C Z Ę Ś Ć III PROJEKT ZAŁOśEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W PALIWA GAZOWE MIASTA RUMIA AKTUALIZACJA 2011 Gdańsk 2011
C Z Ę Ś Ć III - SPIS TREŚCI 1. STAN AKTUALNY SYSTEMU GAZOWNICZEGO NA OBSZARZE MIASTA RUMIA...3 1.1 STAN ISTNIEJĄCY SYSTEMU GAZOWNICZEGO... 3 1.3 CHARAKTERYSTYKA ODBIORCÓW GAZU ZIEMNEGO... 4 2. OCENA LOKALNYCH ZASOBÓW I PALIW GAZOWYCH...6 3. OCENA AKTUALNEGO I PERSPEKTYWICZNEGO ZAPOTRZEBOWANIA NA PALIWO GAZOWE DLA MIASTA RUMIA...7 3.1 PODSTAWOWE ZAŁOśENIA... 7 3.2 AKTUALNE I PERSPEKTYWICZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA PALIWA GAZOWE MIASTA... RUMIA NA POTRZEBY BYTOWE... 7 3.3 AKTUALNE I PERSPEKTYWICZNE ZAPOTRZEBOWANIE NA PALIWA GAZOWE MIASTA... RUMIA NA POTRZEBY PRZYGOTOWANIA CIEPŁEJ WODY UśYTKOWEJ... 8 3.4 AKTUALNE I PERSPEKTYWICZNE ZAPOTRZEBOWANIE MIASTA RUMIA NA PALIWA... GAZOWE DLA CELÓW GRZEWCZYCH... 9 3.5 ZESTAWIENIE AKTUALNEGO I PERSPEKTYWICZNEGO ZAPOTRZEBOWANIA WSZYSTKICH.. ODBIORCÓW MIASTA NA PALIWA GAZOWE... 10 4. WPROWADZENIE GOSPODARKI SKOJARZONEJ W OPARCIU O GAZ ZIEMNY...16 5. MOśLIWOŚCI ROZBUDOWY SYSTEMU SIECI GAZOWYCH NA OBSZARZE MIASTA RUMIA...17 5.1 MOśLIWOŚCI ZWIĘKSZENIA DOSTAW GAZU ZIEMNEGO W REJONIE MIASTA RUMIA... 17 5.2 WNIOSKI DOTYCZĄCE POKRYCIA POTRZEB NA PALIWA GAZOWE GMINY RUMIA... 17 2
1. STAN AKTUALNY SYSTEMU GAZOWNICZEGO NA OBSZARZE MIASTA RUMIA 1.1 Stan istniejący systemu gazowniczego Obszar miasta Rumia zasilany jest w gaz ziemny wysokometanowy z krajowego systemu sieci gazowych, wybudowanego w latach 1971 1973, gazociągiem wysokiego ciśnienia (w/c) o średnicy DN 400/300/200 i ciśnieniu nominalnym 6.3 MPa relacji Włocławek-WybrzeŜe. Gazociąg ten na odcinku od Juszkowa k/ Pruszcza Gdańskiego do Wiczlina, gdzie zlokalizowana jest stacja redukcyjno-pomiarowa pierwszego stopnia (SRP-I Wiczlino ), posiada średnicę DN 300, natomiast na odcinku Wiczlino-Rumia-Reda DN 200 z odgałęzieniem do Wejherowa DN 150. Od gazociągu wysokiego ciśnienia gaz ziemny doprowadzony jest do miasta Rumia od strony południowo-zachodniej (od miejscowości ŁęŜyce) gazociągiem średniego ciśnienia (ś/c) o średnicy DN 150. Szczegółowy opis przebiegu trasy gazociągów średniego ciśnienia oraz opis lokalizacji stacji redukcyjno-pomiarowych drugiego stopnia (SRP-II ) przedstawiono w opracowaniach Projekt załoŝeń do planu zaopatrzenia w ciepło miasta Rumia i Projekt załoŝeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Rumia W trakcie budowy jest gazociąg wysokiego ciśnienia DN 500, relacji Włocławek-WybrzeŜe-II, o ciśnieniu nominalnym 8,4 MPa (równoległy do juŝ istniejących gazociągów w/c DN 400/300/200). Zgodnie z deklaracją Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A., przedsiębiorstwo to aktualnie prowadzi prace związane z budową gazociągu wysokiego ciśnienia DN 500 na odcinku Reszki Kosakowo, który będzie przebiegał częściowo przez terem miasta Rumia. Realizacja tej inwestycji poprawi bezpieczeństwo dostawy gazu w całym rejonie północnym woj. pomorskiego. System sieci gazowych średniego i niskiego ciśnienia na terenie miasta Rumia zasilany jest z pięciu stacji redukcyjno-pomiarowych drugiego stopnia (SRP-II ) zlokalizowanych w róŝnych rejonach miasta. W tabeli 1.1 zestawiono stacje redukcyjno-pomiarowe drugiego stopnia zasilające obszar miasta Rumia w gaz ziemny wysokometanowy oraz ich lokalizację. Tabela 1.3.1 L.p. Oznaczenie stacji Lokalizacja Wydajność Rejon bilansowy [Nm 3 /h] (aktualne oznaczenia) 1 SRP II -1 ul. Ceynowy 3000 V 2 SRP II -2 ul. Parkowa 2000 V 3 SRP II -3 ul. Klonowa 2000 III 4 SRP II -4 ul. Ormińskiego 2000 II 5 SRP II -5 ul. Batorego 1500 I Długość sieci gazowej, według danych PSG w Gdańsku, wynosi: sieć gazowa średniego ciśnienia (technologia PE) 11 014 m; sieć gazowa średniego ciśnienia (STAL) 14 555 m; sieć gazowa niskiego ciśnienia (technologia PE) 17 274 m; sieć gazowa niskiego ciśnienia (STAL) 97 852 m. Łączna długość sieci gazowych wynosi 140 694 m. 3
