Informacja o poziomie bezrobocia w mieście Bielawa na tle powiatu dzierżoniowskiego

Informacja o poziomie bezrobocia w mieście Bielawa na tle powiatu dzierżoniowskiego Materiał na Komisję Budżetu i Finansów Rady Miejskiej Bielawy sierpień 2013 r.

SPIS TREŚCI 1. Poziom bezrobocia rejestrowanego.... 3 1.1. Liczba osób bezrobotnych..... 3 1.2. Stopa bezrobocia..... 4 1.3. Napływ i odpływ osób bezrobotnych.... 6 1.4. Prawo do zasiłku 7 2. Środki finansowe....... 8 2.1. Fundusz Pracy i Europejski Fundusz Społeczny... 8 2.2. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych... 10 3. Bezrobocie w Bielawie.... 11 3.1. Liczba bezrobotnych... 11 3.2. Struktura bezrobocia w Bielawie.. 12 3.3. Osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy 13 4. Instrumenty i usługi rynku pracy w Bielawie na tle powiatu.. 14 4.1. Jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej..... 14 4.2. Refundacje kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy.. 15 4.3. Prace interwencyjne... 16 4.4. Roboty publiczne 16 4.5. Prace społecznie użyteczne 16 4.6. Staże... 18 4.7. Szkolenia w Klubie Pracy.. 18 5. Monitoring zawodów... 19 Strona 2 z 19

1. BEZROBOCIE REJESTROWANE 1.1. LICZBA OSÓB BEZROBOTNYCH Liczba zarejestrowanych bezrobotnych na koniec listopada 2013 r. wyniosła 6 152 osoby, tj.: 137 osób mniej niż w listopadzie 2012 r., 145 osób więcej niż w listopadzie 2011 r., 946 osób mniej niż w listopadzie 2010 r., 1925 osób mniej niż w listopadzie 2009 r., 813 osób mniej niż w listopadzie 2008 r. Na przestrzeni ostatnich lat bezrobocie w powiecie spadło o ponad 4 tys. osób (z 10 518 osób w styczniu 2007 r. do 6 152 osób w listopadzie 2013 r.). Poziom bezrobocia w powiecie dzierżoniowskim wskazuje na jego sezonowość. Bezrobocie szybciej spada w okresach wiosenno-letnich. Okresy jesienno-zimowe wpływają na wzrost liczby osób bezrobotnych. Strona 3 z 19

1.2. STOPA BEZROBOCIA Równocześnie ze spadkiem liczby bezrobotnych obserwuje się dynamiczny spadek stopy bezrobocia 1, która na przestrzeni ostatnich lat obniżyła się do poziomu 19,2% na koniec października 2013 r. 1 Stopa bezrobocia jest to procentowy udział liczby bezrobotnych w liczbie ludności aktywnej zawodowo (tzn. pracującej i bezrobotnej) /źródło: www.stat.gov.pl/gus/ Stopa bezrobocia obliczana jest przez GUS dla: kraju, województw, powiatów. Strona 4 z 19

Na koniec października 2013 r. powiat dzierżoniowski zajmował pod względem stopy bezrobocia: - 13 miejsce w województwie, - 109 miejsce w kraju. Na koniec października 2012 r. powiat dzierżoniowski zajmował pod względem stopy bezrobocia: - 13 miejsce w województwie, - 101 miejsce w kraju. Na koniec października 2011 r. powiat dzierżoniowski zajmował pod względem stopy bezrobocia: - 12 miejsce w województwie, - 101 miejsce w kraju. Strona 5 z 19

1.3. NAPŁYW I ODPŁYW OSÓB BEZROBOTNYCH Mimo spadku poziomu bezrobocia obserwuje się stałą tendencję w napływie osób bezrobotnych. Jest to związane z fluktuacją, sezonowym charakterem bezrobocia i pracą krótkookresową. Wśród wyłączeń z ewidencji osób bezrobotnych w powiecie dzierżoniowskim dominuje odpływ z powodu podjęcia pracy. Wiele osób bezrobotnych zostaje wyłączonych z ewidencji z powodu niepotwierdzenia gotowości do podjęcia pracy, oznacza to, że osoby bezrobotne zarejestrowane w PUP nie stawiają się na wizytę w wyznaczonym terminie oraz nie powiadamia urzędu w ciągu 7 dni o uzasadnionej przyczynie niestawienia się. Strona 6 z 19

1.4. PRAWO DO ZASIŁKU Na koniec listopada 2013 r. w ewidencji PUP zarejestrowanych było 1 369 osób posiadających prawo do zasiłku, tj. o 285 osób mniej niż w 2012 r. i o 201 mniej niż w 2011r. Osoby bezrobotne z Bielawy stanowiły 29 % osób posiadających prawo do zasiłku. Strona 7 z 19

