Monitoring przyrodniczy Wolińskiego Parku Narodowego. system zbudowany dzięki wsparciu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Podobne dokumenty
Historia Utworzony został w 1960 r. Wtedy zajmował obszar 4844 ha. Przez włączenie w 1996 r. do obszaru parku wód morskich i wód Zalewu

Ochrona zasobów przyrodniczych Wolińskiego Parku Narodowego przed nadmierną i niekontrolowaną presją turystów

Założenia do opracowania projektu planu ochrony dla Drawieńskiego Parku Narodowego uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000

Rośliny rosnące na wydmach w pasie nadmorskim Bałtyku. Klasa I. Scenariusz lekcji z edukacji przyrodniczej

Projekty planów ochrony dla obszarów Natura 2000 wyznaczonych na Zalewie Szczecińskim

Polskie wybrzeże wydmowe Projekt FoMoBi

Zadania ochronne WPN zaplanowane do wykonania w lipcu 2017 roku

ZAŁACZNIK NR 2 Lista źródeł możliwych do pozyskania informacji z zakresu różnorodności biologicznej, przy opracowywaniu KIP i ROS

Państwowy Monitoring Środowiska w Roztoczańskim Parku Narodowym

RAMOWY PROGRAM PRAKTYK NA KIERUNKU LEŚNICTWO, REALIZOWANYCH W JEDNOSTKACH ADMINISTRACYJNYCH LASÓW PAŃSTWOWYCH (NADLEŚNICTWACH)

Scenariusz zajęć terenowych

dotychczasowych lustracji terenu rezerwatu, plan urządzenia lasu, miejscowy plan zagospodarowania

1210 Kidzina na brzegu morskim

Projekt LIFE12 NAT/PL/ Ochrona zbiorowisk nieleśnych na terenie Beskidzkich Parków Krajobrazowych

SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO

Działania NFOŚiGW dla ochrony bioróżnorodności na przykładzie wybranych projektów z zakresu ochrony przyrody

ZAKRES WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI WYMAGANYCH NA POSZCZEGÓLNYCH STOPNIACH WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO

A. Zawartość planu ochrony dla parku narodowego i obszaru Natura Porównanie zawartości obu planów.

Aspekty formalne sporządzania planu ochrony dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego

LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH NA 2019 ROK Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie

Publicznie dostępny wykaz danych o dokumentach zawierających informacje o środowisku i jego ochronie w Wigierskim Parku Narodowym

PROJEKT (z dnia )

LISTA PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH NA 2018 ROK Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Olsztynie

Rybactwo w jeziorach lobeliowych

4003 Świstak Marmota marmota latirostris

WYKONANIE PLANÓW OCHRONY WIGIERSKIEGO PARKU NARODOWEGO I OBSZARU NATURA 2000 OSTOJA WIGIERSKA (PLH );

LIFE Pieniny PL Pieniński Park Narodowy Natura w mozaice ochrona gatunków i siedlisk w obszarze Pieniny nr LIFE12 NAT/PL/000034

Zintegrowany System Oceny Stanu i Zagrożeń Środowiska Województwa Zachodniopomorskiego. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Szczecinie

Cześć III Opis przedmiotu zamówienia

PROJEKT (z dnia )

Załącznik do uchwały nr 56/2017, Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Lublinie z dnia 10 lipca 2017 r.

Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach ochrony

Wpływ zabiegów hodowlanych i ochronnych na bioróżnorodność w ekosystemach leśnych na obszarach chronionych i gospodarczych

UCHWAŁA Nr XII/120/2016 RADY GMINY WIDUCHOWA z dnia 16 maja 2016 r.