Długość przyłączy wynosi: przyłącza gazowe średniego ciśnienia 1 478 m; przyłącza gazowe niskiego ciśnienia 75 291 m. Łączna długość przyłączy gazowych wynosi 76 770 m. Rozbudową i eksploatacją sieci gazowej średniego (ś/c) i niskiego (n/c) ciśnienia oraz stacji redukcyjno-pomiarowych drugiego stopnia (SRP-II ) na terenie województwa pomorskiego zajmuje się Pomorska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział Pomorski Zakład Gazowniczy w Gdańsku, natomiast na terenie miasta Rumia eksploatacja inrastruktury gazowniczej zajmuje się Pomorska Spółka Gazownictwa w Gdańsku Rejon Gazowniczy Rumia. Obszar działania tego rejonu obejmuje powiaty wejherowski i pucki oraz miasta Gdynię i Sopot. 1.3 Charakterystyka odbiorców gazu ziemnego Największą grupą odbiorców gazu ziemnego przewodowego w mieście Rumia stanowią odbiorcy indywidualni, pobierający gaz ziemny GZ-50 do celów komunalno-bytowych, a takŝe częściowo grzewczych oraz odbiorcy grupy przemysłowo-usługowej, zuŝywającej gaz głównie na ogrzewanie (c.o.) obiektów usługowych i uŝyteczności publicznej, a takŝe na potrzeby grzewcze i technologiczne drobnego przemysłu. W latach 1998 2011 zdecydowanie wzrosła liczba odbiorców gazu ziemnego zlokalizowanych na terenie miasta Rumia i aktualnie wynosi ok. 12,3 tyś. ZuŜycie gazu ziemnego w latach 1998-2005 wzrosło o ponad 13%, natomiast w latach 2005-2010 zuŝycie to wzrosła o ponad 8%. Wzrost liczby odbiorców i zuŝycia gazu ilustruje tabela 1.2. Tabela 1.2. Rok Ilość odbiorców ZuŜycie gazu [tys. m 3 /rok] 1998 6 000 10 400 2005 11 685 11 780 2007-10 756 2008-11 199 2009-11 179 2010 12 300 12 733 Aktualną strukturę odbiorców oraz szacunkową ocenę zuŝycia gazu przez te grupy odbiorców przedstawia tabela 1.3. Tabela 1.3. Kategoria odbiorcy Ilość odbiorców ZuŜycie gazu [tys. m 3 /rok] odbiorcy komunalno-bytowi 12 024 10 745 odbiorcy przemysłowi 46 588 odbiorcy pozostali 230 1 400 4
ZuŜycie gazu ziemnego przez odbiorców zlokalizowanych w gminie Rumia, w latach 2007 2010, w rozbiciu na grupy taryfowe przedstawiono w tabeli 1.4. Tabela 1.4. Grupa taryfowa 2 007 2 008 2 009 2 010 [Nm3/rok] [Nm3/rok] [Nm3/rok] [Nm3/rok] W-1 253 040 298 299 326 101 357 250 W-2 1 486 690 1 850 967 1 832 637 2 439 108 W-3 7 284 447 7 256 057 7 232 697 8 009 344 W-4 413 720 385 964 386 505 458 691 W-5 1 103 065 1 229 022 1 257 123 1 325 796 W-6A 215 078 178 263 143 481 66 532 W-6B 76 495 Łącznie 10 756 040 11 198 572 11 178 544 12 733 216 5
2. OCENA LOKALNYCH ZASOBÓW I PALIW GAZOWYCH Gaz ziemny wysokometanowy W rejon całej aglomeracji trójmiejskiej całość gazu ziemnego (100%) dostarczana jest z krajowego systemu sieci gazowych poprzez gazociąg wysokiego ciśnienia o średnicy DN 400 i ciśnieniu nominalnym 6.3 MPa relacji Włocławek-WybrzeŜe. Aktualnie zapotrzebowanie na paliwa gazowe odbiorców zlokalizowanych na terenie miasta Rumia pokrywane jest w ok. 97,0% z systemu sieci gazowych. Odbiorcom dostarczany jest gaz ziemny wysokometanowy. Pozostały udział tj. ok. 3% przypada na gaz płynny LPG lub gaz płynny mieszany LPBG. Zasoby lokalne paliw gazowych Na terenie miasta Rumia nie występują udokumentowane złoŝa gazu ziemnego wysokometanowego zalegające w tzw. złoŝach konwencjonalnych - nie prowadzi się równieŝ wydobycia tego gazu. NaleŜy podkreślić, Ŝe bardzo prawdopodobne jest występowanie na terenie gminy Rumia gazu ziemnego zalegającego w tzw. złoŝach łupkowych. W ostatnich 2 latach podjęto, na terenie całego województwa pomorskiego, badania nad określeniem wielkości zasobów gazu ziemnego zalegającego w tych złoŝach. Na terenie gminy Rumia nie występują, a takŝe nie są produkowane takie paliwa gazowe jak: gaz koksowniczy; gaz odpadowy wysypiskowy; biogaz. Gaz płynny typu LPG lub LPBG dostarczany jest odbiorcom poprzez kilku dostawców działających na terenie trójmiasta a zaopatrujących się głównie w Rafinerii Gdańskiej. Udział odbiorców gazu płynnego w zaspokojeniu całkowitych potrzeb miasta na paliwa gazowe kształtuje się na poziomie ok. 3,0% i przyjmuje się, Ŝe docelowo udział ten będzie utrzymywał się na podobnym poziomie. Gaz ziemny ze złóŝ łupkowych W roku 20010 rozpoczęto działania związane z oszacowanie zasobów oraz wydobyciem gazu ziemnego z tzw. złóŝ łupkowych. Prace te prowadzą koncerny zagraniczne oraz krajowe przedsiębiorstwo PGNiG. Mapkę ilustrującą ilość i zakres wydanych koncesji na poszukiwanie gazu ze złóŝ łupkowych przedstawiono w załączniku nr.. 6
