działalności wspierającej (o 3,5%). Wzrost wystąpił również w dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji (o 2,9%), informacji i komunikacji (o 2,8%) oraz przetwórstwie przemysłowym i obsłudze rynku nieruchomości (po 1,6%). Zmniejszyło się natomiast zatrudnienie m.in. w budownictwie (o 8,0%), górnictwie i wydobywaniu (o 6,0%) oraz wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 4,3%). Przeciętne zatrudnienie kształtowało się następująco: Wyszczególnienie VI I VI w tys. analogiczny okres roku poprzedniego=100 w tys. Sektor przedsiębiorstw ,1 100,7 99,2 99,0 100,4 5512,7 w tym: Przemysł ,0 101,1 99,1 98,9 100,8 2467,5 górnictwo i wydobywanie ,0 93,2 98,7 99,5 94,0 159,9 przetwórstwo przemysłowe ,6 102,1 99,3 99,0 101,6 2060,5 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę ,9 95,0 94,6 93,3 95,7 130,9 dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja ,5 103,1 102,2 102,5 102,9 116,2 Budownictwo ,8 92,7 91,4 91,9 92,0 407,9 Handel; naprawa pojazdów samochodowych ,3 101,5 99,4 99,3 101,0 1125,8 Transport i gospodarka magazynowa ,6 100,2 100,3 100,4 99,6 483,9 Zakwaterowanie i gastronomia ,8 100,5 98,0 99,7 98,4 107,6 Informacja i komunikacja ,4 103,4 102,4 102,4 102,8 179,5 Obsługa rynku nieruchomości... 95,6 102,3 96,9 96,7 101,6 95,4 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna a ,4 106,5 103,8 102,4 106,3 182,6 Administrowanie i działalność wspierająca ,3 101,1 105,6 103,1 103,5 326,9 a Nie obejmuje działów: badania naukowe i prace rozwojowe oraz działalność weterynaryjna. 1 W jednostkach o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

9 Rynek pracy PRZECIĘTNE ZATRUDNIENIE W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW (analogiczny okres roku poprzedniego=100) I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw W okresie styczeń czerwiec br. notowano wzrost zatrudnienia w skali roku m.in. w przedsiębiorstwach zajmujących się produkcją mebli (o 5,6%, wobec spadku o 2,7% w analogicznym okresie ub. roku), pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 5,2%), wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o 4,6%) oraz wyrobów z metali (o 3,0%). Zwiększyło się również zatrudnienie m.in. w handlu detalicznym (o 2,4%), transporcie lądowym i rurociągowym (o 2,2%), produkcji wyrobów z drewna, korka, słomy i wikliny (o 1,0%). Spadek przeciętnego zatrudnienia notowano m.in. w budowie budynków (o 11,3%), wydobywaniu węgla kamiennego i węgla brunatnego (o 8,5%) oraz w budowie obiektów inżynierii lądowej i wodnej (o 6,5%). Dynamika przeciętnego zatrudnienia w kolejnych kwartałach kształtowała się następująco: Wyszczególnienie I III IV VI VII IX X XII I III IV VI analogiczny okres roku poprzedniego=100 Sektor przedsiębiorstw... 99,2 98,8 98,8 99,2 100,1 100,7 w tym: Przemysł... 98,9 98,9 98,9 99,4 100,5 101,1 górnictwo i wydobywanie ,2 98,8 98,1 96,8 94,2 93,7 przetwórstwo przemysłowe... 99,1 99,0 99,0 99,7 101,2 102,1 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę... 92,4 94,3 94,7 95,1 96,4 95,0 dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja ,5 102,4 103,1 103,0 103,0 102,7 Budownictwo... 92,7 91,1 90,4 91,2 91,3 92,8 Handel; naprawa pojazdów samochodowych... 99,8 98,8 98,8 100,0 100,5 101,5 Transport i gospodarka magazynowa ,5 100,3 100,1 100,4 99,6 99,6 Zakwaterowanie i gastronomia ,3 99,1 96,5 97,0 98,4 98,4 Informacja i komunikacja ,4 102,5 102,4 101,8 102,7 102,8 Obsługa rynku nieruchomości... 96,4 96,9 96,3 97,9 101,5 101,8 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna a ,9 102,0 102,0 99,5 105,7 106,8 Administrowanie i działalność wspierająca ,5 103,7 106,6 104,8 104,8 102,2 a Nie obejmuje działów: Badania naukowe i prace rozwojowe oraz Działalność weterynaryjna.

10 10 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju W czerwcu br. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 5526,1 tys. osób i było o 0,7% wyższe w skali roku (wobec spadku o 0,8% w analogicznym miesiącu ub. roku). W większym stopniu niż w poprzednich miesiącach zwiększyło się zatrudnienie m.in. w działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (o 6,5%), informacji i komunikacji (o 3,4%), przetwórstwie przemysłowym (o 2,1%), handlu; naprawie pojazdów samochodowych (o 1,5%). Utrzymał się spadek zatrudnienia w budownictwie (o 7,3%), górnictwie i wydobywaniu (o 6,8%) oraz wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 5,0%). Spośród działów o największym udziale w zatrudnieniu, większy niż przeciętnie wzrost zatrudnienia w czerwcu br. notowano m.in. w produkcji mebli (6,4%), produkcji pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (5,1%), produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (4,9%) oraz produkcji wyrobów z metali (3,2%). Zmniejszyło się przeciętne zatrudnienie m.in. w przedsiębiorstwach zajmujących się budową budynków (o 10,6%), wydobywaniem węgla kamiennego i węgla brunatnego (o 9,7%) oraz budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej (o 6,1%). tys. osób BEZROBOCIE REJESTROWANE liczba bezrobotnych ogółem stopa bezrobocia I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI W końcu czerwca br. liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy ukształtowała się na poziomie 1912,6 tys. i zmniejszyła się w porównaniu z poprzednim miesiącem o 3,7% (tj. o 74,1 tys.) oraz w skali roku o 9,3% (tj. o 196,6 tys.). Stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 12,0%, tj. obniżyła się o 0,5 p.proc. wobec notowanej w końcu maja br. i była o 1,2 p.proc. niższa niż przed rokiem.

11 Rynek pracy 11

12 12 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Stopa bezrobocia w województwach kształtowała się w granicach od 8,3% w wielkopolskim do 19,0% w warmińsko-mazurskim. W ujęciu miesięcznym obniżyła się we wszystkich województwach, najbardziej w zachodniopomorskim (o 0,7 p.proc.), kujawsko-pomorskim, lubuskim, opolskim, pomorskim i warmińsko-mazurskim (po 0,6 p.proc.), a najmniej w mazowieckim i podlaskim (po 0,3 p.proc.). W porównaniu z czerwcem ub. roku stopa bezrobocia zmniejszyła się również we wszystkich województwach, w największym stopniu w lubuskim (o 1,9 p.proc.), dolnośląskim, kujawsko-pomorskim i zachodniopomorskim (po 1,5 p.proc.), a w najmniejszym w mazowieckim i świętokrzyskim (po 0,8 p.proc.). W końcu czerwca br. w strukturze bezrobotnych zarejestrowanych wyższy niż przed rokiem był udział kobiet (wzrost o 0,4 p.proc. do 50,9%). Wzrósł także odsetek osób bez prawa do zasiłku (o 2,9 p.proc. do 86,8%) oraz osób wcześniej pracujących o 0,5 p.proc. do 82,7% (w tym osoby zwolnione z przyczyn dotyczących zakładów pracy stanowiły 6,7% wobec 6,6% w końcu czerwca ub. roku). Zmniejszył się natomiast odsetek osób dotychczas niepracujących (o 0,5 p.proc. do 17,3%) i absolwentów (o 0,4 p.proc. do 2,4%). W końcu czerwca br. liczba osób długotrwale bezrobotnych 2 przekraczała połowę bezrobotnych zarejestrowanych ogółem. Udział osób długotrwale bezrobotnych w zarejestrowanych ogółem zwiększył się w skali roku o 6,4 p.proc. do 57,8%. Wzrósł również udział osób bezrobotnych powyżej 50 roku życia (o 2,1 p.proc. do 25,5%), osób, które nie posiadały kwalifikacji zawodowych (o 0,8 p.proc. do 30,7%), osób samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko w wieku do 18 roku życia (o 0,6 p.proc. do 9,8%) oraz osób niepełnosprawnych (o 0,5 p.proc. do 5,7%). Zmniejszył się jedynie odsetek osób bezrobotnych w wieku do 25 roku życia (o 2,1 p.proc. do 16,2%). Liczba bezrobotnych zmniejszyła się w skali roku we wszystkich wymienionych kategoriach (najbardziej wśród osób w wieku do 25 roku życia), z wyjątkiem osób długotrwale bezrobotnych. W I półroczu br. liczba nowo zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 1149,0 tys. osób, tj. była o 12,4% niższa niż przed rokiem. Najliczniejszą grupę nadal stanowiły osoby rejestrujące się po raz kolejny, a ich udział w nowo zarejestrowanych ogółem zwiększył się w porównaniu z notowanym przed rokiem (o 1,5 p.proc. do 80,8%). Wzrósł również odsetek osób zamieszkałych na wsi (o 0,4 p.proc. do 40,8%). Zmniejszył się natomiast udział osób rejestrujących się po raz pierwszy (o 1,5 p.proc. do 19,2%), zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładów pracy (o 0,9 p.proc. do 5,8%), osób dotychczas niepracujących (o 0,5 p.proc. do 17,7%) oraz absolwentów (o 0,2 p.proc. do 10,3%). Z ewidencji bezrobotnych w okresie styczeń czerwiec br. skreślono 1395,1 tys. osób, tj. o 4,2% więcej niż przed rokiem. Główną przyczynę wyrejestrowania z ewidencji nadal 2 Do długotrwale bezrobotnych zalicza się osoby pozostające w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego w miejscu pracy.

13 Rynek pracy 13 stanowiło podjęcie pracy, w wyniku czego z rejestru bezrobotnych skreślono 628,5 tys. osób (wobec 606,5 tys. przed rokiem). Udział tej kategorii w ogólnej liczbie wyrejestrowanych nieco zmniejszył się wobec obserwowanego przed rokiem (o 0,2 p.proc. do 45,1%). Więcej osób niż w I półroczu ub. roku podjęło pracę niesubsydiowaną (556,2 tys. osób wobec 528,7 tys.), a mniej subsydiowaną (72,4 tys. osób wobec 77,8 tys.). Spośród osób wykreślonych z ewidencji zmniejszył się również odsetek osób wyrejestrowanych w wyniku niepotwierdzenia gotowości do podjęcia pracy (o 0,6 p.proc. do 24,6%), osób, które rozpoczęły staż lub szkolenia u pracodawców (o 0,5 p.proc. do 13,0%) oraz osób, które nabyły uprawnienia do świadczenia przedemerytalnego (o 0,1 p.proc. do 1,3%). Zwiększył się natomiast udział osób, które dobrowolnie zrezygnowały ze statusu bezrobotnego (o 1,2 p.proc. do 6,7%) oraz osób, które nabyły prawa emerytalne i rentowe (o 0,2 p.proc. do 1,2%). Liczba zarejestrowanych bezrobotnych i stopa bezrobocia rejestrowanego kształtowały się następująco: Wyszczególnienie I III IV VI VII IX X XII I III IV VI Bezrobotni zarejestrowani (w końcu okresu): w tys. osób ,5 2109,1 2083,1 2157,9 2182,2 1912,6 analogiczny okres roku poprzedniego= ,1 107,4 105,3 101,0 94,3 90,7 Bezrobotni nowo zarejestrowani: w tys. osób ,7 554,5 692,4 705,8 650,1 498,9 analogiczny okres roku poprzedniego= ,3 105,3 102,5 92,8 85,9 90,0 Bezrobotni wyrejestrowani: w tys. osób ,1 759,8 718,2 631,0 626,5 768,5 analogiczny okres roku poprzedniego= ,6 108,0 108,7 104,7 108,2 101,1 Płynność bezrobocia (napływ odpływ) ,6-205,3-25,8 74,8 23,6-269,6 Stopa bezrobocia (w końcu okresu) w %... 14,3 13,2 13,0 13,4 13,5 12,0 tys oferty pracy (lewa skala) liczba bezrobotnych na 1 ofertę pracy (prawa skala) OFERTY PRACY (stan w końcu miesiąca) I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI

14 14 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju W I półroczu br. do urzędów pracy zgłoszono 565,6 tys. ofert zatrudnienia 3, tj. o 19,5% więcej niż przed rokiem. Oferty z sektora publicznego stanowiły 19,8% ogółu ofert (wobec 25,7% przed rokiem). W końcu czerwca br. oferty zatrudnienia niewykorzystane dłużej niż jeden miesiąc stanowiły 27,9% ogółu ofert (wobec 20,6% przed rokiem). Spośród wszystkich ofert 6,7% dotyczyło stażu, również 6,7% było adresowanych do osób niepełnosprawnych, a 0,5% do absolwentów. W okresie styczeń-czerwiec br. w ramach zwolnień grupowych pracodawcy zadeklarowali zwolnienie mniejszej liczby pracowników niż przed rokiem 415 zakładów zadeklarowało zwolnienie 21,5 tys. pracowników, w tym 3,6 tys. osób z sektora publicznego (przed rokiem odpowiednio 878 zakładów, 35,1 tys. pracowników, w tym 7,4 tys. z sektora publicznego). 3 Dotyczy wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej.

