Archidiecezjalny program duszpasterski ROK B WSPÓLNOTA Wielki Post Jezus zbawia Komentarze do niedzielnej liturgii słowa Poznań 2015
Środa Popielcowa 18 lutego 2015 Mt 6,1-6.16-18 W tej perykopie Ewangelii Jezus stwarza okazję, by przygotować rachunek sumienia. Warto zadać sobie pytanie dotyczące naszej wiary, tego jak ona wygląda. Czy wszystko to, co dzieje się w moim życiu, wszystkie czyny nawet te najpobożniejsze nie są tylko na pokaz? Czy wszystko to, co jest oddawaniem czci Bogu, nie jest na pokaz? Czy nie szukam w tym wszystkim jakiejś swojej chwały? Czy dostałam już nagrodę, czy czekam na coś większego Bożego? A Ojciec twój, który widzi w ukryciu, odda tobie. I niedziela Wielkiego Postu 22 lutego2015 Mk 1,12-15 Jezusowi nie zależy na niczym innym, tylko na tym, byśmy zostali zbawieni. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię. Dwie niby proste, a zarazem trudne do wykonania rzeczy. Nawrócić się, czyli odmienić swoje życie, zostawić zło i przyjąć Jezusa. Wierzyć w Ewangelię przyjąć Dobrą Nowinę, zaufać Jezusowi i dać się poprowadzić. II niedziela Wielkiego Postu 1 marca 2015 Mk 9,2-10 Rabbi, dobrze, że tu jesteśmy. Radość apostołów z tego cudownego doświadczenia wyraża się w kilku prostych słowach. Na pewno byli przestraszeni zaistniałą sytuacją. Mimo strachu wiedzieli jednak, że przeżywają coś ważnego. Jezus po raz kolejny usłyszał, że jest umiłowanym Synem Ojca, a apostołowie dostali swoisty przykaz słuchania tego, co mówi Syn. Czy w moim życiu słucham Jezusa? III niedziela Wielkiego Postu 8 marca 2015 J 2,13-25 Sam bowiem wiedział, co się kryje w człowieku. Często mówimy, że musimy dowiedzieć się, kim jesteśmy. Zadajemy sobie to pytanie i szukamy w wielu doświadczeniach, nierzadko tych, które nas oddalają od Jezusa. A przecież istnieje o wiele łatwiejszy sposób. Można zapytać Jezusa: Kim jestem? Bo On zna nas najlepiej i wie, co się w nas kryje. 22
IV niedziela Wielkiego Postu 15 marca 2015 J 3,14-21 Kto wierzy w Niego, nie podlega potępieniu. Każdy, kto uwierzy w Jezusa, ma życie wieczne. Dlatego tak często w Ewangelii przeplata się wezwanie: nawracajcie się i wierzcie... Ale czy sama wiara wystarczy? Jezus rozwiewa wątpliwości: Każdy bowiem, kto się dopuszcza nieprawości, nienawidzi światła i nie zbliża się do światła, aby nie potępiono jego uczynków. Jaka jest moja wiara? Czy moja wiara jest martwa? Czy opiera się tylko na słowach, czy robię coś więcej, aby się okazało, że [moje] uczynki są dokonane w Bogu? V niedziela Wielkiego Postu 22 marca 2015 J 12, 20-33 Ziarno, które, wpadłszy w ziemię, obumrze, przynosi plon obfity. Jako chrześcijanie każdego dnia uczymy się, jak żyć bardziej, posiadając siebie mniej. Uczymy się rezygnacji z tego, co ziemskie, z tego, co ludzkie. Spalamy się dla innych, wykonując różnorakie posługi i bezinteresowne gesty. Nie mogliśmy zyskać lepszego przykładu niż sam Jezus, który w swojej bezgranicznej miłości do nas oddał na krzyżu swoje życie. Każdego dnia rezygnował z siebie, swojej chwały tej rozumianej po ludzku, by na koniec ponieść hańbiącą śmierć. A czy my potrafimy zrezygnować z siebie, choćby w jakiejś