3. OCENA AKTUALNEGO I PERSPEKTYWICZNEGO ZAPOTRZEBOWANIA NA PALIWO GAZOWE DLA MIASTA RUMIA 3.1 Podstawowe załoŝenia Ocenę sumarycznego zapotrzebowania na paliwa gazowe na cele bytowe (przygotowanie posiłków) dokonano w oparciu o rzeczywiste wskaźniki zuŝycia gazu na potrzeby bytowe. Zapotrzebowanie na paliwa gazowe na cele grzewcze (sezonowe zuŝycie energii na cele grzewcze oraz zapotrzebowanie na moc cieplną) określono zgodnie z wymaganiami określonymi w następujących normach: PN-EN 12831: 2006. Instalacje ogrzewcze w budynkach. Metoda obliczania projektowego obciąŝenia cieplnego. PN-EN ISO 13790: 2009. Energetyczne właściwości uŝytkowe budynków. Obliczanie zu- Ŝycia energii na potrzeby ogrzewania i chłodzenia. Zapotrzebowanie na moc cieplną i energię cieplną na potrzeby przygotowania c.w.u. wyliczano w oparciu o wytyczne Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno uŝytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej (Dz.U. nr 201 z dn. 13.11.2008 r., poz. 1240). Ponadto, do oceny przyjęto, Ŝe: liczba ludności miasta Rumia w latach 2009-2010 wynosi ok. 46 tys.; wskaźnik przyrostu liczby ludności w perspektywie do roku 2025 przyjęto zgodnie z zało- Ŝeniami przedstawionymi w części opracowania dotyczącej zaopatrzenia gminy Rumia w ciepło. Uwzględniono równieŝ typowe wskaźniki gazyfikacji miasta dla kaŝdego celu zuŝycia gazu ziemnego przyjmowane jak w koncepcjach programu gazyfikacji. 3.2 Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe miasta Rumia na potrzeby bytowe Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie mieszkańców miasta Rumia na gaz ziemny dla potrzeb bytowych analizowano przy uwzględnieniu danych dotyczących planowanego przyrostu liczby mieszkańców, przewidywanej rozbudowy systemu sieci gazowych, rozwoju poszczególnych rejonów bilansowych ze szczególnym uwzględnieniem budownictwa mieszkaniowego i inwestycji w sektorze usług i drobnego przemysłu. Do obliczeń przyjęto następujące wielkości zapotrzebowania gazu ziemnego dla celów bytowych: a) V h = 0.00583 Nm³/osoba x godz - wskaźnik zapotrzebowania gazu na osobę w ciągu godz; b) V d = 0.14 Nm³/osoba x dzień - wskaźnik zapotrzebowania gazu na osobę w ciągu dnia; 7
c) V m-c = 4.2 Nm³/osoba x miesiąc - wskaźnik zapotrzebowania gazu na osobę w ciągu miesiąca; d) V a = 51.1 Nm³/osoba x rok - wskaźnik zapotrzebowania gazu na osobę w ciągu roku; Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie mieszkańców miasta na paliwa gazowe w przeliczeniu na gaz ziemny wysokometanowym dla potrzeb bytowych przedstawiono w tabeli 3.2.1. Tabela 3.2.1 Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na gaz ziemny Mieszkalnictwo dla celów bytowych 2010 2015 2025 [tys m 3 /a] [tys m 3 /a] [tys m 3 /a] Budownictwo wielorodzinne 960 980 950 Budownictwo jednorodzinne 1 090 1 110 1 200 Łącznie: 2 050 2 090 2 150 W stosunku do roku 2005 zapotrzebowanie na paliwa gazowe na pokrycie potrzeb bytowych wzrosło o ponad 28%. Roczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe na potrzeby bytowe w perspektywie do roku 2015 praktycznie utrzyma się na tym samym poziomie (wzrost jedynie o ok. 2%) i wyniesie w przeliczeniu na gaz ziemny GZ-50 ok. 2 090 tys. Nm³/rok.. 3.3 Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe miasta Rumia na potrzeby przygotowania ciepłej wody uŝytkowej Zapotrzebowanie na paliwo gazowe do przygotowania ciepłej wody uŝytkowej określono w oparciu o wytyczne zawarte w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 r. Aktualne roczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe dla celów przygotowania ciepłej wody uŝytkowej, w przeliczeniu na gaz ziemny wysokometanowym wynosi około 2 610 tys Nm 3. Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie gminy miejskiej Rumia na paliwa gazowe w przeliczeniu na gaz ziemny wysokometanowym dla potrzeb przygotowania c.w.u. przedstawiono w tabeli 3.3.1. Tabela 3.3.1 Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na gaz ziemny Mieszkalnictwo na potrzeby przygotowania c.w.u. 2010 2015 2025 [tys m 3 /a] [tys m 3 /a] [tys m 3 /a] Budownictwo wielorodzinne 760 760 600 Budownictwo jednorodzinne 1 850 1 750 1 600 Łącznie: 2 610 2 510 2 200 8
