ZZAAŁŁOOEENNI IAA DDOO PPLLAANNUU ZZAAOOPPAATTRRZZEENNI IAA W CCI IEEPPŁŁOO,,, EENNEERRGGI I EELLEEKKTTRRYYCCZZNN I PPAALLI IWAA GGAAZZOOWEE MIAASSTTAA RRZZEESSZZÓÓW
W-544.01 1 Spis treci: 1.1 Uwagi ogólne...2 1.1.1 ZAKRES OPRACOWANIA...2 1.1.2 INNE UWARUNKOWANIA USTAWOWE...4 1.2 Projekt załoe cz definicyjna...5 1.3 Główne cele Projektu załoe...10 1.3.1 SPOSÓB PODEJCIA DO ANALIZY POSZCZEGÓLNYCH NONIKÓW ORAZ SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH...11 1.3.2 DANE WEJCIOWE ZWIZANE Z WYKONYWANIEM OPRACOWANIA...14 1.4 Ogólny opis Miasta...16 1.4.1 POŁOENIE, GMINY SSIEDNIE...16 1.4.2 DANE CHARAKTERYSTYCZNE...17 1.4.3 LUDNO...20 1.4.4 CHARAKTERYSTYKA ISTNIEJCEGO BUDOWNICTWA...22 1.4.5 STAN ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA W GMINIE...24 1.4.6 ZAKRES WSPÓŁPRACY Z INNYMI GMINAMI...28 Załczniki do rozdziału: 1) Zakres współpracy z ssiednimi Gminami
W-544.01 2 1.1 Uwagi ogólne 1.1.1 Zakres opracowania Zakres ten wynikał z: 1. ustawy z dnia 10.04.1997r. - Prawo energetyczne (tekst jednolity Dz. U. z 2003r. Nr 153, poz. 1504 z póniejszymi zmianami), 2. umowy zawartej midzy Prezydentem Miasta Rzeszowaa wykonawc opracowania Biurem Studiów, Projektów i Realizacji Energoprojekt Katowice S.A. Art. 19 punkt 3 Prawa energetycznego stanowi: Projekt załoe powinien okrela: 1) ocen stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energi elektryczn i paliwa gazowe, 2) przedsiwzicia racjonalizujce uytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych, 3) moliwoci wykorzystania istniejcych nadwyek i lokalnych zasobów paliw i energii z uwzgldnieniem energii elektrycznej i ciepła wytwarzanych w odnawialnych ródłach energii, energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła oraz zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych, 4) zakres współpracy z innymi gminami. Tematyka ta została ujta w rozdziałach niniejszego opracowania. Wykonanie Załoe... wymaga współpracy midzy gmin a przedsibiorstwami energetycznymi. Zakres tej współpracy okrela 4 punkt Art. 19 Prawa energetycznego, który mówi: Przedsibiorstwa energetyczne udostpniaj nieodpłatnie wójtowi gminy (burmistrzowi, prezydentowi miasta) plany, o których mowa w art. 16 ust.1, w zakresie dotyczcym terenu tej gminy oraz propozycje niezbdne do opracowania projektu załoe.
W-544.01 3 Przywołany art. 16 mówi o obowizku wykonania przez przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si przesyłaniem i dystrybucj paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła Planów rozwoju - uwzgldniajcych plany miejscowe zagospodarowania przestrzennego gminy albo kierunki okrelone w studium uwarunkowa i zagospodarowania przestrzennego gminy. Plany rozwoju przedsibiorstw elektroenergetycznych i gazowniczych podlegaj uzgodnieniu z Prezesem Urzdu Regulacji Energetyki.
W-544.01 4 1.1.2 Inne uwarunkowania ustawowe Ustawa o samorzdzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001r. nr 142 poz. 1591 z póniejszymi zmianami) nakłada na gminy obowizek zabezpieczenia zbiorowych potrzeb ich mieszka ców. Art. 7 punkt 1, podpunkt 3 wymienionej ustawy po uwzgldnieniu zmian wprowadzonych ustawami: Dz. U. 96 nr 132 poz. 622 oraz Dz. U. 98 nr 162 poz.1126 brzmi: Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty naley do zada własnych gminy. W szczególnoci zadania własne obejmuj sprawy wodocigów i zaopatrzenia w wod, kanalizacji, usuwania i oczyszczania cieków komunalnych, utrzymania czystoci i porzdku oraz urzdze sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energi elektryczn i ciepln oraz gaz. Ustawa kompetencyjna z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw okrelajcych kompetencje organów administracji publicznej w zwizku z reform ustrojow pa stwa (Dz. U. 98. nr 106 poz. 668) wprowadziła do Prawa Energetycznego zmiany, które umoliwiły gminom wywizanie si z obowizków nałoonych na nie poprzez ustaw o samorzdzie gminnym. Po wprowadzeniu zmian art. 18 pkt. 1 Prawa Energetycznego otrzymał brzmienie: Do zada własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energi elektryczn, ciepło i paliwa gazowe naley: 1) planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energi elektryczn i paliwa gazowe na obszarze gminy, 2) planowanie owietlenia miejsc publicznych i dróg znajdujcych si na terenie gminy, 3) finansowanie owietlenia ulic, placów i dróg, znajdujcych si na terenie gminy. Przepisy punkt 2 i 3 nie maj zastosowania do autostrad i dróg ekspresowych w rozumieniu przepisów o autostradach płatnych.