2. ŚRODKI FINANSOWE 2.1. FUNDUSZ PRACY i EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOŁECZNY Środki, jakimi dysponuje Powiatowy Urząd Pracy uzależnione są od ogólnej sytuacji budżetu państwa. Na realizację programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej w 2013 roku otrzymał 5.300,7 tys. zł, co łącznie ze środkami na realizację projektu współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego, na który PUP w Dzierżoniowie pozyskał 4.773,0 tys. zł, stanowi łącznie 10.073,7 tys. zł, tj. o 2323,1 tys. zł więcej niż w 2012 r. i o 980,0 tys. zł więcej niż w 2011r. Wydatki FP przeznaczane są na finansowanie form obligatoryjnych, programów aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych oraz pozostałe wydatki. W latach 2011-2013 dominują wydatki związane z finansowaniem form obligatoryjnych, tj. zasiłków i dodatków aktywizacyjnych. Strona 8 z 19

Pomimo spadku bezrobocia, w porównaniu do lat poprzednich, utrzymuje się podobna tendencja wydatków na dodatki aktywizacyjne. Jest to forma wysoce motywująca do samodzielnego poszukiwania pracy oraz podejmowania zatrudnienia. Dodatek aktywizacyjny to świadczenie przysługujące osobie bezrobotnej zarejestrowanej w powiatowym urzędzie pracy i mającej prawo do zasiłku, która podjęła zatrudnienie lub inną pracę zarobkową. Strona 9 z 19

2.2. PAŃSTWOWY FUNDUSZ REHABILITACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Od 2008 roku przejął zadania Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie z zakresu rehabilitacji zawodowej niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy. W 2013 r. na rehabilitację zawodową osób niepełnosprawnych (bezrobotnych i poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu) Rada Powiatu Dzierżoniowskiego w drodze uchwały przeznaczyła kwotę 75 200 zł, z tego wydano 74 978,44 zł. Powody niewykorzystania środków: wniosek o przyznanie jednorazowo środków na podjęcie działalności gospodarczej zostały złożone na kwotę 29 978,44 zł, zakładano 30 000 zł, nie było konieczności przeprowadzania tylu badań lekarskich, na które w planie wydatków przeznaczono kwotę 200 zł. Niewykorzystane środki w kwocie 221,56 zł oddano do dyspozycji Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie i Ochrony Zdrowia w Dzierżoniowie. Środki PFRON przeznaczono na: rozpoczęcie działalności gospodarczej: 29 978,44 zł 1 osoba z Bielawy, refundacje 45 000 zł 1 osoba Strona 10 z 19

3. BEZROBOCIE W BIELAWIE 3.1. LICZBA BEZROBOTNYCH Strona 11 z 19

3.2. STRUKTURA BEZROBOCIA W BIELAWIE Zarejestrowani bezrobotni - ogółem w tym: Statystyczny bezrobotny (na koniec 2011 i 2012r. oraz na koniec XI 2013r.) XII 2011 XII 2012 XI 2013 powiat m. Bielawa powiat m. Bielawa powiat m. Bielawa 6 191 1 838 6 504 1 839 6 152 1 720 % ogółu bezrobotnych poprzednio pracujący 91,4% 93,4% 92,1% 94,6% 91,4% 94,1% bez prawa do zasiłku 73,1% 74,0% 72,3% 71,3% 77,7% 77,6% mężczyzna 48,6% 48,6% 50,8% 48,4% 50,5% 50,3% Obowiązkowo po 6 miesiącach od rejestracji w PUP, przy współpracy osoby bezrobotnej lub poszukującej pracy z pośrednikiem pracy lub doradcą zawodowym, przygotowywany jest Indywidualny Plan Działania. IPD to osobisty program poszukiwania pracy, który polega na ustaleniu z pozostającym bez pracy szeregu działań dostosowanych do jego sytuacji osobistej i lokalnego rynku pracy. Celem podjętych działań jest zatrudnienie osoby, podjęcie przez nią działalności gospodarczej lub innej pracy zarobkowej. Osoby bezrobotne lub poszukujące pracy zarejestrowane w PUP w Dzierżoniowie są sukcesywnie obejmowane Indywidualnym Planem Działania. W 2013 r. przy współudziale osób bezrobotnych i poszukujących pracy zarejestrowanych w PUP (w tym osób z Bielawy) utworzono 2 375 IPD. Na dzień 30.11.2013 r. IPD realizowało 2 443 osoby bezrobotne i poszukujące pracy zarejestrowane w PUP (w tym osób z Bielawy). Strona 12 z 19