błahej sprawie, z jakiejś swojej małej przyjemności na rzecz innych? VI niedziela Wielkiego Postu Niedziela Palmowa 29 marca 2015 Mk 14,1-15,47 Najpierw przyjęty w chwale i z okrzykami radości, później zgnębiony, wyszydzony i zabity. W ciągu tak krótkiego okresu taka zmiana nastrojów, poglądów... Na ile jest to zmiana, a na ile udawanie? Czy w moim życiu nie dzieje się tak, że od wielkiej euforii duchowej przechodzę do stanów niewierności i zarzucania Bogu, że Go nie ma, że brakuje mi efektów Jego działania? Czy nie kwestionuję Jego boskości? A jeśli tak, to co na to wpływa? Jezus z godnością przyjmuje każde upokorzenie, mimo ludzkiej słabości zarówno emocjonalnej, której doświadcza w Ogrójcu, jak i tej fizycznej na drodze krzyżowej nie poddaje się, idzie dalej. Na pewną śmierć. Umiera... Jest tylko cisza i brak nadziei. Tak jak wtedy, kiedy uśmiercamy Go w swoim życiu, kiedy odsuwamy Go od siebie. 23
Komentarze do Triduum Paschalnego DZIEŃ I CHRYSTUS UKRZYŻOWANY Msza Wieczerzy Pańskiej Komentarz przed rozpoczęciem liturgii Chrystus zostawił nam jako swój testament polecenie: to czyńcie na moją pamiątkę. Dlatego gromadzimy się pierwszego dnia Świętego Triduum Paschalnego jak uczniowie w Wieczerniku, aby wspólnie wspominać tamte wydarzenia w sakramentalnych znakach. Jezus przychodzi, aby pozostać z nami na zawsze. Jest obecny w znaku naszej wspólnoty, w braterskiej miłości, będącej owocem Jego miłości i ofiary. Do przekazywania tej miłości całemu światu zostaliśmy powołani i wezwani. Komentarz przed Chwała na wysokości Bogu Po czterdziestu dniach Wielkiego Postu zabrzmi za chwilę radosny hymn Chwała na wysokości Bogu jako znak naszego uwielbienia i dziękczynienia za dar Eucharystii. Będzie mu towarzyszył dźwięk dzwonów i dzwonków. Kolejny raz usłyszymy je dopiero podczas wigilii paschalnej (celebracji liturgicznej poprzedzającej Niedzielę Wielkanocną); wtedy tym samym hymnem z jeszcze większą radością złożymy Bogu cześć i dziękczynienie za dar męki i zmartwychwstania Jezusa. Komentarz przed liturgią słowa Jezus przyszedł na świat, aby uwolnić ludzi spod władzy grzechu i śmierci. To, co zostało zapowiedziane przez ustanowienie święta Paschy po wyzwoleniu z niewoli egipskiej, znalazło swoje wypełnienie w męce i zmartwychwstaniu Chrystusa, w męce, która wyzwala nie z niewoli ludzkiej, ale duchowej. To dzięki ofierze Jezusa Chrystusa, dzięki temu, że On do końca nas umiłował, możemy dziś usłyszeć: i wy jesteście czyści. Komentarz przed obrzędem umywania nóg Chrystus, który jest Nauczycielem i Panem, spełnia to, co należy do niewolnika obmywa nogi swoim uczniom. Ukazuje, że przyszedł po to, aby służyć i aby oddać swoje życie, tak za apostołów, jak i za każdego z nas. Za cenę Jego życia zostaliśmy odkupieni i możemy zostać przemienieni. Ta cena zobowiązuje do na- 24