15 Wynagrodzenia i świadczenia społeczne 15 Wynagrodzenia i świadczenia społeczne W I półroczu br. przeciętne miesięczne wynagrodzenia nominalne brutto w sektorze przedsiębiorstw rosły w skali roku szybciej niż w poprzednich okresach. Relatywnie wysoki był również wzrost siły nabywczej płac, a przy osłabieniu dynamiki cen konsumpcyjnych jego tempo nieco umocniło się w II kwartale br. Wzrost w skali roku przeciętnych miesięcznych nominalnych i realnych emerytur i rent w obu systemach był wolniejszy niż w poprzednich okresach PRZECIĘTNE MIESIĘCZNE WYNAGRODZENIA BRUTTO W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW (analogiczny okres roku poprzedniego=100) wynagrodzenia nominalne wynagrodzenia realne I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw 4 w I półroczu br. wyniosło 3920,46 zł i było o 4,1% wyższe niż w analogicznym okresie ub. roku (przed rokiem notowano wzrost odpowiednio o 2,5%). Przeciętne płace zwiększyły się we wszystkich sekcjach, w tym m.in.: w przetwórstwie przemysłowym (o 5,0%), administrowaniu i działalności wspierającej (o 4,8%), transporcie i gospodarce magazynowej oraz budownictwie (po 4,7%). Najwolniej rosły wynagrodzenia w sekcjach: dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja (o 2,6%), górnictwo i wydobywanie oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (po 3,0%). W I półroczu br. wzrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w skali roku odnotowano we wszystkich działach o znaczącym udziale w zatrudnieniu, m.in. w: produkcji wyrobów z metali (o 7,8%), produkcji mebli (o 6,6%), handlu hurtowym i detalicznym pojazdami samochodowymi oraz ich naprawie (o 6,1%), budowie budynków 4 W jednostkach o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

16 16 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju (o 5,9%) oraz produkcji wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (o 5,7%). Najwolniejszy wzrost obserwowano w działach: magazynowanie i działalność usługowa wspomagająca transport (o 2,4%), roboty budowlane specjalistyczne (o 2,9%), handel detaliczny (o 3,0%) oraz wydobywanie węgla kamiennego i węgla brunatnego (o 3,1%). W czerwcu br. przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 3943,01 zł i było o 3,5% wyższe niż przed rokiem (w poprzednim miesiącu wzrost w skali roku wyniósł 4,8%, a w czerwcu ub. roku 1,4%). Wynagrodzenia zwiększyły się we wszystkich sekcjach, w tym najbardziej w administrowaniu i działalności wspierającej (o 6,7%), górnictwie i wydobywaniu (o 5,8%), budownictwie (o 4,0%), handlu; naprawie pojazdów samochodowych (o 3,8%) oraz przetwórstwie przemysłowym (o 3,7%). Wzrost w skali roku przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w czerwcu br. odnotowano we wszystkich działach o znaczącym udziale w zatrudnieniu, m.in. w produkcji wyrobów z metali (o 7,0%), produkcji mebli (o 6,4%), budowie budynków oraz wydobywaniu węgla kamiennego i węgla brunatnego (po 6,3%), produkcji artykułów spożywczych (o 5,6%). Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto kształtowały się następująco: Wyszczególnienie w zł VI analogiczny okres roku poprzedniego=100 I VI w zł Sektor przedsiębiorstw ,01 103,5 101,4 102,5 104,1 3920,46 w tym: Przemysł ,94 102,9 101,1 102,5 104,0 4009,23 górnictwo i wydobywanie ,08 105,8 85,3 100,8 103,0 6357,25 przetwórstwo przemysłowe ,33 103,7 102,9 102,5 105,0 3703,25 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę ,95 101,4 113,6 106,6 103,0 6195,10 dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja ,99 100,4 103,5 101,8 102,6 3741,31 Budownictwo ,44 104,0 99,8 99,8 104,7 3795,30 Handel; naprawa pojazdów samochodowych ,14 103,8 101,7 102,4 103,9 3560,48 Transport i gospodarka magazynowa ,54 102,9 102,5 103,1 104,7 3652,79 Zakwaterowanie i gastronomia ,15 103,0 106,3 105,6 103,6 2733,33 Informacja i komunikacja ,28 103,0 103,7 102,8 103,2 6922,17 Obsługa rynku nieruchomości ,88 102,0 105,5 104,1 103,5 4099,03 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna a ,37 103,2 102,7 102,8 103,7 5765,70 Administrowanie i działalność wspierająca ,44 106,7 101,1 104,5 104,8 2706,84 a Nie obejmuje działów: Badania naukowe i prace rozwojowe oraz Działalność weterynaryjna. W I półroczu br. kwota wynagrodzeń w sektorze przedsiębiorstw była wyższa niż przed rokiem o 4,6% (wobec wzrostu o 1,5% w analogicznym okresie ub. roku).

17 Wynagrodzenia i świadczenia społeczne 17 Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w kolejnych kwartałach kształtowały się następująco: Wyszczególnienie I III IV VI VII IX X XII I III IV VI analogiczny okres roku poprzedniego=100 Sektor przedsiębiorstw ,1 102,9 103,3 103,3 104,2 104,1 w tym: Przemysł ,2 102,7 104,1 103,7 104,1 103,9 górnictwo i wydobywanie ,9 98,0 102,4 102,2 104,5 101,5 przetwórstwo przemysłowe ,0 103,0 104,7 104,8 104,9 105,2 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę ,3 109,2 103,9 103,1 102,6 103,3 dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja ,6 102,0 102,5 100,7 102,5 102,8 Budownictwo... 98,3 101,3 101,5 101,8 104,2 105,1 Handel; naprawa pojazdów samochodowych ,2 102,5 102,6 102,7 103,3 104,6 Transport i gospodarka magazynowa ,5 103,7 101,3 102,6 106,6 102,9 Zakwaterowanie i gastronomia ,5 107,7 104,6 104,8 103,9 103,3 Informacja i komunikacja ,2 103,5 102,5 104,7 104,5 101,9 Obsługa rynku nieruchomości ,9 104,4 103,6 103,0 102,8 104,1 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna a ,6 103,0 103,3 104,4 102,6 104,9 Administrowanie i działalność wspierająca ,0 104,9 106,3 106,1 104,3 105,3 a Nie obejmuje działów: Badania naukowe i prace rozwojowe oraz Działalność weterynaryjna. W I półroczu br. siła nabywcza przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw była wyższa niż przed rokiem o 3,7% (w I kwartale br. wzrost wyniósł 3,7%, natomiast w II kwartale br. 3,8%). W czerwcu br. płaca realna brutto była wyższa niż przed rokiem o 3,2% (w analogicznym okresie ub. roku notowano wzrost odpowiednio o 1,1%). Liczba emerytów i rencistów oraz przeciętne miesięczne świadczenia brutto kształtowały się następująco: Wyszczególnienie I VI VII XII I III IV VI I VI VI Przeciętna liczba emerytów i rencistów: w tys. osób ,1 8923,8 8895,3 8872,0 8883,4 8866,4 analogiczny okres roku poprzedniego= ,3 99,0 98,9 98,9 98,9 99,0 Pobierający emerytury i renty: z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych w tys. osób ,7 7687,7 7671,6 7656,5 7663,9 7653,6 rolników indywidualnych w tys. osób ,4 1236,1 1223,7 1215,5 1219,5 1212,8 Przeciętna emerytura i renta: z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych w zł , , , , , ,50 analogiczny okres roku poprzedniego= ,5 105,5 104,4 103,8 104,1 103,7 rolników indywidualnych w zł , , , , , ,51 analogiczny okres roku poprzedniego= ,8 105,9 103,7 101,5 102,6 101,6 Przeciętna miesięczna nominalna emerytura i renta brutto z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych w I półroczu br. była o 4,1% wyższa niż przed rokiem i wyniosła 1981,23 zł. W czerwcu br. ukształtowała się ona na poziomie 2002,50 zł (wzrost

18 18 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju w skali roku o 3,7%). Przeciętna miesięczna realna emerytura i renta w systemie pracowniczym zarówno w czerwcu br., jak i w I półroczu br. była wyższa niż przed rokiem o 3,4%. Przeciętna miesięczna nominalna emerytura i renta brutto rolników indywidualnych w I półroczu br. ukształtowała się na poziomie 1141,46 zł i wzrosła w skali roku o 2,6%. W czerwcu br. wyniosła 1139,51 zł, tj. o 1,6% więcej niż przed rokiem. Przeciętna miesięczna realna emerytura i renta brutto rolników indywidualnych w czerwcu br. była wyższa niż przed rokiem o 1,3%, a w I półroczu br. odpowiednio o 1,9% PRZECIĘTNA MIESIĘCZNA EMERYTURA I RENTA REALNA BRUTTO (analogiczny okres roku poprzedniego=100) z pozarolniczego systemu ubezpieczeń społecznych rolników indywidualnych I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw Kwota brutto zasiłków dla bezrobotnych (bez składki na ubezpieczenie społeczne) wyniosła w okresie styczeń czerwiec br. 1263,7 mln zł, tj. o 19,2% mniej niż w analogicznym okresie ub. roku. W czerwcu br. wypłacono bezrobotnym 19,2 mln zł, tj. o 5,5% mniej niż w maju br. oraz o 23,5% mniej niż przed rokiem. Zwiększyła się w skali roku wartość wypłat z tytułu zasiłków i świadczeń przedemerytalnych. W okresie styczeń czerwiec br. wypłacono 1189,6 mln zł, tj. o 18,3% więcej niż w analogicznym okresie ub. roku, natomiast w czerwcu br. 204,5 mln zł, tj. odpowiednio o 16,9% więcej (w stosunku do maja br. notowano wzrost o 0,8%). W I półroczu br. średnia liczba osób pobierających wypłaty z Funduszu Emerytur Pomostowych wyniosła 10,1 tys. (wobec 7,7 tys. przed rokiem). Łączna kwota wypłat wyniosła 141,6 mln zł i była o 34,7% większa niż w analogicznym okresie ub. roku. W czerwcu br. suma wypłaconych świadczeń ukształtowała się na poziomie 24,9 mln zł (przed rokiem 18,7 mln zł), a świadczenia z tego źródła pobierało przeciętnie 10,7 tys. osób (wobec 8,1 tys. przed rokiem).

19 Ceny 19 Ceny Tempo wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w skali roku w I półroczu br. było niewielkie i kształtowało się znacznie poniżej dolnej granicy odchyleń od celu inflacyjnego. Utrzymał się, zapoczątkowany w II połowie 2012 r., spadek cen produkcji sprzedanej przemysłu oraz produkcji budowlano-montażowej w skali roku WSKAŹNIKI CEN (analogiczny okres roku poprzedniego=100) towary i usługi konsumpcyjne produkcja sprzedana przemysłu produkcja budowlano-montażowa 96 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw Według wstępnych danych, w czerwcu br. ceny produkcji sprzedanej przemysłu były o 0,7% niższe od notowanych w grudniu ub. roku (wobec wzrostu o 0,1% odpowiednio przed rokiem). Spadek cen obserwowano w sekcjach górnictwo i wydobywanie (o 3,0%) oraz przetwórstwo przemysłowe (o 0,8%). Wzrost cen wystąpił natomiast w sekcjach wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 1,0%), a także dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja (o 0,9%). W porównaniu z poprzednim miesiącem w czerwcu br. ceny produkcji sprzedanej przemysłu, w tym w sekcji przetwórstwo przemysłowe, nie uległy zmianie. Obniżyły się ceny w sekcjach górnictwo i wydobywanie (o 0,5%) oraz dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja (o 0,1%). Nieznaczny wzrost cen obserwowano natomiast w sekcji wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (o 0,1%). Spośród działów przetwórstwa przemysłowego niższe niż przed miesiącem były ceny produkcji m.in. maszyn i urządzeń oraz papieru i wyrobów z papieru (po 0,5%), wyrobów z metali oraz komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (po 0,4%), a także chemikaliów i wyrobów chemicznych (o 0,3%). Niższe były również ceny produkcji wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, urządzeń elektrycznych oraz mebli

20 20 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju (po 0,2%). Nieznaczny spadek cen obserwowano także w produkcji wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (o 0,1%). Wzrosły natomiast ceny produkcji m.in. artykułów spożywczych oraz napojów (po 0,1%), pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 0,2%), koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (o 0,6%), a także metali (o 0,7%). Ceny produkcji sprzedanej przemysłu w czerwcu br. były niższe niż przed rokiem o 1,7% (wobec spadku o 1,0% w maju br.). Spadek cen notowano w górnictwie i wydobywaniu (o 5,4%) oraz przetwórstwie przemysłowym (o 1,9%). Wyższe były natomiast ceny w sekcjach dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja oraz wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę (po 1,0%). Wzrosły ceny wytwarzania paliw gazowych; dystrybucji i handlu paliwami gazowymi w systemie sieciowym o 2,7% oraz wytwarzania i zaopatrywania w parę wodną, gorącą wodą i powietrze do układów klimatyzacyjnych o 2,1%, przyspadku cen wytwarzania, przesyłania, dystrybucji i handlu energią elektryczną o 0,4%. Spośród działów przetwórstwa przemysłowego niższe niż w czerwcu ub. roku były ceny produkcji m.in. komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (o 4,8%), urządzeń elektrycznych (o 3,2%), pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 3,1%), koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (o 2,9%), wyrobów z metali (o 2,6%), mebli (o 2,1%) oraz metali (o 2,0%). Niższe były również ceny produkcji artykułów spożywczych (o 1,8%), wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o 1,6%), wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych oraz wyrobów z drewna, korka, słomy i wikliny (po 1,5%), a także produkcji papieru i wyrobów z papieru oraz chemikaliów i wyrobów chemicznych (po 0,7%). Wyższe były natomiast ceny produkcji maszyn i urządzeń (o 0,3%) oraz wyrobów farmaceutycznych (o 4,1%). Szacuje się, że w czerwcu br. ceny produkcji budowlano-montażowej kształtowały się na poziomie zbliżonym do notowanego przed miesiącem. W skali roku oraz w stosunku do grudnia ub. roku obserwowano spadek cen odpowiednio o 1,3% i 0,6%.

21 Ceny 21 Dynamika cen w przemyśle i budownictwie kształtowała się następująco: Ceny produkcji sprzedanej przemysłu wytwarzanie dostawa wody; i zaopatrywanie Ceny produkcji gospodarowanie Okresy górnictwo przetwórstwo w energię budowlanomontażowej ogółem ściekami i wydobywanie przemysłowe elektryczną, gaz, i odpadami; parę wodną rekultywacja i gorącą wodę 2013 Grudzień roku poprzedniego=100 VI ,1 92,5 100,8 98,4 101,3 99, VI... 99,3 97,0 99,2 101,0 100,9 99, Miesiąc poprzedni=100 VI ,7 98,7 100,9 100,1 99,7 99,9 VII ,2 99,0 100,3 100,0 100,1 99,9 VIII... 99,7 100,1 99,6 100,0 99,9 99,8 IX ,1 100,2 100,1 100,0 100,4 99,9 X... 99,3 99,5 99,2 100,0 99,8 99,9 XI... 99,7 99,6 99,7 100,0 100,0 99,9 XII... 99,9 99,2 100,0 100,0 100,0 99, I ,0 100,7 99,9 100,5 100,7 99,8 II... 99,9 99,1 99,9 100,1 99,9 99,8 III... 99,8 97,7 99,8 100,1 100,3 99,9 IV... 99,8 99,3 99,8 100,2 99,8 99,9 V... 99,8 100,7 99,8 100,0 100,3 100,0 VI ,0 99,5 100,0 100,1 99,9 100, Analogiczny okres roku poprzedniego=100 VI... 98,7 89,0 99,3 98,7 101,9 98,0 VII... 99,2 88,0 100,0 98,5 101,9 98,1 VIII... 98,9 89,3 99,5 98,5 101,4 98,1 IX... 98,6 87,7 99,2 98,4 101,7 98,2 X... 98,6 89,4 99,2 98,4 101,6 98,2 XI... 98,5 90,0 99,0 98,4 101,7 98,3 XII... 99,0 90,3 99,7 98,4 101,5 98, I... 99,0 92,1 99,3 100,6 100,9 98,3 II... 98,6 90,8 98,8 100,8 100,7 98,4 III... 98,7 90,2 98,9 100,9 100,9 98,5 IV... 99,3 93,2 99,3 101,1 100,8 98,5 V... 99,0 93,9 99,0 101,0 100,9 98,6 VI... 98,3 94,6 98,1 101,0 101,0 98, I-III... 99,2 91,5 99,4 102,2 101,7 98,4 IV-VI... 98,0 88,9 98,4 98,6 101,5 98,0 I-VI... 98,6 90,2 99,0 100,4 101,6 98,2 VII-IX... 98,9 88,4 99,6 98,5 101,6 98,1 X-XII... 98,7 89,9 99,3 98,4 101,6 98, I-III... 98,8 91,0 99,0 100,8 100,8 98,4 IV-VI... 98,9 93,9 98,8 101,0 100,9 98,6 I-VI... 98,8 92,4 98,9 100,9 100,9 98,5