3.3. OSOBY W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY Osoby bezrobotne w szczególnej sytuacji na rynku pracy (% wszystkich zarejestrowanych osób bezrobotnych) XII 2011 XII 2012 XI 2013 powiat m. Bielawa powiat m. Bielawa powiat m. Bielawa Liczba bezrobotnych 6 191 1 838 6 289 1 839 6 152 1 720 w tym: do 25 roku życia 15,2% 13,4% 14,9% 12,3% 14,2% 12,0% którzy ukończyli szkołę wyższą, do 27 roku życia 1,0% 0,5% 0,9% 0,9% 0,8% 1,2% długotrwale bezrobotni 44,2% 45,8% 41,4% 41,9% 45,8% 46,5% kobiety, które nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dziecka 7,0% 7,5% 7,0% 7,6% 7,5% 7,7% powyżej 50 roku życia 29,3% 30,8% 29,2% 31,7% 30,4% 33,5% bez kwalifikacji zawodowych 35,9% 36,5% 34,3% 32,5% 32,1% 28,2% bez doświadczenia zawodowego bez wykształcenia średniego samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia 12,5% 10,1% 12,0% 8,4% 12,0% 9,0% 59,2% 60,6% 59,9% 59,3% 59,7% 60,1% 11,4% 12,6% 11,8% 13,1% 12,9% 15,7% 1,9% 2,2% 2,2% 2,2% 2,3% 2,4% niepełnosprawni 9,7% 10,1% 9,6% 10,4% 9,8% 11,5% Strona 13 z 19

4. INSTRUMENTY I USŁUGI RYNKU PRACY W BIELAWIE NA TLE POWIATU DZIERŻONIOWSKIEGO 4.1. JEDNORAZOWE ŚRODKI NA PODJĘCIE DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Osoby bezrobotne planujące otworzyć własną działalność mogą ubiegać się o jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej (tzw. dotacje ), w tym na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa. Do końca listopada 2013 r. 110 osób z terenu powiatu dzierżoniowskiego zarejestrowanych w PUP jako bezrobotne otworzyło własną działalność gospodarczą w ramach środków otrzymanych z Funduszu Pracy lub Europejskiego Funduszu Społecznego. W tym 32 osób bezrobotnych pochodziło z Bielawy, co stanowi 29 % wszystkich dotacji udzielonych w ramach FP i EFS. Strona 14 z 19

4.2. REFUNDACJE KOSZTÓW WYPOSAŻENIA LUB DOPOSAŻENIA STANOWISKA PRACY DLA SKIEROWANEJ OSOBY BEZROBOTNEJ Pracodawca planujący zatrudnić osobę bezrobotną może skorzystać z refundacji wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy. Refundacja wydatkowana może być w szczególności na zakup środków trwałych, urządzeń, maszyn w tym środków niezbędnych do zapewnienia zgodności stanowiska pracy z przepisami bhp. W 2013 r. w powiecie dzierżoniowskim utworzono 105 stanowisk pracy w ramach refundacji udzielanych z Funduszu Pracy i Europejskiego Funduszu Społecznego. W tym firmy z Bielawy (wg siedziby) utworzyły 38 stanowisk pracy dla skierowanych osób bezrobotnych, co stanowi 36 % wszystkich refundacji. Strona 15 z 19

4.3. PRACE INTERWENCYJNE Prace interwencyjne polegają na refundacji przez urząd pracy części kosztów poniesionych na wynagrodzenia i składki na ubezpieczenie społeczne bezrobotnych zatrudnionych przez pracodawcę. O finansowanie prac interwencyjnych może starać się pracodawca, czyli jednostka organizacyjna, chociażby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, które zatrudniają lub mają zamiar zatrudnić co najmniej jednego pracownika. Do prac interwencyjnych kierowane są osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy. W 2013 r. w powiecie dzierżoniowskim 22 osoby bezrobotne zarejestrowane w PUP uczestniczyły w pracach interwencyjnych w ramach środków FP i EFS. W tej formie nie uczestniczyły osoby z Bielawy. 4.4. ROBOTY PUBLICZNE Organizatorem robót publicznych mogą być: gmina, organizacje pozarządowe, spółki wodne i ich związki. Urząd może ze środków Funduszu Pracy zrefundować organizatorowi robót część kosztów poniesionych na zatrudnienie pracownika. Do robót publicznych kierowane są osoby, które są, zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w szczególnej sytuacji na rynku pracy. W 2013 r. w powiecie dzierżoniowskim 156 osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP zostało zatrudnionych przy robotach publicznych (w tym w ramach uzupełnień) w ramach środków Funduszu Pracy. 12 stanowisk w ramach robót publicznych zostało utworzonych w Bielawie. 4.5. PRACE SPOŁECZNIE UŻYTECZNE Prace społecznie użyteczne oznaczają prace wykonywane przez bezrobotnych bez prawa do zasiłku korzystających ze świadczeń z pomocy społecznej oraz osoby uczestniczące w kontrakcie socjalnym, indywidualnym programie usamodzielniania, lokalnym programie pomocy społecznej lub indywidualnym programie zatrudnienia socjalnego. Organizowane przez gminę w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, organizacjach lub instytucjach statutowo zajmujących się pomocą charytatywną lub na rzecz społeczności lokalnej. W 2013 r. w powiecie dzierżoniowskim 8 osób skorzystało z prac społecznie użytecznych, z tego 3 stanowiska zostały utworzone w Bielawie. Strona 16 z 19