W-544.01 5 1.2 Projekt załoe cz definicyjna Zgodnie z informacjami zawartymi w rozdziale 1.2 do zada własnych gminy przypomnijmy naley midzy innymi: :... planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energi elektryczn i paliwa gazowe na obszarze gminy zachodzi wic pytanie w jaki sposób Gmina winna realizowa ten ustawowy obowizek. Ustawa Prawo energetyczne precyzuje sposób realizacji tego zadania poprzez dwie płaszczyzny: planowanie opracowanie Projektu załoe do planu zaopatrzenia w ciepło, energi elektryczn i paliwa gazowe realizacj czyli opracowanie Projektu planu zaopatrzenia w ciepło energi elektryczn i paliwa gazowe Naley w tym miejscu zwróci szczególn uwag na rónic pomidzy tymi dwoma dokumentami. Otó Projekt załoe jest opracowaniem, którego zakres, czas funkcjonowania oraz charakter przypominaj struktur opracowania planistycznego to jest dokumentu, który wyznacza kierunki działania i podaje alternatywne sposoby ich realizacji, czasem wskazujc optymalne rozwizanie techniczne jeeli dane zadanie przewidziane jest do realizacji w najbliszym okresie czasu tj. około trzech lat. Naley pamita, e Miasto nie jest włacicielem systemów energetycznych i nie ma bezporedniego wpływu na wybór sposobu realizacji zadania od strony technicznej. Zadanie to spoczywa bezporednio na przedsibiorstwach energetycznych zgodnie z Art. 16 ust.1 Prawa energetycznego, który stanowi: Przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si przesyłaniem i dystrybucj paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła sporzdzaj dla obszaru swojego działania plany rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na paliwa gazowe, energi elektryczn lub ciepło, uwzgldniajc miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego albo kierunki rozwoju gminy okrelone w studium uwarunkowa i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. i dalej w ustpie 5: W celu racjonalizacji przedsiwzi inwestycyjnych przy sporzdzaniu planów, o których mowa w ust. 1, przedsibiorstwa energetyczne zajmujce si przesyłaniem i dystrybucj paliw gazowych,
W-544.01 6 energii elektrycznej lub ciepła s obowizane współpracowa z przyłczonymi podmiotami oraz gminami, na których obszarze przedsibiorstwa te prowadz działalno gospodarcz. Współpraca powinna polega w szczególnoci na: 1. przekazywaniu przyłczonym podmiotom informacji o planowanych przedsiwziciach w takim zakresie, w jakim przedsiwzicia te bd miały wpływ na prac urzdze przyłczonych do sieci albo na zmian warunków przyłczenia lub dostawy energii elektrycznej, paliw gazowych lub ciepła, zapewnieniu spójnoci midzy planami przedsibiorstw energetycznych a załoeniami i planami, o których mowa w art. 19 i 20. Bardzo istotny jest punk 2 ust. 5, który pozwala Urzdowi Miasta na sprawowanie nadzoru nad wprowadzaniem przez poszczególne przedsibiorstwa energetyczne zada zawartych w Projekcie załoe do swoich Planów rozwoju. Widzimy wic, e ustawa Prawo energetyczne wprowadza cisły podział obowizku w zakresie systemów energetycznych: Urzd Miasta wykonujc Projekt załoe planuje rozwój systemów energetycznych w okrelonych okresach bilansowych, Przedsibiorstwa energetyczne opracowuj sposób wykonania zadania w Planie rozwoju i realizuj je w załoonym okresie. Potwierdzeniem słusznoci takiego podejcia jest wymagany Prawem energetycznym zakres Planu rozwoju. I tak zgodnie z Art.16 ust.5 Plan rozwoju powinien zawiera nastpujce elementy: 1) przewidywany zakres dostarczania paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, 2) przedsiwzicia w zakresie modernizacji, rozbudowy albo budowy sieci oraz ewentualnych nowych ródeł paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, w tym ródeł niekonwencjonalnych i odnawialnych, 2a) przedsiwzicia w zakresie modernizacji, rozbudowy lub budowy połcze z systemami gazowymi, albo systemami elektroenergetycznymi innych pastw. 3) przedsiwzicia racjonalizujce zuycie paliw i energii u odbiorców, 4) przewidywany sposób finansowania inwestycji, 5) przewidywane przychody niezbdne do realizacji planów, 6) przewidywany harmonogram realizacji inwestycji.