22 22 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Ceny towarów i usług konsumpcyjnych w czerwcu br. były nieznacznie wyższe niż w grudniu ub. roku (o 0,1% wobec wzrostu o 0,5% przed rokiem). Wzrost cen zanotowano w większości grup towarów i usług, w tym największy napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych (o 3,6%). Wyższe były również ceny w zakresie łączności (o 1,4%), rekreacji i kultury (o 1,0%), restauracji i hoteli (o 0,9%), edukacji (o 0,2%) oraz mieszkań (o 0,1%). Niższe niż w grudniu ub. roku były natomiast ceny m.in. w zakresie transportu (o 1,2%), zdrowia (o 0,6%), a także żywności i napojów bezalkoholowych (o 0,3%). Największy wpływ na wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych miał wzrost cen napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych, który podwyższył wskaźnik ogółem o 0,23 p.proc. Spadek cen odzieży i obuwia oraz towarów i usług związanych z transportem wpłynął na obniżenie wskaźnika cen ogółem odpowiednio o 0,14 p.proc. oraz 0,11 p.proc WSKAŹNIKI CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH (XII roku poprzedniego=100) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 102,5 WSKAŹNIKI CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH W 2014 R. (miesiąc poprzedni=100) 102,0 101,5 maj czerwiec 101,0 100,5 100,0 99,5 99,0 OGÓŁEM żywność napoje i napoje alkoholowe bezalkoholowe i wyroby tytoniowe odzież i obuwie mieszkanie zdrowie transport łączność rekreacja i kultura edukacja restauracje i hotele inne towary i uslugi

23 Ceny 23 W I półroczu br. ceny towarów i usług konsumpcyjnych wzrosły w stosunku do analogicznego okresu ub. roku o 0,4% (wobec 0,9% odpowiednio przed rokiem). Wzrost notowano w większości grup, w tym największy cen napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych (o 3,8%), towarów i usług związanych z mieszkaniem (o 1,8%), a także rekreacji i kultury oraz restauracji i hoteli (po 1,5%). Niższe były natomiast ceny m.in. towarów i usług w zakresie edukacji (o 6,2%) oraz odzieży i obuwia (o 4,6%). W czerwcu br. ceny towarów i usług konsumpcyjnych utrzymały się na poziomie zbliżonym do zanotowanego przed miesiącem. Największy wpływ na poziom tego wskaźnika miał wzrost cen w zakresie łączności, który podwyższył wskaźnik cen ogółem o 0,13 p.proc. Spadki cen żywności i napojów bezalkoholowych oraz odzieży i obuwia obniżyły wskaźnik odpowiednio o 0,08 p.proc. i 0,04 p.proc. p.proc. 0,15 WPŁYW ZMIAN CEN GRUP TOWARÓW I USŁUG NA WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH OGÓŁEM W CZERWCU 2014 R. (miesiąc poprzedni=100) 0,13 0,10 0,05 0,03 0,00 0,01 0,00 0,00 0,01-0,02-0,01-0,02-0,05-0,04-0,10-0,08 żywność i napoje bezalkoholowe napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe odzież i obuwie mieszkanie zdrowie transport łączność rekreacja i kultura edukacja restauracje i hotele inne towary i usługi Ceny żywności i napojów bezalkoholowych w czerwcu br. były niższe niż w maju br. o 0,3%, przy czym żywność potaniała również o 0,3%, a napoje bezalkoholowe o 0,1%. Mniej niż przed miesiącem konsumenci płacili m.in. za cukier (o 3,7%), owoce (o 2,9%), ryż (o 1,1%), oleje i tłuszcze (o 0,9%), warzywa (o 0,6%), makarony i produkty makaronowe (o 0,4%) oraz pieczywo (o 0,3%). Tańsze były również artykuły w grupie mleko, sery i jaja (przeciętnie o 0,3%, w tym sery i twarogi o 0,8%, jogurty o 0,6%, śmietana o 0,3%, jaja o 0,1%, przy wzroście cen mleka o 0,2%). Wyższe niż w maju br. były natomiast ceny m.in. mięsa (przeciętnie o 0,4%, w tym mięsa drobiowego o 2,9%, wieprzowego o 0,1%, przy spadku cen mięsa wołowego o 0,3% oraz wędlin o 0,2%). Ceny odzieży obniżyły się o 1,4%, natomiast wzrosły ceny obuwia o 0,3%. W czerwcu br. ceny towarów i usług związanych z mieszkaniem były nieznacznie niższe niż przed miesiącem (o 0,1%). Opłaty za zaopatrywanie w wodę, usługi kanalizacyjne oraz wywóz śmieci pozostały na poziomie zbliżonym do notowanego w maju br.

24 24 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Nieznacznie mniej należało zapłacić za nośniki energii (o 0,1%), w tym za opał o 0,3% oraz gaz o 0,1%. Ceny energii elektrycznej oraz cieplnej kształtowały się natomiast na poziomie sprzed miesiąca. Niższe były ceny towarów i usług związanych z wyposażeniem mieszkania i prowadzeniem gospodarstwa domowego (o 0,3%). Opłaty związane ze zdrowiem pozostały przeciętnie na poziomie obserwowanym w maju br. Więcej konsumenci płacili za usługi sanatoryjne (o 2,0%), stomatologiczne oraz lekarskie (po 0,2%). Nieznacznie niższe były natomiast ceny wyrobów farmaceutycznych oraz usług szpitalnych (po 0,1%). Ceny w zakresie transportu spadły o 0,1%. Tańsze były samochody osobowe (o 0,8%) oraz olej napędowy (o 0,5%). Wzrosły natomiast opłaty za usługi transportowe (o 1,0%) oraz ceny benzyn (o 0,3%). Ceny towarów i usług związanych z łącznością w czerwcu br. były wyższe niż przed miesiącem o 2,4%, w tym ceny usług telekomunikacyjnych wzrosły o 2,5%. Wyższe niż w maju br. były ceny związane z rekreacją i kulturą o 0,5%. Droższe były usługi w zakresie turystyki zorganizowanej (o 2,3%), a także gazety i czasopisma (o 1,3%) oraz książki (o 0,6%). Ceny biletów do kin, teatrów i na koncerty utrzymały się na poziomie obserwowanym w maju br. Mniej płacono natomiast za sprzęt audiowizualny, fotograficzny i informatyczny (o 0,7%). 0,48 0,40 p.proc. WPŁYW ZMIAN CEN GRUP TOWARÓW I USŁUG NA WSKAŹNIK CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH OGÓŁEM W CZERWCU 2014 R. (analogiczny okres roku poprzedniego=100) 0,414 0,32 0,24 0,260 0,16 0,08 0,00 0,017 0,070 0,041 0,064-0,008-0,08-0,055-0,072-0,16-0,24 żywność i napoje bezalkoholowe -0,213 napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe odzież i obuwie -0,239 mieszkanie zdrowie transport łączność rekreacja i kultura edukacja restauracje i hotele inne towary i usługi W skali roku wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w czerwcu br. wyniósł 0,3% (wobec 0,2% przed miesiącem). Największy wpływ na poziom tego wskaźnika miał wzrost cen towarów i usług związanych z mieszkaniem oraz napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych, który podwyższył wskaźnik ogółem odpowiednio o 0,41 p.proc. i 0,26 p.proc. Spadek cen odzieży i obuwia oraz żywności i napojów bezalkoholowych wpłynął na obniżenie tego wskaźnika odpowiednio o 0,24 p.proc. i 0,21 p.proc.

25 Ceny 25 Dynamika cen towarów i usług konsumpcyjnych kształtowała się następująco: Okresy Ogółem żywność i napoje bezalkoholowe napoje alkoholowe odzież i wyroby tytoniowe i obuwie 2013 Grudzień roku poprzedniego= rekreacja restauracje mieszkanie zdrowie transport łączność edukacja i kultura i hotele VI ,5 102,1 103,1 97,2 100,1 100,9 98,5 90,4 103,6 100,3 101,1 VI ,1 99,7 103,6 97,2 100,1 99,4 98,8 101,4 101,0 100,2 100, Miesiąc poprzedni= VI ,0 99,7 100,2 99,2 100,0 100,0 100,4 100,0 100,2 99,8 100,2 VII ,3 99,7 100,1 97,3 101,2 100,4 101,1 100,0 100,6 100,1 100,2 VIII... 99,7 98,8 100,2 97,3 100,1 100,1 100,5 100,0 99,9 100,1 100,1 IX ,1 100,0 100,2 100,7 100,1 99,6 100,8 100,0 100,2 93,1 100,1 X ,2 99,9 100,1 103,5 100,2 99,8 99,0 102,8 99,8 100,4 100,1 XI... 99,8 100,2 100,1 99,8 100,1 101,3 98,8 95,1 99,8 100,1 100,1 XII ,1 100,7 100,0 99,4 100,0 99,9 100,4 100,0 99,3 100,0 100,1 I ,1 101,5 100,8 96,3 100,2 98,4 98,9 99,7 100,1 100,0 100,1 II ,1 99,8 101,4 98,3 100,1 100,2 100,4 100,3 100,3 100,0 100,1 III ,1 99,7 100,7 100,8 99,9 100,4 100,1 100,6 100,5 100,0 100,2 IV ,0 99,5 100,3 102,8 100,0 100,0 99,9 98,5 100,3 100,0 100,2 V... 99,9 99,6 100,2 99,9 100,0 100,4 99,6 99,9 99,4 100,0 100,2 VI ,0 99,7 100,1 99,2 99,9 100,0 99,9 102,4 100,5 100,1 100, Analogiczny okres roku poprzedniego= VI ,2 100,7 103,7 95,3 100,9 101,7 96,5 90,3 103,4 102,5 102,2 VII ,1 102,5 103,6 95,0 102,0 101,6 98,8 90,3 102,9 102,6 102,1 VIII ,1 102,5 103,6 95,2 102,0 101,4 98,6 90,3 102,9 102,5 102,0 IX ,0 102,6 103,7 95,3 101,8 101,2 98,6 90,3 103,9 94,1 101,9 X ,8 101,9 103,6 95,2 101,8 101,2 97,7 92,8 104,1 94,0 101,8 XI ,6 101,7 103,6 95,1 101,8 102,0 97,7 88,3 103,8 94,0 101,8 XII ,7 101,5 103,7 95,1 101,8 101,9 99,1 88,4 103,3 94,0 101,7 I ,5 101,6 103,4 95,0 101,9 100,4 98,5 92,2 103,0 93,8 101,5 II ,7 101,6 103,6 95,3 101,9 100,3 98,2 96,8 102,8 93,8 101,5 III ,7 101,2 103,7 95,7 101,8 100,3 97,3 99,7 101,9 93,7 101,6 IV ,3 100,3 103,9 95,6 101,7 100,2 97,9 98,3 100,3 93,7 101,6 V ,2 99,2 103,9 95,4 101,6 100,3 99,9 98,9 100,3 93,7 101,5 VI ,3 99,1 104,0 95,3 101,6 100,3 99,4 101,3 100,7 94,0 101,4 I III ,3 102,5 103,3 94,9 102,2 102,2 99,4 95,6 100,5 102,7 102,6 IV VI ,5 101,3 103,6 95,2 101,1 101,8 96,7 91,1 103,6 102,6 102,3 I VI ,9 101,9 103,4 95,0 101,6 102,0 98,0 93,4 102,0 102,6 102,5 VII IX ,1 102,5 103,6 95,2 101,9 101,4 98,7 90,3 103,3 99,7 102,0 X XII ,7 101,7 103,7 95,1 101,8 101,7 98,2 89,8 103,7 94,0 101,8 I III ,6 101,5 103,6 95,4 101,9 100,3 98,0 96,2 102,6 93,8 101,5 IV VI ,3 99,6 103,9 95,4 101,6 100,3 99,1 99,5 100,4 93,8 101,5 I VI ,4 100,5 103,8 95,4 101,8 100,3 98,5 97,8 101,5 93,8 101,5

26 26 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju 105,0 WSKAŹNIKI CEN TOWARÓW I USŁUG KONSUMPCYJNYCH W CZERWCU 2014 r. (analogiczny okres roku poprzedniego=100) 104,0 103,0 102,0 101,0 100,0 99,0 98,0 97,0 96,0 95,0 94,0 93,0 OGÓŁEM żywność napoje i napoje alkoholowe bezalkoholowe i wyroby tytoniowe odzież i obuwie mieszkanie zdrowie transport łączność rekreacja i kultura edukacja restauracje i hotele inne towary i usługi Spadek cen żywności i napojów bezalkoholowych w skali roku w czerwcu br. wyniósł 0,9% (wobec 0,8% przed miesiącem), przy czym żywność była tańsza także o 0,9%, a napoje bezalkoholowe o 0,4%. Mniej niż przed rokiem konsumenci płacili m.in. za cukier (o 31,6%), owoce (o 7,8%) oraz warzywa (o 4,4%). Niższe były również ceny ryżu (o 3,7%), mąki pszennej (o 2,4%) oraz mięsa (przeciętnie o 0,3%, w tym drobiowego o 2,8%, wołowego o 0,9%, wieprzowego o 0,3%, przy wzroście cen wędlin o 0,8%). Nieznacznie spadły również ceny pieczywa (o 0,2%). Droższe były natomiast artykuły w grupie mleko, sery i jaja (przeciętnie o 3,9%, w tym mleko o 7,8%, śmietana o 5,8%, sery i twarogi o 5,1%, jogurty o 3,4%, przy spadku cen jaj o 5,1%), a także oleje i tłuszcze (o 0,6%). Napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe były droższe niż przed rokiem o 4,0%, w tym znacznie podrożały wyroby tytoniowe (o 7,1%). Utrzymał się spadek cen odzieży i obuwia (wyniósł odpowiednio 5,6% i 3,3%). Ceny w zakresie mieszkania wzrosły w skali roku o 1,6%. Znacznie podniesiono opłaty za wywóz śmieci (o 43,5%). Droższe były również usługi kanalizacyjne (o 3,3%) oraz zaopatrywanie w wodę (o 2,7%). Niższe były natomiast ceny nośników energii (o 0,3%), w tym energii elektrycznej (o 4,4%) oraz opału (o 0,2%). Więcej należało zapłacić natomiast za gaz (o 4,0%) oraz energię cieplną (o 2,6%). Nieznaczny spadek cen obserwowano w zakresie wyposażenia mieszkania i prowadzenia gospodarstwa domowego (o 0,1%). Artykuły i usługi związane ze zdrowiem podrożały w skali roku o 0,3%. Podniesiono opłaty za usługi sanatoryjne (o 4,0%), lekarskie (o 3,5%), stomatologiczne (o 2,3%) oraz szpitalne (o 1,3%). Spadły natomiast ceny wyrobów farmaceutycznych (o 0,8%). Ceny towarów i usług w zakresie transportu były w czerwcu br. o 0,6% niższe niż przed rokiem. Obserwowano spadek cen samochodów osobowych (o 2,4%), oleju