śladowania Chrystusa na wszystkich Jego drogach, aż do ofiarowania swojego życia w postawie bezinteresownej miłości. Komentarz przed przygotowaniem darów Chrześcijanie na całym świecie gromadzą się dzisiaj, aby sprawować żywą pamiątkę ustanowienia Eucharystii. Dzięki niej możemy zostać umocnieni mocą Ciała i Krwi Chrystusa w codziennym pielgrzymowaniu przez życie. Każdy z nas, dzięki obecności Boga w Eucharystii, jest ogarnięty Jego niezwykłą miłością, która prowadzi do spotkania w wieczności i nieustannego radowania się z bycia blisko Tego, który dziś przychodzi pod postaciami chleba i wina. Liturgia męki Pańskiej Komentarz przed rozpoczęciem liturgii W dzisiejszym dniu nie sprawuje się Eucharystii. Tabernakulum jest puste. W centrum uwagi znajduje się nie ołtarz, ale krzyż. To przed Jezusem ukrzyżowanym, którego czcimy i adorujemy, przyklękamy aż do Wigilii Paschalnej. Również dzisiejsza liturgia rozpoczyna się od uczczenia Boga, który dał się przybić do krzyża. Kapłani, padając na twarz przed Panem, błagają o przebaczenie wszystkich naszych grzechów. My, w postawie klęczącej, dołączamy się w milczeniu do tej modlitwy. Komentarz przed liturgią słowa Przez Jezusa, przez Jego miłość aż po krzyż, przychodzi zbawienie wieczne dla wszystkich, którzy Go słuchają. To ostateczne i jedyne rozwiązanie, jedyna droga, jaką pokazał nam Zbawiciel. Tylko miłość ma taką moc, że zwycięża zło i przemienia człowieka poprzez krzyż do chwały zmartwychwstania. Komentarz przed modlitwą powszechną Jezus przychodzi ze swoją miłością do wszystkich, bez wyjątku. Naszym zadaniem jest naśladowanie tej miłości. Dlatego teraz pragniemy objąć swoją modlitwą cały świat. Dzisiejsza modlitwa powszechna ma wyjątkową formę po wypowiedzeniu przez kapłana intencji, obejmujemy w ciszy wszystkie sprawy, które chcemy polecić Bogu. Następnie kapłan wypowiada modlitwę, która kończy się wspólnym Amen. 25
Komentarz przed adoracją krzyża Nie ma innej drogi zbawienia jak tylko przez krzyż. Przed tą tajemnicą przyklękamy dzisiaj w pokorze, adorując Jezusa, który wziął na siebie nasze grzechy i aby je zgładzić złożył swoje życie w ofierze. Przez trzykrotne przyklęknięcie w trakcie wypowiadania słów: Pójdźmy z pokłonem wyrażamy dziękczynienie i uwielbienie za wielki dar odkupienia. Komentarz przed procesją do grobu Pańskiego Po zdjęciu z krzyża ciało Jezusa zostało złożone w grobie, przy którym postawiono straż. Wspominając te wydarzenia i my za chwilę udamy się w procesji do ołtarza adoracji, gdzie zostanie wystawiony Najświętszy Sakrament. My również możemy pozostać przy naszym Panu złożonym w grobie, adorując Go i czuwając na modlitwie. DZIEŃ II CHRYSTUS POGRZEBANY DZIEŃ III CHRYSTUS ZMARTWYCHWSTAŁY Wigilia Paschalna Komentarz przed rozpoczęciem liturgii Już w pierwszych wiekach chrześcijaństwa przygotowanie do święta Zmartwychwstania koncentrowało się wokół czuwania na modlitwie, śpiewach i słuchaniu słowa Bożego. Nasze życie jest nieustannym oczekiwaniem na powtórne przyjście Pana. Dlatego wspominając pierwsze przyjście Jezusa, zakończone śmiercią i zmartwychwstaniem, oczekujemy jednocześnie Jego powtórnego przyjścia, które zapowiedział. Komentarz przed obrzędem światła Za chwilę kapłan poświęci rozpalony na zewnątrz ogień, a następnie zapali od niego paschał, który jest symbolem Jezusa Zmartwychwstałego. Dla podkreślenia tego faktu kapłan wyżłobi na paschale znak krzyża, pierwszą i ostatnią literę alfabetu greckiego: alfę i omegę oraz cztery cyfry bieżącego roku. Następnie z ciemności wejdziemy do kościoła za światłem Chrystusa, które pierwszy raz otrzymaliśmy na chrzcie świętym. 26