W stosunku do roku 2005 zapotrzebowanie na paliwa gazowe na przygotowanie ciepłej wody uŝytkowej utrzymało się praktycznie na tym samym poziomie (obniŝenie o 0,5%). Roczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe (w przeliczeniu na gaz ziemny) na potrzeby przygotowania c.w.u. w perspektywie do roku 2015 obniŝy się o blisko 4% i wyniesie około 2 510 tys. Nm³/rok, natomiast w perspektywie do 2025 roku zapotrzebowanie to obniŝy się o blisko 16% i wyniesie w granicach 2 200 tys. Nm³/rok. 3.4 Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie miasta Rumia na paliwa gazowe dla celów grzewczych Aktualnie, na terenie miasta Rumia, energię cieplną do celów grzewczych uzyskuje się wykorzystując następujące paliwa i źródła energii: paliwa węglowe (ok. 68%), paliwa gazowe (ok. 23 24%), olej opałowy (ok. 2,0 2,5%), odnawialne źródła energii (ok. 1,5%), energię elektryczną i inne (4,5 5,0%). W budownictwie indywidualnym do ogrzewania wykorzystuje się głównie kotły i piece węglowe oraz kotły gazowe. W niewielkim stopniu eksploatowane są indywidualne kotłownie na olej opałowy. Zapotrzebowanie na paliwa gazowe na cele grzewcze (zapotrzebowanie na energię oraz moc cieplną) określono zgodnie z wymaganiami określonymi w następujących normach: PN-EN 12831: 2006. Instalacje ogrzewcze w budynkach. Metoda obliczania projektowego obciąŝenia cieplnego, PN-EN ISO 13790: 2009. Energetyczne właściwości uŝytkowe budynków. Obliczanie zu- Ŝycia energii na potrzeby ogrzewania i chłodzenia. Uwzględniono równieŝ następujące załoŝenia i ograniczenia: przyjęto, w zaleŝności od technologii, roku budowy i rodzaju budynku wielorodzinnego, odpowiednie wskaźniki rocznego zapotrzebowania na energię cieplną do ogrzewania 1 m 2 powierzchni uŝytkowej (mieszkalnej) w granicach 70 220 kwh/m 2 x rok; przyjęto, w zaleŝności od technologii, roku budowy i rodzaju budynku jednorodzinnego, odpowiednie wskaźniki rocznego zapotrzebowania na energię cieplną do ogrzewania 1 m 2 powierzchni uŝytkowej w granicach 80 270 kwh/m 2 x rok; przyjęto, Ŝe średnia powierzchnia ogrzewana jednej posesji wynosi ok. 120 150 m². Perspektywiczne zapotrzebowanie na paliwo gazowe na cele grzewcze określono uwzględniając następujące czynniki: plany rozbudowy na terenie miasta Rumia budownictwa mieszkaniowego jedno i wielorodzinnego; perspektywiczne wskaźniki gazyfikacji dla miasta Rumia przyjęto po uwzględnieniu danych z części cieplnej opracowania opisującej perspektywiczny rozwój budownictwa mieszkaniowego w poszczególnych rejonach bilansowych; plany rozbudowy na terenie miasta infrastruktury przemysłowo-usługowej; 9
koncepcję rozbudowy systemu gazowniczego. PoniŜej w tabeli 3.4.1 przedstawiono wyniki obliczeń aktualnego i perspektywicznego zapotrzebowania na paliwo gazowe dla celów grzewczych, w przeliczeniu na gaz ziemny wysokometanowym. Tabela 3.4.1 Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na gaz ziemny Mieszkalnictwo dla celów grzewczych 2010 2015 2025 [tys m 3 /a] [tys m 3 /a] [tys m 3 /a] Budownictwo wielorodzinne 1 360 1 410 1 200 Budownictwo jednorodzinne 4 730 5 100 5 370 Łącznie: 6 090 6 510 6 570 W stosunku do roku 2005 zapotrzebowanie na paliwa gazowe dla celów grzewczych wzrosło o prawie 4%. Roczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe, w przeliczeniu na gaz ziemny, na potrzeby grzewcze, wynosi blisko 6 090 tys. Nm³. W perspektywie do roku 2015 zapotrzebowanie to wzrośnie o blisko 7% i wyniesie ok. 6 510 tys. Nm³/rok, natomiast w perspektywie do 2025 roku zapotrzebowanie to moŝe wzrosnąć o blisko 8%, tj do ok. 6 570 tys. Nm³/rok. 3.5 Zestawienie aktualnego i perspektywicznego zapotrzebowania wszystkich odbiorców miasta na paliwa gazowe Roczne zapotrzebowanie kotłowni lokalnych na paliwo gazowe na cele c.o. i c.w.u. w okresie sezonu grzewczego obliczono uwzględniając odpowiedni stopień wykorzystania mocy cieplnej, minimalną i średnią temperaturę w okresie sezonu grzewczego oraz sprawność eksploatacyjną kotłowni, która powinna wynosić w granicach 86 90%. Zapotrzebowanie to obliczono dla standardowego sezonu grzewczego (5808 godz.). W obliczeniach aktualnego i perspektywicznego zapotrzebowania wszystkich odbiorców na paliwa gazowe, uwzględniono aktualną tendencję obniŝania się wielkości