W-544.01 7 Powysze zapisy dowodz jasno, e Plany rozwoju wykonywane przez przedsibiorstwa energetyczne stanowi zbiór zada inwestycyjno-modernizacyjnych przyjtych do realizacji w okrelonym czasie. S wic Plany rozwoju logicznym nastpstwem opracowanego przez Urzd Miasta Projektu załoe, który po uchwaleniu przez Rad Miasta staje si Załoeniami do planu. Tak wic nie naley traktowa Art. 19 pkt. 4, który mówi, e Przedsibiorstwa energetyczne udostpniaj nieodpłatnie wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) plany, o których mowa w art. 16 ust. 1, w zakresie dotyczcym terenu tej gminy oraz propozycje niezbdne do opracowania projektu załoe jako koniecznoci zachowania przez Gmin spójnoci z planami rozwojowymi poszczególnych przedsibiorstw energetycznych a jedynie jako materiał na bazie którego Gmina wykonuje Projekt załoe do planu zaopatrzenia w ciepło, energi elektryczn i paliwa gazowe. Taki sposób rozumienia powyszych zapisów jest zgodny z zapisami Prawa energetycznego, które w Art. 20 ust. 1 jednoznacznie wskazuj kiedy zachodzi konieczno wykonania Projektu planu : W przypadku gdy plany przedsibiorstw energetycznych nie zapewniaj realizacji załoe, o których mowa w art. 19 ust. 8, wójt (burmistrz, prezydent miasta) opracowuje projekt planu zaopatrzenia w ciepło, energi elektryczn i paliwa gazowe, dla obszaru gminy lub jej czci. Projekt planu opracowywany jest na podstawie uchwalonych przez rad tej gminy załoe i winien by z nim zgodny. Pamitajmy jednak, e powyszy artykuł mówi o koniecznoci wykonania Projektu planu w cile okrelonej sytuacji, co oczywicie umoliwia wykonanie tego opracowania przez Miasto w przypadku zaistnienia takiej okolicznoci. Zakres Projektu planu zgodnie z Art. 20 ust. 2 powinien obejmowa: 1) propozycje w zakresie rozwoju i modernizacji poszczególnych systemów zaopatrzenia w ciepło, energi elektryczn i paliwa gazowe, wraz z uzasadnieniem ekonomicznym, 1a) propozycje w zakresie wykorzystania odnawialnych ródeł energii, 2) harmonogram realizacji zada, 3) przewidywane koszty realizacji proponowanych przedsiwzi oraz ródło ich finansowania.
W-544.01 8 W zwizku z obowizkiem jaki spoczywa na Gminie tj: planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energi elektryczn i paliwa gazowe na obszarze gminy, (Art.18 ust. 1 pkt. 1 Prawa energetycznego moliwe jest przystpienie do wykonywania Projektu planu gdy: 1) zagroone jest bezpiecze stwo energetyczne Miasta, a przewidywane przez przedsibiorstwa energetyczne zamierzenia modernizacyjno-inwestycyjne nie wpłyn na jego popraw, 2) Miasto chce realizowa własn polityk w zakresie rozwoju systemów energetycznych (np. gazyfikacja wybranego obszaru, bd budowa nowych ródeł ciepła i energii elektrycznej) Schemat blokowy sposobu funkcjonowania rozwoju systemów energetycznych na terenie Gminy przedstawia poniszy schemat blokowy
W-544.01 9
W-544.01 10 1.3 Główne cele Projektu załoe Załoenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energi elektryczn i paliwo gazowe to dokument, który na poziomie strategicznym okrela i precyzuje polityk energetyczn gminy. Zawiera on pełn charakterystyk gminy w zakresie ródeł zasilania, sieci przesyłowych i instalacji odbiorczych wraz z bilansem zuycia energii i paliw. Innymi słowy jest to dokument okrelajcy w załoonym okresie, potrzeby energetyczne gminy oraz moliwoci i sposób ich pokrycia. Główne cele Załoe : 1) Ocena stanu bezpiecze stwa energetycznego gminy w zakresie stanu istniejcego jak równie perspektywy bilansowej, 2) dostosowanie planów rozwoju przedsibiorstw energetycznych do strategii rozwoju społeczno-gospodarczego gminy, 3) rozwój konkurencji na rynku energii, 4) zaproponowanie optymalnego modelu pokrycia potrzeb energetycznych na terenie gminy, 5) zapewnienie odbiorcom energii dostpnoci usług energetycznych i ich racjonalnej ceny, 6) minimalizacji kosztów usług energetycznych, 7) zapewnienie zgodnoci rozwoju energetycznego gminy z Polityk energetyczn Polski 8) stworzenie warunków dla pełnego rozwoju gospodarki skojarzonej, oraz wykorzystanie paliw odnawialnych 9) poprawy stanu rodowiska naturalnego 10) lepsze zdefiniowanie przedsibiorstwom energetycznym przyszłego, lokalnego rynku energii, uwiarygodnienia popytu na energi, a co za tym idzie uniknicie nietrafionych inwestycji w zakresie wytwarzania, przesyłu i dystrybucji energii
W-544.01 11 1.3.1 Sposób podejcia do analizy poszczególnych noników oraz systemów energetycznych Zaopatrzenie w ciepło, system ciepłowniczy 1. Systemy ciepłownicze były analizowane od poziomu ródeł ciepła do poziomu budynków zasilanych z systemu. Przeanalizowano zasilanie rejonów miasta z systemów ciepłowniczych zasilanych z nastpujcych ródeł: EC Rzeszów S.A. EC WSK Sp. z o.o. 2. Generalnie systemy ciepłownicze musz rozwizywa obecnie szereg problemów. Nowe uwarunkowania ekonomiczne, jak równie zaostrzone wymagania ekologiczne, pojawienie si konkurencji ze strony ogrzewania gazowego, zmniejszanie si zuycia ciepła przez odbiorców stwarzaj trudn sytuacj w funkcjonowaniu techniczno ekonomicznym systemów. Dalsze zmniejszanie sprzeday moe sytuacj jeszcze bardziej pogorszy. Tymczasem zdecydowana wikszo odbiorców ciepła z systemu, jest z nim na stałe zwizana i nie ma moliwoci przejcia na alternatywny sposób ogrzewania.
