Związek Zawodowy Celnicy PL Nysa, dnia 05.07.2017r. ZZ Celnicy PL 111-1/17 KOMUNIKAT ZZ CELNICY PL W SPRAWIE EMERYTUR MUNDUROWYCH Uprzejmie informujemy, że w dniu 05.07.2017r. ogłoszono w Dz.U. pod poz.1321 ustawę z dnia 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw Funkcjonariuszom Służby Celnej, którzy zostali mianowani po dniu 14 września 1999 r. lub których stosunek pracy został przekształcony w stosunek służbowy na podstawie art. 22b ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o SC lub art. 99 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o SC, jak również funkcjonariuszom Służby Celno-Skarbowej (SC-S), przysługiwać będzie prawo do świadczeń emerytalnych i rentowych przewidzianych w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym. Tym samym funkcjonariusze celni/obecnie celno-skarbowi, po niemal ćwierć wieku zabiegów środowiska zawodowego, zostali włączeni, do systemu zaopatrzeniowego służb mundurowych. Jest to historyczne wydarzenie, które było możliwe dzięki determinacji większości środowiska zawodowego przy zbieraniu podpisów pod projektem obywatelskim i innym podejmowanym wcześniej i następnie inicjatywom. Warto zapamiętać, że Ministerstwo Finansów do końca opóźniało proces legislacyjny, nawet po przedstawieniu przez resort własnych autorskich poprawek, czego przez długi czas, wszyscy byliśmy świadkami. Dzięki determinacji części środowiska i złożeniu ok. 3500 wniosków do Zakładu Emerytalno-Rentowego i monitów do Marszałka Sejmu RP, uzyskaliśmy ponowne zainteresowanie sprawą trzech resortów, a co za tym idzie także czynników decyzyjnych w Parlamencie RP,
gdzie uzyskaliśmy od Posłów i Senatorów wsparcie i zakończył się czas blokowania procedowania projektu obywatelskiego. Związek pragnie podziękować wszystkim funkcjonariuszom i pracownikom, którzy zaangażowani byli we wszelkie inicjatywy, albowiem to tylko dzięki Wam udało się uchwalić projekt i wpłynąć na MF - niestety tylko w kwestii odstąpienia od blokowania projektu. W kwestii wniesionych niekorzystnych i podtrzymujących nierówność konstytucyjną funkcjonariuszy celnych poprawek ministerialnych, nie uzyskaliśmy niestety w większości sejmowej ani senackiej wsparcia dla propozycji projektu obywatelskiego. Uzyskaliśmy wprawdzie zrozumienie i byliśmy bardzo blisko kompromisu w Senacie, jednak ponownie postawa Ministerstwa Finansów, nie pozwoliła na zawarcie konsensusu. W dniu wejścia w życie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym dla funkcjonariuszy Służby Celnej kryteria będą następujące: I. Funkcjonariuszom SC/ SC-S przyjętym do służby przed 1 stycznia 2013 emerytura mundurowa przysługiwać będzie, jeżeli w dniu zwolnienia będą posiadać 15 lat służby. W odróżnieniu od innych służb mundurowych, w przypadku funkcjonariuszy SC/SC-S dodatkowym warunkiem niezbędnym do uzyskania prawa do tego świadczenia będzie: - ukończenie 55 lat życia oraz - posiadanie w stażu służby, co najmniej 5 lat służby przy wykonywaniu zadań określonych, odpowiednio, w art. 1 ust. 2 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o SC lub w art. 2 ust. 1 pkt 4-6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o SC (tj. przy zadaniach o charakterze policyjnym ) bądź służby w Służbie Celno-Skarbowej. Funkcjonariuszom SC/SC-S, którzy w dniu zwolnienia ze służby, przekształcenia albo wygaśnięcia stosunku służbowego, osiągnęli staż 15 lat służby, w tym co najmniej 5 lat pełnienia służby przy wykonywaniu zadań o charakterze policyjnym, ale nie osiągnęli wieku 55 lat życia, prawo do emerytury będzie przysługiwało w dniu osiągnięcia tego wieku, niezależnie od przyczyny zwolnienia ze służby, wygaśnięcia czy przekształcenia stosunku służbowego. Emerytura wynosić będzie 40% podstawy jej wymiaru za 15 lat służby i wzrastać o 2,6% za każdy kolejny rok służby. Emeryturę podwyższa się tak jak dla funkcjonariuszy pozostałych formacji przyjętych po 1 stycznia 1999r (art. 15a).