27 Ceny 27 napędowego (o 1,6%) oraz benzyn (o 0,7%). Ceny usług transportowych kształtowały się na poziomie zbliżonym do notowanego przed rokiem. Ceny towarów i usług w zakresie łączności w skali roku wzrosły przeciętnie o 1,3%, w tym usługi internetowe podrożały o 4,1%, a telekomunikacyjne o 1,5%. Ceny w zakresie rekreacji i kultury w czerwcu br. były o 0,7% wyższe niż przed rokiem. Wzrosły ceny gazet i czasopism (o 9,2%), biletów do kin, teatrów i na koncerty (o 3,0%) oraz książek (o 2,1%). Tańszy był natomiast sprzęt audiowizualny, fotograficzny i informatyczny (o 6,9%) oraz turystyka zorganizowana (o 1,0%). Znacznie niższe niż przed rokiem były ceny w zakresie edukacji (o 6,0%), natomiast wyższe w zakresie restauracji i hoteli (o 1,4%). Spośród innych towarów i usług podrożały m.in. usługi fryzjerskie, kosmetyczne i pielęgnacyjne (o 1,5%). Nieznacznie mniej niż w czerwcu ub. roku płacono za ubezpieczenia (o 0,1%). W I półroczu br., wobec szybszego wzrostu w skali roku przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń brutto w sektorze przedsiębiorstw niż cen towarów i usług konsumpcyjnych (odpowiednio 4,1% wobec 0,4%), zwiększyła się siła nabywcza płac w odniesieniu do części towarów żywnościowych m.in. cukru, jaj, mąki pszennej, pieczywa, owoców, mięsa, olejów i tłuszczów oraz warzyw. Relatywnie tańsze niż przed rokiem były pozostałe grupy towarów i usług, w tym związane z edukacją, odzież i obuwie, towary i usługi w zakresie łączności, transportu, zdrowia oraz mieszkania. Zmniejszyła się w skali roku siła nabywcza płac w odniesieniu do niektórych towarów żywnościowych, m.in. mleka, śmietany oraz serów i twarogów. Wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych obliczony metodą średniej ruchomej w okresie lipiec 2013 r. czerwiec 2014 r. w stosunku do poprzednich dwunastu miesięcy wyniósł 0,7% (wobec 0,7% w okresie czerwiec 2013 r. maj 2014 r.). Ceny konsumpcyjne według zharmonizowanego wskaźnika cen konsumpcyjnych (HICP) 5 wzrosły w tym okresie o 0,6%. 1 Zharmonizowany wskaźnik cen konsumpcyjnych (HICP) obliczany jest według ujednoliconej metodologii Unii Europejskiej. Podstawę do opracowania HICP dla Polski stanowi obserwacja cen reprezentantów towarów i usług konsumpcyjnych oraz system wag oparty na strukturze spożycia indywidualnego w sektorze gospodarstw domowych (w 2014 r. struktura spożycia z 2012 r. w cenach grudnia 2013 r.). Grupowanie towarów i usług konsumpcyjnych oparto na Klasyfikacji Spożycia Indywidualnego według Celu opracowanej na potrzeby HICP (COICOP/HICP). Począwszy od ostatecznych danych za styczeń 2014 r., w obliczeniach wskaźników cen towarów i usług konsumpcyjnych zastosowano klasyfikację COICOP o większej szczegółowości.

28 28 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Rolnictwo W I półroczu br. średnia temperatura powietrza w Polsce wyniosła 7,8 C i była wyższa o 2,1 C od średniej sprzed roku i o 1,7 C od średniej z wielolecia. Średnia suma opadów ukształtowała się na poziomie ok. 307 mm i była niższa o 16,5% od ubiegłorocznej i wyższa o 14,4% od średniej wieloletniej. W czerwcu br. średnia temperatura powietrza kształtowała się na poziomie średniej wieloletniej i wyniosła 15,7 C. Średnia suma opadów wyniosła 64 mm i była niższa od średniej wieloletniej o 15,7%. Na rynku rolnym w I półroczu br., w warunkach wyższej niż przed rokiem podaży (z wyjątkiem ziemniaków), przeciętne ceny skupu większości podstawowych produktów rolnych, oprócz cen ziemniaków i mleka, były niższe niż w analogicznym okresie ub. roku. Warunki agrometeorologiczne w czerwcu br. były zróżnicowane. Ciepłe dni w pierwszej i drugiej dekadzie miesiąca sprzyjały wzrostowi i rozwojowi roślin, a notowane w trzeciej dekadzie czerwca ochłodzenie przyczyniło się do przejściowego spowolnienia tych procesów. Występujące w ciągu miesiąca opady deszczu, miejscami dość obfite, również o charakterze burzowym, wpłynęły na dobre uwilgotnienie gleby, jednak lokalnie spowodowały wylegnięcie łanów zbóż. W pierwszej dekadzie czerwca obserwowano kwitnienie żyta i pszenżyta ozimego, a w drugiej pszenicy ozimej. W połowie miesiąca żyto i pszenżyto ozime weszły w fazę dojrzewania, a w trzeciej dekadzie czerwca rozpoczęło się dojrzewanie pszenicy ozimej. W pierwszej dekadzie czerwca trwało kłoszenie zbóż jarych, a w drugiej dekadzie rozpoczęło się kwitnienie pszenicy jarej, jęczmienia jarego i owsa. Zwiększone zapotrzebowanie na wodę roślin w tej fazie rozwoju na przeważającym obszarze kraju było zaspokojone. Prawie w całym kraju w połowie miesiąca zakwitły ziemniaki, dojrzewał również rzepak ozimy. W czasie trwania sianokosów opady deszczu utrudniały zbiór i dosuszanie siana. Skup zbóż a kształtował się następująco: VII 2013 VI 2014 VI 2014 udział skupu Wyszczególnienie VII w zbiorach VI V w tys. ton w tys. ton VI 2013= r. 2013= =100 w % Ziarno zbóż b ,3 107,9 34,4 253,3 93,8 54,6 w tym: pszenica ,9 112,2 57,4 175,5 97,8 51,2 żyto ,8 123,9 38,2 37,8 123,7 83,7 a W okresie styczeń-czerwiec 2013 r. bez skupu realizowanego przez osoby fizyczne. b Podstawowych z mieszankami zbożowymi bez ziarna siewnego. Skup zbóż podstawowych (z mieszankami zbożowymi bez ziarna siewnego) w okresie lipiec 2013 r. czerwiec 2014 r. był o 7,9% większy niż w tym samym okresie poprzedniego roku gospodarczego i wynosił 8,3 mln ton. W porównaniu z poprzednim sezonem, zarówno skup pszenicy, jak i żyta był większy odpowiednio o 12,2% i o 23,9%.

29 Rolnictwo 29 Skup zbóż podstawowych stanowił 34,4% zbiorów (wobec 31,6% w analogicznym okresie przed rokiem). W czerwcu br., występujący zwykle przed zbiorami, sezonowy spadek skupu zbóż przekraczał 45%, w tym skup pszenicy był niższy o blisko 49%, a żyta o ponad 16%. W skali roku, przy spadku skupu pszenicy (o 2,2%) i wzroście skupu żyta (o 23,7%), dostawy zbóż były mniejsze o 6,2%. Skup podstawowych produktów zwierzęcych a kształtował się następująco: Wyszczególnienie w tys. ton I VI 2014 VI 2014 I VI 2013=100 w tys. ton VI 2013=100 V 2014=100 Żywiec rzeźny b ,7 111,0 208,2 116,6 99,5 w tym: bydło (z cielętami)... 81,5 100,9 13,4 89,4 89,6 trzoda chlewna ,8 109,0 74,4 117,9 104,5 drób ,5 113,7 120,0 119,9 97,8 Mleko c ,3 107,7 910,8 109,1 97,7 a Bez skupu realizowanego przez osoby fizyczne. b Obejmuje bydło, cielęta, trzodę chlewną, owce, konie i drób; w przeliczeniu na mięso łącznie z tłuszczami w wadze poubojowej ciepłej. c W milionach litrów. W okresie styczeń czerwiec br., w wyniku wzrostu podaży wszystkich podstawowych gatunków żywca (drobiowego o 13,7%, wieprzowego o 9,0%, wołowego o 0,9%) producenci dostarczyli do skupu 1255,7 tys. ton żywca rzeźnego (w wbc), tj. o 11,0% więcej niż w analogicznym okresie ub. roku. W czerwcu br. skupiono 208,2 tys. ton żywca rzeźnego, tj. o 0,5% mniej niż w maju br. i o 16,6% więcej niż przed rokiem. Ceny podstawowych produktów rolnych kształtowały się następująco: Ceny w skupie Ceny na targowiskach VI 2014 I VI 2014 VI 2014 I VI 2014 Wyszczególnienie VI V I VI VI V I VI zł 2013= = = =100 zł 2013= =100 zł 2013= = = =100 zł 2013= =100 Pszenica za 1 dt a... 75,00 83,6 96,4 76,13 77,8 89,29 86,7 99,2 90,15 87,0 Żyto za 1 dt a... 58,48 90,3 97,7 58,27 79,3 66,78 88,3 99,3 67,77 86,9 Ziemniaki b za 1 dt... 67,12 84,6 103,3 67,98 106,3 118,39 120,5 95,4 122,88 143,3 Żywiec rzeźny za 1 kg wagi żywej... w tym: bydło c (bez cieląt)... 5,99 96,9 99,1 6,07 95,3 6,58 100,3 101,4 6,57 98,6 trzoda chlewna... 5,31 95,7 105,9 4,96 94,1 5,05 98,6 100,2 4,94 94,6 drób... 4,17 97,1 105,1 4,03 97,0. x x. x Prosię na chów za 1 szt.... x x. x 168,44 101,8 96,5 168,05 100,0 Mleko za 1 hl ,73 106,5 97,0 145,74 116,2. x x. x a W skupie bez ziarna siewnego. b Na targowiskach jadalne. c Na targowiskach średnia ważona cena bydła rzeźnego obliczona przy przyjęciu struktury ilości skupu młodego bydła i krów rzeźnych. W I półroczu br. ceny zbóż były niższe niż w analogicznym okresie ub. roku. Przeciętne ceny skupu pszenicy (76,13 zł/dt) i żyta (58,27 zł/dt) obniżyły się odpowiednio o 22,2% i o 20,7%. W czerwcu br. ceny skupu 1 dt pszenicy (75,00 zł) i 1 dt żyta (58,48 zł)

30 30 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju były niższe zarówno w skali miesiąca (stosownie o 3,6% i o 2,3%), jak i roku (odpowiednio o 16,4% i o 9,7%). W obrocie targowiskowym ceny zbóż były wyższe niż w skupie. W okresie lipiec 2013 r. czerwiec 2014 r. skupiono 1304,3 tys. ton ziemniaków, tj. o 11,5% mniej niż w poprzednim roku gospodarczym. W I półroczu br. na obu rynkach za ziemniaki płacono więcej niż w analogicznym okresie ub. roku. Przeciętne ceny ziemniaków w skupie i na targowiskach były wyższe niż w I półroczu 2013 r. odpowiednio o 6,3% i o 43,3%. W czerwcu br. za 1 dt ziemniaków w skupie płacono o 3,3% więcej niż przed miesiącem i o 15,4% mniej niż przed rokiem (gdy notowano najwyższy poziom cen ziemniaków w 2013 r.), a na targowiskach odpowiednio o 4,6% mniej i o 20,5% więcej. zł za 1 dt PRZECIĘTNE CENY SKUPU ZBÓŻ I TARGOWISKOWE CENY ZIEMNIAKÓW 180,00 160,00 140,00 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 pszenica żyto ziemniaki 0,00 I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI W I półroczu br. ceny żywca wieprzowego na obu rynkach (przy zwiększonej krajowej podaży o 9,0%) kształtowały się na poziomie niższym niż przed rokiem. Średnie ceny 1 kg żywca wieprzowego zarówno w skupie, jak i na targowiskach były niższe od notowanych w analogicznym okresie ub. roku o blisko 6%. W czerwcu br., przy sezonowym wzroście podaży żywca w skupie (o 4,5%), za 1 kg żywca wieprzowego płacono o 4,3% mniej niż przed rokiem. Na targowiskach przeciętne ceny żywca wieprzowego były o 1,4% niższe niż w czerwcu ub. roku. W I półroczu br. zmiany cen na rynku żywca wieprzowego i zbóż wpłynęły na nieznaczną poprawę opłacalności tuczu trzody chlewnej. Relacje cen trzody do cen zbóż na targowiskach były dla producentów korzystniejsze niż przed rokiem, ale utrzymywały się nadal na niskim poziomie, w granicach 6,8 8,0. W czerwcu br., po wyraźnym wzroście cen żywca wieprzowego i przy utrzymującym się spadku cen żyta w obrocie targowiskowym, relacja cen żywca do cen żyta wzrosła do 8,0 (wobec 7,5 przed miesiącem i 7,4 przed rokiem). Ceny prosiąt kształtowały się na poziomie sprzed roku ok. 168 zł/szt.

31 Rolnictwo RELACJA PRZECIĘTNYCH CEN SKUPU ŻYWCA WIEPRZOWEGO DO PRZECIĘTNYCH CEN ŻYTA NA TARGOWISKACH I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI zł za 1 kg PRZECIĘTNE CENY SKUPU ŻYWCA I MLEKA zł za 1l 8,00 1,60 7,50 7,00 1,40 6,50 6,00 1,20 5,50 5,00 1,00 4,50 4,00 0,80 3,50 3,00 0,60 2,50 2,00 bydło trzoda chlewna drób mleko 0,40 1,50 1,00 0,20 0,50 0,00 0,00 I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI W I półroczu br., przy wysokim poziomie skupu żywca drobiowego, przeciętne ceny drobiu rzeźnego były niższe o 3,0% niż w tym samym okresie ub. roku. W czerwcu br. za 1 kg żywca płacono o 5,1% więcej w skali miesiąca, ale o 2,9% mniej w porównaniu z analogicznym okresem w ub. roku. W okresie styczeń-czerwiec br., na obu rynkach, ceny żywca wołowego wykazywały niewielką tendencję spadkową i utrzymywały się na poziomie niższym niż przed rokiem. W I półroczu br. przeciętnie za 1 kg żywca wołowego i młodego bydła rzeźnego płacono w skupie odpowiednio 6,07 zł i 6,26 zł (po ok. 5% mniej niż przed rokiem). Na targowiskach za żywiec wołowy i młode bydło rzeźne płacono 6,57 zł i 6,86 zł (blisko po 1,5% mniej niż rok wcześniej). W czerwcu br. ceny skupu żywca wołowego (5,99 zł/kg) i młodego bydła rzeźnego (6,16 zł/kg) obniżyły się o prawie o 1%, a w skali roku były niższe o ok. 3%. W obrocie targowiskowym średnie ceny żywca wołowego (6,58 zł/kg) i młodego bydła rzeźnego (6,89 zł/kg), po sezonowym wzroście (stosownie o 1,4% i o 1,8% ), kształtowały się na poziomie zbliżonym do obserwowanego przed rokiem.