W-544.01 12 Zaopatrzenie w energi elektryczn - system elektroenergetyczny 1. System elektroenergetyczny był analizowany od poziomu linii wysokiego napicia, poprzez GPZ ty, linie redniego napicia, do poziomu stacji transformatorowych. 2. Zapotrzebowanie na energi elektryczn do celów grzewczych jest w ograniczonym stopniu konkurencyjne w stosunku do pozostałych noników energetycznych. Obszarami konkurencji jest ogrzewanie elektryczne w indywidualnych mieszkaniach (rzadko w domkach jednorodzinnych), przygotowanie ciepłej wody uytkowej (konkurencja w stosunku do gazu), przygotowanie posiłków (piecyki elektryczne konkurencja w stosunku do gazu). Jednake z punktu widzenia bilansowania pozostałych noników energetycznych wpływ energii elektrycznej jest niewielki. 3. W odrónieniu od potrzeb grzewczych, które generalnie nie maj tendencji do wikszych zmian (z jednej strony nowe budynki, z drugiej działania termorenowacyjne), zapotrzebowanie na energi elektryczn szczególnie w zakresie mieszkalnictwa ronie - z uwagi na zwikszajc si ilo urzdze elektrycznych. Zaopatrzenie w paliwa gazowe - system gazowniczy 1. System gazowniczy był analizowany od poziomu zasilania obszaru miasta gazem wysokocinieniowym poprzez stacje redukcyjne I, sieci redniego cinienia do poziomu stacji redukcyjnych II stopnia i sieci niskiego cinienia. 2. Zapotrzebowanie na gaz systematycznie ronie. W zakresie ogrzewania gaz zastpuje indywidualne ogrzewanie wglowe jak równie lokalne kotłownie wglowe konkurujc zarówno z systemem ciepłowniczym jak i paliwem olejowym. Uwagi do bilansowania zapotrzebowania dla horyzontu czasowego 2015 1. W ramach okrelania zmian zapotrzebowania w stosunku do sytuacji aktualnej uwzgldniano tereny pod nowe budownictwo okrelone w Studium Uwarunkowa i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego oraz informacje uzyskane w Urzdzie Miejskim.
W-544.01 13 2. Przy okrelaniu zmian w bilansach zapotrzebowania uwzgldniono prognozy podane przez wiksze zakłady ankietowane w ramach wykonywanych Załoe. 3. Podane w Załoeniach bilanse maj okrelony stopie dokładnoci moliwy do uzyskania na obecnym etapie rozeznania. Dotycz one poszczególnych terenów jak i obszaru miasta. Daj podstaw do oceny czy nie wystpuj zagroenia ze strony systemów dosyłowych do miasta z uwagi na ich okrelone zdolnoci przesyłowe.