II. Funkcjonariuszom przyjętym do służby po raz pierwszy po dniu 31 grudnia 2012 r. emerytura policyjna przysługiwać będzie, jeżeli na dzień zwolnienia ze służby będą mieli ukończone 55 lat życia i będą posiadać co najmniej 25-letni staż służby. Funkcjonariusze, którzy w dniu zwolnienia ze służby legitymować się będą wymaganym stażem służby, jednak nie osiągną wieku 55 lat, nabędą prawo do emerytury w dniu osiągnięcia tego wieku w przypadku gdy zwolnienie ze służby nastąpiło z przyczyn enumeratywnie wskazanych w ustawie. Emerytura policyjna dla tych funkcjonariuszy wynosić będzie 60% podstawy jej wymiaru za 25 lat służby. III Funkcjonariuszom Służby Celnej lub funkcjonariuszom Służby Celno- Skarbowej, którzy zostali zwolnieni ze służby albo których stosunek służbowy został przekształcony albo wygasł w okresie od dnia 3 marca 2015 r. do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, przysługuje prawo do emerytury policyjnej na zasadach określonych w art. 15d lub art. 15e ustawy zmienianej w art. 1 w przypadku, gdy funkcjonariusz Służby Celnej lub funkcjonariusz Służby Celno-Skarbowej, we wskazanym wyżej okresie, spełniał przesłanki do nabycia prawa do emerytury (wiek 55, 15 lat stażu, 5 lat wykonywania tzw. zadań policyjnych) Podstawę wymiaru emerytury funkcjonariuszy SC i SCS (także przyjętych przed 1 stycznia 2013r) stanowić będzie średnie uposażenie należne funkcjonariuszowi przez okres kolejnych 10, wybranych przez niego, lat kalendarzowych. Ustawa zmieniająca przyznaje funkcjonariuszom SC-S zwolnionym ze służby we wskazanych enumeratywnie w ustawie przypadkach, świadczenie pieniężne w wysokości 40% średniego uposażenia danego funkcjonariusza, wypłacane maksymalnie przez okres 12 miesięcy od miesiąca złożenia wniosku o emeryturę policyjną do miesiąca poprzedzającego miesiąc podjęcia wypłaty tej emerytury. Bardzo ważne: Za okres zatrudnienia przed 15 września 1999r. oraz za okres po ucywilnieniu funkcjonariuszom będzie przysługiwała emerytura ZUS (wypłacana obok emerytury mundurowej) Zdaniem prawników z treści art. 12 ustawy o emeryturach mundurowych wynika, że prawa do emerytury policyjnej nie nabędą (stracą) funkcjonariusze, którzy otrzymają wcześniej emeryturę z systemu powszechnego. Aby więc otrzymać emeryturę policyjną najpierw musi zostać ona przyznana, a do ZUS należy wystąpić
później o emeryturę za pozostały okres. Związek wystąpił w tej sprawie z wnioskiem o interpretację bezpośrednio do ZUS, ZER oraz Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Treść uzyskanej odpowiedzi i ostateczne stanowisko zostanie opublikowane niezwłocznie i prosimy o rozwagę i cierpliwość. Jak wynika z przyjętych rozwiązań prawnych Ustawa z dnia 11 maja 2017 wprowadza dla funkcjonariuszy SC/SC-S dodatkowe warunki, które dyskryminują nadal funkcjonariuszy celnych tj: - wprowadza kryterium wykonywanych zadań, - pomija okres zatrudnienia przed 15 września 1999r., chociaż wówczas funkcjonariusze wykonywali te same zadania, - wprowadza kryterium wieku 55 lat dla funkcjonariuszy przyjętych przed 1 stycznia 2013r. Zarówno Komitet Inicjatywy Ustawodawczej jak i Związek kwestionował w procesie legislacyjnym zasadność wprowadzenia dodatkowych warunków. Podejmowane były liczne próby osiągnięcia