32 32 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Od początku br. skupiono 5112,3 mln l mleka, tj. o 7,7% więcej niż w I półroczu ub. roku. Przeciętna cena surowca w I półroczu br. (ok. 146 zł/hl) była o 16,2% wyższa niż w analogicznym okresie ub. roku. W kolejnych miesiącach br. dynamika cen mleka w skali roku stopniowo słabła. W czerwcu br., przy sezonowym spadku skupu mleka o 2,3%, ceny tego surowca (ok. 136 zł/hl) były niższe o 3,0% w skali miesiąca, ale wyższe o 6,5% niż przed rokiem. W okresie styczeń-czerwiec br. w obrocie targowiskowym przeciętne ceny krowy dojnej (ok zł) i jałówki jednorocznej (ok zł) były wyższe odpowiednio o 6,5% i o 3,5% niż w analogicznym okresie ub. roku. Relacje cen detalicznych wybranych środków produkcji dla rolnictwa do cen skupu podstawowych produktów rolnych kształtowały się następująco: Wyszczególnienie Lata/ kwartały pszenicy Ceny środków produkcji wyrażone w: dt żywca żyta wieprzowego wołowego hl mleka Ciągnik rolniczy szt I II III IV I II Saletra amonowa 1 dt ,8 2,6 0,27 0,24 1,1 I 1,5 1,9 0,28 0,23 1,2 II 1,6 2,2 0,28 0,24 1,2 III 2,1 3,1 0,25 0,24 1,1 IV 1,9 2,6 0,26 0,23 1, I 1,9 2,5 0,30 0,23 0,9 II 1,9 2,5 0,28 0,24 1,1 Mieszanka paszowa dla tuczników 1 dt ,9 2,7 0,28 0,24 1,2 I 1,5 2,0 0,30 0,24 1,2 II 1,7 2,3 0,29 0,25 1,2 III 2,2 3,2 0,26 0,25 1,1 IV 2,0 2,7 0,26 0,24 1, I 1,9 2,5 0,30 0,24 0,9 II 1,9 2,4 0,28 0,24 1,0 Olej napędowy 1 hl ,9 9,8 1,0 0,88 4,1 I 5,5 7,3 1,1 0,86 4,5 II 5,8 7,9 1,0 0,87 4,3 III 8,2 11,9 0,95 0,93 4,2 IV 7,4 10,2 1,0 0,91 3, I 7,2 9,5 1,1 0,90 3,6 II 6,9 9,0 1,0 0,88 3,8 W II kwartale br., w porównaniu z poprzednim kwartałem, poprawiły się relacje cen detalicznych wybranych środków produkcji do cen skupu zbóż oraz żywca wieprzowego, natomiast uległy pogorszeniu relacje do cen skupu żywca wołowego i mleka.

33 Przemysł 33 Przemysł W I półroczu br. produkcja sprzedana przemysłu 6 była o 4,3% wyższa niż przed rokiem, podczas gdy w analogicznym okresie ub. roku notowano spadek o 0,4%. Tempo wzrostu produkcji w drugim kwartale br. było nieco wolniejsze niż w pierwszym (3,7% wobec 4,9%) PRODUKCJA SPRZEDANA PRZEMYSŁU (ceny stałe) przeciętna miesięczna 2010=100 dane niewyrownane sezonowo trend I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI Wyższą niż w okresie styczeń czerwiec ub. roku produkcję sprzedaną notowano w przetwórstwie przemysłowym o 6,0% oraz w dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji o 2,2%. Spadek produkcji obserwowano w górnictwie i wydobywaniu o 6,5% oraz w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę o 5,7%. W czerwcu br. produkcja sprzedana przemysłu była wyższa niż przed rokiem o 1,7% (wobec wzrostu o 4,4% w maju br. oraz o 2,8% w czerwcu ub. roku). W porównaniu z poprzednim miesiącem sprzedaż zmniejszyła się o 0,1%. Po wyeliminowaniu wpływu czynników o charakterze sezonowym produkcja sprzedana zwiększyła się w skali roku o 2,1%, a w odniesieniu do maja br. wzrosła o 0,4%. W sekcji o największym udziale w produkcji sprzedanej przemysłu ogółem przetwórstwie przemysłowym produkcja w czerwcu br. była wyższa niż przed rokiem o 2,1%. W dostawie wody; gospodarowaniu ściekami i odpadami; rekultywacji produkcja zwiększyła się o 2,4%, a w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę o 0,8%. Spadek produkcji utrzymał się natomiast w górnictwie i wydobywaniu o 5,1%. 6 W cenach stałych; w przedsiębiorstwach o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

34 34 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Spośród działów przetwórstwa przemysłowego, w czerwcu br. notowano wzrost sprzedaży m.in. w produkcji mebli (o 10,2%), metali (o 9,1%), wyrobów z drewna, korka oraz słomy i wikliny (o 8,5%), komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (o 6,7%) oraz pojazdów samochodowych, przyczep i naczep (o 4,4%). Niższa niż przed rokiem była sprzedaż m.in. w produkcji koksu i produktów rafinacji ropy naftowej (o 6,9%), chemikaliów i wyrobów chemicznych (o 6,7%), pozostałego sprzętu transportowego (o 5,6%) oraz urządzeń elektrycznych (o 3,1%). PRODUKCJA SPRZEDANA PRZEMYSŁU WEDŁUG GŁÓWNYCH GRUPOWAŃ PRZEMYSŁOWYCH W 2014 R. (ceny stałe) analogiczny okres roku poprzedniego=100 PRZEMYSŁ OGÓŁEM Dobra: zaopatrzeniowe inwestycyjne konsumpcyjne nietrwałe konsumpcyjne trwałe I kw. II kw. związane z energią Wśród głównych grupowań przemysłowych w I półroczu br. wyższa niż przed rokiem była produkcja sprzedana dóbr zaopatrzeniowych o 8,2%, inwestycyjnych o 8,1%, konsumpcyjnych trwałych o 4,6% oraz konsumpcyjnych nietrwałych o 2,9%. Zmniejszyła się natomiast produkcja dóbr związanych z energią o 3,9%. Wydajność pracy w przemyśle, mierzona produkcją sprzedaną na jednego zatrudnionego, była w okresie styczeń czerwiec br. o 3,5% wyższa niż przed rokiem, przy przeciętnym zatrudnieniu większym o 0,8% i wzroście przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto o 4,0%.

35 Przemysł 35 Dynamika (w cenach stałych) i struktura (w cenach bieżących) produkcji sprzedanej przemysłu kształtowały się następująco: Wyszczególnienie I III IV VI VII IX X XII I III IV VI I VI VI I VI analogiczny okres roku poprzedniego=100 struktura w % Przemysł... 98,0 101,2 105,0 104,5 104,9 103,7 104,3 101,7 100,0 100,0 górnictwo i wydobywanie ,0 100,3 103,3 108,9 92,9 94,1 93,5 94,9 3,9 4,6 przetwórstwo przemysłowe... 98,0 100,8 105,1 105,3 106,9 105,2 106,0 102,1 85,3 83,9 wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę... 96,3 104,1 105,5 94,4 94,6 94,0 94,3 100,8 8,6 9,3 dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja ,7 104,8 103,4 107,2 103,5 101,0 102,2 102,4 2,2 2,2 Z przemysłu ogółem działy: wydobywanie węgla kamiennego i węgla brunatnego ,2 104,4 105,1 104,2 91,6 83,3 87,5 86,5 1,8 2,2 produkcja artykułów spożywczych ,2 99,6 104,6 102,7 100,6 104,7 102,6 103,2 16,4 16,6 produkcja napojów... 99,5 99,1 92,8 108,8 103,2 97,5 99,9 99,3 1,7 1,7 produkcja odzieży... 96,3 107,3 104,5 103,2 104,8 97,1 100,8 96,1 0,6 0,6 produkcja wyrobów z drewna, korka, słomy i wikliny ,8 107,5 110,1 108,6 112,4 110,0 111,1 108,5 2,7 2,5 produkcja papieru i wyrobów z papieru ,5 107,3 109,5 107,3 108,8 101,7 105,2 103,6 2,9 2,8 produkcja koksu i produktów rafinacji ropy naftowej... 98,4 91,8 103,9 100,5 102,1 101,8 101,9 93,1 6,8 7,2 produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych... 95,5 98,3 97,4 97,1 101,1 95,2 98,1 93,3 4,9 5,1 produkcja wyrobów farmaceutycznych ,1 95,9 116,9 100,4 106,0 100,7 103,4 96,9 1,1 1,0 produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych... 99,4 107,3 109,3 108,1 112,9 106,5 109,5 102,3 6,1 5,8 produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych... 89,5 93,6 104,6 107,3 122,5 109,9 115,2 103,0 3,7 3,3 produkcja metali... 89,4 92,7 101,0 105,8 106,6 109,5 108,1 109,1 3,9 3,8 produkcja wyrobów z metali... 97,7 98,4 103,4 109,8 108,1 110,0 109,1 104,0 6,1 5,9 produkcja komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych... 88,9 91,4 94,3 94,9 100,8 109,7 105,3 106,7 2,6 2,6 produkcja urządzeń elektrycznych ,1 111,0 109,3 109,5 111,3 102,0 106,5 96,9 3,9 3,8 produkcja maszyn i urządzeń... 89,4 91,9 98,2 96,5 111,9 107,5 109,6 99,6 3,2 2,9 produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep... 93,5 108,8 111,9 113,0 107,9 104,8 106,3 104,4 10,1 9,9 produkcja pozostałego sprzętu transportowego ,4 91,9 110,1 114,6 100,7 98,8 99,7 94,4 1,3 1,3 produkcja mebli ,0 108,8 108,1 108,7 117,6 112,8 115,2 110,2 2,7 2,4

36 36 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju 115 PRODUKCJA SPRZEDANA (ceny stałe) I WSKAŹNIK CEN W PRZETWÓRSTWIE PRZEMYSŁOWYM analogiczny okres roku poprzedniego= wskaźnik cen producentów produkcja sprzedana niewyrównana sezonowo produkcja sprzedana wyrównana sezonowo I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI W I półroczu br. wzrost produkcji sprzedanej w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku notowano w 28 spośród 34 działów przemysłu, m.in. w produkcji: wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych o 15,2% (w tym wyrobów z betonu, cementu i gipsu o 23,4%), mebli o 15,2%, wyrobów z drewna, korka oraz słomy i wikliny o 11,1% (m.in. wyrobów tartacznych o 17,5%), maszyn i urządzeń o 9,6% (w tym maszyn ogólnego przeznaczenia o 19,5%), wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych o 9,5% (m.in. wyrobów z tworzyw sztucznych o 13,2%), wyrobów z metali o 9,1% (w tym metalowych elementów konstrukcyjnych o 15,8%), metali o 8,1% (m.in. rur, przewodów, kształtowników zamkniętych i łączników ze stali o 42,2%), urządzeń elektrycznych o 6,5% (w tym izolowanych przewodów i kabli oraz sprzętu instalacyjnego o 31,9%), pojazdów samochodowych, przyczep i naczep o 6,3% (m.in. części i akcesoriów do pojazdów silnikowych o 9,1%). W porównaniu z okresem styczeń czerwiec ub. roku zmniejszyła się natomiast m.in. produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych (o 1,9%) oraz pozostałego sprzętu transportowego (o 0,3%). Produkcja artykułów spożywczych (stanowiąca ponad 16% produkcji sprzedanej przemysłu) w I półroczu br. była o 2,6% wyższa niż przed rokiem (kiedy notowano wzrost o 1,4%). Zwiększyła się sprzedaż we wszystkich grupach, w tym w produkcji olejów i tłuszczów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego o 10,5%, gotowych pasz i karmy dla zwierząt o 9,3%, wyrobów piekarskich i mącznych o 8,4%, w wytwarzaniu wyrobów mleczarskich o 5,9%, w przetwarzaniu i konserwowaniu owoców i warzyw o 3,1%, mięsa oraz produkcji wyrobów z mięsa o 1,2%.

37 Przemysł 37 Z obserwowanych w okresie sześciu miesięcy br. 239 wyrobów i grup wyrobów przemysłowych produkcja 144 była wyższa niż przed rokiem, w tym m.in. siarki, produktów uboju bydła i cieląt oraz trzody chlewnej, mięsa drobiowego, wędlin, masła, serów podpuszczkowych dojrzewających, serów niedojrzewających i twarogu, win owocowych, piwa, papierosów, obuwia, tarcicy iglastej, płyt pilśniowych, olejów napędowych, nawozów mineralnych lub chemicznych azotowych i fosforowych, mydła, opon, cementu, stali surowej, wyrobów walcowanych na gorąco, rur stalowych, odbiorników telewizyjnych, akumulatorów kwasowo-ołowiowych do pojazdów samochodowych, chłodziarek i zamrażarek, zmywarek do naczyń, pralek automatycznych, odkurzaczy, ciągników rolniczych, samochodów osobowych, pojazdów do transportu publicznego, samochodów ciężarowych i ciągników drogowych do ciągnięcia naczep, wagonów kolejowych towarowych oraz rowerów. Niższa niż przed rokiem była natomiast produkcja 95 wyrobów i grup wyrobów, w tym m.in. węgla kamiennego, węgla brunatnego, gazu ziemnego, margaryny oraz produktów do smarowania, mleka, cukru, wódki czystej, tarcicy liściastej, koksu, benzyny silnikowej, olejów opałowych, włókien chemicznych, miedzi rafinowanej, komputerów, kuchni elektrycznych, kuchni gazowych z piekarnikiem oraz energii elektrycznej. % WSKAŹNIKI OGÓLNEGO KLIMATU KONIUNKTURY W PRZETWÓRSTWIE PRZEMYSŁOWYM niewyrównany sezonowo wyrównany sezonowo I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVII W lipcu br. ogólny klimat koniunktury w przetwórstwie przemysłowym oceniany jest nieco mniej optymistycznie niż w czerwcu br., na co wpływa osłabienie bieżących oraz prognostycznych opinii w większości badanych obszarów. Pozytywne, choć gorsze niż przed miesiącem, pozostają oceny produkcji. Zarówno prognozy sytuacji gospodarczej, jak i produkcji są korzystne, ale ostrożniejsze od formułowanych w czerwcu br. Negatywne wobec pozytywnych przed miesiącem są wskazania dotyczące bieżącego portfela zamówień (głównie pod wpływem niekorzystnych ocen zagranicznego portfela). Wskazania dotyczące aktualnej sytuacji finansowej są negatywne, zbliżone do czerwcowych. Prognozy w tych obszarach są mniej optymistyczne niż przed miesiącem. W najbliższych miesiącach możliwe są niewielkie redukcje zatrudnienia. Przedsiębiorcy przewidują spadek cen wyrobów.