Zawartość inwentaryzacji

PROJEKT (z dnia )

WALORYZACJA PRZYRODNICZA GMINY

Rozkład tematów z geografii w Gimnazjum nr 53

ZARZĄDZENIE NR 21/2011 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI

Centrum Edukacji Przyrodniczej

Projekt Planu Ochrony Bielańsko-Tynieckiego Parku Krajobrazowego Cele ochrony

DYREKTYWA RADY 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory

PROJEKT

Projekt POIS /10 pn. Projekty planów ochrony 5 ostoi Natura 2000 wyznaczonych na obszarach morskich w województwie zachodniopomorskim

ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska Powiatu

UMOWA NR... Zawarta w dniu...

Załącznik nr 1. Cele strategiczne i kierunki zadań A B C G H I OBSZAR INTERWENCJI LP.

Sprawozdanie z realizacji zadania pn. Zastosowanie nasadzeń rodzimych i użytkowych gatunków roślin w miejscach publicznych Gminy Smołdzino

2120 Nadmorskie wydmy białe (Elymo- Ammophiletum)

Czy można budować dom nad klifem?

Europejskie i polskie prawo ochrony

Drawieoski Park Narodowy


STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY DRAWSKO POMORSKIE

WÓJT GMINY ŁAZISKA PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY ŁAZISKA

ZAŁĄCZNIK NR 6 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MICHAŁOWO - ARONIOWA W POZNAN

- wykonaliśmy zielniki, zorganizowaliśmy wystawę,,jesienne ludziki,

Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska Katowice. Jerzy Parusel

Ekoportal.eu - ochrona środowiska ekologia ochrona przyrody recykling biopaliwa GMO odpady Natura 2000 a polski system ochrony przyrody

Alicja Włodarz. Dofinansowanie działalności parków narodowych z funduszy unijnych na przykładzie Parku Narodowego Gór Stołowych

Ścieżki przyrodniczo-dydaktyczne na Obszarach Natura 2000 znajdujących się na obszarze Gostynińsko-Włocławskiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny

7. Uwarunkowania finansowe realizacji wojewódzkiego programu PMŚ

Analizy morfometryczne i wizualizacja rzeźby

Projekty zagospodarowania biomasy na Ponidziu

4.3. Podsystem monitoringu jakości gleby i ziemi

PROGRAM DZIAŁANIA. Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych na 2015 rok.

Bank Danych o Lasach jego budowa, i możliwości wykorzystania Andrzej Talarczyk, Stanisław Zajączkowski

Załącznik 2. Analiza i ocena wpływu MPA na osiągnięcie celów ochrony środowiska

POIS /10

SPIS TREŚCI. ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska gminy.

Centrum monitoringu i prognozowania bezpieczeństwa pożarowego i ekologicznego lasów w Województwie Zachodniopomorskim

Definicje podstawowych pojęć. (z zakresu ekologii)

Aspekty formalne zatwierdzania planu ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego

Czas w las edukacja w Lasach Państwowych. Warszawa, 1 października 2014 Anna Pikus

Opracowanie narzędzi informatycznych dla przetwarzania danych stanowiących bazę wyjściową dla tworzenia map akustycznych

Cyfrowy las Co Bank Danych o Lasach ma do zaoferowania społeczeństwu. Andrzej Talarczyk

WSTĘPNY PROJEKT (z dn )

Program Operacyjny PL03

Przedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 2

Poznań, dnia 5 kwietnia 2017 r. Poz UCHWAŁA NR XXIX/753/17 SEJMIKU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO. z dnia 27 marca 2017 r.

Dyrektywa Siedliskowa NATURA Dyrektywa Ptasia N2K - UE. N2K w Polsce. N2K w Polsce

PROGRAM DZIAŁANIA. Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych na 2014 rok.

Wymagania edukacyjne z geografii - Gimnazjum klasa II

OCHRONA DZIKO śyjących ZWIERZĄT W PROJEKTACH MODERNIZACJI LINII KOLEJOWECH. Urszula Michajłow

w ramach realizacji V etapu umowy nr 48/2009/F pt.