W-544.01 14 1.3.2 Dane wejciowe zwizane z wykonywaniem opracowania 1.3.2.1 Urzdy, instytucje, których materiały stanowiły dane wejciowe do opracowania Urzd Miasta Rzeszowa, 35-064 Rzeszów, Rynek 1 (dane wejciowe do projektu stan istniejcy), Miejskie Przedsibiorstwo Energetyki Cieplnej Rzeszowskiej Gospodarki komunalnej Sp. z o.o., 35-051 Rzeszów, ul. Staszica 24, Elektrociepłownia Rzeszów S.A., 35-959 Rzeszów, ul. Ciepłownicza 8, WSK PZL Rzeszów, 35-078 Rzeszów, ul Hetma ska 120, Rzeszowska Spółdzielnia Mieszkaniowa, 35-959 Rzeszów, ul. Gałziowskiego 6, Młodzieowa Spółdzielnia Mieszkaniowa Metalowiec, 35-326 Rzeszów, ul. Graniczna 6, Rzeszowska Gospodarka Komunalna Sp. z o.o., Oddział Miejski Zarzd Budynków Mieszkalnych, 35-025 Rzeszów, ul. Płk. L. Lisa-Kuli 13A, Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko Własnociowa, 35-326 Rzeszów, ul. Rejtana 47, Spółdzielnia Mieszkaniowa Nowe Miasto, 35-309 Rzeszów, ul. Podwisłocze 6, Spółdzielnia Mieszkaniowa Projektant, 35-061 Rzeszów, ul. Słoneczna 2, PGNIG S.A. Karpacka Spółka Gazownictwa Sp. z o.o., Oddział Zakład Gazowniczy w Rzeszowie, 35-205 Rzeszów, ul. Wspólna 5, PGNiG S.A. Regionalny Oddział Przesyłu w Tarnowie, 33-100 Tarnów, ul. Bandrowskiego 16a, PGNiG S.A. Sanocki Zakład Górnictwa Nafty i Gazu w Sanoku, 38-500 Sanok, ul. Sienkiewicza 12, Rzeszowski Zakład Energetyczny S.A., 35-959 Rzeszów, ul. 8-go Marca 6,
W-544.01 15 1.3.2.2 Spis planów i opracowa, które były danymi wejciowymi do wykonania opracowania 1. Studium uwarunkowa i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Rzeszowa 2. Program ochrony rodowiska z planem gospodarki odpadami Miasta Rzeszowa 3. Strategia rozwoju Miasta Rzeszowa do 2010 r. 4. Ocena zasobów energii geotermalnej pod Miastem Rzeszów i propozycja prawidłowego ich wykorzystania 5. Katalog terenów inwestycyjnych 6. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego (opracowane i w trakcie opracowania.
W-544.01 16 1.4 Ogólny opis Miasta 1.4.1 Połoenie, gminy ssiednie Połoenie Miasto Rzeszów połoone jest w południowo wschodniej czci Polski w obszarze makroregionu Karpat oraz Kotliny Sandomierskiej. Zgodnie z nowym podziałem administracyjnym z dnia 01.01.1999r. miasto Rzeszów jest miastem na prawach powiatu i stanowi stolic województwa podkarpackiego. Gminy ssiednie Miasto Rzeszów graniczy z gminami powiatu rzeszowskiego (ziemskiego): od północy z Gmin Głogów Małopolski i Gmin Trzebownisko, od wschodu z Gmin Krasne, od południa z Gmin Tyczyn, od zachodu z: Gmin wilcza i Gmin Boguchwała.
W-544.01 17 1.4.2 Dane charakterystyczne Powierzchnia Całkowita powierzchnia miasta wynosi 5370 ha. Na ogóln powierzchni składaj si: 1) uytki rolne 39,9% (około 2142 ha) 2) lasy i grunty lene 0,3% (około 16 ha) 3) obszary zabudowane 41,5% (około 2229 ha) 3) tereny pozostałe 18,3% (około 983 ha) 4 1 3 2 Zasoby przyrodnicze Do najwaniejszych zasobów przyrodniczych nale: cieki wodne Przez miasto przepływa rzeka Wisłok oraz jego dopływy: Młynówka, Strug, Czekaj, Rudka, Mikoka, Przyrwa. W obszarze miasta wystpuj zasoby wód geotermalnych w rejonie: Osiedla Zimowit Zalesie, Drabinianka, Kmity, Białej oraz zasoby wód mineralnych.
W-544.01 18 surowce naturalne W granicach miasta zalegaj si pokłady gazu ziemnego eksploatowane w obszarach górniczych Kielanówka Rzeszów I oraz Zalesie. gleby W miecie wystpuj gleby o wysokich wartociach dla rolnictwa zaliczane do I, II, IIIa i IIIb klasy uytków rolnych. lasy Niewielkie obszary lene wystpuj w południowo wschodniej czci miasta. Na terenie miasta wystpuje rezerwat Lisia Góra ze starodrzewem dbowym oraz liczne zespoły parkowe. Klimat Miasto połoone jest na pograniczu dwóch regionów fizyczno geograficznych z klimatem strefy przejciowej: cieplejszej Kotliny Sandomierskiej i chłodniejszego Pogórza Karpackiego. Temperatury rednia roczna temperatura powietrza wynosi +7,5 C. Najcieplejszym miesicem roku jest lipiec ze redni temperatur miesiczn +17,6, najchłodniejszym stycze ze redni temperatur miesiczn 5,2 C. Najwiksza liczba dni gorcych wystpuje w lipcu i wynosi około 11,4 dnia. Okres letni (rednia dobowa temperatura powyej 15 C) trwa 90 100 dni w roku. Dni mronych notuje si około 51 w roku a przymrozkowych rednio 121 w roku Wilgotno Wilgotno nie odbiega od rednich krajowych. Do najbardziej wilgotnych miesicy nale listopad i grudzie ze redni wilgotnoci wzgldn 86 88%. Miesicami o najmniejszej wilgotnoci s maj i czerwiec.