Istnieje możliwość aktywizacji w/w osób na wniosek gminy poprzez zorganizowanie prac społecznie użytecznych na terenie gminy. Zgodnie z ustawą z dnia 20.04.2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy prace społecznie użyteczne oznaczają prace wykonywane przez bezrobotnych bez prawa do zasiłku korzystających ze świadczeń z pomocy społecznej oraz osoby uczestniczące w kontrakcie socjalnym, indywidualnym programie usamodzielniania, lokalnym programie pomocy społecznej lub indywidualnym programie zatrudnienia socjalnego. Organizowane są na wniosek gminy w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, organizacjach lub instytucjach statutowo zajmujących się pomocą charytatywną lub na rzecz społeczności lokalnej. Czas wykonywania prac społecznie użytecznych nie może przekroczyć w tygodniu 10 godzin, a w miesiącu 40 godzin. Starosta refunduje ze środków Funduszu Pracy kwotę wypłaconych świadczeń pieniężnych za wykonanie prac społecznie użytecznych w wysokości 60% minimalnej kwoty świadczenia przysługującej osobie bezrobotnej (łączny koszt gminy dla zorganizowania prac społecznie użytecznych obejmujących okres 6 miesięcy -240 godzin- wyniesie 739,20 zł.). Aktualnie trwają w Sejmie RP prace nad wprowadzeniem w I kwartale 2014r. zmian do ustawy z dnia 20.04.2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Nowelizacja zakłada profilowanie osób zarejestrowanych w PUP, konsekwencją czego będzie zdefiniowanie m.in. osób najbardziej oddalonych od rynku pracy, dla których jedyną formą wsparcia w zakresie aktywizacji zawodowej będzie udział w pracach społecznie użytecznych. W przypadku braku organizacji w 2014r. tej formy wsparcia (bez udziału gminy i OPS organizacja prac społecznie użytecznych jako obligatoryjnego elementu programu aktywizacji i integracji nie jest możliwa) uniemożliwi to PUP aktywizację zawodową w/w. Projekt nowelizacji ustawy z dnia 20.04.2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zakłada także wprowadzenie zmian do ustawy z dnia 12.03.2004r. o pomocy społecznej, w tym m.in. art. 17 ust. 2 pkt 5, zgodnie z którym: do zadań własnych gminy należeć będzie współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechnianiu informacji o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach oraz realizacji Programu Aktywizacja i Integracja, o którym mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Jednocześnie określone zostaną dla osób odmawiających współdziałania z pracownikiem socjalnym lub asystentem rodziny poprzez nieuzasadnioną odmowę podjęcia prac społecznie użytecznych sankcje w postaci możliwości odmowy przyznania świadczenia lub uchylenia/wstrzymania decyzji o przyznaniu świadczenia pieniężnego z pomocy społecznej. Strona 17 z 19