Dobre i złe praktyki na podstawie działao informacyjnopromocyjnych w projektach Wolioskiego Parku Narodowego współfinansowanych ze środków POIiŚ

PAŹDZIERNIK 2017 ROK

KONSPEKT LEKCJI. Temat : Uczymy się wędrować i obserwować przyrodę przygotowanie do wycieczki

żerowania z całą gamą gatunków ptaków towarzyszących, charakterystycznych dla

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000

Poznajemy rośliny rosnące w pasie nadbrzeżnym

WOJEWÓDZKI PROGRAM MONITORINGU ŚRODOWISKA NA ROK 2008

Pieniński Park Narodowy Krościenko nad Dunajcem

Ochrona przyrody. Test podsumowujący rozdział III. Wersja A

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

Uchwała nr 168/2014 Senatu Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu z dnia 28 maja 2014 r.

Umowa zawarta w dniu.. pomiędzy

Ichtiofauna jezior lobeliowych stan poznania i zagrożenia

ZAPYTANIE OFERTOWE. ul. Podgórna 1, Tuchola, tel.: (+48 ) , fax: (+48) Tuchola, dnia 28 lutego 2017 r.

Transkrypt:

Monitoring przyrodniczy Wolińskiego Parku Narodowego system zbudowany dzięki wsparciu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Honkenia piaskowa fot. Bartosz Kasperkowicz Kruszczyk rdzawoczerwony fot. Bartosz Kasperkowicz Sasanka łąkowa, fot. Bartosz Kasperkowicz

FLORA Świat roślin Wolińskiego Parku Narodowego jest bogaty i zróżnicowany, a genezą tej różnorodności jest oczywiście bogactwo siedlisk, związane z urozmaiceniem krajobrazów i ich historii. Do najbardziej charakterystycznych siedlisk Wolińskiego Parku Narodowego należą klify nadmorskie i nadzalewowe z takimi gatunkami roślin, jak: rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides), wilżyna rozłogowa (Ononis repens), lepiężnik kutnerowaty (Petasites spurius), sasanka łąkowa (Pulsatilla pratensis), kruszczyk rdzawoczerwony (Epipactis atrorubens), suchodrzew (Lonicera xylosteum), kalina koralowa (Viburnum opulus), porzeczka alpejska (Ribes alpinum), pajęcznica liliowata (Anthericum liliago). Ponadto znajdziemy tutaj ciepłolubne zarośla z tarniną, różami i głogami. Na obszarze wybrzeża wydmowego oraz na plaży nadmorskiej występują: mikołajek nadmorski (Eryngium maritimum), piaskownica zwyczajna (Ammophila arenaria), wydmuchrzyca piaskowa (Leymus arenarius), kruszczyk rdzawoczerwony (Epipactis atrorubens), kocanki piaskowe (Helichrysum arenarium), rukwiel nadmorska (Cakile maritima), honkenia piaskowa (Honckenya peploides), solanka kolczysta (Salsola kali). Wydmuchrzyca piaskowa fot. Bartosz Kasperkowicz Mikołajek nadmorski fot. Rafał Mackiewicz

MONITORING PRZYRODNICZY W WOLIŃSKIM PARKU NARODOWYM Nora, fot. Mateusz Walczak Monitoring przyrodniczy co to takiego? Wielu z nas słowo monitoring kojarzy się z miejskim systemem kamer zapewniających bezpieczeństwo na ulicach wielu miast. Czym więc jest monitoring przyrodniczy? Według klasycznej definicji monitoring to zbieranie i analiza danych z powtarzanych obserwacji i pomiarów różnych parametrów dla śledzenia zachodzących zmian w zarządzanym obiekcie. Rodzajem monitoringu jest monitoring przyrodniczy, którego specyfika wynika z rodzaju i złożoności obiektów poddawanych procesowi monitorowania. Obiekty podlegające monitoringowi to w tym przypadku: gatunki zwierząt, gatunki roślin, miejsca bytowania i rozrodu (nory, gniazda, wodopoje), siedliska przyrodnicze, elementy przyrody nieożywionej, takie jak: klimat, wody powierzchniowe i podziemne, źródła, skały, gleba itd. Monitoring jest zespołem czynności prowadzonych w sposób ciągły, według tej samej i niezmiennej metodyki. Dzięki niemu nie tylko wiemy, że na danym obszarze występuje populacja danego gatunku, ale mamy także informacje, co się z tą populacją dzieje, np. czy liczebność się zwiększa, czy zmniejsza, jaka jest struktura wiekowa czy płciowa, jak zmieniające się otoczenie i biotop tej populacji wpływją na kondycję, zdrowotność itd. Dzięki informacjom z monitoringu mądrze zarządzamy powierzonym nam obszarem, podejmujemy decyzje o wykonywanych zabiegach ochronnych. Monitoring przyrodniczy obejmuje dwa podstawowe elementy: monitoring przyrody nieożywionej i ożywionej.