W-544.01 19 Wiatry Główne kierunki wiatrów to: zachodni, wschodni oraz południowo południowo zachodni (SSW). Cisze i wiatry o prdkoci nie przekraczajcej 1m/s wystpuj przez około 8,6% czasu roku. Zachmurzenie i opady Ilo dni pogodnych z zachmurzeniem poniej 2 wynosi około 45 w roku, dni pochmurnych około 150. Najwysze opady wystpuj w okresie letnim i wynosz około 90 98 mm. Pokrywa niena utrzymuje si rednio przez 83 dni.
W-544.01 20 1.4.3 Ludno Liczba ludnoci miasta wg danych statystycznych wynosi 159088 osób (stan na dzie 31.12.2003r. wg faktycznego miejsca zamieszkania). Rozwój ludnociowy miasta na przestrzeni ostatnich lat przedstawia tabela: Rok Liczba ludnoci miasta Zmiana ludnoci w stosunku do roku poprzedniego 1996 160837-1997 161267 +0,3% 1998 162049 +0,5% 1999 162323 +0,2% 2000 162501 +0,1% 2001 162153-0,2% 2002 159791-0,2% 2003 159088-0,4% Od roku 2001 liczba ludnoci w miecie wykazuje trend malejcy.
W-544.01 21 Na liczb ludnoci decydujcy wpływ ma przyrost naturalny. Porównanie przyrostu naturalnego w miecie Rzeszowie w latach 1996-2003 przedstawia tabela: Rok Przyrost naturalny Saldo migracji wewntrznych w liczbach bezwzgldnych 1996 333 158 1997 286 77 1998 335 87 1999 322-29 2000 299-166 2001 224-266 2002 146-272 2003 176-540 W rozpatrywanych latach przyrost naturalny wykazuje trend malejcy. Miasto charakteryzuje si ujemnym saldem migracji. Ludno w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym w ujciu procentowym. grupy wiekowe osoby % Rzeszów 2002 rok - przedprodukcyjna - produkcyjna - poprodukcyjna 34200 10500 21200 21,2% 65,5% 12,3% Struktura wieku mieszka ców wiadczy o pozytywnych relacjach demograficznych w miecie. Prognoza demograficzna Prognoz demograficzn ludnoci miasta według Głównego Urzdu Statystycznego (Departament bada Demograficznych) przedstawia tabela: Lata 2005 2010 2015 Liczba ludnoci wg Głównego Urzdu Statystycznego 164433 168361 172911
W-544.01 22 1.4.4 Charakterystyka istniejcego budownictwa Zasoby mieszkaniowe miasta stanowi budynki wielorodzinne, jednorodzinne, stanowice przede wszystkim własno spółdzielcz, komunaln, prywatn Według danych statystycznych zasoby mieszkaniowe miasta w 2003r. stanowiło 53551 mieszka. Porównanie zasobów mieszkaniowych miasta oraz liczby mieszka oddanych do uytku w latach 1996 2003 przedstawia tabela: Rok Liczba mieszka Mieszkania oddane do uytku 1996 49255 141 1997 49592 345 1998 50044 459 1999 50607 581 2000 51042 458 2001 51464 434 2002 50352 505 2003 53551 866 W miecie oddawanych jest do uytku około 470 mieszka rocznie. Zasoby mieszkaniowe bdce własnoci miasta stanowiło w 2003r. 5626 mieszka. Ponad 90% mieszka stanowi mieszkania wybudowane po 1945 roku. Z lat szedziesitych pochodzi około 9000 mieszka, z lat siedemdziesitych około 11000 mieszka, około 13000 mieszka wybudowano w latach 1979 1988. Stan wyposaenia mieszka w podstawowe instalacje jest wysoki. Do 96% mieszka doprowadzony jest gaz sieciowy, około 79% mieszka ogrzewanych jest z systemu ciepłowniczego. Budownictwo mieszkaniowe w Rzeszowie charakteryzuj wskaniki (2002r.) Przecitna liczba osób na mieszkanie 3,07 osób Przecitna liczba osób na izb 0,86 osób
W-544.01 23 Przecitna powierzchnia uytkowa mieszkania 60,6 m 2 Przecitna powierzchnia uytkowa na osob 19,7 m 2 Działalno gospodarcza Rzeszów jest najwikszym orodkiem gospodarczym w południowo wschodniej Polsce. W miecie w 2003 roku zarejestrowanych było 18287 jednostek w tym w sektorze publicznym 485 jednostek, w sektorze prywatnym 17802 jednostki. Waniejsze podmioty gospodarcze działajce na terenie miasta to: - Wytwórnia Sprztu Komunikacyjnego PZL Rzeszów S.A. - Zelmer - Alima Gerber S.A. - Przedsibiorstwo Produkcji Lodów Koral - ICN Polfa - Makarony Polskie S.A. Jednostki owiatowe Jednostki owiatowe na terenie miasta scharakteryzowano na podstawie danych statystycznych. Przedszkola - ilo placówek - 36 Szkoły podstawowe - ilo placówek - 31 Gimnazja - ilo placówek - 15 Licea ogólnokształcce - ilo placówek - 16 Szkoły rednie techniczne - ilo placówek - 22 Zasadnicze szkoły zawodowe - ilo placówek - 8 Szkoły policealne - ilo placówek - 34 Wysze uczelnie - ilo placówek - 8
