Bazowa inwentaryzacja emisji CO 2 Patrycja Płonka Asystent Projektów Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie Cités 31-016 Kraków, ul. Sławkowska 17 tel./faks: +48 12 429 17 93 e-mail: biuro@pnec.org.pl www.pnec.org.pl
Treść prezentacji 1. Wprowadzenie 2. Podstawowe zasady inwentaryzacji 3. Sektory, które należy uwzględnić w inwentaryzacji 4. Jak wyliczyć wielkość emisji? 5. Jak wyznaczyć cel redukcyjny? 6. Jak wypełnić część szablonu SEAP poświęconą BEI? cieplnej?
Wprowadzenie Podstawowe zobowiązanie sygnatariuszy Porozumienia: Przekroczenie celów unijnej polityki klimatyczno-energetycznej poprzez zmniejszenie emisji CO 2 na swoim terenie o co najmniej 20% do 2020 roku. Droga do osiągnięcia celu: Sporządzenie bazowej inwentaryzacji emisji stanowiącej podstawę Planu działań na rzecz zrównoważonej energii Przygotowanie i wdrożenie Planu Działań na rzecz Zrównoważonej Energii (SEAP)
Wprowadzenie Bazowa inwentaryzacja emisji (BEI) polega na wyliczeniu ilości dwutlenku węgla wyemitowanego z obszaru gminy w danym roku ( rok bazowy: 1990 ) Znaczenie BEI: Pozwala zidentyfikować główne źródła emisji CO2 oraz określić potencjał redukcji emisji w różnych sektorach Stanowi punkt wyjścia do określenia celu redukcyjnego w Mg CO2 oraz sporządzenia Planu Działań na rzecz Zrównoważonej Energii (SEAP) Umożliwia zmierzenie efektów działań przewidzianych w SEAP
Zasady inwentaryzacji wybór roku bazowego Wyboru dokonuje Sygnatariusz Rekomendowane jest przyjęcie jako roku bazowego roku 1990, choć może to być również dowolny rok późniejszy Wybór Sygnatariuszy Porozumienia Dlaczego 1990? Protokół z Kioto: redukcja emisji o 5% do roku 2012 w porównaniu z rokiem 1990 Pakiet 3x20: redukcja emisji o 20% do roku 2020 w porównaniu z rokiem 1990
Zasady inwentaryzacji wybór gazów cieplarnianych objętych inwentaryzacją 2 możliwości: inwentaryzacja emisji obejmuje jedynie emisje CO2 (wymóg minimum) inwentaryzacja emisji obejmuje także inne niż CO2 gazy cieplarnianie Udział gazów cieplarnianych w emisji EU27-2008 CO2 CH4 Włączenie do inwentaryzacji także innych niż CO2 gazów cieplarnianych rekomenduje się, gdy mają one znaczący udział w ogólnej emisji gminy oraz gdy działania ukierunkowane na ich redukcję planuje się uwzględnić w SEAP
Zasady inwentaryzacji wybór gazów cieplarnianych objętych inwentaryzacją Jeżeli BEI obejmuje także inne niż CO 2 gazy cieplarniane, jak np. CH 4 czy N 2 O, konieczne jest przeliczenie ich ilości na tzw. ekwiwalent dwutlenku węgla (CO 2 equivalent )