Jesień na Wolinie, fot. adosław Skórkowski Stacja meteorologiczna fot. Radosław Skórkowski MONITORING PRZYRODY NIEOŻYWIONEJ Monitoring klimatu Ten rodzaj obserwacji monitoringowych ma w Wolińskim Parku Narodowym najdłuższą historię. Już w latach 60-tych na terenie dyrekcji WPN funkcjonowała klasyczna stacja meteorologiczna, a wyniki systematycznie wykonywanych pomiarów zachowały się do dziś. Z kilkoma przerwami do dnia dzisiejszego prowadzony jest monitoring parametrów pogodowych. Przy wsparciu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w roku 2009 rozpoczęto automatyzację i informatyzację gromadzenia i przetwarzania danych z monitoringu klimatu w ramach projektu, pt. Modernizacja i rozwój systemu monitoringu środowiska przyrodniczego na terenie WPN. Wyposażono wszystkie siedziby obwodów ochronnych w sprzęt komputerowy podłączony do internetu szerokopasmowego. Uruchomiono profesjonalną i automatyczną stację meteorologiczną przy leśniczówce O.O. Warnowo. Czujniki stacji automatycznie mierzą: temperaturę powietrza, wilgotność powietrza, usłonecznienie, opad atmosferyczny, siłę i kierunek wiatru, temperaturę gleby na 7 poziomach. W celu pełnego wykorzystania możliwości analizy zgromadzonych danych w roku 2014 przy wsparciu NFOŚiGW w ramach realizacji projektu pt.: Uzupełnienie zasobów sprzętowych służących do inwentaryzacji przyrodniczej i monitoringu WPN dokonano procesu digitalizacji danych analogowych do formy cyfrowej. Powstała baza danych, która zawiera wszystkie dane meteorologiczne z Parku i umożliwia import danych bieżących.

Stanowisko komputerowe w leśniczówce fot. Radosław Skórkowski Monitoring ruchu turystycznego Nasz Park odwiedzają rocznie tysiące turystów. Chętnie korzystają oni z przygotowanych przez pracowników Parku szlaków turystycznych, urządzeń w postaci tablic informacyjnych, map, piktogramów, wiat, ławek itd. Z punktu widzenia ochrony i troski o walory przyrodnicze istotne jest, ile osób wędruje po szlakach WPN, jak kształtuje się frekwencja w ujęciu dobowym czy miesięcznym. Takie dane pozwalają nam podejmować decyzje, w jaki sposób regulować ruchem turystycznym, by odbywał się on płynnie, bezpiecznie, z korzyścią dla naszych gości, ale przede wszystkim w sposób bezpieczny dla przyrody parku. W tym celu zakupiono i zainstalowano specjalistyczne urządzenia do badania ruchu turystycznego. Jest to system składający się z: dwukierunkowego czujnika piroelektrycznego wykrywającego ciepłotę ludzkiego ciała, rejestratora zdolnego do gromadzenia danych przekazywanych przez czujnik oraz transmisji tych danych do oprogramowania zainstalowanego na laptopie. Ostatnim elementem jest system działający jako witryna internetowa, zawierający wiele narzędzi analitycznych, do której dane są importowane. Zaletą tego rozwiązania jest fakt, iż dostęp do danych w dowolnym miejscu ma każda uprawniona osoba. Obecnie na terenie WPN pracuje 18 urządzeń, zakup dwóch z nich sfinansował NFOŚiGW.