38 38 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Utrzymuje się nadmierny stan zapasów wyrobów gotowych. Spadek w ujęciu miesięcznym zgłaszają m.in. producenci metali. Wykorzystanie mocy produkcyjnych w przetwórstwie przemysłowym szacowane jest w lipcu br. na ok. 78% (tj. na poziomie nieco wyższym niż przed rokiem). Zwiększenie wykorzystania mocy produkcyjnych w skali roku notuje się m.in. w produkcji metali oraz pojazdów samochodowych, przyczep i naczep. Wśród barier ograniczających bieżącą działalność przedsiębiorstw w lipcu br. najbardziej uciążliwymi pozostają koszty zatrudnienia, niedostateczny popyt na rynku krajowym, wysokie obciążenia na rzecz budżetu oraz niepewność ogólnej sytuacji gospodarczej. W skali roku najbardziej zwiększyło się znaczenie konkurencyjnego importu, zmniejszyła się natomiast uciążliwość niepewności ogólnej sytuacji gospodarczej oraz problemów finansowych.

39 Budownictwo 39 Budownictwo W I półroczu br. produkcja budowlano-montażowa 7 zrealizowana na terenie kraju była o 9,8% wyższa niż przed rokiem (wobec spadku o 21,5% w analogicznym okresie ub. roku i wzrostu o 10,6% w I kwartale br.) PRODUKCJA BUDOWLANO-MONTAŻOWA (ceny stałe) przeciętna miesięczna 2010=100 dane niewyrównane sezonowo trend I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI VIIVIII IX X XI XII I II III IV V VI W czerwcu br. wzrost produkcji budowlano-montażowej w skali roku był wolniejszy niż w poprzednich czterech miesiącach i wyniósł 8,0% (wobec 10,0% w maju br.). Zwiększyła się produkcja w podmiotach wykonujących roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej (o 24,7%) oraz w jednostkach specjalizujących się w robotach budowlanych specjalistycznych (o 14,2%). Spadek obserwowano w jednostkach zajmujących się głównie budową budynków (o 12,1%). Wyższa niż przed rokiem była sprzedaż robót zarówno o charakterze remontowym (o 16,5%), jak i inwestycyjnym (o 3,8%). Po wyeliminowaniu wpływu czynników o charakterze sezonowym produkcja budowlano-montażowa w czerwcu br. zwiększyła się o 8,7% w skali roku, natomiast w porównaniu z majem br. wzrosła o 2,7%. Dynamika (w cenach stałych) i struktura (w cenach bieżących) produkcji budowlanomontażowej kształtowała się następująco: Wyszczególnienie I III I VI VI I III I VI VI I VI analogiczny okres roku poprzedniego=100 struktura w % O g ó ł e m... 84,9 78,5 81,7 110,6 109,8 108, roboty budowlane o charakterze: inwestycyjnym... 84,1 79,4 84,2 114,1 108,2 103,8 65,3 66,3 remontowym... 86,7 76,6 77,0 103,7 113,1 116,5 34,7 33,7 Budowa budynków... 87,3 79,1 79,8 105,5 99,9 87,9 36,2 40,1 Budowa obiektów inżynierii lądowej i wodnej... 79,9 72,3 79,2 110,5 117,0 124,7 34,4 32,3 Roboty budowlane specjalistyczne.. 87,2 86,1 88,7 118,1 116,2 114,2 29,4 27,6 7 W cenach stałych, w jednostkach budowlanych o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

40 40 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju W I półroczu br. notowano wzrost produkcji budowlano-montażowej w skali roku w jednostkach zajmujących się głównie budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej (o 17,0%) oraz w podmiotach wykonujących roboty budowlane specjalistyczne (o 16,2%). Niewielki spadek obserwowano w jednostkach specjalizujących się w budowie budynków o 0,1% (w tym w podmiotach specjalizujących się we wznoszeniu budynków mieszkalnych i niemieszkalnych o 1,6%, przy wzroście w podmiotach, których podstawowym rodzajem działalności jest realizacja projektów związanych ze wznoszeniem budynków o 27,7%). Spośród podmiotów zajmujących się budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej największy wzrost produkcji w stosunku do I półrocza ub. roku odnotowały grupy mające największy udział w tym dziale, tj. podmioty specjalizujące się w robotach związanych z budową pozostałych obiektów inżynierii lądowej i wodnej (o 28,2%) oraz wykonujące roboty związane z budową dróg kołowych i szynowych (o 17,6%). Produkcja w podmiotach zajmujących się głównie robotami związanymi z budową rurociągów, linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych była większa niż przed rokiem o 9,6%. Wśród przedsiębiorstw działających w zakresie robót budowlanych specjalistycznych w porównaniu z okresem styczeń czerwiec ub. roku produkcja zwiększyła się we wszystkich grupach: w podmiotach wykonujących instalacje elektryczne, wodnokanalizacyjne i pozostałe instalacje budowlane o 19,7%, jednostkach zajmujących się pozostałymi specjalistycznymi robotami budowlanymi o 16,7%, w przedsiębiorstwach specjalizujących się w wykonywaniu robót budowlanych wykończeniowych o 12,5% oraz zajmujących się głównie rozbiórką i przygotowaniem terenu pod budowę o 2,1%. W strukturze produkcji budowlano-montażowej ogółem wg rodzajów obiektów budowlanych w I półroczu br. niższy niż przed rokiem był udział budynków mieszkalnych oraz niemieszkalnych. Zwiększył się natomiast udział obiektów inżynierii lądowej i wodnej, w tym głównie dróg szynowych, dróg kolei napowietrznych lub podwieszanych. W dziale roboty budowlane specjalistyczne zmniejszył się w skali roku udział budynków (z 60,6% do 56,9%), natomiast zwiększył się obiektów inżynierii lądowej i wodnej (z 39,4% do 43,1%).

41 Budownictwo 41 Struktura (w cenach bieżących) produkcji budowlano-montażowej wg rodzajów obiektów budowlanych przedstawia się następująco: Rodzaje obiektów Struktura (w %) I VI 2013 I VI 2014 OGÓŁEM ,0 100,0 Budynki razem... 53,7 50,6 Budynki mieszkalne... 15,8 14,5 w tym: mieszkalne jednorodzinne... 1,5 1,4 o dwóch mieszkaniach i wielomieszkaniowe... 12,1 11,9 Budynki niemieszkalne... 37,9 36,1 w tym: biurowe... 4,3 3,8 handlowo-usługowe... 8,1 7,6 przemysłowe i magazynowe... 13,4 13,8 ogólnodostępne obiekty kulturalne, budynki o charakterze edukacyjnym, budynki szpitali i zakładów opieki medycznej oraz budynki kultury fizycznej... 7,9 7,9 Obiekty inżynierii lądowej i wodnej... 46,3 49,4 w tym: autostrady, drogi ekspresowe, ulice i drogi pozostałe... 14,0 13,9 drogi szynowe, drogi kolei napowietrznych lub podwieszanych... 3,4 4,8 mosty, wiadukty i estakady, tunele i przejścia nadziemne i podziemne... 2,6 2,6 rurociągi i linie telekomunikacyjne oraz linie elektroenergetyczne przesyłowe... 6,6 6,5 rurociągi sieci rozdzielczej i linie kablowe rozdzielcze... 7,8 9,0 oczyszczalnie wód i ścieków... 1,3 1,7 kompleksowe budowle na terenach przemysłowych... 6,8 7,5 obiekty pozostałe, gdzie indziej nie sklasyfikowane... 2,6 1,9 % WSKAŹNIKI OGÓLNEGO KLIMATU KONIUNKTURY W BUDOWNICTWIE niewyrównany sezonowo wyrównany sezonowo I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVII W lipcu br. ogólny klimat koniunktury w budownictwie jest oceniany negatywnie, podobnie jak przed miesiącem. Nieznacznie mniej pesymistyczne niż czerwcu br. są bieżące oceny dotyczące portfela zamówień, produkcji budowlano-montażowej oraz sytuacji finansowej. Prognozy przedsiębiorców dotyczące portfela zamówień i produkcji budowlano-montażowej są korzystne, ale ostrożniejsze od formułowanych przed

42 42 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju miesiącem. Po raz pierwszy od kwietnia br. nieznacznie negatywne są prognozy dotyczące sytuacji finansowej. Planowane są niewielkie redukcje zatrudnienia, nieco większe od przewidywanych przed miesiącem. Przedsiębiorcy zapowiadają zbliżony do prognozowanego w czerwcu br. spadek cen realizacji robót budowlano-montażowych. Podobnie jak przed miesiącem i przed rokiem, w lipcu br. jako główne bariery w prowadzeniu działalności budowlanej przedsiębiorcy wskazują koszty zatrudnienia oraz konkurencję na rynku. W skali roku znacznie zmniejszyła się dotkliwość utrudnień związanych z niepewnością ogólnej sytuacji gospodarczej i niedostatecznym popytem. Wzrosło natomiast znaczenie barier związanych z niejasnymi i niespójnymi przepisami prawnymi oraz niedoborem wykwalifikowanych pracowników.

43 Budownictwo mieszkaniowe 43 Budownictwo mieszkaniowe W I półroczu br. oddano do użytkowania mniej mieszkań niż przed rokiem. Po głębokim spadku w I półroczu ub. roku, zwiększyła się liczba mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia oraz tych, których budowę rozpoczęto. tys. 55 RUCH BUDOWLANY MIESZKAŃ I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw mieszkania oddane do użytkowania mieszkania, których budowę rozpoczęto pozwolenia na budowę Według wstępnych danych 8, w I półroczu br. oddano do użytkowania 66,3 tys. mieszkań, tj. o 2,4% mniej niż w analogicznym okresie ub. roku. Słabsze niż przed rokiem efekty uzyskano w budownictwie indywidualnym (spadek o 5,7% do 37,7 tys. mieszkań), spółdzielczym (o 9,0% do 1,4 tys.) oraz komunalnym (o 2,9% do 0,6 tys.). Zwiększyła się liczba mieszkań przekazanych w budownictwie przeznaczonym na sprzedaż lub wynajem (o 2,0% do 25,6 tys. mieszkań), społecznym czynszowym (z 0,5 tys. do 0,7 tys.) oraz zakładowym (z 0,1 tys. do 0,2 tys. mieszkań). W czerwcu br. przekazano do użytkowania 10,6 tys. mieszkań, tj. o 0,8% więcej niż przed rokiem (wobec spadku w poprzednim miesiącu o 7,9% oraz wzrost w czerwcu ub. roku o 0,5%). Wzrost obserwowano w budownictwie przeznaczonym na sprzedaż lub wynajem (o 8,0% do 4,3 tys. mieszkań). Lepsze wyniki były także w budownictwie spółdzielczym (wzrost z 63 do 185 mieszkań) oraz zakładowym (odpowiednio z 4 do 43). Spadek obserwowano natomiast w budownictwie indywidualnym (o 2,0% do 5,9 tys. mieszkań). Mniejszą niż przed rokiem liczbę mieszkań odnotowano także w budownictwie komunalnym (spadek ze 153 do 127 mieszkań) oraz społecznym czynszowym ( z 328 do 78 mieszkań). 8 Dane meldunkowe mogą ulec zmianie po opracowaniu sprawozdań kwartalnych.

44 44 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Liczba mieszkań oddanych do użytkowania kształtowała się następująco: I VI 2013 I VI 2014 Formy budownictwa w liczbach struktura w % bezwzględnych analogiczny okres roku poprzedniego =100 przeciętna powierzchnia 1 mieszkania w m 2 w liczbach struktura w % bezwzględnych analogiczny okres roku poprzedniego=100 przeciętna powierzchnia 1 mieszkania w m 2 O g ó ł e m ,0 100,2 107, ,0 97,6 104,8 Indywidualne ,9 106,4 140, ,9 94,3 139,3 Przeznaczone na sprzedaż lub wynajem ,8 94,1 60, ,5 102,0 60,3 Spółdzielcze ,3 74,0 58, ,2 91,0 56,9 Społeczne czynszowe ,8 84,9 48, ,1 142,2 48,8 Komunalne ,0 91,0 40, ,9 97,1 39,8 Zakładowe ,2 96,7 71, ,4 165,3 60,3 Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania oddanego do użytkowania w okresie styczeń czerwiec br. wyniosła 104,8 m 2 i była o 2,6 m 2 mniejsza niż przed rokiem. W czerwcu br. utrzymał się obserwowany od marca br. wzrost w skali roku liczby mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia (o 5,0% do 14,6 tys.), jednak był on wolniejszy niż w poprzednich miesiącach. Liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto ponownie wzrosła w skali roku (o 17,0% do 13,5 tys.). Liczba mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia i których budowę rozpoczęto kształtowała się następująco: Mieszkania, na których budowę wydano pozwolenia Mieszkania, których budowę rozpoczęto I VI 2014 Wyszczególnienie analogiczny analogiczny w liczbach bezwzględnych struktura w % okres roku poprzedniego=100 w liczbach bezwzględnych struktura w % okres roku poprzedniego=100 O g ó ł e m ,0 112, ,0 122,5 Indywidualne ,1 98, ,3 105,4 Przeznaczone na sprzedaż lub wynajem ,2 137, ,0 151,3 Spółdzielcze ,9 102, ,7 78,2 Społeczne czynszowe ,2 22, ,8 wzrost 9- krotny Komunalne ,3 59, ,9 133,7 Zakładowe ,3 114, ,3 86,9 rokiem. W końcu czerwca br. w budowie było 700,9 tys. mieszkań, tj. o 0,4% mniej niż przed