kompromisu, aż do etapu procedowania ustawy w Senacie. Pomimo zrozumienia i przychylności Posłów i Senatorów stanowisko Ministerstwa uniemożliwiło na dzień dzisiejszy, wdrożenie oczekiwanego przez środowisko pełnego statusu równości z innymi służbami mundurowymi. W związku z powyższym Związek Zawodowy Celnicy PL będzie nadal dążył do zmian, które zniosą lub w istotny sposób zmniejszą dyskryminację funkcjonariuszy celnych. W tym kształcie w jakim została przyjęta ustawa jest w naszej ocenie wadliwa prawnie i tym samym nie rozwiązuje w pełni problematyki zaopatrzeniowego systemu emerytalnego dla funkcjonariuszy celnych. Naszym zdaniem bezcelowe jest wobec tego występowanie w chwili obecnej do Dyrektorów IAS o interpretację ustawy, albowiem już wiemy, że niektóre Wydziały Kadr interpretują prawo do zaopatrzeniowego systemu emerytalnego na podstawie jedynie zapisów w kartach zakresu obowiązków, a wielokrotnie w procesie legislacyjnym było wyjaśniane, że te nader często nie oddają stanu faktycznego przebiegu służby. Wiadomo także, że zakresy obowiązków są i były różne w analogicznych komórkach organizacyjnych Służby Celnej i dotyczyły funkcjonariuszy w bieżącej służbie wykonujących te same czynności/zadania. Monitoring małej części przedmiotowych zakresów pokazuje, że
niestety były one uzależnione od subiektywnych umiejętności osób odpowiedzialnych za rzetelne prowadzenie dokumentacji przebiegu służby i braku nadzoru nad tym procesem. Wiemy, że po wprowadzeniu tzw. wartościowania, anomalie w tym zakresie jeszcze się zwielokrotniły i niejednokrotnie dokumenty nijak się miały do stanu faktycznego w służbie. Dlatego do sprawy nabycia prawa do zaopatrzeniowego systemu emerytalnego należy podchodzić z rozwagą i w sytuacji, gdy to funkcjonariusz uważa, że po 1 stycznia 2018 roku wypełnia przesłanki ustawowe i chce odejść na emeryturę powinien złożyć wniosek. W razie odmowy przysługuje mu droga sądowa i tam będziemy dochodzić swoich praw. W sposób formalny dowiedziemy jaki był stan faktyczny i zakres wypełnianych zadań. Przykładem możliwych nieprawidłowości ze strony pracodawcy są osoby pełniące służbę w OC wewnętrznym, a nie mające w zakresie obowiązków tzw. zadań policyjnych, o których mowa w sentencji wyroku TK. W praktyce czynności weryfikacji zgłoszeń czy fizycznych rewizji celnych są czynnościami stricte kontrolnymi, zapobiegającymi lub zwalczającymi nieprawidłowości w obrocie towarowym z zagranicą itd. Ważny jest zatem stan faktyczny, a nie interpretacje pracodawcy. Związek udostępni pełnomocników procesowych każdemu członkowi Związku, który złoży wniosek o emeryturę na podstawie tej ustawy i zechce dochodzić swoich praw przed Sądem. Zapewniamy, że już podejmujemy kroki, aby zapisy ustawy zmienić w drodze zmian legislacyjnych. Jeżeli to nie nastąpi będziemy również kwestionować w/w przesłanki, tj. wieku 55 lat, okresu naliczania lat służby przed wrześniem 1999 roku i kwestii realizacji tzw. zadań policyjnych w Sądach. Na bieżąco będziemy informować o dalszych działaniach władz statutowych Związku i zapewniamy, że w przedmiotowej sprawie będziemy działać dalej, tak samo jak robiliśmy to w zakończonym na chwilę obecną procesie legislacyjnym. Z poważaniem Sławomir Siwy Przewodniczący ZZ Celnicy PL