W kierunku konwergencji gospodarstwa domowe z Unii Europejskiej Marlena Piekut Kolegium Nauk Ekonomicznych i Społecznych, Politechnika Warszawska
Cel Porównanie wydatków ponoszonych na dobra podstawowe w gospodarstwach domowych z UE, ze szczególnym zwróceniem uwagi na gospodarstwa domowe z Polski.
Hipotezy Hipoteza 1: W miarę bogacenia się społeczeństw wydatki w europejskich gospodarstwach domowych ulegają ujednoliceniu. Hipoteza 2: Najważniejszymi determinantami wydatków na dobra podstawowe w polskich gospodarstwach domowych są dochody rozporządzalne na osobę oraz wielkość gospodarstwa domowego.
Źródła danych i metodyka badawcza EUROSTAT GUS Badania budżetów gospodarstw domowych Współczynniki zmienności Test Scheffe Stosunki korelacyjne
Żywność i napoje bezalkoholowe 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 euro Poziom wydatków Udział wydatków Współczynnik zmienności dla poziomu wydatków 6 5 4 3 2 1 %
Utrzymanie mieszkania Poziom wydatków Udział wydatków Współczynnik zmienności dla poziomu wydatków 35 9 8 3 7 25 6 2 5 15 4 3 1 2 5 1 euro %
Stosunki korelacyjne Wyszczególnienie grupa dochodowa grupa społecznoekonomiczna faza cyklu rozwoju rodziny wielkość gospodarstwa domowego wykształcenie głowy domu płeć głowy domu żywność i napoje bezalkoholowe,475,294,378,498,197,8 utrzymanie mieszkania, nośniki energii, gaz, woda,331,27,29,393,152,9
Grupa dochodowa 24 3, 7, 25, 2, 15, 59,3 53,8 43,6 6, 5, 4, 3, Żywność i napoje bezalkoholowe Użytkowanie mieszkania i nośniki energii 1, 5, 2, 1, Udział wydatków na potrzeby podstawowe w wydatkach ogółem, I grupa dochodowa II grupa dochodowa III grupa dochodowa,
Grupa dochodowa 212 4 6 35 3 25 54,8 49,4 38,3 5 4 Żywność i napoje bezalkoholowe 2 15 1 5 3 2 1 Użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii Udział wydatków na potrzeby podstawowe w wydatkach ogółem zł I grupa II grupa III grupa % dochodowa dochodowa dochodowa
Faza cyklu rozwoju rodziny 24 3, 7, 25, 2, 15, 43,3 48,5 48,3 5, 49,8 57,9 6, 5, 4, 3, Żywność i napoje bezalkoholowe Użytkowanie mieszkania i nośniki energii 1, 2, Udział wydatków na potrzeby podstawowe w wydatkach ogółem 5, 1,,, zł I faza II faza III faza IV faza V faza VI faza %
Faza cyklu rozwoju rodziny 212 4 35 3 25 2 15 1 5 39,9 4 Osoby, małżeństwa młode (I faza) Rodziny z dziećmi przedszkolnymi (II faza) 44,3 46,2 47,5 Rodziny z dziećmi szkolnymi (III faza) Rodziny z młodzieżą kształcącą się (IV faza) 54,5 Osoby, małżeństwa starsze, aktywne zawodowo (V faza) Osoby, małżeństwa starsze, nieaktywne zawodowo (VI faza) zł % 6 5 4 3 2 1 Żywność i napoje bezalkoholowe Użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii Udział wydatków na potrzeby podstawowe w wydatkach ogółem
Wielkość gospodarstwa domowego 24 35, 56, 54,3 3, 53,2 54, 25, 52,1 51,1 52, 2, Żywność i napoje 48,8 5, bezalkoholowe 15, 47,5 48, Użytkowanie mieszkania i 1, nośniki energii 5, 46,, 44, zł % Udział wydatków na potrzeby podstawowe w wydatkach ogółem
Wielkość gospodarstwa domowego 212 5 5 45 48,8 49 4 48 48 35 3 46,5 47 25 46 2 45 15 43,5 1 43 44 5 43 42 zł % Żywność i napoje bezalkoholowe Użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii Udział wydatków na potrzeby podstawowe w wydatkach ogółem
Wykształcenie głowy domu - 24 25, 2, 15, 6,7 55,2 49,5 4,1 7, 6, 5, 4, Żywność i napoje bezalkoholowe 1, 5, 3, 2, 1, Użytkowanie mieszkania i nośniki energii Udział wydatków na potrzeby podstawowe w wydatkach ogółem,, zł %
Wykształcenie głowy domu 212 35 3 25 2 57,5 51,2 46 36,4 7 6 5 4 15 1 3 2 Żywność i napoje bezalkoholowe 5 zł gimnazjalne, podstawowe lub mniej zasadnicze zawodowe średnie i policealne wyższe 1 % Użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii Udział wydatków na potrzeby podstawowe w wydatkach ogółem
Podsumowanie Wydatki w europejskich gospodarstwach domowych ulegają ujednoliceniu, z roku na rok dysproporcje pomiędzy krajami, zarówno w poziomie wydatków na potrzeby elementarne, jak i ich udziale zmniejszają się. Najważniejszymi determinantami wydatków w polskich gospodarstwach domowych są dochody rozporządzalne na osobę oraz wielkość gospodarstwa domowego, a także wiek rodziny. Istotne statystycznie różnice zauważono także w odniesieniu do wykształcenia i płci głowy gospodarstwa domowego oraz grupy społeczno-ekonomicznej.
Dziękuję za uwagę Marlena Piekut