wskaźnika przeciętnego rocznego zapotrzebowania na ogrzewanie 1 m² powierzchni uŝytkowej lub mieszkalnej (q = kwh/m² x rok), co jest wynikiem szeroko prowadzonych prac termomodernizacyjnych budynków mieszkalnych. W perspektywie kilkunastu lat załoŝono, Ŝe praktycznie wszystkie budynki mieszkalne wielorodzinne zostaną objęte tego rodzaju pracami. Fakt ten przyczyni się niewątpliwie do zmniejszenia się zuŝycia gazu na cele grzewcze w ciągu najbliŝszych 10 15 lat. Warianty gazyfikacji miasta w perspektywie do roku 2025 Uwzględniając wyniki analiz zuŝycia paliw gazowych w okresie lat 2000-2010 naleŝy zakładać, Ŝe gazyfikacja miasta będzie dalej kontynuowana a liczba nowych odbiorców w duŝym stopniu 10
zrekompensuje obniŝenia zuŝycia paliw gazowyc,h wynikłe z faktu termomodernizacji. Dlatego do analizy bilansu perspektywicznego przyjęto jedynie dwa warianty, wyłączając przyjęty w dokumencie z roku 2006, tzw. wariant minimalnego udziału paliwa gazowego. Przyjęte warianty gazyfikacji miasta Rumia: Wariant I (maksymalny udział paliwa gazowego) jest to wariant zakładający maksymalny udział gazu ziemnego w pokryciu potrzeb cieplnych odbiorców. Wariant I zakłada dalszą maksymalną gazyfikację, szczególnie północno-wschodniego i wschodniego obszaru miasta Rumia w oparciu o gaz ziemny dostarczany z krajowego systemu sieci gazowych. Wariant I zakłada, Ŝe wybrane kotłownie lokalne oraz wszystkie obiekty uŝyteczności publicznej (nie zasilane z m.s.c.) będą zasilane gazem ziemnym. ZałoŜono równieŝ moŝliwość budowy 3 4 lokalnych systemów ciepłowniczych zasilanych ze źródeł ciepła, w których kotły gazowe współpracują z blokami energetycznymi pracującymi w układzie skojarzonym. W przypadku budownictwa jednorodzinnego przyjęto, Ŝe ok. 68 72% odbiorców będzie wykorzystywało gaz do celów przygotowania ciepłej wody uŝytkowej, natomiast zdecydowanie wzrośnie liczba indywidualnych odbiorców (55 58%) korzystających z paliwa gazowego dla celów grzewczych (c.o.). Na obszarach nieobjętych gazyfikacją zapotrzebowanie na paliwa gazowe dla celów bytowych i w ograniczonym zakresie na przygotowanie c.w.u., będzie pokryte gazem płynnym LPG i LPBG. Wariant II (optymalny udział paliwa gazowego) jest to wariant zakładający optymalny udział paliwa gazowego w pokryciu potrzeb cieplnych odbiorców. Wariant II zakłada dalszą, optymalną gazyfikację miasta Rumia. Na terenach, na których realizowane będą nowe inwestycje zakłada się moŝliwość budowy 2 3 lokalnych systemów ciepłowniczych zasilanych ze źródeł ciepła współpracujących z blokami energetycznymi pracującymi w układzie skojarzonym. W przypadku budownictwa jednorodzinnego przyjęto, Ŝe ok. 62 64% wszystkich odbiorców ciepła będzie wykorzystywało gaz do celów przygotowania ciepłej wody uŝytkowej (w stosunku do wszystkich odbiorców łącznie będzie to ok. 48%), natomiast 45 49% będzie korzystało z paliwa gazowego dla celów grzewczych (w stosunku do wszystkich odbiorców łącznie będzie to ok. 38%). Na obszarach nieobjętych gazyfikacją zapotrzebowanie na paliwa gazowe dla celów bytowych i w ograniczonym zakresie na przygotowanie c.w.u., będzie pokryte gazem płynnym LPG i LPBG. Zbiorcze zestawienie aktualnego i perspektywicznego rocznego zapotrzebowania na paliwo gazowe przeliczonego na gaz ziemny wysokometanowy oraz maksymalnego zapotrzebowania godzinowego dla odbiorców zlokalizowanych na terenie miasta Rumia, z uwzględnieniem dwóch wariantów zaopatrzenia w paliwa gazowe, przedstawiono w tabeli 3.5.1. Wyniki obliczeń dla wariantu II (optymalnego) ilustruje graficznie rysunek 3.5.1, natomiast rysunek 3.5.2 ilustruje perspektywiczne roczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe w podziale na rejony bilansowe. Dodatkowo dla wariantu optymalnego (wariant II) przedstawiono w tabelach 3.5.2, i 3.5.3 aktualne i perspektywiczne roczne zapotrzebowanie na ciepło obiektów zasilanych gazem oraz roczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe w podziale na rejony bilansowe miasta Rumia. Strukturę aktualnego i perspektywicznego zuŝycia paliwa gazowego według kategorii odbiorców ilustrują rysunki 3.5.3 i 3.5.4. 11