Komentarz przed orędziem paschalnym Przed wiekami Bóg wyprowadził naród wybrany z niewoli egipskiej i prowadził go przez pustynię do ziemi obiecanej. Izraelici podążali tam za słupem ognia. My wszyscy, od dnia naszego chrztu, pielgrzymujemy do niebieskiej ojczyzny za Chrystusem Zmartwychwstałym. W tym duchu orędzie paschalne zwiastuje nam Wielką Noc Noc Paschy, przejścia Chrystusa ze śmierci do życia. Komentarz przed liturgią słowa Rozpoczyna się liturgia słowa. Dzisiaj jest ona bogatsza niż zwykle. Obejmuje siedem czytań ze Starego Testamentu, jedno z Nowego Testamentu i Ewangelię. Kościół chce nam przypomnieć, wspominając różne wydarzenia historii zbawienia, jak bardzo była potrzebna interwencja samego Boga w Jezusie Chrystusie i w jaki sposób się dokonała. Bóg nie zostawia nas samych na drodze życia, ale pośród nas żyje i działa. Tak jak wyprowadził lud wybrany z Egiptu, tak i nas nieustannie wyprowadza z niewoli grzechu przez śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa. Komentarz przed Chwała na wysokości Bogu Dobiegły już końca czytania ze Starego Testamentu. Ich pełny sens odsłonił się wraz z przyjściem Chrystusa. Jego światło wskazuje nam drogę i nas prowadzi. Zapalone przy ołtarzu świece oznaczają, że nasza świąteczna radość sięga szczytu. Przy dźwięku dzwonów i dzwonków będziemy wielbić Boga, śpiewając hymn radości ku Jego chwale. Komentarz przed liturgią chrzcielną Woda jest istotnym elementem, potrzebnym do życia, dlatego stanowi ona symbol życia nadprzyrodzonego. Obmyci wodą chrztu świętego narodziliśmy się do nowego życia, życia które trwa wiecznie. Dzisiejszej nocy pragniemy odnowić nasze przymierze z Bogiem, zapoczątkowane na chrzcie świętym. Komentarz przed procesją rezurekcyjną Pokrzepieni Eucharystią idziemy z radością, ogłaszając całemu światu tryumf życia nad śmiercią i szatanem. Przez uczestnictwo w procesji okazujemy naszą wolę pójścia za zmartwychwstałym Chrystusem we wszystkich okolicznościach życia, abyśmy mogli stać się uczestnikami chwały Pana w niebie. 27
Msza w dzień Komentarz przed rozpoczęciem liturgii Pełni radości i wesela zgromadziliśmy się wokół Chrystusowego ołtarza, by świętować w liturgii Jego zmartwychwstanie. To On, skruszywszy więzy śmierci, jako zwycięzca wyszedł z otchłani. Jezus naprawdę zmartwychwstał. W tym szczególnym dniu gromadzimy się na Eucharystii, aby oddać cześć naszemu Odkupicielowi. Komentarz przed liturgią słowa Chrystus prawdziwie zmartwychwstał i ukazał się uczniom. Świadectwo tego zbawczego wydarzenia odnajdujemy w słowie Bożym, które dzisiaj w sposób szczególny jest przepełnione radością i nadzieją płynącą z pustego grobu Chrystusa. Niech w święto radosne Paschalnej Ofiary / Składają jej wierni uwielbień swych dary. / Odkupił swe owce Baranek bez skazy, / Pojednał nas z Ojcem i zmył grzechów zmazy. Tymi słowami pragniemy uczcić naszego Pana, który jak baranek został zabity, aby każdy z nas mógł żyć. 28