Wodopój, fot. Mateusz Walczak Wyposażenie obserwatora fot. Radosław Skórkowski MONITORING PRZYRODY OŻYWIONEJ Przedmiotem zainteresowania tej gałęzi monitoringu przyrodniczego jest przede wszystkim flora i fauna. Dzięki realizacji projektu pt.: Modernizacja i rozwój systemu monitoringu środowiska przyrodniczego na terenie WPN finansowanego w całości ze środków NFOŚiGW możliwy stał się zakup wodoodpornych aparatów cyfrowych do dokumentacji fotograficznej prowadzonego monitoringu oraz dobrej klasy lornetek. Ponadto zakupiono dwie profesjonalne lunety do obserwacji ornitologicznych, w zestawie ze statywami oraz profesjonalny rejestrator kartograficzny GPS. Drugim znaczącym i przełomowym momentem było opracowanie zupełnie nowej metodyki zbierania danych, a także zmiana zakresu ilości monitorowanych gatunków. We współpracy z osobami zajmującymi się ekosystemami leśnymi i nieleśnymi, przy wykorzystaniu dużego potencjału ich wiedzy przyrodniczej oraz w porozumieniu z pracownikami terenowymi, stworzono założenia monitoringu przyrody ożywionej. Uporządkowało to zakres tematyczny oraz metodykę prowadzenia monitoringu przyrody ożywionej. Zdecydowano się na prowadzenie monitoringu obejmującego: florę, faunę, w tym ichtiofaunę, wodopoje, zwierzęta martwe, martwe drewno.

Do monitoringu miejsc migracji z w i e r z ą t w y k o r z ys t y wa n a j e s t specjalistyczna kamera. Jest to urządzenie reagujące na ruch. Aktywność z wierząt uruchamia nagrywanie obrazu na zainstalowaną kartę SD, również po zmroku. Wyposażenie działu monitoringu przyrodniczego to również wysokiej k lasy lustrzank a c yfrowa wraz z kompletem dwóch zmiennoogniskowych obiektywów i profesjonalną lampą błyskową. Płynne i szybkie przetwarzanie danych umożliwiają stacje robocze, serwer, na którym działa centralna baza danych monitoringowych zakupiony ze środków NFOŚiGW. Aplikacja do podglądu parametrów pogody Dane z migratorów dotyczące frekwencji Baza danych meteorologicznych Las bukowy, fot. Radosław Skórkowski

Zakup łodzi wiosłowo-motorowej wraz z cichym silnikiem elektrycznym otworzył drogę do prowadzenia monitoringu na obszarze jezior Warnowskich. W komplecie zakupiono także konieczny osprzęt i przyczepę podłodziową. Dzięki temu, obszar ten stał się dostępny. Praca jest teraz bardziej komfortowa i bezpieczna do tej pory używano kajaka. Od roku 2015 rozpoczęto prowadzenie monitoringu ichtiofauny na wodach Zalewu Szczecińskiego. Stanowi on uzupełnienie dotychczasowego monitoringu na Zatoce Pomorskiej i jeziorach śródlądowych. Dzięki wsparciu NFOŚiGW możliwy był zakup sprzętu połowowego mieroży oraz profesjonalnej łodzi z silnikiem zaburtowym. Sprzęt ten umożliwia prowadzenie odłowów monitoringowych. Ich efektem jest potwierdzenie licznego występowania w wodach Zalewu Szczecińskiego kozy pospolitej (Cobitis taenia). Jest to gatunek objęty ochroną ścisłą w Polsce, wymieniony w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej programu Natura 2000. Łódka służbowa w O.O. Warnowo, fot. Andrzej Jabłonka Wschód słońca nad jeziorem Czajcze, fot. Andrzej Jabłonka