Tabela 3.5.1 Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na paliwo gazowe (przeliczone na gaz ziemny wysokometanowy) dla obszaru miasta Rumia 2005r (*) 2010r 2015r 2020r 2025r Odbiorcy paliwa gazowego godz. max. roczne godz. max. roczne godz. max. roczne godz. max. roczne godz. max. roczne [m3/h] [tys m3/a] [m3/h] [tys m3/a] [m3/h] [tys m3/a] [m3/h] [tys m3/a] [m3/h] [tys m3/a] Wariant I - maksymalny udział paliwa gazowego 1. Obiekty mieszkaniowe 3 688,0 10 084,0 3 967,0 10 745,0 4 437,0 11 834,0 4 469,0 12 071,0 4 347,0 11 900,0 2. Szkoły i obiekty oświatowe 218,0 592,2 164,0 445,0 163,0 442,0 146,0 398,0 141,0 384,0 4. Obliekty uŝyteczności publicznej 103,0 271,6 99,0 259,0 127,0 342,0 153,0 412,0 182,0 492,0 5. Obiekty handlowe i usługowe 116,0 305,7 251,0 697,0 328,0 986,0 373,0 1 085,0 404,0 1 152,0 6. Przemysł lokalny 215,0 628,5 201,0 587,0 293,0 856,0 290,0 847,0 344,0 1 050,0 8. Elektrociepłownie 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 103,0 865,0 102,0 855,0 Łączne zapotrzebowanie miasta 4 340,0 11 882,0 4 682,0 12 733,0 5 348,0 14 460,0 5 534,0 15 678,0 5 520,0 15 833,0 Wariant II - optymalny udział paliwa gazowego 1. Obiekty mieszkaniowe 3 688,0 10 084,0 3 967,0 10 745,0 4 117,0 11 115,0 4 145,0 11 213,0 4 025,0 10 930,0 2. Szkoły i obiekty oświatowe 218,0 592,0 164,0 445,0 163,0 442,0 146,0 398,0 141,0 384,0 4. Obliekty uŝyteczności publicznej 103,0 272,0 99,0 259,0 118,0 311,0 143,0 374,0 170,0 447,0 5. Obiekty handlowe i usługowe 116,0 306,0 251,0 697,0 310,0 857,0 352,0 969,0 381,0 1 047,0 6. Przemysł lokalny 215,0 628,0 201,0 587,0 266,0 778,0 263,0 770,0 313,0 913,0 8. Elektrociepłownie 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 70,0 580,0 70,0 570,0 Łączne zapotrzebowanie miasta 4 340,0 11 882,0 4 682,0 12 733,0 4 974,0 13 503,0 5 119,0 14 304,0 5 100,0 14 291,0 (*) - dla porównania przedstawiono równieŝ dane dotyczące roku 2005 12
14,00 Rys. 3.5.1. Aktualne i perspektywiczne zapotrzebowanie na paliwa gazowe dla wariantu optymalnego - wg. kategorii odbiorców 12,00 10,75 11,83 10,00 mln m3/rok 8,00 6,00 4,00 2,00 0,00 Obiekty mieszkaniowe 0,70 0,78 Szkoły i ob. uŝyt. publicznej 1,84 1,28 Usługi, handel i przemysł 0,00 0,00 Elektrociepłownie 2010 2015 2020 2025 4,0 Rys. 3.5.2. Roczne zapotrzebowanie na paliwa gazowego w perspektywie do roku 2025 3,5 3,0 mln m3 / 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 2 005 2 010 2 015 2 020 2 025 Rejon I Rejon II Rejon III Rejon IV Rejon V EC 13
Tabela 3.5.2 Aktualne zapotrzebowanie obiektów zasilanych gazem na paliwo gazowe (przeliczone na gaz ziemny) dla poszczególnych rejonów bilansowych miasta Rumia dla porównania przedstawiono dane z roku 2005 Zapotrzebowanie na ciepło Zapotrzebowanie na paliwo Rejony bilansowe w paliwie gazowym gazowe w przeliczeniu na GZ-50 [GJ/a] [tys. m3/a] 2005r. 2010r. 2005r. 2010r. Rejon I 97 620 98 530 2 840 2 860 Rejon II 117 240 118 640 3 410 3 450 Rejon III 38 360 43 540 1 120 1 270 Rejon IV 65 770 73 650 1 910 2 140 Rejon V 89 750 103 660 2 610 3 010 Bloki energetyczne łącznie 0 0 0 0 Łącznie: - rejon (bez bloków energetycznych) 408 740 438 020 11 890 12 730 - rejon (z blokami energetycznymi) 408 740 438 020 11 890 12 730 Tabela 3.5.3 Perspektywiczne (lata 2020-2025) zapotrzebowanie obiektów zasilanych gazem na paliwo gazowe (przeliczone na gaz ziemny) dla poszczególnych rejonów bilansowych miasta Rumia tabela ilustruje równieŝ udział bloków energetycznych w bilansie paliwa Zapotrzebowanie na ciepło Zapotrzebowanie na paliwo Rejony bilansowe w paliwie gazowym [GJ/a] gazowe w przeliczeniu na GZ-50 [tys. m3/a] 2020 2025 2020 2025 Rejon I 105 390 104 580 3 060 3 040 Rejon II 114 970 108 390 3 340 3 150 Rejon III 54 350 59 370 1 580 1 730 Rejon IV 86 890 92 030 2 530 2 680 Rejon V 110 510 107 640 3 210 3 130 Bloki energetyczne łącznie 19 830 19 600 580 570 Łącznie: - rejon (bez bloków energetycznych) 472 110 472 010 13 720 13 730 - rejon (z blokami energetycznymi) 491 940 491 610 14 300 14 300 Strukturę aktualnego i perspektywicznego do roku 2025 zuŝycia paliw gazowych w przeliczeniu na gaz ziemny wysokometanowy, dla poszczególnych kategorii odbiorców przedstawiono w tabeli 3.5.1 oraz na rysunkach 3.5.3 i 3.5.4. 14