W-544.01 24 Infrastruktura społeczna Jednostki infrastruktury społecznej na terenie miasta scharakteryzowano na podstawie informacji statystycznych. Szpitale - ilo placówek - 5 Orodki zdrowia - ilo placówek - 53 Apteki - ilo placówek - 72 Biblioteki - ilo placówek - 17 Teatry i filharmonie - ilo placówek - 4 1.4.5 Stan zanieczyszczenia powietrza w gminie O stanie czystoci powietrza atmosferycznego, gleb i rolin oraz wód na rozpatrywanym terenie decyduj głównie czynniki antropogeniczne, ale take meteorologiczne i topograficzne. Na stan zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego wpływaj nastpujce czynniki: rodzaj i ilo zanieczyszcze pyłowych i gazowych emitowanych przez ródła emisji zlokalizowane na danym terenie sposób wprowadzania zanieczyszcze do powietrza atmosferycznego (rodzaj i wysoko emitorów) warunki rozprzestrzeniania si zanieczyszcze w atmosferze. Trzeci z ww. czynników uzaleniony jest silnie od lokalizacji badanego terenu, a w szczególnoci od wystpujcych na danym terenie zjawisk atmosferycznych i topograficznych decydujcych o intensywnoci wymiany mas powietrza w atmosferze. Najwaniejszymi z tych zjawisk s: kierunek wiatru prdko wiatru dyfuzja atmosferyczna (miara burzliwoci atmosfery) szorstko terenu; rolinno i zagospodarowanie przestrzenne pochłanianie zanieczyszcze przez podłoe suche
W-544.01 25 przemiany zanieczyszcze w atmosferze wymywanie zanieczyszcze przez opady górna inwersja temperatury (grubo warstwy mieszania) skrt wiatru z wysokoci (zjawisko zwizane z ruchem geograficznym) krzywoliniowy ruch powietrza (zjawisko zwizane z ruchem obrotowym Ziemi) kumulacja zanieczyszcze w chmurach. Badaniem stanu czystoci powietrza atmosferycznego oraz badaniem gleb, rolin i wody na terenie województwa podkarpackiego zajmuje si Wojewódzki Inspektorat Ochrony rodowiska w Rzeszowie, który prowadzi pomiary midzy innymi: ste dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłu zawieszonego. Pomiary zanieczyszcze powietrza atmosferycznego prowadzone s na stanowiskach pomiarowych: przy Pl. Wolnoci, ul. Skubisza, ul. Wierzbowej, ul. Poniatowskiego, ul. Piłsudskiego, ul. Rycerska, ul. Litewska, ul. Langiewicza w Rzeszowie. Urednione dla miasta stenia dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i pyłu zawieszonego w 2002r. przedstawia tabela: Stenie rednioroczne (µg/m 3 ) Rodzaj zanieczyszczenia minimalne rednie maksymalne Stenie jednostkowe maksymalne (µg/m 3 ) dwutlenek siarki 3 5 8 68 dwutlenek azotu 14 18 23 61 pył zawieszony 17 17 17 202 Wartoci dopuszczalnych ste zanieczyszcze w powietrzu atmosferycznym okrela Rozporzdzenie M z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji.
W-544.01 26 Zmierzone stenia zanieczyszcze musz mieci si w granicach dopuszczalnych norm przedstawionych poniej: Rodzaj zanieczyszczenia SO 2 350 c) (do 31.12.2004) 125 c) 150 (od 01.01.2005) Stenie w µg/m 3 1h 24 h rednioroczne 8h c) 20 e) - NO 2 200 c) - 40 c) - Pył zawieszony PM10-50 c) 40 c) - CO 10 000 c) k) c) poziom dopuszczalny ze wzgldu na ochron zdrowia ludzi e) poziom dopuszczalny ze wzgldu na ochron rolin k) maksymalna rednia omiogodzinna, sporód rednich kroczcych, obliczanych co godzin z omiu rednich jednogodzinnych w cigu doby. Program ochrony rodowiska miasta Rzeszowa okrela cele strategiczne dla ochrony rodowiska przyrodniczego miasta: - poprawa jakoci i ochrona zasobów rodowiska przyrodniczego - rozwój i poprawa funkcjonowania infrastruktury technicznej majcej wpływ na jako ycia mieszka ców i rodowisko - proekologiczne zagospodarowanie terenów poprzemysłowych i skaonych - proekologiczne gospodarowanie zasobami terenów zielonych miasta - racjonalne gospodarowanie zasobami energii, wody i surowców - racjonalne gospodarowanie odpadami - rozbudowa systemów monitorowania stanu rodowiska - dalszy rozwój edukacji i informacji ekologicznej oraz poszerzanie dialogu społecznego. W ramach celów strategicznych wyznaczone zostały cele szczegółowe midzy innymi: - ograniczenie emisji pyłów i gazów do poziomów standardów ustalonych w krajowych przepisach czystoci powietrza dla ródeł energetycznych i przemysłowych