Zasady inwentaryzacji wybór metody Sygnatariusze Porozumienia mają do wyboru dwie metody inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych: Metoda IPCC Wyznaczenie wielkości emisji CO2 wyłącznie w oparciu o wielkość zużycia energii finalnej na terenie gminy Wskaźniki emisji bazują na zawartości węgla w paliwach Zalety: prostota, precyzja w wyznaczaniu wielkości emisji; zgodność z międzynarodowymi zasadami raportowania (UNFCCC, Protokół z Kioto, ) Metoda LCA Wyznaczenie wielkości emisji CO 2 z uwzględnieniem wszystkich etapów cyklu życia energii, obejmującego jej produkcję, dystrybucję i konsumpcję Zalety: daje pełniejszy obraz emisji związanych z daną gminą Uwaga: Obie metody różnią się zwłaszcza w przypadku biomasy i biopaliw
Zasady inwentaryzacji wybór wartości, w których zostanie wyrażony cel redukcyjny Cel redukcyjny może zostać wyrażony: w wartościach absolutnych ( t CO2) w wartościach per capita ( t CO2 per capita) Wybór należy do miasta, choć w przypadku silnego wzrostu/spadku populacji zaleca się wyznaczenie celu redukcyjnego per capita. Uwaga: W obu przypadkach BEI musi być sporządzona w wartościach absolutnych (t CO 2 )
Sektory, które należy uwzględnić w inwentaryzacji Cztery główne sektory: 1. Końcowe zużycie energii w budynkach, urządzeniach/instalacjach oraz przemyśle 2. Końcowe zużycie energii w transporcie Główny obszar zainteresowania Porozumienia 3. Produkcja energii (energia elektryczna, ciepło, chłód) 4. Inne źródła emisji (nie związane ze zużyciem energii, np. rolnictwo, gospodarka odpadami )
Sektory, które należy uwzględnić w inwentaryzacji 3 opcje
SZKOLENIE POROZUMIENIE BURMISTRZÓW - EUROPEJSKA INICJATYWA OCHRONY KLIMATU Bielsko-Biała, 31.05.2011 Sektory, które należy uwzględnić w inwentaryzacji
SZKOLENIE POROZUMIENIE BURMISTRZÓW - EUROPEJSKA INICJATYWA OCHRONY KLIMATU Bielsko-Biała, 31.05.2011 Sektory, które należy uwzględnić w inwentaryzacji
Sektory, które należy uwzględnić w inwentaryzacji
Jak wyliczyć wielkość emisji? I krok zdobycie danych na temat zużycia energii finalnej w roku bazowym: Przez zużycie energii finalnej rozumiemy zużycie: paliw kopalnych (gaz ziemny, węgiel, olej opałowy, benzyna, itd.) energii elektrycznej ciepła sieciowego energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych Ww. dane należy zgromadzić dla wszystkich sektorów objętych inwentaryzacją Dane na temat zużycia energii muszą dokładnie odzwierciedlać sytuację danej gminy ( szacunki dokonane w oparciu o średnie krajowe nie wystarczą!) Proces gromadzenia danych wymaga czasu i środków
Jak wyliczyć wielkość emisji? I krok zdobycie danych na temat zużycia energii finalnej w roku bazowym: Źródła danych: faktury (np. w przypadku budynków należących do gminy) operatorzy na rynku energii (dostawcy paliw i energii, operatorzy sieci, ) zapytania rozesłane do odbiorców energii system monitoringu energii ministerstwa, agencje, urzędy regulacyjne Źródła danych należy odpowiednio udokumentować i zapewnić ich zgodność na przestrzeni lat!