Rys. 3.5.3. Struktura aktualnego zuŝycia paliwa gazowego [%] wg kategorii odbiorców dla obszaru miasta Rumia - wariant II 2% 3% 5% 5% 16% 20% 49% potrzeby bytowe mieszkalnictwo (c.o.) obiekty uŝyteczności publicznej przemysł lokalny mieszkalnictwo (c.w.u.) szkoły i obiekty oświatowe obiekty handlowe i usługowe Rys. 3.5.4. Struktura perspektywiznego zuŝycia paliwa gazowego wg kategorii odbiorców dla obszaru miasta Rumia - wariant II 3% 7% 6% 4% 15% 3% 15% 47% potrzeby bytowe mieszkalnictwo (c.o.) obiekty uŝyteczności publicznej przemysł lokalny mieszkalnictwo (c.w.u.) szkoły i obiekty oświatowe obiekty handlowe i usługowe bloki energetyczne 15
4. WPROWADZENIE GOSPODARKI SKOJARZONEJ W OPARCIU O GAZ ZIEMNY Bloki energetyczne produkujące energię elektryczną i cieplną w skojarzeniu pozwalają optymalnie wykorzystać paliwo gazowe. Urządzenia te charakteryzują się bardzo wysoką sprawnością przemiany energii chemicznej zawartej w paliwie w energię elektryczną i cieplną. Aktualnie dąŝy się do wprowadzenia lub zwiększenia udziału tych urządzeń w ciepłownictwie, tj. w obiektach średniej i małej mocy cieplnej bazujących na rozwiązaniach konwencjonalnych wykorzystujących zarówno paliwo gazowe jak i miał węglowy. W zakresie małej energetyki gaz ziemny wykorzystuje się aktualnie w układach skojarzonych bazujące na: turbinach gazowych współpracujących z kotłem odzyskowym wodnym lub parowym oraz z moŝliwością dopalania; agregatach kogeneracyjnych pracujących w oparciu o zespoły silników opalanych gazem ziemnym. Wprowadzenie bloków energetycznych na terenie miasta Rumia w perspektywie najbliŝszych 4 6 lat jest bardzo prawdopodobne. Takie rozwiązania powinny być analizowane w przypadku budowy lokalnych systemów ciepłowniczych lub w przypadku rozbudowy wybranych źródeł ciepła zlokalizowanych w rejonach bilansowych np. nr I, III, IV i V. 16
5. MOśLIWOŚCI ROZBUDOWY SYSTEMU SIECI GAZOWYCH NA OBSZARZE MIASTA RUMIA 5.1 MoŜliwości zwiększenia dostaw gazu ziemnego w rejonie miasta Rumia Docelowo źródłem gazu ziemnego w rejonie północnym województwa pomorskiego będzie doprowadzony od strony południowej gazociąg wysokiego ciśnienia relacji Włocławek- WybrzeŜe. Gazociąg ten o średnicy DN 500 i ciśnieniu 8.4 MPa stanowi część systemu gazociągów wysokiego ciśnienia zasilających min. województwo pomorskie. Zabezpieczenie dostaw gazu ziemnego dla miasta Rumia jak równieŝ dla całego rejonu województwa pomorskiego w perspektywie do roku 2025 uzaleŝnione jest od realizacji kilku waŝnych dla rejonu Pomorza inwestycji. Są to następujące inwestycje: 1. Budowa gazociągu wysokiego ciśnienia relacji Wiczlino-Rumia-Reda-Kosakowo o średnicy DN 500. Gazociąg ten jest w trakcie realizacji a przebiegać będzie od Wiczlina w kierunku Rumii i Redy, gdzie na pograniczu obu miasta moŝe zostać zlokalizowana stacja redukcyjno-pomiarowa SRP-I Rumia-Reda i dalej aŝ do zbiornika podziemnego w Kosakowie. Docelowo, ww. gazociąg stanowić będzie podstawowe źródło gazu ziemnego dla aglomeracji trójmiejskiej, rejonu północnego i rejonu południowego woj. pomorskiego. 2. Budowa podziemnych zbiorników retencyjno-wyrównawczych Kosakowo. Inwestycja ta o charakterze strategicznym zapewni bezpieczeństwo energetyczne w zakresie zaopatrzenia w paliwa gazowe praktycznie całego północnego obszaru Polski. Przyjmuje się, Ŝe zbiornik ten będzie głównym źródłem gazu ziemnego dla całego województwa pomorskiego oraz dla trójmiejskiej aglomeracji. Planowane inwestycje rozbudowy systemów gazowych znacznie poprawią warunki dostawy gazu ziemnego do aktualnych i przyszłych odbiorców. W rejonie miasta Rumia praktycznie największymi odbiorcami gazu ziemnego GZ-50 są placówki handlowe centra handlowe CASTORAMA i AUCHEN zlokalizowane w rejonie północnym miasta (rejon nr V). Brak potencjalnych duŝych odbiorców gazu ziemnego powaŝnie obniŝa moŝliwości rozbudowy lokalnych systemów sieci gazowych. 5.2 Wnioski dotyczące pokrycia potrzeb na paliwa gazowe gminy Rumia Zapotrzebowanie odbiorców na paliwa gazowe zostało w kaŝdym przypadku przedstawione w przeliczeniu na gaz ziemny wysokometanowy. 1. Miasto Rumia jest w pełni zgazyfikowane. Miasto zaopatrywane jest w gaz ziemny wysokometanowy poprzez sieć gazową średniego i niskiego ciśnienia. System dystrybucji gazu ziemnego, zgodnie z deklaracja PSG Sp. z o.o. w Gdańsku, jest w dobrym stanie technicznym. System ten jest regularnie monitorowany i modernizowany zgodnie z przyjętym Planem Rozwoju przedsiębiorstwa i harmonogramem prac. 2. Aktualne obliczeniowe zapotrzebowanie odbiorców miasta Rumia na paliwa gazowe dla celów bytowych wynosi w granicach 2 050 tys.nm 3 /rok. W stosunku do roku 2005 zapo- 17