45 Rynek wewnętrzny 45 Rynek wewnętrzny W I półroczu br. sprzedaż detaliczna 9 była o 5,3% wyższa niż w analogicznym okresie ub. roku (wobec wzrostu o 0,8% przed rokiem). W czerwcu br. sprzedaż detaliczna rosła wolniej niż w poprzednich miesiącach (wzrost o 1,8% w skali roku). 118 SPRZEDAŻ DETALICZNA TOWARÓW (ceny stałe) analogiczny okres roku poprzedniego= I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw. III kw.iv kw. I kw. II kw Wyższa niż I półroczu ub. roku była sprzedaż w większości grup. W grupie żywność, napoje i wyroby tytoniowe, posiadającej największy udział w sprzedaży detalicznej ogółem, notowano wzrost o 3,3% (przed rokiem o 0,1%). Znacznie zwiększyła się sprzedaż w grupach: pojazdy samochodowe, motocykle, części (o 8,4%) oraz pozostała sprzedaż detaliczna w niewyspecjalizowanych sklepach (o 7,2%), a w mniejszym stopniu w grupie meble, rtv, agd (2,5%). Niższa niż w okresie styczeń-czerwiec ub. roku była natomiast sprzedaż m.in. w jednostkach handlujących paliwami stałymi, ciekłymi i gazowymi (o 1,3%). W czerwcu br. sprzedaż zwiększyła się w skali roku o 1,8% (wobec wzrostu przed miesiącem o 4,3% oraz przed rokiem o 2,6%). Wśród grup o znaczącym udziale w sprzedaży detalicznej ogółem wzrost obserwowano w grupach: pozostała sprzedaż detaliczna w niewyspecjalizowanych sklepach (o 4,8%) oraz żywność, napoje i wyroby tytoniowe (o 2,2%). Obniżyła się natomiast sprzedaż w grupach: pojazdy samochodowe, motocykle, części (o 7,0% ), paliwa stałe, ciekłe i gazowe (o 2,6%) oraz meble, rtv, agd (o 0,9%). 9 W cenach stałych; w przedsiębiorstwach handlowych i niehandlowych o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

46 46 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Dynamika sprzedaży detalicznej kształtowała się następująco: Wyszczególnienie I III IV VI VII IX X XII I III IV VI I VI VI I VI analogiczny okres roku poprzedniego=100 struktura w % O g ó ł e m a ,0 101,5 103,9 104,2 105,5 105,1 105,3 101,8 100,0 100,0 w tym: pojazdy samochodowe, motocykle, części ,1 108,2 113,2 122,5 115,9 101,4 108,4 93,0 9,7 9,5 paliwa stałe, ciekłe i gazowe... 95,3 95,3 99,1 96,6 98,6 98,9 98,7 97,4 17,5 18,7 żywność, napoje i wyroby tytoniowe ,9 99,2 101,2 99,7 99,9 106,7 103,3 102,2 26,0 26,1 pozostała sprzedaż detaliczna w niewyspecjalizowanych sklepach 113,0 108,3 110,9 110,6 105,4 108,9 107,2 104,8 10,7 10,6 farmaceutyki, kosmetyki, sprzęt ortopedyczny ,5 109,2 108,8 106,7 107,3 108,0 107,6 107,5 5,5 5,4 włókno, odzież, obuwie ,2 117,4 112,0 116,3 125,3 117,4 120,9 118,3 5,4 4,9 meble, rtv, agd ,0 109,3 104,6 108,3 105,2 100,2 102,5 99,1 7,1 7,3 prasa, książki, pozostała sprzedaż w wyspecjalizowanych sklepach. 92,3 97,2 105,5 103,7 103,9 103,7 103,8 101,1 4,5 4,5 pozostałe... 91,9 94,9 100,0 98,1 113,2 106,7 109,5 104,0 12,8 12,3 a Grupowania przedsiębiorstw dokonano na podstawie Polskiej Klasyfikacji Działalności 2007 (PKD 2007), zaliczając przedsiębiorstwo do określonej kategorii wg przeważającego rodzaju działalności, zgodnie z aktualnym w omawianym okresie stanem organizacyjnym. Odnotowane zmiany (wzrost/spadek) wolumenu sprzedaży detalicznej w poszczególnych grupach rodzajów działalności przedsiębiorstw mogą zatem również wynikać ze zmiany przeważającego rodzaju działalności przedsiębiorstwa oraz zmian organizacyjnych (np. połączenia przedsiębiorstw). Nie ma to wpływu na dynamikę sprzedaży detalicznej ogółem. Sprzedaż hurtowa 10 w przedsiębiorstwach handlowych w I półroczu br. wzrosła w skali roku o 4,0%, w tym w przedsiębiorstwach hurtowych zwiększyła się o 2,8% (wobec odpowiednio wzrostu o 1,5% oraz o 0,7% przed rokiem). Znacznie, chociaż wolniej niż w I półroczu ub. roku, wzrosła sprzedaż hurtowa w grupie kosmetyki i wyroby farmaceutyczne (8,3% wobec 14,7% przed rokiem). W grupie o największym udziale w sprzedaży hurtowej, tj. półprodukty i odpady pochodzenia rolniczego oraz złom wzrost wyniósł 1,0% (wobec spadku w I półroczu ub. roku o 5,4%). Zmniejszenie sprzedaży hurtowej obserwowano natomiast m.in. w grupie wyroby tytoniowe (o 12,5%). W czerwcu br. sprzedaż hurtowa w przedsiębiorstwach handlowych obniżyła się o 0,1% w skali roku, w tym w przedsiębiorstwach hurtowych zmniejszyła się o 0,2%. 10 W cenach bieżących; w przedsiębiorstwach handlowych o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

47 Rynek wewnętrzny 47 % WSKAŹNIKI OGÓLNEGO KLIMATU KONIUNKTURY W HANDLU DETALICZNYM niewyrównany sezonowo wyrównany sezonowo I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVIIVIIIIX X XIXII I II III IV V VIVII W lipcu br. ogólny klimat koniunktury w handlu detalicznym oceniany jest nieco gorzej niż przed miesiącem. Pesymistycznie oceniają koniunkturę przedsiębiorstwa w większości klas wielkości, z wyjątkiem podmiotów dużych, których nastroje pozostają optymistyczne. Podobnie jak przed miesiącem, negatywne są oceny koniunktury jednostek z branży pojazdy samochodowe oraz żywność, przy pozytywnych z branży włókno, odzież, obuwie. Korzystny klimat koniunktury (wobec negatywnego przed miesiącem) obserwowany jest w jednostkach z branży artykuły gospodarstwa domowego ogółem. Nieco bardziej pesymistyczne niż w czerwcu br. są oceny ogółu przedsiębiorstw dotyczące bieżącej i przyszłej sytuacji finansowej. Negatywne są wskazania w zakresie bieżącej sprzedaży (wobec pozytywnych przed miesiącem). Przewidywania w zakresie popytu na towary oraz sprzedaży są ostrożniejsze niż w czerwcu br. Przedsiębiorcy planują niewielkie redukcje zatrudnienia (wobec przewidywanej przed miesiącem stabilizacji w tym obszarze). W najbliższych trzech miesiącach ceny towarów mogą nieznacznie wzrosnąć, w skali podobnej jak oczekiwano w czerwcu br. Wśród barier ograniczających działalność przedsiębiorstw w lipcu br. nadal najbardziej uciążliwe pozostają: konkurencja na rynku, koszty zatrudnienia, wysokie obciążenia na rzecz budżetu oraz niedostateczny popyt. W skali roku najbardziej zmniejszyło się znaczenie barier związanych z niepewnością ogólnej sytuacji gospodarczej oraz niedostatecznym popytem.

48 48 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Transport W I półroczu br. sprzedaż usług 11 w jednostkach transportu ogółem 12 w cenach stałych była o 5,6% wyższa w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku (przed rokiem notowano wzrost o 2,1%). W drugim kwartale tempo wzrostu było nieco szybsze niż w pierwszym (5,7% wobec 5,3%). W czerwcu br. sprzedaż zwiększyła się o 5,0% w skali roku. Wzrost sprzedaży w I półroczu br. obserwowano we wszystkich grupach transportu, w tym w największych: w transporcie samochodowym o 6,2% oraz magazynowaniu i działalności usługowej wspomagającej transport o 3,3%. W transporcie kolejowym sprzedaż zwiększyła się o 1,6%, a w lotniczym o 17,3%. Przewozy ładunków ogółem w I półroczu br. wyniosły 224,9 mln ton, tj. więcej o 3,8% niż w analogicznym okresie ub. roku. Wzrost przewozów obserwowano w transporcie samochodowym oraz wodnym śródlądowym. W czerwcu br. przewieziono 37,9 mln ton ładunków, tj. o 2,7% mniej niż przed rokiem. Od początku br. transportem kolejowym przewieziono 108,0 mln ton ładunków, tj. o 1,0% mniej niż w I półroczu ub. roku. Obniżyły się przewozy w komunikacji wewnętrznej (o ok. 2%). W komunikacji międzynarodowej odnotowano wzrost przewozów o ok. 2% (w tym zwiększyły się przewozy ładunków importowanych o ok. 17%; natomiast niższe były przewozy ładunków eksportowanych o ok. 10% i tranzytowych o ok. 13%). W czerwcu br. transportem kolejowym przewieziono 17,8 mln ton ładunków (spadek o 6,5%). Średniodobowe przewozy ładunków były o 0,6% mniejsze niż przed miesiącem. Transportem samochodowym zarobkowym przewieziono 87,8 mln ton ładunków, tj. o 11,0% więcej niż w I półroczu ub. roku, natomiast w czerwcu br. 15,8 mln ton (wzrost w skali roku o 10,3%). Potencjał przewozowy transportu samochodowego zarobkowego zwiększył się od początku roku o 8,9%. Transportem rurociągowym w I półroczu br. przetłoczono 23,5 mln ton ropy i produktów naftowych (o 0,6% mniej niż przed rokiem), a w czerwcu br. 3,3 mln ton (o 24,2% mniej niż w czerwcu ub. roku). Przewozy ładunków transportem morskim od początku br. wyniosły 3,1 mln ton (o 3,3% mniej niż w analogicznym okresie ub. roku). W czerwcu br. transportem morskim przewieziono 0,5 mln ton ładunków (spadek w skali roku o 0,7%). W portach morskich w I półroczu br. przeładowano 33,0 mln ton ładunków, tj. o 9,8% więcej niż przed rokiem. Wzrosły przeładunki ładunków masowych ciekłych o 18,1% (głównie z powodu wzrostu przeładunku ropy naftowej o 22,3%), ładunków 11 Obejmująca wpływy za przewozy ładunków, bagażu, poczty, przeładunki, spedycję, składowanie i magazynowanie ładunków oraz inne usługi związane z obsługą transportu. 12 W jednostkach transportu o liczbie pracujących powyżej 9 osób.

49 Transport 49 tocznych o 13,3%, pozostałych ładunków drobnicowych o 9,8%, kontenerów o 9,7% oraz przeładunki ładunków masowych suchych o 4,9%. W I półroczu br. wzrost przeładunków w skali roku obserwowano w portach: Szczecin (o 16,6% do 4,0 mln ton), Police (o 12,2% do 0,9 mln ton), Gdynia (o 10,5% do 7,9 mln ton), Gdańsk (o 8,8% do 13,7 mln ton) oraz Świnoujście (o 5,7% do 6,1 mln ton). W okresie styczeń-czerwiec br. środkami komunikacji publicznej przewieziono 349,9 mln pasażerów, tj. o 8,5% mniej niż przed rokiem. Transportem samochodowym przewieziono 208,7 mln pasażerów (spadek o 14,6%), kolejowym 135,1 mln (wzrost o 0,9%), natomiast lotniczym 5,5 mln (wzrost o 53,8%). % WSKAŹNIKI OGÓLNEGO KLIMATU KONIUNKTURY W TRANSPORCIE I GOSPODARCE MAGAZYNOWEJ niewyrównany sezonowo wyrównany sezonowo I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VIIVIIIIX X XI XII I II III IV V VI VII W lipcu br. wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury w sekcji transport i gospodarka magazynowa jest ujemny, po raz pierwszy od stycznia br. Negatywne, wobec pozytywnych przed miesiącem, są przewidywania przyszłego popytu oraz sprzedaży. Bardziej pesymistyczne niż w czerwcu br. są prognozy dotyczące sytuacji finansowej. Bieżący popyt oceniany jest nadal negatywnie, podobnie jak przed miesiącem. Nieznacznie poprawiły się natomiast niekorzystne wskazania dotyczące bieżącej sprzedaży oraz sytuacji finansowej.

50 50 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Łączność W I półroczu br. sprzedaż usług w łączności wzrosła w skali roku wolniej niż w analogicznym okresie ub. roku, na co wpłynęło osłabienie dynamiki w II kwartale br. W I półroczu br. sprzedaż usług łączności ogółem 13 (obejmująca wpływy za usługi pocztowe oraz za usługi telekomunikacyjne) była o 0,7% wyższa niż przed rokiem. W większym stopniu wzrosła sprzedaż usług pocztowych i kurierskich niż telekomunikacyjnych (3,2% wobec 0,2%). W końcu czerwca br. liczba abonentów i użytkowników (usługi z przedpłatą) telefonii ruchomej (komórkowej) ukształtowała się na poziomie 56,9 mln (w tym ok. 53% to użytkownicy) i była o 2,5% większa niż przed rokiem oraz o 0,6% wyższa niż w końcu grudnia ub. roku. Na 100 mieszkańców przypadało 147,7 abonentów i użytkowników (wobec 146,8 w końcu grudnia ub. roku oraz 144,1 przed rokiem). Utrzymał się spadek liczby telefonicznych łączy głównych 14, zapoczątkowany w 2005 r. W końcu I półrocza br. wyniosła ona ok. 5,6 mln i była o ok. 2% mniejsza niż w grudniu ub. roku. Liczba łączy w dostępach ISDN 15 w końcu czerwca br. ukształtowała się na poziomie ok. 857 tys. (w tym ok. 93% zainstalowano w miastach) i była o ok. 13% mniejsza niż przed rokiem. Wskaźnik gęstości abonenckiej, mierzony liczbą łączy głównych na 100 mieszkańców, w końcu I półrocza br. wyniósł 14,6 (w końcu ub. roku 15,7). 13 W cenach stałych; w jednostkach łączności o liczbie pracujących powyżej 9 osób. 14 Standardowe łącza główne (abonenci telefonii przewodowej) powiększone o liczbę łączy w dostępach ISDN. 15 ISDN telefoniczna sieć cyfrowa z integracją usług, umożliwiająca wykorzystanie tej samej sieci do transferu głosu, obrazu, faksów, danych.