W-544.01 27 - eliminowanie ródeł niskiej emisji komunalnej - zmniejszenie emisji zanieczyszcze i poziomu hałasu ze ródeł komunikacyjnych - ograniczenie emisji gazów cieplarnianych z produkcji przemysłowych - poprawa efektywnoci działania sieci cieplnych - zmniejszenie energochłonnoci procesów wytwórczych, usług i zuycia energii w gospodarstwach domowych i gospodarce komunalnej - zwikszenie wykorzystania energii odnawialnej - wyeliminowanie nieuzasadnionego wykorzystania wód podziemnych do celów przemysłowych - racjonalne gospodarowanie odpadami komunalnymi - rozbudowa sieci monitoringu powietrza
W-544.01 28 1.4.6 Zakres współpracy z innymi gminami System ciepłowniczy Na terenie miasta Rzeszów funkcjonuje scentralizowany system ciepłowniczy zasilany z Elektrociepłowni Rzeszów S.A. i Elektrociepłowni EC-WSK Sp. z o.o. Elektrociepłownie zlokalizowane s na terenie miasta Rzeszów. Sieci ciepłownicze oraz wikszo wzłów ciepłowniczych eksploatowane s przez RGK Miejskie Przedsibiorstwo Energetyki Cieplnej, które zaopatruje w ciepło odbiorców z miasta Rzeszowa oraz czciowo Gminy Boguchwała i Gminy Trzebownisko. Stanowi to powizanie midzy tymi Gminami a Miastem Rzeszów w ramach systemu ciepłowniczego. Rezerwy zasilania zarówno ródeł ciepła jak i układu przesyłowego pozwalaj na dalsz rozbudow systemu ciepłowniczego i podłczenia nowych odbiorców zarówno z terenu miasta Rzeszowa jak i gmin ssiednich. W zwizku z powyszym moe zaistnie konieczno dalszej współpracy pomidzy Miastem Rzeszów a gminami ssiednimi w szczególnoci Gmin Boguchwała i Gmin Trzebownisko w zakresie rozbudowy sieci ciepłowniczych na nowe tereny. System gazowniczy Współpraca midzy gminami w zakresie systemu gazowniczego realizowana jest w ramach działalnoci Karpackiej Spółki Gazownictwa Sp. z o.o. poprzez Oddział Zakład Gazowniczy w Rzeszowie. Ponadto przez Rzeszów przebiegaj gazocigi wysokiego cinienia krajowej sieci przesyłowej eksploatowane przez Regionalny Oddział Przesyłu w Tarnowie, z których zasilane s dwie stacje redukcyjno pomiarowe I stopnia na terenie Rzeszowa. Istniej wic powizania midzy gminami w ramach układu wysokiego cinienia gazu.
W-544.01 29 Powizania midzy gminami w ramach systemu gazowniczego wymaga mog w przyszłoci współpracy midzy gminami w zakresie wykorzystania rezerw systemu do podłczenia nowych odbiorców i gazyfikacji nowych terenów. System elektroenergetyczny Współpraca z innymi gminami w zakresie systemu elektroenergetycznego realizowana jest w ramach działalnoci Rzeszowskiego Zakładu Energetycznego S.A. oraz Polskich Sieci Elektroenergetycznych Wschód Sp. z o.o. Zaopatrzenie Rzeszowa w energi elektryczn realizowane jest z 8 stacji GPZ 110 kv zlokalizowanych na terenie miasta zasilanych ze stacji bazowych Boguchwała (BGC) i Rzeszów Systemowa (RZE) połoonych na terenie gmin ssiednich. Istniej wic powizania midzy gminami w ramach układu wysokich napi. Powizania takie wystpuj równie w układzie sieci redniego i niskiego napicia. Układ wzajemnych powiza sieciowych zarówno wysokiego, redniego i niskiego napicia moe w przyszłoci wymaga współpracy midzy gminami w zakresie wzmocnienia zasilania istniejcych odbiorców oraz zaopatrzenia w energi elektryczn nowych terenów. Literatura: [1] Energy for future Meeting the Challenge: TERES II. Raport EC DG XVII ESD 1997 (wg.:j. Małko, H Wojciechowski: Technologie energetyczne wykorzystujce zasoby odnawialne: tendencje i perspektywy rozwoju ; mat. XII Konferencji z cyklu Zagadnienia Surowców Energetycznych w Gospodarce Krajowej, Zakopane X. 1998 r). [2] Rocznik Statystyczny 1997 r ; GUS Warszawa 1998 r.
W-544.01 30 [3] W. Smolec, M. Jaroszy ski: Energooszczdne słoneczne bierne systemy grzewcze w budownictwie szkolnym, Energetyka I 1996 r. [4] 100 MW of wind power from Minnesota s clean future, MPS, X. 1997 r [5] Wykorzystanie odnawialnych ródeł energii na szczeblu lokalnym Materiały seminaryjne, Pozna -Kraków-Warszawa 1999
W-473.01 1/ Załcznik nr 2