trzebowanie na paliwa gazowe na pokrycie potrzeb bytowych wzrosło o ponad 28%. W perspektywie do roku 2025, zapotrzebowanie to wzrośnie do około. 2 150 tys.nm 3 /rok., w przypadku realizacji wariantu II (optymalnego). 3. Zapotrzebowanie odbiorców miasta Rumia na paliwa gazowe dla celów przygotowania c.w.u. aktualnie wynosi w granicach 2 610 Nm 3 /rok i w stosunku do roku 2005 utrzymało się praktycznie na tym samym poziomie (obniŝenie o 0,5%). W perspektywie do roku 2025, w przypadku realizacji wariantu II, zapotrzebowanie to obniŝy się do poziomu 2 200 tys. Nm 3 /rok. 4. Zapotrzebowanie odbiorców zlokalizowanych na terenie miasta Rumia na paliwa gazowe, dla celów grzewczych, aktualnie wynosi w granicach 6 090 tys. Nm 3 /rok i w stosunku do roku 2005 wzrosło o prawie 4% (5 860 tys. Nm 3 /rok). Do roku 2025 zapotrzebowanie to wzrośnie do wartość ok. 6 570 tys. Nm 3 /rok (w przypadku realizacji wariantu optymalnego) - w dokumentnie z 2006 roku zakładano obniŝenie tego zapotrzebowania do ok. 3 900 Nm 3 /rok. Tak duŝa rozbieŝność w ocenie perspektywicznego zapotrzebowania na paliwa gazowe świadczy o bardzo dynamicznym wzroście zapotrzebowania na gaz ziemny na cele grzewcze, które wynika min z rozwoju sektora budownictwa mieszkaniowego w Rumi. 5. Zapotrzebowanie obliczeniowe łączne (dla celów bytowych, przygotowania c.w.u. i c.o.) obiektów mieszkalnych zlokalizowanych na terenie miasta Rumia na paliwa gazowe wynosi aktualnie 10,75 mln Nm 3 /rok jest to wzrost o 6,6% w stosunku do roku 2006 (10,08 mln Nm 3 /rok). W perspektywie do roku 2025 zapotrzebowanie to wzrośnie nieznacznie do poziomu 10,9 mln Nm 3 /rok (w przypadku realizacji wariantu optymalnego). 6. W przypadku realizacji programu budowy bloków energetycznych opalanych gazem ziemnym, zapotrzebowanie na gaz ziemny wzrośnie o 0,56 0,58 mln Nm 3 /rok. Łączne zapotrzebowanie miasta na gaz ziemny będzie zaleŝne od przyjętego wariantu rozwoju gospodarki skojarzonej na terenie miasta oraz od liczby podłączonych odbiorców do systemu sieci gazowych. 7. Łączne perspektywiczne (rok 2025r) zapotrzebowanie miasta Rumia na paliwa gazowe kształtuje się zaleŝnie od przyjętego wariantu gazyfikacji i przedstawia się w sposób następujący: dla wariantu I (maksymalny udział paliwa gazowego - z budową bloków energetycznych) w granicach.15,70 15,90 mln Nm 3 /rok; dla wariantu II (optymalny udział paliwa gazowego ograniczona budowa bloków energetycznych) w granicach 14,20 14,40 mln Nm 3 /rok. 8. Przepustowość zlokalizowanych na terenie miasta Rumia stacji redukcyjno-pomiarowych drugiego stopnia (SRP-II ) jest wystarczająca dla zabezpieczenia aktualnych i przyszłych potrzeb odbiorców. 9. Przepustowość istniejących na terenie miasta Rumia sieci gazowych średniego i niskiego ciśnienia zapewnia pokrycie zapotrzebowania na gaz ziemny aktualnie podłączonym do systemu gazowego odbiorcom. 10. Rozbudowa systemu sieci gazowych średniego i niskiego napięcia, zgodnie z proponowanymi wariantami powinna: 18
zabezpieczyć potrzeby wynikające z rozwoju budownictwa mieszkaniowego w wydzielonych rejonach miasta; zapewnić moŝliwość podłączenia bloków energetycznych w przypadku realizacji wariantu optymalnego (wariant nr II). 11. Pomorska Spółka Gazownictwa planuje dalszą gazyfikację terenów miasta Rumia. W perspektywie krótkoterminowej PSG realizować będzie budowę sieci gazowej od ulicy Kosynierów w Rumi do ulicy Obwodowej w Redzie. 12. W programach gazyfikacji miasta (szczególnie w przypadku realizacji wariantu II) naleŝy uwzględnić załoŝenia, Ŝe znaczna część większych odbiorców zasilanych z kotłowni lokalnych lub źródeł indywidualnych moŝe zostać podłączona do miejskiego systemu ciepłowniczego (w szczególności w rejonie I i V), jak równieŝ moŝe być zasilana z odnawialnych źródeł energii. 19