51 Usługi biznesowe 51 Usługi biznesowe W I półroczu br. obroty 16 w większości badanych grupowań z obszaru usług biznesowych 17 były wyższe niż przed rokiem. Szybszy niż w I półroczu ub. roku wzrost obrotów w skali roku notowano m.in. w działalności związanej z zatrudnieniem 18,5%, oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalności powiązanej 7,2%, w zakresie obsługi rynku nieruchomości 5,7% oraz w działalności detektywistycznej i ochroniarskiej (4,0%). Wolniejszy niż przed rokiem był natomiast wzrost obrotów w podmiotach prowadzących działalność związaną z administracyjną obsługą biura i pozostałą działalnością wspomagającą prowadzenie działalności gospodarczej (5,6%) oraz w zakresie usług prawnych, rachunkowo-księgowych i doradztwa podatkowego; usług doradztwa związanych z zarządzaniem (również 5,6%). Po spadku przed rokiem zwiększyły się obroty w zakresie architektury i inżynierii, badań i analiz technicznych (o 3,4%) oraz usług reklamowych, badań rynku i opinii publicznej (o 0,5%). Spadek obrotów w odniesieniu do I półrocza ub. roku notowano m.in. w działalności wydawniczej o 6,3% (wobec wzrostu o 6,2% w okresie styczeń-czerwiec ub. roku) DYNAMIKA OBROTÓW W WYBRANYCH USŁUGACH BIZNESOWYCH (ceny bieżące) analogiczny okres roku poprzedniego=100 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw Działalność związana z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalność powiązana Działalność związana z zatrudnieniem Usługi prawne, rachunkowo-księgowe i doradztwa podatkowego; usługi doradztwa związane z zarządzaniem Obsługa rynku nieruchomości Reklama, badanie rynku i opinii publicznej 16 W cenach bieżących; w przedsiębiorstwach o liczbie pracujących powyżej 9 osób. 17 Usługi biznesowe to usługi związane z obsługą działalności gospodarczej. Badaniem objęto wybrane grupowania Polskiej Klasyfikacji Działalności PKD 2007: z sekcji Informacja i komunikacja działy: działalność wydawnicza, działalność związana z oprogramowaniem i doradztwem w zakresie informatyki oraz działalność powiązana, działalność usługowa w zakresie informacji; sekcję Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości; z sekcji Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna: dział działalność prawnicza, rachunkowo-księgowa i doradztwo podatkowe, grupę doradztwo związane z zarządzaniem oraz działy: działalność w zakresie architektury i inżynierii, badania i analizy techniczne; reklama, badanie rynku i opinii publicznej; pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna; z sekcji Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca działy: działalność związana z zatrudnieniem; działalność detektywistyczna i ochroniarska, grupę sprzątanie obiektów oraz dział działalność związana z administracyjną obsługą biura i pozostała działalność wspomagająca prowadzenie działalności gospodarczej.

52 52 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Bilans płatniczy Według wstępnych danych, saldo rachunku bieżącego bilansu płatniczego 18 w maju br. wyniosło 280 mln EUR (wobec minus 176 mln EUR przed rokiem). Saldo obrotów towarowych ukształtowało się na poziomie 175 mln EUR (1 mln EUR rok wcześniej), przy czym eksport zwiększył się o 11,3% do mln EUR, a import wzrósł o 9,9% do mln EUR. Saldo usług wyniosło 464 mln EUR i było niższe niż przed rokiem o 48 mln EUR. Na jego wartość wpłynęły dodatnie salda usług transportowych (321 mln EUR) i podróży zagranicznych (226 mln EUR) oraz ujemne saldo pozostałych usług (minus 83 mln EUR). Przychody z tytułu eksportu usług ukształtowały się na poziomie 2639 mln EUR (wzrost o 1,6%), a rozchody z tytułu importu usług wyniosły 2175 mln EUR (wzrost o 4,3%). Ujemne saldo dochodów w maju br. wyniosło 1361 mln EUR i poprawiło się w porównaniu z analogicznym okresem ub. roku o 72 mln EUR. Na wysokość salda dochodów w znacznym stopniu wpłynęło ujemne saldo dochodów z inwestycji (minus 1461 mln EUR). Dochody uzyskane przez bezpośrednich inwestorów zagranicznych z tytułu ich zaangażowania kapitałowego w polskich podmiotach ukształtowały się na poziomie 1098 mln EUR. Saldo transferów bieżących w maju br. było dodatnie i wyniosło 1002 mln EUR (wobec 744 mln EUR przed rokiem), przy czym wartość przychodów zwiększyła się w porównaniu z majem ub. roku o 274 mln EUR do 1443 mln EUR, a wartość rozchodów wzrosła o 16 mln EUR do 441 mln EUR. Rachunek kapitałowy zamknął się dodatnim saldem w wysokości 2977 mln EUR (wobec 2655 mln EUR w maju ub. roku), a kwoty przychodów i rozchodów ukształtowały się odpowiednio na poziomie 3012 mln EUR oraz 35 mln EUR (wobec 2688 mln EUR oraz 33 mln EUR przed rokiem). Saldo rachunku finansowego bilansu płatniczego w maju br. wyniosło minus 2021 mln EUR (wobec 443 mln EUR). Saldo inwestycji zagranicznych w Polsce ukształtowało się na poziomie minus 4225 mln EUR, przy czym wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych wyniosła 1231 mln EUR. Polskie inwestycje za granicą wyniosły minus 6294 mln EUR, w tym wartość polskich inwestycji bezpośrednich za granicą ukształtowała się na poziomie minus 2267 mln EUR. Na wielkość salda rachunku finansowego wpływały również inwestycje portfelowe, gdzie notowano odpływ kapitału rezydentów w wysokości 460 mln EUR oraz napływ kapitału nierezydentów w kwocie 1740 mln EUR. W pozostałych inwestycjach nastąpił odpływ kapitału rezydentów w kwocie 3567 mln EUR oraz napływ kapitału nierezydentów w wysokości 1254 mln EUR. Saldo pochodnych instrumentów finansowych ukształtowało się na poziomie 48 mln EUR. 18 Opracowano na podstawie danych NBP.

53 Bilans płatniczy 53 Wartość oficjalnych aktywów rezerwowych w maju br. zwiększyła się o 468 mln EUR do mln EUR. Bilans płatniczy kształtował się następująco: Wyszczególnienie V 2013 V 2014 VI 2013 V 2014 a w mln EUR A. RACHUNEK BIEŻĄCY Saldo obrotów towarowych Eksport Import Saldo usług Przychody Rozchody Saldo dochodów Przychody Rozchody Saldo transferów bieżących Przychody Rozchody B. RACHUNEK KAPITAŁOWY Przychody Rozchody C. RACHUNEK FINANSOWY Polskie inwestycje bezpośrednie za granicą Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Polsce Inwestycje portfelowe aktywa Udziałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe Inwestycje portfelowe pasywa Udziałowe papiery wartościowe Dłużne papiery wartościowe Pozostałe inwestycje aktywa NBP Sektor rządowy Monetarne Instytucje Finansowe Pozostałe sektory Pozostałe inwestycje pasywa NBP Sektor rządowy Monetarne Instytucje Finansowe Pozostałe sektory Pochodne instrumenty finansowe D. SALDO BŁĘDÓW I OPUSZCZEŃ Razem A-D E. OFICJALNE AKTYWA REZERWOWE a Dane skumulowane są prezentowane krocząco w ujęciu 12 miesięcy.

54 54 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju Handel zagraniczny W okresie styczeń maj br. wymiana towarowa z zagranicą wzrosła w skali roku nieco bardziej po stronie eksportu niż importu. Zwiększyła się wartość obrotów ze wszystkimi grupami krajów, z wyjątkiem eksportu do krajów Europy Środkowo- Wschodniej. Wymiana ogółem zamknęła się niewielkim dodatnim saldem, wobec ujemnego w poprzednich latach. Obroty w cenach stałych w okresie styczeń kwiecień br. były wyższe niż w analogicznym okresie ub. roku. Korzystniej kształtowały się również relacje cenowe wymiany. mln EUR OBROTY HANDLU ZAGRANICZNEGO saldo eksport import I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V Eksport wyrażony w złotych zwiększył się o 8,3% i wyniósł 279,2 mld zł, a import wzrósł o 6,1% do 278,9 mld zł. Wymiana zamknęła się dodatnim saldem w wysokości 0,3 mld zł (w okresie styczeń maj ub. roku minus 5,1 mld zł). Obroty liczone w euro zwiększyły się po stronie eksportu o 7,0% do 66,8 mld EUR, a po stronie importu o 4,8% do 66,7 mld EUR. Dodatnie saldo wyniosło 0,1 mld EUR (przed rokiem minus 1,2 mld EUR). Eksport w dolarach USA wyniósł 91,9 mld USD i był o 11,4% wyższy niż przed rokiem, a import 91,8 mld USD, tj. o 9,1% większy. Dodatnie saldo ukształtowało się na poziomie 0,1 mld USD (w okresie styczeń maj ub. roku minus 1,6 mld USD). Eksport w cenach stałych w okresie styczeń kwiecień br. był wyższy niż w analogicznym okresie ub. roku o 6,9%, a import o 8,2%. W obrotach z krajami UE wolumen eksportu zwiększył się o 10,9%, z krajami Europy Środkowo-Wschodniej obniżył się o 10,0%, a z krajami rozwijającymi się wzrósł o 1,4%. Wolumen towarów

55 Handel zagraniczny 55 sprowadzanych z krajów UE był wyższy niż przed rokiem o 7,4%, z krajów Europy Środkowo-Wschodniej o 4,3%, a z krajów rozwijających się o 20,0%. W okresie styczeń kwiecień br. ceny transakcyjne towarów eksportowanych (liczone w złotych) były wyższe niż przed rokiem o 1,3%, a towarów importowanych niższe o 2,2%. Wskaźnik terms of trade ogółem kształtował się na poziomie 103,6 (wobec 101,8 w okresie styczeń kwiecień ub. roku). W obrotach towarowych z krajami UE wskaźnik terms of trade wyniósł 100,5, tj. był zbliżony do notowanego przed rokiem (100,4). W wymianie handlowej z krajami Europy Środkowo-Wschodniej wskaźnik terms of trade ukształtował się na poziomie 105,3 (w okresie styczeń kwiecień ub. roku 109,5), co spowodowane było spadkiem cen towarów importowanych o 5,4%, przy niewielkim spadku cen towarów eksportowanych o 0,4%. W obrotach z krajami rozwijającymi się w okresie styczeń kwiecień br. wskaźnik terms of trade wyniósł 109,3 (wobec 104,6 przed rokiem), na co wpłynął spadek cen towarów importowanych (o 4,9%) i wzrost cen towarów eksportowanych (o 3,9%). Obroty handlu zagranicznego kształtowały się następująco: Wyszczególnienie w mln zł w mln EUR w mln USD I V 2014 I V 2013=100 I V 2013 I V 2014 zł EUR USD struktura w % EKSPORT , , ,6 108,3 107,0 111,4 100,0 100,0 Kraje rozwinięte , , ,6 110,8 109,5 113,9 82,1 84,0 w tym Unia Europejska , , ,7 110,8 109,5 113,9 75,0 76,7 w tym strefa euro , , ,1 112,4 111,1 115,6 51,7 53,7 Kraje rozwijające się ,6 5765,2 7939,2 103,5 102,3 106,5 9,0 8,6 Kraje Europy Środkowo- Wschodniej ,9 4942,0 6799,8 90,0 89,0 92,7 8,9 7,4 IMPORT a , , ,6 106,1 104,8 109,1 100,0 100,0 Kraje rozwinięte , , ,2 104,6 103,4 107,6 65,8 64,9 w tym Unia Europejska , , ,8 106,6 105,3 109,6 57,9 58,2 w tym strefa euro , , ,2 107,5 106,2 110,5 45,2 45,8 Kraje rozwijające się , , ,5 113,9 112,5 117,1 20,2 21,7 Kraje Europy Środkowo- Wschodniej ,2 8929, ,9 101,7 100,5 104,6 14,0 13,4 SALDO ,1 64,7 103,0 x x x x x Kraje rozwinięte , , ,4 x x x x x w tym Unia Europejska , , ,9 x x x x x w tym strefa euro ,5 5297,4 7293,9 x x x x x Kraje rozwijające się ,6-8702, ,3 x x x x x Kraje Europy Środkowo- Wschodniej ,3-3987,9-5482,1 x x x x x a Dane dot. importu w podziale na grupy krajów prezentowane są wg kraju pochodzenia. Dane dot. importu wg kraju wysyłki dostępne są w Informacji bieżącej o wynikach wstępnych Obroty handlu zagranicznego ogółem i wg krajów I V 2014 r. na stronie internetowej GUS: U w a g a: Dane o strukturze i dynamice dla obrotów Polski z krajami rozwiniętymi, w tym UE oraz krajami Europy Środkowo- Wschodniej podano w warunkach porównywalnych, tj. uwzględniono wartość obrotów handlu zagranicznego Chorwacji, która przystąpiła do Unii Europejskiej w dniu r., a wcześniej była zaliczana do krajów Europy Środkowo- Wschodniej.

56 56 Informacja o sytuacji społeczno-gospodarczej kraju W strukturze geograficznej obrotów w porównaniu z okresem styczeń maj ub. roku w eksporcie zwiększył się udział krajów rozwiniętych (w tym krajów UE), przy spadku udziału pozostałych grup krajów, natomiast w imporcie notowano wzrost udziału jedynie krajów rozwijających się. STRUKTURA GEOGRAFICZNA OBROTÓW HANDLU ZAGRANICZNEGO w okresie styczeń maj 2014 r. eksport 76,7% (+1,7) 7,3% (+0,2) 8,6% (-0,4) 7,4% (-1,5) Zmiany do I V 2013 r. (w p.proc.) import 58,2% (+0,3) 6,7% (-1,2) 21,7% (+1,5) 13,4% (-0,6) % Unia Europejska Pozostałe kraje rozwinięte Kraje rozwijające się Kraje Europy Środkowo-Wschodniej Obroty z krajami Unii Europejskiej wzrosły o 10,8% w eksporcie do 214,1 mld zł oraz o 6,6% w imporcie do 162,3 mld zł. Dodatnie saldo wymiany było większe niż przed rokiem i wyniosło 51,8 mld zł (w okresie styczeń maj ub. roku 41,0 mld zł). Obroty wyrażone w euro wyniosły 51,2 mld EUR w eksporcie i 38,8 mld EUR w imporcie, tj. odpowiednio o 9,5% i 5,3% więcej niż przed rokiem. Dodatnie saldo osiągnęło poziom 12,4 mld EUR (wobec 9,9 mld EUR rok wcześniej). Eksport w dolarach USA był wyższy niż przed rokiem o 13,9%, a import wzrósł o 9,6%, a dodatnie saldo wyniosło 17,1 mld USD (wobec 13,1 mld USD w okresie styczeń maj ub. roku). Eksport do krajów Unii Europejskiej stanowił 76,7% wartości eksportu ogółem, a import z tych krajów 58,2% wartości importu ogółem (wobec odpowiednio 75,0% i 57,9% przed rokiem). Wartość obrotów z Niemcami wzrosła w eksporcie o 13,0% do 73,0 mld zł, a w imporcie o 7,9% do 60,2 mld zł. Wymiana zamknęła się dodatnim saldem w wysokości 12,7 mld zł (w okresie styczeń maj ub. roku 8,7 mld zł). Eksport wyrażony w euro wzrósł o 11,7%, a import o 6,6%. W rezultacie dodatnie saldo wyniosło 3,0 mld EUR (wobec 2,1 mld EUR przed rokiem). Udział Niemiec w obrotach ogółem zwiększył się w eksporcie z 25,0% do 26,1%, a w imporcie z 21,2% do 21,6%. W wymianie z Niemcami wg grup towarowych SITC odnotowano wzrost eksportu m.in. części i akcesoriów do pojazdów oraz mebli i ich części, a spadek eksportu m.in. miedzi oraz spalinowych silników tłokowych i ich części. W imporcie znacznie wzrosła m.in. wartość dostaw samochodów osobowych, natomiast obniżyła się m.in. spalinowych silników tłokowych i ich części.