4.6. STAŻE Staż pozwala osobie bezrobotnej nabyć umiejętności praktycznych do wykonywania pracy i powierzonych zadań w miejscu pracy bez nawiązania stosunku pracy z organizatorem stażu. Za okres odbywania stażu uczestnikowi przysługuje stypendium ze środków Funduszu Pracy w wysokości 120% kwoty zasiłku dla bezrobotnych. W 2013 r. w powiecie dzierżoniowskim 355 osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP wzięło udział w stażu w ramach środków Funduszu Pracy lub Europejskiego Funduszu Społecznego. Wśród nich 77 osób pochodziło z Bielawy, co stanowi 21,7 % wszystkich uczestników stażu. 4.7. SZKOLENIA W KLUBIE PRACY Kluby Pracy, działające w Dzierżoniowie i (od 2008 roku) Bielawie, są formą pomocy osobom bezrobotnym i poszukującym pracy w profesjonalnym poruszaniu się po rynku pracy. W klubach organizowane są szkolenia grupowe i konsultacje indywidualne w zakresie autoprezentacji. Uczestnicy mogą, przy wykorzystaniu najnowszych technik audiowizualnych, przygotować się do rozmów z pracodawcą, nauczyć się opracowania dokumentów niezbędnych do podjęcia pracy, m. in. listu motywacyjnego oraz życiorysu zawodowego. Klub Pracy prowadzony jest przez Lidera Klubu Pracy. Do końca listopada 2013 roku w dzierżoniowskim i bielawskim Klubie Pracy zorganizowano szkolenia dla 251 uczestników, w tym dla 126 osób w Klubie Pracy w Bielawie. W 2012r. zorganizowano szkolenia dla 269 uczestników (139 w Bielawie), a w 2011r. zorganizowano 214 szkoleń (101 w Bielawie). Strona 18 z 19

5. BEZROBOTNI W POWIECIE DZIERŻONIOWSKIM WG KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH MONITORING ZAWODÓW [Według Rankingu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w 2013 roku stan na koniec I półrocza 2013 r.] 2 w powiecie dzierżoniowskim Z rankingu ofert pracy zgłoszonych w I półroczu 2012 r. wynika, ze w ciągu ostatnich miesięcy sytuacja na rynku pracy wyraźnie się pogorszyła. Coraz więcej zawodów staje się zawodami nadwyżkowymi. Firmy poszukują mniej pracowników, obok kwalifikacji formalnych istotne dla pracodawcy jest posiadanie przez pracownika doświadczenia oraz umiejętności niezbędnych do wykonywania pracy na danym stanowisku. Ważny jest również wysoki poziom motywacji i zaangażowania w wykonywaniu czynności zawodowych. O zatrudnieniu często decydują posiadane umiejętności społeczne, które są potrzebne w zarządzaniu zespołem czy w relacjach z klientami. Kompetencje takie, jak komunikatywność oraz umiejętność prezentacji pomagają też kandydatowi w promocji własnej osoby podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Oprócz umiejętności miękkich kandydatom do pracy brakuje określenia swoich oczekiwań i potrzeb, a świadomość własnych sukcesów i kompetencji jest szansą na określenie i sprecyzowanie tego co chcę i mogę osiągnąć na rynku pracy. Polscy pracodawcy poszukują przede wszystkim inżynierów, specjalistów branży informatycznej i handlowców, ale istnieje wciąż wiele wakatów dla pracowników fizycznych. W teorii jest to praca nadająca się dla wielu osób, ale w praktyce pracodawcy poszukują osób, które bardzo dobrze znają się na swoim fachu. Największe szanse na pracę mają i będą miały w przyszłości osoby, które potrafią szybko reagować na zmieniające się potrzeby pracodawców; są elastyczne i otwarte na zmiany dokonujące się na lokalnym rynku pracy. Zawody nadwyżkowe Zawody deficytowe 1. Krawiec 1. Monter podzespołów i zespołów elektronicznych 2. Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 2. Opiekun osoby starszej 3. Ślusarz 3. Archiwista zakładowy 4. Piekarz 4. Kierowca samochodu dostawczego 5. Tokarz w metalu 5. Doradca klienta 6. Cukiernik 6. Technolog robót wykończeniowych w budownictwie 7. Murarz 7. Dystrybutor ulotek 8. Ekonomista 8. Inżynier mechanik-maszyny i urządzenia do obróbki metali 9. Fryzjer 9. Spedytor 10. Kucharz małej gastronomii 10. Pracownik ochrony fizycznej bez licencji 11. Mechanik samochodów osobowych 11. Ogrodnik 12. Salowa 12. Operator koparko-ładowarki 13. Dekarz 13. Technik leśnik 14. Spawacz gazowy 14. Kierowca samochodu osobowego 15. Stolarz 15. Brukarz 16. Kasjer handlowy 16. Recepcjonista 17. Sprzątaczka biurowa 17. Operator koparki 18. Pielęgniarka 18. Drwal/pilarz drzew 19. Kontroler jakości wyrobów mechanicznych 19. Tokarz/frezer obrabiarek sterowanych numerycznie 20. Technik informatyk 20. Monter zestrajasz urządzeń elektronicznych 2 Nadwyżkowy taki, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób szukających pracy w tym zawodzie. Deficytowy taki, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób szukających pracy w tym zawodzie. Strona 19 z 19