Jak wyliczyć wielkość emisji? II krok przyjęcie wskaźników emisji Wskaźniki emisji mówią ile ton CO2 przypada na jednostkę zużycia poszczególnych nośników energii Wskaźniki emisji należy przyjąć dla wszystkich nośników energii wykorzystywanych na terenie gminy Tabele ze wskaźnikami emisji można znaleźć w poradniku Jak opracować SEAP? (How to develop a Sustainable Energy Action Plan) dostępnym na stronie Porozumienia Burmistrzów (www.eumayors.eu): tabela 4 na str. 62 tabela C na str. 63
Władze lokalne mogą zastosować lub opracować własne wskaźniki emisji, lepiej dostosowane do właściwości paliw wykorzystywanych na ich terenie niż zaproponowane w poradniku. Ważne, by te same wskaźniki, które zostały wykorzystane w BEI, były stosowane także w późniejszych inwentaryzacjach (inwentaryzacje monitoringowe)
Jak wyliczyć wielkość emisji? Metodologia obliczeń: E CO2 = C x EF gdzie: E CO2 wielkość emisji CO 2 [MgCO 2 ] C wielkość zużycia danego nośnika energii (np. węgiel, gaz, energia elektryczna, benzyna) [MWh] EF wskaźnik emisji CO 2 [MgCO 2 /MWh] Obliczenia wykonujemy dla każdego sektora oraz każdego rodzaju energii/paliwa. Po zsumowaniu tych wartości otrzymamy całkowitą emisję CO 2 z obszaru miasta w roku bazowym
Jak wyznaczyć cel redukcyjny? Tabela z przykładowymi wynikami inwentaryzacji emisji [Mg CO2]: Źródło: Plan Działań na rzecz Zrównoważonej Energii dla Niepołomic
Jak wyznaczyć cel redukcyjny? Tabela z przykładowymi prognozami dotyczącymi zużycia energii i wielkości emisji w 2020 roku [Mg CO2]: Źródło: Plan Działań na rzecz Zrównoważonej Energii dla Niepołomic
Jak wyznaczyć cel redukcyjny? Wskaźnik Rok bazowy 2020 Zużycie Energii [MWh] 424 771 470 235 Emisja CO2 [Mg CO 2 ] 157 164 180 912 Emisja Docelowa (-20% linii bazowej) [Mg CO 2 ] - 125 731 Cel Redukcji Emisji [Mg CO 2 ] 55 181 Źródło: Plan Działań na rzecz Zrównoważonej Energii dla Niepołomic
Jak wypełnić część szablonu SEAP poświęconą BEI?
Zgodnie z wytycznymi Porozumienia Burmistrzów po oficjalnym przyjęciu Planu Działań na rzecz Zrównoważonej Energii (SEAP) Sygnatariusz Porozumienia musi: Przesłać plan do Biura Porozumienia Burmistrzów ( Plan wysyła się w języku narodowym) Wypełnić szablon SEAP dostępny on-line na stronie Porozumienia ( Szablon wypełnia się w języku angielskim) Strona Porozumienia Burmistrzów: www. eumayors.eu
Wybierz rok bazowy Wprowadź liczbę mieszkańców Wybierz podejście Wybierz jednostkę Kliknij przycisk Save!!!
Wprowadź cel redukcyjny Wybierz rodzaj wartości: absolutna lub per capita
Podobnie jak sum końcowych Tabela A: Zużycie energii finalnej I dla każdego nośnika energii W tabeli A: dane na temat zużycia energii Wprowadzamy dane dla każdego sektora: Budynki, urządzenia/ instalacje, przemysł Szczegółowe dane dot. poszczególnych podsektorów są zalecane Transport Konieczne jest wyliczenie sum częściowych dla poszczególnych sektorów i nośników
Tabela B: Wielkość emisji CO2 W tabeli B: dane na temat emisji CO 2 Te same sektory Te same nośniki energii i wylicz wielkość emisji : Ilość CO 2 = zużycie energii * wskaźnik emisji + inne źródła emisji odpowiednie wskaźniki emisji
Inwentaryzacje monitoringowe Zgodnie z wytycznymi Porozumienia Sygnatariusze są zobowiązani raz na cztery lata sporządzać tzw. inwentaryzacje monitoringowe i dołączać je raportu z wdrażania SEAP Inwentaryzacje monitoringowe pozwalają ocenić dotychczasowe efekty realizowanych działań i stanowią podstawę do aktualizacji SEAP Inwentaryzacje monitoringowe muszą być sporządzane na identycznych zasadach jak Bazowa Inwentaryzacja Emisji!
Dziękuję za uwagę! Patrycja Płonka Asystent Projektów Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć Energie Cités 31-016 Kraków, ul. Sławkowska 17 tel./faks: +48 12 429 17 93 e-mail: biuro@pnec.org.pl www.pnec.org.pl